De taak van den Centralen Veiligheidsdienst
Geen inzegening van huwelijk na echtschiding
„Het Joodsch Bureau rekent met millioenen"
lOist <11
JdElTWE LE1DSCHE COURANT
WOENSDAG 26 FEBRUARI 1917
'T STANDPUNT VAN DEN
MINISTER-PRESIDENT
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer ovetr hoofdstuk II der Rijks-
begrootinig zet de mrinast^r-president de taak
van den Centralen Veiligheidsdienst nog
eens uiteen
Deze taak., zoo lezen wij, heeft een ziuiver
informatief karakter. Dat hiermee, zooals in
het Voorloopig verslag wordt opgemerkt,
een ongewernschte verzameling van allerlei
gegevens over landgenoot endie de sym
pathie van. de moderne inquisiteurs zouden
hebben verbeurd, zou worden beoogd, ont
kent de rramstej met stelligheid". Echter zou,
zoo vervolgt hij, de Regeering, die in ge
breke zou blijven zich te oriënteeeren om
trent ongewensehte activiteit, welke tegen
de belangen van dien staat in het verborgen
wordt voorbereid, hiervan terecht een ver
wijt kunnen worden gemaakt. De C.V.D. heeft
tot taak bij de in dit opzicht op de Regee
ring drukkende verplichting de waakzaam
heid van voorlichting te dienen. De Regee
ring geeft gaarne de verzekering, dat de
werkzaamheid van dit bureau zróch niet ver
der zal uitstrekken dan de aard der om
standigheden noodzakelijk maakt.
Aangezien het hier een zaak van algemeen
landsbelang betreft en de werkzaamheden
van den C.V.D. strekken ten behoeve van
alle departementen van algemeen bestuur,
heeft het vorige kabinet het gewenscht ge
acht, dat deze dienst onder den minister
president ressorteerde. Ten onrechte wordt
door sommigen uitgegaan van de gedachte,
dat de C.V.D. werkzaam zou zijn op het
zelfde .gebied., waarop ook de taak van Jus
titie is gelegen. Het zuiver informatief karak
ter van den C.V.D. brengt bepaaldelijk' een
belangrijk onidersohend' mee tusscfhen den.
aard van dezen dienst en de werkzaamheden
van Justitie. Een en ander komt mede tot
Uitdrukking in het gemis van opsporingsbe
voegdheid van zijn ambtenaren. Tenslotte,
hoe ook de beslissing moge uitvallen, onder
welk departement de C.V.D. zal ressortee
ren, de Regeering geeft gaarne de verzeke
ring, dat zij ervoor zal waken, dat de C.VD.
niet zooals in het Voorloopig Verslag ten
onrechte wordt gevreesd, den hechten grond
slag van het recht zal prijsgeven.
Eere-doctoraat voor den Ainerik.
ambassadeur
De Senaat der Utrechtsehe universiteit
heeft besloten het eeredoetoraat in de rechs-
geieerdheid te verleenen aan Stanley K.
Hornbebk den aftredenden ambassadeur der
Vereenigde Staten te 's-Gravenhage. De
plechtige uitreiking van de bul zal plaats
hebben op Maandag 10 Maart a s. des mid
dags 3 uur in de Domkerk te Utrecht, waar
toe alleen op vertoon van kaarten toegang
zal worden verleend.
Promotor ie prof. dr W. J. A. Kernkamp.
Tie A'dam overleed op 71-jarigen leef
tijd iir J. ven Lonkhuizen, scheik. ing.
Van 016 Febr. stierf hier te tan de
geen vee aan mond- en klauwzeer.
De oud-minister mr. J. H. van Royen, die
benoemd werd tot ambassadeur in Canada,
vertrok gisteren met zijn secretaresse van
Schiphol naar zijn plaats van bestemming:
Ottawa.
ALDUS BESLUIT DER HERV.
GEN. SYNODE
De vergadering van de Generale Synode
der Ned. Herv. Kerk werd gasteren voort
gezet. Benoemd werden o.a.: prof. mr F. M.
baron van Asbeck en ds A. A. v. Ruler tot
voorzitter en vice-voorz. van de Werkgroep
„Kerk en Overheid"; ds P. Fagel en de heer
J. ten Have tot lid en secr.-lid van den
Oecumenisch en Raad.
Zoo ziet men te IJmuiden op het oogenblik de zee, wanneer men zich naar de pier begeeft.
Het is al drijfijs, zoover het oog reikt
WAT PALESTINAKWESTIE
DEED MISLUKKEN
Rervdn, de Engelsohe minister van Buiten-
landsohe Zeken, zeide gisteren in het Lager
huis nog één opdoesing te zien voor het Pa
lestij nsdhe probleem, nJ. toelating, uit rede
nen van menschelijkheid, van de 100.000 in
Europa zwervende Joden in Palestina, daar
na vorming van een onafhamkelijlken Pale-
Btijnsbhen staat, waarin Joden en Arabieren
samenwerken, zooals zij ook vroeger deden.
Daarmee zou een conflict, dat bijna een
eeuw oud is, urit den weg zijn geruimd.
Bevdin verbond daaraan de voorwaarde, dat
de 100.000 Joden, niet d'e voorlioopers zouden
zijn va-n een- immigrantenstroom naar Pale
stina. Hij was evenwel te doen aanzien pessi
mistisch gestemd „want het Joodsch bureau
rekent met mi Ui oen en".
Bevin verklaarde verder, dat Engeland veel
meer voor de Joden had kunnen doen, als de
Amerikanen na et voortdurend hadden aan
gedrongen op het direct toelaten van 100.000
immigranten. Daardoor werden op momenten
DAT de heer J. W. van Frankenhuyzen
hedenavond om 8.07 uur voor de N.C.R.V.
(Hilversum I) spreekt over „Het toerisme
en de Ned Chr. Reisver.
DAT de voorz. der Ned. Ver. in Zd.-Afrika
dr Middelberg, zal trachten een uitwisseling
van studenten tusschen Nederland en Zd.-
Afrika tot stand te brengen.
DAT op 58-j. leeftijd te 's-Gravenhage is
overleden de luit.-kol. der Militaire Admi
nistratie, R. Middelbeek, wiens stoffelijk
overschot morgen om 12.30 uur op de be
graafplaats Oud-Eik-en-Duinen te Den Haag
zal worden teraardebesteld.
DAT op zijn verzoek eervol ontslag is ver
leend aan mr G. Fikkert als lia van het
Hof van Justitie in Suriname.
DAT onder-eere-voorzitterschap van min.
Gielen en den Eng. ambassadeur Sir Venille
Bland een huldigingscomité is opgericht om
over eenige maanden het 40-j. tooneeljubl-
leum van den Ned. Acteur Eduard Verkade
te vieren.
DAT op zijn verzoek aan ir J. G. Veening
te Arnhem eervol ontslag is verleend als
inpecteur by de inspectie Gelderland van
den D.U.W
DAT benoemd is tot burgemeester van
Zundert G. J. A. Manders uit Leende en
tot burgemeester van Eibergen L. H. H. R.
v.Wensen uit Nymegen.
DAT de leerlingen der G. A. v. Swieten-
tuinbouwschool te Frederiksoord, heden
naar de Staatsmijnen vertrekken om aan
den kolenslag deel te nemen.
DAT i.v.m. het groote aantal aanvragen
de toezending van de postzegels van het
„Cour International de Justice" eenige da
gen vetraging kan ondergaan.
dat aJ9es gunstig leek, de bereikte resultaten
ndetrig. Een desbetreffende verklaring vain
Truman heeft Bevin indertijd vergeefs
trachten tegen te houden.
„Het is niet het mandaa/t, dat faalde", al
dus Bevin, „doch het moreel besef van de
Internationale organisaties, die niet met dit
vraagstuk worstelden., maar het naast zich
neerlegden, getuige de I milldoen verplaatste
personen op het continent".
De Amerika^nsche officieele meening en
de pers zijn ernstig verstoord over Bevin's
openhartige uitlatingen. De bladen schry-
ven: „Bevin beschuldigt Truman de bespre
kingen over Palestina te hebben doen mis
lukken door - zyn verkiezingscampagne" en
„Truman gebruikte Zionisme om stemmen
te krijgen zegt Bevin".
Van officieele zijde noemde men Bevin's
opmerkingen „op zyn minst genomen in
discreet".
Het wordt in Lake-Succes niet onwaar-
schynlijk geacht, dat de Palestinakwestie
voor de Septemberzittingen der V.N. zal
worden behandeld.
Naar aanleiding van vragen van de ker
keraden der gemeenten van Zeist en Ohar-
lois over de inzegening van een huwelijk,
waarbij een der partijen gescheiden is, be
paalde de Synode haar standpunt. Zij is van
oordeel, dat naar Bijbelsch besef het huwe
lijk slechts door den dood ontbindbaar is.
Zij heeft oog voor den huidigen huwelijks-
nood en wil juist daarom dit uitgangspunt
onverkort handhaven. Zij verklaarde, dat
een tweede huwelijk na echtsoheiding niet
kerkeiyk ingezegend dient te worden. Zij
besloot een reglementsverandering aan de
classicale vergaderingen voor te leggen,
waardoor zulk een inzegening ndet meer kan
plaats vinden. Met groote meerderheid werd
dit besluit na ampele bespreking genomen.
De rapporteurs, ds J. G. Woelderink en dr
M. ten Cate, waren vóór, ds M. A. Krop en
ds F. J. Pop tegen. Later zal worden be
slist over de vraag, of er een mogelijkheid
tot dispensatie moet worden geschapen.
Met algemeene stemmen aanvaardde de
Synode voorts een noodreglement over het
bijzonder hulppredikantschap voor vacante
gemeenten, niet grooter dan 2000 zielen. Dit
hulppredikantschap wordt verleend aan de
emeriti. Een verplicht hulppredi kerschap
van één jaar van de candidaten tot den H.
Dienst werd aanvaard. Het is mogelijk, dat
aan mans-Lidmaten, die als geestelijk ver
zorger van Leger en Vloot worden aanvaard,
de bevoegdheid wordt verleend tot het be
dienen van Woord en Sacrament. Emeriti
kunnen hoogstens 3 jaar na het emeritaat
dit hulppredikantsehap waarnemen. Zende
ling, en, oud-zendelingen en Indische predi
kanten kunnen, indien zy aan de Zendings
school zijn opgeleid en minstens 10 jaar
dienst hebben gedaan, zich als predikant
beroepbaar stellen. Dit noodreglement is
geldig tot 1963. Zoodra de classicale verga
deringen over deze voorstellen geadviseerd
hebben, zal de Synode dit reglement in
tweede lezing behandelen.
BABY VAN 7 MAANDEN TE SLIKKERVEER
VERBRAND.
Gisteravond is brand uitgebroken in de
dubbele woning van den heer J. P. Nieuw-
straten te Slikkerveer. Het vuur greep zoo
snel om zich heen, dat een baby van ruim 7
maanden, die in de huiskamer in een wieg
lagt niet gered kon worden en in de vlam
men omkwam. Beide panden brandden geheel
uit.
Het Nooreche tankschip „Vildkat" (456 brt)
dat met olie op weg was van de Rotterdamsche
oliehaven Pern is naar Amsterdam, is gisteren
tijdens de dikke mist op 3- myl ten Nw van
IJmuiden, dus onder Wijk aan Zee, aan den
grond geloopen. De pogingen van de sleepboot
.Stentor" van het bureau Wijsmuller om de
tankboot vlot te sleepen hebben nog geen
resultaat gehad.
H. M. de Koningin heeft per 1 Maart a.s.
eervol ontslag verleend aan den heer P. W.
de Hertogh jr., secr. van het bureau Inten
dance van H.M. te 's-Gravenhage. Hij zal
thans medewerken aan de oprichting van de
„Oorlogsgravenstichting".
JIMDE ZOON VAN BOBBY
91. Op dit mooie plaatje hier
Zie je Kees den kruidenier;
De malaise deert hem niet,
Dus fluit hy een vrolijk lied.
Peddelt daarby ongestoord
In een stevig drafje voort;
Zijn mand, met waren boordevol.
Draagt hy boven op zyn bol.
92. Maar hoort nu, hoe het verder gaat:
Als Keesjelief de hoek omslaat.
Wie kruist daar plotseling zyn pad?
O hou me vast, 't is Jantje Klad!
De man vliegt met een reuzenvaart
Pal boven op het .stalen paard".
Waarbij de mand, zooals men ziet.
Net midden in de dienders schieil
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Wartcna-Warstiens R. 3.
H. Brink te Ruinerwold.
Aangenomen: naar Raamsdonk (toez.)
G. v. d. Meulen te Uitwijk naar Spaarndam
en Spa a rn wou de (toez.) J. Kroon te Koude-
kerke (Zld.).
Geref. Kerken.
Beroepen: te Vorden H. Willens te
Siibculo-Kloosterhaar
Aangenomen naar Scheemda G. Schro-
venwever te Wilsum (Did).
Bedankt voot O.-Beyerland W. C. P.
den Boer te Den Bomimel.
EEN CONFLICT IN DE HAAGSCHE
VRIJE EVANG GEMEENTE.
Ds J. W. Verhey. predikant bij de Vpje
Evang. gemeente van- Den Haag, heeft zijn
kerkeraad medegedeeld, dat hij niet langer
de beginselen en de statuten van den Bond
van Vrge Evang. gemeenten kan onder
schreven. Bij hem sloot één der ouderlingen
zich aan. De kerkeraad, die door ds Verhey
werd opgeroepen om zich mede te stellen
op den grondslag der H. Schrift naar de drie
formulieren van Eenigheid en de Dordtsche
Kerkenverordening te aanvaarden, om dan
contact te zoeken met de Geref. Kerken (art.
31 K.O.), besloot de uitspraak van de leden
vergadering af te wachten.
Ds Verheij zal Dinsdag 4 Maart* a.s. een
voorlichtingsavond geven.
Ds Verheij is thans 36 jaar oud en ruim
6 jaar predikant, waarvan één jaar te Den
IN HET KORT.
Als sprekers op de Wereld-conferentie
der Christelijke jeugd, die in den zomer te
Oslo wordt gehouden, spreken o.m. Bisschop
Berggrav, Noorwegen (Luth. Kerk); dr W.
A. Visser 't Hooft (Ned. Herv. Kerk); prof',
dr Reinhold Niebuhr (Evang. Herv. Kerk van
Amerika) en ds Niemöller (Duitschland).
De cursussen, die door de R.K. leer
gangen te Tilburg worden gegeven, zijn tot
nader aankondiging gesloten.,
PERSONALIA.
Ds W. F. ten Rouweiaar. die, zooals
gemeld, het beroep naar de Evang. Luth.
gemeente van Ede heeft aangenomen, zal
Zondag as. afscheid nemen van zqn ge
meente en van de Berst. Evang. Luthersche
Kerk, die hy verlaat „omdat hij zich niet
geroepen voelt om permanent te strijden,
doch om het Evangelie te verkondigen".
Prof. dr W. J. Kooiman (Evang Luth.)
te Amsterdam, is door den Herst Evang.
Luth predikant ds B. E. J. Bik uitgedaagd
tot een openbaar debat.
Ds D. A. v. Krevelen, die dezer dagen te
Hilversum overleed, was geen voorzitter van
de Nat. Chr. Geheelonthoudersver., doch
om. bestuurslid van den Bond voor Sfaats-
pensionn-eeringredacteur van. het orgaan
van dezen bond, voorzitter van de Evange
lische Maatschappij en hoofdredacteur van
De Protestant. f
Dr C. Elizabeth Visser, benoemd tot pri_
vaat-docente aan de Amstéfdamsche Gem.
Universiteit in de Oude Geschiedenis, onder
deel Hellenisme, gaf (gistermiddag een open
bare lea, waarin zij het ontstaan der groote
steden behandelde
ACADEMISCHE EXAMENS
AMSTERDAM, 26 Febr. (V.U.) Geslaagd:
doet. Rechten mej. J C M J v d Assum,
Dongen (N-B), J Ofifringa, Leeuwarden, L J
Winckel, Blaricum; cand rechten A Pol, Har
derwijk, J H Koelmans, Amsterdam.
AMSTERDAM, 26 Febr. (Gem. Unav.)
Geslaagd: doet. Fransohe taal en letterk. mej.
E. M. van Deth; cand. id. mej. C. E. M.
Linkenibengh en mej. E. M. van Ravenswaay;
cand. Theologie J. P. Boendermaker.
TILBURG, 25 Febr. Geslaagd: prop.
econ. wetensah. M v. d. Akker, Voorburg;
J. Arends, Venlo; P. Beelen, Son en Breugel;
W. v. d. Bergh, Nijmegen; J. v. Haaren, Nij
megen'; M. v. Oeyem, Venlo; P. de Rooy, Hel_
mond-; H. Schouten, Hoorn; P. Teeuwen, Te-
gelen; G. Thissen, HerkenboschC v. d. Ven,
J. Verwilligen, A Wasmoeth. allen te Til
burg.
EXAMEN COMMISSIES APOTHEKERS
ASSISTENT.
De commissies, die dit jaar belast zijn met
het afnemen van de examens van apothe
kersassistent, zullen zitting houden te Lei
den, Utrecht, Groningen en Amsterdam. Tot
lid en voorzitter van de commissie te Leiden
is benoemd prof. dr W. A. Gbddijn; idem
te Utrecht prof 'dr O. F. Uffelie; idem te
Groningen prof. dr F. H. L. v. Os; idem te
Amsterdam mej. dr C. G. v. Arkel, hoog
leeraar aan de Gem. Uniiv. van A'dam.
DAT de adv.-fisc. van het B.G. te Den
Bosch gisteren tegen T. A. C. v. Bakel en
J. F. A. Welling te Eindhoven en L. v. d.
Velden te Helmond 6 j. eischte, en tegen
W. F. P. Melgert te Eindhoven 8 j. wegens
dienstneming bij de SS, resp. het Vrq w.
Legioen.
DAT de oud-directeur van de C.V. My
voor Metaalbewerking „Industria" te R'dam,
W. P. Kremer, 72 jaar oud te Rijswijk (Z.-
H.) is overleden.
DAT het Haarlemsche Tribunaal op 11
Maart uitspraak zal doen in de zaak tegen
den 46-j. arts G. W. Hielkema, die als
keuringsarts voor de W.A. is opgetreden en
een boek over de rassentheorie heeft ge
schreven.
DAT mr Jan Derks, radio-commentator
en tooneelschrijver het komende seizoen als
letterkundig adviseur verbonden is aan het
Zuid-Nederlandsch Tooneel.
DAT in het Staatsblad H 39 een besluit is
opgenomen, waarbij het opticiensbedrijf is
gebzracht onder de bepalingen van de Vesti
gingswet Kleinbedrijf.
DAT de oud-directeur der N.V Ph. v.
Ommefen's Scheepvaartbedrijf en kerke-
raadslid der Rema Geref. Gemeente, J. J.
Reichmann te Rdam, dezer dagen is over
leden.
DAT de krijgsraad te Velde den res.-kapt.
A. v. d. B. en den serg.-maj. A. J. M. M.,
beiden te Assen, veroordeeld heeft tot resp.
10 maanden en 1 jaar gev.-straf, wegens
onjuiste gedragingen by de Remi te Assen.
DAT op 80-j. leeftyd te Enschede is over
leden de heer J. J. v. Deinse, oud-conser-
vator van het Rqksmuseum Twenthe en
bekend dichter van het Twentsche volkslied.
DAT gisteren te Barneveld het 50-j. bestaan
van de plaatselijke afdeeling der Geldersche
Mij van Landbouw is gevierd.
DAT de Ned. voordrachtkunstenares Char
lotte Kohier op 15 Maart 50 jaar wordt.
