„Indië-beleid kost ons 't respect der wereld"
Ontstemming op Ameland over ziekenvervoer
Min. Van Boetzelaer over 100 jaar Michigan
Reeds importeerden we 7000 personenauto's
't Verklaarde
jUtUWI LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 10 FEBRUARI 194T
WAARHEID OVER JAVA
BREEKT ZICH BAAN
(Van een onzer verslaggevers)
BomideirJefn Hag^enaaTs trokken Zaterdag-
ovtoffud, nietteg^emsitaarwie de koude, naair de
veoigadorijnig vam het conwiité „Hamdlhiavinig
Rijkseenheid" im 't Gebouw voor K. en W. te
Den Haag, om uit de monden vam die be
proefde Indnë - kemnersM. L. F. Ba jet to,
pr<5f. mir P. S. Grerbramdiy en Ch. J. J. M.
Weiter te kommen veremiemiemwat im de
harten vam miiLldioemem NederLamdeirs leeft.
De hieer Ba jet to adhtte' im zijn openings-
woond de mieemiimtg vam de meeste K V.P.-
ledem, dat Limigigadjati hiet behoud der Rijks-
eemJbedd zooi beteekienem, omjuist. De Umae
zail offudömiks de gainaruties geem srtamd hou
den, indien wederzijde het verlangen daar-
naair niet leeft.
Nu Niedeiilamd nog souivereim is im Imidiië
en de maoht beeft om deze tot ge'dirug te
breriigen wat over 5 of 10 jaren mdissdluien
fiiiiet meer kam doemt de actie tot Rijks-
eemihieid o.l.v. Nederland gesteund te wor-
dien. Prof. Gerbrandy zag de politieke ver
wikkelingen im Imdiië als een door Japan ge
deponeerde tijdbom voor baar toekomstige
Oost-Aziatische en Fascistische plannen, zoo-
als Japan ook Birma en Indo-China tot sa-
tellietlanden wilde maiken.
Over Soekamno sprekend, citeerde spr. een
rapport van van Mdok aam Lord Moumtbat-
ten, waanim. deze mededeeflde, dat Soekarrno
aanbood de geheimen van die nationalisten
te vernaden, toen hij voor den oorlog door
bet Gouvernement gearresteerd was. Soe-
fcamb is mede verantwoordelijk voor den
dood van 2 móUioexx van de maiRioenen ar
beidsslaven dtie Japan opeasdhte.
In Midden-Java zijn thans nog zeven kam
pen, diie Berigen-Belsen overtreffen., waarin
17 20.000 Nederlanders en Rijksget rouwe
ün-hpemschem gevangen zijn
Door het beleid dat thans gevoerd wordt.
Verliezen wij het respect van de wereld Het
begiinsefl van ,,Doe het, omdat de menschen
het willen", is fout. Ordenend voor de staat-
kundige samenleving is: te doen wat de men
schen beboeren te doen. Uiteindelijk is het
RRijk het werk van den grooten bouwmees
ter God. Daarom moeten wij de ordening van
het Rijk niet laten bepalen door een min
derheid van een bepaalde strooming.
Bijzonder hard trok oud-min. Welter van
leer tegen het defaitisme van de Regeering
ta .v. den in Indië heersohenden chaos. Hij
bracht lof aan de 1ste Kamer voor haar ver
nietigend requisitoir in haar Voorioopig Ver-
sHag, waarmee zij haar onmisbaarheid im ons
Staatsbestel heeft bewezen
Uit de brieven vam omzie soldaten is de
waarheid over Lndiië aam het licht gekomenr
waardoor zich een kentering im ons volk aam
het voltrekken is.
De band tussahem Indië em Nederland los
maken zou een jammerlijk verraad ziijn je
gens onze vrienden in het Oosten: Wij moe
ten borg staan voor het hoogste goed., dat wij
in Indië brachten de rechtsstaat.
Wij eisohen herstel vam het Rij'k, geen Unie
en een reëele positie vam de Kroon.
Wij wilen niet alleen Holland, maar het
gebeele Koninkrijk houden, zoo besloot oud-
minister Welter zijn toespraak.
Op 19 Februari weer militairen
naar Indië
Woensdag 19 Febr. vertrekken er van de
Javakadg te A"dam weer 200 mariniers-
miliciens, o.l.v. kapt. J. v. Aller n^et de
„Nieuw Holland" naar de Oost om zich daar
bij de mariniersbrigade te Soerabaja te
voegen.
Ook het 4-3 R.I., welks vertrek door een
geval van nekkramp was uitgesteld, zal te
zelf der tijd naar Indië gaan.
Toen de Parlementaire Commissie in Curacao arriveerde, werd ze begroet door den
voorzitter van het Cura?aosche Volkscomité, den heer C. Davelaar (bij de microfoon), j
AUTO MET VISSCHERS BIJ
URK DOOR 'T IJS GEZAKT
De ernstige gevolgen van de in ons land
heerschende koude zijn wel het meest aan
wijsbaar op Ameland, dat^ reeds verscheidene
dagen alleen door de lucht bereikbaar is.
Niet alleen wordt de post in hevige mate ge
stagneerd, maar vooral wordt de aanvoer
van levensmiddelen en brandstoffen zooda
nig ligrtraagd, dat het niet te veel is te spre
ken van een noodtoestand. Zaterdagmiddag
deden op Ameland geruchten de ronde, dat
er viermaal van Leeuwarden naar het eiland
gevlogen zou worden, mede t.b.v twee zie
ken, die van Ameland naar het Diaconessen-
huis te Leeuwarden vervoerd moesten wor
den. Alle hoop werd de bodem ingeslagen,
toen een twee-persoons open militair vlieg
tuig op Ameland landde, hetwelk slechts de
post uit Leeuwarden meebracht. Een ontsla
gen patiënt uit het Diaconessenhuis, die ruim
anderhalf uur op het vliegveld Leeuwarden
had staan wachten, moest wegens gebrek
KERKELIJKE HERDENKING
IN HOLLAND
Tijdens een bijeenkomst im de „Hope
Memorial Chapel" ter gelegenheid van het
honderdjarig bestaam vam de stad Holland
im Michigan, de eerste Hollandsche neder
zetting in het Midden -Westen van Amerika,
hield minister vam Boetzelaer door middel
van graimofoomiplartem een toespraak, waar
in hij wees op de banden vam bloedverwant
schap, die beide volken vereenigem. De
groote zendingen reliefgoederen vormden
het eerste contact, dat Nederland met het
Hollamdsohe volk in Michigan had.
„Wij Nederlanders weten thans, wat er
op dien negenden Februari 1847 gebeurde,
hoe hard uw voorvaderen hebben gewor
steld om iets uat de wüdiernis te maken en
hoe gij er im geslaagd zijt hum idealen met
Gods hulp te volvoeren.
Thans zijn wij het, die te kampen hebben
met moeilijke omstandigheden en vele vam
de ontberingen, doe uw voorouders im het
varlediem hebben moeten doormaken."
Hij zeide ook, dat de Nederlanders, die na
de bevrijding Michigan bezochten, zich er
direct th u is voeldenmede door de gelijke
levensgewoonten„Lang leve Holland-Michi
gan en andere gemeenten, waarin NederLard-
sche Amerikanen in zoo grooten getale
leven," ailcLus beöloot minister van Boetzelaer.
Hij werd ingeleid door den heer WiiKland
C. Wichers, directeur van de „Midwest
Office" van dien Ned. Voorlichtingsdienst em
De Naaldwijksche banketbakker A. de
Boode (1.), die nog twee kilo Oranjemuisjes
in voorraad had en vernam, dat die in
Soestdijk niet te krijgen waren, bedacht
zich geen oogenblik en tufte er met z'n
plaatsgenoot A. Voogt heen om ze ten
geschenke te geven. Baron Baud, kamer
heer van de Prins, betuigde namens H.K.H.
**n groote erkentelijkheid.
organisator vam die refcefziemidti'nigen aam ons
land. Hij .noemde het een voorrecht, dat hiij
gelegenheid had, om het land van zijn voor
ouders te bezoeken. Den wederopbouw ver
geleek hij met die inspanning van een eeuw
terug, toen zijn voorvaderen nieuwe huizen
en steden bouwden im de bosschen van
Michigan en Wisconsin en op de vlakten
van lowa.
„Een eeuw geleden vroegen velen zich met
angstig kloppend hart af, wat het lot vam
verwanten em vrienden in de wouden van
Michigan zou zijn. Hum gebeden volgden en
steunden van Raalte en zijn volk. Vandaag
herdenken vele Kerken im Nederland deze
gebeurtenis en evenals een eeuw geleden
gaan de beste wenechem en gebedien van
velen hier over den Oceaan en nemen in
den geest deel aan de herdenkingsbijeen
komst, die hedenmiddag in de „Hope Memo
rial Chapel" wordt gehouden.
MAC ARTHUR-VEREERING IN JAPAN.
De Japanners zullen een kerk bouwen op
het vliegveld Atsurgi bij Tokio, waar gen.
Mac Arthur in 1945 per vliegtuig in Japan
landde. Zijn naam zal in de kerkklok wor
den gegraveerd.
aan ruimte achterblijven. Slechts één van de
zieken op Ameland kon door het vliegtuig
worden meegenomen, terwijl de piloot ver
klaarde, dat hij het te koud vond om de
vlucht nogmaals te maken. De Amelanders
zijn terecht zeer verontwaardigd. In de eerste
plaats, omdat een zieke in een open vlieg
tuig vervoerd moest worden en in de tweede
plaats, omdat zij zich achteruit gezet voelen
bij andere deelen van het land. Overigens
begint de toestand op het eiland steeds nij
pender te worden. Steenkool is er practisch
niet meer en ook versoheidene levensmidde
len raken uitgeput.
Ook Urk verkeert in een dergelijke positie
en is alleen nog telefonisch bereikbaar. De
postboot heeft Vrijdag nog het op ciroa 20 km
afstand gelegen dorp Emmeloord bereikt,
doch is thans geheel ingevroren. Een groot
aantal visschers, die per vraohtauto„op weg
waren naar Urk voor den jaarlijkscfhen bid
dag voor de visscherij, kwamen ook niet ver
der dan Errumeloord, daar de auto door het
ijs is gezakt. De inzittenden wisten zich tij
dig in veiligheid te brengen, maar de vracht
auto is geheel onder het ijs verdwenen. De
hoop, dat uit Lemmer brandstoffen zouden
worden aangevoerd, om te voorzien in den
nijpenden nood, is door dit ongeval in rook
vervlogen.
INSTALLATIECONGRES BEDRIJFSGROEP
„HANDEL"
Te Amsterdam is Zaterdag het installatie-
congres van de bedrijfsgroep „Handel" van
den alg. bond „Mercurius" gehouden.
Nadat een bestuur was gekozen met ala
voorz. en secr. respect, de heeren H. Em-
mering en B. Ram beiden uit Amsterdam,
werden als voornaamste punten van het pro
gram van actie vastgesteld1. het aangaan
van C.A.O.'s voor personeel, werkzaam in
den handel; 2 regeling van opzegtermijn en
wachtgeldregeling; 3 verkrijging van pen
sioenrechten; 4 een vacantie van tenminste
12 werkdagen; 5 invoering van vacantietoe-
slag; 6 beperkmg arbeidstijd winkelbedien
den; 7 opneming van magazijnbedienden in
de Arbeidswet.
MOSKOU „BOUWT" AAN DE
CONFERENTIE.
Moskou gaat twee wolkenkrabbers bouwen
van resp. 38 en 20 verdiepingen. Het hoogste
gebouw in Moskou, dat 15 verdiepingen telt,
wordt gereed gemaakt voor de delegaties, die
de conferentie te Moskou zullen bijwonen.
DOCH JAARLIJKS VALLEN ER
BIJNA 10.000 UIT
Op verzoek van het A.N.W.B.-orgaan „De
Autokampioen" heeft minister Vos het volgen
de medegedeeld over onzen import van per
sonenauto's:
Tot 21 December 1.1. werden in totaal 7165
automobielen geïmporteerd. Bestellingen voor
ruim 7000 wagens konden niet worden uit
gevoerd. Als „cadeau" kwamen circa 750
auto's naar ons land.
Momenteel hebben we een wagenpark van
eenige tienduizenden personenauto's, waar
onder er echter vele zijn, die niet ejrg „mo
biel" meer zijn. Ruw geschat staat minstens
een kwart van de wagens permanent in ga
rages om te worden opgelapt. En eiken dag
zullen er wel een vijf en twintig a dertig
voor goed uitvallen of wel een kleine tien
duizend wagens per jaar. We moeten dus jaar
lijks minstens 10.000 wagens importeeren om
iets vooruit te komen.
Oorspronkelijk wilde de Regeering in 1946
circa 25.000 personenauto's invoeren, doch
door deviezengebrek kondon slechts voor
14.243 wagens buitenlar.dsche betahngsmid-
delen beschikbaar gesteld worden. Hiervan is
dan maar de helft 7165) daadwerkelijk
geïmporteerd, als gevolg van leveringsmoei
lijkheden, mede door toedoen van stakingen
De 7165 personenauto's werden als volgt
verdeeld over de verschillende provincies:
Groningen 235, Friesland 263, Drente 132
Overijssel 389, Gelderland 845, Utrecht 401
Noord-Holland 1377, Zuid-Holland 1395, Zee-
iand 316, Noord-Brabant 578, Limburg 39£
en Overheidsdiensten 835.
Minister Vos gaf tenslotte het navolgende
overzicht van de toewijzingen der personen
auto's door de verschillende R.V.I.'s in den
lande, gegroepeerd volgens de beroepsklassen
Volksgezondheid (artsen, ziekenhuizen e.d.)
24 pet, veterinaire dienst (veeartsen e.d:) 4
pet, handel en industrie 32 pet, landbouw en
voedselvoorziening 7 pet, wederopbouw (be
drijven e.d. werkzaam daarvoor) 5 pet, ver-
voei maatschappijen, verhuurinrichtingen en
taxibedrijven 4 pet, gemeenten, provinciën,
waterschappen en utiliteitsbedrijven 6 pet.
sociale en cultureele instellingen en geestelijke
verzorging 3 pet, publiciteitsbedrijven (cou
ranten, drukkerijen e.d.)- 1 pet, vrije beroe
pen en diversen 3 pet en Overheid 11 pet
Onze auto-import sinds de bevrijding tot 21-12-1946 geeft het volgende beeld:
Invoervergun
ningen verleend
voor
Namen der leverende
landen:
U. S. A.
Engeland
Frankrijk
Tsj echo-Slowakije
Italië
Totaal aan deviezen
beschikbaar gesteld
9.988.977 dollars
842.305 ponden
188.402.400 frs
32.249.500 kr.
19.325.333 Ure
Marshall en Ch^T^ uitzicht
Uit hetgeen Marshall als minister van bui-
tenlandscne zaken te Washington heeft ver
klaard, blijkt duidelijk, dat hij zoowel soldaat
als diplomaat is. Daar, waar hij te kennen
gaf. dat het sluiten van een internationale
overeenkomst betreffende de ontwapening
afhankelijk was van de te sluiten vredesver
dragen in Europa en het Verre Oosten, was
de soldaat aan het woord. Het was een allei-
vriendelijkst knipoogje in de richting van
Stalin, dat achter den krachtigen steun van
Amerika, waar het zich wenscht te doen
gelden in de te formeeren verdragen, een
geweldig militair apparaat staat. Twee deuren,
vlak naast elkaar, geven toegang tot het
verblijf, dat Europa heet, en waar men onder
een „onder-onsje" eikaars economische be
langen zou kunnen behartigen. Op de eene
deur staat „bewapening"; op de andere „ont
wapening". En Marshall heeft verklaard, dat
de Ver. Staten niet zullen ontwapenen of
hun bewapening beperken, alvorens de vre
desverdragen zijn gesloten en collectieve vei
ligheid is verzekerd. Deze uitspraak doet
tevens denken aan de woorden van minister
van Kleffens, die als zijn meaning te ken
nen gaf, dat als men op een gegeven oogen
blik, aan de Russen zegt: „nu kunt gij niet
verder gaan dan tot hier", dit kennelijk
een gunstige uitwerking heeft. Maar ander
zijds was de diplomaat aan het woord, toen
Marshall bevestigde. dat de 10.000 Ameri-
kaansche mariniers uit China zullen worden
teruggetrokken, omdat hun taak daar be
ëindigd is. Want slechts een klein detacne-
ment mariniers zal nog te Tsingtao blijven,
de basis van de Amerikaansche vloot, die
daar in de Chineesche wateren opereert. Het
was president Truman, die hem in December
1945 als gezant naar China zond, alwaar hij%
er steeds naar streefde de standpunten der
nationalisten en communisten te overbrug
gen. Maar zulks gelukte hem niet en ver
standig diplomaat, die hfj was, trok hij daar
uit zijn consequenties. Wat Marshall beoogde,
was het uitbreiden van de democratische
basis der regeering in China. Beide partijen,
zoowel de extremisten in de Kwomintang
als de Chineesche Communistische partij gaf
hij de schuld voor de Chineesche moeilijk
heden. Hij gaf niet toe aan de eischen der
reactionnairen, maar evenmin aan die der
Communisten en speculeerde op een moge
lijkheid. dat de liberalen en de minderheids-
partijen meerderen invloed zouden krijgen.
Officieel hebben de Ver. Staten zich ten
slotte teruggetrokken uit de missie, die ten
doel had te bemiddelen tusschen de regee-
ring van Tsjang Kai Sjek en de commlinis-
ten. Marshall heeft openlijk toegegeven, dat
zijn streven in China is mislukt. De re-
actionnaire partij in China bleef er op ver
trouwen, dat Amerika in ieder geval steun
zou blijven verleenen; de communisten hoop
ten op den val van de regeering Tsjang Kai
Sjek en de economische débacle, die daaruit
dan zou voortvloeien. Vandaar dan ook, dat
de communistische activiteit steeds toenam,
hetgeen in de guerilla-terreur tot uiting
kwam. Marshall's verwijt aan de communis
ten in China, dat zij sterk ender den invloed
der Russen stonden, bezorgde hem applaus
van de zijde der Amerikanen. maar het
typeert Marshall ten zeerste, dat hij ook niet
schroomde, de reactionnaire elementen in de
regeering van Tsjang Kai Sjek te hekelen,
aan wie hij eveneens corruptie verweet. W(j
staan dus voor het feit, dat Amerika ie
troepen uit China terugtrekt, maar dit be-
teekent niet. dat China daardoor met instem
ming van een deel der Amerikanen aan een
communistische regeering zal worden over
geleverd Daarvoor heeft Amerika teveel ^ye~
langen bij China en het ligt bovendien voor
de hand, dat Tsjang Kai Sjek. zoodra de nood
aan den man komt, zich terstond tot Amerika
zal wenden om effectiever hulp. In de Ame
rikaansche bladen werd er dan ook den na
druk op gelegd, dat het terugtrekken der
troepen uit China, geen fundamenteele wij
ziging beteekent inzake de houding van
Amerika jegens China, dat alle politieke en
economisch evenwicht mist. Het is bovendien
ook een Amerikaansch belang tevens. Tsjang
Kai Sjek van oorlogsmateriaal te blijven
voorzien. Memoreeren wij nog. dat de Demo
cratische Liga. de meest gezaghebbende der
Chineesche liberale minderheids-partijen de
verklaring van Marshall met groote instem
ming heeft begroet, maar dat aan den an
deren kant, de leiders van de Kwomintang
toch niet van zins zijn. van hun politieke be
voegdheden afstand te doen en de Chineesche
communisten natuurlijk met hernieuwde acti
viteit dreigen.
lijke
Russen stemden in feeste-
e stemming
Geen oppositie, wel bloemen en tapijten.
In een idyllische sfeer brachten de Russen
gisteren hun stem uit voor den oppersten
Sowjet, het parlement in de Sowjet-repu-
blieken. Zaterdagavond reeds fonkelden de
hoofdsteden van licht en een feestelijk ge
stemde menigte bewoog zich door de stra
ten. Er was alle reden voor vreugde-betoon,
want de oppositie had nergens in de 740 dis-
trioten tegeneandidaten gesteld. De stem
biljetten. die men gisteren in de met bloe
men. schilderijen. beeldhouwwerken en
tapijten feestelijk versierde stemlokalen ont
ving. bevatten dan ook maar één naam. n.l.
dien van den Communistischen candidaat.
De kiezers konden direct hun stembiljet in
een stembus deponeer en. maar zich ook
terugtrekken in een ruimte daarachter, waar
met gordijnen afgesloten stemhokjes waren.
Bij het uitreiken van het biljet konden zij
n.l. een potlood m ontvangst nemen om den
naam van den candidaat* op het biljet door
te strepen. Dat werd als een stem t^gen
beschouwd.
De berichten constateeren met voldoening
dat de meeste kiezers hun biljet terstond
opvouwden en in de stem/bussen deden.
In de districten waar Stalin en Molotof
candidaat zijn was de opkomst der kiezers
bijzonder groot.
IMPORT VROEGE AARDAPPELEN DOOR
ENGELAND.
Tusschen 1 Maart en 24 Mei mogen tn En
geland beperkte hoeveelheden vroege aard
appelen op vergunning worden ingevoerd.
