Gen. Spoor onder een journalistiek spervuur
't Verklaarde
uitzicht
Wat is er met Den Doolaard aan de hand
't Ontsnappen van 12 SS-ers opgehelderd
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 1 FEBRUARI 19«
„ONUITPUTTELIJK IS ONS
GEDULD, MAAR.
(Vervolg van pag.
„Want, alle verdragen ten spijt, bleven de
republikeinen saboteeren en infiltreer en. Dit
deed mij op een gegeven oogenblik beslui
ten, aldus vervolgde gen. Spoor, tot eenzij
dige vaststelling der demarcatielijnen. Wij
legden letterlijk de kaarten op tafel en zei
den: „Beeren, dit zijn onze postenwaar
zijn die van jullie?" Wie schetst echter onze
verbazing, toen de republikeinen, dank zij
hun buitengewoon groote elementaire kennis
op topografisch gebied nergens is zoo snel
promotie gemaakt als in het leger dej Indo
nesiërs aantoonden.'dat hun voorste linies
zich ver achter Nederlandsch gebied bevon
den? Om dan nog niet eens te spreken van
het gebruik, dat zij van de overhandigde
Nederlandsche stafkaarten maakten bij de
beschieting der Nederlandsche posten te
Soerabaja.
Typeerend is wel, dat de republikeinsehe
legercommandant „collega Soedirman",
noemde generaal SpooT hem niet zooals
elders gebruikelijk is, onder ./den minister
van Defensie staat, doch rechtstreeks onder
Soekarno. Dit maakt de strijdigheid van
beider, kort na elkaar afgelegde verklarin
gen, duidelijk.
Wellicht is samenwerking met de TRI in
dé toekomst mogelijk, doch dan zal deze or
ganisatie eerst gereorganiseerd en gezuiverd
dienen te worden. Soedirman mag zijn te
Djocja uitgesproken rede: Houdt u gereed,
voorwaarts, marsch!" beschouwen als een po
ging om alles op vredelievende wijze op te
lossen ons klinkt het toch veel meer als
een strijdkreet in de ooren....
Voeg daarbij het feit, dat de Indonesische
jongelieden, die thans wat beteekenen in het
republikeinsehe leger, vroeger slechts door
heel hard te werken aan hun brood kwamen,
dan begrijpt men, dat zij heel moeilijk tot
hun oorspronkelijke bezigheden zullen kun
nen terugkeeren. Vechten is bij hen niet
langer middel, maar doel, welk standpunt
hun leermeesters, de Japanners, reeds lang
hebben ingenomen.
Natuurlijk zijn ook aan onze zijde wel eens
fouten gemaakt, merkte generaal Spoor op,
„Houdt u gereed voorwaarts,
marsch!" zegt de „collega" van gen. Spoor,
Z.Exc. Soedirman, opperbevelhebber der
republikeinsehe strijdkrachten
doch de 350 gevallen van inbreuk aan Indo
nesische zijde begaan tusscheri 1 Nov. en 31
Dec. van het vorig jaar, overtreffen toch wel
de hoogste verwachtingen. De sfeer is de
laatste maanden niet bepaald prettiger ge
worden door de diverse toespraken van de
Inheeimsche leiders en de ophiitslectuur,
welke dagelijks aan intensiteit toeneemt.
Ik heb reeds eerder" verklaard, dat een
„koloniale oorlog" een volslagen obsoleet be
grip is. Het is bovendien duidelijk, dat de
politiek niet in die richting gaat. Deze poli
tiek der Regeering bepaalt het gebruik van
het leger. Er zijn echter omstandigheden, die
noodzaken, dat het gezag zich moet doen
gelden. En' mocht de toenadering, ondanks
allen goeden wil aan onze zijde, toch ge»
doemid«zijn te misluken, dan zal onze mili
taire kracht overzee voldoende zijn om des
noods eenzijdig orde en rust te herstellen.
Wij hebben getoond over geduld te be
schikken, zoo besloot generaal Spoor, over
een onuitputtelijk geduld. Maar dan zal toch
spoedig een einde dienen te komen aan de
wandaden der tegenpartij. Per slot van reke
ning zijn mijn soldaten mannen met een
eigen verstahd en met een eigen meendng.
Laten, de republikeinen dóór rekening mee
houden.
„Ik ben commandant van een leger,
en geen directeur van een schiettent", zegt
generaal Spoor
WORIJT ZOO LANGZAMER
HAND EEN RAADSEL
Gisteren citeerden we uit Je Maintiendrai"
een merkwaardig stukje, geschreven door
den bekenden socialdstischen auteur en
radio-spreker A. den Doolaard, welk stukje
dóérom zoo merkwaardig was, omdat er een
totaal gewijzigde geestesgesteldheid uit
sprak. Er kon n.l. zonder moeite een chris
telijk schrijver in worden beluisterd.
Thans troffen we echter in „Paraat", het
weekblad van de Partij van den Arbeid, over
den zelfden auteur ook een en ander aan,
dat we nog merkwaardiger vónden en daar
om hier laten volgen. „Paraat" schrijft:
In den strijd, dien Antoon van Duinkerken
voert tegen het verschijnsel waarvan Albert
Kuyle de personificatie is en-waarover we de
vorige week schreven, heeft zich een nieuwe
kampioen geworpen. A. den Doolaard heeft
een interview toegestaan aan een redacteur
van „De Gelderlander" en onze Den Doolaard
kiest de partij van Albert Kuyle. Den
Doolaard noemt Kuyle met een beminnelijke
wegcijfering van eigen persoonlijkheid de
beste Nederlandsche prozaïst, hetgeen menig
een zal verbazen. Dit is niet de eenige reden,
waarom men zich behoeft te verbazen. Den
Doolaard zegt ook, dat hij persoonlijk de
scherp anti-semietische artikelen, die Kuyle
heeft geschreven, uitermate afkeurt, „omdat
zij het geestelijk klimaat hielpen bevorde
ren, waarin de latere moordende Joden-
razzia's hebben plaatsgevonden". Er is reden
aan te nemen, dat Kuyle niet bekeerd is.
Moeten we hem nu maar weer kalm, terwille
van .de vrijheid of van de Vier Vrijheden
een nieuw geestelijk klimaat laten bevor-
derfen, waarin opnieuw moordende razzia's
plaats zullen vinden?
Ook Den Doolaard gelooft niet in een be
keering van Kuyle. Hij zegt:
„Kuyle is anti-democraat en anti-semiet;
als zoodanig ben ik zijn felle tegenstander
Hij h^udt zijn beginselen vol door dik en dun
FRAPPANTE MEDEDEELIN-
GEN VAN DEN MINISTER
Het antwoord, dat de minister van Justitie
Ban 't Kamerlid jkvr. Wttewaal van Stoet
wegen gegeven heeft op haar' vragen over
de ontvluchting van 12 S.S.-ers tijdens 't
vervoer van Hoensbroek naar Den Helder
laat aan duidelijkheid niets te wenschen
over. De bewakers hebben zich grof nalatig
betoond en het optreden van een van hen
was misdadig, aldus de minister. Het ver
voer geschiedde in een gesloten en gëcapi-
tonneerden verhuiswagen met aanhangwagen.
De ontvluchting ging als volgt: Bij Rens-
woude hield men halt om een burgerchauf
feur gelegenheid te geven wat te eten. De
andere bewakers gingen, met inachtneming
van normale aflossing, daar ook een kop
koffie drinken. Van eenige noodzaak daar
toe is- niets gebleken. Een bewaker heeft
toen goedgevonden, dat vier gedetineerden
die zich met zijn toestemming even buiten
den wagen bevonden, op een vrachtauto zijn
gestapt en wegreden. Zonder appèl te hou
den reed men verder. In Amsterdam waar
de deur van den gevangenenwagen „voor
de fris9che lucht" was opengezet ging num
mer vijf er vandoor en voor de pont in Vel-
sen de rest. De bewaker, die op den aan
hangwagen toezicht moest houden, is toen
nl. in den voorsten wagen gaan zitten en de
gedetineerden vonden het een klein kunstje
om de deur, die provisorisch was gesloten,
open ,te maken. Een der ontvluchten viel en
kreeg een hersenschudding. De bewakers
zijn geschorst.
SOC.-ECON. STUDIECONFERENTIE VAN
DE C.H.U.
Van 28 Febr.1 Maart zal vanwege de Chr.
Hist. Unie te Birkhoven (Utr.) een sociaal-
economische studieconferentie worden gehou
den,, waarop de problemen van ordening en
sociale vragen ter sprake zullen worden ge
bracht.
en kiest nooit de lijn van den minsten weer
stand; ais zoodanig is hij mij liever dan
welke arrivist dan ook, die zich in alle tijd
schriften thuis voelt, inclusief Elseviers
Weekblad".
Wij vinden dit een fatale literairdoenerij
Hier wordt de misdadig-gevaarlijke literator
de hand boven het hoofd gehouden, mits hij
maar vechtlustig genoeg is en de lijn van
den minsten weerstand niet kiest.
In het licht van het jongste verieden is het
een onbegrijpelijke blunder, dat Den Doo
laard den wegbereider van het anti-semi-
tisme, Kuyle, verkiest boven de arrivisten.
Arrivisten zijn ons niet sympathiek, maar
duizend arrivisten zijn beter dan één-Kuyle.
En wat kan Den Doolaard verwijten aan
den „arrivist" Van Duinkerken, die in Else
viers Weekblad schrijft, als hij zelf zijn ver
warde denkbeekièn in „De Geidenander"
doet spuien? Wat dat betreft is het een
kwestie van pot en ketel. „De Gelderlander"
heeft den goeden smaak naast 'n portret van
Albert Kuyle het gedicht „De Partisanen"
van Den Doolaard af te drukken. Daarin vin
den we %e volgende regelen:
Dit is het lot der partisanen:
Gebrand te worden eti gekerfd. 6
Gelijk een vaas te zijn verscherfd.
Druipend van bloed en bittere tranen.
Dat lot dankten de partisanen aan lieden van
het slag-Kuyle. Als de dolaards, of de ver
doolden in de literair-politieke wereld blij
ven dolen, kunnen wij over 25 jaar een
nieuwen bundel .Partisanen" verwachten.
Misschien is het weer „Der Joden hart sterft
onder 't Davidsteken", misschien kan Den
Doolaard nog eens dichten: „Zij staakten om
geslagen Joden".
Het is niet de eerste keer, dat Den
Doolaard in het verdachte gezelschap van
Albert Kuyle gezien wordt. In 1934 liet nij
zich door dezen unieken prozaïst aanhaken
bij een nieuw tijdschrift, hetgeen Cola
Debrot de volgende, nu weer hoogst actueel
geworden limerick in de pen gaf (men vindt
hem in .Porum" van Maart 1934).
Wellicht door een fout op zijn poolkaart
kwam de dolende ridder Den Doolaard
terecht in een Kuyl
waar het week is en vuil
en het sop doorgaans weinig de kool waard.
RIJKSBEURZEN VOOR MUZIEKSTUDIE
Er wordt nogmaals op gewezen, dat on- of
minvermogende jongelieden van Ned. na
tionaliteit, die in 1947 in aanmerking wen
schen «te komen voor een beurs voor muziek
studie .in binnen- of buitenland, vóór 17 Febr.
een gezegeld verzoekschrift moeten indienen
bij het departement van O. K. en W„ Prin-
sessegracht 21, Den Haag.
PAUL ROBESON ZAL TWEE JAAR
NIET ZINGEN
De beroemde Amerikaansche negerzanger
Paul Robeson heeft in den loop van de week
een manifestatie tegen de rassendiscriminatie
geleid en daarna medegedeeld, dat hij de
komende twee jaar niet za* optreden, ten
einde zich geheel te kunnen wijden aan een
in de Ver. Staten te organiseeren campagne
tegen den rassenhaat.
99
Er bestaat metterdaad het gevaar, dat het
menschenlfeven zich gewent aan het Woord
Gods in een verkeerden zin.
Dat was bij de Schriftgeleerden.
't Valt mij op. dat Jezus hen juist met deze
naam noemt: „Schriftgeleerden". Och neen, de
nadruk ligt niet daarop, dat kiet geleerden zijn.
De Schrift bestrijdt hier geen intellectualisme,
eenzijdige overschatting van het verstand,
theorie, doode orthodoxie. Juist niet.
Veeleer ligt de nadruk op het eerste: op de
Schrift. Dit zijn menschen, dat zegt hun naam,
die dagelijks met de Schrift omgaan, die heel
hun leven er aan geven, die aan het gebruik
van de Schrift gewend geraakt zijn.
Maar dit is ook een uitermate practische
kwestie. Die gewenning aan de Schrift heeft
heel het leven doortrokken, er beslag op ge
legd# tot zelfs op hun kleeren toe.
Het" straalt er ook van alle kanten naar
buiten. Daar zorgen ze zelf wel voor: ze wer
den eerbiedig gegroet, ze krijgen de beste
^plaats in de synagoge, en het levert ook buiten
gewoon aangename voordeelen op; ze bezet-
ten de eerste plaatsen bij de maaltijden.
Het valt ons wel op dat de gewenning aan
het Woord Gods hier in uiterlijkheden ver
loopt. Maar de teekening die Jezus er van
geeft is nog niet af.
Het gaat van kwaad tot erger: het zat zoo
aan den buitenkant: Jezus noemt alleen 't
kleed; 't leidt tot zelfverheffing in de uiterlijke
dingen.
Maar 't ergste is dat ze in deze houding vol
harden tot eiken prijs; ze verdrukken en ver
dringen het machtelooze ze plunderen de
weduwen leeg en nu-is 't genoeg voor
d e n s c hij n doen ze lange gebeden, 't Ge
bed dat 't hoogste is onzer dankbaarheid
daar maken ze een schijn van dat is een
leugen om zich zelf groot te maken.
Zulke Farizeërsü
Wacht even!
Toen de Heêre Jezus hen zoo teekende voor
z'n discipelen, zei Hij: „Wacht u voor de
Schriftgeleerden!" Ik zou willen vertalen:
„Past op,#dat ge niet in hun fout valt". We
staan allemaal aan het gevaar bloot: dat we
aan de Schrift gewend raken en dat dit in heel
ons leven te zien is in de uiterlijke dingen.
En we zouden allemaal net zulke Farizeëers
worden, als de Heere Jezus daar niet stond
met i'n „Past op!"
Zeg nu niet gauw: „Ja natuurlijk zoo is het!"
Hebt u de fout wel gezien?
Het zijn allemaal uiterlijke dingen: de
Schrift heeft geen beslag gelegd op hun hart.
En als we nu dit laatste nog eens een beetje
anders zeggen: ze gingen eiken dag met den
Bijbel om maar ze hebben daarin 't hart
niet aan den God van de Schrift gegeven
ze hebben 't hart aan den Heere onthouden.
Zoo zijn we nu allemaal.
En aan den Bijbel zijn we al (of nog wel)
tamelijk gewend.
„Past dan op" zegt de Heere Jezus dat ge
uw hart niet aan den Heere onttrekt.
„Past toch op".
De. H. J. Westerink.
Praag eischt vrije zones in
Bremen en Hamburg
Om niet als Rotterdam achter het net te
vis sc hen!
De leider der Tsjeciho-Slowaaksche delega
tie ter conferentie te Londen heeft inzake
Duitschland voorgesteld de oontrole-periode
over Duitschland niet in het vredesverdrag
vast te stellen. Hij eischte: militaire en eco
nomische ontwapening; een goed controle
systeem en heropvoeding der Duitsöhe jeugd.
In het memorandum wórdt te kennen gege-
vènt dat Tsjecho-Slowakije meer voelt voor
een gecentraliseerden dan voor een bonds-
staat.Ondernemingen. in eigendom van nazi's/
moeten genationaliseerd, kartels ontbonden,
den landjonkers de macht ontnomen worden.
Van groot belang is, dat Tsjecho-Slowakije
het recht eischt op vrije zones in Bremen en
Hamburg, alsmede vrij.e scheepvaart op Elbe,
Rijn en Donau. De grenscorrecties beslaan
820 km2 en een bevolking van 25.000 zielen.
JE MOET MAAR BOFFEN
De 44-j. Haarlemsche postbesteller J. W.
Poelgeest, die vorig jaar geld stal uit brie
ven, gericht aan pater Henri de Greeve, is
door de Haarlemsche rechtbank van alle
rechtvervolging ontslagen wegens een fout
in de dagvaarding. De rechtbank achtte de
feiten wel bewezen.
I Eerst wtf,
I dan Duitschland
Tegenover die blijkbaar eeuwenoude erva
ring, dat de „liefde" vain den man door zijn
maag gaat, zou Lk de opmerking wlttlen pliaafc-
sen, dat men deze Hottentotten-moraai
met moet gaan toepassen op heel mannelijk
Europa, Wamt, dat er, gelukkig, in d£t
Europa, waarvan Oswald Spengler reeds na
den eersten wereldoorlog, den ondergang
der Westersohe cultuur voorspelde, nog wed
mannen zijn, dóe méér bekoord worden door
een constant karakter. Het leven is ads
functie der natuur niet te verklaren Maar
wel kan men toegeven, dat de memsoh in-
het algemeen, dtus ndet alléén de man, in
zijn strevingen sterk beïnvloed wordt door
physieke factoren. En het valt niet te ont
kennen, dat er een lijnrecht verband bestaat
tusschen: voedseUsohaarschte, honger, eoo-
nomae, pqjiftiek, zelfhandhavingaggiressrie,
oorlog. Dait de landen., doe dezen oorlog ver-!
lonen hebben, maar de lont in het kruitvat
wierpen, op den. dtuiur ook weer een menschr-
waandlig bestaan moet worden verschaft, is
logisch en humaan. Maar in de eerste plaats
dienen de Landen, die op „rücksichtslose"
wijze door een vijand, die het woord „edel
moedig" niet leende, onder den voet geloo-
pen werden, weer op de been geholpen wor
den. Het is dus óók logisch en huimaan, dat
aan de belangen der kleine, aangevallen
staten de grootste aandacht wordt besteed.
Het wereld-voedselivraaigstuk is ndet een
aangelegenheid, dóe alleen de Duitsohe zones
aangaat. De na-oorlogsche moeilijkheden!
ondervinden vele volken nog aan den lijve.
Al moge dan de ergste crisis voorbij zijn.
Europa, in het algemeen, gaat nog zware
jaren van ontberingen, tegemoet. Er is voed
sel voor een bescheiden levensstandaard,
maar de prijzen zijn hoog en de physiek% en
geestelijke gevolgen van jarenlange onder
voeding, zullen zich nog lang doen. gelden.
Er zal strijd blijven tegen de moeilijkheden
van huisvesting, Meeding, en één enkele
crisis in Amerika zóó zijn wij eoononnisoh
verrschakeld kan alle berekeningen in
Europa annul leer en.
Deze sombere prognose grijpen wij maar
wiet uit de lucht, maar zij is gebaseerd op
de mededeeliingien van den heer Fitzgerald,
secretaris-genieraa! van den internationalen
™>odvoedöeOiraad. Wat krijgen wij voor het
eerste halfjaar van 1947 te hooren? De
vlee9ahversahepingen zullen veel minder
worden en trouwens de meeste vtteesehvoar-
raden zijn reeds gecontracteerd, gezien de
handelsverdragen die Engeland met Argen-
timië, Australië, Canada, Brazilië en andere
staten heeft afgesloten. Met graan zulten we
uiterst zuinig moeten zijn. Wat oliën en. vet
ten betreft, daarmede moet men rekening
houden, dat ook die voorziening minstens
25 procent beneden het niveau van vóór
den oorlog blijft. Voor lijnkoeken kan njera
bij de Britten terecht, die zóó edelmoedig
waren, enorme a an koop en te doen in Argen
tinië; regelrecht kunnen slechts weinig
Europeesohe koapers daar op de markt
terecht! Met deze factoren voor oogen, aal
het duidelijk zijn, hoezeer wij gebaat zijn
met herstal onzer eigen economie en handel.
Hoezeer Nederland, een onder den voet ge-
loopen lamdi, een. lieflijker initrodluctie in de
Bri üsah - Amerikaansche zonepoLitiek en eco
nomie op prijs zou stelHemUit het tweede
memorandum der Nedierfandsohe regeering
.blijkt duidelijk, dat Nederland er niets voor
voelt van. Duitschland een „kolonnallen staat"
te maken, want het is ook ons belang, om
met een gedemilitariseerd Duitschland' in
gezonde economische en handelsrelatie te
staan
Het Duitsche probleem het opstellen vaa
een vredesverdrag, waartoe de „plaatsver
vangende vier" te Londen vast de verlang
lijstjes incasseeren, is dan ook hetgeen de
regeeringen aller landen als een dwingende
gedachte achtervolgt. Het Nederlandsche
standpunt beoogt de idee van federatieye
Duitsche staten, in los politiek verband,
maar met sterke economische verbonden
heid, zooals ook Frankrijk zijn eischen ge
formeerd heeft. De Tsjechen staan echter
vrij sceptisch tegenover de mogelijkheid van
een centraal sterk, economisch Duitschland,
dat echter tegelijkertijd politiek gedecentra
liseerd zou kunnen zijn. Want, zegt Ar-
nost Heidrich, de leider der Tsjechoslowaak-
sche delegatie, zoodra de bezetting zich
terugtrekt, zullen de verschillende deelen
van Duitschland zich trachten te hereenigen.
Men moet oppassen, dat Duitschlands tijde
lijke verbrokkeling niet in een valsch ge
voel van veiligheid sust. De Tsjechen heb
ben het zekere voor het onzekere genomen
en daarom o.a. een vrije zóne in Hamburg
en Bremen geëischt. De Russische invloed
op Polen komt onmiskenbaar tot uiting in
het Poolsche memorandum. Polen wil geen
decentralisatie, maar een Duitschland als
politieke eenheid, al zal het noodig zijn, dat
het land voorloopig onder burgerlijke en
miiMitaiine machtsuitoefening d<er gealllieeir-
den. blijft. En Fjedor Goesef, de Russische
gedelegeerde, heeft te Londen een rapport
overhandigd, waarin de Sowjet-regeering
een centrale Duitsche regeering bepleit, die
men te zijner tijd kan consulteefen over het
Duitsche vredesverdrag. Het Poolsche en
Russische voorstel is volkomen tegenover-»
gesteld aan hetgeen de Franschen wenschen.
En men verdenkt de Sowjets van een tac
tische manoeuvre, om via een centrale
regeering in Duitschland, ook buiten de
grenzen van hun eigen, bezettingszóne, com
munistische itrwlioed uit te oefenen. Geen
politieke gecentraliseerde organisatie, dat is
juist de Fransche eisch. De desbetreffende
Fransche nota's hebben critiek ontmoet bij
de communistische tFransche collega's der
Russen, en zullen misschien in Frankrijk
een debat over het politiek beleid der nieuwe
regeering ten gevolge hebben. Anderzijds
verluidt, dat Bidault straks met het fiat van
alle partijen naar Moskou kan gaan. Al deze
tegenstellingen, kweeken in Duitschland een
soort van verzetspolitiek en inspireeren een
mem ate Schumacherd>e leader der Duiftsobe
sociaal-democraten, die altijd „liebangelt"
tegen Labour, tot de uitspraak: „Alleen dan
kan iemand het Duitsche vredesverdrag tee
kenen, als er door heel Duitschland gelijk
recht heerscht, dus als Duitschland weer een
parlement heeft, gesteund door den po-Litie-
ken wil van geheel Duitschland". Wordt
het geen tijd, óók deze geestelijke
„zwaarindustrie" te ontmantelen?
Het aantal Spaansche vluchtelingen en
deserteurs uit bet Spaansche leger, dat de
Fransche grens overtrekt, neemt voortdurend
toe.
