Heel Zweden rouwt om zijn erfprins Gustaaf Vijf Prinsenkinderen van hun vader beroofd Wie de mannen der K.L.M. waren, die vielen 't Verklaarde NIEUWE LEIDSCHE COURANT 3 MAANDAG 37 JANUARI 1M» ALLE VERMAAK IN STOCK HOLM STOPGEZET De bij de K.L.M.-ramp omgekomen Zweed- sche prins heet officieel: prins Gustaaf Adolf Oscar Frederik Arthur Edmond her tog van Vasterbotten. Iftij werd op 22 April 1906 te Stockholm geboren als oudste zoon uit het eerste huwelijk van den kroonprins Gustaaf Adolf met Marffuerite. prinses van het oude deel van Stockholm, in de onmid dellijke omgeving van het Kon. Paleis. Prins Gustaaf, die drie dagen op het Pa leis Soestdijk had vertoefd, werd Zondag op Schiphol uitgeleide gedaan door Prins Bernhard en den Zweedschen gezant in Den Haag, den heer Joen de Lagerberg. De prins had bij zijn bagage speelgoed voor zijn kin deren, dat hij in Nederland had gekocht. Prins Bernhard en hij voerden een levendig gesprek tot op het moment, dat het vlieg- Juist voor Prins Gustaal van Prins Bernhard onder een kopje koffie in het Schiphol- restaurant afscheid nam, werd deze foto gemaakt. En het was tevens de laatste Groot-Brittannië en Ierland. Op 20 October 1932 was hij gehuwd met Sibylle, prinses van Saksen-Coburg-Gotha, hertogin van Saksen. Uit dit huwelijk werden drie prinsessen ge boren, n.l prinsês Margaretha op 31 Oct. '34, prinses Brigitta op 19 Jan. 1937 en prinses Désirée op 2 Juni 1938 en een prinsje in April van het vorig jaar. De dood van den prins beteekent, naar Reuter meldt, voor koning Gustaaf een bij zonder harden slag. Zijn schuwheid ten spijt was hij geliefd door het Zweedsche volk, waarvan som migen hem beschouwden als den volgenden koning van Zweden. De vader van prins Gustaaf, de kroonprins, die 64 jaar oud is, is n.l. ziekelijk en er hebben geruchten de ronde gedaan dat hij bij het overlijden van den koning afstand zou doen ten gunste van zijn zoon. Vermoedelijk zal Zweden nu, na het overlijden van koning Gustaaf, een regent krijgen, daar na den 64-jar. kroon prins diens kleinzoon Karl Gustaaf, die nog geen jaar oud is, recht heeft op den troon. Het Zweedsche Hof en het Leger zullen voor den gestorven prins den rouw aan nemen. Prins Gustaaf Adolf,; die president was van den Zweedschen Atnletiek Bond en in 1934 voorzitter was van het Zweedsche Olympische Comité, werd geïdentificeerd door een metalen discus, welken hij om zijn hals droeg. De prins was als hoofdverkenner der Zweedsche padvinderij op de vorige Jamboree te Vogelenzang in 1937 Kroonprinses Luise heeft het smartelijke verlies aan prinses Sibylle medegedeeld. Alle theaters te Stockholm zijn gesloten. In het radioprogramma werd een sobere her denking ingelascht. De Deensche radio stations lieten de lichte programma's uitval len en brachten treurmuziek ten gehoore. De prins zal worden begraven in de Rid- darholm-kerk, de traditioneele begraafplaats van de leden der Zweedsche kon. famile, in tuig vertrok. Bij liet afscheid gaven zij elkaar een stevigen handdruk. Vanochtend zal het stoffelijk overschot van den prins, begeleiu door officieren van de Koninklijke Lijfgarde,-worden overge bracht naar de Zweedsche kerk- in Kopen hagen. Het stoffelijk overschot zal één dezer dagen met het ^veedsche oorlogsschip „Os kar II", naar Zweden worden vervoerd. De Zweedsche kroonprins wordt heden in Ko penhagen verwacht. RUST ZACHT, GEYSS Vol weemoed denk ik aan mijn wend en oud-collega Geyssendorffer, die gis teren verongelukte. Een rasechte vlieger is hiermede voor de luchtvaart verloren gegaan, maar ook een trouwe vriend, en goed collega. Hoe vele malen ontmoet ten wij elkaar niet in Indië of ergens op de route en altijd was het prettig zijn open vroolijk gezicht te zien en zijn gulle lach te hooren. Bekwame vlieger die hij was is het hard hem te moeten missen, Hem treft geen blaam. Hij, die zoo me nigmaal een kritiek moment wist te over- winnen, zal steeds een voorbeeld moeien blijven voor de jongere garde. Geyss, je zult steeds in mijn herinnering blijven als een trouwe kameraad en als een van de beste vliegers. Rust zacht. EVERT VAN DIJK. Wassenaar, 27 Jan. Tsjechisch jeugdkoor brengt een bezoek aan ons land Onder buitengewoon slechte weersomstan digheden arriveerde gistermiddag het Tsje chische jeugdkoor „Dismanuv Rozihlasovy a divaldeni Soubor" aan de kade te Hoek van Holland. Door den hevigen storm op zee kon de „Oranje Nassau" aanvankelijk niet binnenloopen. Dat de boot vrij onverwachts toch in zidht kwam, werd als een stout stukje zeemanskunst van den kapitein be schouwd. Het jeugdkoor, bestande uit middelbare scholieren, die reizen onder auspiciën van de „World Friendship Association", zal niet al leen in verschillende plaatsen van ons land liederen ten gehoore brengen, doch ook volksdansen uitvoeren. PENSIOENREGELING PERSONEEL „HEMBRUG" NOG NIE» AANVAARD. Na een korte staking van het personeel van de „Hembrug" inzake een door de directie ontworpen pensioenregeling, heeft de Unie van Overheidspersoneel zoowel met den minister van Oorlog als met de directie geconfereerd. De Unie verklaarde er voor standster van te zijn, dat het personeel in de Rijkspensipenregeling zal worden opge- -nomen. Zaterdag is door de Unie verslag uitgebracht aan meer dan 600 leden van de bij de Unie aangesloten bonden, aanvaarden en de premiebetaling te blijven door de directie voorgestelde regeling niet te Met algemeeen stemmen werd besloten de weigeren. m EENVOUDIGE OPVOEDING OP 'T SLOT HAGA In het onlangs bij de Boekerij te Baarn verschenen boekske „Koningskinderen" van de hand van dra. M. G. Schenk troffen we de volgende bijzonderheden aan over het gezin van den gisteren verongelukten prins: „De eenige koningskinderen, in wier le ven de oorlog niet de minste verandering ge bracht heeft, zijn de Zweedsche prinsesjes, kinderen van #en erfprins en prinses Sy- billa. Eens zal het pasgeboren prinsje ko ning van Zweden worden, maar dat ligt nog zoover in de toekomst, dat niemand daar mede rekening houdt. Overgrootvader is wel heel oud, maar hij regeert nog. Na hem komt grootvader en dan is vader er nog menschelijkerwijs gerekend zal de zoon van den erfprins met zijn zusjes onbezorgd kunnen opgroeien. Al heei jong nam het prinselijk paar zijn dochtertjes mee naar of- ficieele gelegenheden; tusschen deftige groo- te menschen door, scharrelden dan kleine KORTE BIJZONDERHEDEN UIT HUN LEVEN De heer G. J. Geysendorffer werd 1 April 1892 te Sliedrecht geboren. Hij kwam in 1919 bij de luchtvaartafdeeling te Soesterberg, op 4 Sept. van dat jaar werd hij gebrevetteerd. Hij was de eerste Nederlander, die een bre vet als verkeersvlieger behaalde. Als ser geant-vlieger trad hij op 1 Maart 1921 teza men met den heer Hofstra in diefist der K. in dienst der Maatschappij. In 1927 volbracht L.M. Beiden waren de eerste Ned. vliegers hij met eenFokkergehuurd door den' Ame rikaan Van Lear Black, de eerste retour vlucht AmsterdamBatavia. Met denzelf den Amerikaan vloog Geysendorffer rond een groot deel van de wereld. Hij was van 19291931 in dienst van dezen Amerikaan- achen milidonnair. Na diens dood trad Gey sendorffer opnieuw in dienst van de K.L.M. In 1933 maakte hij met den Panderjageer en tijdens de Melbourne race was hij gezag- een bijzondere postvluoht naar Nederl.-Indië, voerder van den Pander jager." „Geys", zoo als hij algemeen werd ge noemd door zijn collega's bezat verschillende onderscheidingen, zoo het onderscheidings- teeken voor 12 y2 jarigen dienst bij de K.L.M. Hij was ridder in de Orde van Oranje Nas sau en verkreeg tevens het mobdlisatiekruis en de gouden medaille van de Kon. Ned. Ver. voor Luchtvaart. Zeer kort geleden werd de heer Geysen dorffer bij een herkeuring goedgekeurd. Hij was de oudste piloot bij de K.LJVI. Hij had meer dan 25000 vlieguren op zijn naam en maakte meer dan 50 Indiëvluchten als ge zagvoerder. Hij behoorde tot de ludhtvaart- millionnairs der K.L.M. De heer Geysendorffer was gehuwd met een Deensche. Zijn familie woont in Dene marken, waar hij zeer populair was. Hij had twee kinderen. De 2e piloot, Gerrit Jan Rietman, werd op 27 April 1918 geboren en volgde de Rijksop leiding voor vliegtuigbestuurder. Op 1 Nov. 1940 kwam hij in dienst der K.L.M. en stond bekend als een bekwaam bestuurder. De heer Rietman was ongehuwd. De le telegrafist, Simon Martinus Anto- nius Pijnenburg, werd op 8 April 1915 ge boren en kwam op 1 Rebruari 1946 in dienst der K.L.M. De heer Pijnenburg, die een uit stekend vakman was, was ongehuwd. De 2e telegrafist, Willem Brandenburg, werd op 28 Augustus 1920 geboren. Hij had de opleiding voor radio telegrafist gevolgd en was stuurman 3e rang. Hij trad op 15 Januari 1946 bij de KI.M. in. dienst. De heer Brandenburg, die onder zijn collega's als een bekwaam telegrafist bekend stond, was ongehuwd. De werktuigkundige, Willem Antonie Bommel, werd op 28 Juli 1924 geboren. Hij had diploma ambachtsschool en luchtvaart technische school, waarna hij de opleiding aan het K L .M- in temaat te Soesterberg volgde. Na een uitstekend examen trad hij op 31 December 1945 in dienst van de K.L. M. Ook de heer Bommel was ongehuwd. De steward, Hugo Hoek, werd op 27 Dec. 1917 geboren. Na de lessen aan de hotelvak school te hebben gevolgd, werkte hij bij -verschillende hotels in binnen- en buiten land. Hij trad op 1 November 1946 in dienst der K.L.M. De heer Hoek, die onder zijn collega's zeer bemind was, was gehuwd en had drie kinderen. Hr M's gezant te Kopenhagen, jhr W F van Lennep is afwezig en mr D A*van Hamel zal hem tijdelijk vervangen. witte figuurtjes. De oudste mocht, toen zij nog maar vier jaar was, zelfs mee op be zoek bij haar Engelsche grootouders, den hertog en de hertogin van Connaught. Voor de anderen ontbrak de kans op zulk een bezoek, omdat de oorlog de zee onveilig maakte. Maar dat is dan ook het eenige, wat de vier zusjes van dien oorlog merkten. Prinses Sybilla voedt haar kinderen heel eenvoudig op; zonder eenige pracht of praal leeft het gezin op het slot Haga, dicht bij Stockholm. De drie oudsten zijn nu school meisjes; zij hebben in het paleis te Stock holm haar eigen schooltje, op de wijze, waarop Prinses Juliana dit had. Alleen met dit verschil, dat het Zweedsche hofschooltje drie klassen telt van zeven leerlingen; één voor elk prinsesje met zes vriendinnetjes* Eiken dag gaan de kinderen met den auto van Haga naar Stockholm. Daar hebben zij ook dansles. Het groote feest is de jaarlijk- sche uitvoering van een tooneelstuk met Kerstmis. Het is een echt kindergedoe, dat, omdat kinderen vaak zulke goede tooneel- spelers zijn,, groote bekoring uitoefent op allen, die de uitvoering bijwonen. Ook bij andere gelegenheden wordt er tooneel ge speeld. Als echte Noorderlingen doen de prinses jes van harte mee aan alle wintersporten; op haar vijfde jaar was Margaretha al lid van de oudste Stockholmsche ijsclub, waar zij geregeld oefende op de baan voor schoon- rijden. Haar jongere zusjes kregen met haar derden verjaardag prompt schaatsen; zelfs de 2 y2-jarige Christina scharrelt al op schaatsen en ski's rond in het park van Haga. Evenals in het leven van Prinses Juliana nemen dieren in het leven der Zweedsche prinselijke kinderen een groote plaats in: heel lang is Margaretha haar oudsten speel kameraad, den spaniel Fluffy, trouw geble ven. Kippen en honden woelen dooreen in het gedeelte van Haga, dat het „eigen tuin tje" is van de prinsenkinderen. In de vacanties trekt "Tiet prinselijk gezin meestal naar Falsterbo, een badplaats in het Zuiden van het land; daar spelen de kinde ren aan het strand en in het water, zooals kinderen dat altijd gedaan hebben en altijd zullen blijven doen...." Doch ook gisteren werd weer het be wijs geleverd, dat alle menschelijke bere keningen kunnen falen. Red.) Een tweetal aardige foto's van de dochtertjes van den verongelukten Prins. Op de linker foto ziet men ze alle vier en wel v.l.n.r.: Margaretha, Brigitta, Désirée en Christina. Op de rechterfoto ontbreekt de jongste dochter. fpe PooLsche haan.... Uitzicht De Poolsche, communistische regeerings- haan heeft victorie gekraaid en pronkt nog met de sowjetveeren op den koop toe. Het „democratische" blok heeft den politieken verkiezingstrijd gewonnen en het doel, den leider der Boerenpartij, Mikolajczyk, als mi nister weg te werken, kan nu worden bereikt. Immers zijn partij zal hoogstens 24 van de 372 zetels bezetten. Het is Amerika en Enge land lang niet onverschillig, wie er in Polen regeert of liever wie er in Polen aan de touwtjes trekt, temeer, waar Polen's terri toriale aanspraken jegens Duitschland zich steeds verder uitstrekken. Sowjet-Rusland schuift op het politieke schaakbord dien pion steeds meer naar voren. Gaan wij de inter nationale politieke situatie nog even na. In 1944 hebben Amerika en Engeland te Yalta er in toegestemd, dat in Polen een regeering zou worden gevormd als .nationale een heid", op conditie, dat spoedig vrije en on gehinderde verkiezingen zouden worden Be houden. om de politieke gezindheid van het volk" te kunnen peilen. Minister Mikolajczyk, die nog te Londen vertoefde, ging terug naar Pólen, om daar de noodige maatregelen te treffen. In 1945 werd te Potsdam de regeltflgu van Yalta bekrachtigd, de „voorloopige Poolsche regeering" ging met de door Ame rika en Engeland gestelde voorwaarden ac- coord. De „voorloopige regeeriqg", onder invloed van Sowjet-Rusland, torpedeerde de maatregelen van Mikolajczyk. die niets voor het communisme voelde, en het regeerings- blok maakte bovendien het begrip .vrije en ongehinderde" verkiezingen tot een aanflui ting. Krachtige protestnota's van Amerika* «n Engeland volgden; maar zonder eenig resul taat. Het waschlijstje van daden van terreur en intimidatiè was niet mis. Arrestaties van leden der Boerenpartij, doodvonnissen, het „elimineeren" Ser candidaten, het schrappen van honderdduizenden oppositie-leden van de kiezerslijsten, censuur, geen medezegging schap bij het uitvoeren der verkiezingen, noch bij het tellen der stemmen. En in het rapport van den Amerikaanschen ambassa deur te Warschau, Arthur Bliss Lane, wordt melding gemaakt vai} mishandelingen, die lei ders van de Boerenpartij te verduren had den, arrestaties, het opsluiten van duizend politieke gevangenen op den verkiezingsdag, het stemuitbrengen zonder stemhokjes of af scheidingen. enorme reclame voor het re- geeringsblok, geen aanplakbiljetten voor de oppositie van Mikolajczyk etc. En wie nog moed had. zijn stem op de Boerenpartij uit te brengen, zal, door de rondrijdende tanks of de welbewapende leden der veiligheids politie, daarvan wel hebben afgezien. Het klinkt niet bemoedigend, dat nadat de Ame- rikaansche „waarnemer" zijn conclusies trekt ten aanzien van het begrip „vrij en ongehin derd", hij toch geen flauw vermoeden heeft, hoe zijn regeering te Washington daar nu op zal reageeren. Weer een briefje sturen aan den commynistischen president Bierut zou volkomen belachelijk zijn. Wat Bierut be treft, is er niet het minste bezwaar aanwe zig, van Polen een soort vazalstaat van Rus land te maken, hetgeen „explosies" in de toekomst beteekent aangezien er zoowel anti-Russische als anti-Duitsche tendenzen in de Poolsche bevolking aanwezig zijn. Als nu Mikolajczyk, die als een soort symbool der anti-communisten fungeert, maar eerst van het tooneel verdwenen is, ziet de affaire er voor de Russisch-gezinden eenvoudiger uit, temeer waar Polen economisch op Rus land is aangewezen. Wat zal er nu verder gebeuren, waar Amerika en Engeland hun prestige dienen te handhaven? De aangele genheid voor de „Ver. Naties" brengen met heel de ingewikkelde procedure van een commissie of een deputatie naar Polen, alleen met bet resultaat, dat de verhouding tot Rusland nog meer vertroebeld wordt? Het weigeren van Amerikaansche credieten aan Polen? Een .motie van afkeuring", waarin Amerika en Engeland weigeren de gechica neerde verkiezingen te erkennen? Neen. eer der maakt het den indruk, dat aangezien er vlak vóór de conferentie van Moskou, waar ten aanzien van het Duitsche vraagstuk de degens zullen worden gekruist, redenen zijn, de naar politieke expansie strevende Russen friet verder te prikkelen, Amerika en Enge land zich noodgedwongen bij de feiten zul len neerleggen. Maar wat zal dan de psycho logische uitwerking zijn, als in 1947 evenals na 1918, bindende overeenkomsten als die van Yalta en Potsdam, doodgewoon hebben te buigen voor macht en geweld? De geschie denis herhaalt zich Buitenlandsche Persvereeniging in Nederland jubileert Vele autoriteiten geven van hun belang stelling blijk Nadat Zaterdagmiddag in het gebouw van den R.V.D. te Den Haag de jaarvergadering van de Buitenlandsohe Persvereenigting in Nederland h?d plaatsgevonden, volgde des avonds, ter gelegenheid van haar 20-jarig bestaan, een diner in .Royal" Als eeregasten waren aanwezig min. L. J. M. Beel, min. C. G. W. H. baron vafa ■betzelaer van Oosterhout. mr Hornbeck, ^ambassadeur der Ver St., de heer Guerrero, pres. van het Int. Hof van Justitie, mr L. A. Kesper, commissaris der Koningin in Zuid-Holland, mr A. J. d'Ailly, burgemeester van A'dam, mr S. J R. de Monohy. oud- burgemeester van Den Haag. Ir L. J. M Fe- ber, wrtd. burg. der Residentie, de heer D. J. Lamfbooy, eerelid der vereen/iging. mr J. Landré, directeur van den R.V.D., de heer Ha nek root namens de Federatie van Ned. journalisten en verschillende perschefs van legaties en van Ned. instanties. Bij den aanvang van het diner bracht de voorzitter, mr Herbert Antcliffe, een dronk uit op H.M. de Koningin en het Koninklijk Huis, waarna min. Beel een dronk instelde op de staatshoofden der door de aanwezige journalisten vertegenwoordigde landen. INBRAAK BIJ BEKEND AFRIKAREIZIGER Tijdens afwezigheid der bewoners, werd cbezer dagen ingebroken in de woning van den bekenden afrikareiziger dr Paul F. J. A. Juli en. aan het Burchtplein te Wassenaar. 2 fototoestellen, een Kodak Rietma en eer Rollciflex; een kofferschrijfmachine, een filmtoestel, een varkenslederen koffer en f 1500 aan bankpapier werden ontvreemd Van de daders is tot dusverre geen spoor ont dekt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 3