Als 't kanon op 'n walvischjager geladen wordt
't Verklaarde
pe Fr'nsche uitzicht
Van Mook gaat binnenkort tóch de laan uit
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
ZATERDAG 25 JANUARI 19«
STUGT DE SPANNING
STEEDS TEN TOP
De speciale verslaggever aan boord van de
^Willem Barendsz" is met een walvischjager
mee gewesst. Hij schrijft:
De jager js de eigenlijke „vanger" van de
walvisschen. Daarop bevindt zich de harpoe
nier, die met zijn kanon het „doodelijk schot"
moet lossen. Bij helder weer, maar met een
stijve bries, zette ik mij in de mand,, die bij
de komst van een der jagers mij van de
„Willem Barendsz" af aan boord van het
vangschip moest brengen. Daar zweefde i'k
enkele oogenblikken tusschen lucht en wa
ter. Als ik aan boord van de Am 3 getrokken
ben, vraagt iemand mij, of ik me gelukkig
gevoel. Hij en de anderen, die om me heen
staan, kijken wat somber. Ze hebben een
ietwat meewarig gevoel voor me over.
Als de jager klaar is met bunkeren en de
walvisch, die als kurkenzak is gebruikt tus
schen moederschip en Am 3, naar het ach
terschip van de ^Willem Barendsz" is ge
sleept, stoomen we weg én ik zie voor den
eersten keer in de PooLzee de trouwe „Ba-
rendisz" van den anderen kant met haar roo-
kenide schoorsteen en.
Wij varen met volle kracht weg. Het valt
me niet mee. Er staat een geweldige deining
en het 400-tonnertje danst op de golven, dat
het een lieve lust is. Maar het is geen lust
voor mij. Zou ik dan toch nog te zeer land
rot zijn? In elk geval moet ik weer eraan
gelooven. De eenige troost is, dat nog nooit
iemand aan zeeziekte is gestorven.
Zoodra ik kan, geef ik mijn oogen goed de
kost. Op het jagerdek is men druk bezig het
schip viischMaar te maken. Het kanon wordt
geladen met harpoen en kruit, de lijn waar
mee de harpoen straks in bliksemsnelle vaart
zal voortschietenwordt bevestigd. Een mo
derne harpoen weegt 90 kg en is aan >een tros
van ongeveer 800 meter lengte verbonden.
Zij heeft den vorm van een dikke ijzeren
staaf met aan de punt een explosieve kop.
voorzien van weerhaken. Als de kop in het
lichaam van de walvisch dringt, ontploft de
daar in aangebrachte granaat en de weer
haken zetten zich vast in het lichaam. Zoo
kan het dier naar het vangschip worden ge
sleept. De schok, die het vangschip zou krij
gen, zoodra een walvisch door een harpoen
is getroffen, wordt opgevangen door buf
fervee ren, waarmee de tros aan boord ver
bonden is.
Wij stuiven nu als het ware door het wa
ter en passeeren ysbergen soms diicht naby.
Het is ontzettend koud. De wind snijdt me
door alles heen. Het water golft over den
boeg, het achterschip staat voortdurend
blank. Het schip danst over de zee en wendt
zich op iederen draai van het roer.
Een matroos klimt langs een touwladder
naar het kraaiennest. Zyn taak is belangryk.
Zijn er walvisschen vooruit? De man geeft
seinen met zijn handen. Iedereen aan boord
is gespannen. De kapitein loert als het ware
om zich heen om alle voorwerpen, die in zijn
gezichtskring komen op te slorpen". De ja
ger valt onophoudeiyk over stuur- en bak
boord en als we gaan eten, hebben we geen
rustig oogenblik. Het water heeft een blauw
groene kleur. De wolkenstoeten zyn betoo-
De premier van N.-Ierland, Sir Basil
Brooke, kwam voor een particulier bezoek
gisteren op Schiphol aan Zyn echtgenoote,
Lady Brooke, werden fraaie Hollandsche
tulpen aangeboden.
Een verblijde aarde en
verheugde eilanden
De Heere regeert; de aarde ver-
heuge zich; dat vele eilanden
zich verblijd-en. Ps 97 1.
Daar hebben we een echte dwaasheid des
geloofs, om te spreken van een bhjde aarde
en van zich verheugende eilanden. Hoe hoog
waren de verwachtingen gespannen voor
den tijd na den vrede. Het zou alles blij en
vroolijk zyn. En toen kwamen dan eindehjk,
eindelijk de lang verbeide dagen van Mei
En enkele maanden later kwam ook voor de
eilanden de bhjde tyding: de oorlog is voor-
by. Nu zou de aarde zich dan kunnen ver
heugen en de eilanden zouden blijde kun
nen zyn.
Maar wie durft nu te spreken van een
verheugde aarde? Verheugd China; ver
heugde Balk an sta ten, verheugd Duitschland;
verheugd Japan en ga zoo maar voort.
Overal onrust, opstand, leed en na-oorlogs
spanningen. De schrik is den bewoners van
aarde en eilanden om het hart geslagen van
wege de eigen uitvindingen. De pikzwarte
schaduw van een nieuwen laatsten oorlog
glijdt onheilspellend over de aarde. Met ver
beten lippen worden de teere pogingen on-
veremid van vorm. Kaapsche duiven en wal
visch vogeltjes zwermen rond het schip.
Roofzuchtige orca's duiken in het water op.
Op de brug is de luidspreker ingeschakeld.
Ik hoor hoe de andere jagers hun vangsten
aan het moederschip opgeven. Het wordt
een wedstrijd wie het meest binnenbrengt.
Aan de gezichten van de 'bemanning lees ik
afe ddt het werk ieen spel gelijkt: wie wint
vandaag, van de week, wie vangt de meeste
walvisschen?
PONTIAK-CONFERENTIE
GESCHIKTE TIJDSTIP
Aneta-Batavia meldde gisteren, dat van
een aftreden van dT Van Mook op dit
oogenblik geen sprake is. Welingelichte
kringen tè Den Haag wijzen er thans op,
dat het accent van dit telegram inderdaad
op de gespatieerde woorden moet worden
gelegd, aangezienmet de mogelijkheid van
een dergelijk aftreden in de nabije toekomst
terdege rekening dient te worden gehouden.
Reeds sedert geruimen tyd koestert Van
Mook nl. het verlangen van zyn functie ont
heven te worden. Dat tijdstip achtte de Re
geering eenige maanden geleden nog niet
gekomen. Zou evenwel de luit. G.-G. thans
een desbetreffend verzoek indienen, dan
zou de Regeering geen bezwaar meer maken.
Het zou eahter in de lyn liggen, dat dr Van
Mook niet heengaat, voordat de conferentie
te Pontianak, medio Februari, zal zijn ge
houden, welke conferentie den voorberei
denden arbeid van de bepaling van den sta
tus der verschillende Indische gebieden zal
afronden.
Uit Engelsche bron wordt nog vernomen,
dat minister Jonkman een schrijven aan dr
Van Mook heeft gericht, waarin hy hem in
Banketbakker stopte Duitschers
vol met zoetigheid
De banketbakker A. H. Scholte uit Assen,
die vrijwillig groote hoeveelheden gebak
aan de Duitschers leverde en daar ook enorm
aa'n verdiende, zal waarschynlijk zyn ge-
heele oorlogswinst aan de schatkist moeten
overdragen Hoewel hy ook geld aan de On-
dergrondsche gaf om gevangenen vry te
koopen, zag de adv.-fisc. van het B.G. te
Assen n.l. gisteren toch aanleiding om een
boete van f30.000 of 6 maanden hechtenis
te ei9Chen en voorts 3 maanden gev.straf met
3 jaar proeftijd. Zyn geheele vermogensaan-
was bleek f32.820 te zyn. De uitspraak is op
6 Februari a.s.
UITZENDING ZEEUWSCH ZANGKOOR
NAAR VER. STATEN KOST f60.000.
De uitzending van een Zeeuwsch zangkoor
naar Amerika komt op een bedrag van
f 60.000 en naar een Regeeringsvertegenwoor-
diger verklaarde moet het betwyfeld wor
den of de Ned. Regeering dit bedrag be
schikbaar zal stellen. Alleen als Amerika de
kosten voor zyn rekening wil nemen, kan
de uitzending doorgaan.
Inmiddels hebben versoheiden koren proef
gezongen voor een kleine Amerikaansche
commissie, die vergezeld was van bovenge-
noemden Regeeringsvertegenwoordiger.
dernomeci den vrede te winnen. Geërgerd
leggen we hoofdschud end de courant weg,
die ons dagelyks vertelt van dingen, die ons
den uitroep ontlokken: „wat een verschrik
kelijke wereld".
En biyde eilanden? En we stellen het
meeste belang in het groote eilandenrijk,
dat zich uitstrekt tusschen Sabang en Me-
rauke, jjfiet eilandenrijk. waaraan we zoo
nauw verbonden zyn door de historie en
dat met Nederland vormt het ééne groote
Koninkrijk der Nederlanden. Wat een aller-
zorgelykste toestand daar. Opstandige be
wegingen van fanatiekelingen; ongetemde,
door stokende elementen opgehiste uitbar
sting van ui Haaiende verlangens. Blijde
eilanden? En de tienduizenden nieuwe Multa-
tuli's dan, lange ryen ter-dood-gemartelden
in concentratiekampen en krijgsgevangen
schap; systematisch uitgehongerden, zwart
van dienstbaarheid. Blyde eilanden? Om te
lachen.
Maar toch we moeten letten op wat
voorafgaat: De Heere regeert. Aarde, ver
heug u gerust; en eilanden, verblijdt u toch
maar en gy allen, die daarop woont. Als gy
gelooven moogt, dan weet gy, dat de Heer
het regiment voert; dat Hy de teugels in
handen houdt. Geen mensch regeert; geen
macht; geen kracht. Maar Hij, Hy. Een betere
vertaling luidt: de Heere vertoont zich als
Koning. Maar dan weten we toch dat alles,
dat er gebeurt Zyn Koninkrijk naderbij doet
Door middel van radar ds de positie van de
walvisschen niet, zooals ik onlangs schreef,
te bepalen. Op het ontvangsoherm van de
radarinstallatie kan men wel constateeren
of er obstakels in de omgeving zijn, zooals
y^bergen. Indien al een school walvisschen
aan de oppervlakte van het water zou ko
men, zou men door middel van radar toch
niet kunnen opmaken wat het is.
Daarom snuffelen we de ijskoude zee af.
Dat gaat zoo dag en nacht door en hoogstens
wordt des nachts enkele uren gestopt. Van
werken in ploegen is geen sprake. Allen zijn
vrijwel voortdurend in de wieer ter voorbe
reiding en in afwachting tevens van de din
gen, die komen zullen.
overweging geeft, de in November ji. afge
wezen ontslagaanvrage thans te "willen her
halen. Een gerucht, dat mr Lovink tot zijn
opvolger zou worden benoemd, kon van be
voegde zijde niet worden bevestigd.
OORLOGSSLACHTOFFERS EN
BELASTINGEN.
De minister van Financiën bepaalde, dat
door den oorlog in hun bezit zwaar getrof
fenen, geen heffingen ineens opgelegd mogen
worden voor de vergoeding der oorlogs
schade wettelijk is geregeld. Ook in op te
leggen zekerheidstellingen zal geen bedrag
voor mogelijk verschuldigd wordende hef
fingen ineens worden opgelegd.
Reeds opgelegde zekerheidsstellingen blij
ven buiten vordering en conservatoire maat
regelen moeten voor de getroffenen achter
wege blyven.
Schoolongen verkocht gestolen
fietsen voor 'n paar kwartjes
Om knappende kadetjes te kunnen koopen.
De Alkmaarsche politie heeft een 9-jarig
jongetje aangehouden, dat zich schuldig had
gemaakt aan diefstal van zeven ry wielen.
Op die vraag hoe hy ertoe gekomen was
zooveel fietsen mede te nemen, antwoordde
het kereltje: „Ik kwam zoo vaak te laat thuis
van school en nam dan maar een fiets mee".
Twee fietsen deed hy echter van de hand.
Eén verkocht hij aan een jeugdigen lifter
voor één gulden, maar aangezien de kooper
niet meer op zak had, werden zij het eens
voor een kwartje. Een vod denbaas ontfermde
zich voor twee kwartjes over het andere rij
wiel. De negenjarige kocht voor het geld
knappende kadetjes.
Op één na zijn de vermiste fietsen, welke
het ventje meestal in de buurt van huis er
gens achterliet, terecht.
EEN VROEGE TREIN UIT ROTTERDAM
NAAR ANTWERPEN.
Tot de spoorwegplannen voor dit jaar be
hoort ook het inleggen van een vroegen
trein Rotterdam DPAntwerpen, die aan
sluiting geeft op den trein uit Amsterdam
en in Antwerpen op die naar Brussel. Daar
door zullen zakenmenschen vroeg in Ant
werpen kunnen zijn en denzelfden dag weer
in R'dam terug kunnen keeren.
HANDELSVERKEER MET POLEN.
In ruil voor kalizout 40 pet., graszaad, wit
klaverzaad, drogerijen en biergist, die Polen
levert, zal Nederland naar dat land expor-
teeren fokvee, werkpaarden, gezouten ha
ring (vangst 1947), land- en tuinbouwzaden,
cacaoboter en -poeder, koffie en kaas.
komen. Christendom alleen redt de bescha
ving, zeide de Britsche Premier. Dat zy zoo.
Maar niet alleen de beschaving. Christus
redt de wereld en dat is meer. De Heere re
geert wordt: Jezus Christus is aan het over
winnen en Hy zal door alles wat er ge
schiedt verlossing en vrede brengen met de
komst van 's Heeren Koninkrijk.
Eens stond in een der dagbladen een ont
roerende overi d ensad v er ten tie van twee
slachtoffers van Japansche terreur op Bor
neo. En in een brief aan de familie had een
der dochtertjes geschreven: „Een groote rust
is het te mogen gelooven, dat God regeert
en niets buiten Zyn wil geschiedt. Dit kun
nen zoovelen niet begrijpen, maar wy weten
het zeker."
De Heere regeert, wy weten het zeker.
Rust nujn ziel, Uw God is» Koning. Woelige
aarde, onrustige eilanden met al uwe proble
men en spanningen en terroristische excessen
en atoomenergiedreigingen veiblijdt u en
verheugt u toch maar. God is Koning. Jezus
Christus zal heerscherr. Hij behaalde de
overwinning door Zyn bloed-energie.
Hazerswoude. Ds. P. L. KTEHL.
Vervolg van de vierde kolom
sche vredesverdrag. En als geen regeering,
party, in Duitschland de verantwoording
voor de onderteekening van het verdrag op
zich wil nemen, wat dan?
De naam Bismarck werd gisteren in een
Reuter-telegram genoemd, dat een tipje van
den sluier over de Fransche nota heeft op
gelicht. Bijzonder bemoedigend kan ik dien
naam, waarin heel het historisch Duitsch-
Fransche antagonisme verankerd ligt, niet
vinden. Het bericht, ivaarvan gisteren mel
ding werd gemaakt, hield in, dat de Fransche
regeering in een nota aan de Ver. Staten,
Rusland en Engeland een nieuwe grondwet
voor Duitschland heeft voorgesteld. Het Duit
sche parlement of Rijksdag zou moeten wor
den afgeschaft en Duitschland terugkeeren
tot een soort regeering, van betrekkelijk on
afhankelijke Duitsche staten, in los gedecen
traliseerd verhand, „als ten tyde van Bis
marck bestond".
Misschien zou het voor Frankryfc's veilig
heid verstandiger geweest zijn, om naar een
status van Duitschland terug te verlangen,
ziooals -die was onder den Duitschen Bond,
want die was tenminste onmachtig en de
groote verbrokkeling deed later pas de idee
van een Duitsche eenheid ontstaan, eerst....
(let wel) op economisch gebied, daarna op
politiek gebied. Maar toen was het reeds 1871.
In 1848 mislukten de pogingen om een sterk
Duitsch Keizerrijk te stichten, maar de
staatsman Otto von Bismarck slaagde er juist
in, de nationaliteitsbeweging te activeerem
Bismarck, wiens politiek van .bloed en ijzer"
berucht werd', die Oostenrijk de hegemonie
in Duitschland ontnam, onder wiens bestuur
Pruisen vergroot werd met.Sleeswijk-
Holstein, Hannover, Nassau. Hessen-Kassei
en Frankfort; Bismarck, die den oorlog tegen
Frankrijk populair wist te maken en na den.
vrede van Frankfort juist de Duitsche een
heid tot stand bracht, toen Willem I van
Pruisen te Versailles tot Duitsch Keizer
werd uitgeroepen, neen, een gelukkige
„vondst" lijkt my deze politieke verwijzing
niet. Maar de bedoeling van de Fransche
nota is, dat het Duitschland der toekomst
uit een losse federatie van zelfstandige sta
ten zal bestaan. De federale regeering zal
zich slechts mogen bemoeien met de „alge-
meene zaken", verkeer, economie, etc., maat
iedere Duitsche staat zal er een eigen ge
rechtelijke en politiemacht op na houden,
alsmede eigen ambassadeurs voor het bui
tenland. Iedere staat krijgt dan een eigen
„nationale vergadering" Assembtéedie
ieder jaar een mannetje afvaardigt naar het
„Huis der Staten". Deze ridders van de
Ronde Tafel moeten dan hun Arthur kiezen
in den vorm van een nieuwen, federalen pre
sident en zulks liefst ieder jaar. Verder, niets
te .Rijksdagen" meer, geenJiört, hort!"
In Duitschland staat dus spoedig weer een
„Huis" en daar zal een president in wonen
Wor een jaar, tenminste als de Fransche
eisch op de conferenties te Londen en Mos
kou een gul onthaal zal vinden. Aan den
eenen kant stuurt men in Duitschland aan
op een economische éénheid, omdat het
land met zijn 66 millioen inwoners zoo spoe
dig mogelyk weer „self-supporting" moet
zijn, aan den anderen kant meent de Fransch-
man tegelykertyd de politieke eenheid
te kunnen vernietigen, om redenen van vei
ligheid. Engeland, vermoedeiyk gesteund
door Amerika, zou echter die Fransche
eischen niet wenschen te steunen, maar de
idee van een gecentraliseerde regeering voor
staan, b^taande uit twee kamers, de ééne
gekozen Hoor het volk, de andere door de
regionale besturen.
Maar deze centrale regeering zou haar ge
zag uitoefenen in geheel Duitschland. Nu
Frankryk reeds zelf maatregelen nam, voor
een economische inlyving van het Saargebied,
zal het moeilijk zyn, den bondgenoot die
rechten te ontnemen, maar inzake het ge
bied van Ryn en Ruhr staat de zaak anders.
Immers, Frankryk heeft, bedacht op veilig
heid, telkens weer de afsplitsing van Duitsch
land van het Ruhr- en Rijnland geëischt, ter
wijl Engeland daar thans weinig voor schynt
te voelen. Inzake de Oostelijke grenzen van
Duitschland, wil de Britsche regeering de
Poolsche eischen wel erkennen, indien Polen,
garandeert, de nieuwe gebieden, die volgens
de conferentie van Potsdam aan Polen wer
den toegewezen, te kunnen beheeren. Be
halve dit verschil in visie betreffende den
toekomstigen regeeringsvorm van Duitsch
land. tusschen Frankrijk en Engeland, die
zoojuist nog een „privé-bondgenootschap"
op stapel hebben gezet te Londen, zyn er
tal van andere staten, die een afwykende
meening hebben.
Zoo heeft Australië ronduit op de conferen
tie der „plaatsvervangende vier" te Londen
verklaard, dat Duitschland heelemaal niet in
staat is, zich zelf te regeeren en er dus ook
geen Duitsche regeering dient gevormd te
worden. Een tydelyke. voorloopige overeen
komst moet aan Duitschland worden opge
legd, alvorens het vredesverdrag gesloten zal
worden. Tot de landen, die territoriale aan
spraken doen gelden, behoort ook Denemarken.
Tot 1864 is heel Sleeswijk onder Deensch be
stuur geweest, maar Bismarck dwong de
Denen van Noord- en Zuid Sleeswyk afstand
te doen, dat dus in Duitsche handen viel.
Hoewel in Denemarken de linkerpartyen
tegen annexatie zyn, bestaat er groote kans,
dat de regeering zal eischen, dat ook Zuid-
Sleeswyk weer by Denemarken zal worden
gevoegd. Wat van al de voorgestelde „grens
correcties" te zeggen, zyn die het ei van
Columbus of zullen ze de nationalistische ge
voelens in Duitschland juist weer activee-
ren? De Duitschers reageeren fel op iedere
poging de .Duitsche eenheid" die van
Bismarck te verbreken en evenzoo beta
len zy liever de oorlogsschade als afstand te
doen van grondgebied. Men kan opmerken,
dat de ex-nazi's niets hebben in te brengen,
want volkomen verdiend hebben zy hun lot,
maar iets anders is, of Westelyke en Ooste
lijke grenswyzigingen geen gevaren voor de
toekomst in zich sluiten. De hoofdzaak is,
dat Duitschland .militair" een.... totalitaire
onmogelykheid wordt. Met het noodzakelijke
geweld kan men Duitschland mechanisch het
zwygen opleggen. gedeelten amputeeren.
maar het daaruit voortvloeiende, typisch
Duitsche collectieve „minderwaardigheids
complex" kan den grond vormen voor theo
rieën als „bloed en bodem", rassenlyriek etc.!
Men dient er rekening mee te houden, dat
een volk een éénheid is van menschen welke
berust op "eenzelfde complex nationale deug
den en ondeugden welke eenheid men niet
mechanisch vernietigen kan. Daarom is Mos
kou van zóó groot belang. Ook voor de „Big
four" geldt, „dat een huis, dat tegen zich zelf
verdeeld is, vergaat". Daarom mag er geea
oneenigheid zyn ten aanzien van het DuiV
Dit is de familie Auriol: van I. naar r.: zijn schoondochter, zijn zoon Jean Paul, de Fransche
president zelf, zijn tweeden zoon Jean Claude, de echtgenoote van den president en de
derde zoon Paul.
