Was Arbeidsdienst géén nat.-soc. instelling
Ons fruit is te duur
ALLES IS MODE, MITS 'HET.
Komt 't gezond verstand in Indië nog aan bod?
NIEUWE JLEIDSCHE COURANT
7
WOENSDAG 22 JANUARI 19#
MERKWAARDIG PLEIDOOI
VOOR DEN R. v. C.
Zooals we gisteren al in het kort meedeel
den behandelde de Raad van Cassatie de
beroepen van den proc.-fiscaal van het B.G.
te Leeuwarden tegen de uitspraken in de
zaïken Willem Vuyfc en Wij te Tsepkeba, bed
den uit Assen, die kaderlid van den Ned.
Arbeidsdienst waren geweest en die ontsla
gen waren van rechtsvervolging. De p.f. van
den Raad concludeerde tot verwerping van
de beroepen
We laten hier thans meer bijzonderheden
volgen die we gisteren wegens plaatsgebrek
moesten laten rusten.
Op vragen van den raadsheer mr Veegens
antwoordde requirant, dat hij van het leger
via den Opbouwdienst in 1943 bij den Ar
beidsdienst terecht was gekomen en in 1944
daaruit was ontslagen zonder opgaaf van
redenen, Mr Veegens herinnerde den requi
rant vervolgens aan verschillende feiten,
waarbij het kader van den Arbeidsdienst
kennelijk voorrechten vpm de Duitschers had
genoten
Requirant verklaarde, aat hij de zg. poli
tieke lesbrieven terzijde legde en andere les
sen ervoor in de plaats gaf.
Aan de verplichting om den germaansohen
groet te brengen wist requirant eveneens te
ontkomen Deze groet meest n.l. binnenska
mers gebracht worden, wanneer men bloots
hoofds was. V had zijn mannen bijgebracht,
zoo veel mogelijk met bedekt hoofd te loopen.
De verdediger, mr Reuver, merkte op, dat
de uitspraak van den raad in deze zaak een
richtsnoer zal zijn voor de berechting van
een groot aantal analoge gevallen.
Men kan den Arbeidsdienst niet vetroordee-
len, zoo betoogde de raadsman, voor wiat
sommige leden ervan deden, evenmin als
men de rechterlijke macht kan veroordeelerx,
omdat enkele leden ervan vrederechter zijn
geworden. Spr. betoogde, dat in de voor
schriften nergens gesproken werd van ger
maansohen groet, doch van den groet met
geheven arm, die doet denken aan den sport-
groet, welke door vele niet nationaal-socia-
listische jeugdorganisaties mede vóór den
oorlog gebracht werd
Tusschen mr Veegens en den verdediger
ontspon zich een gesprek over de zg. Oost
korpsen van den N.A.D., die volgens mr Vee
gens dan nog wel dereliik onder den N A D.
ressorteerden
Uitvoerig trad pleuer in de heensohemde
meening, dat de N.A.D. een nationaal-socialis-
tische instelling was. Zoowel R.K. kerk als
illegaliteit raadden verscheidene goede ka
derleden aan in dienst te lijven. Zoo is het
percentage N.S.B.-kaderleden nimmer hooger
geweest dan circa 25 pCt. Niet de N.A.D.
als geheel, de oh de wijze waarop elk lid
individueel zich gedroeg, kan aan een straf-
beoordeeling worden onderworpen, aldus be
toogde de raadsman.
Mr Reuver zeide, dat zijn cliënt een proef
konijn was van den procureur-fiscaal te
Leeuwarden, die wil zien uitgemaakt, hoe de
jurisprudentie van den raad van cassatie
Luidt inzake den Arbeidsdienst.
Pleiter oefende critiek op het bureau afwik
keling N.A.D., dat er volgens spr. zijn eigen
ziuiveringsmethoden o,p na hield, Waarop een
raadsman geen invloed kon uitoefenen.
Aangezien de volgende zaak ©enigszins
analoog was met deze, wenschte de proc.-
fiscaal eerst aan het slot van de volgende
zaak te comcludeeren.
W. T. uit Assen was eveneens kader lid ge
weest en eveneens door het Bijzondere Hof
te Leeuwarden ontslagen van rechtsvervol-
VER. ST. ZULLEN GEBRUIK
MAKEN VAN NEDERLAND
Naar aanleiding van het vertrek van prof.
dr S. Posthuma naar Batavia, als a.s. lid van
de Commissie-Generaal, heeft „Ass. Press"
een gesprek gehad met eenige gezaghebben
de en deskundige personen, die de beweeg
redenen van prof. Posthuma's afvaardiging
en de kans op resultaten in de volgende
bewoordingen schetsten
Al is Linggadjta nog niet door de repu
bliek goedgekeurd en staat daardoor alles
nog op losse schroeven, toch wordt het
hoog tijd, zich te realiseeren wat de econo
mische consequenties zullen zijn van de po
litieke basis.
Daarbij dient vooropgesteld te worden,
dat de economieën van Nederland en Ned.-
Indië zeer sterk met elkaar verweven zijn.
Zuiver rationeel moet een voor beide par
tijen bevredigende regeling te vinden zijn.
Er is echter een groote moeilijkheid; onder
den Japanschen invloed is de gevoelssfeer
zoo sterk op den voorgrond gedrongen, dat
men er wel eens aan gaat twijfelen, of het
gezond verstand nog aan bod komt.
ging, waartegen de proc.-fiscaal cassatie had
aangeteekend.
Mr Bevers uit Delft betoogde, dat de Duit
schers him denkbeelden langzaam hebben
doen infiltreren in organisaties, die aanvan
kelijk als volkomen goed bekend stonden.
Zijn cliënt had gewerkt als administrateur
en heeft dus geen onderricht gegeven in de
nationaal-socialistische opvattingen, die den
N.A.D. werden ingepompt.
Wat betreft de vraag of de NA..D. een
nationaal-socialistische organisatie was, ver
wees de raadsman naar het pleidooi van zijn
confrère.
Prof. Langemeyer achtte het optreden als
kaderlid van den N.A.D. op zichzelf geen
strafbaar feit. Slechts van het gedrag van
den betrokkene in zijn functie hangt af of
hulp aan den vijand geboden is.
Spr. concludeerde tot verwerping van beide
beroepen.
Uitspraak 10 Februari.
üjj viaag, „wat mode is," antwoordde
eens een zéér wijs man (hij was getrouwd)
„Alles is mode mits het slechts opvalt."
De hoedjes van het seizoen z ij n dus mode.
En of de vogeltjes nu neiging krijgen er
een eitje in te leggen: of de eene-raal-buurt
dienst z'n bloeienden
groentetuin nu te
rugvindt op 't ele.
gante kopje van de
douairière Cygnia en
ofmijn eigen trot-
sche haan nu met
jaüoersohe blikken
tuurt naar de goud-
groene-glanzande
staartveer en op het
bretonnetje van het
guitige bakvisohje
naast me: wat doet
het er feitelijk toe
de mode veror
dent het immers?
Blauw, dat men
verleden jaar in alle
schakeeringen zag, is
nu taiboe. Grijs daar
entegen, maar vooral
beige tot roestbruin
toe, zijn in alle ex
centrieke collecties
terug te vinden. Ver.
der hier en daar een
enkel groen hoedje
terwijl de doode-bla-
deren-kleur ook zeer
geliefd is voor het
n ieuwste ndetsj e
voor het neusje van
den zalm op 't gebied
van het mode-hoedje
En wat zegt U var
den paradis, die sinds
lange, lange jaren
heel ver was wegge
stopt in Grootmoe
moeders hoeden
doos? Krijgt zij op
nieuw de kans? De
Fransche vrouw aar
zelt nog, zegt men
maar bij de Ameri-
kaansche heeft ze
reeds veel succes
Wij gunnen het haar
van harte!
Per slot van rekening is ólles te dragen.
Wanneer, en ook dèt wil de nieuiwe mode,
Wij «ïeoben ais Staat der Nederlanden,
aldus onderstreepte men, op grond van alles
wat Nederland voor de geheele ontwikke
ling van Indië beteekent heeft, ook den
plicht, Indë niet geestelijk en economisch
te abandoneeren. Bij de huidige economische
constellatie moet het zoo zijn, dat tot op
zekere hoogte Nederland zijn geestelijk over
wicht zal durven laten gelden.
Men sprak vervolgens als zijn overtuiging
uit, dat alleen hij iets positiefs zal kunnen
bereiken, die zelf volkomen overtuigd is
van het feit, dat hij wat te brengen heeft
en die daar ook voor durft op te treden.
De verhouding van de Ver. Staten tot
Indonesië aanroerende, verklaarde men nog
de overtuiging te hebben, dat het officieele
Ai^erikaansche standpunt zoo gezien moet
worden, dat men Nederland met zijn lange
ervaring in Indië als den aangewezen tus-
schenpersoon beschouwt. Gaat het bijv. om
het verleenen van credieten, dan zal dit via
Nederland, zijnde de natuurlijke interme-
diar, gebeuren. Men acht zich er zeker
van, dat de Ver. Staten, zakelijk redeneerend,
zooveel mogelijk gebruik zullen maken van
de Nederlandsche ervaring.
't Oud-Kamerlid De Zeeuiv
gerehabiliteerd
We lezen in de „Msb.":
In een rondschrijven van November '46
van de Partij van den Arbeid aan de bestu
ren van de afdeelingen vinden wij ook den
volgenden passus vermeld. „Het P.B. is van
meening, dat de uitspraken van den Eere
ra ad van de voormalige SD.AP. voor de
P. v. d. A. geen rechtskracht meer kunnen
hebben. Deze meening wordt ook door het
P. B. van de voormalige S.D.AP. gedeeld".
Ifieruit volgt dus een volkomen rehabili
tatie van de betrokken personen. Alleen mag
't ons verwonderen dat deze belangwekken
de uitspraak nog niet in de pers is gepubli
ceerd. En wij deze zelfs in het officieele or
gaan van de Partij van den Arbeid nog niet
vonden vermeld.
KOUDE KOSTTE 32 HAMBURGERS HET
LEVEN
In de eerste 17 dagen van Jan. zijn te Ham
burg 32 menseden doodgevroren en 124 In
ziekenhuizen behandeld.
de hoedjes maar niet meer op het achter
hoofd terechtkomen. Ze moeten óf rechtop
staan, óf het halve voorhoofd bedekken.
De hoedjes hiernaast, gisteren in het Dor
chester hotel te Londen „gedemonstreerd",
^-ertellen U de rest..
Herriot voorzitter Fransche Nat.
Vergadering
Als opvolger van Vincent Auriol (soc.),
die president van Frankrijk werd, is met
429 van de 584 stemmen tot voorz. der
Fransche Nat. Vergadering gekozen Edouard
Herriot, de leider der rad.-soc.
Herriot werd op 5 Juli 1872 te Troyes ge
boren. Hij is sinds 1919 lid van de Nat.
Vergadering, was verscheidene keeren mi
nister en reeds tweemaal voorzitter der
Aseemiblée, in 1925 en 1936 Hij is burge
meester van Lyon
SCHLP OP HET IJSELMEER GEZONKEN
De sleepboot „5Ieemeeuw", met een sleep
op weg van Enkbuizen naar Amsterdam,
raakte Dinsdagnacht in de buurt van Mar
ken in *t ijs bekneld en verloor daarbij haar
schroef. Tijdens de reddingspogingen van de
motorvrachtboot „Onderneming" uit Broe
kerhaven, werd de 100 ton metende ,J3e
Hoop", door het ijs verbrijzeld. Het scheepje
zonk onmiddellijk, de opvarenden konden
zich over het ijs in veiligheid stellen. Na de
nacht op het IJselmeer doorgebracht te heb
ben, is de „Oinderneming" gistermiddag met
de schipbreukelingen in de Amsterdamsche
haven gearriveerd.
Nader wordt gemeld, dat de sleepboot
„Inter Nes" gisteravond met de „Zee
meeuw", die haar schroef in het ijs was
kwijtgeraakt, in de Oranjesluizen te Amster
dam is aangékomen. Momenteel zitten nog
twee vrachtbooten, die „Koopman6 welvaren"
en de ,,Neerlandia". in het ijs vast.
NEDERL(ANDSCHE) POST TE BATAVIA
AANGEVALLEN.
Een Ned. post in de omgeving van Batavia
werd gisteren door vuur uit verschillende
richtingen beschoten. Bij een tegenaanval
brachten de Ned. troepen den republikeinen
zware verliezen toe, terwijl een hoeveelheid
wapenen en ammunitie werd, buitgemaakt.
Onder de gesneuvelden bevonden zich een
aantal Japanners.
LOMBOKAUTONOOM GEBIED.
Het eiland Lombok is autonoom gebied ver
klaard. Het bestuurslichaam zal worden ge
vormd door den Raad van Lombok, waaruit
een dagelijks bestuur en een voorzitter zal
worden gekozen.
BINNENKORT „HARTEN TROEF"
Dezer dagen vergaderde te Roosendaal een
groot aantal leden van de Landelijke Fede
ratie van Stichtingen voor Oorlogsgetroffenen.
Besloten werd tot een „Harten Troef'-actie,
een appèl aan allen om hart te hebben voor
hun getroffen medemenschen.
Men schrijft ons:
De geleide economie is prachtig in de
theorie. Wat wil men meer, nietwaar, alles
wordt zóó geregeld, dat elk individu van de
maatschappelijke voortbrengselen het hem
rechtmatig toekomende aandeel ontvangt, de
arme kan op die wijze verdrukt noch bena
deeld worden en de rijke kan niet meer
krijgen dan hem toekomt. Is dit evenwel
ook de practijk? Ik meen, dat het er zeer
weinig op lijkt. Als voorbeeld wil ik op den
fruithandel wijzen. Een verblijf in Zuid-
Beveland en verschillende gesprekken met
fruittelers aldaar, hebben mij tot de over
tuiging gebracht, dat wij stedelingen ons
fruit veel te duur betalen. En niet alleen
dat. Want met dit vraagstuk staan verschil
lende andere in verband, zooals ik hieronder
nader hoop aan te toonen. Ik geef eenige
voorbeelden. In de maand Augustus is zeer
veel fruit afgewaaid. Ik heb honderden kilo's
appelen en pruimen, die plukrijp waren, on
der de boomen zien liggen, maar ze werden
ndet opgeraapt, omdat de loonen daarvoor
zoo hoog zijn, dat het met vervoerkosten
erbij gerekend, de moeite niet loont, ze naar
de veiling te zenden en buiten de veiling om
mag niets verzonden worden, zoodat we deze
dwaasheid krijgen, dat een bezitter van een
boomgaard wel zijn fruit mag laten ver
rotten, maar niet de vrijheid heeft om het
zelf op te rapen en aan een bloedverwant of
vriend in de stad te zenden.
De veilingprïjzen worden vastgesteld door
een aantal personen, waarvan uit den aard
der zaak (men moet immers deskundigen
hebben) velen persoonlijk belang hebben bij
een zoo hoog mogelijk opvoeren der prijzen.
Het gevolg is dan ook, dat deze veel hooger
worden dan voor een behoorlijk loonende
exploitatie noodzakelijk is. Er zijn gevallen
bekend van kersenboomgaarden, die voor
f 3000.- verhuurd" werden, zooals dat in
Zuid-Be v eland heet en die den huurder pre
cies het dubbele hebben opgebracht in het af-
geloopen seizoen. Men kan natuurlijk aan
voeren, dat het risico aan kersen verbonden
(b.v. door een zeer regenactitigen pluktijd)
grooter is dan dat met appels :n verband
staande. Maar zijn dergelijke winsten niet
overdreven te noemen, te meer daar het
de consument is, die ze betaalt? Hier is
vooral zeer duidelijk te zien wat de fout is
van „het fruit op den bon".
Als men het fruit, inzonderheid de kersen
en de aardbeien volkomen vrij het verkoo-
pen, zou de prijs aanzienlijk dalen daar deze
beide vruchten en men mag er de bessen
wel bij noemen, niet houdbaar zijn. Het pu
bliek zou het dus in eigen nand hebben,
den prijs te doen dalen. Een paar dagen wei
geren om tegen buitensporige prijzen te
koopen en de handelaars zouden noodge
dwongen tot verlaging moeten overgaan.
Maar wat gebeurt nu? De Regecring bemoeit
zich met de distributie en bevoordeelt op
deze wijze een kleine groep ten nadeele
van de groote massa.
Deze buitengewoon hooge prijzen brengen
ook nog geheel andere nadeelen mee. Door
dat de fruittelers zulke winsten maken, kun
nen ze hun arbeiders „koopen". Het is geen
zeldzaamheid geweest, dezen zomer, dat een
kersenplukker f 60 a f 70 per week verdiende.
Zeis zijn gevallen van f 80 f 90 bekend.
Een controle te dezen opzichte geeft niets,
want de manieren om deze te ontduiken zijn
talloos. Aardbeien plukkers en pluksters van
12, 13 en 14 jaar verdienden 10 gulden Der
dag en verlof om de school te verzuimen is
gemakkelijk te krijgen. Doordat deze loo
nen kunnen verdiend worden, b.v ook in
het boonen plukken, is er natuurlijk maar
een zeer gering aantal jongens en meisjes,
die er neg wat voor voelen om op de boer
derij te werken, waar deze loonen niet be
taald kunnen worden. Want al hébben de
veeboeren en de landbouwers op dit oogen-
blik geen redenen om te klagen, toch zijn
hun verdiensten in de verste verte niet te
vergelijken met die der fruittelers. Het ge
volg hiervan is o.a. dat boeren die jaren
lang 14 of 15 melkkoeien konden houden, nu
verplicht zijn dit aantal tot minder dan de
helft terug te brengen, om de eenvoudige
reden, dat er geen personeel te vinden is
om de dieren te melken en de boer kan het
alleen niet af. Dit heeft natuurlijk ook weer
een geringere boterproductie ten gevolge.
Zoo worden, ook doordat men in den tuin
bouw de loonen clandestien verhoogt of
aandeel in de winst aan de arbeiders be
looft, werkkrachten aan den landbouw en
de veeiteelt door den fruitteler ontstolen. Hij
kan zich dat immers veroorloven! Een groot
handelaar in fruit, zelf ook teler, zei me, dat
indien de Regeering de prijzen van appelen
en peren twintig procent lager stelde, er
nog een behoorlijke winstmarge zou zijn.
Toen ik hem vroeg, waarom de telers daar
dan de Regeering niet op wezen, was het
nuchtere antwoord: „Ja, als de minister
geld strooit, waarom zou ik het dan niet
opvangen; ik ga toch niet In mijn eigen
nadeel werken?" „Maar", voegde dezelfde,
spreker er aan toe, „laat de fruithandel
vrij worden en de prijzen zullen oogeublikke-
lijk dalen. E!r zijn" altijd een aantal menschen,
die niet op het onderste uit de kan wachten
en die vorst en andere risico's liever niet
dragen. Er is fruit genoeg en ieder zal dan
appels kunnen eten tegen lager prijs dan nu".
Ik geloof, dat deze bij uitstek deskundige,
gelijk heeft. Wat toch is het geval? De be
moeiing der Regeering veroorzaakt alleen,
dat degene, die flink kan betalen, een hem
niet toekomend deel van de vruchten krijgt.
Welke stedeling met een inkomen van laten
we zeggen plm. f 2500 per jaar of minder,
en dat is toch tenslotte het grootste deel
der bevolking, kan voldoende fruit koopen
tegen den prijs die 1? appelen en peren
thans zijn? Het zijn er zeker niet velen. Ebi
daarom is er maar een uitweg: Het fruit
moet van den bon, Iaat de Regeering het er
eens op wagen zonder eerst weer advies te
vragen van degenen, lie voor een deel al
thans, er een te groot voordeel bij hebben,
dat de nog voortdurend stijgende officieele
prijzen gehandhaafd blijven.
HET VOORTREKKEN DER DUITSCHE
HAVENS.
Van welingelichte zijde wordt uit Brus
sel vernomen, dat thans een ontwerp-
accoord tusschen Nederland en België
eenerzijds en de Amerikaansche en Britsche
autoriteiten anderzijds, in studie is geno
men inzake het doorvoerverkeer langs Ant
werpen en Rotterdam.
Ter gelegenheid van haar verjaardag ontving Prinses Margriet ook een aantal pakjes uit
Amerika, die de heer Woodruff van de „American Overseas Airlines" persoonlijk kwam
aanbieden. En natuurlijk was Margriet zeer benieuwd wat er in zat. „Even gaan zitteni'
Uitzoeken, damesAls mijnheer het tenminste goedvindt!.
