Laatste speurtocht naar Hollanders in Polen
Uit het land van draaikolken en rotsen
Waarom niet meer medewerking bij emigratie?
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
8
DINSDAG 14 JANUARI 194T
ERVARINGEN VAN DE
MISSIE-WILLEMS
In een onderhoud met dr A. WiUems,
hoofd van de Nederlandsche Repatriéerings-
niissie in Polen (die in opdracht van de Ne
derlandsche regeering als leider van de
„Missie WiUems" nasporingen verricht naar
vermiste Nederlanders, welke zich vermoe
delijk nog in Polen ophouden) verklaarde
hij, dat thans vrijwel iedere Nederlander in
deze gebieden de gelegenheid heeft gehad
naar Nederland terug te keeren ,,Er zullen
zich ongetwijfeld In deze enorm uitgestrekte
streken nog wel enkele landgenooten ophou
den," aldus dr Willems, „doch de repa-
trieering als zoodanig kan toch als geëindigd
worden beschouwd.
„Natuurlijk zijn er ook Nederlanders," zoo
vervolgde hij, „die er geen prijs op stellen
naar het vaderland terug te keeren, omdat
zij dienst hebben gedaan bij „Wehrmacht",
S.S. of N.SJCJK. Voor zoover zij door de
Nederlandsche regeering niet gezocht wor
den als oorlogsmisdadiger of anderszins, wor
den zij ongemoeid gelaten, al moeten zij ook
een papier onderteekenen, waarin zij ver
klaren, wel de gelegenheid tot repatrieeren
te hebben gehad, doch er geen gebruik van
wenschen te maken."
Dr Wiflem9, die sedert October 1945 deze
taak op zijn schouders genomen heeft, ver
klaarde zioh zeer tevreden over de medewer
king, die men van de Poolsche en Russische
autoriteiten ondervindt, al neemt dit niet
weg, dat er bij dit enorme opsporingswerk
nog moeilijkheden te over blijven. Nu echter
in het zwaar geteisterde Polen langzamer
hand het normale leven terugkeert, neemt
de medewerking ook toe. Zeer moeilijk
noemde onze zegsman de naspeuringen naar
in concentratiekampen overleden Nederlan
ders. De gegevens over deze landgenooten
zijn gedurende de oorlogshandelingen mee-
rendeels vernietigd, terwijl ook op
slaohtoffers zelf, als men ze vindt, geen ge-
gegevens meer gevonden worden. In spora
dische gevallen kan men nog wel eens be
vestiging verkrijgen omtrent het overlijden
van enkele landgenooten, doch over het al
gemeen ontbreekt ieder spoor. Gevraagd
naar het aantal Nederlandera, dat geduren
de de bezetting in Polen omgekomen is,
deelde de heer Wi^lems mede, dat getallen,
zelfs bij benadering, hierover niet te geven
zijn. Wel achtte hij het aantal zeer groot.
Op een vraag van ons antwoordde dr Wil
lems, dat de Nederlanders in Polen meeren
deels verplicht-te-werk-gestelden zijn en dan
nog over het algemeen eenvoudige men-
Schen. Velen hadden nog nimmer gehoord
van de mogelijkheid om terug te keeren en
hadden zelfs niet naar hun vaderland ge
schreven, omdat zij van oordeel waren, dat
de post ons land toch niet zou bereiken. Deze
landgenooten worden stante pede meegeno
men en zoo spoedig mogelijk gerepatrieerd.
Hiertegenover staat, dat er ook Nederlan
ders zijn, die bij het vernemen van den
naam „Missie Willems" zoo snel mogelijk de
beenen nemen, omdat zij liever niet gesig
naleerd worden.
Gevraagd naar de beroepen, die de Neder
landers over het algemeen uitoefenen, deelde
4dr Willems mede, dat zij in allerlei beroe
pen en ambaohten worden aangetroffen. Er
zijn er zelfs bij, die een staats- of gemeente
betrekking bekleeden, terwijl er anderen
zijn, die niet terug willen keeren, omdat zij
het in hun nieuwe vaderland beter hebben
dan in Nederland. Zij, die niet wenschen
terug te keeren, worden beschouwd
emigranten.
„Een moeilijke kant van ons werk," zoo
zeide het hoofd van de repatrieeringsmissie,
„is die der vrouwen. Vele Nederlanders zijn
tijdens hun verblijf getrouwd met Poolschen
In vele gevallen is echter niet na te gaan, of
de betrokkenen inderdaad ook wettig ge
huwd zijn, ook al bezitten zij de papieren.
Legio zijn natuurlijk ook de duistere „lief-
UITBREIDING DER LONDENSCHE
STAKING
Militairen nemen het transport ter hand
van de partij vleesck ad 600 ton, die anders
dreigt te bederven. Zoodra de militairen te
Smithfield arriveerden, gingen ook de ver-
koopers op de hallen in staking. Op de fruit
markt van Covent Garden te Londen heb
ben eveneens 3000 arbeiders het Werk neer
gelegd; de markt werd gesloten.
IN ENKELE REGELS
Voor het raadplegen van dossiers en de
bibliotheek van het Ned. Persmuseum te
Amsterdam is een nieuwe regeling getrof
fen. Inlichtingen bij het secr.. Joh. Ver-
hulststraat 42 boven. A'dam-Z.
Ook te Rotterdam is de oprichting van
een plaatselijk comité „Handhavig Rijks
eenheid" m voorbereiding.
De 4000 man sterke Ned.-Ind. politie in
de Groote Oost zal in haar geheel worden
omgezet in Staatspolitie van Oost-Indonesië.
onder bevel van C. J. Melis te Makassar.
Het B.G. te Leeuwarden veroordeelde
gisteren den moordenaar van kapelaan J. G.
Boeker uit Groningen, G. Lourens, tot 12
jaar RWI (Eisch was 20 jaar).
Het B.G. te A'dam veroordeelde gisteren
het 25-jarge lokvogeltje van den SJ5. te
A'dam, Sonja van Alsteren uit Hengelo, tot
12 jaar gev.straf. (Eisch was de doodstraf.)
Het Vrijdag bij Hoek van Holland ge
strande Noorsche s.s. „Fana" met 1300 ton
sinaasappelen aan boord, is eerst Zondag
avond vlot gekomen en naar de Lekhaven
gebracht.
De postboot van Terschelling naar Har-
lingeci heeft gistermorgen weer normaal
dienst gedaan.
Benoemd tot subst.-griffier bij de arr.-
rechtbank te Zwolle mr J. L. Rijndorp al
daar.
In het Staatsblad G 371 is opgenomen
een K. B., dat de vergoedingen regelt, welke
burgerlijke en militaire bondsdienaren ont
vangen, bij verandering van woonplaats.
De referendaris 2e kl. der PTT, D. G.
C. v. Aken is benoemd tot referendaris der
PTT te 's-Gravenhage (hoofdbestuur), ter
wijl de hoofdcommies A. H. Crum te Den
Haag benoemd is tot referendaris 2e klasse.
desaffaires", die om ai>uiun0c icpatrieeren-
den hangen. Het grootste deel der landge
nooten bestaat uit mannen, doch er hielden
zich natuurlijk ook verscheidene vrouwen
op. Deze zijn in hun mededeelingen altijd
min of meer gereserveerd. Sommigen zijn
vrijwillig, anderen gedwongen gegaan en zij
bevorderen door hun stilzwijgendheid niet
bepaald een vlotten gang van zaken."
Over de toekomst van zijn werk spreken
de. verklaarde dr Willems, dat dit het werk
zal worden van gezantschap of consulaat.
Momenteel bestaat zijn missie nog uit drie
personen, doch dit aantal zal gereduceerd
worden tot een, die aan het gezantschap te
Warschau verbonden zal zijn. Het werk is
ingewikkeld en kostbaar, doch het is een
arbeid, die reeds alleen uit menschelijke
overwegingen de volledige aandacht van de
Regeering vraagt. In dit verband gewaagde
onze zegsman nog met lof over de samen
werking met de Fransche en Belgische mis
sies, die in deze gebieden naar hun land
genooten nasporingen verrichten. Vooral de
Franschen hebben in de eerste maanden na
de bevrijding een groot aantal Nederlan
ders via Frankrijk huiswaarts gezonden. An
derzijds is men van Nederlandsche zijde ook
altijd de Franschen en Belgen behulpzaam,
wanneer personen van een van deze natio
naliteiten worden aangetroffen.
Dr Willems is dezer dagen weer naar Polen
vertrokken, om nog enkele achtergeblevenen
in interneeringskampen of anderszins op te
sporen en te trachten hen zoo spoedig moge
lijk naar het vaderland terug te voeren.
Ind. Regeeringskringen deelen
meening van Moh. Natsir
Soedirman maakte echter een zeer
groote fout.
Zoowel dr J. J. v d. Velde, Regeerings-
adviseur voor politieke zaken op Sumatra,
als dr P. J. Koets, fnd. dir van 't Kabinet
van den luit.-G.G., hebben zich in groote
lijnen accoord verklaard met hetgeen Moh
Natsir, de republ. minister van Voorlichting,
gezegd heeft t.a.v. jhr Röell's en Gen. Krul's
toespraken. Men diene er echter rekening
mee te houden, dat Soedirman zijn rede hield
na overleg met zijn regeering de Ned
sprekers deden dit uit eigen beweging.
„Welke fouten er ook aan Ned. zijde wer
den begaan, deze ggven aan Soedirman niet
het recht zich zoodanig uit te laten, dat dit
kon worden opgevat als een bevel tot een
algemeene aanvalsactie". aldus besloot dr van
de Velde.
A. D. JONCKHEER KABINETS
FORMATEUR VAN CURASAO.
Naar uit welingelichte bron wordt verno
men, heeft de gouverneur van Curagao, dr P.
Kasteel, op aanbeveling van de Staten, aan
den heer A. D. Jonckheer de opdracht ge
geven een voorloopig kabinet te vormen. De
zelfde bron verklaarde, dat dit den eersten
stap op den weg van hervorming van de
politieke structuur van Curagao in de rich
ting van een grootere mate van autonomie
beteekent.
Uit Den Haag wordt officieel gemeld, dat
bovenstaand Aneta-bericht uiterst onwaar
schijnlijk is.
Rij de Nederlandsche visschers
in Dieppe
II
Het aantal schepen, dat binnenviel, mocht
aanvankelijk niet zóó talrijk zijn als vóór
den oorlog, ook nu was goede zorg noodig
om onze kleine machine goed te laten
loopen.
Inklaringen moesten gebeuren en inkla
ringen zijn tegenwoordig lastig; de ijverige
ambtenaren de soms harde vingers van
het gouvernement, zijn stroef en stram.
Dat viel in Dieppe echter mee.
Allereerst betrof het een groote kist ver-
bandartikelen en eenvoudige medicijnen,
door een rood kruis gedekt, 't Was ons alles
voor zeer lagen prijs afgestaan door het
Nederlandsche Roode Kruis, waarvoor wij
vriendelijk danken, want dat roode kruis
is in heel de wereld bekend al weet men
van de herkomst en de beteekenis van het
rood en het kruis misschien weinig. Moei
lijkheden ontstonden daarbij dusniet; het
vertrouwen in dat kruis en het toonen van
de lijst, welke den inhoud meldde, waren
voldoende om alles te laten passeeren.
Die inhoud heeft direct zijn diensten ge
daan.
Een jongen uit Scheveningen profiteerde
onder tiehtallen anderen er wel het meest
van, toen hij, onbewust dat er nog olie
onder in een bus zat, bij het aanmaken van
de kachel zijn gelaat en armen brandde.
Hij kon evenals een Vlaardinger, die
laboreerde aan maagkrampen, in ons hotel
een tijd vertoeven, wachtend op transport
naar het gewenschte land, dat ieder ver
kiest boven een vreemde haven.
'Vragend zagen de Hollandsche consul en
de douane echter ons aan, toen wij kwa
men om toestemming voor import van
kolen.
Toch verwonderde ons hun bevreemding
Niets was meer noodzakelijk dan brandstof
voor verwarming.
Wat echter het Gouvernement niet had,
werd ons met toestemming van het Cen
trale Brandstoffenbureau toebeschikt. Dit
bureau begreep dat hierbij van uitvoer geen
sprake kon wezen; maar alleen om het ver
blijf der zeelieden, die op heden werken
voor de positie der deviezen van Neder
land, aan het einde van het seizoen, iets
dragelijker, wat behagelijker te maken.
Wie de koude van Januari 1945 in Neder
land nog in het gebeente zit, kon zich voor
stellen, welk een begeerd bezit brandstof
is in een land, dat wel met warmte spreekt
over democratie, vrijheid, gelijkheid en
broederschap, maar geen middelen bezit of
weet aan te wenden, om de ledematen zij
ner inwoners voor rilling en huivering te
behoeden.
Pleitten wij in Nederland voor onze kool
tjes op grond van het feit, dat het geen
uitvoer was, in Frankrijk hebben wij het
blaadje omgekeerd en betoogd dat van in
voer geen sprake was en dat wij niet het
Fransche Gouvernement, maar Nederland
dankbaar hadden te zijn, dat het voor eigen
onderdanen zorgde ook al waren zij de
grenzen gepasseerd.
Of onze verwarming echter geheel was
naar den eisch des tijds, laten wij gaarne
ter beoordeeling aan de deelnemers en
deelneemsters; wij hebben het uiterste be
proefd, al kwam in het holle van den
nacht ook bij ons soms de begeerte naar
een Hollandsche deken en een kamer, die
minder bestookt werd door den Noordwes
ten wind, trommelend op de ramen, alsof
deze ons tegen alle recht na de invasie van
1942 nog ten deel viel.
Hoewel deze moeilijkheden en een enkele
onaangename verrassing niet waren te
voorkomen, onze missie slaagde; dat was
onmiddellijk te zien.
Tien schepen in de haven; dat was het
ten hoogste toelaatbare getal. Nauwelijks
uit den korten dommel van den eersten
nacht weer wakker, ontdekten wij tot onze
verrassing, dat reeds ongeveer het dubbe
le aantal was binnengevallen en nog enkele
waren te wachten.
Onze avondbijeenkomst, waarin de
beide predikanten een welkomstwoord zou
den richten tot de Hollanders, was in een
ommezien rondgebazuind, de zaal, zoo goed
het ging, ingericht tot ontvangst.
De opkomst was voor een Zaterdag-
avondvergadering direct bemoedigend; on
geveer 130 140 zeelui luisterden naar de
uiteenzetting van het doel dezer vergade
ring niet alleen; maar ook naar de be
stemming van heel ons leven.
't Was voor elkeen een verkwikking des
harten deze eerste bijeenkomst na den oor
log op zoo ongeveer de oude plaats te
mogen bijwonen. Wij gevoelden ons ge
spaard, gedragen door de hand des Al-
machtigen; de gedooden op de'Slagvelden,
de gevallenen in Nederland, de beminde
familieleden, de verzonkenen in de diepe
wateren hebben wij herdacht; gebeden voor
ons volk, voor heel onze natie in Neder
land en Indië, voor de Koningin op haar
troon en hen, die nog in druk en ellende
nederzaten en zuchtten.
Wij hebben in het gezang, dat sterk op
klonk uit de mannenkelen, ons hart opge
heven tot Hem, die alleen brood kon geven
u;: land en zee en vó6r wij het bemerkten
was de avond voorbij.
't Verlangen van hen die voorgingen en
samenkwamen, was om den volgenden dag,
den dag des Heeren te heiligen door een
trouwe samenkomst in het tijdelijk Tehuis.
Alleen kwam de vraag: wat zullen de vis-
scherslui doen: de haven verlaten of bin
nenblijven om, zooals ook thuis, des Heeren
Naam te heiligen?
De stemming was blijkbaar in deze zaak
iets gekenterd, iets vaster geworden.
Nooit heeft Bethsaïda eertijds nagelaten
op den rustdag, indien het maar even mo
gelijk was, het Woocd Gods ook te Dieppe
tweemaal tot evangelisatie te doen uitgaan.
Niet altijd heeft zij echter gezien, dat de
schepen bleven liggen, al was dat wel dik
wijls de gewoonte. Thans echter scheen er
terstond grooter eensgezinsheid te wezen.
Gsm schip voer uit en trouw waren velen
op hun post, toen het Evangelie werd ge
bracht. Steeg het eerst van 130 tot 160 uit
een niet groot aantal schepen, de laatste bij
eenkomst bezette zoo goed als heel de zaal;
Maximum-prijzen voor winter'
groenten
Wegens de ongewenschte stijging der prij
zen van groenten gedurende den laatsten tijd
heeft min. Mansholt besloten binnenkort
maximumprijzen voor specifieke winter
groenten vast te stellen.
RECORD VAN NED. VLIEGSTER.
Als eerste Ned. vrouwelijke piloot heeft
mej. Ida Vehdhuyzen van Zanten met een
twee-motorig transportvliegtuig met zeven
passagiers de 13.000 km lange route Lon
denKaapstad afgelegd..
BLAUWE WIMPEL VOOR SNITSLAAR.
Op Schiphol arriveerde de Pr.-Tam van
een non-stopvlucht New-YorkA'dam in 11
uur en 4 minuten, onder commando van ge
zagvoerder J. Snitslaar. Hij behaalde daar
mee den blauwen wimpel.
Onder groote belangstelling vond gister
middag op de Alg. Begraafplaats de teraar
debestelling plaats van wijlen den journalist
Joh. Belinfante. Om. merkten we op dr E.
van Raalte, voorzitter van de Ver. Perlemen-
taire Pers, de heer J. v. d. Bergh, namens
den Ned. Journalistenkring, D. J. Lambooy,
J. E. v. d. Wielen, namens de Haagsche
Journalisterwereeniging, G. B. Rebel, hoofd
van de afd. Perszakeci R.V.D., mr J. Rutgers,
secr van de P.vxi.V., prof. mr A. N. Mole
naar, lid van de Eerste Kamer, mr L. E.
Evers, oud-president van den Raad van Be-
heer-A.N.P., mr G. C. J. Varekamp, oud-
kantonrechter en vele anderen. In de aula
werd om. het woord gevoerd door den
heer H. H. J. v. d. Pol, directeur A.N.P., G.
Polak Daniels, namens den Kring en de
H.J.V., G. W. J. Zittersteyh, voorzitter Kon3
Ned. Schaakbond, dr van Raalte en J. D;
Viruly, voorzitter van de Scheveningsohe
Schaa k-Sociëtei t
GEDENKSTEEN VOOR CORNELIE
VAN ZANTEN
Eemge oud-leerlingen van wijlen de zang-
paedagoge Cornelie van Zanten hébben het
plan opgevat op haar graf een gedenksteen
te doen plaatsen. Zij, die hiermede instem
men kunnen hun bijdrage voor 25 Jan. a.s.
storten o-p girorekening no. 90854 t;n.v. Wil
lem Ravelli, Stadhouderslaan 92, Den Haag.
op 230 240 toehoorders mocht de opkomst
gerust worden geschat.
Sommigen kwamen na de predicatie en
deelden mede, dat zij door het Woord van
geestelijke bezwaren waren losgemaakt.
Hun hart was tot meerdere rust gekomen.
Wanneer zóó het werk door den Heere
wordt gebruikt, prijzen wij Zijn Naam.
In de laatste jaren werkte met geweldig
krachtsbetoon de overste dezer wereld om
zielen te verstoren, levens te verderven,
huwelijken te breken, goede zeden neer te
drukken tot het laagste peiL
Gelukkig, dat daar tegenover ook staat
bij jongen en ouden een overgave des har
ten tot in het uur des doods toe.
Thans is iets rustiger de tijd, is het uur
van verademing gekomen.
Dat nu ook het volk des Heeren de han
den ineensla om te behouden wat wij heb
ben om de geesten te leiden tot Christus
om den rustdag niet alleen te houden, maar
onszelf met al het onze te heiligen voor
God.
OOK HIER CRITIEK OP DE
NED. REGEERING
In een te Zwolle gehouden vergadering
heeft de Chr. Emigratie-Centrale (bureau
Raamweg 26 te Den Haag) het emigratie-
vraagstuk van diverse kanten besproken.
In zijn openingswoord gewaagde de voor
zitter, burgemeester W. Warnar van Hazers-
woude, van de teleurstelling, die zich van
velen meester maakt, nu de emigratie zoo
traag verloopt. Na de bevrijding was de
drang hiertoe zoo groot, dat deze tot onge
zond optimisme heeft geleid. De Christelijke
emigratie-centhale heeft evenwel begrepen,
dat er veel noodig is om een goede emigratie
op gang te brengen. Het waren nog maar en
kelen, die tot heden konden gaan, en ook in
1947 is er weinig uitzicht.
Een er zij ds werkt deze gang van zaken
moed benemend, aan den anderen kant doet
zich het verschijnsel voor, dat sommigen g,-
neigd zijn den eersten den besten volkslei
der te volgen en onberaden stappen te doen.
Tegen deze mentaliteit waarschuwt spreker.
Alleen langs geordende wegen zijn resulta
ten te verkrijgen. Wij moeten, zoo zeide
spreker in nauw contact blijven met de
Centrale Stichting voor Landbouwers-emi
gratie, En vooral de Christelijke Emigratie-
Centrale moet mede waken voor de geeste
lijke belangen der landverhuizers. De erva
ring heeft geleerd, dat Calvinistische volks
plantingen de beste zijn. Daarom moeten
wij, zei spr., in de overtuiging dat God onzen
levensweg op Zijn wereld bepaalt, in Gods
kracht voortgaan om toekomst en levensmo
gelijkheden te helpen verwezenlijken voor
hen, die naar het buitenland gaan en voor
hen, die hier blijven.
Over samenwerking van adsiprant-emi-
granten en ambtelijke instanties sprak ver
volgens de heer G. W. Kaemink van Hooge
veen. Deze wees op de mogelijkheid van
emigratie naar Brazilië van vooreerst 100
ernstig uitgelezen gezinnen, die inderdaad
willen vertrekken. De Regeering zou aan elk
dezer gezinnen moeten toestaan, 5 10.300
gulden mee te nemen. Medewerking zou ook
kunnen worden gezocht met bepaalde per
sonen en instellingen die een crediet zouden
willen verstrekken teg einde beslag te kun
nen leggen op een goed stuk grond in Bra
zilië. Tenslotte hoopte de heer Kaemink,
dat de Braziliaansche regeering ruime faci
liteiten zal willen verstrekken, teneinde over
tocht en vestiging mogelijk te maken.
In aansluiting op dit laatste wees de heer
T. Cnossen van de Purmer er op, dat on
langs 100 personen zonder eenige organisatie
of overleg naar Brazilië zijn vertrokken. De
meesten hunner zijn in de steden blijven
hangen, terwijl men over een verblijfsver
gunning van slechts zes maanden kon be
schikken.
De mogelijkheden en moeilijkheden voor
emigratie besprekend, deelde de heer Cnos
sen mede, dat Canada thans weinig uitzicht
biedt. De oorlogsbruidjes en frontsoldaten
genieten voorrang, de schrielheid der Neder
landsche regeering in het verstrekken van
deviezen maakt °P de Canadeesche autoritei
ten geen aangenamen indruk.
Canada, zei spr. verder, komt niet tot ont
wikkeling, tenzij millioenen boeren uit
Europa toestroomen. Indien de Regeering
aan eiken boer, die vertrekken wil, toestaat
f 5000 mede te nemen, dan kunnen velen
direct toegang verkrijgen.
Hoewel Australië gezinnen wil toelaten,
zijn hier toch ook weer moeilijkheden. In
Brazilië is ook weinig kans in verband met
de ongunstige economische toestanden in
dat land. Gaat men daar heen, dan zou dit
alleen moeten geschieden door een oproep
van kerkelijk en maatschappelijk gelijkge
zinden, zulks met het oog op het groote ver
schil in levenspeil tusschen dat land en hier.
Frankrijk trekt in menig opzicht aan. Het
speet spr. echter te moeten zeggen, dat wel
vanwege den minister van Landbouw mede
werking werd verleend, doch dat lagere
ambtelijke instanties tegenwerken. Deze mee-
nen, dat boeren, die hier te lande weinig of
geen emplooi kunnen vinden, maar op lager
niveau moeten terugvallen of anders mijn
werker kunnen worden.
Nu weer is voor Frankrijk een schema
voor 2700 boeren opgezet. Contact is verkre
gen met het Hugenootsch Comité en Hol-
landsch-Geref. groepen in Frankrijk. Visa
voor de Vereenigde Staten worden wel vrij
vlot verstrekt, mits familieleden der betrok
kenen in Amerika waarborgen verstrekken.
Er zijn 8 9000 gegadigden.
Tenslotte betoogde de heer Cnossen dat de
hoofdoorzaak van den tragen gang der emi
gratie moet worden gezocht bij de weife
lende houding der Ned. Regeering, die zich
door eigen ambtelijke instanties in de wielen
laat rijden en te dezen aanzien een bekrom
pen politiek voert, welke niet in het belang
van ons volk is. Spr, komt er tegen op dat
Nederlanders, die willen emigreeren, toe
stemming van de Regeering noodig hebben.
Hij acht dit in strijd met de geestelijke vrij
heid.
Ongeveer 35000 Ned boeren bezitten geen
of een klein bedrijf Bovendien groeit ons
volk snel Is dit op zichzelf een bewijs van
gezonde volkskracht, vergeten mag niet wor
den. dat ons grondgebied zich niet uitbreidt,
integendeel afbrokkelt door uitbreiding van
de industrie en door den uitleg der steden.
Goed geleide emigratie is dus noodig. Spr.
deed een ernstig beroep op de Regeering om
de Ned. emigranten niet als bedelaars te
laten vertrekken, doch ten aanzien van de
landverhuizing een democratische. Christe
lijke politiek te voeren.
