Ons land zit op de wip van vorst en dooi
Vlucht van 23 S.S.-ers uit vrachtauto in Ede
Een schrikbarend tekort aan onderwijzers
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 10 JANUARI 1947
NOG GEEN WEERSVERBETE-
RING OP LANGER TERMIJN?
Het K.N.M.I. te De Bilt gaf vanmorgen het
volgende wee rover zicht uit:
Ons land ligt nog steeds aan den rand van
vorst en dooi. De grens liep vanmorgen van de
Noordzee over de Dollard, via Frankfort aan
de Main naar ZuidJDuitschland. Bijzonder
scherp kwam de tegenstelling bij den Dollard
tot uiting. In Groningen schommelt de tempe
ratuur om het vriespunt, aan de andere zijde
van de Eems vroor het 3 tot 7 graden. Langs
de overgangszone valt in Duitschland vrij veel
sneeuw. De verplaatsing van de vorstgrens
hangt op het oogenblik slechts van kleine ver
anderingen in de luchtdrukverdeeling af.
Weliswaar is op den Oceaan een nieuwe
depressie verschenen, doch de ontwikkeling
van deze storing is vrij gecompliceerd en het
wat Zuidelijk binnendringen in West-Europa
van een afgespitste kern zou den wind weer
naar het Oosten kunnen doen draaien met
terugkeer van de vorst. Er kan over de weers-
verbetering op langer termijn niets gezegd
worden. We zitten op de wip, zij het tijdelijk
aan den anderen kant.
De temperaturen, die hedenmorgen om 10
uur werden afgelezen:
Joodsche spionne verried 58
Haagsche en Leidsche Joden
Tot 12 jaar gevangenisstraf veroordeeld
(Van onzen verslaggever voor rechtszaken)
De Joodsche spionne Caroline Fransman,
huisvrouw van J. Fresco, die in de oorlogs
jaren ook als „Jopie" bekend stond, werd
heden door het Bijz. Gerechtshof te Den
Haag tot 12 jaar gev.straf veroordeeld, met
aftrek der prev. hechtenis. Voorts werd zij
voor het leven ontzet uit de beide kiesrech
ten. Recht van cassatie werd toegestaan. Zij
werkte als spionne van den S. D. en had in
den bezettingstijd niet minder dan 58 Leid
sche en Haagsche Joden verraden, w.o.
eigen familieleden. De eisch was 20 jaar ge
weest.
Voorts werd de Haagsche rechercheur M.
C. Kok vrijgesproken van de verdenking in
samenwerking met „Jopie", met wie hij een
verhouding had, een Joodsahe vrouw te heb
ben verraden. De ersoh was 2 jaar geweest.
Tenslotte werd de Haagsche biologe Ilse
Hoette, die als verpleegster bij het Duitsche
Roode Kruis had dienst gedaan, tot 1 jaar
gevangenisstraf veroordeeld, met aftrek der
prev. hechtenis.
DOUWES DEKKER VERWACHT
INEENSTORTING DER P. v. d. A.
„Dr" E. F. E. Douwes Dekker, die dezer
dagen met de „Weltevreden" op Java is aan
gekomen en zich naar Midden-Ja va heeft
begeven, heeft in het republikeinsche blad
„Kedaulatan Ra'jat" de meening uitgespro
ken, dat hij de ineenstorting van de Partij v.
d. Arbeid verwacht, wegens interne oneenig-
heid.
ENG.-AM. BESPREKINGEN IN DEN HAAG
INZAKE DUITSCHLAND.
Op 23 Januari aJs. zal een Eng.-Amerik. de
legatie naar Den Haag komen voor bespre
kingen ter bevordering van het handelsver
keer tussohen Nederland en de Engelsch-
Amerikaansche zone in Duitschland.
In zijn M. v. A. aan de Eerste Kamer zegt
minister Lieftinok, dat sedert de geldzuive-
ring de bankbiljettencirculatie met 10 pet
toenam, n.l. van f 2447 millioen tot f 2711 mil-
lioen. Begin 1947 wordt een compenseerende
terugvloeiing van bankpapier naar de cen
trale bank verwacht.
De totale actieve geldcirculatie vertoont
geen verontrustende ontwikkeling.
De Staatsschuld liep van f 22.6 milliard op
31 October tot f 22.7 milliard per 30 Novem
ber op.
Krijgt Amerikaansehe zone thans
een burgerbestuur?
Gen. Marshall zal de beslissing moeten
Te Washington wordt verwacht, dat een
der eerste belangrijke stappen van generaal
Marshall als min. van Buiten-1. Zaken zal
zijn, het goedkeuren van een plan betref
fende de overdracht van het militaire be
stuur der Amerikaansehe zone van Duitsch
land aan een civiel bestuur.
Behalve de minister van Oorlog, Robert
Patterson, heeft ook de Amerikaansehe com
mandant vah Duitschland, gen. Lucius Clay,
op de aanvaarding van een dergelijk plan
aangedrongen. Byrnes heeft zich nooit met
het voorstel kunnen vereenigen, daar het
naar zijn meening aan financiën en perso
neel ontbrak.
De onderminister van Buitenl. Zak?n,
Dean Acheson., heeft, ondanks het feit dat
hjj wensoht heen te gaan, zich bereid ver
klaard tot 30 Juni in functie te blijven
ONS LAND EN HET DUITSCHE VREDES
VERDRAG
Volgens een woordvoerder van het Britsche
ministerie van Buit. Zaken kunnen de 18
kleinere geallieerde landen, w.o ook ons land
ten aanzien van de vredesverdragen met
Duitschland en Oostenrijk huh meeningen
zoowel schriftelijk als mondeling ken
baar maken. Het is dus onjuist, dat alléén
schriftelijk het standpunt uiteen kan worden
gezet en is er geen aanleiding voor de Neder-
landsche regeering teleurgesteld te zijn. Een
nieuwe algemeene vredesconferenie, zooals
die te Parijs werd gehouden, is geenszins uit
gesloten
DIPLOMATIEKE STAPPEN OVER VOOR
TREKKING VAN DUITSCHE HAVENS.
Te Brussel zijn onderhandelingen begon
nen tusschen Belgische en NederLandsche
autoriteiten in verband met het feit, dat
de Britsohe en Amerikaansehe bezettings
autoriteiten het verkeer over de Noordduit-
sche havens en niet over Antwerpen en
Rotterdam leiden. In verband hiermede zijn
door de Belgische en Nederlandsche Regee
ring reeds diplomatieke stappen gedaan te
Londen en Washington.
Vliegveld Twente 0; Den Helder #3; Vlis-
singen 0; De Bilt 1; Vliegveld Schiphol 1;
Vliegveld Eindhoven 1; Leeuwarden 0;
Vliegveld Eelde 1; Vliegveld Beek +1;
Vliegveld Gilze Ryen 1.
VOOR VERZETS SLACHTOFFERS
15 MILLIOEN
Minister Lieftinck deelt in zijn M. v. A.
aan de Eerste Kamer mee, dat de voorzienin
gen voor de slachtoffers van het verzet en
de zeeliedenslaohtoffiers en hun nagelaten
betrekkingen, die bij het kabinet in voorbe
reiding zijn, een bedrag van f 15 millioen zul
len vorderen.
De minister zal niet te drastische bezuini
gen, doch wensdht te waken voor gezonden
toestanden.
werknemers in indie voelen zï75h
bedreigd
De Algemeene Werkers Associatie, welke
alle werknemersorganisaties in Ned.-Indië
omivat, heeft bij dr van Mook en min. Jonk
man geprotesteerd tegen het voornemen der
Regeering om de werknemers in republi-
keinsch gebied te doen beschermen door de
T.R.I.
Bedoelde associatie dringt er op aan, dat
de werknemer in die gevallen zelf zal mo
gen beslissen of hjj zijn veiligheid gewaar
borgd acht, zonder daarbij door economische
sancties of ontslag te worden bedreigd.
Voorts wordt verzocht de terugbetaling der
oorlogsschade zoo spoedig mogelijk te doen
regelen.
CONCLUSIE
„Als ik woorden met m'n man heb, stuur
ik de kinderen altijd dadelijk aan het wan
delen".
.„Ja, je kimt zien aan hun frissche klem-
dat ze veel buiten zijn".
Koningin maakte schetsen in het
Rijksmuseum
En genoot gisteravond van een ijshockey-
wed strijd.
Gistermorgen heeft H.M. de Koningin
een bezoek van een uur gebracht aan hét
Rijksmuseum te Amsterdam, waar zij in een
der zalen studies maakte in Haar schets
boek. Daarna maakte H.M. een wandeling
langs de Stadhouderskade, waarbij de Vor
stin telkens door verraste voorbijgangers
eerbiedig werd gegroet.
Gisteravond bracht H.M. een onverwacht
bezoek aan den ijshockeywedstrijd Ijsvogels
Canadians in de uitverkochte Apollohal.
Na afloop verklaarde de Koningin: „Ik vond
het een zeer spanneruden avond en héb erg
genoten."
Bij
na alle groote steden in
Indië „gesloten"
De moeilijkheden bij de huisvesting van
Nederlanders in Ned.-Indië worden steeds
grooter. Nadat in de afgeloopen maanden de
steden Batavia, Buitenzorg, Padang, Palem-
bang, Medan, Makassar en Pontianak reeds
tot „gesloten steden" waren verklaard, zijn
thans ook Sorebaja en Menado voor nieuwe
bewoners gesloten. Met uitzondering van
Bandoeng en Semarang zijn nu alle groote
steden van Ned.-Indië „gesloten".
V. d. GOES VAN NATERS PLEIT IN ROME
VOORLINGGADJATI!
Op het 25ste congres van de Italiaansche
Socialistische Partij te Rome heeft het lid
van de PvdA, Van der Goes van Naters,
een rede gehouden, waarin hij hulde bracht
aan „alle ideeën, te-Rome tot ontwikkeling
gekomen, te beginnen met het Christendom".
Ook voor Linggadjati pleitte spreker in het
verre Rome.
De Italiaan Pietro Nemni zeide t.a.V. het
vredesverdrag: „Wij zullen de bepalingen
uitvoeren, doch wij zullen nimmer hun wet-
id erkennen".
TERWIJL EEN BEWAKER
ZAT TE SLAPEN
Met bestemming Den Helder verliet
Woensdagmorgen jl. een vrachtauto, waar
in zich 23 Hollandsche SS-ers en de noodige
bewakers bevonden, het Limburgsche dorp
Hoensbroek.
De tocht was met de heerschende koude
geen plezierreisje en toen het transport
tegen het vallen van den avond Ede pas
seerde, besloot de leiding bij een buitencafé
even te stoppen om krachten op te doen
voor het verdere gedeelte van de lange reis.
Een der bewakers bleef met de SS-ers in de
vrachtauto achter.
De collega's schoven in de gelagkamer
rond de warme kachel en bleven hier meer
Jap -anderhalf uur zitten De bewaker in de
'fo was inmiddels in slaap gevallen, het
geen de half bevroren, maar desondanks op
hun vrijheid belusten SS-ers een welkome
gelegenheid bood de plaat te poetsen en in
de omliggende bosschen te verdwijnen.
De vinnige koude en de honger dreven
een gedeelte der deserteurs den volgenden
morgen weer terug naar de bewoonde we
reld, zoodat Donderdagmiddag ongeveer de
helft der gevangenen weer present was.
's Nachts werden twee der ontvluchten
gegrepen in de buurt van Velsen en wel bij
de pont op de Hembrug. Zij hadden een
spoorkaartje gekocht voor de reis van
Er wordt getracht Noorsche
haring in te voeren
In verband met den precair en toestand
van den haringvoorraad is gisteren in een
te Den Haag gehouden vergadering van de
Stichting Gemeenschappelijke Noorsche
Haringimport besloten, zoo mogelijk een
quantum haring in Noorwegen aan te koo-
pen. Deze aangelegenheid is in handen ge
geven van de sectie Import van gezouten
haring der Stichting Gemeenschappelijke
Verzorging Vischimport. Hiertoe is op deze
vergadering een commissie samengesteld,
bestaande uit importeurs van Noorsche ha
ring en agenten van Noorsche huizen. In
deze commissie hebben zitting de heeren B.
Dekker, IJmuiden. voorz.; C. Admiraal,
Noordwijk; G. C. Meij. Monnikendam; H. v.
Toor Czn., Vlaardingen: J. v. d. Zwan, Sche-
veningen.
In Haarlem bestaan ernstige plannen
om te komen tot oprichting van een z.g.
Rudolf Steiner-school.
Beverwijk naar Den Haag. Een ander is
zwaar gewond op den weg Amsterdam
Alkmaar 'aangetroffen.
Het feit, dat de SS-ers uit Limburg wer
den overgebracht naar Den Helder om daar
in een fort opgesloten te worden, bewijst
voldoende, dat het hier geen „lichte" ge
vallen betrof.
Centrale Eereraad doet uitspraak
over Henk Badings
l. m. G. Arntzenius uitgesloten tot 1 Juli '49.
De Centrale Eereraad voor de Kunst heeft
de uitspraak van den Eereraad voor de Mu
ziek, waarbij de componist ir Henk Badings
tot 5 Mei 1955 als toonkunstenaar was uit
gesloten, vernietigd. Eerstgenoemde Raad
keurt de gedragingen van Badings tijdens de
bezettiifg o.m. het aannemen van den
Rembrandtprijs af en verbiedt hem lid
of bestuurslid te zijn van eenige beroeps-
vereeniging op het gebied der muziek, als
mede eenige redactioneele werkzaamheid te
verrichten, eindigende op 5 Nov. 1947. De
leidster van het A'damsche Ballet Yvonne
Georgi werd door den Centr. Eereraad uit
gesloten voor den tijd van 2 jaren, ingaande
1 Juli 1945 en haar echtgenoot, de musicus
en journalist L. M. G. Arntzenius, voor zijn
optreden i.v.m. genoemd ballet, tot 1 Juli
1949.
nog dit jaar hervatting
holiIand-amerika-lijn.
De Holland-Amerika-lijn zal in den loop
van dit jaar de vrachtdienst tusschen Ne
derland en Canada hervatten. De omvang
der H.A.L.-vloot is bijna weer gelijk aan die
van voor 1940.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Achluim C. D. Israël te
Foudgum c.a.; te Acquoy (toez.) A. Pop,
cand. te Zwammerdam; te Stavenisse F. J.
Sinke te Meteren; te Wemeldange J. J. Stout-
jesdijk te Tuil (U.); bij de Prot. Kerk in
Indië H. T. Lieve te S loc Meren,; te Soheve-
ningen (8e pred. pl.) H. A. Laibrde te Ermelo.
Aangenomen naar St Michielsgestel
en 9dhijndel. tevens ziekenhuispred. te Den
Bosch T. J. H. Israël te Bemmel; naar H. I.
Ambacht dr J. J. Woidendorp te Zoetermeer.
Bedankt: te Ee (Fr.) H. C. Kranen
donk te Oosterzee en Echten; voor Willige-
La,ngerak H. N. v. Henébergen te Loenen
a. d. Vecht.
Geref. Kerken
Tweetal: te Rotterdam-Delf shaven
(vac. P. Veenhuizen) C. B. Bavinck te Voor
burg en G. Toornvliet te Groningen.
Beroepen: te Rijssen H. Brinkman te
Amerongen.
Vrij Evang. Gemeenten.
Drietal: te Oud-Bil tzijl G. v. Bruggen
te Heerde, D. Visser te Rotterdam en P. v.
Vliet te Amsterdam.
GODSDIENSTVRIJHEID IN ARGENTINIë
IN GEVAAR.
De Protestantsohe kerken in Argentinië
zijn aan een groot gevaar ontsnapt. De
regeering was daar n.l voornemens in
de Grondwet een artikel op te nemen, waar
door de vrijheid der niet-R.K. kerken be
langrijk zou worden ingekort. Zij hebben
toen unaniem en ten kréftrhtigste daartegen
geprotesteerd, met het gevolg, dat in den
Senaat de uitspraak gedaan werd, dat de
voorgenomen bepaling een aantasting wezen
zou van de geestelijke vrijheid, welke de
Grondwet allen burgers garandeert.
NED. HERV.—GEREF. CONTACT
COMMISSIE VOOR DE ZENDING.
Onlangs werd een contactcommissie opge
richt om in verbinding te komen met de
Javaansche kerken. Deze commissie gaat uit
van de Vereenigde Ned. Zendingscorporaties-
Oegstgeest en bestaat uit ds T. B. W. G.
Gramberg (voorz.), ds H. A. P. HÜdiering
en ds E. G. v. Tekum (voor de Ned. Zen-
dingsvereen.) en ds F. L. Bakker, secr., prof.
dr J. H. Bavinck en dr A Pos (voor de
Geref. Kerken). De contactcommissie zou
aanvankelijk deze maand naar Indië vertrek
ken .doch met het oog op verschillende om
standigheden heeft men het vertrek voor
loop ig uitgesteld.
ZORG VOOR GEÏNTERNEERDE VREEM
DELINGEN.
In verschillende plaatsen en mterneerings-
kamipen in ons land bevinden zich vreem
delingen, die voor korter of langer tijd in
ons land vertoeven. Gegevens omtrent deze
vreemdelingen, aan wie ook herderlijke en
diaconale zorg moet besteed worden, ver
zamelt thans mr G. H. Slotemaker de Bruïne
(Rooseveltlaan 40 II te Amsterdam-Z) in
zijn kwaliteit van Ned. lid der Oecumenische
Commissie voor de Refugié's vanwege den
Wereldraad der Kerken.
personalia.
Tot lid van het hoofdbestuur van de
Ver. voor Clhr. Mulo is gekozen M. Jansen te
promoties
LEIDEN. 10 Jan. Gepromoveerd tot dr
in de wis- en natuurkunde op proefschrift,
getiteld „A study of stars in the pleiades re
gion, based on photograph magnitudes, co
lour-equivalents, spectral types and proper
motions" de heer L. Binnendijk te Oegst-
geest.
ACADEMISCHE EXAMENS.
LEIDEN, 9 Jan. Geslaagd doet. wis- en na-
BIJNA 2000 VACATURES
BIJ HET L.O.
Hoe groot het tekort aan onderwijzers na
den oorlog is geworden, blijkt uit mededee-
lingen, die mr T. A. v. Dijken dezer dagen
deed voor de alg. vergadering van den Bond
van Prot. Chr. Kweekscholen. Op 1 Nov. j.l.
waren er bij het L.O. 1976 vacatures, waar
voor geen normale sollicitanten beschikbaar
waren; slechts 1000 gehuwde vrouwen en
gepensionneerden en eventueel 600 z.g. bo
ventallige onderwijzers, indien deze als. zoo-
I1M. DE /OOM VAM BOBBY
13. Vriend jim beleeft dat zie je hier!
Van 't draaien ook niet veel plezier!
Hij krijgt met miss'lijkheid te kampen
En tracht zich ergens vast te klampen;
De sterren draaien bij dat pogen
Den armen stakker voor z'n ogen,
En 't deurtje rammelt klop, klop, klop!
Een roffel op zijn apekop.
14. Maar de piloot, een pienter man,
Die handig manoeuvreeren kan,
Redt allen uit hun droevig lot
En brengt de vliegmachien weer vlot.
Ach, zie de beide vechtersbazen.
Zij liggen suf als houten Klazen!
Ja, nooit was 't in een vliegmachine
Zoo'n allerijs'lijkste ruinel
danig zouden worden ontslagen. In de toe
komst zal de behoefte aan onderwijzers nog
toenemen, gezien de sterke stijging van de
geboorten. Deze stijging zou bij zeer matige
berekening in 1952 minstens 1000 onderwij
zers extra eisch en.
Als middelen tot opheffing van het tekort
wijziging van de leerlirugenscha-al in 1941, het
niet afleveren van 1400 abituriënten, door de
kweekscholen in 1942, het oproepen van en
kele lichtingen en veel kader en de zuig
kracht van de rijksinstellingen en van het
bedrijfsleven, waarbij na de bevrijding ex
cessieve salarissen werden gegeven.
Als midden tot opheffing van het tekort
werden tijdens de discussie vrij algemeen
bepleit verhooging der salarissen waartoe
de Regeering heeft besloten afschaffing
van de vervroegde pensionneering, verlich
ting van de opleiding voor meisjes en ver
mindering van het aantal ambtenaren.
BONKAARTEN VERHANDELD TOT f 25.000
EN NOG IN GEMEENTEDIENST
De officier-fiscaal te Dordrecht heeft het
geheele bezit, meubelen incluis, in beslag la
ten nemen van den gemeente-ambtenaar D.
Hofman te Sliedrecht, die tijdens de bezet
ting handel dreef met voor onderduikers be
stemde bonkaarten en hiermede een bedrag
van f 25.000 winst maakte over de periode
1943 tot de bevrijding. Het heeft in Slie
drecht echter^verwondering gewekt, dat H.
nog steeds in gemeentedienst is en zich niet
in voorarrest bevindt.
BELGISCH MILITAIR ATTACHé NAM
AFSCHEID
Tijdens een Donderdagavond gehouden
receptie heeft gen.-maj. P. j. Diepenxijckx
officieel afscheid genomen als militair atta
ché bij de Belgische Ambassade te 's-Gra-
venhage. Vele vooraanstaande personen uit
militaire en diplomatieke kringen woonden
de receptie bij.. Gen. Diepenrijck wordt met
ingang van 1 Februari a.s. opgevolgd door
kol. Servais, die tijdens de Donderdag ge
houden receptie door den ontslagnemenden
militairen attaché werd voorgesteld.
