Oud-loco-burgemeester voor het Tribunaal
,K. en 0." zet het nieuwe jaar prachtig in
Molentocht door de polders vandaag verreden
NIEUWfc LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 8 JANUARI 19«
Stadsnieuws
Liet door politie-agent Joodsch
echtpaar arresteeren
Als tweede verdachte verscheen gis-
termorgen voor het Leidsche Tribunaal
de heer J. G. Herfst, oud-wethouder en
loco-burgemeester van Waddinxveen. Den
heer Herfst werd ten laste gelegd, dat
hij, na een anoniemen brief te hebben
ontvangen, waarin stond vermeld, dat
bij een zekeren Broer een Joodsch echt
paar was ondergedoken, den agent van
politie De Haan opdracht had gegeven
dit echtpaar te arresteeren. Het echtpaar,
Levison genaamd, is daarna aan den
S.D. te Rotterdam uitgeleverd. Van hen
is later geen levensteeken meer verno
men. Wel zou de heer Herfst pogingen
in het werk hebben gesteld om Broer
buiten vervolging te houden. Dit is ech
ter niet gelukt en Broer heeft eenigen
tijd in een concentratiekamp moeten
doorbrengen.
Het was den 2en September 1942, toen
de anonieme brief op het Raadhuis te
Waddinxveen was bezorgd. De loco
burgemeester en de gemeente-secretaris
hadden elkaar hierover geraadpleegd en
waren tot de overtuiging gekomen dat
een vernietiging van den brief verkeer
de gevolgen kon hebben. Dat dit ook het
geval zou zijn, toen zij den brief in han
den gaven van den chef-veldwachter De
Haan. die het Joodsch echtpaar bij de
fam. Broer is gaan arresteeren en volgens
de verklaringen van den verdediger, die
De Haan aan de hand van gegevens als
onbetrouwbaar kwalificeerde, dit zaakje
met veel ijver heeft opgeknapt, drong
blijkbaar niet tot hen door, evenmin dat zij
den brief konden vernietigen en Broer
van het voorval op de hoogte stellen.
De president van het Tribunaal, mr
Ruyter de Wildt, vroeg nu verdachte, of
hij opdracht had gegeven voor de ar
restatie. Maar deze voerde aan, dat hij
overleg met De Haan had gepleegd, daar
hij geen deskundige in politiezaken wa;
Dit was altijd zijn gewoonte geweest.
U wist toch wel, wat er met hen zou
gebeuren? vroeg de president.
Ja, toen ik hoorde, dat ze waren ge
arresteerd, vond ik het verschrikkelijk,
antwoordde verdachte.
De president voerde aan, dat verd.
blijkbaar bang voor zijn hachje was en
niets voor zijn Joodsche landgenooten
voelde, omdat hij anders de vlucht van
het'echtpaar mogelijk had gemaakt. Te
vens waS dit een afschuiving van de
verantwoordelijkheid.
Verdachte wist niet, dat dit mogelijk
was eri was telefonisch door De Haan
ingelicht, dat de menschen aan den S.D.
waren overgeleverd. Hij had geen spe
ciale opdracht gegeven.
Getuige Kreupeling, oud-gemeente
secretaris van Waddinxveen, herinnerde
zich niets meer van het voorval,, maar
kon zich wel een zekere voorstelling
maken. Het lag wel in zijn lijn om een
andniemen brief niet te verscheuren,
want je kon nooit weten welke gevolgen
dit zou hebben. Het was zuiver een po
litiezaak en over de afwikkeling kon get
niets vertellen. Als het uitgekomen was,
dat de brief vernietigd was, hadden de
Duitschers wel 12 huizen kunnen doen
afbranden en/of den heer Herfst voor
een tijd opsluiten.
Getuige De Haan zeide, dat hij wel
opdracht had gekregen voor de arresta
tie en dit als een bevel had aanvaard.
De heer Janné, die de Duitsche zaken op
het bureau behartigde, zou den S.D. op
de hoogte hebben gesteld.
Getuige Jenné was het met deze ver
klaring niet eens. Wel had hij den S.D.
opgebeld, maar dit gold voor den heer
Broer, opdat deze niet gevangen geno
men zou worden. Toen hij den -S.D. bel
de. was deze al met de zaak op de
hoogte.
De getuige a décharge J. Roobol merk
te, na een vraag van den president, op,
dat de burgemeester van Waddinxveen
zeer vaak op reis was en juist als er iéts
gebeuren moest. Hij was een slap mensch
en de heer Herfst moest de maatregelen
uitvoeren. Deze stond bekend als een
goed mensch.
Het woord was hierna aan den ver-
dedigèr, mr Loef, die allereerst het ge-
beurde op 2 Sept. 1942 reconstrueerde en
vervolgens de schuldvraag naging. Van
de schuldigen in deze zaak heeft mr
Loef De Haan het meest schuldig be
vonden. Hij heeft wel getracht het geval
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Jacoba, dr van W F Florisson
en N T van Westbroek; Paulus J, zn van D
van Beek en C Vermond; Guido K, zn van
M J Bakema en J Verver; Jannetje W, dr
van J Kanbier en J Koolhaas; Jan B, zn van
J Werner en J G Blanken; Josephus C M, zn
van A H Edelaar en J W M Kramer; Corne
lls H M, zn van J H Ruijtenbeek en B J van
den Berg; Gijsbertus, zn van W H A Hockx
en J Heijmans; Petronella, dr van A Mole
naar en J Ligtvoet; Johanna C, dr van T A
J Lambuo on C A A Vinkestijn; Hendrik J.
zn van J Wielaers en M van Eijgen; Maria S.
dr van J Erades en M S Vrij; Maria A Th,
dr van H Bakker en H Colpa; Yvonne K G,
dr van P G M de Winter en H C Wouters;
Fenna W, dr van J van Rossen en J Cambier;
Hans. zn van A Spruit en R C Hilhorst; Rei-
nier, zn van A J Akkerman en A Abspoel;
Petronella, dr van C A van Varick en P
Jansen; Anna Maria, dr van P Lavooi en M
C van Hartevelt; Dirkje, dr van W van Bee-
len en J Hellenberg; Antje, dr van P Drie
bergen en W de Mooij; Nicolaas J, zn van
C Moerings en M C J Roest; Annetje, dr van
D Schaap en A Verdoes: Cornelia, dr van
C W van Beerschoten en G Slappendel.
OVERLEDEN: L D Leemans-Zirkzee, 77 j,
WW J Brons. 71 j. A J Mank-Dobbe. 69 j, H
Verhoogt, 78 j, J M H van den Burg, 5 mnd,
G Nieuwenhoven-Lodewijke 67 j. E Tip-Bak-
ker. 63 j.
GETROUWD. G Zeegers en J Zwanenburg;
J Teeuwen en H Janssen; A R Stijlaart en
G R Noort; J C Meiman en C M Silvester; C
L Leijendekker en C J van Wensveen; P A
Gordijn en E A M Owel.
goed te praten en zich te dekken achter
den heer Herfst, maar verdachte Herfst
ontkent de opdracht te hebben gegeven.
Nu voelde mr Loef zich gedwongen de
waarheidsliefde van De Haan te toetsen.
De Haan heeft gerapporteerd, dat de
arrestatie pp het plaatsje achter het huis
van Broer plaats vond. Dit is onwaar,
want de fam. Levison was ontsnapt en
is op den weg naar Boskoop, zeker
3 400 meter vanaf het huis van Broer
gearresteerd.
Voorts rapporteerde De Haan, dat op
het echtpaar een bedrag van f 250 was
aangetroffen. Later is uitgekomen, dat
dit veel meer geld moet zijn geweest,
zeker f 9000. Bovendien zijn deze ge
gevens vlak na de arrestatie in het ver
baal neergeschreven, wat de zèak nog
bedenkelijker voor De Haan maakt.
Spreekt het getuigenis van. zoo
iemand, wiens huid op het spel staat, nog
mee, zoo vroeg mr Loef? Dat hij -het met
de opdracht niet eens zou zijn geweest,
bleek uit niets, integendeel, hij heeft
zich met grooten ijver aan de zaak ge
wijd.
Voorts memoreerde pleiter de zeer
aanvechtbare houding van den burge
meester van Waddinxveen, die nu weer
op zijn zetel troont, maar in de bezet
tingsjaren bij voorkomende minder pret
tige aangelegenheden op den loop was
en later den moed bezat om den heer
Herfst een schriftelijke verklaring te
laten afleggen over die Joodsche aan
gelegenheid. En de heer Herfst teekende
de verklaring, werd door het M.G. ge
staakt en later ontslagen. Nog later ge
lastte de minister van Justitie een mi
nutieus onderzoek.
De heer Herfst is door den Commis
saris van de Koningin volkomen gereha
biliteerd en pleiter hoopte, daar hij geen
verband kon zien tusschen de overhan
diging van het briefje en de arrestatie
van de Joden, dat het Tribunaal de
kroon op het hoofd van den heer Herfst
zou laten.
In de middagzitting stond G. de Prièlle,
politieman te Waddinxveen, terecht, die
er van beschuldigd werd, dat hij de twee
Joden zou hebben gearresteerd. Deze
waren echter niet thuis bij Broer, zoodat
verd. en De Haan onverrichter zake
moesten terugkeeren. Toen zij echter
buiten waren en de Joden tegen kwa
men, had De Prièlle ze gearresteerd,
omdat bij het publiek, dat zich verza
melde, verscheidene politiek onbetrouw
bare elementen behoorden.
Verd. gaf toe, dat hij aan menschen-
De heer J. ter Haar gisteren
overleden
Mede-directeur van de Textielfabrieken
Gebr. Van Wyk en Co. N.V.
Gisteren is te Leiden overleden de heer
J. ter Haar, lid van de directie van de
Leidsche Textielfabrieken Gebr. van Wijk
en Co N.V.
De heer Ter Haar, die den leeftijd van
bijna 52 jaar bereikte, was een zoon van
den bekenden Amsterdamschen wethouder
wijlen den heer Jan ter Haar en kwam
reeds op jeugdigen leeftijd in het textiel
bedrijf van zijn vader, waar hij dezen als
directeur opvolgde. Ongeveer 10 jaar ge
leden werd hij benoemd tot lid van de
directie van Gebr. van Wijk en Co N.V.,
aan welke industrie hij tot aan zijn dood
zijn volle krachten heeft gegeven.
Wijlen de heer Ter Haar was voorzitter
van het Leidsche Psychologisch instituut,
pl.v. lid-werkgever van den Raad v. Arbeid
en maakte deel uit van de Leidsche Ver.
van Industrieelen waarin hij pl.v. bestuurs
lid was van de afd. textielgroep. Voorts
was hij le pl.v. voorzitter van de onder-
vakgroep kamgarenindustrie.
Met hem is een zeer deskundig man op
het gebied van textielindustrie heengegaan,
wien ook de belangen van het personeel
zeer tér harte gingen.
De teraardebestelling is bepaald op
Zaterdagmorgen a.s. om 11.30 uur op de
begraafplaats „Rhijnhof".
Als verdacht van rijwieldiefstal zijn
door de politie aangehouden de 16-jarige
D. J. M. en de 21-jarige Hagenaar Kfv.O.
IJSWEDSTRIJDEN TE LEIDERDORP.
Morgenavond, 8 uur, is er te Leider
dorp schoonrijden voor paren om fraaie
prijzen. Aanmelden op de ijsbaan, welke
iederen avond is verlicht en waar mu
ziek een aardige afwisseling biedt.
jacht had meegewerkt, maar hij was
zich er geenszins van bewust, dat de
Joden naar Duitschland zouden worden
gedeporteerd.
De raadsman, dr mr J. Smit, zeide, dat
verd. een laag ambtenaar was, die in
een dwangpositie verkeerde. Bovendien
waren de maatregelen tegen de Joden in
1942 in ons land nog niet zoo doorge
drongen als men achteraf bemerkte. In
de zaak De Haan toonde de verdediger
aan, dat de beschuldigde de minst schul
dige is van het viertal en den loco-bur
gemeester aansprakelijk stelde voor het
geheele geval, De Prièlle en Both. Het
onderzoek in deze zaak zal voor onbe-
paalden tijd worden voortgezet en ver
schillende betrokkenen zullen nog wor
den geraadpleegd.
Een gevarieerd programma van
muziek, tooneel en film
Wanneer wij een blik werpen in het
Jamuari-numimer van „Kui)st en Ontspan
ning," dan komen we direct tot de con
clusie, dat er in de eerste helft van het
pas begonnen jaar weer heel wat op het
programma staat. Wij zouden het hoogte
punten in het Leidsche- cultureele leven
willen noemen, zonder met een scheef
oog naar het woordje cultuur te kijken,
want hier wordt werkelijk een moreele
en geestelijke verheffing geboden. Het is
door den beer L. J. v. Hoik in zijn „ter
inleiding" zoo juist omschreven, dat wie
d'e democratie wil, ook de geestelijke ont
wikkeling van het volksgeheel moet die
nen.
We behoeven slechts het programma
van a.s. Donderdag te zien om te weten,
dat „K. en O." ernst maakt met haar werk.
Voor de houders van de gele kaarten zal
er n.l. door het Rotterdamsch Philharmo-
nisch Orkest o.l.v. Piet v. Mever, een con
cert worden gegeven, waar na de pauze
de onvergelijkelijk mooie „Italiaa.nsche
Symphome" van Mendelssohn-Bartholdy
wordt vertolkt. Alleen het Allegro vivace
met het melodieuze thema is reeds een
gang naar de Gehoorzaal waard.
Op Dinsdag 14 Januari volgt dan zoo
wel voor de houders .van groene als van
gele kaarten een solisten-concert te
geven door een van Nederlandsch beste
sopranen, n.l. Corry Bijster tezamen met
de pianist Paul Niessing. Zij zullen wer
ken van Beethoven, Schubert. Grieg en
Dbussy ten gehoore brengen Verdere
aanbeveling lijkt ons overbodig
Wie het boek van Piet Bakker over
het straatjongetje heeft gelezen, die zaT
niet verzuimen naar de opvoering van
..Ciske de Rat" te gaan. Zouden er zijn.
diie dit boek nog niet gelezen hebben, dan
kr.nnen ze als houders van een groene
kaart op 16 en 17 Januari in den Schouw
burg de opvoering van het tooneelstuk
door het Ned. Volkstooneel bijwonen.
Op Zaterdag 18 Januari wordt ir. Lido
en Luxo-r-th eater de mooie Engelsche na
tuurfilm „Men of Aran" gedraaid. Een
film, waarin nu eens niet een of andere
„beroemde filmheld" de hoofdrol ver-
vulds maar een film. welke een beeld
geeft van het leven van de vissohersbe-
volking van het West-Iersche eiland
Aran, ir hun strijd tegen de zee en de
haaien.
Na een opvoering van het tooneelspel
„Je kunt het toch niet meenemen" door
de* Kon. Tooweelver. „Litteris Sacrum"
komt, in den Stadsschouwburg het Am-
sterd a msch -R' d amsch To o neel gezelschap
op 20 Januari p i vertolking geven van
Vondels beroemde „Gysbreffht van A°m-
stel." 's-Middags voor de leerlingen van
de hoogste klassen van de Middelbare
scholen en 's avonds voor de houders van
groene- en gele kaarten van Kunst en
Ontspanning. Hoe lang is bet g°l?d°n. dat
ddt stuk van den prins on.zer dichters in
de Sleutelstad voor het voetlicht werd ge
bracht?
Litteris Sacrum" komt oo 22 Janua^'
met een herhaling va«: „Je kunt he+ toov
niet meenemen," terwijl oo Donderdag 23
en Vrijdag 24 voor de houders van groene-1
en eventueel ook gele kaarten het caba
retgezelschap van Herman Tholen een be
schaafden ontspanningsavond zal verzor
gen.
Op Zaterdag 25 Januari neemt de to
neel ver. „Litteris" nogmaals den Schouw
burg in gebruik voor de opvoering van
„Je kunt het toch niet meenemen." en op
Dinsdag 28 Januari kam men in de Stads
gehoorzaal weer genieten van het Rot
terdamsch Philharmonisch Orkest o.l.v.
Piet v. Mever, dat o.m. naast de brui
sende Euryanthe ouverture van Carl
Maria v. Weber, ook de romantische, le
Arlesienne-suite van George Bizet zal
uitvoeren.. Dit voor houders van groene
kaarten.
Aan het einde van de maand volgt dan
op 29, 30 en 31 Januari in den Schouw
burg de opvoering van „Ciske d'e Rat"
door het Ned. Volkstooneel.
Dat K. en O. van verrassingen hield,
wisten we reeds lang, maar dat ze nu
kans heeft gezien om op 29 Mei en 5 Juni
de Kon. Militaire Kapel o.l.v. Rocus v.
Yperen naar Leiden te laten komen, is
een felicitatie waard. Vooral ook, omdat
dit weer een concert wordt, waarbij de
dirigent de noodige toelichting en ver
klaring zal geven.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank is gedu
rende de maand December 1946 ingelegd
f288.920,58 en terugbetaald f269.907.56;
ingeschreven zijn 377 nieuwe inleggers,
terwijl 88 boekjes geheel werden uitbe
taald.
Het tegoed der 24.900 inleggers, hier
onder begrepen 1.511 deelnemers aan den
afhaaldienst, bedroeg einde December
1946 f 14.330.312,54 exclusief rente over
1946. Door den afhaaldienst is in deze
maand f 17.054,25 ontvangen in 6440 pos
ten. Er werden 59 spaarbusjes ter ledi
ging aangeboden met een gezamenlijken
inhoud van f 1.138,19, terwijl op de scho
len werd gespaard f 89.50.
LEIDERDORP.
Tot ouderling van de Ned. Herv.
Gem. is benoemd J. v. d. Bosch.
KATWIJK AAN ZEE
Zondag a.s. zal ds. C. A. v. Harten,
wegens zijn vertrek naar Delft, in den
avondienst in de Nieuwe Kerk afscheid
nemen van de Ned. Herv. Gemeente.
VOORHOUT.
Op verzoek van den raad van over
leg, voor de controle op de prijzen, welke
bestaat uit bestuursleden van de verschil
lende vakorganisaties, heeft een bespre
king plaats gevonden tusschen het ge
meentebestuur en dezen raad .teneinde
te geraken tot de oprichting van een
plaatselijke pr ij zencommissie. Tijdens de
bespreking trad de noodzakelijikheid naar
voren van de instelling eener prijzencom-
missie.
Eenparig werd besloten de commissie
samen te stellen uit: twee afgevaardig
den van de vakvereenigingen, één afge
vaardigde van een vrouwenorganisatie,
één uit den middenstand, terwijl van ge
meentewege als vijfde lid een administra
tief persoon zal worden toegevoegd. Bin
nenkort zal de commissie door den bur
gemeester worden geïnstalleerd, waarna
de namen der leden en het secretariaat
zullen worden bekend gemaakt.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
De magazijnknecht H. J. S. te Alphen
aan dien Rijn had zich niet bepaald eerlijk
gedragen, want hij had een hoeveelheid sui
ker weggenomen, voor welk feit hij zich
voor den Haagischen Politierechter had te
verantwoorden. De Officier vorderde tegen
hem drie maanden gevangenisstraf. Na het
pleidooi van mr A. J. Leyer, werd het von
nis een maand gevangenisstraf.
De fabrieksarbeider J. de B. te Oude
wetering was in het bezit gekomen van een
horloge, maar het was geen eerlijke manier
geweest. Volgens verdachte was hij daarvan
niet op de hoogte geweest, doch feit was,
dat een familielid het durwerk had gevon
den en toen aan verdachte had afgestaan. De
politierechter volstond met opleggen van f20
boete of 10 dagen hechtenis.
„Die regenputten zijn vaak steenen des
aanstoots." zei de politierechter, die een mis
schien wel niet in alle deelen schoone beeld
spraak bezigde, doch wel een gerechtelijke
ervaring vaststelde. Want, menige buren
ruzie vindt bij die regenputten haar oor
sprong, zooals ook in het geval van J J. v.
d. P. uit Oegstgeest, die zijn buurvrouw op
weinig vleiende wijze had toegesproken bij
d.en put. Rekening houdend met de bijzondere
omstandigheden, veroordeelde de OfficieT
tot f 10 boete of 5 dagen hechtenis
De transportarbeider G Z. te Leidien
had de boeken uit de leeszaal niet benut om
er wijsheid uit te vergaren, doch zeer ma
terialistisch om aan geld te komen. Hij ver
kocht nJ. de zes boeken die hij had gestolen
uit de leeszaal, welke diefstal door de biblio
thecaresse werd ontdekt. De verdachte zeide
geld noodig te hebben, doch de Officier
meende dat hij de verkeerde methode had
gevolgd en vorderde twee maanden gevan
genisstraf. Het vonnis werd een maand ge
vangenisstraf
HAAGSCHE RECHTBANK.
De schoenmaker W. C. H. R. te Hillegom
heeft voor de rechtbank zich te verantwoor
den gehad wegens diefstal, waarvoor tegen
hem tien maanden gevangenisstraf met af
trek van preventief werd gieëischt De recht
bank heeft verdachte veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf met aftrek van
preventief.
HET AANTAL DEELNEMERS
VIEL NOG BEST MEE
(Van onzen sportredacteur)
Wat de vierdaagsche voor de tippelaars
is, dat zijn de wedstrijden uitgeschreven
door het Hollandsch Merendistrict van
de Zuid-Hollandsche Ijsbond voor de
echte ijsliefhebbers.
Echte liefhebbers schrijven we, want
het is voor den drommel geen sinecure
om 's morgens vroeg op pad te gaan en
van heinde en ver naar Leiden te stroo-
m'en om daar de Molentocht aan te
vangen. Maar ze kwamen en enthousiast.
Vanmorgen vroeg bij de aanmelding was
het een en al geestdrift onder de deel
nemers in Zomerzorg, waar de aanmel
ding voor Leiden plaats had.
Haastig werd hier nog een kopje koffie
leeggeslurpt en de laatste formeele plich
ten vervuld.
Toen de voorzitter met zijn paperas
sen wat te lang op zich liet wachten kre
gen wij bij onze binnenkomst haast al de
deelnemers op ons dak en werd het een
ware kunst om tusschen al de rietstoelen
op de been te blijven.
Helaas, in de tasch van onze fotograaf
bevonden zich naast een paar botte
schaatsen slechts een fototoestel en
enkele films. We behoorden niet tot de
organisatoren.
Een aardig gezicht was het om al die
menschen-typen en kleederwrachten eens
een oogenblik rustig op te nemen.
Deze jongeman had een flinke greep
gedaan in zijn voetbalkoffer en had naast
zijn leerenjas voor oorkleppen en een
wollen muts gezorgd.
De dames, die niet zoo talryk aanwe
zig waren, moet worden nagegeven, adt
ze er erg sportief uitzagen.
Van Zomerzorg togen de enthousiasten
naar de Beestenmarkt, waar een bus
klaar stond om hen naar de start bij de
Driegatenbrug te brengen.
Hier werden de ijzers vlug onderge
bonden en daar werden de eerste stre
ken gedaan van de 50 of 75 km-tocht.
In Oude-Ade hebben we hen nog even
opgevangen en laten we hen daar nu
verzameld viden om een A.N.W.B.-rich-
tingwijzer, die midden in de baan prijk
te. Is dat serirce of niet In ieder geval
een pracht moment voor onze fotograaf
om dit moment te vereeuwigen. En voort
ging het in groepjes of individueel. Hin
dernissen waren er genoeg. Hier en daar
was het ijs onder de bruggen niet best en
dan werd er een stukje over den weg
geschaatst. Hier en daar waren ook val
partijen, iets dat de rijders echter als
een onvermijdelijke hindernis zien en
zonder mopperen aanvaarden, 't Is op
staan en verder gaan langs Hollandsche
weinige doch fraaie molens en zoo gaat
het via de controleposten op het eind
punt aan, waar het lintje wacht Good
luck. lui.
KETELEXPLOSIE BIJ VREDESTEIN
IN LOOSDUINEN.
Gistermiddag heeft zich tengevolge van
het wegslaan van een keteldeur in de
„Vredestein' -fabrieken te Loosduinen een
ernstig ongeval voorgedaan, dat aan twee
arbeiders, n.l. den 39-j. A. J. W. en den 25-j
P. A. R., beiden uit Den Haag. het leven
heeft gekost. Het ongeluk wordt geweten
aan een constructiefout.
