Gen, Marshall zal 't niet gemakkelijk hebben
LDist *11
Poolsche verkiezingen onder druk van Moskou
Veel critiek op 't besluit der Vrijz. Herv.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 8 JANUARI 1947
DE EERSTE STAP NAAR HET
PRESIDENTSCHAP?
(Vervolg van Pag D
De aankondiging van het ontslag van
Byrnes kiwaim tocih nog vrij onverwacht. Er
waren op dat oogeniblik in het Witte Huis
slechts vier journalisten aanwezig en vele
Amerikanen waren uiterst verrast, toen door
de bladen met groote headlines het belang
rijke nieuws werd gepubliceerd.
Generaal George Marshall zal Byrnes als
minister van buitenlandsohe zaken opvolgen.
Marshall, die Truman's speciale gezant in
Ohina is geweest, heeft zich uit Nanking op
weg begeven naar Washington. De benoe
ming van generaal Marshall zal a.s. Vrijdag
aan' den Senaat ter ratificatie worden voor
gelegd. De nieuwbenoemde minister van
buitenlandsohe zaken werd op 31 Dec. 1880
te Uniontown in Pennsylvania geboren. In
1901 in militairen dienst getreden, fungeerde
hij als assistent-chef van den staf voor de
militaire operaties gedurende den eersten
wereldoorlog en verbleef tot 1924 in Frank
rijk. In 1939 tot stafchef benoemd, maakte
*hij in deze functie den tweeden wereld
oorlog mede, tot hij in Nov. 1945 tot speciaal
gezant in China werd benoemd.
Volgens de zienswijze van democratische
bladen in Amerika, zal de Amerikaan sche
politiek door het aftreden van Byrnes voor
zoover dit de houding jegens de Sowjet-
Unie betreft, geen belangrijke wijziging
ondergaan. Echter laat het zich aanzien, dat
generaal Marshall op zeer veel moeilijkheden
zal stuiten om op de a.s. conferentie te Mos
kou hetzelfde begrip en denzelfden goodwill
tegenover de Russen duidelijk te maken,
want het valt niet te ontkennen dat Byrnes
o.a. op de conferentie te Parijs en tijdens de
besprekingen te New York van den raad van
ministers van buitenlandsohe zaken, de con
flicten met de Russen zooveel mogelijk had
weten te temperen en in de verhouding van
Amerika tot Rusland relatief beschouwd
eenige verbetering was ingetreden.
Staande voor den grooten strijd tusschen
democraten en republikeinen, houdt de be
noeming van generaal Marshall belangrijke
consequenties in. Hoewel men bij de demo-
Onze handel met
Duitschland
(Vervolg van Pag l)
Trouwens, Nederland, getroffen als het is
door den oorlog, heeft als geallieerde zekere
rechten en het gaat niet aan bij het op gang
brengen van de Duitsche industrie ons econo
misch leven zoo buiten te sluiten. Tot dusver
is de situatie aldus, dat de bezetters liefst
zoo weinig mogelijk uit het buitenland in
hun zones invoeren en zooveel mogelijk Duit
sche producten exporteeren, terwijl het han
delsverkeer op de dollarbaeis wordt afge
wikkeld. Dit beteekent voor ons, dat een
invoersurplus in dollars betaald moet wor
den, een valuta die ook in ons land uiterst
schaarcch is.
De vertoogen der Nederlandsche Regeering
in Londen en New-York hebben deze uit
werking gehad, dat men meer begrip is gaan
toonen voor onze speciale moeilijkheden. Het
gevolg is, dat op 20 Januari te 's-Graven-
hage besprekingen zullen worden gevoerd
tusschen de Briteche, Amerikaansche en Ne
derlandsche autoriteiten over het handels
verkeer met de saamgesmolten zones.
Hierdoor wordt de hoop gewekt, dat
straks ons aandeel in het handelsverkeer met
Duitschland grooter zal worden.
Wel dient men er rekening mede te hou
den, dat de besprekingen niet gemakkelijk
zullen zijn en nog vele moeilijkheden zullen
moeten worden opgelost. De problemen,
welke de Britsch-Amerikaansche bezettings
autoriteiten in hun zone tegemoet moeten
treden, zijn netelig van aard. Het bestuur
dezer zone kost den belastingbetalers in En
geland en de Ver. Staten jaarlijks groote be
dragen en het is van hun standpunt bezien
begrijpelijk, dat zij aan dezen ongewensch-
ten toestand zoo spoedig mogelijk een einde
willen maken. Het gaat er straks om een
practische verbinding te vinden van de Ne
derlandsche met de Engelsch-Amerikaansche
belangen.
Een afdoende' oplossing zal echter eerst
verkregen kunnen worden, wanneer Duitsch
land een economische eenheid zal zijn.
De afsluiting der Russische zone beteekent
een ernstige belemmering voor den weder
opbouw der Duitsche economie. Daarom zul
len de besprekingen, die in de volgende
maand te Moskou over het Duitsche vraag
stuk worden gevoerd, van domineerende be-
teekenis zijn.
craten nog steeds hoopt op een overwinning
bij de verkiezingen in 1948, waaruit dus zou4
j volgen dat opnieuw een democratisch presi-
dent gekozen zou worden, voelt men wel dat
met een figuur van formaat dit succes alleen
mogelijk zal zijn. Echter bestaat in Ameri
kaansche kringen een traditioneel vóóroor
deel tegen de verkiezing van een generaal
als President, waarom er van democratische
zijde op werd aangedrongen, dat generaal
Marsihall eerst een hooge civiele functie zou
J uitoefenen, voordat hij candidaat voor het
Presidentschap gesteld zou worden.
Volgens latere berichten wordt in politieke
en diplomatieke kringen te New York het
aftreden van Byrnes op sceptische wijze be-
critiseerd. Men is van meening, dat het af-
treden niet alleen beinvloed is door den ge
zondheidstoestand van Byrnes en veronder
stelt, dat Byrnes bezwaren had om aan de
conferentie van Moskou deel te nemen, omdat
I hij de verbetering in de betrekkingen tus
schen Amerika en Rusland slechts als tijdelijk
zou kunnen beschouwen. Ook een Engelsch
blad als The Times sprak zijn teleurstelling
en verwondering over zijn aftreden uit. The
I New York Times en The New York Herald
geven te kennen, dat het aftreden verwarring
en teleurstelling moet wekken en de abrupte
wijziging een herziening zal bevorderen van
het proces waardoor de Amerikaansche be
trekkingen met de rest van de wereld wordt
bepaald. De News Chronicle wijst erop, dat
Generaal Marshall behalve van zijn missie
in China geen enkele diplomatieke ervaring
heeft. De communistische Daily Worker be
toogt, dat Truman Byrnes eenvoudig heeft
weggejaagd.
DAT te Baarn, 56 jaar oud, overleed P. H.
v. Wezel, insp. v. Fin. Ie kl. N.O.I.
DAT de A'damsche Ver. tot instandhou
ding van kinderbewaarplaatsen gisteren 75
jaar bestond.
DAT de Ned. Ver. voor zedelijke volksge
zondheid op 11 Jan een openbare vergadering
houdt in het Jaarbeursrectaurant te Utrecht.
DAT de Holl. Bank Unie over het boek
jaar 45/46 7 pet. dividend uitkeert.
DAT de voorzitter van den NIBEG, W. J.
L. de Lange, gisteravond in zijn radiorede
een lans brak voor de gerepatrièferden, ten-
spoedig mogelijk naar Indië te laten terug-
k
D.^.v. net rruiunaal te Alkmaar heden den
voorm. politie-luitenant J. Vink aldaar ver
oordeelde tot interneering tot 10 Mei 1950.
DAT op 28 en 29 Maart de Matthaus-Pas-
sion zal worden uitgevoerd in de Groote
Kerk te Breda.
DAT op onze bureaux ter inzage ligt Ltfst
G 19 van naar geallieerd gebied geëvacu
eerde geïnterneerden op Java.
DAT E. C. van Noordrwijk te Wassenaar
benoemd is tot Officier in de Orde van
Oranje Nassau.
DAT te Den Haag. 61 jr. oud, is overleden
O. O. barones van Voorst tot Voorst, echt-
genoote van den gouverneur der Residentie.
DAT te A'dam op 52-j. leeftijd overleed
het hoofd der afd. Landbouwvoorl.-dienst in
N. O.-I. ir G. A. v. d. Harst.
DAT de schipbrug over den IJsel bij De- i
venter nog slechts kan dienen voor voet- i
gangers en wielrijders.
DAT de actrice Annie van Ees girsteren te
R'dam is gehuldigd bil de 1000ste opvoering j
van „Boefje". I
In Baltimore aanschouwde een vierling het
licht, die men hier keurig ziet uitgestald.
Ook werd dezer dagen een vierling geboren
in een plaatsje in Wales
Mr Dr A. DESERTINE VERTROK HEDEN
NAAR NEW YORK
Gdstermijddag is mr dr A. W. J. M. De-
se rtine, voorzitter van de Staten van Cu
racao en lid van het Hof van Justitie van
Curacao, per K.L.M. naar New York ver
trokken. Op 30 Jan. zal hij naar Curacao
doorreizen.
BELEEFD MAAR BESLIST
PROTEST DER U.S.A.
De Amerikaansche ambassadeur in Mos
kou stelde een nota samen, waarin hij na
mens zijn regeering de Poolsche regeering
te Warschau „vriendelijk maar beslist" at
tent maakt op de noodzaak de bepalingen
van Potsdam na te leven met betrekking tot
de Poolsche verkiezingenDe nota onthult,
dat de. methoden, die de regeering gebruikt
om de deelneming van de Poolsche boeren
partij aan de verkiezingen te verhinderen,
bestaan uit: politieke arrestaties en moorden,
gedwongen opneming van leden der boeren
partij in partijen van het „blok", broodroof
ten aanzien van leden der 'boerenpartij, huis
zoekingen, aanvallen van de geheime politie
en leden der communistische partij op eigen
dommen van de boerenpartij en haar partij
congressen, onderdrukking van de partij-
Opperwachtmeester marechaussee
tot levenslang veroordeeld
Als naaste medewerker van majoor Feenstra
(Van onzen verslaggever voor Rechtszaken)
De opperwachtmeester de marechausée
Wijnand Huysönga uit Arnhem, éèn der
naaste medewerkers van den gefusilleerd en
Haagschen majoor Feenstra, werd heden
door den Raad van Cassatie, tot levenslange
gevangenisstraf' veroordeeld, wegens mis
handeling van veie illegalen en Joden. Het
vonnis van het Hof te Arnhem was 2i0 jaar.
De Raad van Cassatie overwoog dat ver
dachte, die zoo on menschel ijk was opgetre
den bij razzia's en arrestaties niet meer in
de maatschappij mocht terugkeeren.
Voorts hield Willem Groene woud uit Want
huizen, die als Landstormiman had meege
vochten in België en Nederland tegen de
geallieerden zijn 12 jaar Rijkswerkinrich
ting.
De zaak tegen Klaas Rodermond uit Haar
lem, die tot de doodstraf was veroordeeld
door het Hof te A'dam wegens verraad van
een Jood en een gedeserteerden militair,
werd voor het uitbrengen van een rapport
door het Ned. Genootschap voor gevange
nen over den persoon van verdachte, voor-
loopig aangehouden.
NIEUWJAARSPOST VOOR NED.
MILITAIREN IN INDIE.
Gisterochtend zijn van Schiphol 2 Dakota's
van het 19e Squadron naar Batavia vertrok
ken met gezamenlijk ongeveer 3500 kg
Nieuwjaarspost voor Ned. militairen aan
boord. Zij zullen dag en nacht doorvliegen
en beschikken met het oog hierop, over twee
extra benzinetanks van geperst papier.
pers, beperking van den omloop van partij
bladen en de arrestatie van den redactiestaf
van het partij-bulletin en de „Gazeta Lu-
do wa", het blad van de boerenpartij.
MAATREGELEN TEGEN
PALESTINA
Zooals verwacht werd zijn de EngeLschen
voornemens in Palestina de volgende maat
regelen te nemen: Verbod voor Palestijnsche
burgers het land te verlaten; uitgaansverbod
en collectieve boete voor dde gebieden, waar
terreurdaden worden bedreven en arresta
ties van bepaalde politieke personen.
De op 21 Januari te beginnen Palestijn
sche besprekingen zouden uitgesteld kun
nen worden, indien daarmee een belang
gemoeid is.
Ben Goerdon, leider der Zionistische be
weging wil naar Palestina trekken, om er
vrede tusschen de strijdende groepen te be
werken.
Bemiddeling van Frankrijk tusschen de
Engelsche regeering en de bevolking van
Palestina is niet te verwachten.
Naar verluidt heeft men Fransche para
chutisten in de vuurlinie van de Indo-Chi-
neesche nationalistische strijdkrachten in
Vietnam neergelaten om het Fransche gar
nizoen ten Zuiden van Hanoi te helpen
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Hoofdplaat (toez.) cand.
J J. Winckel te Bilthoven; te Asch A. P.
Plomp, Ind. pred. met verlof te Ede.
Bedankt: voor ter Aar A. Klein Kra
nenburg te Hagenstein; voor Wagenborgen
(Gr.), toez., H. Marra te Sellinge (Gr.).
Geref- Kerken
Beroepen: te Rotterdam-Hillegersberg
(2e pred. pl.) E. A. van Es te Den Haag-Z.;
te ten Boer (Gr.) N. Streefkerk te Wolvega.
Bedankt: voor Schiedam (vac. J. v. d.
Meulen) W. A. Krijger te Oostwold (OM.);
voor LJsselmonde C. Kamper te Pesse.
Chr. Geref. Kerk
Aangenomen: naar Midwolda (OM.)
A Gruppen te Elburg.
GEREF. PREDIKANTENCONFERENTIE
GAAT NIET DOOR
Men verzoekt ons mede te deelen, dat de
conferentie van Geref. predikanten in het
ressort Z.-Holland ten Noorden, die morgen
in de Valkenboschkerk te Den Haag zou
worden gehouden en waarin prof. dr G. B.
Wurth zou refereeren, in verband met de
kolensdhaarschte niet doorgaat.
NED. HERV. KERK KRIJGT EIGEN
GEBOUW OP „OOSTDUIN"
De algemeene synodale commissie der Ned.
Herv. Kerk, die reeds eenigen tijd zocht
naar een geschikt terrein voor het stichten
van een gebouw, waarin de thans verspreide
bureaux van deze commissie, van de raden
en werkgroepen, de kerkelijke publiciteit,
enz. zouden kunnen worden ondergebracht,
heeft thans in samenwerking met de Diaconie
en de Kerkvoogden der Haagsche Ned. Herv.
Gemeente beslag kunnen leggen op het land
goed Oostduin-Arendsdorp, gelegen aan den
Wassen a ars chew eg en de Óostduinlaan. Op
dit terrein zullen behalve deze bureaux, ook
die van diaconie en kerkeraad warden ge
vestigd, terwijl het voor de Haagsche ge
meente wel het meest aantrekkelijk is, dat
op een fraai gedeelte van deze oude buiten
plaats twee rusthuizen zullen kunnen worden
gesticht. Tenslotte bestaat nog het voornemen,
een retraite-huis te bouwen voor kerkera
den, andere kerkelijke colleges e.d. Dit alles
onder voorbehoud van goedkeuring der ker
kelijk i instanties.
PERSONALIA
Vrijdag a.s. recipieert ds T. Sap, die dan
zijn gouden ambtsjublieum viert, in zijn wo
ning, Prinsevinkepark 29 te Den Haag.
Gisteren vermeldden wij, dat ds H. C.
Zwakker, em. Evang. Luth. pred. te Den
Haag, binnenkort zijn 75sten verjaardag viert.
Men zal begrepen hebben, dat dit moet zijn
ds H. C. Zwahler.
De Jeugdherberg Zonnehoeve te Blari-
cum is i.v.m. de vorst tot nader order ge
sloten.
Op 58-jarigen leeftijd is te Haarlem
overleden jhr mr E. J. Strick van Linsdho-
ten, president van de Haarlemsche Recht
bank.
Het Landgoed „De Kranenkamp" bij
Diepenveen, is gerangschikt onder de Na-
tuurschoonwet 1928 en is voor het puibliek
opengesteld.
VERLANGEN NAAR VER
NIEUWING IN DE KERK
Zooals wij gisteren in een deel onzer op
laag reeds vermeldden, is het voorstel van
het hoofdbestuur der Vereen, van Vrijz. Her
vormden om een werkzaam aandeel te ne
men in het werk van „Gemeente-Opbouw",
aangenomen, terwijl het Comité-Zwingli me
dedeelde uit de vereeniging te treden. Hier
volgt een kort overzicht van de besprekingen
van dit bestuursvoorstel.
Ds Visser (Winschoten) bracht naar vo
ren, dat er geen eenstemmigheid is over
het beginselprogram der vereeniging. Hij
stelde éen motie voor, waarin uitgedrukt
werd, dat het beginselprogram nadruk legt
op de noodzakelijkheid van verscheidenheid
van belijden.
Prof. Lindeboom zei, dat volgens het pro
gram de Kerk het recht heeft, een uitspraak
te doen over het belijden harer leden.
Ds van Lunzen (Doorn) verweet het H.B.,
dat het niet meer moeite gedaan heeft, ie
groep-Zwingli vast te houden. Men heeft
daar bezwaren tegen de gebruikte dubbel
zinnige termen. De tegenwoordige koers is
het gevolg der oorlogsomstandigheden. Het
J1M. DE ZOON VAN BORBY
9. Vriend Jimmy zit te watertanden!
Hij wrijft z'n buik met beide handen!
Paar staat het heerlijks onbeheerd!
Terwyi de honger hem verteert!
Hij schiet te voorschijn uit zijn hok,
Neemt hier een hap en daar een slok,
En 't maaltje heeft in tien seconden
Zijn weg naar Jimmy's maag gevonden.
10. „Wat?!" brult de doctor tot zijn kneent,
Ik heb jou toch 'daarstraks gezegd,
Dat jij mijn eten klaar moest zetter.
Ik zal je leren, op te letten!"
En hoe de stakker protesteert,
Hij wordt op slagen getracteerd:
Van stommelbommel-rompelbom,
Wat is een driftig men sch toch dom!
vrijzinnig Christendom zal hieruit versterkt
te voorschijn komen.
Ds Faber (Schiedam) miste de veront
rusting over de onkerkelijkheid en vroeg,
hoe het gaan moest als Gemeente-Opbouw
mislukken zou.
Ds Ruitenberg (Den Haag) achtte de mo
tie niet gelukkig, omdat Gemeenteopbouw
geen beroep doet op vereenigingen, maar op
de Kerk en haar lidmaten. Het beroep van
sommigen op het beginselprogram vond spr.
h^ast confessionalistisch klinken. Ook dit
program is door den tijd van ontstaan be
paald.
Ds van Mullem (Züidbroek) pieende, dat
het H.B. de eenheid der Vrijzinnigen niet
voldoende heeft gewild en daarom was spr.
tegen de motie.
Ds Boonstra beantwoordde de sprekers en
verdedigde het beleid van het H.B. Om der
wille van de eenheid kan de vereeniging
niet lamgelegd worden. Betreurd wordt, dat
iemand heengaat om des gewetenswil, maar
dit kan de beslissing niet veranderen. Het
beginselprogram, dat ook door het H.B. ten
Volle wordt gehandhaafd, spreekt wel dege
lijk over de grenzen, die aan het belijden
worden gesteld. Het blijven in de Kerk
wordt daar echter aan het persoonlijk ge
weten overgelaten. Het geweten van den
ander is echter niet de hoogste autoriteit.
Het geloof is geen zaak van het Verstand,
maar van het hart. Wij kunnen niet teveel
verwachten van de wetenschap, die ook wel
weer positivistisch kan worden. De moderne
vaders hadden geen gemeenschappelijke
theologie, maar wel dezelfde theologische
methode.
De Ver van Vrijz. Herv. heeft de formule
van Gemeenteopbouw aanvaard als eerste
poging om het kerkelijk gesprek op gang te
brengen. Het H.B. heeft zich niet laten lei
den door tactische overwegingen, maar
door het verlangen naar vernieuwing in de
Kerk.
Na deze beantwoording had de stemmi-ng
plaats met den gemelden afloop.
In de gistermorgen voortgezette vergade
ring werd aangedrongen op vorming van
jonge menschen tot jeugdleiders e.d. en ook
op het bevorderen van de studie voor pre
dikant, opdat meer Vrijz. Herv. predikanten
in de Ned. Herv. kerk kunnen optreden. Drs
K. Strijd van Hengelo hield een referaat
over „De taak van de Kerk in de huidige
wereld". Tijdens de discussie werd opge
merkt. dat de Kerk geen boodschappen moet
uitgeven over sociale aangelegenheden e.d.
Volgens den referent moet de antithese wor
den' bestreden. Besloten werd voorts, dat de
vereeniging de Gen. Synode zal verzoeken
ons volk op te wekken tot hulp inzake het
lijdende Duitschland. Tenslotte werd gepleit
voor het behoud der Zwingili-groep als loyale
oppositie in de Vereeniging. De vergadering
werd door den voorzitter gesloten met het
„Onze Vader".
