Jliruiut grihsrtft CToumnf
't Drama van Ned.-Indië nog niet beëindigd
Importeert Ned.-Indië thans landverraders?
Een nieuwe periode van vorst te verwachten
LDist TJ
VRIJDAG S JANUARI 1947
Se Serie, Ze Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 51<
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
f 3.25 per kwartaaj
(bij betaling p, kwit.
verh m a dm. kosten)
Advertentiën t 0.15
per m.m
Bij contract belang
rijke korting
Telefoonnummers
Dir. en Red. 20408
Administratie 22710
Christelijk-N ationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur:
Dr E. DIE MER
Chef-Redactie
B. VAN DER ROS
„StanllKistidi Is gtjeHewrt
myn bert in tcgljenapoet"
Krachtig betoog van prof. Gerbrandy voor de radio
WIJ EISCHEN HERZIENING
VAN HET BELEID
Het was een kloeke rede, welke prof.
Gerbrandy, in zijn hoedanigheid van voor
zitter van het nationale comité „Handhaving
Rijkseenheid", gisteravond voor de radio
hield. Een rede, welke prachtig van stijl en
inhoud, geheel paste in het kader der actie
van bedoeld comité: den strijd tegen Ling-
gadjati te voeren met geestelijke wapenen.
Immers, keer op keer zette de oud-minis
ter-president in vlijmscherpe bewoordingen
uiteen, op welke wijze onze constitutie door
daden der Regeering bedreigd en aangepast
wordt; betoogde prof. Gerbrandy, dat in
feite slechts één man bezig is onze Grond
wet op onrechtmatige wijze te vervormen
Die man is: Hubertus Johannes van Mook.
Het blijft, ondanks de beslissing in de
Tweede Kamer, ons goed recht zoo ver
volgde spreker om ons tegen die aantas
ting te verzetten. Wij hebben het benauwend
gevoel, alsof wij ons reeds maandenlang in
een permanenten staatsgreep bevinden,
waarbij tegen het echt vaderlandsoh besef
des volks in, een richting wordt gevolgd en
daden worden gepleegd, die allerminst de
instemming des volks bezitten.
Professor Gerbrandy meende, dat noodig is
het verkrijgen van een politiek nopens
Nederlandsch-Tndië, waarachter heel het
volk zich stellen kan en stellen wil. „Het
drama is niet beëindigd door de beslissing
der Tweede Kamer. Ons wacht een reeks
van gebeurtenissen, ontstellend verrassende
misschien, een reeks van beslissingen ook,
die, al is het laat, tot herziening van het
beleid zullen nopen.
Er is ongetwijfeld in de Tweede Kamer
een streven openbaar geworden om Ling-
gadjati terug te persen binnen de omheining
van de Grondwet. Professor Romme heeft
op zijn vragen, van welker beantwoording
hij zijn houding afhankelijk stelde, niet een
genoegdoend antwoord gekregen. Maar zijn
door de meerderheid aanvaarde motie is
door de Regeering niet afgewezen. Op haar
kan elkeen zich beroepen. Deze motie-
Romme begint met een uitnemende eerste
overweging. Maar de tweede overweging die
het beleid der Regeering wil vastleggen, ver-
Nieuwe functionarissen
De nieuwe secr.-gen. De nieuwe directeur
van het dep. van „Handel en Nijver-
Landb. c.s.t mr. J. T. heid", dr Ch. L.
Bonnerman. Truyen.
VANDAAG
starten wij met een nieuw kinderverhaal
„Jim, de zoon van Bobby" Het zal onzen
jongen lezers (maar ook den ouderen)
ongetwijfeld genoegen doen te weten, dat
dit nieuwe verhaal een vervolg is op
„Bobby's apenstreken". Jong en oud heb
ben genoten van die streken. Ook van
Jim, den zoon, zult u genieten.
P.R.A.-rechercheur uit Haarlem
ontvreemdde een dossier
Voor de rechtbank te Haarlem is gisteren
tegen den 39-j. Haarlemschen PJt.A.-recher
cheur F. P. W. R., wegens ontvreemding van
een dossier van een jeugdig politiek delin
quent, die naar zijn oordeel lang genoeg was
opgesloten geweest, 4 mnd. onvoorwaardelijke
ten 4 mnd. voorw. gev.straf geëischt. Hij werd
op verzoek van den verdediger onmiddellijk
in vrijheid gesteld.
toont een innerlijke tegenstrijdigheid. In één
adem wordt gesproken van het in acht nemen
der geldende Grondwet en het aangaan vao
een wederzijdsche verbintenis met de „re
geering der „republiek Indonesia".
(Voor vervolg zie Pag. 2)
Engelsch-Nederlandsche handels- GEEN KOLENBON IN FEBR.
besprekingen te Den Haag?
Naar aanleiding van het bericht, ^dat een
Belgische handelsdelegatie die volgende week
te Londen met de Engelsche regeering be
sprekingen zal voeren over het evenwicht in
de betalingen tussohen de beide landen, deelt
de „Daily Telegraph" mee, dat later in Jan.
soortgelijke besprekingen te Den Haag zullen
plaats hebben tusschen een Engelsche dele
gatie en de Nederlandsche Regeering.
In tegenstelling tot andersluidende berich
ten, dat begin Februari drie kolenbonnen
zouden worden aangewezen voor het restant
van het stookrantsoen 1946'47, verneemt
de Nieuwe Leidsche Crt. van offi-
cieele zijde dat de kolenpositie op 't oogen-
blirk zoo is, dat van een nieuwe bonaanwij
zing geen sprake kan zijn.
Men zal er dus goed aan doen de kolen-
kist met gepaste zuinigheid aan te spreken.
MIN. v. BOETZELAER NAAR BRUSSEL
VERTROKKEN
Minister Van Boetzelaer van Oosterhout
is heden' naar Brussel vertrokken voor het
voeren van besprekingen met zijn Belgi
schen ambtgenoot, o.m. in verband met de
houding van beide landen t.a.v. het Duit-
sche vraagstuk. Verwacht wordt, dat hij a.s.
Zondag van dit bezoek terugkeert.
Voor het eerst na drie jaar werd weer een begin gemaakt met de herkeuring van maten,
gewichten en meetwerktuigen. Een kijkje in het IJkkantoor te 's-Gravenhage.
DOUWES DEKKER ZOU AL
IN DJOCJA ZIJN
Uit Batavia wordt gemeld, dat onder de
passagiers van het m.s. „Weltevreden," het
welk op Nieuwjaarsdag te Tand jong-Priok
-- iveerde, zich ook „doctor" E. F. E. Dou-
wes Dekker bevond, die daarop onmiddellijk
zou zijn doorgereisd naar Djogjakarat.
(Indien dit bericht juist is men kon het
ons van officieele zijde niet bevestigen
heeft de Ned.-Ind. Regeering in dit opzicht
wel een heel merkwaardig besluit genomen.
tiers, het is deze Douwes Dekker, die
als vurig N.S.Ö.-er reeds vóór der oorlog
met de Japanners collaboreerde en daartoe
om. betrekkingen had aangeknoopt met den
Japanschen .JiandelscQmmissaris" te Batavia,
Saito. Ook in den vorigen wereldoorlog
speelde hij een "zeer onvaderlandslievende
rol. Kort voor de Japansche bezetting van
Indië, werd Douwes Dekker te Ngawi ge
ïnterneerd en daarna met een groep
N.S.B.-ers naar Suriname overgebracht. Hoe
het mogelijk is, dat de Ned.-Ind. Regeering
thans dezen collaborateur in de gelegenheid
stelt zijn diensten aan de „republiek" aan
te bieden immers zij is het, die in laatste
instantie bij het security-onderzoek te Den
Haag, dat steeds wordt ingesteld voordat de
passagiers aan boord der schepen mogen,
den doorslag geeft is ons een raadsel. Wij
heober nog slechts één hoop: n.l. dat be-
PRINS BERNHARD BESCHERMHEER
POSTDUIVENTENTOONSELLING
Prins Bernhard heeft het beschermheer
schap aanvaard vanT den morgen in Utrecht
te houden Internationalen kampioendag van
postduiven. Men verwacht een inzending van
2000 postduiven. Als eerste prijs is uitgeloofd
een medaille door Prinses Juliana geschon
ken.
VLIEGEND FORT VERMIST.
Tusschen IJsland en Engeland wordt een
vliegend fort 'vermist. Het cirkelde boven
een vliegveld op de Shetlandeilanden, wierp
lichtfakkels uit, maar streek niet neer. Een
oogenblik later kwam er een boodschap, dat
drie leden van de bemanning boven Lerwick
„uitgestapt" waren en behouden landden.
Van de overigen weet men niets.
doeld bericht, afkomstig uit de „Soera
Oemoen," op een volkomen onjuistheid be
rust. Red).
Zware vrachtvliegtuigen starten
met raket-installaties
Teneinde de startbaan te verkorten
De zwaarbeladen vrachtvliegtuigen van de
American Overseas Airlines Incorp. maken
sinds kort gebruik van een nieuwe, start
methode. Om de startbaan te verkorten,
worden nl. behalve de vier motoren, ook
een aantal onder de buik van het vliegtuig
aangebrachte raket-installaties („jets") in
werking gesteld. Dit was een der laatste
oorlogsuitvindingen, welke op 23 Dec. j.l.
voor de eerste maal voor den handel rn
vredestijd is toegepast. De raket-installa
ties verwekken bij den start een dikke
rookkolom.
Eervolle opdracht voor de
K.L.M.
De Veiligheidsraad en de KL.M. zullen
gezamenlijk een poging doen om in Grie
kenland meer veiligheid te brengen.
Naar de Nieuwe Leidsche Cou
rant verneemt zal de commissie uit de Vei
ligheidsraad, die belast is met het onderzoek
naar de situatie in het oude Hellas op 12
Januari a.s. per PHTAR „Rotterdam" van
New-York naar Athene vliegen. Er zullen
30 personen aan boord van de DC 4 zijn.
Een baby van 39 jaar
In Salford (Lancashire-Engeland) over
leed dezer dagen een 97-jarige vrouw.
Toen men haar woning binnendrong,
vonden de dokters een volkomen gezon
den man van 39 jaar, die door de oude
vrouw van kindsbeen af als baby was
opgevoed en behandeld. Hij bleek niet in
staat andere klanken dan babytaai voort
te brengen en was zeer verschrikt door
het zien van andere levende wezens dan
zijn moeder. De man overleed 9 weken
na de vrouw.
PROCES-VERBAAL OPGEMAAKT TEGEN
BURGEMEESTER.
De CCD te Alkmaar heeft proces-vex-baal
opgemaakt tegen den burgemeester van het
dorp Stompetoren (gem. Oterleek), J. Pos.
wegens het voorhanden hebben van textiel-
goederen anders dan voor eigen gebruik. Tij
dens de den vorigen week in de boerderij
van Pos uitgebroken brand, heeft de brand
weer n.l. op' zolder o.m. 30 costuums, 4 win
terjassen en verscheidene andere textielgoe-
deren ontdekt, nog voorzien van prijs
kaartjes en afkomstig van den Alkmaar-
schen winkelier Cloeck. Tegen dezen laatste
is eveneens proces-verbaal opgemaakt we
gens het verzwijgen van voorraden.
ZAL ECHTER GELEIDELIJK
HAAR INTREDE DOEN
Het krachtige Russische hooge drukge-
bied breidde, ondanks de groote depressie-
activiteit op den Atlantischen Oceaan, zich
steeds verder in Zuid-Westelijke richting
over het Oostzeegezied, Scandinavië,
Duitschland en het Noordzeegebied ui-t. Het
is, in verband hiermede, te verwachten, dat
de vorst, welke reeds enkele dagen geleden
NED. GEZANT TE MADRID IN DEN HAAG
GEARRIVEERD
Naar de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, kwam de Nederlandsche gezant
in Spahje, de heer Teppema, die, in ver
band met de door de V. N. ten aanzien van
Franco-Span je bepaalde houding terugge
roepen werd, hedenochtend in de Residen
tie aan:
De heer Teppema logeert in hotel Vieux
Doelen.
Hij verklaarde zich niet bereid inlichtin
gen over den toestand in Spanje te geven.
DAT de vroegere radio-reporter J. de
Visser die o.a. een reportage maakte van de
installatie van prof. Westra als burgemees
ter! van Den Haag, door 't Haarlemsohe Tribu
naal is veroordeeld tot interneering tot 10
Mei 1949.
DAT de R'damsche tram het vor. jaar 172
millioen passagiers heeft vervoerd, hetgeen
neerkomt op een gemiddelde van 470.000 rei
zigers per dag.
DAT het aantal werkzoekenden bij het
Gew. Arbeidsbureau te R'dam in 1946 terug
liep van 24.086 tot 9.899.
DAT min. Jonkman aan den voorzitter der
Tweede Kamer het in diens opdracht sa
mengesteld verslag van de conferentie te
Pangkalpinang heeft doen toekomen.
DAT drs. L. Korthals, wnd. directeur van
„Financiën" te Batavia, op 5 Januari naar
ons land vertrekt voor de financieele con
ferentie, welke op 10 Jan. a.s. te Den Haag
zal worden gehouden.
DAT de Meisjes-H.B.S. in de Witte de
Withstraat te R'dam op 18 Jan. 75 jaar be
staat, waarvoor een groote reünie van oud
leerlingen is georganiseerd.
DAT de directeur van het Bureau voor
Arbeidsbemiddeling te Dordreoht, mr A. v.
Lier, in gelijke functie is benoemd te Nij
megen.
DAT van 18 t/m. 20 Febr. a.s. te Meppel
een sfcreekbeurs zal worden gehouden,
DAT mr A A. F. W. v. Romondt eervol ont
slag is verleend als president bij het Ge
rechtshof te 's-Gravenhage en benoemd is
tot ridder in de Orde van den Ned. Leeuw.
DAT benoemd zijn tot lid van het Haag-
sche Tribunaal J. H. de Jong en mevr. mr
A. E Wiersma-Tichelaar, beiden te Leiden.
DAT is benoemd tot plv. voorzitter van het
Tribunaal te Middelburg mr M. Haming,
^aldaar.
DAT de Utrechtsche rij kslandbouwconou-
lent is J. M. A- Penders a.s. Maandag te
19.45 voor de radio de problemen van de
graslandproductie zal behandelen.
DAT bij de contröle van den C.C.D. bij
Barneveld 7 personen werden bekeurd, die
tezamen 8000 eieren clandestien vervoerden.
DAT telers en erkende binnenlandsche
handelaren tot 19 Jan. nog onverkochte poot-
aardappelen voor export aan de Stichting
B.EA. II kunnen aanbieden.
DAT de directeur van de Nijma-fabrieken
te Nijmegen, dr C. L. M. Truyen, gisteren
officieel af^éheid heeft genomen i.v.m. zijn
benoeming als directeur-generaal van Han
del en Nijverheid.
DAT het Zeeuwsche ss. „Rontio" met 380
standaard gezaagd hout, i.v.m. de haven
staking Antwerpen moest verlaten en in
Vlissingen is aangekomen.
DAT het geboortehuis van den Ned. staats
man, dr Schaepman, Huize ,,de Eeshof" te
Tubbergen, zal worden aangekocht voor een
R K. sociaal doel.
DAT de maj.-vliegtuigmaker C. Baas uit
den zeedienst is weggezuiverd.
DAT de ex-inspecteur van politie te Zaan
dam. F. Jansen, is weggezuiverd.
DAT uit een brandkast in het Beheers
instituut te Zaandam dezer dagen ruim
f4000 is gestolen
DAT op het verzoek van de K.N.A.C. vele
beheerders van Rijkswege mededeelden spoe
ding tot de plaatsing van nieuwe bermplan-
ten te zullen overgaan.
DAT tot lid van de Prov. Staten van
Overijsel is benoemd Joh. A. Kortink.
DAT de Ned. sopraanzangeres Lien Korter
volgende maand met het Röntgenkwartet
eèn toumée zal maken door Indië.
DAT in de St. Crt. van heden is opgeno
men de wet inzake voorloopige voorzienin
gen met betrekking tot de bouwkassen.
DAT dezer dagen uit de woning van P. te
Tilburg f 3200 is ontvreemd.
DAT de heeren mr A. E. J. Simon Thomas
te 's-Gravenhage, F. J. Tempel te Wassenaar
en R. H. Heyworth te Londen benoemd zijn
tot leden van den Raad van Bestuur van
Lever Brothers en Unilever Ltd. te Londen.
DAT de aan de Orde van Oranje Nassau
verbonden eere-medaille in zilver is toege
kend aan W Logtmeyer. chef-sorteerder van
N V. Tabaksplant te Stfeenwijk en aan G. J.
Evers, huisbewaarder bij gravin Gastell te
Werkhoven.
DAT het geen onverdeeld genoegen is
voor een burgemeester van een stad als
Den Haag om gepensionneerd te worden,
aangezien het inkomen van f 23.000.dan
terugvalt tot een pensioen van.... 4000.—,
juist tot over het Noord-Oosten van ons
land tijdelijk doordrong, zich thans van het
Noord-Oosten naar het Zuid-Westen over 't
land zal uitbreiden en later langzaam in be-
teekenis zal toenemen.
Aan het schaakcongres te Hastings (Eng.)
neemt ook een Nederlandsche dame deel
en wel de Amsterdamsche mej. F.
Heemskerk.
NEDERLAND EN DE GEZONDHEIDSRAAD.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp om toe te treden tot het Statuut
van de Wereldgezondheidsorganisatie te
New-York op 22 Juli 1946 "geteekend.
Opnieuw ingaande vorst, aldus
De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Inval
lende en daarna langzaam toenemende vorst,
matige, later "tijdelijk krachtige wind tusschen
Zuid en Oost, overdrijvende wolkenvelden,
geen sneeuw van beteekenis.
ZON EN MAAN.
ZATERDAG 4 JAN.: Zon op 8.08 en onder
16.02; Maan op 13.29 en onder 4.50 uur.
