Scherp debat duurde tot diep in den nacht
Laatste waarschuwing v. Tilanus en Schouten
LDist
Nederland met één slag groote mogendheid
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
VRIJDAG 20 DECEMBER 1346
MEERDERHEID DER KAMER
STEUNT REGEERING
(Van onzen Parlementsredacteur)
Zwaar hing gisteravond in de vergaderzaal
der Tweede Kamer de spanning, toen de re
plieken een aanvang namen.
Eerste spreker was de heer Roolvink (KV
P), die den stroom van telegrammen en pro
testen in het land beschouwde als een teeken,
dat ons volk zijn roeping jegens Indië wil
volbrengen. Hij uitte als zijn oordeel, dat
thans de samenstelling van de Commissie-
Generaal een wijziging (uitbreiding) moet
ondergaan.
Na hem kwam de heer Bruins Slot (AJt.),
wien het betoog van den minister zeer wei
nig had bevredigd. Elke juridische critiek op
het accoord is afgewezen met de bewering,
dat het accoord een politiek strekking en
psychologisch karakter draagt.
Ook het standpunt van den minister en van
den heer Logemann inzake de facto-erker.-
ning verdiende naar het oordeel van dr
Bruins Slot bestrijding. Tegenover het citaat
van den minister uit het werd van den Fran-
échen schrijver Victor Hugo stelde de heer
Bruins Slot den titel van het hoek van dezen
schrijver „Les Misérables".
Den heer van Waisum verweet hü, dat
deze, gelet op zijn verleten in de C. H. Unie,
beter kan weten van het standpunt der Prot.-
Chr. partijen dan hij zich nu pleegt uit re
laten. Ons leiden de erkenning van het over
heidsambt en onze verantwoordelijkheid je
gens de Indische volken tot het verzet tegen
de politiek der regeering. Zonder dat het ge
bod Gods het eischt, beweegt de Indische
revolutie zich buiten de rechtsorde. Het stand
punt van den heer van Walsum is dat der
Doopersche lijdelijkheid.
De heer Logemann (PvdA) stond er thans
op om te doen uitkomen, dat, al is het dan
een overeenkomst van politieke strekking, het
nochtans een overeenkomst is, die als zoo
danig moet worden nagekomen.
Wat te denken van de hervormingsgezind
heid der A.R.? Zij kunnen geen afstand doen
van de Nederlandsche voogdij, al nemen zij.
naar de heer Logemann meende te moeten
erkennen, dit standpunt stellig in op grond
van hun gevoel va verantwoordelijkheid. Hij
wilde echter den heer Schouten niet de kans
geven, in de boot plaats te nemen en het roeT
aan te raken.
De heer VONK (PvdV) wilde een rechts
orde vestigen binnen het kader der Konink
lijke rede van 7 December 1942. Nederland
gaat nu een tractaat sluiten met een strop
om eigen hals.
De heer Romme (KVP), die geconstateerd
had, dat de Regeering van een geest van
toenadering vervuld is, meende, dat bij de
groote meerderheid van het parlement over
eenstemming bestaat betreffende wat „op
kort zicht" te doen staat, n.l. dat de slacht
offers in Indië worden verlost. Hij zou hun
willen toeroepen, dat de Kamer hart heeft
voor de noodzaak, dat zij in vrijheid leven.
Het is nuttl, aldus de heer Romme, om ten
deze een uitspraak van de Kamer uit te lok
ken, warom hij zijn eerste motie indiende.
De heer Romme was voldan over het ant
woord. dat hij van de Regeering op zijn vra
gen meende te hebben ontvangen.
De "heer Romme wilde noch den revolution-
nairen weg volgen, ncho den anti-revolution-
In Mei eerste Ned. emigranten
naar Australië
Pas in '48 landverhuizing op groote schaal
Het Australische kabinet heeft zijn gezant
te Den Haag gemachtigd een overeenkomst
te teekenen met de Nederlandsche Stichting
voor emigratie, om Nederlandsche emigran
ten in staat te stellen naar Australië te ko
men, zij het in 1947 nog in zeer bescheiden,
mate. Daarna zal worden nagegaan of de
voorwaarden voor de overeenkomst gewijzigd
moeten worden ten beihoeve van een land
verhuizing op groote schaal. In Mei a.s. ver
trekt de eerste groep van 50 boeren en een
tweede groep van 50 volgt in September. De
overigen vertrekken wanneer de scheepsmo-
gelijkhedeti dit toestaan.
naren maar dien van het algemeen belang,
door de gezagshandhaving te richten naar de
feiten en de feiten te richten naar de hand
having van het recht. Zoo, beweerde hij, blij
ven we in den weg der Koninklijke reie
van December 1942.
Namens de grootst mogelijke meerderheid
van zjjn fractie kon de heer "Romme zeggen,
de Regeering toe te laten de overeenkomst
van het werkelijke Linggadjaii te teekenen
Hij achtte intusschen een duidelijke uit
spraak in overeenstemming met de waardig
heid van de Kamer, weshalve hij met den
heer van .der Goes van Naters de tweede
motie indiende.
Invasie van jeugdige Tsjechen
in Wassenaar
Op weg naar Londen op Schiphol gestrand
Gisteren konden 52 Tsjechische kinderen,
die met de .Paramaribo" van de K.L.M. van
Praag naar Engeland zouden worden ge
bracht om daar eenigen tijd te verblijven
en hun zelfgemaakte speelgoed ten toon te
stellen, door den mist niet verder dan Schip
hol. Zij werden naar het KLM.-stewardes
sen-internaat „Rust en Vreugd" te Wasse
naar, vervoerd, waar men in allerijl bedden
ka gereedheid bracht en voor extra maaltij
den zorgde. Heden zouden ze weer ver
trekken..
Kerstfeest, het is het familiefeest bij uit
nemendheid. Doch, juist daarom kan het
zoo pijnlijk zijn, wanneer iemand uit den
liuïselijken haard wordt gemist hetzij
tijdelijk, hetzij voor altijd.
DUITSCHE GELEERDEN NAAR AUSTRALIë
De Australische premier Joseph Ghifley
iheeft medegedeeld, dat op voorstel van de
regeering Duitsche geleeTden worden uitge-
noodigd voor een bezoek aan Australië.
DAT, na aan de Ned. Regeering verslag te
hebben uitgebracht, mr Copes van Hasselt,
onze vertegenwoordiger bij de Provisional
international civil aviation, weer naar New
York is vertrokken om de belangen onzer
burgerluchtvaart te behartigen.
DAT de R'damsche rechtbank den 44-jar.
werkman A. Helmer, die in April 1940 de
Duit«:hers wilde inlichten over geschuts-
opstellingen aldaar, veroordeelde tot 18 mnd
gev.straf, waarvan 3 mnd. voorwaardelijk.
DAT de E.V.G. i.v.m. de havenstaking te
Antwerpen haar leden heeft opgedragen
geen goederen te laden of te lossen die
bestemd zijn voor België.
DAT a.s. Zondag in N.-Holland diverse
dorpentochten voor schaatsenrijders worden
gehouden.
DAT te A'dam een filmpje proef draaide,
vervaardigd in opdracht van „Volksherstel",
teneinde in de bioscopen propaganda te
maken voor een goed gezinsleven.
DAT de uitvoer van postzegels voor ruil-
doeleïnden nog sleclhts is toegestaan voor
een waarde van f 100.- p. maand of f 600.-
peT half jaar.
DAT de gastoevoer in Vlaardingen eenige
uren per dag zal worden stopgezet i.v.in. te
geringe bezuiniging door de verbruikers.
DAT op 80-j. leeftijd te R'dam is overleden
Joh. Laufersweiler, directeur van Esders'
Kledingmagazijnen aldaar
DAT de 44-j Rotterdamsche werkman A.
Helmer veroordeeld rs tot 1*4 jaar gev. straf
wegens spionnage bij het afweergeschut in
ccj om Rotterdam
DAT de kapitein van het Amerik. marine
schip „Adria", die enkele schilderijen uit
Ned. kunstbezit terugbracht, van den direc
teur van het Rijksmuseum een levensgroote
reproductie kreeg van „De Melkmeid" van
Joh. Vermeer.
DAT in de St, Crt van gisteren is opge
nomen een tweede wijziging van de regeling
Stucadoorsbedrijf.
Na prof. Romme sp.ax de heer Tilanus
(C.H.). In een bestrijding van den heer Van
Walsum merkte hij op, dat deze de Kerk geen
dienst bewijst door haar, zooals hij in het
dehat gedaan had, telkens in de politiek te
betrekken. De heer Van Walsum heeft met
anderen een samenspreking gevraagd met
A.R. en C.H. over de verhouding tusschen
geloof en politiek. Deze samenspreking moet
nog plaats hebben, zcodat het den heer Tilanus
minder juist voorkwam, indien thans deze
punten in het openbaar zouden worden be
sproken.
Had de heer Tilanus de eerste motie van den
heer Romme mede onderteeekend, de tweede
kon zijn instemming niet krijgen. Het gaat
hier om de diepste levensbeschouwingen.
Onjuist -is het, te zeggen, dat de tegenstanders
van het regeeringsbeieid niet naar de toekomst
zouden zien. Juist voor de toekomst 'zag hy
geen heil in de politiek der regeering. De
regeering neemt nu een onmogelijk te dragen
taak op zich. Bovendien is het ondemocratisch
de overeenkomst te aanvaarden zonder dat de
Indische volken gelegenheid kregen zich uit
te spreken. Men gaat van stap tot stap verder
en te vreezen valt, dat aan het afglijden nog
geen einde is gekomen.
Na de onderteekening van Linggadjati is
ook de bijeen te roepen Rijksconferentie niet
meer vrij. Met beslistheid sprak hij zich te
gen die onderteekening uit.
Tegenover enkele bestrijders sprak de vol
gende spreker, de heer Schouten (A.R.), het
uit, dat diens partij zich reeds veel vroeger
voor een bevredigende regeling ten aanzien
van Indië heeft uitgesproken, dan sommigen
het thans doen voorkomen.
De Regeering had niet mogen afwijken van
de wet op de Commissie-Generaal.
Over dit en andere punten, aldus de heer
Schouten, heeft de minister geen woord ge
sproken.
Nu constateert de Commissie-Generaal
wel, dat uit dit ontwerp de „tijdbom" is
weggenomen, maar in principe, aldus de heer
Schouten, is op dit oogenblik, bij deze ont-
werp-overeenkomst, de tijd'bom reeds ont
ploft, want de heer Schermerhorn was leider
van de regeering, die de verklaring mét de
tijdbom afgaf.
De heer Schouten herinnerde eraan, dat
de heer Logemann destijds als minister be
gonnen was te zeggen, dat met Soekarno niet
mocht worden gesproken. Men is daarvan te
ruggekomen. Men werd van meening, rdat
met Soekarno wél moest worden onderhan
deld en de heer Logemann bleek sindsdien
bereid nog veel verder te gaan.
De heer Schouten diende daarop zijn mo
tie in.
De Communisten staan erop, dat de over
eenkomst van Linggadjati ook naar de letter
wordt nageleefd, aldus de heer Hoogkarspel
(Comm.). Wij hebben het zelf in de hand, of
het Koninkrijk valt of niet.
De heer Joekes (P.v.d.A.) bleek accoord
te gaan met de opvatting van den heer Schou
ten, dat men weerstand moet bieden als men
zich houdt aan bepaalde beginselen. Ech
ter houdt volgens den heer Joekes de heer
Schouten te weinig rekening met de nationale
aspiraties, welke zich in Indië hebben ont
wikkeld. Wil men aan de revolutie in Indië
een einde maken, dan moet men de bereid
heid van Indië aangrijpen om op den juisten
weg te komen.
Bij dit deel van de rede van den heer Joe
kes plaatste de heer Schouten onder ge
hamer van den voorzitter opmerkingen
over de opvatting van mr Oud.
Na de rede van den heer Joekes sprak ds
Zandt (S.G.P.) nogmaals zijn afkeuring uit
over "het beleid van dr Van Mook.
Daarop kwam opnieuw de minister aan het
woord, die zich aansloot bij de opvatting, dat
het accoord niet volkenrechtelijk moet wor
den geacht. Intusschen erkende hij met den
heer Bruins Slot, dat we in den mist zitten.
Indien de overeenkomst niet wordt nage
komen, staan beide partijen weer vrij; die
voorwaarde heeft de minister uitdrukkelijk
gesteld.
De minister was van oordeel, dat de eerste
motie van den heer Romme de Regeering
steunt in haar daarin omschreven taak. De
tweede motie is een steun aan het regeerings
beieid.
De regeering overweegt de belegg#ig van
een Rijksconferentie na de totstandkoming
van het accoord. De door den heer Schouten
e.a. ingediende motie heeft voor den minis
ter aantrekkelijkheid, in zooverre een Rijks-
conferentie wordt gevraagd. Met het overige
deel van de motie kan de regeering zich niet
vereenigén.
Het was half twee, toen de minister zijn
rede beëindigde.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Bruchem-Kerkwijk A. P.
v. d. Kooij te Aalst; te D<antumawoude (toez.)
J. Rieimersma, cand. te Grijpskerk; te H.Ia
Ambacht dr J. J. Woldendorp te Zoetermeer;
te ValburgHomoet S. Goverts te Bergschen-
hoek; te Westerhaar (toez.) A. Pop, cand. te
Zwammerdam..
Aangenomen naar Geesteren J.
Hornstra te Koog a. d. Zaan.
Bedankt: voor Hauwert W. de Voogd
v. d. Straaten te Haastrecht; voor Stadska
naal (toez.) F. Qfferiiiga te Vlagtwedde; voor
Woudsend B. J. Geerling te Oosterhaule.
Geref. Kerken
Beroepen: te Heerenveen W. Kreuzen
te ScheemeLa; te Klundert A. L. Bos te Oolt-
gensplaat; te Voorburg (vac. dr N. H. Ridder
bos) I. M. de Graaf te Rinsumageest.
Aangenomen naar Overveen W. Fijn
van Draat te Bandoeng, met verlof te Laren
(N.-H.), die bedankte voor Mechelen
(België),
Bedankt: voor Kootwijkerbroek dr E.
Smilde te Bdam.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen: te IJsselmuiden J. F. Hey
te Langerak.
Bedankt: voor ZwijndrechtGr. Lindt
J. F. Sollie te Zoutespui.
Moeilijkheden voor hen, die geen
rentezegels ontvingen
Op de werkgevers geen beroep meer mogelijk,
aldus min. Drees
In antwoord op door Eerste Kamerleden
gestelde vragen over het buiten de sociale
verzekering vallen van hen, die vrij langen
tijd niet in staat waren zegels te plakken,
zegt minister Drees het niet mogelijk te ach
ten, de werkgevers van dergelijke mepschen
nog te verplichten zegels te plakken. De
werknemers kunnen zelf de premiebetaling
voortzetten. De artsen, zoo verklaart de mi
nister verder, hebben geen bezwaar meer te
gen verhooging van de voorgestelde loon
grens van f 3090.tot f 3700.wanneer
daaraan om sociale redenen behoefte bestaat.
Over de in de Tweede Kamer aangenomen
motie Steinmetz (bezwaar tegen gelijkstel
ling van gehuwde- en ongehuwde moeders)
zegit de minister, dat hij advies van de Stich
ting van den Arbeid vroeg over de vraag,
op welke andere wijze dan thans eventueel
in een uitkeering aan de ongehuwde moeder
kan worden voorzien en de mogelijkheid
daarbij openblijft, tot het verdrag van
Washington van 1919 betreffende den arbeid
van vrouwen voor en na haar bevalling toe
te treden. Na ontvangst van de adviezen be
raadt de minister zich nader op deze vragen.
HANDELSVERDRAG MET NOORWEGEN
VAN 90 MILLIOEN KR.
Tc Oslo is een Noorsch-Nederlandsch han-
d:lsverdrag afgesloten van niet minder dan
90 millioen kronen, welk verdrag zich uit
strekt over geheel 1947. Noorwegen zal o.m.
leveren papiergrondstoffim en papier, grond
stoffen voor de kunstzijde-industrie, kunst
mest, vischolie, pyriet, graniet, houtproduc
ten en ijzer- en staallegeeringen.
MITS ECON. SAMENWERKING
GOED WORDT GELEID
Over de economische unie met België
Luxemburg, welke vermoedelijk over enkele
maanden tot stand zal komen, heeft prof. dr
P. Kuin op een vergadering te Arnhem ver
klaard, dat de aan deze Unie deelnemende
landen op handelspolitiek gebied met één
slag een groote mogendheid zullen worden,
de derde na de Ver. Staten en Engeland en
als zoodanig tegenover derden voordeelen
kunnen bedingen, die voor de deelnemers
afzonderlijk niet bereikbaar zijn.
Als gevolg van de Unie zal voor Nederland
het tarief der invoerrechten waarschijnlijk
stijgen en voor België vrij aanzienlijk dalen.
Op 1 Nov '47 hoopt men zoover te zijn, dat
er tusschen dé drie leden geen economische
tariefimuren meer bestaan en dat zij één ta
rief kennen tegenover het buitenland.
Als verdere voordeelen van deze Urne
noemde spr. de verruiming van de binnen-
landsche markt met 17«,4 'millioen menschen.
Het uitgebreid economisch draagvlak biedt
de mogelijkheid tot taakverdeeling aan de
industrie, welke in een kleiner gebied niet
toekwam aan specialisatie.
NIEUWE SECR. STICHTING VOOR DEN
LANDBOUW.
Als opvolger van den op Schiphol onlangs
omgekomen ir J. Vet is benoemd tot secr.
van de Stichting voor den Landbouw ir G.
P. F. Royackers te Roermond, inspect, van
den Rijksdienst Landbouw herstel voor Lim
burg.
Volgens mededeeling van den Canadee-
schen minister voor Financiën heeft de no
teering der wisselkoersen een wijziging on
dergaan om bepaalde landen in staat te stel
len Canadeesche credieten te gebruiken voor
de financiering van particulieren en inter-
gouvernementeelen handel. Onder de landen
die daarvan zullen profiteeren behooren
Frankrijk, België, Noorwegen, Tsjecho-Slo-
I wakije en ook Nederland.
De Wereldreis van Pietje Pluis en Jantje Joppe
99. Rrrt! Daar ging de hele jas in tweeën,
tot aan het kraagje toe! Maar de redding was
geslaagd, want de behanger raakte los van
de lamp, waarbij hij echter zo ongelukkig op
de ladder terecht kwam, dat deze met de
beide ondereinden opwipte, waarbij mevrouw
Smit en Jantje allebei een flinke tik tegen
hun neus kregen Voorwaar een magere be
loning voor zoveel menslievendheidl
100. „En nouvooruit! Verdwijn uit
m'n gezichtsveld en laat rk je nooit meer
zien!", riep de behanger, toen hij, na een
flink standje van mevrouw Smits gekregen
te hebben, met z"n twee „ervaren" knechten
weer bij de voordeur stond. Hoepla! En ze
kregen meteen allebei een schop, dat ze re
gelrecht van het bordes de straat opvlogen!
Daar stonden ze dus weer....
VLIEGDIENST LEEUWARDEN-AMELAND
WERKT GOED.
De vliegdienst Leeuwarden-Ameland van
wege de Ned. Luchtstrijdkrachten voldoet
goed. Woensdag en Donderdag werden drie
vluchten gemaakt. Behalve post werden 50
passagiers over en w.ser vervoerd. De dien
sten voor vandaag en morgen zijn ook weer
volgeboekt. Hierdoor voelt Ameland zich
minder geïsoleerd.
ELF-MEREN-TOCHT GAAT NIET DOOR.
Wegens sneeuwval, die de wakken onzicht
baar maakte, is de voor Zaterdag^a.s. vast
gestelde elf-meren-tocht afgelascht.
DAT de gemeenteraad Bloemendaal
gisteren de Rijksrichtlijnen voor noodlij
dende gemeenten heeft aanvaard met 10 te
gen 7 stemmen.
DAT de oorlogsgetroffenen in Gelderland,
Noord-Brabant, Zeeland en Limburg, die hun
vroegere woonplaats hebben verlaten en
zich in niet-geteisterd gebied vestigden, niet
in aanmerking komen voor de extra-tex-
tielvoorziening, zooals deze in de noodgebie-
den geschiedt
DAT het pand van de N.V. Stucadoorsbe
drijf W. v. Lienen te Zaandam door brand
is vernield.
DAT minister Huysmans te Utrecht sprak
voor de Ned. Kamer van Koophandel voor
Duitschland.
DAT te 's-Hertogenbosch een eere- en uit
voerend comité is gevormd voor de viering
van het zilveren jubileum als koordirigent
van Frans van Amelsvoort op 10 Jan. a.s.
DAT de 20-j. militair D. Westland uit Hui
zen gistermiddag aldaar bij het schaatsen
rijden is verdronken
DAT hedennacht een brandje heeft ge
woed aan boord van de „Oranje", doch reeds
met enkele emmers water kon worden ge-
blusdht.
DAT de Hilversumsche collaborateurs J.
Th. v. Splunteren en H. de Reuver, ver
oordeeld zijn tot 4 jaar R.W.I. wegens het
uitvoeren van werkzaamheden voor de Duit
sche weermacht.
DAT de 30-j. L. Prins uit Maasdijk bij het
schaatsenrijden op de tankgracht bij 's-Gra-
venzande door het ijs is gezakt en verdron
ken.
DAT benoemd is tot secretaris van den
Zuiveringsraad voor de Bouwindustrie mr A.
C. Sandkuyl te 's-Gravenhage.
