Zelfopoffering gevraagd van onze meisjes
WETJWE LEIDSCHE COURANT
4
MAANDAG 16 DECEMBER 1946
Leidsch comité tot handhaving
van de Rijkseenheid
Er heeft zich, in navolging van andere
plaatsen, thans ook in de Sleutelstad een
comité gevormd, dat zich als doel heeft ge
steld op verschillende wijzen het streven
tot handhaving van de Rijkseenheid te sti-
muleeren. Hiertoe kwaimen Zaterdagavond
in „Liberty" onder voorzitterschap van mr
Trapman een aantal personen bijeen, die
besloten tot het vormen van het „Leidsch
comité tot handhaving van de Rijkseenheid".
Tevens is een werk-commissie samengesteld
bestaande uit de heeren: G. Hordijk, G.
Sohölvinok, D. Hendriks en I. G. J. Smelt.
Ds KUILMAN MOET RUST HOUDEN.
Naar wij vernemen is ds D. Kuilman, die
na een ernstige ziekte gedurende eenige
weken zijn werkzaamheden, zij het in be
scheiden mate weder kon hervatten, thans
in zooverre ongesteld, dat hij voorloopig rust
moet houden. De behandelende geneesheer is
echter over het verloop van het ziektepro
ces tevreden en hoopt, dat de patient buiten
het ziekenhuis om, zal herstellen.
RAVAGE NA BOTSING TE OEGSTGEEST.
Op den ouden Rijksweg van Oegstgeest
naar Haarlem achter het „Groene Kerkje"
zijn Zaterdagmorgen omstreeks half tien
een vrachtauto van den Marine Radio Dienst
en een Blauwe Tram met elkaar in botsing
gekomen. De vrachtauto werd versplinterd
en de motorwagen van de tram kwam dwars
over de rails te staan. Door het breken van
een betonnen steunpaal kwam het electri-
sche net naar beneden, zoodat tram en
rails onder stroom kwamen te staan en men
de vlammen er af zag vliegen. Gelukkig is
er geen brand ontstaan en kwamen de
passagiers met den schrik vrij. De bestuur
der van vrachtauto en tram werden onge
deerd uit de ravage te voorschijn gehaald.
KERSTWIJDINGSURE.
Woensdagavond wordt vanwege het Geref.
Kerkkoor een Kerstconcert gegeven in de
Zuiderkerk, Lammenschansweg. Behalve het
koor werken mede Jo Stallinga, sopraan,
Henny Schouten, orgel en Wim Rosier, be
geleiding, terwijl ds J. Weggemans van Bil-
versum zal spreken.
A.R. KIES VER. „NEDERLAND EN ORANJE"
De vergadering der A.R. Kiesver. „Neder
land en Oranje," welke morgenavond zou
genouden worden en waar de heer H. J. W.
A. Meyerink zou spreken, kan niet doorgaan
en is uitgesteld tot Donderdag 19 Dec. te
8 uur n.m. in de Stadsgehoorzaal (kleine
zaal). Hier zal dan het woord voeren dr S.
U. Zuidema van Leeuwarden met als onder
werp: „De Indische kwestie."
C.H.U. belegt 15 Jan. a.s. in
Leiden grooten „Uniedag"
Een keur van urgente onderwerpen
zal worden behandeld.
Op 15 Jan. a.s. hoopt het bestuur van
de Kameifc r ingver e e n i<gi ng der CJï.U.
een grooten „Undedag" in Leiden te orga-
naseeren. Het programma voor dezen dag
omvat in hoofdzaak drie gedeelten: t.w.
's mongens: excursies, 's middags: sectie
vergaderingen en 's avonds: een groote
samenkomst.
Als mogelijkheden voor excursies zijn
o,a. genoteerd: het Rijksmuseum v. Vol
kenkunde, het Sted. museum „De Laken
hal," het Kamerlingh Onnes Laboratorium
en het archief der Waalsche Gemeente.
De middag zal gewijd zijn aan sectie
vergaderingen, waar in 2 x 6 bijeenkom
sten negen urgente onderwerpen worden
behandeld, o.m.: „Kerk en Staat" door
prof. v. Niftrik, .hoogleeraar te A'dam,
„Onderwijsvernieuwing" door den heer
Tilanus, secr. Onderwijsraad, „Rijkseen
heid" (kwestie Ned.-Indië) door prof.
Gerretson, hoogleeraar Ind. faculteit te
Utrecht, „Gemeentepolitiek" door mr
Schokking, weth. v. A'dam, „Agrarische
politiek" door den heer Cnossen, dir.
Landbouwschool te Woerden, „Het so
ciale vraagstuk" door den heer Kiekert,
vrijgestelde Chr. Landarbeidersbond, „De
Vrouw en de Politiek" door jkvr Wtte-
waal v. Stoetwegen, pres. Chr. Vrouwen
bond, en De Jongeren en de C. H." door
den heer D. Hendriks, oud-voorz. van de
C. H. Jongeren Groep in Zuid Holland.
Des avonds wordt een gemeenschappe
lijke getuigenisavond belegd in d Stads
gehoorzaal. Deze staat o.l.v. prof. dr J. de
Zwaan, terwijl prof. dr v. Nifrik te
Zeist spreekt over een principieel en de
heer Tilanus over een practisch onder
werp." Van dé verschillende attracties, die
deze groote avondbijieemkomst zullen op
luisteren vermelden wij slechts, dat de
afd. Katwijk Lier voor den dag komt met
200 zangers, die zullen optreden in oud-
Katwijksc'he dracht.
BURGERLIJKE STAND
Overleden: J. SchelvisWarmenhoven, 74
jaar.
Geboren: Gerard, z. v. G. Robijn en W. A.
Hofstede:Ditrk,. z. v. G. van Bekkum en D.
van Tussenbroek: Celia J., d. v. M. Moerland
en W. ^n Wijngaarden;; Emaly M. T., d. van
W. L. Steenbakkers eti A. H. Goijaars; Jo
hanna I. P. M„ d. van P. A. Vdoen en M. C.
Opdam; Jacobus H. M., z. van J. Mulder en
M. A. Lamboo; Leonardus A. P., z. van P.
Huiser en J. M. van Zoeleti.
Tekort aan verpleegsters wordt
steeds nijpender
(Van één onzer verslaggevers).
Het lijdt geen twijfel, dat het tekort
aan vrouwelijke arbeidskrachten zich op
(het oogenblik bijkans op elk terrein van
bet maatschappelijk leven doet gelden;
Hier ziet men een aantal meisjes, dat ondanks
toch het menschlievend beroep van verplee
in verb
in het eene bedrijf wordt dit niet zoo
sterk gevoeld, terwijl in het andere dit
tekort reeds toestanden heeft veroorzaakt,
welke op alle mogelijke manieren knagen
aan den goeden gang van zaken in het
leven van eiken (lag. Zij, die zich met dit
schijnbaar toevallig verschijnsel ernstig
bezig houden, zullen tot de pijnlijke con
clusie komen, dat de kwestie ingrijpender
is dan zij op het oog lijikt en dat de gevol
gen, wanneer ieder meisje, dat reeds
den leeftijd heeft bereikt om zich te kun
nen bezinnen op de eischen van dezen
tijd en haar plicht verstond ten opzichte
van de gemeenschap in het algemeen,
wellicht geheel andere vormen zouden
hebben aangenomen. Het is een voldon
gen feit, dat het tekort aan krachten een
gevoelige belemmering is op den weg
naar hernieuwing van ons ^and, dat de
naweeën van den oorlog nog dagelijks
ondervindt.
Als wij deze inleiding schrijven, héb
ben wij in hoofdzaak het oog op onze zie
kenhuizen, waar het tekort aan verpleeg
krachten dusdanige vormen heeft aange
nomen, dat de toestand volgens ingewij
den, met wie wij een onderhoud hadden,
niet lang kan voortbestaan. Opmerkelijk
is, dat dit tekort een specifiek na-oor-
logsch verschijnsel is.
Onwillekeurig stellen wij de vraag:
„Waar blijven onze meisjes? Hebben zij
een goed heenkomen gezocht bij instel
lingen, waar ze soms „ongelooflijk veel"
verdienen en worden overstroomd van
„emolumenten", die wel is waar een voor
deeltje voor de persoon in. kwestie betee-
keneh, maar uiteindelijk geen bevredi
ging en voldoening schenken?" Laten wij
onze houding ten aanzien van deze nega
tieve punten niet te opvallend op den
voorgrond dringen, alhoewel er in vele
gevallen voldoende reden toe is. Aan den
anderen kant mogen we niet blind zijn
\roor de beslommeringen in het eigen ge
zin; Moeder heeft het druk met het huis
houden en de dochter moet de distribu
tiebezigheden maar op zich nemen met
de daaraan verbonden winkelbezoeken,
die zoo tergend lang kunnen duren.
Bovendien heeft het wezen van den ar
beid der vrouw sinds de hyper-speciali
satie van de bedrijven wel eenige wijzi
ging ondergaan, want de werkzaamhe
den, die vroeger door mannen werden
verricht, kunne-n thans evengoed, ja beter
door vrouwen worden gedaan. Zoo zijn
er nog vele factoren, die niet uit het oog
verloren moeten worden. Maarvoegt
daarbij de serveersters in de keuken van
„Ars Aemula Naturae" exposeert
in „De Lakenhal"
Een bezienswaardige tentoonstelling.
De Leidsdhe Schilder- en Teeken Acade
mie „Arts Aemula Naturae" heeft zich met
het houden van een tentoonstelling in het
Stedelijk museum „De Lakenhal" op lof
waardige wijze gericht tot het publiek, dat
misschien van het bestaan dezer belangrijke
Instelling niet af wist, doch aan den oproep
om de opening bij te wonen in ruime mate
gehoor heeft gegeven.
Prof. de Waal. wnd. dar. van het museum,
«prak er- in zijn openingswoord groote vol
doening over uit, dat na noesten arbeid voor
het eerst na jaren van bezetting weer een
dergelijke expositie kon worden gehouden.
Het is een bevredigend teeken. dat er in
een stad als Leiden nog altijd menschen
worden gevonden, dae een levendag besef
blijken te hebben voor de kunst en zich
er op toe wenschen te leggen zich in deze
richting te ontwikkelen. Nadat deze instel
ling gedurende den oorlog door poiitieken
invloed van den bezetter een onaangenamen
tijd heeft doorleefd.- is zij thans weer tot
bloei gekomen, en zij, die reeds de stukken
vao de schilders en teekenaars hebben be
wonderd, kunnen dit slechts toejuichen.
In de expositiezaal heerscht sfeer en stem
ming, en de schilderijen, welke worden
tentoongesteld, hebben hierin een groot aan
deel. Het ligt geenszins in de bedoeling om
een objectieve recensie van het geëxposeer
de te geven, het zou wellicht afbreuk doen
aan het prijzenswaardige initiatief van den
man, die aanleg heeft om zich in de beel
dende kunst te speel aliseeren. Wij kunnen
iedereen aanbevelen het werk van deze
jongeren en ouderen te gaan zien en ook
te apprecieeren.
de kazerne, de gedienstige geesten bij de
Marva, Unrra, e.d., doch we zijn er nog
niet, spreek eens met den directeur van
een chocolade- of nog beter sigaretten-
fabriek, die U in geuren en kleuren het
verhaal zal vertellen, waarvan wij slechts
eem résumé vermelden, dat hierop neer
komt: „Wij gebrek aan arbeidskrachten?
Neen, dat kennen wij niet!" Niet te ver-
het kleine salarisje en de textielmoeilijkKeden
ster heeft gekozen, bezig met de eerste les
geten de ontelbare kantoren, waar in en
kele gevallen meer vrouwelijk dan man
nelijk personeel is; de uitdrukking: zij
maaien het gras voor de voeten der man
nen weg, of:- ze halen het brood uit hun
mond, wordt wel eens gebezigd, ep wie
zal uitmaken in hoeverre deze uitlating
berust op zuivere motieven «en derhalve
waarachtig is?
„Hoeveel patiënten zijn er momenteel
in het ziekenhuis?" Aangezien wij twee
Leidsche ziekenhuizen bezochten, zullen
wij ook twee hoofdzusters laten spreken.
„Circa 300." „Om en nabij de 150."
„Is het aantal verpleegsters toereikend
om te voorzien in de behoeften van de
patiënten?"
„Nu, ik kan er nog wel een paar bij
hebben. Maar weet U waar ik werkelijk
gebrék aan heb? Aan dienstmeisjes. Dit
tekort heeft tengevolge, dat de zusters de<,
taak van deze meisjes ten deele moeten
overnemen, waardoor ook hun werk
wordt gestagneerd." En onze tweede
zegsvrouw zei: „Verre van voldoende."
Kennelijk deed het haar goed, dat zij
eens kon praten tegenover iemand, die
aan deze toestanden bekendheid wilde
geven, want ze ging verder: „Inplaats dat
de jonge menschen dankbaar zijn, dat zij
van God de gezondheid hebben ontvan
gen en daar dan ook iets voor terug wil
len doen aan zwakken, zieken en bedeel
den, geeft een deel zich over aan allerlei
geneugten, terwijl een ander deel betrek
kingen aanvaardt, waar de salarissan veel
hooger en de werktijden aanmerkelijk
korter zijn dan in onze huizen, waar in
derdaad offers worden gevraagd en waar
men zich geheel moet geven aan hen, die
ziek zijn en een goede, liefdevolle behan
deling van noode hebben."
„Kunt U enkele gevolgen noemen van
dit tekort?" En het gelijkluidend ant
woord was: „Een massa menschen, die in
normale omstandigheden verpleegd zou
den worden in een' ziekenhuis, moeten
thans - thuis blijven liggen, meestal zon
der eenige behoorlijke verzorging, terwijl
patiënten, die hier een behandeling on
dergaan, zoo spoedig mogelijk het huis
moeten "veria ten Gelukkig is er de Com-
In het dokterskamertje van een
Leidsch ziekenhuis werd opgebeld.
„Wie daar?" „Ja, dokter die en die.
Kan m'n patiënt Jan worden opge
nomen vanwege een blindedarmont
steking? 't Is wel niet zoo erg, maar
„Uw patiënt zal toch nog even moe
ten wachten, want wij zien geen kans
hem goed te verzorgen."
„Hoe zoo?" vroeg de dokter ver
wonderd. „We hebben wel vol
doende bedden, maar onvoldoende
verpleegsters."
Aan wie het woord?
v v
missie Gezinshulp en Gezinszorg, welke
de taak van de huisvrouw, die door ziekte
van een der gezinsleden nog meer wordt
belast, tracht te verlichten."
„Zijn er ook pogingen aangewend om
het tekort binnen den kortst mogelijken
tijd aan te vullen?"
„Zeker, maar als alle oproepen stran
den, gaat de moed wel eens verminderen.
Weet U, waar men zich in de ziekenhui
zen ook zoo aan ergert? Alles wordt in
het geweer geroepen om het leger op alle
mogelijke manieren geperfectionneerd te
verzorgen maar de verpleegsters hebben
sinds de bevrijding nog nooit é^n punt
extra gekregen om b.v. een nieuwe schort
te koopen. De verbittering, die hierdoor
wordt verwekt, is niemand kwalijk te
nemen en het is noodig, dat hieraan door
de hooge autoriteiten aandacht wordt be
steed."
Deze gesprekken, waarvan de roep om
hulp de quintessence vormde, konden het
koudste hart aan 't gloeien brengen.
Een volledige weergave in ons blad ie
vanzelfsprekend uitgesloten, maar het
zou betreurenswaardig zijn, wanneer aan
dezen oproep geen gehoor zou worden
gegeven en dientengevolge onze zieken
huizen, waar zulk een voortreffelijk werk
kan worden verricht, in den toestand zou
den blijven, waarin zij thans verkeeren.
De buitenwereld weet te dezen opzich
te nog niet veel, maar laat zij er van ver-
zekerd zijn, dat daadwerkelijke hulp gaar
ne wordt geaccepteerd, Laten wij allen
onzen plicht doen tegenover den hulpbe
hoevende, want dit zijn wy moreel ver
plicht.
OEGSTGEEST
In de afgeloopen week le men in onze
gemeente gekomen tot de oprichting van
een federatie van verschillende vrouwenver^
eenigiingen. Hierin zijn vertegenwoordigd de
Christen Vrouwenbond, de Vrouwengroep
uiit de Kath. Actie, de U.V.V., de huisvrou-
wenvereeniging, de commissie huish. voor-
Mchting, Vrouwengroep Partij v. d. Vrijheid,
Vrouwengroep Partij v. d. Arbeid, Vrou-
wenbelang en gelijkstaatsburgerschap en
Damessocieteift.
Tot leden van het dagelijks bestuur wer
den gekozen mevr. N. Smits-Witvliet, pre-
siente; mevr. J. P. staal van Santvliet, se
cretaresse; mevr. D. v. d. Aar-Molenaar,
2e secr.; mevr. J. Broek-Tereur, penning-
meesteresse en mevr. G. A. Kramers-de Vla
ming Pleijzder.
De vrouwen zijn er van overtuigd, dat zij
allen moeten medewerken aan den opbouw
van ons land en dat zij moeten werken om
den waren vrede te winnen. Het ligt in de
bedoeling, dat deze Federatie maandelijks
zal bijeenkomen om de pro^emen, die alle
vrouwen bezighouden te bespreken, waar
na gezamenlijk getracht zal worden ver
betering te brengen in sociale geestelijke
en materieele toestanden, voor zoover die
binnen haar bereik liggen. Ieder^ georgani
seerde vrouw kan op deze wijze door mid
del van de afgevaardigde van haar ver
eeniging haar belangen bepleitëti en haar
problemen naar voren brengen. Een actie
zal alleen dan worden ondernomen namens
de Federatie bij eenparigheid van stemmen.
De heer K. Schikhof, onderwijzer aan
de O.L. School Terweeweg is benoemd tot
onderwijzer aan eén Mulosehool te Hengelo
eti zal 1 Febr. onze gemeente verlaten.
De agenda van de gemeenteraadsver
gadering, welke a.s. Woensdag zal woren
gehouden, vermeldt als voornaamste punten
de installatie van mr J. H. Vallentgoed. dde
als afgevaardigde van de C. H. Unie de
plaats zal innemen van den heer N. Zand
bergen, die als zoodanig bedankte.
Na de benoeming van een lid voor het
Burg. Armbestuur en een onderwijzer aan
de o.l. school, zal een voorstel van B. en W.
ter tafel komen tot vaststelling van de ver
ordening op de heffing van een straat- en
vermakelijkheidsbelasing. Tenslotte zal de
gemeentefoegrooting voor het jaar 1947 wor
den aangeboden, teneinde in een volgende
vergadering de debatten te kunnen doen
aanvangen.
VOORSCHOTEN
De hear L. A. Mooy, dir. van den Dis-
tributiedienst Voorschoten en Leddschen-
dam, zal 1 Januari as. deze dienst gaan
verlaten om dan het secretarisschap van het
BoTgstellittgflio<n<3s voor den Middenstand
betreffende de gemeenten Lcnd-schendam,
Rijswijk, Voorburg en Wassenaar te aan
vaarden.
Op Maandag 28 December a.s. wordt in
de Geref. kerk een Kerstconcert gegeven,
waaraan zullen medewerken: Nelly Binnen -
kamp (ait), W. H. Rozendaal (viool), Jean
Zwanenburg (viool) en Jan van Santbrink
(orgel); verder de Chr. Oratoriumver. „De
Lofstem" oi.v. Jan van Santbrink en Gerrit
Wielinge, orgel, voor cte koorbegeleiddng. Het
programma vermeldt o.a. deelen uit het
Kerstoratorium van J..J. v. d. Put, verder
werken van Bach, Vivaldi, Adam, Handel en
P. C. Westerling.
De Oegstgeester Amussmentsver. J>e
Nar" voerde in Het Wapen van Voorschoten
het too*- ®elepd „De Mijnklauw" van Otto
Zeegers op. Zij, die er niet geweest zijn de
zaal had beter bezet kunrasn zijn hebben
een zeer goede uitvoering gemist. Het gezel
schap, dat voor het eerst in Voorschoten op
trad, heeft een zeer goeden indruk achterge
laten.
Zij, wier tweede distributiestamkaart als
eindcijfer 2 draagt kunnen de schoenenbon
thans afhalen aan het Distributiekant. Treub-
straat 9 op Woensdag 18 December a.s. van
9.3012 uur voor de namen A t/m P en van
1416 uur voor de namen Q t/m Z.
ZOETERWOUDE.
Vrijdagavond gaf de Zoeterwoudsche
Mandoline Ver. Z.M.V., haar 9e uitvoering in
de Koorzaal der Ned. Herv. Kerk.
In zijn openingswoord sprak de voorzitter,
de heer J. Verstegen, een woord van dank
tot allen, die door hun milde bijdragen had
den medegewerkt aan de versterking van
de kas der vereeniging, waardoor deze in
staat gesteld werd een contrabas aan te
schaffen, welke dan ook dezen avond voor
het eerst zou worden gebruikt.
De nummers, welke Z.M.V. ten gehoore
bracht, onder de bekwame leiding van den
heer H. van Marsbergen, bewezen de talrijke
aanwezigen, dat er goed wordt geoefend in
de vereeniging. Men heeft gernoten en een aan
dachtig gehoor wist de prestaties van deze
jonge vereeniging naar waarde te beloonen
door een krachtig applaus.
De le violiste, mej. Hulsbos, was was door
ziekte verhinderd, waarvoor men de hulp
had ingeroepen van een violiste uit Leiden.
De klank van het koor was buitengewoon
mooi te noemen en als wij op enkele num
mers de aandacht willen vestigen, dan. doen
wij dat o.a. op: Andante van Mendelssohn,
Traumerei'van R. Sehuman, Nonnenkoor uit
Cassanova van Joh. Straus, welke nummers
gevoelvol en met talent werden vertolkt.
Na de pauze hoorde men het Bloemenlied
voor viool en piano van G. Lange en aan
het einde van den avond werd de violiste een
welverdiende bloemenhulde gebracht.
Alles bijeen is deze uitvoering weer een
succes geweest voor de Z.M.V. en het houdt
een belofte in voor de toekomst.
VALKENBURG
Door de oorlogshandelingen in Mei 1940
werden ook de straatlantarens getroffen, en
wel op zoodanige wijze, dat herstel niet meer
mogelijk was. Nu was dit in de jaren van
verduistering geen lastig probleem, doch an
ders werd dit na de bevrijding, toen het ge
mis aan licht, vooral op donkere avonden een
kruis was. Van gemeentewege werden daar-
bm als noodmaatregel eenige lampen aange
bracht aan huizen die op de belangrijkste
punten stonden.
Thans is er echter een begin gemaakt met
het plaatsen van lantaarnpalen en niet voor
gaslicht, zooals het was in 1940, maar voor
moderne electrische verlichting.
Nu de aansluiting voor aan- en uitscha
kelen reeds in hert raadhuis gereed is, zal
Valkenburg straks tot de „verlichte" dorpen
behooren.
WARMOND
Onder flinke belangstelling vond het
gecombineerde jaarfeest plaats van de Chr.
Meisjesver en de Chr. Jongemannenver.
Na een openingswoord van ds J. J. Zan-
dee en de op rijm gestelde jaarverslagen,
werden door leden van de J. V. een tweetal
inleidingen gehouden, waarmede «en indruk
gegeven werd van het werk op de vereeni
ging. Het ernstige leekenspel „Vader Mar-
tijn", dat met aandacht en waardeering ge
volgd werd, had als tegenwicht eenige vroo-
lijke volksdansen, uitgevoerd door een tien
tal charmante jongedames.
Na de pauze een spel van ernst en luim
„De schuur aan de grens", met veel animo
voorgedragen en aangehoord, en een zang
stuk „Herinneringen".
De zeer geslaagde avond werd besloten
met een ernstig woord van ds Zandee, die
alle jongelui opwekte zich bij een der ver»
ee naging en aan te sluiten.
