Ex-illegale kranten hoeven niet te wijken
Gerbrandy sprak voor 't Voormalig Verzet
Duitsch herstel niet ten koste van z'n huren
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
ZATERDAG 14 DECEMBER 1948
MINISTER GIELEN GELAST
TE DRUKKEN
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, dr Giielen, heeft het Dag
blad voor Noord-Holland verplicht de oud-
illegale bladen te drukken.
Gistermiddag werd deze onverkwikkelijke
zaak voor de Alkmaarsche reèhtbank in kort
geding behandeld.
De directies der oud-illegale bladen „De
Vrije Alkmaarder", ,,De Vrije Hoornsche
Courant", „De Kennemer Koerier" en van
de N.V. Dagblad voor Noord-Holland" kre
gen alle gelegenheid haar grieven naar yo-
ren te brengen. De ex-illegale bladen waren
vertegenwoordigd door mr Scholten, de ge
daagde partij door mr De Lange, beiden uit
Alkmaar.
Mr De Lange concludeerde, dat met de op
heffing van den bij zonderen staat van beleg
op 3 Maart j.l. de vordering van het per
denzelfden datum verdwijnende Militair Ge
zag, dat" de zetterij en drukkerij van de N.V.
Dagblad voor Noord-Holland, wier couran
ten wegens de aangenomen ontoelaatbare
houding in den bezettingstijd niet mochten
verschijnen, de oud-illegale bladen dienden
te verzorgen, was vervallen. Eerst later, op
23 September j.l., toen de Alkmarsche Cou
rant weer mocht verschijnen, kwam men tot
deze ontdekking.
De grootere papiertoewijzing van 1 No
vember jj. ie oorzaak, dat men thans het
werk niet meer aan kan. De overbelasting
van het bedrijf veroorzaakt zelfs ziekte on
der het personeel, waarvan een groot ge
deelte buiten Alkmaar woonachtig is. Ver
schillende menschen zijn meer dan 70 uur
per week voor de krant in touw. Dit alles
vormde in het kort de hoofdaanleiding „de
loondrukorder" op te zeggen.
Mr Scholten, die namens eischeresse op
trad, ging in het kort de verhouding tusschen
„de oude" en de illegale pers na en stelde
vast, dat deze kranten als volkomen gelijk
waardig kunnen worden beschouwd. Het
aantal abonné's der oude illegale bladen ijs
beduidend grooter dan dat der oude krant.
Een redelijke opzeggingstermijn had hier ze
ker in acht genomen kunnen worden.
Al is er geen mondelinge of schriftelijke
overeenkomst geweest, de wet kent altijd
nog de stilzwijgende wilsverklaring. Het is
©ver het algemeen de gewoonte een druk
order 6 maanden van te voren op te zeggen.
Blum's Kabinet zou heden
avond gereed komen
Naar een regeering jean vijf partijen
Léon Blum, de nieuwe Fransche minister
president kondigde gisteren aan, dat hij
waarschijnlijk Zaterdagavond zijn regeering
gevormd heeft. Waarnemers meenen even
wel, dat het zeker Zondag wordt. Commu
nisten, Socialisten, Radicalen, MJt.P. en ge
matigd conservatieven zijn de deelnemers
aan het bewind. Behalve Bidault als minis
ter van Buitenlandsche Zaken, zou ook
Maurice Schumann als minister van Finan
ciën in functie blijven. Blum aanvaardde n.l.
diens economisch plan.
De Communisten deden Blum weten, dat
zij niet zullen deelnemen aan zijn regeering,
als hij niet alle „Conservatieve groepen"
weert. Zij wenschen van te voren zijn pro
gram te kennen; een van de sleutelministe
ries bezetten (Buitenlandsche Zaken, Lands
verdediging of Binnenlandsche Zaken), een
verklaring over de politiek ten aanzien van
Indo-China en geen bevoordeeling van het
„beroepsleger" boven de dienstplichtigen.
M.R.P. LEIDT IN FRANSCHEN SENAAT.
De Fransche Asoemblée heeft 42 leden van
den Raad der Republiek benoemd. Dit
brengt de sterkte van dien Raad op 256.
Hiervan zijn 74 MRP, 73 Communisten, 44
Socialisten, 30 Radicalen, 14 Onafh. Repu
blikeinen, 11 Republ. Partij van de Vrijheid
en 10 andere partijen.
De directie der Vrije Alkmaarder is echter
-binen afzienbarien tijd in staat zelfstandig
haar krant verzorgen. Nu staat zij nog in
een dwangpositie. Men heeft zich zelfs niet
aan het eigen deurwaardersexploit gehou
den, dat inhoudt, dat de ontruiming door de
Vrije Alkmaarder vandaag plaats moet vin
den, terwijl men reeds op 11 December zei,
n'iiet meer te zullen zetten. Onderhandelingen
waren nog steeds niet verbroken, men
wachtte nog op teS€nvoorstellen. Mr Schol
ten verzocht den president, naast de be
schikking van den minister, in deze zaak
zoo spoedig mogelijk een voorloopige voor
ziening te treffen, daar nietverschijnen van
een krant onherstelbare schade aan het be
drijf kan aanrichten.
Woensdag 18 December om 11 uur. Tot zoo
lang kunnen de „bij de N.V. inwonende bla
den" er verzekerd van zijn, in normaal for
maat uit te komen en niet in pamfletvorm,
zooals de laatste dagen het geval is geweest.
Aan de sanitaire autoriteiten te Delhi
en Singapore is het toegestaan passagiers,
in vliegtuigen Karachi passeerend, met een
Engelsch gele-koortsvaccin te behandelen.
Hooger beroep bij de Pers
zuivering
Verlenging tijdelijk Persbesluit 1945.
Min. Gielen diende bij de Tweede Kamer
het wetsontwerp: Verlenging van den wer
kingsduur van het tijdelijk persbesluit tot 1
Juli 1947 in. Het voorziet in de instelling van
een beroepsinstanties voor degenen, die
door de commissie voor de Perszuivering zijn
ontzet van recht, alsmede in een wettelijke
regeling van de bevoegdheden van den
Persraad met betrekking tot de papiervoor--
ziening voor de pers en een rechtvaardige
verdeeling van de zet- en drukcapaciteit.
P.R.A. staat geheel buiten
bomaffaire
Bij de vermelding der laatste arrestaties in
de Haagsche bomaffaire, werd door ons aan
een ANP-bericht ontleend, dat o.a. twee
leden der Haagsche PRA werden gehoord,
terwijl één der verhoorde personen werd
vastgehouden, daar diens eventueele aandeel
in deze zaak zou worden onderzocht.
De PRA heeft echters met deze zaak niet
uitstaande, noch is één harer leden gear
resteerd.
Een der bommen uit Delftsche gracht
opgehaald.
Gistermiddag omstreeks 12 uur is uit het
water langs den 2den Delfgauwschenweg te
Delft een van de twee helsche macnines, die
de bij den bomaanslag te eDn Haag betrok
ken Delftenaar Peterse daarin had geworpen,
opgehaald. Op een weiland aan den Rijksweg
is het projectiel onschadelijk gemaakt. Het
tweede is nog niet gevonden.
Opsporing van de Firefly
gestaakt
Aangenomen wordt, dat piloot verongelukt is.
Door den dikken mist konden de toestellen
van den marine-vliegdienst gisteren niet van
Valkenburg opstijgen om het opsporingswerk
naar de Firefly voort te zetten.
Vanochtend is opdracht gegeven het opspo
ringswerk naar de vermiste „Firefly" te
staken, daarmein het wel moet aannemen, dat
de officier-vlieger 2e kl. W. Saltykoff van het
vermiste toestel verongelukt is.
Natuurlijk houdt men nog steeds reke
ning met de mogelijkheid, dat de vlieger
door een visschersvaartuig zonder radio is
opgepikt. Deze hoop zal men officieel laten
varen, wanneer Dinsdag nog niets verno
men is. In dat geval zal Dinsdagmiddag op
het vliegveld Valkenburg een plechtigheid
plaats vinden, waar de commandant-zee
macht, schout-bij-nacht J. A. Gauw, zal
spreken.
ENTHOUSIAST TREFFEN
IN POMONA, DEN HAAG
(Van een. onzer verslaggevers)
Op ondubbelzinnige wijze gaf het voorma
lig verzet in Den Haag gisteravond antwoord
op de, door prof. Sdhermerhorn geuite be
wering, dat het verzet in Nederland achter
hem staat.
Een andere prof., de oorlogsministerpresi
dent dr Gerbrandy, voerde in Pomona het
woord en een machtig applaus barstte los
toen hij de verzuchting slaakte in den groo-
ten nood van dit oogenblik vaak te denken:
„Was het maar wéér zoo, dat Nederland één
van zin en gedachte was voor de nationale
zaak".
In een rustig, maar enthousiast betoog,
sprak hij over de vertiouding van verzet en
Regeering gedurende den oorüog. De grootste
bewondering had hij voor het Nederlandscihe
verzet, dat hij als het beste van alle geal
lieerde landen schetste. Het was voor de Re-
geerdng in Londen een groote steun, te we
ten, dat er in Nederland gestreden werd. Dat
versterkte ons crediet bij de bondgenooten,
die na de capitulatie van 1940 en de regee-
ring9politiek, direct daarop, zich wel eens
afgevraagd hebben wat zij aan Nederland
hadden. Met het vorderen van den oorlog
werden de verbindingen beter, kwamen er
meer zendtoestellen los, dank zij het vernuft
van Philips en zoo kon dat net van bericht
geving ontstaan, dat de Regeering moest in
lichten over alles wat er militair, strategisch
en politiek in Nederland voorviel. Spr keerde
zich met kracht tegen de bewering, dat er in
Londen in den r.egeeringskring verraad in
het spel zou zijn geweest. Een minutieus on
derzoek, ingesteld in verband met het in de
val loopen van zeer vele Engelsche agenten
op Nederlandsch grondgebied toonde aan,
EEN POSITIEF ANTWOORD
UIT AMERIKA
De V.S. zullen nimmer een politiek voeren,
die Duitschland in staat stelt te herleven
ten koste van bevrijde landen. Een zekere
mate van herstel in Duitschland is nood
zakelijk met het oog op het herstel van zijn
buurstaten, aldus de verklaring van het
Amerikaansche ministerie van Buitenland
sche Zaken op de beschuldigingen van mr
V. Kl effens.
Het feit, dat Duitschland niet in staat is
de door Nederland benoodigde grondstof
fen te leveren, de Nederlands*vhe landbouw
producten te importeeren en gebruik te
maken van de Nederlandsahe binnenvaart
schrijft het ministerie geheel toe aan het
verstoorde economisch leven in Duitschland.
De verklaring verwacht, dat de autori
teiten, betrokken bij de economische samen-
Stelling der Britsche en Amerikaansche zone
van Duitschland, met Nederland en andere
belanghebbende landen gedetailleerde be
sprekingen zullen voeren. Het is waarschijn
lijk, dat aan de militaire missies te Berlijn
WAT DE TWEEDE KAMER VOLGENDE
WEEK BEHANDELT.
Na beraadslaging over de Regeeringsver-
klaring komen in de Tweede Kamer o.a aan
«1e orde de begrootingen van Overzeesche
Gebiedsdeelen en Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen Vrijdag komt oa aan de orde
het opmaken van de voordrachten ter aan
vulling van vier vacatures in den Hoogen
Raad.
V OP 1 DEC. WAREN ER 6300 JOURNALISTEN
„GEZUIVERD".
Volgens de M. v. A. inzake de Onderwijs
begroting waren er op 1 Dec. j.l. 6300 cer
tificaten van geen bezwaar uitgereikt aan
journalisten. Bij de voorbereiding van het
ontwerp Perswet ligt het in het wcr»eroen
in dit ontwerp een hoofdstuk op te nemen,
dat handelt over een tuchtrechtelijk college
voor jMrnalisten en uitgever».
handelsmissies zullen worden toegevoegd,
die te Minden zullen zetelen, waar ook het
bizcnale economische bureau gevestigd is.
DE EIS CHEN VAN LUXEMBURG.
Luxemburg eischt van Duitschland gebruik
van den spoorweg op de Duitsdie zijde van
de Moezel en het bouwen, op Duitsche kosten,
van een stuwdam in de Our.
Het zoeken naar verdere slachtoffers i n
Manhattan, waar een woonkazerne instortte, is
gestaakt. Er zijn nu 37 dooden.
dat de instantiesin Londen in ieder geval
vrij uitgingen. Dat het gebeuren kon, moet
toegeschreven word,en aan het raderwerk
van den geheimen dienst, die in Engeland
op dezelfde wijze tientallen Duitsche spion
nen tegen de lamp deed vliegen.
Ook de bewering, dat de O.D. de Regee
ring eenzijdig voorgelicht zou hebben, ver
wierp de heer Gerbrandy. De Regeering ont
ving honderden rapporten, alle illegale bla
den en vele andere inlichtingen en zij moest
daaruit haar conclusies trekken. Dat die,
zooals in het geval van de Nederlandsche
Unie, wel eens niet heelemaal juist waren,
lag niet aan de Regeering, maar aan de in
lichtingen.
Zonder evenwel iemand of iets te kleinee
ren, noemde spr de K.P. en de L.O. als de
groepend ei in het verzet het spits afbeten.
Het liefst zou hij K.P.-er geweest zijn. Deze
actieve groepen vormden echter niet het
eenige verzet. Het geestelijk verweer van
heel het volk was van het uiterste belang,
omdat dat tenslotte den doorslag gaf. Met
ontzaglijke ontroering gedenk ik allen, al
dus prof. Gerbrdndy, die in het verzet ge
vallen zijn. Hun daden waren H. M. en Haar
Regeering een bron van bezieling.
Het sprak voor de Regeering toen vanzelf,
dat zij volledigen steun beloofde aan de na
gelaten betrekkingen van gevallenen en an
dere slachtoffers. Het kwam niet bij haar
op, dat men op dit punt ooit zou kunnen gaan
aarzelen. Ik begrijp dat niet, aldus spr, maar
er zijn wél meer dingen gebeurd, die ik niet
begrijp. Ik heto mij ook verkeken op de be
handeling van oorlogsmisdadigers. De reac
ties van nu kon spr toen niet van ons volk
verwachten.
Maar als wij ons herinneren wat geleden
en bereikt is, laten we ons dan ook herinne
ren allen eendrachtig nationaal te zijn, als
het gaat om onze taak tegenover ons land en
ons rijk, zoo besloot de heer Gerbrandy z'n
geestdriftig ontvangen betoog.
SCHUMACHER'S WIJSHEID.
Terug uit Engeland zeide Schumacher bij de
Labourpartij een vérstrekkend begrip te heb-
bep gevonden. In Groot-Brittannië en Scandi
navië leeft de democratische gedachte het
sterkst. Op het continent heeft zij niet veel
kans, tenzij zij in Duitschland verwerkelijkt
wordt.
SCHEPEN IN DE MIST.
Voor Oostende liep gisteren in de mist de
postboot op Dover op het strand, zonder verder
schade te krijgen. Voor Yorkshire overkwam
hetzelfde de Nederlandsche kustvaarder Not
tingham. Het schip werd zwaar beschadigd.
De Wereldreis van Pietje Pluis en Jantje Joppe
Mevrouw Smits, die dadelijk begreep
wat er aan de hand was, holde door de
keuken naar de tuin en liet, toen ze den
armen glazenwasser aan de ladder zag spar
telen, onmiddellijk haar zonnescherm neer,
om hem daarmee op te vangen Nu, het was
juist bijtijds, want nog geen seconde later
plofte de glazenwasser, die zich niet meer
houden kon, naar beneden.
90. Hij viel precies op het zonnescherm,
veerde weer op en belandde midden in de
prachtige rhododendron, die het sieraad van
de hele tuin uitgemaakt had, maar nu tot
een vormloze massa in elkaar geplet werd.
Ook het zonnescherm was er niet zonder
kleerscheuren afgekomen, zodat het voor
mevrouw Smits een middagje werd, om
nooit te vergeten.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Middelharnis R. W.
Steur te Oldébroek; te Scheemda J. Colijn
te O. Wytwerd; te Stadskanaal (toez.) F.
Offringa^e Vlagtwedde.
Aangenomen: naar Amersfoort A. C.
Smits te Durgerdam.
Bedankt: voor Stavenisse H. Kraaij te
Boven-Hardinxveld.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Mijdrecht J. B. v. Meche-
len te Roosendaal.
Bedankt: voor Zwijndrecht E. Na wijn
te Bergum.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te Boskoop P. J. de Bruin
te Veenendaal; te Gouda G. A. Zijderveld
te Zwijndrecht.
VEREENTGING VAN CHR. GEREF.
ORGANISTEN IN VOORBEREIDING
Een vereeniging van Chr. Geref. Organisten
is in voorbereiding. Het doel is o.m. de ver
betering van het kerkgezang in den Eere-
dienst en het behartigen van de belangen
der Ohr. Geref. organisten,. Zooals bekend,
zijn de Ohr. Geref. organisten reeds georga-
seerd in de Geref. Organistenvereeniging.
KRING VAN VRIENDEN VAN
KOHLBRUGGE.
Maandag 6 Januari 1947 zal door den „Kring
van Vrienden van Kohlbrugge" in het Wijk-
gebouw van de Ned. Herv. Gemeente aan
het Laurens Kosterplein te Amersfoort een
groote conferentie gehouden wérden. In de
morgentoij eenkomst zal ds D. van Heyst van
Ommen spreken over: „Kohlbrugge en
afscheiding" en in de middagbijeenkomst
ds J. Bronsgeest van Velsen over: .Recht
vaardigheid en Heiligmaking bij Kohlibrugge."
PERSONALIA
Morgen is het 50 jaar geleden, dat dr J. C.
J. Bierens de Haan te Amsterdam, aan de
Leidsche Universiteit is gepromoveerd tot
doctor in de geneeskunde, terwijl mr E. Polis
te Scheveningen en mr F. H. Pels te Breda
op 18 en 22 Dec. het feit herdenken, dat zij
resp. vóór 50 en 60 jaar aan dezelfde R.U.
zijn gepromoveerd tot doctor in de Rechts
wetenschappen.
PROMOTIES
LEIDEN, 13 Dec. Gepromoveerd tot doc
tor in de Lett, en Wijsbegeerte op proef
schrift „Vertaling en commentaar der tra
dition,eele Egyptusche autobiografische teks
ten vóór het Nieuwe Rijk", J. M. A. Janssen
te Leiden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
LEIDEN, 13 Dec. Geslaagd doet. ex. wis-
en natuurkunde (pharimacie met levensmid
delen! eer), mej. E. Eikeleniboom te Oegst-
geest; cand. ex. Rechtsgeleerdheid, J. W.—
Jansen te Voorhout, J. H. W. baron van
Voorst tot Voorst te 's-Gravenhage, mej.
C. C. A. Nysingh te Den Haag en G. H. Bol
huis te Den Hélder; apoth. ass. ex. Ie ged.
N B. Asselbergs te Wassenaar, E. M. Cohen
te Leiden, M. H. J. van Gervsn te Zeist, H.
A. Sloot te Den Haag, A. W. Croe6 en J. M.
H. v. d. Sande, beiden te Utrecht.
LEIDEN, 13 Dec. Geslaagd prop. ex.
Godgeleerdheid: B. Kruik te Leeuwarden; P.
H. de Pree te Apeldoorn; G. J. J. Versteegh
te Voorburg; cand. ex. letteren en wijsbe
geerte (a): mej. J. Lentz te 's-Gravenhage.
ROTTERDAM, 13 Dec. Geslaagd cand.
ex. econ. wetenschappen J Berkman, Baren-
dnecht; K de Boer, Den Haag; F H Born en
M Bruyn, R'dam; D de Bruijne, Den Haag;
W J Buiten, Groningen; P H van der Eist,
Den Haag; W Enthoven, R'dam; C Eweg,
Utrecht; J R Hagen en A Th M Hilling,
Voorburg; C Kamermans en C L Kamsteeg,
R'dam; J R van de Krogt, Delft; S de Levie,
Den Haag; H S Menco, R'dam; L Meulen-
broek, Den Haag; J N J Noorlandt, Leiden;
H J Nijman, Meppel; G J Peters, C L Sprey,
W J H C Truitman, F E G Waaijer en J L
Werner, allen te R'dam; M C Beauchez, Til
burg; A M v Ebbenhorst en C Tengbergen,
Den Haag; L E Grposman en D H Nijhof,
R'dam; J Th W Hendriks, Den Haag; B R
Smidt, W H Stél, A L Westers en A Zorn,
allen te R'dam; H Ritmeester, Dordrecht; W
J Valkenburg, Wassenaar; E H van der Mark,
K C Laritoy en J Kasteel, allen te R'dam; M
M de Vries, Voorburg; en de dames A Ver
velde en H Goris, beiden te R'damajdoct. ex.
econ. wetenschappen F W Ambagtsheer en
C Bak, R'dam; W Drees, P J van de Burg,
C A Durang, K O Feis, allen te Den Haag;
A L Fuhring, Utrecht; W D A den Hartog,
R'dam; J P ÏCuipers, Coevorden; P P Lee-
wens, Den Haag; P J Mor\tagne, R'dam; J R
Nieuwenhuis, Groningen; J Plantinga, Delft;
L M Rombouts en E H '1 Sadée, R'dam; A
J M Snijders Den Haag; P L Sprik Gouda;
The Sik Tjoe, R'dam; J Willems, Rijswijk; J
Alers R'dam; A C van der Linden Den Haag;
P Theune, Vlissingen; J E Wassenaar, Voor
burg; W R C van de Meer, Den Haag; G de
Groot, Huizum (Leeuwarden); W H Krantz,
Scheveningen en mej M de Zaaijer, den Haag.
AMSTERDAM, 13 Dec. (V.U.) Geslaagd:
doet. Theologie ds A. G. Honig, Amsterdam;
ds J. M. Vlijm, Utrecht; cand. Rechten: de
dames J. v. Drunen, Amsterdam; M. A. E.
Grashuis, Zaandam; E. J. Stoorvogel, Am
sterdam; A. J. v. Trigt, Purmerend; de heer
Y. N. Zeijl, Amsterdam; doet. rechten: J. v.
Haeringen, Den Haag; A. A. Hebly, Apel
doorn; W. G. Ph. v. d. Heijden, Leiden; A.
Rutgers, Wassenaar; cand. theologie: P. L.
Sohuddebeurs, Winterswijk.
GRONINGEN, 13 Dec Geslaagd: artsex.
Ie ged. mej. M. T. de Jong, Groningen; be
vorderd tot arts: C. Th. B Wakkerman, Hen
gelo (O.); doet geneeskundeJ. A. Sluiter,
Vriesscheloo.
SUBSIDIES VOOR CULTUREELE
INSTELLINGEN
Naar uit de Memorie van Antwoord in
zake de Onderwijsbegrooting blijkt, zal de
Overheid cultureele manifestaties zooveel
mogelijk bevorderen. Voor de Ned. Opera is
voor het seizoen 1946/1947 in beginsel een
subsidie van f 273.000 uitgetrokken, terwijl
voor de tooneelgezelschappen, voornamelijk
die te A'dam, R'dam en Den Haag, een sub
sidie van f 380.000 verantwoord wordt ge
acht. Over het subsidie aan de orkesten zal
de minister van O. K. en W. nog overleg
plegen met zijn ambtgenoot van Binnen-
landsohe Zaken.
