Kamermeerderheid voor Conversie-ontwerp
Franco-regime nog steeds punt van discussie
Onrust in Azerbeidsjan wordt bedenkelijk
NIEUWE LEED6CHE COURANT
S
WOENSDAG 4 DECEMBER 194S
V.A.R.A. acht neutraliteit van
A.V.R.O. onbestaanbaar
Wil komen tot een Ned. Radio-Unie
Een speciale door de VARA ingestelde
commissie heeft rapport uitgebracht inzake
de organisatorische en andere vraagstukken
van den omroep. De VARA stelt zich voor
een federatieve samenwerking, welke geen
voortzetting van het vóór-oorlogsche radio-
bestel, noch een vervolg van het huidig
compromis is, maar een Nederlandsche of
Nationale radio-unie is, waarin alleen om-
roeporganen kunnen worden aanvaard,
Welke representanten zijn van uitgesproken
en erkende geestelijke stroomingen. Zoo is
er, volgens het rapport, voor de AVRO al
leen plaats, wanneer ze optreedt als het om-
roeporgaan van een dergelijke stroami-ng,
b.v. van het liberalisme. Alle geestelijke en
maatschappelijke stroomingen moeten in t
omroepbestel tot uiting worden gebracht,
onder een wettelijke regeling van den zend
tijd.
71. Plotseling stonden ze, voordat ze 't
zelf wisten, aan het kanaal. Ineens dachten
ze aan het pontje. Waar zou het gebleven
zijn? Lang dachten ze er niet over na. want
er stond een grote wagen op de weg. met
'n paard er voor. De voerman was blijk
baar in het nabijstaande huis. Vlug klom
men ze er in en kropen onder een hoop
lege balen, die in de wagen lagen.
72. Even later kwam de voerman en de
wagen reed weg. „Fijn, jó!" fluisterde Jantje.
Maar toen de .wagen een eind gereden had,
kwamen daar.de passagiers van het
pontje aangewandeld. Het pontje was de
vorige avond laat aan de kant gedreven, de
passagiers hadden in een herberg overnacht
en vroegen nu aan den voerman, of hij hen
thuis wou brengen 1
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Ens (N.O.P.) A. B. Bekius
te Heerenveen; te Klooster ter Apel H. A3*
kema te Ezinge (Gr.); te Nijbroek (toez.)
D. Kramer te Drogebam; te Scbraard R.
Das, cand. te Woerden.
Aangenomen: naar Borculo A. Lan<k-
stra te Diepenveen; naar Eelburg D. v. d. Ent
Braat te Montfoort; naar Meppel Th. C.
Frcderikse te Valkenswaard.
Bedankt: voor Sebaldeburen-Lutjegart
H. F. Walgen te Oudega en Kolderwoldle;
voor Scheveningen dr A. F. N. Lekkerkerker
te Loosduinen.
Benoemd: tot godsd. onderw. te Sefc-
thigen (Gr R. v. d. Kooy, die deze benoe
ming heeft aangenomen.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Stadskanaal (vac. H. Zand
bergen G. J. Hoytema te Smilde en M.
Kamper te Nieuw-Weerddnge.
Beroepen: te Amsterdam-N. Joh. de
Boer te Z.-Beyerland; te Gouda (2e maai)
W. v. Dijk te Nijmegen; te Haarlem (5e
pred.pl.) R. de Vries te Alblasserdam; te
Zweeloo W. P. J. Zwerver te Hij ken.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen: te Ermeto A. v. d. Ziel te
Groningen.
Chr. Geref. Kerk.
Tweetal: te 's-Gravenzande M. W.
Nieuwenhuijze te 's-Gravenhage-C. en J.
Hovius te Zwolle.
Beroepen: te Enschede H. W. Eeriand
te Dokkum.
Bedankt: voor Maassluis A. Gruppen
te Elburg.
Rem. Broederschap.
Beroepen: te Gouda (toez.) J. v. d.
Gugte, laatstel. voorg. N. P. B. te Bussum.
MEDISCHE FACULTEIT TE NIJMEGEN?
De R.-K. Artsenvereeniging in Nederland
heeft op een gisteren gehouden vergadering
eenstemmig besloten aan de St. Radboud-
stichting te Utrecht ter kennis te brengen,
dat een spoedige oprichting van een medi
sche faculteit aan de R.-K. Universiteit te
Nijmegen gewenscht is.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEÏDEN, 3 Dec. Geslaagd cand. Letteren
en Wijsbegeerte B: H. A. Wage te Voorburg.
GRONINGEN, 3 Dec. Geslaagd voor doet.
rechitsgel. mej. C. M. H. de Jager te Haren
(Gr.) en de heer en C. O. Rommerts en D.
F. A. Eecen, beiden te Leeuwarden; voor
cand. godgeleerdheid: J. H. W. Saudijck, te
Barneveld; voor doet. klass. lett. Th. J. de
Jonge, te Veendam.
UTRECHT, 3 Dec. Geslaagd: apothekersex.
Ie ged. mej. J. G. Mulder, Utrecht; H. W.
Timmers, Utrecht, H H. KI aas sen, Enschede,
J. W de Bruyn, Utrecht; cand. Germaansche
taal- en letterkunde (Duitsch)mevr. H. O.
H. van Lessen-Douwes Dekker, Utrecht;
cand. Indo-Iraansche letteren: C. D. Grijns,
Gorinchem; cand. Godgeleerdheid: K. Schip
per, Goudswaard; semi-artsex. mej. B. de
Boer, J. A. M. van Gorp, H. M. Olieslagers,
H Waterborg; artsex. mej. L. Hemmes, E.
Sangster; theor. tandheelk. ex. Ie ged. J. H.
F. J. Bosboom, mej. E. M. J. G. Drinkenburg,
R. J. C. Hoyng, mej. A. M. Lettinga, H. J.
Links, M. R. N. Oosterveen, W. Wagenaar,
mej. J. A. Oudendal, F. M. Schouten, L. J. H.
M. Sicking, G. E. M. Uil; theor. tandheelk.
ex. 2e ged. mej. S. H. Schattenkerk.
Mr Oud contra Cheribon
(Vervolg van Pag. 1)
Mijn hoofdbezwaar tegen de overeenkomst
van Cheribon is, dat de mogelijkheid van
deze ontwikkeling wordt prijsgegeven. Im
mers als op den grondslag van deze overeen
komst nieuwe verhoudingen worden uitge
werkt, bestaat het Koninkrijk als het alle
tegenwoordige gebiedsdeelen omvattend ge
heel niet meer. Indonesië staat dan buiten
het Koninkrijk en gaat met het Koninkrijk
een „Unie" aan. Dit is geen kwestie meer
van „omvorming" van het Koninkrijk. Het
Koninkrijk wordt niet omgevormd, haar ont
bonden.
De wijze waarop dit geschiedt, acht Ik bo
vendien in strrjd met de grondbeginselen der
democratie. De Republiek Indonesië, waar
mede de overeenkomst wordt gesloten, is
geen democratische staat. Ik ontken niet, dat
zij het kan worden, maar zij is het niet. Als
democratische staat moet zij nog worden ge
organiseerd. Deze organisatie had aan het
sluiten van een overeenkomst van zoo verre
strekking dienen vooraf te gaan. Er bestaan
voor het tegenwoordige allerminst voldoende
waarborgen, dat de vrijheden der millioenen,
die de bevolking der Republiek vormen, ver
zekerd zijn. Door den loop der historie is
op Nederland de taak komen rusten daar
voor te waken. Wanneer wij diie taak ver
zuimen, komen wij in strijd met de hoog
ste doeleinden die de Partij van den Arbeid
bij haar oprichting heeft getoond te willen
nastreven.
Ik geef mij, deze dingen neerschrijvende,
er ten volle rekenschap van, dat afwijzing
der overeenkomst van Cheribon geen een
voudige zaak is. Zij zal ook internationaal
zeer ongewensohte reacties kunnen wekken.
De felle oppositie, in sómmige kringen ge
voerd, zal er bovendien toe kunnen leiden,
dat die afwijzing in een volkomen verkeerd
licht komt te staan. Hier past geen felheid;
hier is alleen zorgvuldig overwogen staats-
mansbeleid op zijn plaats.
Daarom worde een formeele afwijzing der
overeenkomst vermeden. De Regeering zoeke
een vorm, die, zonder dat de overeenkomst
wordt aanvaard of afgewezen, den weg open
laat voor verdere besprekingen-
Dat dit moet geschieden op een wijze, die
duidelijk getuigenis aflegt van een ruim be
grip voor de eischen van een nieuwen tijd,
is vanzelfsprekend".
Emigratie naar Australië
De Australische minister van Immigratie,
Arthur Calwell, deelde in het Huis van Af
gevaardigden mede. dat de immigratie-on
derhandelingen met dee Nederland
sche Regeering bevredigend verloopen.
Volgend Jaar kan reeds een klein contingent
in Australië aankomen, terwijl hij uiteinde
lijk een stroom van Nederlandsche en Zwrt-
sersche immigranten tegemoet zag. Hij ont
kende dat Australië pro- of anti-Neder-
landsch of pro- of anti-Indoneesch zou zijn
en deelde mede. dat de vrijwillige repatriee-
ring van 2700 Indonesiërs was voorbereid.
DIVERSE REGROOTINGEN
AANGENOMEN
De Tweede Kamer accepteerde gisteren
het wetsontwerp tot het aangaan van geld
leen ingen ten laste van het Rijk, ter con
versie van uitstaande schuld. Er stemden
60 kamerleden voor, 20 tegen.
Te voren had de heer de Wilde (AR.)
het wetsontwerp aangevallen en het beden
kelijk genoemd, dat het heele Nederland
sche geldwezen van den Kneuterdijk uit
dictatoriaal geleid wordt. In dit wetsont
werp wordt den minister een macht ver
leend, waaraan spr. niet wilde meewerken.
De heer Luca6 (K.VP.) vroeg of de rente
niet lager zal zijn dan 3% en de heer Tila-
nus (C.H.U.) achtte artikel 4 van het ont
werp in strijd met art. 163 van de grond
wet, die uitspreekt, dat verbintenissen van
den staat jegens zijn schuldeischers worden
gewaarborgd.
Minister Lieftinck bestreed de ingebrachte
bezwaren en zeide, dat de Staat de ver
plichtingen, die hij heeft, nakomt. Die ge
dachte beheerscht spr.'s politiek. De rente
voor beleggingen wordt niet lager dan 3%.
Voor de gedwongen leening kon spr. zich
daarop niet vastleggen.
De Kamer behandelde daarop de begroo
tingen der hooge colleges van Staat, kabi
net der Koningin en kabinet van den minis
ter-president, waarbij de heer Stokvis
(C.P.N.) erop aandrong de kwestie van het
bureau Nationale Veiligheid in het open
baar te behandelen. De heer Korthals (P.
v. d. V.) vroeg inlichtingen o vreden Reg.
Voorlichtingsdienst.
Minister Beel deelde mede, daf het B.N.V.
tegen het einde van het jaar geliquideerd
zal zijn Het R.V.D. rapport wordt in den
eerstvolgenden ministerraad behandeld.
De begrootingen zijn z.h.st. aangenomen.
Vervolgens was de begrooting van Sociale
Zaken aan de orde, waarvan de behandeling
tegen zes uur geschorst werd.
In de avondvergadering zijn bij de be
grooting der P.T.T. opmerkingen gemaakt
over de verhoogde posttarifven, de telefoon
netten der groote gemeenten, die de heer
Steinmetz (K.V.P.) toch weer terug wil geven.
De begrooting is aangenomen met aantee-
kening van de C.P.N., die tegen was.
Bij de begrooting van het Zuiderzeefonds
Is critiek uitgeoefend op de beslissing der
regeering de inpolderingen niet voort te
Preeken afgeluisterd en
dominé verraden
De dader veroordeeld tot 5 jaar R.W.I.
(Van onzen verslaggever voor Rechtszaken).
De Bijz. Raad van Cassatie heeft heden J.
A. van der Warf te Groningen, tot 5 jaar
R.W.I. veroordeeld, omdat hij in den oor
logstijd preeken had afgeluisterd en versla
gen daarvan had afgegeven aan den S.D.,
me gevolg dat ds Kapteyn werd gearresteerd.
Het vonnis van het Hof te Leeuwarden was
9 jaar R.W.I.
P. M. Lenaers uit Tegelen, die als blok
hoofd in het concentratiekamp te Amersfoort
had mishandeld, werd tot 4 jaar .gevangenis
straf veroordeeld, met aftrek. Het vonnis van
het Hof was 2 jaar geweest.
Voorts kreeg P. J. H. Bissohops te Sim-
pelveld 12 jaar R.WI, wegens toetreding tot
de Ned. Landwacht. Het vonnis van het Hof
was 15 jaar. M. J. Meuwissen te St. Odiliën-
berg, kreeg voor hetzelfde feit 10 jaar gev.
straf. Het vonnis van het Hof was hier 12
jaar geweest.
H. H. Haagen te Börholtz, die ook tot ae
Landwacht wa? toegetreden, hield zijn 12
Jaar, die hem door het Hof te Den Bosch
Was opgelegd.
Tegen mej. Hendrica Hubertina Driessen,
die tot 3 jaar gev .straf was veroordeeld,
om dat zij een persoon verraden had, die
Fr an sc he krijgsgevangenen had geholpen,
werd het beroep verworpen.
Het kasteel Merdinck bij Heino zal als
Ned. Herv. Kerk- en Jeugdcentrum worden
Ingericht en op 1 Mei '47 worden geopend.
zetten. Minister Vos deelde mede, dat de
stopzetting slechts voor enkele jaren geldt.
Zij worden, zoodra de periode van noodher-
stel voorbij is, met kracht voortgezet.
De begrooting is z.h.st. aangename^
EERSTE KAMER KEURDE
BEGROOTINGEN GOED.
In een gisterenavond gehouden korte ver
gadering keurde de Eerste Kamer van de
begrooting 1946 de hoofdstukken Justitie,
Huis der Koningin, Nationale schuld en On
voorziene uitgaven goed, benevens de wet
op de middelen. Tevens werd goedgekeurd
het wetsontwerp tot toepassing van het Zie-
kenfondsenbesluit voor personen, die inge
volge het bepaalde in het K. B. van 28 Ja
nuari 1931 niet verzekerd zijn krachten? de
Ziektewet.
HET GEZANTSCHAP BIJ DEN PAUS.
De heeren Zandt en Dis willen afschaffing.
De Tweede Kamerleden Zandt en v. Dis
dienden een amendement in op 't hoofdstuk
(Buitenlandsche Zaken) van de Rijköbegroo-
ting 1947. De bedoeling er van is het Ne
derlandsche gezantschap bij den Pauselijken
stoel op te heffen
DE OPBOUW VAN NEDERL.-INDIÊ.
Sprekend over het economisch herstel van
Ned.-Indië, zeide dr ir P. Honig, plv. direc
teur van ..Economische Zaken" te Batavia,
gisteren tijdens een voordracht te R'dam, dat
voor den opbouw der exportcultüres, de in
dustrie, havenwerken en het verkeerswezen
een bedrag noodig was van 500 millioen dol
lar aan buitenlandsche deviezen. De gedachte
van de Ned.-Ind. Regeering was voor dit be
drag een herstelleening te verkrijgen van de
Internationale Bank, welke in tien jaar zou
worden terugbetaald.
Pers in Indië den mond
gesnoerd
Tot tempering der Oostersche
hartstochten.
Heden werd officieel te Batavia bekend
gemaakt, dat in den vervolge zoowel de
Nederlandsche als Inheemsche publiciteits-
organen zich behooren te onthouden van
meenings-uitingen en nïieuwspublicaties,
welke krenkend zijn, of gevoelens van haat
en verachting tusschen de verschillende
groepen in Nederlandsch-Indië kunnen op
wekken.
Tevens moeten alle pogingen in het werk
worden gesteld om de publicaties im de ver
schillende gebieden zoo objectief mogelijk
te doen zijn.
(Onze Indië-redacteur teekent hierbij aan:
Hoewel wij een dergelijke beslissing in Ne
derland natuurlijk niet zouden accepteeren,
kunnen wij ons voorstellen, dat "i<n het hui
dige stadium een dergelijk verbod in Indië
noodzakelijk is. Meer speciaal tegen de fel
ageerende Inheemsche organen, dan tegen
de Nederlandsche pers, daar deze reeds lan
gen tijd, enkele gunstige uitzonderingen
daargelaten, niet meer over een eigen mee-
nijng beschikt).
Britten hielpen de „republiek"
in het zadel
Aldus het Inheemsche dagblad „Merdeka*.
Schrijvend over het vertrek van de Brit-
sche troepen uit Indië, merkt de republi-
keinsche „Merdeka" op, dat de Engelschen,
zonder het overigens te willen en zonder
begrip van de feitelijke toestanden, de In-
heemschen zeer goed hebben geholpen. Gen.
Christison's (langen tijd geall. opperbevel
hebber van Ned.-Ind"i<ë) feitelijke erken
ning van de republiek heeft het zelfver
trouwen van de bevolking in belangrijke
mate verhoogd, aldus oordeelt de „Merdeka"
POLEN WENSCHT ER MEE
TE BREKEN
In de politieke commissie der Ver. Naties
is gisteren langdurig gedebatteerd over het
Amerikaansche voorstel Franco te verzoeken
af te treden en het Poolsche om alle be
trekkingen met Spanje te verbreken.
De stemmen waren zeer verdeeld.
Terwijl Amerika en Engeland tegen
het verbreken van de diplomatieke betrek
kingen opponeerden, uit vrees dan een bur
geroorlog te zullen ontketenen, spraken
Frankrijk, Rusland en België zich om. vóór
het Poolsche voorstel uit. Zij waren van
meening, dat de Ver. Naties de taak heb
ben een eind aan de Spaansche kwestie te
maken.
Inmiddels protesteerde Spanje in W ashing-
BELGISCHE SENAAT KON WEER
VOORUIT.
De Belgische Senaat kon gisteren opnieuw
bijeenkomen, daar de R.K. fractie tegen de
verwachting in, weer aanwezig was.
DUITSCHE EN OOSTENRIJKSCHE
GELEERDEN NAAR AMERIKA.
Opnieuw zullen honderden Duitsche en
Oostenrijksche geleerden in Amerika wor
den te werk gesteld zoodra vervoer moge
lijk is, aldus deelde het Amerik. ministerie
van Oorlog mede. Het huidige aantal van
270 zal worden verviervoudigd. De tewerk
stelling op het gebied van raketten alleen
zal den Amerik. belastingbetaler naar schat
ting 750 millioen dollar besparen.
AURIOL PRESIDENT DER FRANSCHE
NAT. VERGADERING.
Met 284 stemmen is Auriol gisteren tot
president van de Fransche nationale verga
dering gekozen. De communist Caóhin kreeg
170 stemmen, Varenne (Radicaal) 98 st.
HEBBEN RUSSEN GEEN TIJD
VOOR INTERVENTIE?
In Azerbeidsjan neemt de onrust toe, door
het besluit van de regeering in Tebris om
de arbeiders en jeugdgroepen te bewape
nen voor den strijd tegen de regeeringstroe-
pen. Deze rukken verder in Azerbeidzjan op.
Zij zullen de verkiezingen moeten bescher
men, die aanvankelijk zes, thans in overig
Perzië op 7 December worden gehouden. In
Azerbeidsjan kunnen zij eerst doorgaan, als
de regeeringstroepen alle posities ingeno
men hebben, aldus Chavam es Sultaneh gis
teren.
Het moment om de, vorig jaar verloren
posities terug te winnen, is door de Perzi
sche regeering zeer gunstig gekozen. Het zou
te gek zijn, als de Russen zich, gedurende
het ontwapeningsdebat in de V.N. zouden
mengen in deze binnenlandsche Perzische
aangelegenheid, die hen echter geenszins
onverschillig laat!
EDUARD FLIPSE VERLIET HET
ZIEKENHUIS.
Na 8 weken in een ziekenhuis te R'dam
te zijn verpleegd heeft de dirigent Eduard
Flipse die inrichting heden verlaten. Hij zal
nog ge ruimen tijd rust moeten houden.
ton tegen het Amerikaansche voorstel, dat
het als een inbreuk op zijn souvereine rech
ten en als een beleedfèing voor land en
volk beschouwt.
Het bewind in Spanje is niet fascistisch,
aldus de nota. Het aantal vreemdelingen in
h*t Spaansche leger is niet grooter dan 2%.
-FRANSCHE SOCIALISTEN STEUNEN
CANDIDATUUR VAN THOREZ
De Nationale Raad der Fransche Socia
listische Partij heeft zich met een meerder
heid van vier vijfden uitgesproken voor
handhaving der candidatuur van Maurice
Thorez (Comm.) bij de presidentsverkie
zingen.
Gebr. Hoogenboom ontkennen
balstarrig
Inzake aandeel moord te Amsterdam
In aansluiting op ons bericht van gisteren
wordt nader gemeld, dat de Gebr. Hoogen
boom, die verdacht worden van den moord
op de 6-j. mej. Marsman in de Warmoes-
straat te A'dam, halstarrig blijven ontken
nen jets met dezen moord te maken te heb
ben gehad. Toen Jacob Hoogendoorn de
Ned. krant zag, waarin de foto's van de beide
heeren waren afgedrukt, verklaarde hij, wel
enkele malen gegrepen te zijn wegens dief
stal, doch nimmer wegens moord. „Aan deze
handen kleeft geen bloed", aldus Jacob.
Verder vertelde hij bij zijn ontvluchting uit
het Huis van Bewaring te 's-Gravenhage in
een schoen een zaagje naar binnen te heb
ben gesmokkeld. De beide mannen waren
bij hun arrestatie nog in het bezit van een
geblokte boeventuniek en een dolk. Bij de
cel van de Gebr. Hoogenboom, die hand
boeien aankregen, werd een speciale wacht
geplaatst.
FRANSCHE PERS CONTRA
SCHUMACHER'S BEZOEK AAN ENGELAND
In de dagbladen der twee grootste partijen
in Frankrijk de R.K. en.Communistische
Partij werd gisteren geprotesteerd tegen
het feit, dat aan dr Schumacher, den leider
der Duitsche rociaal-democraten, die door
de Labour Partij voor een bezoek aan Lon
den werd uitgenoodigd, de gelegenheid is
gegeven in de Britsche hoofdstad zijn stand
punt uiteen te zetten.
BELGIS CUE AUTORITEITEN OP
SCHIPHOL.
Gisteren arriveerden op Schiphol een aan
tal. Belgische civiele en militaire autoriteiten
voor een tweedaagsch bezoek aan Schiphol
en het nationaal luchtvaartlaboratorium, ten
einde een informatorisch contact te leggen.
Zulks met het oog op de uitbreiding van
het Belgische nationale vliegveld.
De Wereldreis van Pietje Pluis en Jantje Joppe
