$iimw CTmmii
iDist TJ
Burg. Oud (PvdA) niet accoord met Cheribon
Misdragen de negers
zich in Duitschland?
Mevr. Hiddink door de P.R.A. gearresteerd
WOENSDAG 4 DECEMBER 1M6
2e Serie, 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 492
Abonnementsprijzen
f 0.26 per week
f 1.10 per maand
f 3.25 per kwartaaj
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f0.15
per m.m
Bij contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers
Dir. en Red.20408
Administratie: 22710
ChristelijJc-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Chef-Redactie:
voor Leiden en Omstreken
B. VAN DEB ROS
H$tflnluastifb is gheblcuetf
myn bfrt in tegijenspoet*
„ONS KONINKRIJK VALT
UIT ELKAAR"
„Het Vrije Volk" bevat een artikel van die
hand van mr P. J. Oud (P.v.d.A.), waarin de
ze ziah tegen de overeenkomst van Cheribon
uitspreekt.
Mr Oud schrijft:
„Ik ben er mij van bewust, dat ik bij het
in onze pers ovenheersohende streven, om
allen, die het met Cheribon niet ten volle
eens zijn, als neactdonnairen aan te merken,
gevaar loop op grond van mijn afwijkende
opinie ook in den reactionnadren hoek te
„Deze zet moeten we stellig niet doen,"
zegt burgemeester Oud, en gelijk heeft hij!
■worden gedrongen. Dit zou dan echter zeer
ten onrechte geschieden. Altijd ben ik voor
stander geweest van een vooruitstrevende
politiek ten aanzien van Indiië en dat ben ik
nog.
Mijn standpunt in de Indische politiek is
altijd geweest, dat die politiek er op moest
worden gericht te bevorderen, dat Inddë zou
worden ontwikkeld tot een zelfstandig deel
van het Koninkrijk, gelijkwaardig met Ne
derland. Als einddoel zag ik de volledige
onafhankelijkheid van Indonesië, doch ik
hoopte, dat dat einde niet tevens zou behoe
ven te beteekenen het einde van het Ko
ninkrijk. Ons doel moest zijn een zoodanige
sfeer van vertrouwen te scheppen, dat een
onafhankelijk Indië en een onafhankelijk
Nederland te zaïmen in vrijwillige samenwer
king het Koninkrijk der Nederlanden zou
den blijven vormen.
(Voor vervolg zie Pag. 2)
BIDSTOND VOOR NED.-INDIE
Naar men ons meedeelt, hebben de kerke
raden der Geref. Kerken van Edam, Mar
ken en Monnikendam aan de classis 's-Gra-
venhage. die daartoe is aangewezen, het
volgende telegram gezonden: „De gezamen
lijke kerken van Edam, Marken en Monni
kendam, verontrust door de huidige crisis
in de verhouding NederlandIndië, verzoe
ken as. Zondag een bidstond uit te schrij
ven met het oog op de geestelijke en stoffe
lijke belangen van Indië en Nederland, die
thans op het spel staan".
VOOR AANVAARDING VAN
„LINGGADJATI".
In een adres aan de Tweede Kamer drin
gen een aantal personen er op aan, de ont-
werp-overeenkomst goed te keuren, aange
zien zij het als een eisch van het Christelijk
geloof zien, dat „de volken van Indonesië"
zich naar eigen aard en aanleg vrij kunnen
ontplooien overeenkomstig de bestemming,
die van Godswege voor hen is weggelegd."
Het adres is onderteekend door: prof. dr H
Kraemer, ds C Aalders, prof. mr F M baron
van Asbeck, prof. dr W Banning, Mary W
Barger,» dr K J Brouwer, ds J P van Brug
gen, ds D Crommelin, ds H J Drost, mr J P
Hogerzeil, dr Ph J Idenburg, dr E Jansen
Schoonhoven, mr M Ch de Jong, C Kleywegt,
prof dr Ph Kohnstamm, prof dr G van der
Leeuw, prof. dr K H Miskotte, dr C L Patijn,
mr S C Graaf van Randwijck, mr dr A A
van Rhijn, dr S Rozemond, jhr mr T A J W
Schorer, N Stufkens, dr J M van Veen, mr K
Vonk en ir M Waardenburg-Lindeyer.
Mr J. R. H. van Schaik onwel
geworden in Tweede Kamer
Presideerde vandaag reeds weer de
vergadering.
De voorzitter der Tweede Kamer, mr J. R.
H. van Schaik, ia tijdens de gistermiddag ge
houden vergadering plotseling onwel gewor-*
den. Hij moest de zaal worden uitgedragen.
De heer Joekes nam het presidium over.
De heer van Schaik was vandaag weer her
steld en presideerde wederom de vergade
ring.
NED.-INDIE VERLAAGT RUBBERPRIJS.
Ten einde den prijs meer in overeenstem
ming te brengen met den wereldprijs, heeft
het Ned.-Ind. Rubberfonds den basis-inkoop
prijs van rubber met Ingang van 1 Dec. ver
laagd tot 75 Ned.-Ind. cent per kg.
Ook Aalberse contra
Cheribon
„Dit accoord een strafbare
Grondwetsschending."
Aan de zijde van onze R.-K. landgenooten,
die niets van het voorloopig accoord van
Cheribon moeten hebben, schaart zich ook
prof. Aalberse, die in het Noord-Brabantsen
Dagblad zijn stem er tegen verheft. Hij komt
uiteindelijk tot de volgende slotsom:
„Wordt deze, door de Commissie-Generaal
bereids geparafeerde overeenkomst nu ook
door de Regeering van Nederland ondertee
kend, dan heeft Nederland de hier gelegde
grondslagen aanvaard, dus eerst de afschei
ding van Java, Madoera en Sumatra en daar
bij de erkenning van de Republiek Indonesië
als onafhankelijken, oouvereinen Staat, en
vervolgens: de verdere afscheiding van ge
heel het overige Nederlandsch-Indië, en
daarbij de erkenning van de Vereenigde Sta
ten van Indonesië als onafhankelijken, sou
vereinen Staat.
Deze daad, thans gesteld, zou zeer beslist
zijn een strafbare Grondwetsschennis."
Het aantal inschrijvingen voor de Voor-
jaarsbeurs te Utrecht (11—20 Maart) heeft
reeds het aantal beschikbare plaatsen over
schreden.
WASHINGTON SPREEKT
AM. RAPPORT TEGEN
In een door Republikeinsche leden van de
Amerifcaansche Senaatscommissie voor Oor-
logsonderzoek gepubliceerd rapport wordt
gesproken over onbehoorlijk gedrag door
bepaalde Amerikaansche generaals in
Duitsehiamd en van onzedelijkheid en ge
welddaden der bezettingstroepen.
Het gewaagt van zinlooze en niet-uitge-
lokte aanvallen van militairen op Duitsbhe
burgers en poMtie, buitensporige openbare
dronkenschap en zwarten handel. Bepaalde
generaals, aldius het rapport, .gedragen zioh
op een wijze die de zedelijkheid van de
geheele bezettingsmacht in gevaar brengt.
Vooral op de negers onder de troepen
Lewis schuldig bevonden aan
ongehoorzaamheid
Krijgt waarschijnlijk hooge boete
te incasseeren.
John Lewis en zijn vakvereeniging zijn
gisteren schuldig bevonden aan ongehoor
zaamheid. Men verwacht, dat zij tot hooge
boetes zullen worden veroordeeld.
In zijn verdediging zeide Lewis, dat de
rechterlijke procedure de grondwettelijke
rechten van de arbeiders aantastte. Acht
millioen mijnwerkers staan achter mij, al
dus Lewis. Alle godvreezende hardwerkende
burgers, die acht slaan op de wetten en hun
rechten hebben doen gelden.
Amerika staakt het zenden van
postpakketten
Van hedenmorgen 6 uur af mogen de
Amerik. spoorwegen geen voor overzee-
schen export bestemde goederen uitge
zonderd voedsel en brandstof meer ver
voeren. Dit verbod heeft ook betrekking op
de goederen., die voor opslag in de haven
gebieden bestemd zijn.
Van Vrijdag as. 6 uur af zal ook het ver
voer van voor het buitenland bestemde
postpakketten worden gestaakt. Dit geldt
niet voor de strijdkrachten overzee.
SAMENVOEGING BRITSCHE EN
AMERIKAANSCHE ZONES.
Op 1 Januari as. worden de Britsche- en
Amerikaansche zones in Duitschland econo
misch één. De voedselrantsoenen worden
verhoogd, men verwacht herstel van de oude
handelskanalen en opvoering van de kolen-
productie in de Ruhr met 50 pet.
DAT de St. Crt. van gisteren arbeidsvoor
waarden bevat inzake het dorschbedirijtf, het
graan bedrijf en de overdekte zwemkvrich-
tingen.
DAT aan den ref. bij het hoofdbestuur
der P.T.T. J. W. L. Hof per 1 Jan. as op
zijn verzoek eervol ontslag is verleend.
DAT onze bankbüjettendrculatie de laat
ste week met f 54 millioen toenam.
DAT de Officier der A'damsche recht
bank tegen 3 inbrekers l*,fe jaar eisch te,
daar zij gepoogd hadden een perceel bin
nen te dringen dooreen gat in een muur
te hakken.
DAT gisteren te Seppe bij Roosendaal in
het St. Gerardusretraitenhuis voor de oor
logsslachtoffers een gedenksteen is onthuld,
waarbij altijd gebeden zal worden.
DAT wegens het bedanken van J. G. H.
Tans nu J. J. Kramer te Brunssum benoemd
is tot lid der Prov. Staten van Limburg.
DAT de St. Crt. van gister eenige bepa
lingen inzake het certifoaat rado-telegrafist
en- telefonist bevat, alsmede prijzenbeschik
kingen batterijen cs. en schaaf- en zaag-
tarieven.
DAT de tentoonstelling van Fransche
wandtapijten in het Rijksmuseum te A'dam
m.i.v. 6 Dec. ook des Vrijdagsavonds van
810 uur is geopend.
Onze troepen in Indië zien zich genood
zaakt voortdurend controle in de treinen
uit te oefenen. Op deze manier kan soms
veel onheil worden voorkomen. Een
opname uit Padang.
wordt scherpe critiek geoefend. Zij maken
een 1/8 deel der bezetting uit. Zij zouden
35 pCt. der grootste misdaden op hun ge
weten hebben en bijna 90 pCt. van hen zou
door venerische ziekten zijn aangetast.
Verder beveelt het aan, het Militaire Be
stuur in Duitschland onder het ministerie
van Buitenlandsche Zaken te doen ressortee
ren en een onderzoek in te stellen naar de
gedragingen van vertegenwoordigers van
Amerikaansche handelsfirma's, die meer het
belang van hun werkgevers zouden dienen
dan het landsbelang.
.'olgens het Ministerie van Oorlog is het
rapport verdraaid en ten deele onjuist. Pu
blicatie is geschied ondanks de bezwaren
van de zijde van dit Ministerie en de demo
cratische leden der cormnissie.
BRONZEN KRUIS-DRAGER TE BATAVIA
DOODGESCHOTEN.
De majoor-machinist van den torpedo-
bootjager „Evertsen", P. Neefjes, drager
van het Bronzen Kruljs, werd gisteren te
Batavia, rijdend op een motorfiets, door een
onbekende doodgeschoten. Neefjes verwierf
het Bronzen Kruis door zijn heldhaftig op
treden op de „Van Galen" te Rotterdam in
1940.
WAAROM ZIJ NIET NAAR
INDIë MOCHT
(Van een onzer verslaggevers.)
Mevrouw Hiddink is niet als Nederland-
sche soldatenmoeder mee naar Indië gegaan,
zooals aanvankelijk in de bedoeling lag.
Een simpel briefje van het Departement
van Oorlog maakte op het laatste oogen-
blik deze reis onmogelijk en daarmee zijn
vele illusies verstoord. En als klap op de
vuurpijl is ze vanochtend zelfs door de
Haagsche P.R.A. gearresteerd.
De geschiedenis van mevrouw Hiddink is
uiterst triest, maar ze is waard verteld te
worden, omdat ze vele kanten heeft
De brieven, die wij naar aanleiding van
ons eerste artikel over haar ontvangen heb
ben, noemen haar zoowel een reddende engel
als een vampyr, waaruit men kan zien, dat
waardeering een mal ding is in deze wereld.
De eerste briefschrijvers zijn zij, die in de
hospitalen van Utrecht en Den Haag, de ge
vangenkampen van Amersfoort en Stanis-
lau en in den hongerwinter in hun gezinnen
de werkkracht en dadendrang van mevrouw
Hiddink ondervonden hebben.
De laatsten stootten zich aan haar door-
DAT de Ned. vereeniging te Buenos Aires
haar 25-j. bestaan heeft gevierd en gepoogd
wordt in Argentinië alle Ned. instanties in
een centraal lichaam onder te brengen.
DAT de reizende koopman Gerrit H., de
leider van een beruchte inbrekersbende,
door de Amhemsche rechtbank is veroor
deeld tot 5 j. met aftrek.
DAT volgens mr Th. de Meester, die gis
terenavond voor de K. v. K. te Gron. over
den handel met Duitschland sprak, 88 pCt.
van de Duitsohe industrie intact is geble
ven.
DAT het A'damsche gemeentebestuur gis
teren het in recordtempo herbouwde hoog-
ovenbedrijf te IJmuiden heeft bezichtigd.
DAT L. A. Debaecker de leiding van het
Ned. consulaat te Duinkerken weer heeft
aanvaard.
DAT 30 Nov. op Terschelling dfr 80-j.
leeftijd overleed de oud-gezagvoerder der
Stoomvaartmij „Nederland", V. Stobbe.
DA/T de vakgroep Handelsreizigers van
den ALg. Ned. Bond van Handels- en Kan
toorbedienden en Handelsreizigers „Mer-
curius" op 7 Dec. om 10 uur in congres bij
eenkomt in „Krasnapolsky" te A'dam.
DAT voor het B.G. te Roermond levens
lang is geëischt tegen den 49-j. S. Emans,
koopman te Maasndel, die medewerkte aan
roof, plundering, arrestatie en huizoekin-
gen.
Drie wegen staan voor
ons open
Aldus Prof. Gerretson in een rede
te Laren.
In een rede, gisteren te Laren gehouden,
zeide prof. dr C. Gerretson, hoogleeraar te
Utrecht, o.m. dat onze jongens, uitgetrok-
ken om de Javaans>che rijksgenooten te ver
lossen van de republikeinsche terreur, inge
volge de wapenstilstandsovereenkomst en
het accoord, gedwongen zullen worden zich
in hun stellingen door de terroristen te laten
neersöhieten, dan wel met de T.R.I. samen
te vechten om Soekarno's troon te bevestigen.
Drie wegen zijn nu mogelijk, aldus prof.
Gerretson: óf verwerpen, óf aannemen,
óf pogen het accoord te verbeteren. Vermoe
delijk zal men den laatsten weg kiezen, doch
dit zal beteekenen. in strijd met de Troon
rede, berusten in een afstand van de souve-
reiniteit.
Leidsche studenten teekenen
protest aan
Tegen de scheeve voorstelling van
zaken over Indië.
Wij ontvingen onderstaand schrijven ter
publicatie, voorzïjen van een groot aantal
handteekeningen
„Een groep Leidsche studenten wensch*
met nadruk te protesteeren tegen de voor-
selling van zaken, gegeven in enkele dag
bladen (editie van Maandagavond 2 Dec.
j.l.), als zou de basis-overeenkomst van
Linggadjafii de volledige instemming hebben
van docenten en studenten aan alle Hooge-
scholen en Universiteiten. Zij wenscht in
tegedeel te verklaren, dat juist in algemeene
studentenkringen de basis-overeenkomst
wordt beschouwd als vernietigend voor het
Koninkrijk".
Commissie van onderzoek naar
zaak-Sanders
In verband met de geste van het B.N.V.
en om na te gaan de rol welke de heer San
ders er in heeft gespeeld, is een commissie
benoemd, die mede zal nagaan onder welk
departement de nieuwe Centr. Veiligheids
raad behoort te ressorteeren, aldus min. Beel
gisteren in de Tweede Kamer.
Tot voorzitter had spreker benoemd mr
dr Wijnveldt, adv.-gen. bij den Hoogea
Raad. Tot leden de heeren Reinalda, burge
meester van Haarlem en H. Baron v. Voorst
tot Voorst, lid der Eerste Kamer. Secretaris
is mr Somers.
KINDERMEEL EN JEUGD-EI.
Van 7 December af zal kindermeel, niet uit
rijst bereid, verkrijgbaar zijn op de bloem-
bonnen en niet meer op den rijstbon. De
rijstbon geldt in het vervolg voor rijst, rijst-
kindermeel en kinderbiscuits.
Morgen wordt de reeds gemelde eibon be
kend gemaakt.
tastendheid, maar optreden zonder aanzien
des persoons, haar strijd voor wat zij als
recht en billijk zag, haar ongepolijstheid.
We gelooven nog niet, dat de tijd rijp is,
een oordeel uit te spreken.
(Voor vervolg zie Pag. 3)
De Haagsche mevrouw Hiddink, alias de
„Soldatenmoeder", die zichzelf door onbe
dachtzaamheid in groote moeilijkheden
heeft gebracht.
Nachtvorst, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In den
nacht en ochtend: aan de kust nog een enkel
buitje, in het binnenland helder met lichte
vorst; overdag: aanvankelijk zonnig weer
met snelle stijging van temperatuur, later
weer toenemende bewolking, weinig wind.
ZON EN MAAN.
Donderdag 5 Dec. Zon op 8.30 en onder
16.31; Maan op 14.59 en onder 3.40 uur. Zon
dag 8 December Volle Maan.
