R.-K. geen bezwaren meer tegen Soekarno
Wraak noch liefdadigheid jegens Duitschland
Inwendige Zendingsproblemen onder de loupe
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1946
EN DOEN DE BALANS DAAR
MEE DOORSLAAN
(Van onzen Par lemen tsredacteur)
Het algemeen debat over de Rijksbegrooting
is begonnen en we mogen wel aannemen, dat
het Indische beleid der Regeering daarbij één
der hoofdmomenten zal uitmaken. We dreigen
namelijk op het punt te zijn uitgekomen, dat
het Rijk der Nederlanden, dank zij het door
het kabinet-Beel voortgezette beleid van
Schermerhorn en v. Mook op den thans tot
een eervol en waardig partner verklaarde
Soekarno (den landverrader, die twee dagen
na de Japansche capitulatie ten huize van een
Japansch admiraal de republiek „Indonesië"
uitriep), Indië voor een groot deel aan de
communistische intriganten zal gaan verliezen.
Tenzij een wonder gebeurt en aan een aaneen
schakeling van menschelijke lafheden en
dwaasheden een einde maakt.
De eerste spreker van den middag, de heer
SCHOUTEN (Ak) heeft de Regeering den
spiegel voorgehouden en haar in duidelijke
taal haar noodlottig beleid voor oogen gehou
den en haar ten slotte tot terugkeer van den
weg tot den ondergang aangemaand. We vree
zen, dat het te laat zal zijn. Want het valt te
betwijfelen of de Regeering reeds niet zooveel
van haar macht en gezag aan de Commissie-
Generaal verspeeld heeft, dat deze practisch de
vrije hand schijnt te hebben om Indië over te
leveren in het kader van een republiek, de
Vereenigde Staten van Indonesië, waarbij Java
en Sumatra als zelfstandige republieken zullen
optreden. De Kroon zal dan nog slechts een
soort Personeele Unie vormen met de rest. Dat
beteekent ontbinding van het Koninkrijk, al
zal men ons misschien gebruiken om de repu
bliek op gang te brengen.
Dit staat te vreezen. Want reeds gistermid-
1 Kamerlid prof Romme, die tot verbazing
van millioenen landgenooten Soekarno
accepteerde en daarmee ons volk voor een
voldongen feit stelde.
dag heeft de leider van de RJC. fractie, prof.
Romme, met een lenigheid, die aan den slan-
genmensch doet denken, al jongleerende met
een keur van sofistische redeneeringen, zich
uitgesproken in deze richting, dat de oorlogs
misdadiger Soekarno, met de Regeering, niet
meer als onwaardige figuur ter zijde kan wor
den gesteld. Daarmee is de kogel door de
kerk, de president der republiek de facto er
kend en is de grootste party van Nederland
geworden tot de gewillige collaboratrice van
het slimme spel van Soekarno, dat van meet af
aan, met den Japanschen verrader op den
achtergrond, is gespeeld. Sjahrir was slechts
een pion. Dat heeft Schermerhorn geweten en
iedereen kon het weten. Ook de Partij van den
Arbeid, ook de Katholieken, ook het kabinet-
Beel, dat we straks voor deze ramp mocht
zij onverhoopt over ons komen verantwoor
delijk zullen kunnen stellen. Voor de rest heeft
Romme's rede voor ons weinig beteekenis, noch
zijn wensch naar Grondwetsherziening, noch
zijn ideeën over bezitsspreiding en deelneming
in de winsten voor arbeiders. Op deze wijze
Wil men de Katholieke arbeiders zoet houden.
De heer SCHOUTEN en later ook de heeren
TILANUS (C.H.) en VONK (P.v.d.V.) heb
ben tegen deze noodlottige beleidsfouten we
schreven bijna misdaden ten scherpste posi
tie gekozen. Men onthoudt aan de Staten-
Generaal het noodige licht of stelt haar voor
voldongen feiten. Alleen een openbaar debat
is thans nog aanvaardbaar. Het geheimzinnig
gedoe in het duister is niet noodig, aldus eerst
genoemde. Misschien is het God verhoede
dat reeds te laat. Onder het mom van de
politiek wordt het Koninkrijk vermoord zon
der dat we er over hebben kunnen spreken.
Wat te Cheribon zal worden besproken, aldus
de heer TILANUS, komt neer op het breken
van het Koninkrijk. De luitenant-gouverneur-
generaal, die Nederland een stervend land
noemde, is bereid de voor de Kroon onwaar
dige en vernederende houding te verdedigen,
TARIEF VAN NED. BEHEERSINSTITUUT
VASTGESTELD
In de St. Crt. van gisteren is opgenomen een
tarief van koesten, door het Ned. Beheersin
stituut in rekening te brengen voor zijn be
moeiingen. Voor het beheer over onroerende
goederen, ten aanzien waarvan rechtsherstel
plaats heeft en waarover t.l.v. den vroegeren
eigenaar geen grondheffing wordt berekend,
wordt ten laste van dezen eigenaar 5 pet van
de door het Beheersinstituut geinde huren of
pachten in rekening gebracht. Ook voor het
beheer over hypothecaire vorderingen wordt
ten laste van den vroegeren rechthebbende
5 pet van de door het Beheersinstituut geinde
rente in rekening gebracht.
JERUZALEM ZIT IN HET DONKER.
Jeruzalem is geheel van stroom verstoken.
Vermoed wordt, dat buiten de stad de hoofd
kabels zijn doorgesneden.
die met Soekarno en de zijnen schijnt te zijn
overeengekomen. De inhoud, zoo zeide de heer
Vonk, van de komende republiek is een inter
nationaal georganiseerd communisme. We on
derhandelen thans met een communistisch re
gime. „We staan aan den afgrond. We hebben
nog één kans. Nu", zoo besloot de heer Vonk.
Deze redevoeringen waren diep-ernstig en wel
sprekend door een bewogen gemoed.
Met de redevoeringen, die thans door de Re
geering en haar aanhangers gevolgd wordt,
hadden we het misschien ook wel met Hitier
op een accoordje kunnen gooien en betreurt
men bijna de offers voor onze vrijheid ge
bracht, hier en in Indië.
Is terugkeer in dit stadium nog mogeHjK?
Kan aan de Commissie-Generaal nog een halt
worden toegeroepen, nu zij ten aanzien van
den toekomstigen band tusschen Indië en het
Koninkrijk reeds te ver schijnt te zijn gegaan,
zoodat een vrije beslissing van de Staten-
Generaal wordt verhinderd en de Kroon als
koepel ook over de revolutionnaire onafhan
kelijke communistische republiek dienst zou
moeten doen?
Met de algemeene strekking van de loonen
en prijzenpolitiek van de Regeering schenen
zoowel de genoemde sprekers als de heer
BIEREMA (P. v. d. V.) zich te kunnen ver
eenigen, al verwachtte men er op onderschei
den punten minder van dan de Regeering, gelijk
b.v. de heer SCHOUTEN, die overigens be
langrijke opmerkingen maakte over het ge
vaar van groote concentratie van politieke en
economische macht in handen van eenzelfde
instantie. Dat schept gevaren, waarmee we in
de laatste jaren ruimschoots in aanraking zijn
gekomen en die latent sluimeren in alles wat
zich als socialistisch aandient. Bij komende
voorstellen ter zake van de bedrijfsorganisatie
komen deze dingen nader ter toetse en kan op
de beteekenis van de „souvereiniteit in eigen
kring" worden teruggekomen. Die aanvaardt
wel toezicht van de Overheid op vrije orga
nisaties van arbeiders en van werkgevers,
maar dan niet als verlengstuk van den Over-
heidsarm en ook niet van een gemengd orgaan.
De heer TILANUS legde er den vinger bij.
dat de Regeering thans erkend heeft, dat de
vooruitstrevendheid niet alleen schuilt bij haar
't Kamerlid Schouten, dat niet kan geloo-
ven, dat „het Koninkrijk vermoord wordt
onder het mom van de politiek."
directe aanhangers. Hij merkte ook op: Wat de
gevolgen van een overspannen socialisme
zijn, hebben we pas in Amerika gezien.
De socialist v. d. GOES VAN NATERS voel
de zich geroepen te interrumpeerenIn Enge
land was de reactie anders. Daarop volgde als
repliek: Dat komt nog wel. Wacht maar af.
De laatste stembusuitslag in Frankrijk is, mee-
nen we, op dit punt ook wel eenigszins leer
zaam.
De heer BIEREMA heeft er nog eens aan
herinnerd, dat reeds bij verschillende gelegen
heden de stabiliteit van het kabinet-Beel niet
groot is gebleken en de gesmade reactie even
zoovele malen een onmisbare steun bleek te
zijn ter bescherming tegen eigen vrienden.
Vandaag verder.
ALDUS CHURCHILL IN HET
LAGERHUIS
Churchill heeft in het Eng. Lagerhuis weer
een hartig woordje gesproken over het La-
bour-beleid. De socialistische partij heeft bij
de algemeene verkiezingen diverse beloften
en verzekeringen gedaan, welik zij totdusverre
nog niet heeft kunnen vervullen, aldus zei hij.
De betrekkingen met de Sowjet-Unie wor
den steeds slechter. De Britsche en Amerik.
troepen zijn langzamerhand in Europa terug
getrokken, terwijl de Russische troepen, die
meer dan een derde van Europa beheerschen,
gehandhaafd blijven. Over de toekomst van
Frankrijk valt thans nog weinig te zeggen.
De Duitschers moesten op eigen beenen
kunnen staan, vervolgde Churchill. Zoowel
aan wraak als aan liefdadigheid jegens de
Duitschers moet een einde komen.
Het loslaten van Britsch-Indië en het voe
ren van oorlog tegen de Joden om Palestina
aan de Arabieren te geven achtte hij een
ongerijmdheid van gedachten en daden, als
zelden in de gescheidenis van de mensch-
heid is voorgekomen. De huidige toestand is
Groote Vier kwamen tot besluit
inzake Triest
Het Fransche voorstel aangenomen
De vier ministers van Buitenlandsche Za
ken van Amerika, Engeland, Frankrijk en
Rusland, namen gisteren het Fransche voor
stel ten aanzien van Triëst aan. De Veilig
heidsraad zal onschendbaarheid en onaf
hankelijkheid van het vrije gebied der stad
garandeeren, de gouverneur zal in overleg
met Joego-Slavië en Italië worden benoemd
en de grens zal loopen van Duino (tusschen
Monfalcone en Triëst), naar de zg. Fran
sche lijn. Een Russisch voorstel om den
gouverneur, die aan den Veiligheidsraad
steeds rapport moet uitbrengen, meer be
voegdheid te geven, werd verworpen. Italië
zond een nota, waarin aangekondigd werd,
dat tusschen Rome en Belgrado onderhan
delingen over Triëst zullen worden gehou
den. Men verwacht, dat Nenni volgende week
naar Tito zal gaan. Naar aanleiding hiervan
zei Byrnes, dat de V.S. nauwkeurig de resul
taten van het directe contact tusschen beide
landen zullen bestudeeren, in het bijzonder
waar het gaat om afwijkingen van de te
Parijs getroffen maatregelen.
te wijten aan besluiteloosheid en tact van de
Labour-regeering. Als wij onze beloften aan
de Zionisten niet kunnen nakomen, dan moe
ten wij ons mandaat over Palestina onver
wijld ter beschikking van de V.N. stellen en
ons uit dat land terugtrekken. Indien
Amerika zulk een stap afkeurt, moet het ons
te hulp komen, niet alleen met geld, doch
ook met menschen. Churchill critiseerde de
binnelandsche politiek van Labour. De voed
selpositie is slechter dan het laatste jaar
van den oorlog het geval was. Tenslotte
verklaarde hij, dat hij en de zijnen zich zul
len blijven verzetten tegen nationalisatie der
transportmiddelen en electriciteitsbedrijven.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te N.-Beyerland, J. Koele
te Genderen; te Kollumerzwaag M. A. J.
de Zwaan te Anna-Paulowna; te Sebalde-
buren-Lutjegast H. F. Wolgen te Oudega en
Kolderwolde; te Utrecht (als stud, pred.) H.
C. Touw te Leiden; te Z.-Zijpe L. S. Blom
te Hilversum; bij de Prot. Kerk in Indië
F. A. Nolle te Winsum-Obergum en J. W.
Stellenberg te Den Ham; te Polsbroek en Vlist
A. J. Timmer J. J.zn., cand. te Harderwijk.
Aangenomen: de benoeming tot hulp-
pred. te 's-Gravenhage (wijk XVI) J. J.
Oreutzberg, em. pred. te Den Haag.
Bedankt: voor Almelo M. Hinlopen te
Amstelveen; voor Ede (vac. H. A. Leenmans)
M. Ottevanger te Leiden; voor Utrecht (als
stud, pred D Bergkotte te Oosterbeek; voor
de benoeming tot vlootpred. H. Beker te
Eerheek.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Bennebroek en te Hen
gelo (Ov.) A. A. Leenhouts te Heerenveen;
te Fijnaart A. J. v. Dijk te Koud/um; te Gene-
muiden Joh. de Boer te Z. Beyerland; te
St. Jacobi-Parochie, F. D. Kraan, cand. te
's-Gravenhage.
Aangenomen naar Zoutkamo W. F. v.
Brussel, cand. te Delft, die bedankte voor
Aardenburg. Rockan.ie, Molenaarsgraaf-
Brandwijk, Nieuwerkerk-Oosterland en Vrou
wenpolder.
Chr. Geref. Kerk.
Bedankt: voor Baarn M. W. Nieuwen-
huijze te 's-Gravenhage-C.
Rem. Broederschap.
Viertal: te Gouda J. v. d. Guchte, laat
stelijk voorg. N.P.B. te Bussum, J. J. v.
Hi lie te 's-Gravenhage, W. N. v. Nooten te
Meppel en H. J. de Wijs te Vlaardingen.
KERKELIJKE EXAMENS
De classis Hilversum der Geref. Kerken
heeft praeparatoir geëxamineerd en beroep
baar verklaard den heer D. v. d. Meulen te
Hilversum, oand. aan de V.U. Aan de Theol.
Hoogeschool der Geref. kerken te Kampen
zijn geslaagd voor het prop. ex. theologie
de heeren C. Coeman te Voorburg, G.
Heijerman te Varsseveld, B. Oosterhoff te
Hoogkerk, G. Veeneman te Apeldoorn en J.
Wagenaar te Berkum (O.) Aan de Theol.
Hoogeschool der Geref. kerken onderh. art.
31 K.O. te Kampen zijn geslaagd voor prop.
ex. theologie de heeren K. D. v Dijk en R.
Houwen, beiden te Groningen, H. v. Ommen
te Baarn, J. v. Raalte te Neede en G. Zomer
te Utrecht.
PERSONALIA
Te Kollum overleed in den leeftijd van
84 jaar ds U. Faber, em. pred. der Ned. Herv.
Kerk.
Mr Th A. Versteeg, die benoemd is tot
lector in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan
de V. U. te Amsterdam zal zijn ambt aanvaar
den met het geven van een openbare les op 15
Nov. as. om 4 uur in de Collegezaal van de
Valerius-Kliniek, Valeriuspleki- 9 te A'dam.
Benoemd tot hoogl. te Wageningen mr
C. F. H. Polak uit Den Hiaag.
FRANCO WENSCHT VOORLOOPIG
GEEN VERKIEZINGEN
In een rede te Madrid verklaarde Franco
dit niet het juiste moment voor verkiezingen
in Spanje te achten. Te sterke buitenlandsche
krachten pogen het land te verscheuren, zoo
zeide hij.
Hij verwierp de gedachte van een econo
misch bondgenootschap met Rusland.
AUTO-ONGELUK MET PERSONEEL
STICHTING 1940—1945.
Inzake het gisteren gemelde auto-ongeluk
bij Sliedrecht wordt nader gemeld, dat in
de luxe-wagen zaten de chauffeur J. Kroon,
de voorz. van de Stichting 19401945, afd.
Den Bosch, J. v. Kaam en de ambtenaresse
van dit bureau, mej. N. Wijnen, allen woon
achtig In Den Bosch. Eerstgenoemd en lie
pen zware kaakfracturen op, terwijl mej.
W. het neusbeen brak en een zware hersen
schudding bekwam. Gisteravond was zij nog
steeds buiten bewustzijn.
Gisteren traden te Wassenaar onder veel
belangstelling in het huwelijk Jhr W. H. de
Savornin Lohman en Jkvr. R. C. de
Beaufort. Een aardige opname van
het bruisdpaar.
Ned. Herv. Bond hield z'n
jaarvergadering
Te Utrecht is gisteren de eerste vergade
ring na de bevrijding gehouden van den
Ned. Herv. Bond voor Inw. Zending op
G.G.
De voorzitter, dr B. N. Bouthoorn, van
Bennekom, wees er in een openingswoord
op, dat de bezetting het contact met en
De Wereldreis van Pietje Pluis en Jantje Joppe
De gemeente A'dam zal toetreden tot
het Instituut voor Bestuurswetenschappen.
35. Op 'n veilige afstand hieven ze om
een hoekje staan loeren. Jawel hoor, plot
seling gingen de lichten in de voorkamer
van den burgemeester aan en ze zagen hem
met z'n slaapmuts op door de kamer lopen,
en met verstoord gericht de gebroken ruit
bekijken. Toen ontdekte hij het steentje,
raapte het op. wikkelde het papier er af en
las met stijgende verbazing. Toen holde hij
de kamer uit..,.
36. Blijkbaar had hij de twee politie
agenten, die in het raadhuis de wacht had
den, gewaarschuwd, want even later kwam
hij, voorafgegaan door deze twee dappere
dienaren der gerechtigheid, naar buiten ren
nen. Met grote stappen holden ze het dorp
uit, regelrecht naar de woning van boer
Jansen. De twee jongens natuurlijk stilletjes
er achteraan.
tusschen de posten zeer gestoord heeft,
maar dat de arbeid na de bevrijding met
nieuwe actie en organisatie is hervat, in
zonderheid door de instelling van commis
sies voor de groote steden, voor lectuur-
verspreiding, voor tent- en autozending,
voor het contact met de Herv. Geref. kerk
voogden e.d. Met zorg slaat het bestuur den
nieuwen koers der Ned. Herv. Kerk gade;
de Bond zal er, tenzij de nieuwe Kerkorde
dat voorkomt, door in het gedrang komen.
Gelet op den geest van den tijd, heeft de
Bond een hooge roeping voor dat deel van
ons volk, dat het Evangelie der Genade
niet kent.
De seer., ds J. C. Terlouw, van Otterlo,
deelde mede, dat er thans ongeveer 12.000
leden zijn. De le secr., de heer v. Spanke
ren, moest aftreden, omdat hij lid van de
Partij van den Arbeid geworden is. Zeer
ernstige belangstelling eischt de propagan
da van Rome, dat op Ned.-Indië een leger
van 1000 geestelijken heeft losgelaten. Ge
pleit werd voor plaatselijke cursussen voor
godsdienstonderwijzers, in vérband waar
mee met de opleiding door „Kerk en We
reld" rekening moet worden gehouden.
Tijdens de middagvergadering hield ds P.
Bouw, van Woudenberg, een referaat over
„Onze taak in dezen tijd". Het geneesmid
del voor dezen tijd, die, aldus spr., aan on
gehoorzaamheid lijdt, is de rechtvaardig
heid, dl-e uit God is. De Inwendige Zending
kan hier een prachtige taak vervullen.
Ten slotte werd ds B. N. Bouthoorn bij
accl. herkozen tot voorzitter.
PROTESTANTSCHE ZIEKENVERZORGING
In het kader van een binnenkort te voeren
propaganda-actie door de onlangs opgerichte
landelijke stichting tot activeering van de Pro-
testantsche Ziekenverzorging (A.P.Z.) zal ver
schijnen een maandblad .Protestantsche Ge
zondheidszorg", dat problemen op het terrein
der Protestantsche Ziekenverzorging behandelt
en zieken, vertroostende en opbeurende lec
tuur te verschaffen. Nadere inlichtingen wor
den verstrekt door den secretaris der stichtine
ds mr J. A. Oosterbaan te Barsinserhorn.
