Vormen kleine boeren 'n hopeloos probleem
IDist
Goering nam zijn vergif persoonlijk mee
Zijn er willekeurige korporaals „uitgepikt V
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 38 OCTOBER 1948
MEN ZOU HET HAAST WEL
ZEGGEN
Mr. W. Rip schrijft ons:
Het is ietwaf gewaagd om iets te schrij
ven over een probleem, waarvan we de op
lossing niet kunnen geven. Want zoo is het
met het kleineboeren-vraagstuk. Er wordt
veel over gesproken en geschreven; iedereen
houdt er zich zoo ongeveer mee bezig; doch
niemand is er nog „uit"gekomen.
Nu is het echter zeker nuttig dat de kleine
boeren zelf, en ook hun leiders goed weten,
dat er nog geen oplossing voor de moeilijk
heden is gevonden. Wij moeten ook op dit
terrein waar zijn. Niemand is er bij gebaat,
indien holle leuzen of mooi klinkende woor
den worden gebruikt.
Men hoort den laatsten tijd veel spreken
over het „economisch verantwoord kleinbe
drijf", terwijl niemand U precies kan zeggen
hoe zoo'n bedrijf er uitziet. En dan „herver
kaveling" van den bodem, dat zal ook het
probleem nader tot zijn oplossing bren
gen. Vraagt men echter wat daaronder
precies verstaan wordt, dan krijgt men de
meest uitéénloopende antwoorden.
Wij willen in deze enkele regels slechts
laten zien waarom het kleineboeren-vraag
stuk op dit oogenblik nog onoplosbaar is.
Het is algemeen bekend, dat het agrarisch
kleinbedrijf een zeer moeilijken tijd door
maakt. Als oorzaken kan men noemen: den
achteruitgang van den bodem gedurende de
oorlogsjaren; het ontbreken van voldoende
kunstmest; de te kleine oppervlakte der be
drijven; het gemis aan varkens en kippen;
de te geringe arbeidsproductiviteit; de onmo
gelijkheid om in sterke mate te rationali-
seeren, enz.
Sommige dezer kwalen kunnen natuurlijk
verholpen worden. Door goede bewerking
van den grond en door aanwending van vol
doende kunstmeststoffen kan de bodem weer
op zijn oude vruchtbaarheid worden terug
gebracht. Doch overigens is het één al moei
lijker dan het, ander.
Op de ontoereikendheid van twee voor de
hand liggende middelen willen wij in het bij
zonder de aandacht vestigen.
Het kleinbedrijf moet zich richten op de
veredelingsproducten. Indien daarmede zui
vel, vleesch en eieren worden bedoeld, dan is
dit middel o.i. voorloopig niet doeltreffend.
Het produceeren van zuivel, vleesch en eieren
voor export moet hier voor het overgroote
deel geschieden door middel van ingevoerd
graan. Men is dus geheel van het buitenland
afhankelijk. En dit geldt zoowel ten aanzien
van den prijs als van het kwantum voeder-
granen dat zal worden geleverd.
Wij zien nu al dat, hoe overvloedig de
graanoogst in de Amerikaansche landen nu
achteraf ook blijkt te zijn, onze graanvoeder-
positie thans moeilijker is dan een» half jaar
geleden. De behoeften aan granen voor
mensch en dier zijn ook in de exporteerende
landen sterk toegenomen. Wij moeten maar
afwachten wat we er van krijgen. Dat is
geen deugdelijke basis voor een verantwoor-
de kleinboerenpolitiek. In deze lijn ligt dus
vooralsnog de oplossing van het vraagstuk
niet.
Een ander middel dat wordt aangeprezen
is de rationalisatie. De kleine bedrijven moe
ten grooter worden en er mdet meer machi
naal worden gewerkt.
Wij zullen de laatsten zijn 'óm' de noodzake
lijkheid van een ver doorgevoerde rationali
satie te ontkennen. Doch alweer: het zal in
ons land maar slechts ten deele gelukken.
En dan nog alleen op de groote bedrijven!
Wij bezitten een historisch gegroeid klein-
landbouwbedrijfstype. Dat is afgezien van
principieele bezwaren zoo maar ineens
niet te veranderen. In de streken waar de
kleine bedrijven het meest voorkomen, zit
ten ze bijna boven op elkaar. Er is geen land
„over" om daarmede de kleine bedrijven
wat te vergrooten
Slechts hier en daar kan men door samen
werking en door teeltkeuze wat rationeeler
gaan werken. Meer niet.
Hoe hier door de meest deskundigen in en
Uitgepraat wordt moge blijken uit een rede
voering, welke de minister van Landbouw
onlangs heeft gehouden op een Volkshooge-
schoolconferentie te Doetichem. Blijkens een
krantenverslag zei deze bewindsman daar.
dat dé productiekosten omlaag moeten, dat
rationeeler arbeidsmethoden moeten worden
toegepast, maar ook.... dat tal van groote
bedrijven kleiner moeten worden, ook
dat een bedrijf van 40 ha misschien wel een
bedrijf van 30 of 25 ha zal moeten worden.
Hier klopt iets niet!
DAT morgen voor het B.G. te A'dam het
proces begint tegen vijf personen, die ver
antwoordelijk worden geacht voor den dood
van 16 medewerkers van „Vrij Nederland"
uit Haarlem.
DAT door vertegenwoordigers van Volks
universiteiten, R.K., Ohr. en moderne film-
acties e.d. te Utrecht de Federatieve Film-
Centrale is opgericht om het uitbrengen van
goede filims te bevorderen.
DAT te Breda is gearresteerd een werk
tuigkundige uit Nijmegen, die zich uitgaf als
ingenieur bij den Wederopbouw en uit ver
schillende kloosters schrijfmachines meenam.
DAT toen de Ned. schipper A. de Braber
Zich in Antwerpen op zijn schip „Limburg"
wilde begeven, hij in het droogdok viel en
overleed.
DAT Katholiek Apeldoorn gisteravond
Kard. De Jong heeft gehuldigd.
DAT het secretariaat van de Ned. Ver. van
Ex-Politieke Gevangenen is verplaatst naar
Kon. Wilhelminalaan 96. Voorburg (Z.H.),
Tel. 770208
DAT het directoraat-generaal van Vor
ming Buiten Schoolverband van het dept.
van O..K. en W. thans is gevestigd Nieuwe
Uitleg 28, Den Haag, tel. 183.000.
DAT het Ned. s.s. „Jura" Zaterdagnacht
5 mijl van Bridington (Eng.) motorpech
kreeg en door het Eng. s.s. „Sylvia Baedle"
naar West-Hartlepool is gesleept.
DAT het Rott. Tooneel o.l.v. Joh. Steen
bergen Jr Zich ici Breda gaat vestigen onder
den naam van „Het Zuidertooneel".
DAT Breda en Roosendaal voortaan ook
automatisch kunnen telefoneereci met Den
Haag, Hoek van Holland, Katwijk, Voor
schoten, Warmond, Leiden. Leidschendam,
Wassenaar en Noordwijk
DAT de Wassenaarsche schilder Sierk
Schroder op 't oogenblik aan een portret van
HJVI. de Koningin werkt.
Alle tot nu toe opgeworpen middelen ter
verbetering van de positie der kleine bedrij
ven bieden zeer weinig uitkomst. D e oplos
sing is nog niet gevonden!
Hongerend „Indonesia", inaar
tócli rijst naar Britsch-Indië!
En Australië kan wel wat kolen krijgen
als het dat wil
Ondanks het feit, dat er vele gebieden
zijn in Indië, waar hongersnood heersoht
o.a. in Borneo en Madoera heeft de In-
heemsohe „regeering" gemeend niets beters
te kunnen doen, dan het rijstaanbod aan
Britsoh-Indië te herhalen. Zoo zal maande
lijks 30.000 ton rijst uit Cheribon en Tegal
naar dat land worden verscheept, aldus meldt
„Antara"
Ook zeer merkwaardig is het aanbod van
den „vice-gouv." van Sumatra, dr Gani, aan
Australië, voot het leveren van een hoeveel
heid kolen, afkomstig uit een mijn in de om
geving van Palennbang, „indien de Austr.
federale regeering zulks zou verzoeken"
Dr Gani is namelijk niet van plan een
overeenkomst met de Nederlanders aan te
gaan, zoolang er geen politiek accoord is
bereikt
SOERABAJA HEEFT WEER WATER.
De Nederlandsch-Inheemsche besprekin
gen t.a.v. de watervoorziening van Soerabaja
hebben geleid tot openstelling der sluizen
door de republikeinen, zoodat het probleem
thans is opgelost.
Voor vele artikelen heeft de Inh. „re-
geerpng" een prijzencontrole ingesteld. Zoo
zal de prijs voor rijst 15 cent per kilo (re-
publikeinsoh geld) bedragen.
Haring oorzaak van de
vergiftiging
Aldus conclusie van den
A'damschen V.G.D.
Het Is den A^nsterdamschen Volksgezond
heidsdienst, na een nauwgezet onderzoek,
gelukt de oorzaak van de ernstige typhus-
verschijnseleci, welke zich na het gebruiken
van een bruiloftsmaaltijd in een bekend
hoofdstedelijk hotel hebben voorgedaan en
waaraan, zooals wij hebben gemeld, inmid
dels de echtgenoote van prof. Miskotte en
één van de dochters te Leiden en de brui
degom, de heer Heïins, te Amsterdam zijn
bezweken, op te sporen. Men heeft kunnen
vaststellen, dat de besmetting is ontstaan
door het nuttigen van haring, welke door
een Amsterdamschen vischandel werd ge
leverd.
In dezen vischwinkel lag een oude vrouw
een chronische typhusbacillendraagster
ziek te bed. Men heeft het vermoeden, dat
iemand de patiënte heeft geholpen en daar
na de haringen heeft schoongemaakt. Zoo
wel in Amsterdam, Leiden, Zwolle als En
schede liggen nog enkele slachtoffers van
dit noodlottige diner ziek. Verschillende pa
tiënten in Amsterdam hebben niet deelge
nomen aan het bruilofsdüier, doch nuttig
den de haring op andere plaatsen. Het ho
tel treft hierdoor dus geen blaam.
Men heeft uitgebreide maatregelen geno
men om uitbreiding van het aantal ziekte
gevallen te voorkomen
LID VAN TIELSCHE TRIBUNAAL
GEARRESTEERD
De leider van den distributiekring Tiei,
hoofdcommies ter gemeentesecretarie en lid
van het Tielsche Tribunaal, V., werd dezer
dagen gearresteerd, daar hij aan een radio
handelaar een rijwielbon had verstrekt en
als tegenprestatie een radiotoestel had ont
vangen. Een uitgebreid onderzoek is nog
gaande.
HOE HIJ HET VERBORG NOG
STEEDS EEN RAADSEL
„Hermann Goering had het vergif, waar
mee hij zelfmoord heeft gepleegd, al in zijn
bezit sinds het tijdstip van zijn gevangenne
ming". Tot deze conclusie is de commissie
van onderzoek van de Groote Vier gekomen.
„Er is een reden om aan te nemen, dat feij
het vergif in zijn navelholte verborgen had",
zegt het rapport, maar er wordt nadrukkelijk
opgewezen, dat hij het daar niet tijdens zijn
gevangenneming verborgen hield. Hij zou
liet op het toilet verstopt kunnen hebben.
Den Amerikaansehen wacht voor Goerings
cel treft in geen geval schuld. Ook den an
deren oppassers van de Amerikaansche mili
taire politie kan niets worden verweten.
Den avond voor zijn terechtstelling, ging
Goering om 9 uur naar bed, nadat hij eendge
brieven geschreven'had. Dit waren waar
schijnlijk de brieven, die gericht waren aan
kolonel Andrus, het hoofd van de gevan
genis, het Duitsche volk en zijn vrouw.
Het wegvoeren van Duitsche
technici
Blijft nog steeds de gemoederen
gaande houden.
Het wegvoeren van Duitsche technici naar
Rusland, blijft in Duitschland en daarbuiten
de gemoederen bezig houden.
De vertegenwoordigers van de "Zeiss- en
Sohott-fabrieken te Jena verzochten den
Russen de ontmanteling van hun industrieën
te staken. Indien de Russen het willen, zullen
arbeiders en ingenieurs in Rusland gelijk
waardige fabrieken inrichten.
De door de Russen gecontroleerde radio
Leipzig weerlegde de Britsehe aanvallen op
de wegvoering der arbeiders met de bewe
ring, dat de Britten en Amerikanen alle
technici, die zij voor het vervaardigen van
atoombommen konden gebruiken, reeds lang
uit Duitschland wegvoerden.
Ook naar Frankrijk zijn Duitsche technici
vertrokken om er torpedo's te maken.
BRITSCH-INDIË IN VEILIGHEIDSRAAD.
Engeland zal de pogingen van Britsch-In
dië om een zetel in den Veiligheidsraad te
krijgen, steunen. Een van de argumenten is,
dat de millioenenbevolking van Azië, die
thans alleen door China wordt vertegenwoor
digd een tweeden vertegenwoordiger moet
hebben.
De Nat. Bank in Oostenrijk heeft de
volgende officieele wisselkoersen vastgesteld:
10 schelling voor 1 dollar, 4 schelling voor 1
pd. st. en 8.40 schelling voor 100 Fr. francs.
Toen Goering naar bed ging, ging hij zoo
lui mogelijk liggen, met zijn handen buiten
de dekens, zooals voorschrift was. Voor zijn
dood bracht hij zijn handen onder de dekens
en waarschijnlijk heeft hij toen het vergif
gepakt, dat hij blijkbaar ergens in zijn
lichaam verborgen had, of in de navelholte,
of in het darmkanaal.
BEPERKING VETORECHT BEPLEIT
Een tweetal onderwerpen, nl. beperking
van het Vetorecht en het Francoregime,
hield Zaterdag j .1. de vergadering van de
V. N. bezig.
In het algemeen verzochten de gedelegeer
den een handelend optreden tegen de
Spaansohe regeering, terwijl de Noorsche
gedelegeerde Lange het gebrek aan geest
drift voor de V N. toeschreef aan de om
standigheid dat nog steeds geen oplossing is
gevonden voor de atoomenergie en het pro
bleem Franco.
CONFERENTIE AFGEVAARDIGDEN
TER KERKE.
In de St. Patrick Kathedraal te New-York
woonden 200 afgevaardigden der Vereenigde
Naties gisteren een Mis voor het welslagen
van de assemblee bij. Wisjinski vertegen
woordigde de Russische delegatie. De ple
baan der kerk sprak over het Koningschap
van Qhristus. Ook Nederlandsche afgevaar
digden waren aanwezig.
COMMUNISTISCHE ZEGE IN BULGARIJE
De Bulgaarsche radio maakte gisteren be
kend, dat de verkiezingen in Bulgarije een
overweldigende meerderheid voor de com
munisten hebben opgeleverd. Incidenten
deden zich niet voor. Buitenlaridsche jour
nalisten hadden overal vrijen toegang.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk^
Viertal: te Groningen (vac. H. J. Lang-
man) J. F. Berkel te Apeldoorn, C. Hooykaas
te Kampen, J. N. de Ruiter te Sneek en G.
v. Veldhuizen te Rotterdam-Kralingen.
Drietal: te Scheveningen (vac. A. Offe-
ringa) dr A. F. N. Lekkerkerker te 's-Gra-
venhage-Loosduinen, H G. Groene woud tc
Wageningen en J. Hielkema te Hellendoorn.
Beroepen: te Groningen (vac. dr W.
Aalders) H. J. Plaggemars te Spaarndam; ta
Mantgum (Fr.) A. Verstraaten, voorg. Ver.
v. Vrijz. Herv. te Delft; te Vledder P de
lïoop te Ferwerd.
Aangenomen naar Hoorn (Tersch.)
C. G. Scheepstra te Ried (Fr.); tiaar Steen
wij kerwold (toez.) A. E. D. A. Ravesloot te
Opende.
Aangenomen: naar 's-Gra venhage
(31e pred.pl.) J A. Peters te Beverwijk.
Bedankt: voor Baardwijk en Drunen
A. Makkenze, catnd. te Klaaswaal; voor Ga
meren L. Vroegindiewey te Waddinxveen;
voor Sluipwijk (toez.) P. M. v. Galen te Eist
(U.); voor Wissekerke S. P. Nijdam te
Raamsdonk.
Benoemd: tot hulppred. te Delft A. Lu-
teyn, em. pred. te Nijkerk.
Geref. Kerken.
Bedankt: voor Middelstum (2e pred.pl.)
A. Plaatsman te Sybrandaburen; voor Oud-
Beijerland C. L. Ruben te Zevenhoven (Z.H.).
Bedankt voor Hardinxveld D A Vogel
te Ouderkerk aan de IJssel.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen: te Rouveen D. Zemel te
Axel.
Bedankt: voor Leiden W. Scheele te
Zwijn drecht.
HET INTERKERKELIJK GESPREK
De kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
van Voorburg zond aan dien van de Geref.
Kerk ter plaatse een bezoek om tot samen
werking te komen tusschen wederzijdsche
z.g. „breede kerkeraden", teneinde te komen
tot meer waardeering van ieders standpunt.
De kerkeraad van de Geref. Kerk benoemde
zijn oudsten predikant, ds rnr W. S. de
Vries, om in bedoelde samenkomst zijn
standpunt uiteen te zetten.
Ds J. W. SCHOKKING PREDIKANT DER
VARENDE GEMEENTE
Ds J. W. Schokkmg heeft gisteravond in
de Noorderkerk te R'dam intrede gedaan als
predikant van de varende gemeente.
In den morgendienst werd hij bevestigd
door den algemeenen vlootpredikant dr L.
W Terlaak Poot, uit Den Haag. die als tekst
gekozen had 2 Tim. 29b.
Ds Schokking bediende het woord uit Tim.
6 36. Hij liet hieraan enkele toespraken
voorafgaan, o.m. tot zijn bevestiger, tot de
collega's en tot de gemeente.
Ds Schokking arbeidde van 1941 tot 1945
als hulpprediker te Scheveningen en daar
na als medewerker aan de Volkshoogeschool
te Bergen.
Doodstraf geëischt tegen Vught-
bewaker
Vreemd verhaal voor den Raad va~ Cassatie.
(Van onzen verslaggever voor Rechtszaken).
Een eigenaardig geval deed zich heden
voor den Raad van Cassatie voor. De ge
wezen Vuight-bewaker Bernard Becker uit
Nijmegen, was door het Bijz. Gerechtshof ter
dood veroordeeld, omdat hij vrijwillig deel
had uitgemaakt van een executiepeloton in
Vught. Oorspronkelijk had hij dienst gedaan
als S.S.-man, dooh was wegens ziekte in 1941
ontslagen en toen in Vught bewaker gewor
den. Zijn verdediger, mr A. P. C. Peters,
betoogde dat verd. het feit niet had gepleegd,
omdat hij, zooals verd. zelf uiteenzette in
Vught steeds met een machinepistool zonder
slagpenveer had rondgeloopen. Dit zouden
verschillende getuigen kunnen bevestigen.
Den proc.-fiscaal mr Longemeyer leek het
verhaal ongeloofwaardig en eischte de dood
straf, daar verd. zich vrijwillig voor het
executiepeloton had aangemeld. Herziening
van het vonnis zou later nog aangevraagd
kunnen worden. Uitspraak over 3 weken.
PRINCIPIEELE ZAAK VOOR
HAAGSCH GERECHTSHOF
Eenige korporaals van het korps motor-
dienst waren van oordeel, dat zij onrechtma
tig in werkelijken dienst waren opgeroepen,
omdat zij op grond van hun technische capa
citeiten uit oudere lichtingen waren „uitge
pikt". In kort geding had de pres. van de
Haagsohe Rechtbank beslist ten gunste van
den Staat, maar Zaterdag diende deze zaak
in hooger beroep voor het Haagsche Ge
rechtshof, waarbij mr C. H. Telders voor de
korporaals optrad.
DeZë betoogde, dat het eerste lid van art.
De Wereldreis van Pietje Pluis en Jantje Joppe
7. Och, och, wat zat Pietje m angst!
*t Leek, of er aan de reis geen eind kwam!
En waaien dat het daar boven deed! Einde-'
lijk, na uren sporens, waarbij steden, dorpen
en stations voorbijgevlogen waren, stopte de
trein bij een groot station. Met schrik zag
Pietje enigen uit het publiek naar hem kij
kenGauw holde hij over de wagons naar
voren...*
8. Daar liet hij zich omlaagzakken, en
wel aan de kant, die van het perron èfge-
keerd was. Gelukkig waren er aan de wa
gon enige uitsteeksels, waar hij z'n voeten
op kon zetten, maar toch was het nog een
hele sprong om op de grond te komen. Zo
gauw hij beneden was, zette hij 't op een
lopen.
32 der Dienstplichtwet, op grond waarvan die
Staat het recht meent te hebben willekeu
rige personen op te roepen, verkeerd door
den staat wordt geïnterpreteerd. Volgens mr
Telders geeft het bewuste lid bevoegdheid
tot mobilisatie van bepaalde lichtingen, doch
niet tot het „uitpikken" van willekeurige
personen. Volgens het tweede lid van art. 32
mogen, aldus mr Telders, uitsluitend de
jongste lichtingen onder de wapenen worden
geroepen, ongeacht een regelmatige of bui
tengewone oproeping. Deze korporaals be-
hooren ndet tot de jongste lichtingen. Ten
slotte bestreed mr Telders. dat er een toe
stand van oorlogsgevaar bestaat en betoogde,
dat het K.B. E 36 van 10 Mei 1944 art. 32 niet
buiten werking heeft resteld.
De Rijksadvocaat, mr Scholten, verklaarde,
dat de betrokkenen zoo onpartijdig mogelijk
onder de wapenen zijn geroepen. Niets wijst
op „uitpikken". Hij was van oordeel, dat bet
Londensche staatsrecht aanvaard moet wor
den en dat er nog oorlog is, hetgeen inhoudt,
dat de Staat dus iederen dienstplichtige mag
oproepen en lid 2 van art. 32 geen geldigheid
bezit.
Uitspraak op 9 Dec.
MUTATIES RECHTERLIJKE MACHT.
Op hun verzoek is eervol ontslag verleend
aan den gepens. generaal H. G. Winkelman
als militair raadsheer in den Bijz. Raad van
Cassatie, aan mr W. F. E. baron van der
Feltz als off. van Justitie bij de Arr. Recht
bank te Middelburg, aan mr F. G. A. E.
Bielders als rechter in de Arr. Rechtbank
te Breda, aan J. J. Rus als kantonrechter-
plv. te Oostburg en aan mr K. N. Korteweg
als rechter in de Arr. Rechtbank te Dor
drecht. Benoemd tot vice-pres. van de Arr.
Rechtbank te A'dam mr J. J. ter Maten,
aldaar, tot griffier bij het Kantongerecht te
Maastricht mr F. G. A. E. Bielders te Breda,
tot kantonrechter-plv. te Terneuzen mr P.
H W. Tellegen, burgemeester van Terneu-
Officieel wordt meegedeeld, dat de lucht-
verbinding StockholmMoskou, via Helsinki,
is hersteld.
Door den hevigen regenval op Sardinië
kwamen 35 personen om. Verscheidene dijlc^
doorbraken kwamen voor.
