ÏUcuwe geibsctft (Courant
„Willem Barendsz" naar Zuidpool vertrokken
Niet dan gunstige verklaringen voor E. Flipse
Drie personen te A dam in auto verdronken
IDist TJ
MAANDAG 28 OCTOBER IMS
2e Serie, 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1915, No. 490
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
f 3.25 per kwartaal
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per mjn.
Bij contract belang*
ryke korting
Telef oonn ummers
Dir. en Red.: 20408
Administratie: 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur:
Dr E. DIE MER
Redactie:
B. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
„«Jtonluastirb is abebteueti
myn ber» in teyfjenspoei"
EERSTE WALVISCHV AART
EXPEDITIE BEGONNEN
Met de nationale driekleur, de naamvlag,
de reederijvlag, de A'damsche stadsvlag en
de seinvlaggen „Wij groeten u" is gisteren
tegen 9 uur de „Willem Barendsz" uit Am
sterdam vertrokken en daarmee nam tevens
de eerste Ned. walvischvaart-expeditie naar
de Zuidpool een aanvang. Onder de aan
wezigen waren, behalve vele familieleden
van de opvarenden, o.a. burgemeester mr
A. J. d'AÜly en de heer A. Wamderink
Vinke van de reederij Vinike en Co, zoo
mede het A'damsche politiemiuzi/ekcorps, dat
het Wilhelmus speelde. Hadden aanvankelijk
4 behendige sleepbootjes het varende
fabriekscomplex van de kade der A'damsche
Droogdokmij weggetrokken, al gauw stoom-
WAT USANCE IS IN
NEDERLAND
Op 24 Oct. j .1. ontvluchtten te Veendam
de politiek-gedetineerden Johannes v. d.
Laan en Harm Buiter. De eerste is 47 jaar
oud en woonde vroeger te De Leek. Hij is
1.74 m. lang, heeft een flink postuur, een
gezond uiterlijk. De tweede is 30 jaar oud
en woonde te Finster wolde, B. 286. Hij is
1.72 m. lang, heeft een breed postuur en een
gezond gelaat. Beiden spreken met een Gro-
ninigsch accent
Götzen keert niet terug als hoofd
van „Financiën" te Ratavia
Krijgt bedoeld departement thans
drie directeuren?
Naar de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, zal de heer L. Götzen, dde sinds
eenige maanden hier te lande vertoeft, niet
meer naar Ned.-Indië terugkeeren, teneinde
zijn functie als hoofd van het dep. van
Financiën te Batavia te hervatten. Hij is
thans werkzaam, gesteld op de financieel-
economisohe afdeeling van „Overzeesohe
Gebiedsdeelen" te Den Haag.
De „Nieuwsgier" weet in dit verband nog
te melden, dat bedoeld departement te
Batavia in de toekomst drie hoofden zal
krijgen, t.w. dr H. M. Hirschfeld, W. Alons
en E. M. van der Zee. De heer Korthals, die
de functie van den heer Götzen waarnam,
zal worden overgeplaatst naar het dep. van
Eoon. Zaken te Batavia.
Drieledige prijsvraag voor
gedenkteekens
Uitgeschreven door den min. van Onderwijs
Minister Gieten heeft een prijsvraag uit
geschreven, waarin wordt gevraagd een
o. .oerwerp voor een gedenkteeken op de
honderden plaatsen in ons land, waar Neder
landers werden gefusilleerd, alsmede een
symbool en een spreuk om op 't gedenk
teeken over te brengen.
De inzenders behouden de auteurs- en
reproductierechten, waarvan de vergoeding
door den minister zal worden vastgesteld.
Alle inlichtingen worden gratis verstrekt
door den secretaris der jury, K. E. Schuur
man, Potterstraat 24, Amsterdam. De ter
mijn van inzending wordt 1 Febr. '47 ge
sloten.
Eerst spion, daarna bij den S.D.
Jodenverrader
De gewezen politie-inspecteur P. J. M.
Thijssen, had in 1939 een fotozaak in- Den
Haag gehad en had zich toen over laten
halen in dienst te treden van den spionnage-
dienst van een buitenlandsche mogendheid.
£oo was hij van kwaad tot erger gekomen
en ten slotte was hij by de S.D. aangesteld
en had vele Joden helpen opsporen en ar
resteeren. Het Byz. Hof had hem tot levens
lange gev.straf veroordeeld, nadat de Proc.-
Fiscaal de doodstraf had geëischt.
Voor de Raad van Cassatie diende deze
zaak heden in hooger beroep. De Proc.-
Fiscaal prof. mr Langemeyer, vroeg een
psychiatrisch onderzoek, daar de verdediger
mr Jy v. D u ij n e, aan de hand van een
psychiatrisch rapport, op zijn verzoek uitge
bracht, verminderde toerekeningsvatbaarheid
had gepleit. Uitspraak over 3 weken..
de het op eigen kracht westwaarts het
Noordzeekanaal op. Te Buitenhuizen werd
de laatste lading munitie, patronen en har
poenen, ingenomen om dan te 3 uur de
eigenlijke reis te aanvaarden.
De 100.000ste oorlogsvrijwilliger
Morgen zal de 100.000ste oorlogsvrijwilliger
by de Neder la ndsche strijdkrachten worden
ingedeeld. Bij deze gelegenheid zal een kleine
plechtigheid wordien gehouden te Rotterdam,
Beukendaal 191, die te 10 uur begint.
De laatste Duitschers zijn uit Tsjecho-
Slowakije vertrokken.
Ter receptie van het jubileerende Leidsch Schaak Genootschap kwamen vele vooraan
staande figuren uit de Ned. schaakwereld het bestuur hun gelukwenschen aanbieden.
Wij zien hier den heer P. Herfkens, voorz. van „Philidor", ir J. J. G. van Hoek, voorz.
van het L.S.G., de hand drukken.
C. E. ZAL BINNENKORT
UITSPRAAK DOEN
In een zitting van 10 tot 4.30 iiur heeft de
Centrale Eereraad Zaterdag wederom de zaak
behandeld tegen den R'damschen dirigent
Eduard Flipse, wien door den Eereraad voor
de muziek voor 3 jaar de bevoegdheid is ont
nomen in het openbaar als dirigent werk
zaam te zijn. Wegens ernstige ziekte van
Flipse behandelde zijn juridisch raadsman
mr. C. A. v. Renterghem zijn belangen en
concludeerde, naar het „Alg. Dagblad" mede
deelt, dat Ed. Flipse niet gestraft behoort te
worden, doch aanspraak mag maken op den
dank van het Ned. volk. De getuigen J. G.
Goverts, in den oorlog hoofd van de afd. Mu
ziek van het dep. van Volksvoorlichting; J.
G. Bloem, oud-voorz. van den Toonkunste-
naarsbond en Piet van Mever, 2 e dirigent van
het Rott. Philh. Orkest, verklaarden, dat
Flipse in elk opzicht een goede houding heeft
aangenomen en ook het leiderschap van de
vakgroep Dirigenten van het Muziekgilde
heeft afgewezen. Een ingediende verklaring
Soekarno op den gulden!
Uit Batavia wordt gemeld, dat het repu-
blikeinsche geld is uitgegeven in biljetten
van 100, 10, 5 en 1 gulden en voorts van
5 en 1 cent. Op de gulden-biljetten prijkt
het portret van den „president der re
publiek".
HOOGEZAND GAAT BOUWPLATEN
UIT STROO MAKEN.
Te Hoogezand is dezer dagen de eerste
steen gelegd voor een groot fabriekscom
plex, waar bouwplaten met een houtachtig
karakter gemaakt zullen worden uit stroo.
Op de bouwplaten kunnen ook tegenafdruk-
ken e.d. worden aangebracht, waardoor het
beschilderen overbodig wordt. De productie
wordt geschat op 18 duizend ton, waarby een
ton 280 platen is. Men verwacht, dat de fa
briek in den a.s. zomer in bedryf kan wor
den gesteld.
Voor den wederopbouw van ons land kan
deze fabriek van groote beteekenis zijn.
van 70 leden van het Mannenkoor „Orpheus"
was eveneens ten gunste van den dirigent.
In zijn pleid-ooi merkte mr. v. Renterghem
om. op, dat Flipse slechts onder ernstige be
dreigingen 3 Wehrmachtsconcerten heeft ge
geven, doch steeds weigerde het Horst Wes-
sellied te spelen. De Centrale Eereraad zal
binnenkort schirifteiyk uitspraak doen en
gezien die andere recente beslissingen van
den raad, mag deze niet anders dan gunstig
zyn.
DOOR EIGEN SHAWL GEWURGD.
In de lompensorteerderij der firma van
Gorcum te Tilburg kwam de 60-jarige wed.
de Nijs—Fabrie bij werkzaamheden met haar
shawl in aanraking met een machine, waar
door de ongelukkige geworgd werd.
KONINKLIJKE PALEIZEN TE LONDEN
OPNIEUW BESTOLEN!
Nadat de Windsors enkele weken geleden
voor een groote bedrag waren bestolen, is
nu de hofhouding van het Koninklijk paleis
het slachtoffer geworden. Lady Harrington,
dochter van den vroegeren Am. ambassa
deur Kennedey, en lady Legh missen juwee-
len ter waarde van f 58.000.
Prinses Juliana dankt het
Amerikaansche volk
Doch herinnert aan nood in geteisterde
gebieden
Ofschoon, in verband met de liquidatie
van de U.N.N.R.A., de daaronder ressor-
teerende Amerik. organisatie tot steun aan
Nederland eveneens werd opgeheven, heeft
men in de U.S.A. gelukkig niet terstond
ons land los gelaten, doch werd opgericht
de „United relief services for Holland", die
van groep tot groep en van gezin tot gezin
hulp wil verleenen.
In verband hiermee hield Prinses Juliana
Zaterdag via een kortegolfzender der P.T.T.
te Hilversum een toespraak tot het Ameri
kaansche volk, welke toespraak door de
Amerik. radio opnieuw uitgezonden werd,
teneinde een zoo goed mogelijke verbreiding
te bevorderen. De Prinses gewaagde met
groote dankbaarheid van den enormen
steun, dien ons volk reeds uit de Ver. Staten
ontving, doch gaf tevens te verstaan, dat
er in de geteisterde gebieden nog diepe nood
heerscht.
H.M. DE KONINGIN UIT BELGIë TERUG.
21aterdagavond om 8 uur is H.M. de Konin
gin van haar bezoek aan België op Het Loo
teruggekeerd.
Lord Templewood gast der Ned.
Regeering
De stichter en president van de „Help
Holland Council", lord Templewood en eoht-
genoote, zijn vanaf heden de gasten der
Ned. Regeering. Gisteren vertoefden zij nog
privé te Utrecht, heden brachten ze een
officieel bezoek aan Walcheren, terwijl voor
morgen Ajrnhem, Nijmegen en de verwoeste
Betuwe zullen worden bezichtigd, 's Avonds
biedt de min. van Buitenl. Zaken te Den
Haag een. diner aan, Woensdag wordit het
Rijksmuseum bezocht, waarna voorts een
ontmoeting met de Koningin op Het Loo
plaats heeft. Donderdag worden besprekin
gen met minister Drees gevoerd en Vrijdag
wordt de thuisreis aanvaard.
„SIBAJAK" TE ROTTERDAM AAN
GEKOMEN.
Hedennacht omstreeks drie uur is het ms.
„Sibajak" te Rotterdam aangekomen met 784
r epa tri eer end endeels uit Indië, deels uit
Australië. Hedenomrgen om 9 uur begon de
ontscheping. Er waren weinig zieken aan
boord.
MORGEN GAAT DE „NIEUW HOLLAND"
NAAR INDIE.
Morgen vertrekt met ms. „Nieuw Holland"
met onderdeelen van de 7e Dec.-divisie van
die Sumatrakade te Amsterdam.
DE „SLOTERDIJK" TE PRIOK
GEARRIVEERD.
Met 1300 man troepen van de 7-Dec. di
visie aan boord, arriveerde de „Sloterdijk"
Vrijdagmiddag te Tandjong Priok. De debar-
katie vond Zaterdagmorgen plaats.
GOUVERNEUR KASTEEL KOMT LATER.
Het bezoek van gouverneur Kasteel aan
Nederland is uitgesteld tot 2 November. Ge
durende zijn afwezigheid zal als wnd. gouv.
optreden mr F. A. Jas Jr., voorz. van het
Hof van Justitie.
ien ter waarde van x oö.ouu. noi van jusuue.
TWEE DOODEN BIJ AUTOBUS
ONGELUK TE LOCHEM
Een kleine 4-persoons Morris-wagen is gis
teravond tegen 11 uur in het water van „De
Baarsjes" te Amsterdam gereden, tengevolge
waarvan de drie inzittenden zyn verdronk en
ni. de 20-j. chauffeur Joh an Lohuis en de
37-j. Heniricus Knijn, bedden uit Amsterdam,
en de 46-j. mevr. Lohuis'Ham, een schoon
zuster van den chauffeur.
Door het druilerige weer heeft de chauffeur
vermoedelijk de scheiding tusschen water en
weg niet gezien, waardoor hij by een flauwe
bocht de vaart is ingereden. Men neemt aan,
DAT het Tweede Kamerlid Maenen minis
ter Drees verzocht nog voor den winter maat
regelen te nemen om in het tekort aan sana
toriumruimte in Midden Limburg te voor
zien.
DAT i.v.m. het tekort aan landarbeiders
deze groep voorloopig niet voor emigratie in
aanmerking komt.
DAT alle tips uit het publiek nog geen ant
woord hebben gegeven op de vraag, van
wie(n) de bij een A'damsche dame in een
verwarmingsketel gevonden juweelen zijn.
DAT de comm. fractieleider van den A'dam-
schen gemeenteraad, H. Gortzak, zich bereid
heeft verklaard op uitnoodiging eens in Indië
te gaan kyken.
DAT in de afgeloopen week in Indië sneu
velden soldaat H. J. v. Essen, l-II R.I. uit
Deventer en fuselier A. v. Tol van het K.N.
IL. uit Den Haag.
DAT de R.K. Mijnwerkersbond besloot alle
leden, die aan de jongste stakingen deelna
men, te royeeren.
DAT Zaterdag op 63-j. leeftqd te A'dam
is overleden de oud-sportredacteur van het
Alg. Handelsblad G. J. Nqland.
DAT de 69-j. E. v. d. Hof uit R'dam aan
de verwondingen tg.v. een auto-ongeluk is
overleden.
DAT de R'damsche Kunststichting besloot
den noodschouwburg den naam te geven van
„De Rotterdamsche Schouwburg".
DAT alle Limburgsche mynwerkers Vry-
dag, i.v.m. het bereiken van een record-dag
productie van 33.783 ton steenkolen, 40 gram
tabak cadeau kregen.
DAT het Gerechtshof te Leeuwarden dezer
dagen de veroordeeling van de Leeuwarder
rechtbank bevestigde, waarbij aan de Alme-
losche P.O.D.-rechercheurs Hagedoorn en Ter
Stege 14 dagen gevangenisstraf was opgelegd
wegens mishandeling van den SD.-man Post.
DAT 6 Nov. in een mijnwerkersdorp in
Kent (Eng.) B. Reijnveld namens de Ned.
kweekers een 1/2 millioen bloembollen zal
overdragen aam de Britsohe mijnwerkers als
dank voor hun aandeel in den oorlog en deze
bollen in 1000 mijnwerkersgemeenten wor
den uitgeplanit.
DAT ter verdieping van het cult, en godsd.
leven in Nederland, en België Zaterdag een
groot R.K. congres is gehouden op den „Dra-
keriburgh" by Hilversum.
DAT in A'dam 18.000 jongeren Zaterdag op
pad waren voor de glasinzameling en ook een
zilvertram en muziekcorps meewerkten om
het succes zoo groot mogelijk te maken.
DAT Voorschoten 140 m2 glas heeft gele
verd aan Stampersgat (gem. Gastel N.Br.),
40 m2 aan Standdaarbuiten, 65 m2 aan
Oudewater en 200 m2 aan Nispen (gem. Roo
sendaal), welke laatste ook 200 m2 uit Voor
burg ontving.
DAT evenwel de burg. van Zevenbergen
(NBr.) weigert glas aan te nemen van glas
acties, aangezien de overheid hem glas heeft
toegezegd, maar nog niets heeft geleverd.
DAT voor het B.G. te A'dam tegen den
„beul van Amersfoort", Frans v. d. Laar, ge
zien de vele gunstige getuigenverklaringen,
slechts 3 jaar is geëischt.
DAT voor dezelfde instantie tegen de NSB-
ers W. J. Lingen en A. J. Lustig, beiden uit
H'sum, respect. 5 jaar en vryspraak werd
geëischt.
DAT de oprichting van een Kling van
den in 1944 overleden Franschen auteur en
musicus Romein Rolland te A'dam haar be
slag heeft gekregen.
DAT eind vorige week de „Edam" van
Schiphol naar Z.-Amerika (Buenos-Aires) is
vertrokken en op 3 Nov. wordt terugver
wacht met o.a. onzen gezant te Rio de Janeiro,
Z.Exc. B. Kleym Molenkamp en echtg.
DAT 's-Hertogenbosch gisteren zijn be
vrijding heeft herdacht.
DAT de Haagsche kantonrechter een klein
handelaar in visch, dde wegens onrechtma
tige vestiging reeds eerder veroordeeld was
tot f 100 boete, subs. 1 mnd hechtenis, thans
f 500 boete subs. 100 dagen oplegde, daar
vend, zich nergens aan gestoord had.
DAT de Comm. der Koningin in N.-Holl.
31 Oct. geen audiëntie kan verleenen.
DAT door den Eoon. rechter te A'dam 18
personen terecht stonden wegens het betalen
van te hooge loonen en als zwaarste straf een
boete van f 3000 subs. 6 mnd hechtenis werd
opgelegd.
DAT de Ned. acteur Louis Borel momen
teel in New-York speelt.
DAT de directeur der medische school van
de Universiteit te Batavia, dr. A. G. v. Veen,
in Nov. Los Angeles zal bezoeken.
DAT het „Arts-Theater" te Londen binnen
kort een aantal opvoeringen zal geven van
„De rijzende zon" van Herman Heijermans
DAT in Sept. 1947 een internat, congres
voor die statistiek in Washington wordt ge
houden, waaraan ook Nederland deelneemt.
DAT dé tentoonstelling Groningen's ver
zet" Zaterdag in het stadhuis is geopend.
DAT deze rubriek vervolgd wordt op pag 2.
dat de auto rechtstandig in de midder is te
recht gekomen en bijna onmiddellijk over
den kop is gesl-agen, waardoor ze met hei
dak op den bodem van de vaart kwam te lig
gen en de inzittenden geen gebruik hebben
kunnen maken van het noodschuifluik.
Brandweerlieden hebben de auto een uur na
het ongeluk boven water gebracht.
Zondagochtend is een autobus van de Ned,
Spoorwegen naby Lochem door de gladheid:
van den weg geslipt en tegen een boom ge
reden, waardoor twee personen, nl. de KNVB-
scheidsrechter A. J. H. Broekers, die den
wedstryd AGOWTubantia zou leiden, en
een militair, genaamd Aohterbosoh, beiden
uit Enschedé, werden gedood. De andere pas
sagiers werden gewond, van wie 5 ernstig.
Record-haringaanvoer te
Scheveningen
Zaterdag en Zondag totaal 17.000 kantjes.
Zaterdag en Zondag was er te Schevenin
gen een zeer groote haringaanvoer. Niet
minder dan 31 motorloggers brachten in to
taal 1000 last of 17.000 kantjes haring, als
mede 2800 kisten versche haring binnen.
Het bewijs, dat de haring overvloedig
zwemt, is, dat de schepen in 3 4 dagen,
vol zijn. In Scheveningen heerscht een groote
bedrqvigheid. Men komt handen te kort
om de binnengekomen schepen weer spoe
dig naar zee te helpen. Nog ruim een maand
zal de haringvisscherij in de Noordzee du
ren en by gunstig weer kan nog heel wat
worden aangevoerd.
Nu en dan regen, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In de
kuststreken aanhouden van het buiige weer
met matigen wind tusschen West en Noord.
In het binnenland in den nacht en ochtend
tydeUjk opklarend met plaatselijk mistvor-
ming, later weer toenemende bewolking met
hier en daar regen en regenbuien. Overdag
meest matige wind tusschen Noord-West en
Zuid-West. In het geheele land weinig ver
andering van temperatuur.
ZON EN MAAN.
Dinsdag 29 Oct.: Zon op 7.28 en onder 1*M9;
Maan op 12.12 en onder 19.37. Zaterdag 2
Nov. Eerste Kwartier.
