Reeds f 7.- millioen voor „Ned. helpt Indië"
Nederl. aankoopen uit Amerik. en Eng. dumps
B
yrnes bezorgd over verhouding met Rusland
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
i
ZATERDAG 19 OCTOBER 1948
OUD-MIN. WELTER BEVEELT
NIEUWE COLLECTE AAN
Sinds een jaar na de oprichting is er door
de Stichting „Nederland helpt Indië' van
de f 7 millioen bij elkaar gebrachte gelden,
f 6 millioen uitgegeven voor extra-voeding
ten behoeve zoowel van de blanke als de
bruine bevolking in Ned.-Indië, aldus deel
de oud-minister Weiter, voorz. dezer Stich
ting, gisteravond in
een radio-praatje
mede.
Hoofdzakelijk zijn
deze extra-voedings
middelen verstrekt
als extra-voeding
aan hospitalen voor
degenen, die het
meest onder de Ja-
pansche bezetting
hebben geleden en
voorts in scholen
op Java en alom in
den Archipel.
Het verstrekte
voedsel, ten beloope
van 4 millioen kg
is 35 pet van al het
in Indië ingevoerde
voedsel en bijna 80
pet van al het voed
sel, dat aan Indië
geschonken werd.
Het schromelijk
tekort aan textiel is
aangevuld door uit-
zénding van hon
derden meters ka
toen, hoofdzakelijk
voor lakens en slao
pen. Aan de gere-
patrieerden werden
dekenpakketten,
kleed ing en huis
raad geschonken
Thans wordt ge
tracht aan iederen
gerepatrieerde voor
den winter een wol
len vest te verschaf
fen, maar dit alleen
reeds kost f 150.000
Spr. deed een be
roep op de bevol
king om de kleer-
OUD-MIN. WELTER kasten na te gaan
Of er nog een warme rok, een jas of wat
ondergoed disponibel is voor deze getrof
fenen.
Ook is er nog veel geld noodig om de
levensomstandigheden der duizenden, die
nog in de kampen verblijven, te verbeteren
en om aan onze landgenooten zoowel als
aan de intellectueele bovenlaag der Inheem-
NALATENSCHAPPEN.
Dat de strenge bewaking in Neurenberg,
▼ooral met het oog op eventueele zelfmoorden
niet overbodig was, bewijzen wel de voorberei
dingen die de veroordeelden hadden getroffen
om den weg van hun leiders Hitier en Himmler
te volgen.
Gevonden werden bij Keitel: veiligheids
speld. moeten en schroeven; bij von Rib
ben trop: ampulle met inhoud; bij Sauckcl, von
Nourath en Doenitz scherpe voorwerpen en bij
Göring een stukje ijzerdraad van 15 cm. lengte
Schacht hield voor alle zekerheid een 60 cm.
lang touwtje verborgen.
WEER EEN AMERIKAANSCH PROTEST
BIJ TITO.
In een fel protest beschuldigt de Ameri-
kaansehe regeering Joego-Slavië van schending
van het Volkenrecht, door Amerikaansche bur
gers, die verdacht worden van Duitsche af
komst te zijn, in kampen slavenarbeid te laten
verrichten, waaraan reeds enkelen zijn be
zweken. Bij Albanië protesteerden de V.S.
tegen de weigering personen, die naar Amerika
willen, toestemming te geven.
AMERIKAANSCH AMBASSADEUR NAAR
WASHINGTON TERUG
De Amerik a an sdhe ambassad eur te Mos
kou. Sir Bedell Smith, is in Washington aan
gekomen. Over de reden van zijn terugkeer
is niets bekend.
Bij een mislukte landingspoging van een
Fransch vliegtuig uit Dakar op het vliegveld
te St. Louis in Senegal, kwamen 6 personen om
het leven.
Halve eeuw R.K. partijleven
Vervolg van Pag. I)
Wel willen wij op de volgende punten de
aandacht vestigen. In de eerste plaats mag
bij dit 50-jarig jubileum geconstateerd wor
den, dat ook de R.K. Partij alle aanvallen
van hen, die partij-formatie op basis van
een bepaalde geloofsovertuiging bestreden,
heeft afgeslagen. Al kent men in de R.K.
Partij aan de rede een groote waarde toe,
de partij-formatie als zoodanig berust op de
erkenning van het bestaan eener antithese,
en deze erkenning heeft men volgehouden.
In de tweede plaats treft bij dit jubileum,
hoe het R.K. volksdeel er in geslaagd is,
ook op politiek gebied de eenheid te be
waren, hetgeen des te moeilijker is naar
mate het volksdeel grooter is. Wij willen
niet zeggen dat er geen innerlijke spannin
gen zouden zfjn. Naar buiten echter heeft
men toch den gefundeerden indruk kunnen
vestigen van een gezamenlijke partijkeuze
in de belangrijke vragen op staatkundig
terrein.
In de derde plaats moet. voor wie de ge
schiedenis dezer politieke partij volgt, een
tamelijk groote soepelheid opvallen in het
bepalen van het standpunt. De tweeërlei
bron van het beginsel heeft dit buiten twij
fel bevorderd. De handhaving van de een
heid is des te opmerkelijker bij de stellig
met redenen omkleede zwenking, welke
meermalen werd gemaakt en welke wij niet
altijd konden begrijpen.
Door de politieke organisatie van deze
halve eeuw is het R.-K. volksdeel van zijn
staatkundige kracht almeer bewust gewor
den. Dat moet voor de Prot. Christenen
een aansporing temeer zijn om te breken
met de onderlinge verdeeldheid en steeds
meer te geraken tot den uitbouw van een
eigen positieve levenshouding.
sche bevolking eenige eenvoudige intellec
tueele genoegens (boeken, films) te ver
schaffen.
Daarom begint er dezer dagen een groote
inzameling ten bate van „Nederland helpt
Indië", welke collecte spr. warm aanbeval.
Het gironummer der Stichting is 500500.
„BOISSEVAIN" TE PRIOK AANGEKOMEN
Hedenmorgen vroeg is de „Botesevain" de
haven van Tandjong Priok bdnnengeloopen.
Generaal Spoor en het stafmuziekcorp6 van
het K.N.IJL. gingen aan boord, waar zij
enthousiast door ruim 2000 soldaten, behoo-
rende tot de eerste detachementen van de
7 Decemberdivnsie, ontvangen werdim, als
ook door de burgerij.
SCHACHT VRAAGT MEER „LEBENS-
RAUM".
Schacht heeft een uitvoeriigen brief ge
richt tot generaal Lucius Clay, militair
gouverneur van de Amerikaansche bezet
tingszone in Duitschland, waarin hij te ken
nen geeft, dat zijn gevangenhouding te
Stuttgart onwettig is. Het zuiveringstribu
naal te Neurenberg zou op 6 Oct. j.l. ver
klaard hebben, dat Schacht zich vrij door
het geheele Duitsche rijk bewegen mag.
SCHUSCHNIGG IN BELGIë WEER
UITGEJOUWD,
Toen Schuschnigg in het Casino te Blan
kenberg (België) een lezing hield over de
toekomst van Eurotpa, werd hij door de
menigte uitgejouwd.
Naar schatting zullen in 1947 300.000
toeristen uit Amerika naar Europa komen.
De jaarbeurs te Praag, die een groot
succes werd, wordt de volgende maal van
1423 Mrt. gehouden.
De Britsche zone van Duitschland ex
porteerde in 3 mild., n.l. tot 1 October,
3 millioen ton kolen en cokes, waarvan
Nederland 425.000 ton kreeg.
Eisenhower vloog uit Duitschland naar
Amerika terug.
Nog 200 professoren en leeraren zullen,
na de 175 die al werden ontslagen, naar huis
worden gezonden vanwege hun linksohe op
vattingen.
Ned. souvereiniteit op Java
in 't gedrang
Door twee der voorwaarden van den
wapenstilstand
De stichting „Indië in Nood" deed ons een
communiqué toekomen, waarin geprotesteerd
werd tegen twee voorwaarden van den wapen
stilstands-overeenkomst te Batavia.
De eerste is, dat na het terugtrekken der En-
gelsche troepen op 30 Nov. a.s. geschillen over
de overeenkomst ter beslissing zullen worden
voorgelegd aan den Britschen commandant in
Z.O.-Azië, waarmede de Ned. souvereiniteit
over Java ten behoeve van de Engelschen 's
prijsgegeven.
De tweede is, dat door de gemengde com
missie thans bestaande uit Nederlanders, En
gelschen en Inheemschen straks alleen uit
Nederlanders esi republikeinen wordt uitge
maakt de sterkte van onze troepen, waarmede
ook ten opzichte van de „republiek" onze sou
vereiniteit is prijsgegeven.
Dit geschiedde buiten het parlement om.
„Indië in Nood" vraagt zich nu af, of hier
door de Kroon niet ontrouw is geworden aan
den eed overeenkomstig de Grondwet
De waarheid over telegrammen
van De Waarheid
Regeering antwoordt het Kamerlid
Koejemans
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Koejemans betreffende het stuiten van tele
grammen van „De Waarheid", antwoordde
de minister van Verkeer, dat deze tele
grammen niet beperkt waren tot slechts fei
telijke mededeelingen van de stakingsge
beurtenissen te Amsterdam, doch bovendien
enkele passages bevatten, welke in strijd
moesten worden geacht met de veiligheid
van den Staat en de openbare orde, waarom
dan ook deze telegrammen na overleg met
den minister-president, werden vastge
houden.
BURGEMEESTERSBENOEMINGEN.
Benoemd tot burgemeester van Losser
J. P. A. M. van de Sandt uit Oosterhout,
van Brummen: H. Dekker uit Veend am en
van Vrezen veen: H. W. K. ridder Huyssen,
voorheen wnd. burgemeester.
Veel kochten we reeds uit de Amerikaansche en Engelsche dumps, maar op het kazerne
plein aan de Croeselaan te Utrecht staat nog wel een enkel auto'tje. Droevig, dat deze
wagens aan weer en wind zijn blootgesteld.
locomotieven, 33 tankauto's, 13 kranen,
spoorwegmateriaal, c.d Omtrent de enorme
voorraden, welke zich in Duitschland be
vinden, is nog geen beslissing genomen-
Verondersteld wordt, dat de daar aanwe
zige goederen voor een groot gedeelte in
Duitschland zullen blijven.
WAREN UITKOMST VOOR
'T BEDRIJFSLEVEN
Na het staken der vijandelijkheden in
Europa werden door de Amerikaansche en
Engelsche legera uteri tei ten enorme voor
raden overtollig oorlogsmateriaal in ver
schillende „dumps" bijeengebracht en aan
de regeeringen van getroffen landen tegen
billijke voorwaarden aangeboden. Een en
ander was voor Nederland aanleiding tot het
stichten van hét „Bureau voor overtollige
legergoeedren", Kanaalweg 2, Scheveningen
dat gemachtigd is uit deze „dumps"- aankoo
pen te bemiddelen, t.b.v. het Ned. bedrijfs
leven. daarbij geadviseerd door de organi
saties, die uit het bedrijfsleven zelf gegroeid
zijn. Tot nu toe is uit de Amerik. „dumps"
voor een bedrag van 12 millioen dollar ge
kocht. De hoeveelheid goederen uit de En
gelsche „dumps" was niet zoo omvangrijk.
Zeer belangrijk was echter hier de over
name van de R.A.F.-dump te Eindhoven,
waarmede Schiphol in technisch opzicht op
nieuw „aangekleed" werd. Voorts 300 stoom-
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Drietal: te Delft (vac. J. Fokkema) J.
C. Stelwagen te Giessendam; H. Harkema
te Wijk by Heusden; H. N. v. Heilsbergen
te Loenen aan de Vecht.
Beroepen: te Hansweert (fcoez.) A. J.
v. d. Ham te Biervliet; te Klundert A. Ba-
rendredht, garnizoenspred. te A'dam; te Lip
penhuizen A. Snijdelaar te De Wilp (Gr.; te
RotterdamKralingen H. L. Goudt te Burum
Benoemd: tot hulppred. te Zierikzee E.
J. v. Tuil, cand. te Bussum; tot hulppred. te
Utrecht J W. Boogaard, em. pred. te Hur-
wenen
Aangenomen: naar Amsterdam dr R.
B. Evenhuis te Scheveningen; naar Asperen
(toer.) W. Brinkman, cand. te Utrecht; naar
Groningen (Ver. v. Vrijz. Herv.) A. Bonge-
naar te Tol bert; naar Den Haag (29e pred.-
pl.) J. M. Gerritsen te Wichmond; naar Rot
terdam (jeugdpred. Groot-R'dam) M. L. W.
Schoch te Vlissingen, die bedankte voor
Bussum; naar Schiermonnikoog R. J. Re-
nier, cand. te Utrecht; naar VIaardingen
(vac. G. Lans) W. J. Kolkert te Schalkwek,
die bedankte voor Ter Aar en Dirksland.
Bedankt: voor Blankenham (Ov.) A. L.
S. Bakker te Diever (Dr.); voor Oude-Tonge
H. Harkema te Wijk bij Heusden; voor Sta-
venlase J. Vink te Stad aan 't Haringvliet;
voor Wezepe (vac. H. Miskotte) H. v. Gosliga
te Appelscha.
Aangenomen: naar Sluipwijk (toez.)
G. v. Galen te Eist (Gld.).
Geref. Kerken
Tweetal: te Borger H. J. Spier te Help
man en D A Vogel te Ouderkerk a. d. IJsel;
te Dra ch tstercom pagni e J. v. Eerden te
Schettens en H. Veens tra te Colijnsplaat.
Aangenomen: naar H oogeveen A.
Adema te Ten Boer (Gr.)
Bedankt: voor LuttelgeestKuinre P.
C. Jongbloed te Marken; voor Groningen
(als evang. pred.) A. Dondorp te Heem stede
(nadere besl.).
PERSONALIA.
Candidaten voor de vacature in het
hoofdbestuur van de Ver v. Chr. Mulo zijn
de heeren H. C. v. Donk te Goes en M. Jan
sen te Assen.
Tot hoofdbestuurder in alg. dienst van
den Bond van Chr. Politie-ambtenaren is be
noemd de heer -W. J. Cramer, adj-commies
bij de gemeente-politie te Hilversum.
Op 21 Oct. a.c. zal dr W. P. Jorissen,
ex-lector aan de Leidsche Universiteit, 50
jaar doctor in de chemie zijn.
AMBTSAANVAARDING prof. mr N. O KMA.
Gistermiddag heeft mr N. Okma in een
openbare zitting van den Senaat der V.U. te
Amsterdam, zijn ambt aanvaard als gewoon
hoogleeraar in de faculteit der rechtsge
leerdheid met het uitspreken van een rede,
getiteld: „Werkelijkheid en beginsel in het
vereenigingsrecht (onderneming en rechts
vorm)
STUDENTEN VORMFN EEN STUDIE-
PARLEMENT."
Op het congres, dat dooT de ver. juri
dische studenten-faculteiten van 1416 Nov.
te Utrecht zal worden gehouden, is de
tweede avond gewijd aan een Indisch onder
werp, dat door prof. Gerretson. in den vorm
van een interpellatie, zal worden ingeleid.
De studenetn stellen dezen avond nl. een
„Parlement** samen, naar het voorbeeld van
het Eng. Lagerhuis. Namens ..Labour" zal
prof. K. Posthumus antwoorden. Daarna
zullen de studenten namens hun „fracties"
het woord voeren.
COLLEGEGELDEN VOOR WAGENINGEN.
Officieel wordt gemeld, dat uit Indië ge
repatrieerde studenten, alsmede zij. wier
ouders in *t buitenland of in de Overzeesche
Gebiedsdeelen gevestigd zijn. tegen afgifte
van een schuldbekentenis ter grootte van
het totale bedrag, hun studiën aan de Land-
bouwhoogeschool te Wageningen voor het
jaar 1946/'47 kunnen aanvangen, dan wel
vervolgen.
ACAD. EXAMENS
LEIDEN. 18 Oct. Geslaagd doet. ex. ge
neeskunde 2e ged.: H J Fokkens te Dordrecht,
J P M Trouw te Oegstgeest, E Verbeek te
's-Gravenhage; cand. ex. rechtsgeleerdheid:
mej. F Weusten te Vaals. mej. A M de Jong
te Wassenaar, mej. L A Cleveringa te Leiden;
H J- Verspijk te Wassenaar, R Franken te
's-Gravenhage, B J Asscher te Scheveningen.
AMSTERDAM. Aan de V.U slaagde voor
het doet. ex. Theologie ds H. Kakes te Bedum.
TILBURG. 19 Oct. Kath Ec. Hooge-
school. Geslaagd v. cand.-ex. econ. we-
tensch.: J. Schulte, Tilburg; E. Vreuls, Nieu-
wenhagen en I. Hendriks, Nijmegen. Voor
doet. ex. econ. wetensch.: T. v. d. Zee te
Wolvega en L. v. d. Leij te Vught.
WIJ WILLEN MOSKOU NIET
OMSINGELEN
Byrnes, de Amerikaansche minister van
Buitenlandsche Zaken, sprak gisteravond
een half uur tot het Amerikaansche volk
over de betrekkingen met Rusland. Hij ver
klaarde hierover ongerust te zijn. De span
ning duurt voort, neemt zelfs toe.
Wij kunnen gemakkelijk overeenstem
ming bereiken, aldus Byrnes, als .één van
beide bereid is alles toe te geven. De V. S.
Mijnheer Pimpelmans eaat oaardje rijden
9394. „Wat schokt die auto!" fluisterde
Pil, die al zowat half by begon te komen,
maar er nog geen besef van had. waar hij
zich bevond. „Stil maar, stil maar, we zijn
thuis!" zei mynheer Pimpel mans, die
evenwel zelf zat te beven van angst en zo
wit zag als een doek.
En daar was reden voor, want de schim
mel, zenuwachtig door het geraas der auto's
vlak achter zich, maakte opeens een kwart-
draai rechts en wipte met één sprong over
de sloot, diie langs de weg liep, en waar Jo
nas Platvis met zijn kruisnet lag te vissen.
Mijnheer Pimpelmans en de apotheker wer
den allebei van 't paard geslingerd.
doen dit niet en wij verlangen dat ook niet
van Rusland Byrnes betreurde de beschul
digingen van de Sowjets, als zou Amerika
zich, onder het mom van vrijhandel, verrijkt
hebben tijdens den oorlog. In verband hier
mee herinnerde Bymes*4Ie Russen aan de
leen- en pachtwet, waarmee Amerika de
Sowjet-Unie me, dan 10 milliard dollar had
voorgeschoten aan oorlogsmateriaal.
Byrnes sprak de Russische beweringen
over een omsingelingspolitiek der andere
mogendheden tegen. Hij noemde de neiging
van Rusland, om landen, die vriendschap
pelijk tegenover Amerika staan als onvriend>-
schappelijk te beschouwen, uiterst betreu
renswaardig. In Parijs werden de staten,
die tegen de Russische voorstellen stemden»
geenszins gedwoi^en door redenen van
blokvorming of iets dergelijks. Het vereischt
een zeer levendige geografische verbeel
ding, aldus Byrnes,- om China of Ethiopië
bij een Westersch bloc onder te brengen.
Krachtig wees de minister de beschuldi
gingen van „dollardemocratie" en „econo
misch imperialisme" van de hand. Twee
spalt m de gedachten der landen zal een
nieuwen wereldoorlog onvermijdelijk doen
zijn. Hij hoopte echter met Rusland, door
wederzijdsch begrip, mede te bouwen aan
het economisch herstel van de wereld.
CHR. STUDENTEN TE DELFT
JUBILEERDEN.
Deze week vierde de Del/ftsche Chr. Stu
denten Ver. haar 35-j. bestaan met een
avond in de Stadsdoelen. Prof. dr H. Dooye-
weerd sprak over: „De maatstaf voor pro
gressie en reactie in de historische ontwik
keling". Hij vergeleek het Christelijk stand-
punt met de revolutionnaire ontwikkelingen
in de laatste eeuwen.
De lustrumviering werd gisteravond voort
gezet met een tooneelvoorstelling voor leden
en donateurs ter S.S.R. Tevoren had eea»
uitgebreide receptie plaats gevonden, waar
bij ook oprichters, eere-leden en talrijk®
andere vooraanstaande personen en afge
vaardigden van zustervereenigingen tegen*
woordig waren» t
