Groote uitbreiding der Kon. Marine op komst
Deviezenzwendel toch tot klaarheid gebracht
Actie voor de Christelijke Vakbeweging
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1948
Soldaten-opinie over Indië
(Vervolg van Pag. 1)
AANTAL OFFICIEREN WORDT
GEBRACHT OP 2100
In een toelichtende staat van de begroe
ting van het dep. van Marine, worden van
het plan van aanbouw 1947 genoemd: aan
bouw van een kruiser, aanbouw van een
ligtfleetcarrier, aanschaffing varf twee tor-
pedobootjag-ers 9 en 10 en twee torpedo-
bootjagers 11 en 12, aanschaffing c.q. aan
bouw van moederschepen A. en B., aan
bouw van een onderzeeboot, aanschaffing en
inrichting van een torpedo-werkschip, aan
schaffing van acht mijnenvegers en aan
bouw van een opleidingsvaartuig voor de
onderzeebootbestrijding. Tevens worden aan
gevraagd de tweede termijnen voor den af
bouw van de kruisers der begrooting 1938
en 1939, „Zeven Provinciën" en „Eendracht".
Gedurende 1946 zijn in bedrijf 15 Dakota's,
welke als transportvliegtuigen dienst doen
in Ned. Indië. Verder zullen deze maand
imet H.M.'s „Karei Doorman" 15 fire-flies
naar Indië worden gezonden. Voor de voort
gezette opleiding in Nederland blijven even
eens 15 fire-flies achter. Begin 1947 zullen
worden afgeleverd en ten laste van de be-
grooting 1946 komen: 40 fire-flies en 10
seafuries, terwijl gedurende 1947 worden
aangeschaft 40-seafuries tot een bedrag van
f 9.600.000 en 24 stuks fireflies voor f 8.000.000.
Het aantal beroepsofficieren, zoomede offi
cieren van de Kon. Marinereserve zal met
PRINS BERNHARD NAAR
PARIJS
Prins Bernhard zal zioh Zondag per eigen
vliegtuig naar Frankrijk begeven, waar hij
om twee uur op vliegveld Le Bourget wordt
verwacht.
Maandag zal de Prins op het „Cour d'hon-
neur des invalides" een wapenschouw af
nemen, waarbij den Prins een hooge onder
scheiding zal worden uitgereikt. Des avonds
vindt een otvangst in de Ned. ambassade
plaats.
Rotterdam heeft een compleet
rood college van B. en W.
De twee A JR. en R.K. raadsleden van
R'dam, die gisteren, na hun. weigering, op
nieuw beiden tot wethouder werden geko
zen, hebben wederom bedankt. Thans zijn
deze twee zetels ingenomen door leden van
den P.v.d.A., welke partij nu over 5 van
de 6 wethouderszetels beschikt. De zesde
zetel wordt bezet door een communist, die
de oorzaak is van voornoemde weigering.
NEDERLAND TELT NOG 40.000 GEHEEL
WERKLOOZEN.
Op 31 Augustus jl. stonden in ons land nog
40.600 personen als geheel werkloos gere
gistreerd. Bij het begin van dit jaar luidde
dat cijfer 90.446. Dat hier niet bij inbegrepen
zijn de duizenden jonge kerels, die niet wer
ken, maar door den zwarten handel niet om
steun behoeven aan te kloppen, zij hier tevens
gememoreerd.
SJAHRIR LEIDER DER INHEEMSCHE
DELEGATIE.
Republikeinsche kringen te Batavia ver
klaren, dat Soetan Sjahrir de Inheemsche de
legatie bij de a.s. besprekingen welke voor
het eind van de maand zullen aanvangen
zal leiden. Hij wordt hedenmiddag uit Djog-
jakarta te Batavia verwacht.
OP DE SYNODE DER GEREF.
KERKEN
In zijn beantwoording van de sprekers, die
hun meening geuit hadden over het rapport
betreffende aansluiting bij den oecumeni
sch en raad, ontkende prof. Dijk dat de Geref.
Kerken schade zouden lijden, wanneer zij
buiten de Oecumenische beweging staan:
veel grooter schade levert het aangaan eener
onwaarachtige eenheid. Herstel van het
I.K.O. achtte hij vrijwel uitgesloten. Aan
vaard werden enkele gewijzigde conclusies
inzake het rapport vakorganisaties. Zij wijst
af de meaning, als zou het bestaan van Chr.
vakorganisaties niet meer gerechtvaardigd
zijn; veeleer dienen de leden der kerk aan
gespoord te worden hierin een werkzaam
aandeel te nemen.
In verband met een vraag van den kerke-
raad van Sassenheim, hoe te handelen met
kerkleden die lid zijn van de Partij van den
Arbeid, wordt voorgesteld te antwoorden, dat
de Synode in het algemeen geen uitspraak
kan doen en elk geval op zichzelf dient te
worden behandeld.
Dr. Polman rapporteerde over de vragen en
bezwaarschriften inzake de vervangingsfor
mule der Synode van Utrecht 1946 betref
fende genadeverbond en doop. De commissie
6telde voor te besluiten: dat beantwoording
der vragen niet gewenscht is; dat geen re
den aanwezig is tot wijziging of vervanging
der formule-1946; dat de zakelijke inhoud
van de verklaring-1905 en de uitspraak-1942
niet prijsgegeven mag worden en alleen te
vinden is in de nieuwe verklaring-1946; dat
toelichting en prea-advies geen geldende
kracht als kerkelijke stukken bezitten en
ook niet als interpretatiemiddel van de ver
banningsformule mogen dienen, daar deze
alleen in haar eigen licht moeten worden be
zien, en dat het de bedoeling der appèl-
synode-1946 is geweest, dat de nieuwe ver
klaring tevens ter vervanging van de 16 pun
ten moest dienen, zoodat van deze voortaan
ook geldt wat onder 4 is uitgesproken.
Bij de bespreking kwam tot uiting, dat aan
dit rapport zou voorafgaan dat over den te
rugkeer tot de drie formulieren van Eenig-
heid zonder meer, resp. de verklaring-1946
in te trekken of te wijzigen. Ds. De Vries
rapporteerde eerst over de verzoeken tot bo-
vengenoemden terugkeer en stelde voor. dat
de Synode uitspreke, niet aan die verzoeken
té kunnen voldoen. De heer Knottenbelt be
schouwde den terugkeer tot de Drie Formulie
ren den eenigen weg naar hereeniging van
allen, die van Geref. gezindheid zijn. Hij ver
ving zijn voorstel door den wensch, dat de
conclusie over mogelijk verder spreken uit
gebreider zou worden geredigeerd. Commissie
1 zal de conclusies nader bezien.
Tenslotte besloot de Synode drie deputaten
te benoemen voor het bewerkstelligen van
het geven van Bijbelsch onderwijs door de
Geref. Kerken op de openbare scholen, en
zich uit het IJC.O. terug te trekken.
ongeveer 300 man worden uitgebreid, waar
door een totale sterkte ontstaat van rond
2100 officieren.
,,'k Hoorde het opeens in
Amerika"
Zuster Huidekoper voelt zich zeer vereerd
„Ik ben erg blij, dat mij deze eer te beurt
is gevallen. Toen ik in Amerika verbleef,
bereikte mij plotseling het verzoek de
kraamverpleging van onze Prinses op mij te
nemen. En toen ben ik dadelijk naar Ne
derland teruegekomen."
Zuster Huidekoper glimlacht. Ze is een
rijzige, chermante verschijning, die reeds
zeven jaar in de kraamverpleging werkzaam
is. Ze woont bij haar ouders in een vrien
delijk huis aan de Sweelmcklaan te Bussum.
„Kent U het Prinselijk Paar persoonlijk
zuster?"
„Neen. Ik weet ook niet, waarom de
Prinses nu juist mij heeft uitverkoren om
naar het paleis Soestdijk te komen. Maar
ik twijfel er niet aan, of ik zal er buiten
gewoon prettig werken."
De telefoon rinkelt. Zuster Hnidekoper
wordt gelukgewenscht.
„Ja reuze leuk," zegt de kraamverpleeg
ster. „Ik had het niet kunnen denken." En
dan: „Hoe gaat het met uw kinderen?" Nog
steeds leeft zij mee, met de gezinnen waar
in zij de kinderen in hun eerste levensdagen
verzorgde en de gelukkige moeder ver
pleegde.
Zuster Huidekoper is na een opleiding van
vijf jaar in de particuliere kraamverpleging
werkzaam. Vele tientallen wereldburgers
heeft zij mede het leven binnengeleid.
Met ingang van 1 October neemt de Bus-
sumsohe kraamverpleegster haar intrek op
het paleis Soestdijk, waar onze Prinses in
haar daaraan twijfelen we niet een
toegewijd en zorgzaam verpleegster zal vin
den.
EEN „CLEARING-DIENST"
NED.—ZWITSERLAND
Ondanks snel ingrijpen van de douane
recherche duurde het toch nog ruim drie
maanden in welken tijd 3y2 ton werd
omgezet! voordat een zeer geraffineerde
deviezen-zwendel tot klaarheid kon worden
gebracht.
De hoofddaders, J. C. A. Helmich en C. F.
Jibben, hadden tezamen met twee Zwitser-
sche bankiers een soort „illegaal" clearings-
kantoor geopend, en dank zij een prachtig
werkende, onschuldig lijkende code konden
er heel wat transacties tusschen Zwitser
land en Nederland plaatsvinden.
Had men elkaar iets dringend te zeggen,
dan gebeurde dit telefonisch, in welke ge
sprekken Zw. francs met het woord „Nest-
lé", Belg. met „cement", Fransche met
„Suez", Eng. ponden met „Vickers", Am.
dollars met „cotton" en Ned. guldens met
„samen" (zaden) of „tulpensamen" werden
aangeduid.
Voor een deel was het tegoed, dat de
smokkelaars in ons land hadden gevormd,
afkomstig van Ned. bankbiljetten, welke
goedkoop in Zwitserland waren opgekocht
en clandestien naar Nederland waren over
gebracht.
In verband met deze affaire zullen, be-
In de voortgezette vergadering van Don
derdag werd de uitnoodiging tot toetreding
tot den Ned. Oecumenisch en Raad door de
Synode afgewezen.
Oud-minister dr J. J. C. van Dijk en dr A.
A. L. Rutgers, deputaten voor de corres
pondentie met de Hooge Overheid, brachten
in comité-generaal rapport uit. Ds Vellmga
ondersteunde als rapporteur het denkbeeld,
dat het rapport van deputaten over de Ge
ref kerken in de bezettingsjaren afzonder
lijk zal worden uitgegeven. Vermindering
van het getal deputaten (7) worde alleen
door afvloeiing bewerkstelligd, waarop de
voorzitter deputaten dankte voor wat zij ge
daan en doorleden hebben in de donkere
oorlogsjaren, in het bijzonder dr Rutgers,
omdat hij aftreedt als deputaat en m die
functie zooveel gedaan heeft, dat niet direct
tot zijn mandaat behoorde (applaus).
De Synode voteerde max. f 30.000.aan
den Ned. Militairen Bond, voor den weder
opbouw van militaire tehuizen.
Gisteren is het proces begonnen tegen
den voormaligen commandant van het con
centratiekamp Theresienstadt, Siegfried Seidl.
Hij is verantwoordelijk voor den dood van
20.000 Joden.
55. Hei gevolg was evenwei, dal de nanu-
wagen tegen het eerste paaltje het beste
bleef steken; het touw sprong met n knal
in tweeën en de wagen kwam met z'n in
houd in de haven terecht, terwijl de schim
mel doorholde, alsof er niets aan de lucht
was. Verwezen stond de eigenaar van den
wagen even later in het borrelende water
te staren...»
Sergeant Hogers, Amsterdam: „Ik zie er
niet tegen op. Maar voor m'n vrouw en
drie kinderen is het erger. Als daar nu
maar goed voor gezorgd wordt."
Soldaat M. Bakker, Streefkerk: „Ik geef
er niet om. 't Moet nu eenmaal. Ik maak
me geen zorgen."
Sergeant N. Biesot, Amsterdam: „Ik was
drie jaar in Indië. Ik weet, dat het onze
Nederlandsche plicht is te gaan. Als we het
niet doen, schieten we als menschen en
als natie tekort. Ik laat een vrouw en acht
kinderen achter. Zij krijgt f 230 per maand.
Ik negentig. Het is niet te veel."
Soldaat P. A. M. v. d. Horst, Waalwijk:
„Allesbehalve, M'n vader kon me niet mis
sen uit de zaak. Maar wat doe je er aan?
Ik kijk er niet tegenaan hoor!"
Soldaat H. van Hien, Steenwijk: „Ik prak-
kezeer d'r niet over."
Soldaat P. J. Jobst, Amsterdam: „Ik
maak ervan, wat ervan te maken valt. Er
Is toch niets aan te doen."
Soldaat van Lente, Genemuiden: „Ik heb
d'r niet veel mee op. 'k Hou niet van lange
reizen maken, maar 't zal allemaal wel
meevallen, 'k Vind 't al reusachtig dat we
niet op stroo in de ruimen hoeven te slapen.
Overigens kanker ik er niet om."
Over de algemeene klachten: onzekerheid
over lot achterblijvenden, duur uitzending,
graad van geoefendheid mochten wij gene
raal Kruis op de kade informeeren.
„De Regeering is doende de uitbetalingen
van kostwinners op een behoorlijk peil te
brengen. De Minister-president zit daar
persoonlijk achteraan.
Iedereen kan weten, dat de uitzending
voor niet langer dan twee jaar is.
De korte oefentijd is inderdaad beklem
mend, maar niemand krijgt een taak, die
hij niet aan kan.
„Overigens", aldiis de generaal, „zal ieder
aan boord nog volledig ingelicht worden
over zijn toekomstige taak."
Toen speelde de K.MJK. het Wilhelmus
en nagewuifd door duizenden Rotterdammers,
stoomde de Kota Agoeng dén Waterweg op.
Wij zullen onze jongens en hun familie
niet vergeten!
hal/ve de twee genoemde personen, de
„arbitrageanten" J. S. Zwart, I. D. van Bie-
nen en J. J. da Costa zach op 22 Oct. a.s.
voor den bijz. economischen politie-rechter
te verantwoorden hebben.
Duitschland en zijn vredes
verdrag
In tweede helft van November aan de orde
In een gisteren in Parijs gehouden rede,
deelde de Amerikaansohe minister van Bui-
tenlandsche Zaken, Byrnes, mede, dat het
vredesverdrag met Duitschland, in de twee
de helft van November aan de orde zal
komen.
De rede was een antwoord op de jongste
gebeurtenissen in Amerika en Byrnes ver
heugde zich over de houding van president
Truman in het conflict met Wallace. Daar
door was het vertrouwen van de wereld in
de Amerikaansohe politiek toegenomen, zoo
zeide hij.
Over den langen diuur van de Vredes
conferentie moet men nöet verwonderd zijn.
De Amerikaansohe Senaat heeft meer tijd
noodig voor één enkel wetsontwerp, aldus
Byrnes.
„God save the King"
200 jaar oud
Het „God save the Kling," dat als het
Britsche volkslied wordt beschouwd,
werd tweehonderd jaar geleden voor het
eerst in het openbaar gezongen. Het
werd nochtans nooit door de kroon offi
cieel erkend als nationaal volkslied.
VERDEELING VAN 220 TON GOUD.
Er zal een commissie worden benoemd, die
zorg zal dragen voor de gelijkelijke verdee
ling van de in Duitschland aangetroffen 220
ton goud. Engeland, Frankrijk en Amerika
hebben zitting in deze commissie.
BYRNES NAAR NEURENBERG?
Byrnes is uitgenoodigd tot het bijwonen
van de laatste dagen van het proces Neuren
berg, doch het is nog niet zeker of hij aan
wezig zal zijn.
WINDSORS NAAR ENGELAND
De hertog en de hertogin van Windsor
zijn voornemens binnenkort naar Engeland
te gaan.
BINNENKORT VRACHTDIENST
VLISSINGEN-ENGELAND
Naar het „Zeeuwsch Dgbl." meldt zal de
Mij „Zeeland" omstreeks half November een
vraohtdienst Vlissingen-Engeland openen.
door
G TH ROTMAN
ob Een gedienstige voorbijganger haalde
een dreg. Maar wat hij opviste, waren niets
dan lege, platte zakken, waar slechts 'n
akelig straaltje pekel uïitdroop. „Schei er
maar uit!" jammerde de man van de hand
wagen, „er zat zout in!" En met een laat
ste blik op het water, waar de vissen, dor
stig van het zoute water, zenuwachtig om
hoog sprongen, ging de arme man naar
huis.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Oud-Karspel-Noord-
Scharwoude J. Schmidt te Hoogezand; te
Stavenisse J. Vink te Stad a.h. Haringvliet.
Aangenomen: naar Hoevelaken J. van
Amstel te Hierden; naar Langerak bez. d. Lek
B. Haverkamp, cand. te Zwolle; naar Vrooms-
hoop (hulpprediker) C. Knijff te Roermond.
Bedankt: voor Engelen (hulppred.) J.
v. d. Does te Monnikendam; voor Brandwijk
B. Haverkamp, cand. te Zwolle.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Bruinisse D. Bremmer te
Rijssen; te Delft F. Guillaume te Sn eek; te
Hillegersberg-Straatweg G. Toornvliet te
Groningen; te Stiens E. Zijlstra te Halle; te
Tienhoven (U.) P. Boer te 's-Graveland.
Vrije Evang. Gem.
Drietal te KampenP. van Wijk te Kort-
rijk (Belg.), C. Zijlstra te Enschedé en G. v.
d. Weg te Driebergen.
Bedankt: voor Nijverdal (2e pred.pl.)
en voor Oldebroek Jac. Verboom te Utrecht.
HALFUURDIENSTEN IN DOMKERK TE
UTRECHT.
Uitgaande van de Ned. Herv. Gem. te
Utrecht zullen in de maand October, te be
ginnen op Woensdag 2 October a.s., een 5-tal
bijzondere diensten worden gehouden in het
verhoogde koorgedeelte van de Domkerk te
Utrecht, welke diensten speciaal bedoeld zijn
voor de forenzen en belangstellenden onder
die leden van het spoorwegpersoneel. De
diensten, die telkens in de middagpauzen
plaatsvinden, zullen niet langer dan een half
uur duren (van 12.4013.10 u.). De diensten
zijn vrij toegankelijk en zullen worden ge
leid door de verschillende Utrechtsche pre
dikanten.
ZENDINGSFEEST DER BROEDER
GEMEENTE.
Onder groote belangstelling is in de ver
maarde Witte Kerk van de Evangelische
Broedergemeente met de schoone Zeister om
geving het jaarlijksche Zendingsfeest gevierd,
onder voorzitterschap van ds. H. M. Bielke,
die verslag uitbracht over de Suriname-zen-
ding onder Creolen, Javanen, Britsch-Indiërs
en Chineezen. Ds. P. M. Legene en ds. B. J.
C. Rijnders zijn in Suriname allerwegen har
telijk ontvangen. De Creolenkerk, tellende
30.000 zielen, is zelfstandig verklaard. We
gens groot tekort aan zendingsarbeiders
moet de opleiding opnieuw ter hand worden
genomen. Tijdens het liefdemaal sprak. jvr.
J. W. van Lynden, directrice van de Stads-
zending in Paramaribo over den ar
beid onder de verwilderde jeugd.
Speciaal bezocht zij de meisjes, die
dreigden zedelijk onder te gaan, bij welke
bezoeken zij groote gebreken in het gezins
leven constateerde. Dr. P. A. de Groot, die
met zijn vrouw en twee verpleegsters naar
Boven-Suriname vertrekt, stelt zich voor de
opleiding van inlandsche verpleegsters ter
hand te nemen en een modern ingericht zie
kenhuis te openen. Voorts hebben gesproken
zendeling H. Hengeveld, die voor den arbeid
onder de Javanen naar de West vertrekt,
alsmede ds. H. van Dalen, die naar Parama
ribo gaat- om daar als directeur van de
Stadszending te arbeiden.
„PRO-REGE" GAAT IN ZEE.
De drie bestaande Chr. militaire organi
saties zijn thans in federatief verband tot
samenwerking vereenigd. De nieuwe orga
nisatie, welke onder leiding van den heer
B. Geleynse staat, gaat in zee onder den
naam Ned. Chr. Militaire vereeniging „Pro
Rege". In de komende maanden wordt door
geheel Nederland propaganda gemaakt voor
„Pro Rege" en zullen op diverse plaatsen
emblemen in emaiïle worden aangebracht.
Een veer tiend aagsohe soldatenkrant „De
Banier" zal worden uitgegeven en tot in
de kleinste dorpen zullen bijeenkomsten
met de burgerij worden gehouden, waar een
spreker „Pro Rege" zal inleidèn en de film
„Oranje Boven", zoomede een in voorbe
reiding zijnde „Pro Rege"-film (over het
kazerneleven) zullen worden vertoond.
Dr H. Smitskamp
Dr. H. Smitskamp,
(zoon van het bekende
Haagsche Gemeente
raadslid A. Smitskamp),
die, zooals we reeds
meldden, benoemd werd
tot hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit te
Amsterdam. Dr. Smits
kamp is thans leeraar
aan de Chr. H.B.S. te
Den Haag.
SCHOOLGELDHEFFINGEN IN 1947
WEER NORMAAL.
Daar de schoolgeldheffingen in 1947 weer
normaal zullen worden opgelegd, is de
Rijksuitkeering aan de gemeenten voor het
derven van deze inkomsten niet meer noo
dig (in 1946 f7 millioen).
PROF. DR SCHMUTZER OVERLEDEN
In zijn woning te Utrecht is gistermiddag
overleden prof. dr J. I. J. M. Schmutzer,
die jarenlang hoogleeraar is geweest te
Utrecht in de physische faculteit en na de
bevrijding van Zuid-Nederland minister van
Overzeesche Gebiedsdeelen was in het kabi-
net-Gerbrandy. In 1940 werd hij gearresteerd
als Indisch gijzelaar. Hij wist in 1944 te ont
snappen uit het concentratiekamp Russen-
berg.
PERSONALIA
Benoemd tot hoogl. a.d. Landb. hoogesch.
te Wageningen ir W. F. Eysvogel te Batavia.
ACADEMISCHE EXAMENS
AMSTERDAM, 26 Sept. V.U. Cand. ex.
Wis- en natuurk. (F) K Kes, Marken; cand.
ex. Wis- en natuurk. (A) J C Hoogteyling
te Tilburg.
DELFT, 26 Sept. Geslaagd: prop. ex. civ.
ing.: J C de Goede, R'dam; W F Honing,
Haarlem; G v Schermbeek, Sidoardjo; H
Zeylner, Bergh; prop. ex. werktuigk. ing.:
J H Coops, Hof van Delft; F J Hendriksz,
Maarsseveen; J Dekker, R'dam; L v d Meer,
Dronrijp; J Muller, Dordrecht; prop. ex.
scheepsbouwk. ing.: L T Bakker. A'dam; W
v Ekeren, Waddinxveen; prop. ex. vliegtuig-
bouwk. ing.: M P N v Buuren, Alphen a/d
Rijn; M E Engelhard, Doekoewringin; J C
v d Spiegel, Groningen; prop. ex. scheik.
ing. W Bol, R'dam; H G Stuhler, Oldenzaal;
prop. ex. mijning.: L E Hardonk. Balikpapan;
R K Wiesebron, Hilversum; prop. ex. na
tuurk. ing.: F T Backers, R'dam; J D de
Jong, Paree; A J G L Schram; Capelien
(België); G I Zilverschoon, Dordrecht; cand..
ex. werktuigk. ing.: A Klok, Brielle; J
Schouw, Poerworedjo; cand. ex. electro-
teohn. ing: A D Douma, 's-Gravenhage; ing.
ex. werktuigk ing.: J H Roos, Breda en W
Landheer, Batavia.
GRONINGEN. Geslaagd voor het cand.
rechtsgeleerdheid: G. Huizenga te Leeuwar
den, A. Russchen te Groningen, R. P. Brands
te Zuidhorn (Fr.), J. Ch. Cornelis te Heerde,
K. W. J. Vegter te Emmen; voor het cand.
Godgeleerdheid: W. Vos te Groningen; voor
het doet. wio- en natuurkunde (Pharmacie):
W. F. J. Janse van Mantgem te Oegstgeest,
Mijnheer Pimpelmans eaat paardje rijden
