Mktuttr gMJtëdjf (ïmtrant
Nou tabé dan... en de „Boissevain" voer uit...
De Staat springt onze vliegtuigbouwers bij
't Was vandaag weer normaal in Amsterdam
IDist *11
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1946
2e Serie, 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 439
Ab onn ementsprij zen
t 0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
By contract belang-
rijke korting
Telefoonnummers
Dir. en Red.: 20408
Administratie: 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie ett
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
„«Jtanfuastirb is aljebleuen
myn brrt in tegijenspoet"
STAKEND AMSTERDAM
TEN SPIJT
(Van een specialen N.L.Ct.-verslaggever)
Amsterdam heeft zioh gisteren van zyn
allerbeste zijde laten zien. Echt, zooals u
van een hoofdstad des rijks verwachten
kunt!
Er vertrokken jonge Nederlandsche sol
daten per schip uit de haver. Dat is voor
Amsterdam geen ongewone gebeurtenis.
Javakade. Gisterenmorgen waren de drie
duizend opvarenden uit alle garnizoens
plaatsen in Oost Nederland per trein naar
Amsterdam gekomen. De provincie zorgde
voor een hartelijk afscheid. Er waren op de
stations, ook op die, waar de treinen met
andere gekoppeld werden, damescomité's
met versnaperingen, herinneringen en siga
retten. In de loodsen aan de Javakade had
den zorgzame handen gelukkig voor een
vroolijke vlag ver siering gezorgd en ook hier
was weer alles wat een vertrekkend jong-
soldaat eenigszms kan verzoenen met de ge
dachte, dat hy nu tódh lang en ver van
huis gaat. Het Amerika arische Roode Kruis
zorgde voor echte Amerika ansche siga
retten.
Van de staking, die als protest tegen hun
uitzending bedoeld was, hebben de jongens
niet veel gemerkt. Auto's brachten hen naar
het schip en daar embarkeerden ze vlot en
ordelijk.
Het zware, rijdende materiaal was al eer
der ingeladen. Nu werd compagnie na com
pagnie aan boord gebracht en iedere man
hoorde zich persoonlijk oproepen. Hy moest
een heele serie tafels passeeren en overal
kreeg hij wat, versnaperingen hier. lectuur
daar, sigaretten aan het eind.
(Voor vervolg zie Pag. 2)
Prinselijke baby in Mei
verwacht
Ottawa heeft voor ons, Nederlanders,
een speciale beteekenis. Niet alleen was
het de oorlogs-residentie van Prinses
Juliana, maar ook is het de geboorteplaats
van de jongste Oranje-telg, Prinses
Margriet.
Daarom gunnen wij dit zoo gastvrije
CanadeesohJ® Soestdijk gaarne de primeur
van het tijdstip der blijde gebeurtenis in
het Prinselijk Gezin.
Min. Lieftinck was de brenger van de
goede tijding, toen hij gisteren op een
aldaar gehouden persconferentie bekend
maakte, dat Prinses Juliana in Mei a.s.
haar vierde baby verwacht!
Ook overgeslagen lichtingen
kunnen worden opgeroepen
Naar de ministers van Oorlog en Marine in
een Memorie van Antwoord inzake het wets
ontwerp „Dienstplichtvoorzieningen" aan de
Tweede Kamer mededeelen zijn voor de lich
ting 1946 in ronde getallen noodig 30.500 man
voor de landmacht, 3000 man voor de lucht
strijdkrachten en 3500 man voor de zeemacnt.
Intusschen wordt overwogen binnenkort over
te gaan tot het registreeren van de overgesla
gen lichtingen en, althans wat de lichting 1944
betreft, ook tot de keuring, teneinde er een
deel van te bestemmen voor speciale diensten.
EINDELIJK IS DE 0 AAN DE
BEURT VOOR SCHOENEN
„Vele eersten zullen de laatsten zijn", al-
dus het oude woord, waarmee diverse stam
kaarthouders, die met een 0 rondloopen*
zich langzamerhand vertrouwd zullen heb
ben gemaakt. Want de eerst vastgestelde en
later losgelaten 0 scheen maar niet uit de
bus te willen komen en de rij van cijfers
te zullen sluiten.
Toch is het weer anders gegaan. Immers
zij, wier stamkaartnummer op het cijfer 0
éiindigt en die sinds 1 Jan. 1945 nog geen
bon voor schoenen hebben ontvangen, kó
men in Oct. voor een schoenenbon in aan
merking. Om de winkelvoorraden op peil te
brengen, zullen de bonnen eerst na 12 Oct.
worden uitgereikt.
Van April t/m. Augustus werden ca.
3.3 millioen schoenenbonnen uitgereikt.
Generaal Smuts komt binnenkort
naar Nederland
Reuter meldt uit Parijs, dat generaal Jan
Smuts, min.-pres. van de Unie van Zuid-
Afrika, voornemens is binnenkort een be*
zoek aan Nederland en België te brengen.
Indië in nood?
„op mij kunnen jullie rekenen!"
Heden ten dage vraagt u aan den Schrei
ers toren waar de „Boissevain" gemeerd
ligt, die een deel van de „7 December di
visie" naar Indië zal brengen. Men vertelt
het u prompt! Dat is routinewerk aan den
Schreierstoren. Sinds drie honderd en vijf
tig jaar doet men dat daar. Hier hebben,
sinds den tachtigjarigen oorlog, matrozen,
gezagvoerders, kooplieden, bootwerkers,
soldaten en regenten geloopen, die hun be
staan uitsluitend aan de „Oost" dankten.
Hier hebben, alle eeuwen door, vrouwen
en meisjes met rood beschrejde gezichten
gestaan en over het IJ verdwijnende sche
pen nagewuifd. Van hier zijn, sinds Corne
lls Houtman, maand in, maand uit, wak
kere knapen naar de „Oost" vertrokken
en ze waren even enthousiast, hoopvol,
vroolijk en overmoedig gestemd als het con
tingent jongelieden, dat gisteren op de
„Boissevain" inscheepte.
Amsterdam heeft dat alles niet begrepen.
Amsterdam verleerde de taal, die z'n gevels
en grachten spreken. Amsterdam werd van
een trotsche, ondernemende koopmansstad
een bekrompen, kleinburger lyk centrum
van kankeraars, waarin de "mannelijke
jeugd, gisteren niets beters wist te doen dan
op Dam en Damrak de politie in jeeps car-
roussel te laten rijden.
Op den Nieuwedijk verlummelden twin-
tag jarigen den tijd door te leuren met siga
retten, „vier voor een piek" en voor het
Centraal Station ging een ruit van één van
de weinige wagens van lijn 1, waarop on
verschrokken tramconducteurs, niettegen
staande bedreigingen en scheldpartijen, toch
den dienst nog uitvoerden, aan diggeüs.
Zoo was Amsterdam gisteren een stad van
tegenstellingen.
De ruziemakers op den Dam en de kra
nige soldaten op de Javakade waren de
uitersten. Ik heb gistermiddag, na een korte
wandeling door de centra van kwajongens
opstootjes, voor de laatste groep gekozen.
Het was een verfrissohing.
De „Boissevain" lag an een veilige omra
ming van wit-gekoppelde M. P.'s voor de
KUNNEN ALLééN DE KOSTEN
NIET MEER DRAGEN
in navolging van het buitenland besloot
d^ Regeering ©enigen tijd geleden onze
vliegtuigindustrie financieelen steun te ver-
leenen by den bouw van nieuwe typen,-
daar mèt de ontwikkeling van het vlieg-
wezen de kosten van het bouwen, en van
wat daaraan vooraf gaat, niet meer door
de industrie alléén te dragen zyn. Derhalve
werd ingesteld de Stichting >rNed. Instituut
voor Vliegtuigontwikkeling," (N.I.V.), waar
van het voorlobpig bestuur door den ver-
trouwensmam der Regeer ing, ir Th. P.
Tromp, namens den minister van Verkeer,
werd geïnstalleerd. Thans wordt krachtig
gewerkt aan gen ontwikkelingsprogramma
om dit binnen afzienbaren tijd te kunnen
uitvoeren en de kosten van de standaard
typen op den seriebouw te verhalen. In
het «voorloopig bestuur van het N.I.V. zyn
zoowel de Regeering als de industrie en de
afnemers vertegenwoordigd. Dr ir H. J. v.
d. Maas is voorzitter, terwijl mr G. C.
Klapwijk als secretaris optreedt. Het bureau
van het N.I.V. is gevestigd op Nieuwe Laan
76, Delft.
In het bestuur zitten voorts lt.-kol.-vlie-
ger ir P. J. C. Vos (Oorlog); dr ir W. T.
Koiter (Verkeer); hoofdoff.-vlieger 2e kl. P.
Vroon (marine); lt.-kol. K.N.I.L. D. S.
Gaastra (Overz. Gebiedsd.); drs J. de Wolf
(Financiën); mr E. D. M. Koning (Econ.
Zaken); H. Veenendaal (K.L.M.); ir C. Ko
ning (Nat. Luahtvaartlab.); J. E. van Tyen
(Fokker); ir M. Beeling (Fokker); P. A.
v. d. Velde (AvioLanda); prof. ir H. E.
Jaeger (De Schelde); H. Nieuwenhuis
(K.N.I.L.M.); ir J. Blackstone.
WAT USANCE IS IN
NEDERLAND
Op 20 September ontvluchtten wederom
twee gedetineerden. De 25-j. Joh. Lathhou-
wers, te Amsterdam, technicus, ontsnapte
uit het interneeringskamp Wester-
borfc. Vermoedelijk begeeft hij zich naaf
Amsterdam, waar zyn moeder woont. Hij ie
bijna 1.80 m. lang, heeft donker haar*
blauwe oogen, kleine ooren en een ovaal
gezicht. Hy draagt een bril.
Uit het interneeringskamp Duin rust te
O verveen ontkwam de 37-j. kantoorbedien
de Jan van Gameren uit Velzen. Ook hij ia
1.80 m. lang, heeft een langwerpig bleek
gelaat, donkerblond haar, blauwe oogen,
spitsen neus.
Volgende week krijgen we
200 gram koffie
Voorts 2 kg appels of peren op nieuwe
fruitbonnen.
In de bonnenlijst van 29 Sept. tot 13 Oct.
is opgenomen de aangekondigde rantsoen-
verhoogihg van koffie door de aanwijzing
van een bon van 200 gram, welk rantsoen
voor zes weken geldt. Voorts is weer 500
gram suiker extra beschikbaar gesteld. De
reeds min of meer gebruikelijke 100 gram
vleesch extra ontbreekt dezen keer even
min.
In de aan/vullende bonnenlijst van de
volgende week zal alleen een bon voor
tabak worden aangewezen.
Op de bonnen 563 en 063, welke men voor
Woensdag 11 Sept. j.l. moest inleveren bij
een handelaar in groente en/of fruit, zullen
twee kg appels of peren verkrijgbaar zijn.
HOOGSTENS f 0.75 VOOR 3 PASFOTO'S.
Per 1 Oct. mag de prijs voor pasfoto's ten
hoogste bedragen f 0.75 per 3 stuks en
f 0.25 voor elke 3 stuks meer.
Oogsttijd ploegtijd! Diepe voren graaft de tractor door het malsche akkerland.
IN LEIDEN, DELFT en VELSEN
NOG STAKINGEN
Amsterdam vertoonde heden het normale
stadsbeeld. De trams reden weer, sommige
met minder ruiten dan anders en de politie
hield nog een oogje in 't zeil, maar overigens
DAT de werkzaamheden voor de munitie
ruiming en de afwikkeling van den Neder-
landschen Arbeidsdienst waarschijnlyk nog
dit jaar zyn voltooid.
DAT in de Commissie 1946 belast met het
afnemen van het examen M.O. Schoonschrij
ven is benoemd tot voorzitter M. v. d. Weyst,
insp. M.O. te 's-Hertogenbosch.
DAT het A'damsch Strijkkwartet van 29
Sept. tot 18 Oct. een tournée door Zwitser
land zal maken.
DAT de Ver. voor den Effectenhandel
heden den handel heeft opengesteld in de
aandeelenEng. Holl. Bel. trust, Fondsen
handelmij, Int. Beleggings Unie, Ned. Fond
sen Mij, Rott. Bel. Consortium en Ver. Fond-
senbezit.
DAT de circulatie van nieuwe bankbiljet
ten bij de Ned. Bank deze week is gedaald
met f 1 mUlioen en thans f 2493 millioen be
draagt.
DAT mr F. J. J; M. Boelens is benoemd
tot burgemeester van Ouder-Amstel.
DAT het Kamerlid mr A. M. Joekes op
de internat, arbeidsconferentie te Montreal
de 2 Belg. gedelegeerden, die bij de vlieg
tuigramp omkwamen, heeft herdacht.
DAT de vier heeren Ter Haar uit Leerdam
van de Nieuwe Tielsche Crt, het Nieuwsblad
voor Zaltbommel en andere tot die combi
natie behoorende bladen, voor 5 jaar, in
gaande 5 Mei 1945, door de Perszuivering
uiit hun functies zyn ontzet,-
DAT de K.V.P. haar voorzitterschap van
één tot drie personen wil uitbreiden en de
politieke werkzaamheden over hen wil ver-
deelen.
DAT de voormalige directeur der Incasso-
bank te Hillegersberg, de 49-j. J. P. v. L.,
8 mnd. kreeg wegens het voor cliënten uit
de safe halen van bescheiden, terwyl die
waren geblokkeerd.
DAT bij Douwe Egberts te Joure 33 func
tionarissen hun zilveren jubileum vierden.
DAT ir G. J. de Vos van Nederveen Cap-
pel, oud-chef van het Seinwezen der Ned.
Spoorwegen, is overleden.
DAT blijkens de Millioenennota binnen af
zienbaren tijd een wetsontwerp te wachten
is tot een zoodanige verlaging van den suiker-
accijns, dat de opbrengst over 1947 slechts
f 23 millioen zal bedragen tegen circa
f 50 millioen over 1946.
DAT binnenkort weer de normale spoor
boekjes verschijnen.
DAT 66 j. oud te Den Haag overleed C.
J. W, Hodes, bestuurslid der N.V. Nutricia
te Zoetermeer.
DAT begin November de reorganisatie der
radio-orkesten een aanvang neemt.
DAT de Party v. d. Arbeid 120.000 inge
schreven leden telt. N
DAT op last van den p.-f. van het By'z.
Gerechtshof 6, reeds meerendeels gezuiver
de R'damsche politie-ambtenaren zijn ge
arresteerd, waardoor het totaal tot 3 inspec
teurs en 8 politie-ambtenaren van lageren
rang is gestegen.
DAT op 59-j. leeftyd te St. Oedenrode is
overleden jhr H. L. J. M. van Ryckevorsel
van Kessel, burgemeester dier gemeente*
DAT de instructie der Commissie-Generaal
ter vertrouwelijke kennisneming ter griffie van
de Tweede Kamer is neergelegd.
DAT het verlies der Kon. Ned. Hoogovens
te IJmuiden over 1945/'46 ruim 3Yz millioen
bedroeg.
DAT prof. dr J. E. de Quay thans officieel
is benoemd tot Commissaris van Noord-Bra
bant en wel m.i.v. 1 Nov.
DAT Vrijdag a.s. te Nijmegen een Katho
liek militair tehuis wordt geopend.
DAT vandaag by den Nijmeegschen gemeen
teraad een advies werd ingediend om de Re
geering te verzoeken alle overtollige glas-voor
raden in het Westen des lands in beslag te
doen nemen.
DAT m.i.v. 15 Nov. a.s. door de Kon. Mij
Zeeland een vrachtdienst Walcheren—Engeland
wordt geopend.
DAT de polder Walcheren f 75.000 crediet
heeft gevraagd voor de uitvoering van groot-
scheepsche werken aan den ondermijnden
oever van de Oost-Watering.
DAT de heer Ballintijn te Middelburg is be
noemd tot dir. der „Stichting Nieuw Walche
ren", welke instelling reeds duizenden hoornen
voor Walcheren bijeenbracht.
DAT de Ned. consul te Jadotville (Congo),
ir. H. J. Schuiling, Vrijdag a.s. van 10—12.30 u.
zitting houdt op het dep van Buitenl. Zaken,
Plein 23, Den Haag.
DAT de jacht op hazen en patrijzen In
Nieuw en St. Joosland en Arnemuiden resp.
van 1 Nov. t/m 31 Dec. en van 7 Oct. t/m 31
Dec. 1946 geopend is.
DAT gisteren oud-min. Bolkestein te Budel
een monument van dr A. Mathysen, den uit
vinder van het gipsverband, heeft onthuld.
DAT Ged. Staten aandrongen op herstel van
de spoorlijn Den BoschLage Zwaluwe en het
laten doorryden van de treinen op de lyn
BoxtelVeghel naar Gennep.
DAT ten behoeve van de B.P.M. en de Ned.
Petr. Mij op 30 Sept. een der nieuwe KL.M-
Constellations met 40 passagiers van Schiphol
naar Batavia zal vertrekken.
DAT de A'damsche politie een anti-
lawaai-campagne gaat beginnen.
was het rustig. Het parool, het werk te her
vatten, is over de heele linie opgevolgd. Het
gemeentebestuur maakte de gemeentewerk
lieden en beambten, die gestaakt hebben, at
tent op de gevaarlijke gevolgen, die dat kan
hebben.
Gisterenavond is, ten besluite van den sta
kingsdag een massameeting in de Apollohal
gehouden, waar Gortzak en Paul de Groot
9000 menschen toespraken en aandrongen op
aftreden der regeering Beel.
In Velsen duurt de gisteren in het hoog-
ovenbedrijf afgekondigde staking nog voort.
Hedenmorgen heeft men ook te Delft door
middel van opruiende pamfletten een sta
king van 24 uur trachten uit te lókken-
Slechts de arbeiders van de Ned. kabelfa-
briek reageerden hierop en legden het werk
neer. Zy hielden, zonder resultaat, een be
tooging voor de Gem. Gasbedrijven, teneinde
ook deze in de staking te betrekken.
Radi Moskou heeft gisterenavond een
hoofdartikel van „De Waarheid" over de
stakingen in Amsterdam geciteerd.
Te Leiden is hedenmorgen eveneens een
staking uitgebroken als protest tegen de uit
zending van troepen naar Indië. Bij de ket-
tingfabriek van de Kon. Ned. Grofsmederij
hebben 64 arbeiders het werk neergelegd.
Naar de directie ons mededeelde, zal het
werk morgen worden hervat.
Het door ing. R. Kolkman geconstru
eerde apparaat, waarmee éleotriciteit uiit da
Nederl. rivieren zou kunnen worden opge
wekt. is volgens deskundigen minder ge
schikt.
Rustig weer, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In den
ochtend plaatselyk mist, meest licht bewolkt
met zwakke wind, vrij warm.
ZON EN MAAN.
DONDERDAG 26 SEPT. Zon op 6.30 en
onder 18.30; Maan op 7.26 en onder 19.19,
Donderdag 3 Oct. Eerste kwartier.
