De Gaulle waarschuwt tegen nieuwe Grondwet
Duizend Christen-vrouwen in Delft bijeen
Brand in werkplaatsen der N. S. te Haarlem
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1916
Voert' naar dictatuur of
anarchie
De scherpe aanval, dien generaal De
Gaulle gisteren op het aanhangige Fransche
grondwetsontwerp deed, zal wellicht voor
minister-president Biidault aanleiding zijn,
in het parlement de vertrouwenskwestie te
stellen.
De Gaulle zeode:
„Deze grondwet zal Frankrijk naar anar
chie of dictatuur voeren. Ondanks den schijn
van het tegendeel, is dit voorstel hetzelfde,
GENERAAL DE GAULLE
dat het volk verworpen heeft, en met recht:
het voorziet in een almachtig parlement, een
zwakke regeering en een marionet als staats
hoofd, terwijl de Fransche Unie niet behoor
lijk georganiseerd wordt."
Hij sprak de overtuiging uit, dat het land
ook dit ontwerp zal afkeuren bij de ko
mende volksstemming.
De Gaulle herinnerde aan zijn voorstellen
voor een federatief verband der Fransche
Unie en zegt, dat het huidige ontwerp met
die voorstellen geen rekening houdt. Een
verwerping der grondwet voor de tweede
maal zou, volgens De Gaulle, een ernstig
feit zijn. Nieuwe verkiezingen zullen dan
noodig worden en opnieuw zal er zeven
maanden uitstel komen voordat de grond
wet klaar is. Doch dit alles zou in ieder ge
val nog beter zijn, dan genoegen te nemen
met een slecht geconcipieerden Franschen
staat.
Ihtusschen heeft De Gaulle volgens de
Seyss wacht nog altijd op zijn
vrouw
Die hij sinds Dollen Dinsdag niet meer zag.
Seyss Inquart is nu de eenige, die nog geen
bezoek van zijn vrouw kreeg. Hij wacht haar,
volgens de berichten, met ongeduld en liet
stappen doen om haar reis te vergemakkelij
ken. Zij behoeft niet ver te komen, want ze
logeert in Salzburg. Sinds dollen Dinsdag heeft
hij haar niet meer gezien. Ook zijn, eenigen
tijd geleden in het huwelijk getreden, docnxei
wacht hij met ongeduld.
Inmiddels doodt Seyss den tijd met het
schrijven van diverse geschriften over de toe
komst van Europa en het proces, waarvan hij
hoopt dat ze, als zijn geestelijke nalatenschap,
zullen verschijnen.
News Chronicle de nieuwe Fransche bewe
ging „Union GauRiste" gedesavoueerd. Hij
deed dit tegenover de leiders der drie groote
partijen, die wilden weten, of hij van plan
was, deze beweging te steunen.
Zooals men weet Is ook de M.R.P. ver
deeld in voor- en tegenstanders van den ge
neraal. Bidault hoort tot de laatsten.
De wapenstilstand met Wallace
Op het Witte Huis wordt ontkend, dat
Wallace iets van Truman, in ruil heeft ont
vangen voor zijn belofte te zullen zwijgen,
tot na de Parijsche conferentie.
Byrnes sprak gisteren telefonisch met Tru
man. Hij keek erg voldaan, toen hij de tele
fooncel verliet.
Men ontkomt niet aan den indruk, dat er
een compromis is gesloten. De Amerikaan-
sche politiek komt dat niet ten goede. Wal
lace blijft een zwakke steê in de Amerikaan-
sche regeering met zijn, Russisch-gezinde hou
ding, die vroeg of laat den Ruseen den in
druk moet geven, dat de Amerikanen, uit
vrees, bereid zullen zijn tot concessies.
CRITIEK EN INSTEMMING OVER
CHURCHILL'S REDE
De Bngelsche bladen, uiteraard vooral de
conservatieve, wijden veel aandacht aan
Churchill's rede in Zurich.
De liberale News Chronicle schrijft, dat
het voorstel voor samenwerking tusschen
Franschen en Duitschers vele Franschen
ontstelde en beschouwd wordt als een po
ging de Duitschers te weerhouden, van een
eventueele alliantie met de Sowjet-Umie.
Duitscher kwam even afwikkelen
in Bussum
Nog een deel van den N.S.F.-invent&ris,
achterhaald.
Toen door de Duitschers de N.S.F. -fabrie
ken te Hilversum werden leeggeroofd ging
ook een deel van den kostbaren inventaris
naar de radiohandelaren gebr. B. te Bussum,
die het echter Met alleen tijdens, maar ook
na de bezetting In alle stilte onder zich
hielden. Thans is gebleken, dat een Duit-
soher privé bij deze zaak was betrokken,
want het kwam de politie ter oore, dat hij
in het geheim over de grens was gekomen
om te Bussum „af te wikkelen" en de goe
deren naar Duitschland te transporteeren.
Nog juist bijtijds konden vele kleinere
machines en instrumenten in beslag worden
genomen en de gebr. B. worden gearresteerd.
Na verhoor zijn ze voorloopig vrijgelaten.
De Duitscher wist helaas te ontkomen.
DE FAROëR VERKLAREN ZICHZELF
ONAFHANKELIJK.
In het~ parlement van de Faroër-eilanden
is gisteren de onafhankelijkheid van het ge
bied op grond van de gehouden volksstem
ming uitgeroepen.
De Deensche regeering deelde mede, niets
van de onafhankelijkheid van de Faroër-
eilanden te weten. Zij blijven voorloopig
onder Deensch bestuur, tot het parlement
van de Faroër zich tot de Deensche regee
ring zal wenden, met het verzoek, onafhan
kelijk te worden.
De in Belgrado gearresteerde aartsbis
schop van Agram, Stefinec, zal binnen 8
dagen wegens terroristische actie terecht
staan. De paus zond. een specialen nuntius
naar Belgrado om een onderzoek in te
stellen.
J. H. Oppel te A'dam is op verzoek
eervol ontslag verleend als adm.-plv. agent
van het Dep. van Financiën en als lid van
de comm. v. bijstand voor de uitvoering van
de Beurswet 1914.
Ds A. K. Straatsma en dr H. A.
Colijn spreken
Het gewest Zuid-Holland van de Ned. Ohr.-
Vrouwenbond, hield gisteren in de Stads-
doelen te Delft een landdag, waarbij in to
taal meer dan 1000 leden en afgevaardigden
deelnamen.
Na een openingswoord van de presidente,
mevrouw W. H. J. Ternout-Brouwer, en de
begroetingstoespraak van mevrouw J. B. v.
Baren-Grooteboer. echtgenoote van den bur
gemeester van
Delft, hield ds
A. K. Straatsma,
Ned. Herv. pred.
te Den Haag een
rede over het on
derwerp: .Het
huisgezin in nood'
Spr., zeide o.m.
dat het gezin het
fundament is van
den staat. Door
den oorlog zijn
vele gezinnen
ontwricht en
vooral de jeugd
is losgeslagen.
Meer dan oodt
heeft de vrouw
zich thans haar
positie als cen
trum van het ge
zin bewust te zijn. Zij moet haar gezag kun
nen laten gelden en zij moet tegenover haar
kinderen t.a.v. de gevaren voor vervlakking
en voorlichting op allerlei gebied, eerlijk
staan.
In den namiddag hield dr H. A. Colijn een
referaat over Indië. Als oorzaken van den
huldigen toestand noemde spr. het doelbe
wust neerhalen van het Nederlandsche pres
tige door de Japanners en extremisten,
waaraan het foutieve optreden van de Brit
ten ook niet veel goeds heeft gedaan. Eerst
moeten de Japanners verwijderd en de extre
misten opgeruimd worden, voor men kan on
derhandelen. De Nederlandsche troepen gaan
Dr A. K. STRAATSMA
Enkele passagiersrijtuigen in
vlammen opgegaan
Om ongeveer half negen is gisteravond
een hevige brand uitgebroken in de Cen
trale werkplaatsen van de Ned. Spoorwegen
te Haarlem. Op het moment, dat de eerste
motorspuit van de brandweer het terrein
opreed, bevonden zich daar slechts de por
tier en de nachtwaker.
De brand heeft gewoed in de zgn. wagerr-
lichterijwaar elf passagiersrijtuigen ter re
paratie stonden. Naar schatting de felheid
van het vuur en de terreinomstandigheden
maakten het onmogelijk een goed overzicht
van het gebeurde te krijgen zijn drie of
vier van deze wagons totaal uitgebrand'.
Boven in deze loods bevinden zich de zgn.
modelzolder en de model werkplaats, welke
eveneens een prooi der vlammen zijn ge
worden. Ondanks de groote hoeveelheid
water, welke er via elf stralen in werd ge
spoten, leek het een wanhopig gevecht. Het
TIEN NED. MIJNWERKERS BEZOEKEN
ENGELSCHE MIJNEN
Gisteren hebben de tien Nederlandsche
mijnwerkers, die momenteel in Engeland
vertoeven, een bezoek gebracht aan de
Beighton Brookhouse mijn, waar volgens
Nederlandsch systeem wordt gewerkt en
aan de Kiveton Park mijn, waar de Ameri
ka ansche methodes worden gevolgd. Of
schoon dit tegenbezoek der Limburgers aan
Engeland en Schotland speciaal als plezier
reis bedoeld is, maken zij toch van de gele
genheid gebruik om de toestanden in het
mijnbedrijf nauwkeurig te bestudeeren.
Doch niet alleen voor het bedrijf zelf toonen
zij belangstelling, ook de huizen der Brit-
sche collega's in Woodhouse werden in
oogenschouw genomen, zoo lang zelfs, dat
zij den burgemeester van Sheffield een uur
lieten wachten. De gastheeren doen echter
al het mogelijke om het den mijnwerkers
naar den zin te maken.
Op verzoek is eervol ontslag verleend
aan mr O. S. Ebbens als eersten secr. van de
Grondkamer voor Groningen.
is dan ook een kranig stuk werk geweest van
de Haarlemsche Brandweer om reeds om
kwart voor tien het vuur meester te zijn.
Twee 2e klas- en een 3e klas-rijtuig wer
den een prooi van de vlammen, terwijl een
2e klas-rijtuig licht beschadigd werd. Ook
omtrent de oorzaak tast men nog in hét
duister, al wordt er gesproken over de mo
gelijkheid van kortsluiting.
Opmerkelijk is, dat de brand is ontstaan
op een oogenblik, dat zeker gedurende vier
uren geen der werklieden meer in de loods
is geweest. Uiteraard trok het vuur groote
belangstelling van de zijde der Haarlemsche
bevolking.
naar Indië, niet om het vestigen van een
nieuwe koloniale politiek, maar om orde en
rust te herstellen. Een zangkoor van de afd.
's-Gravenzande bracht enkele liederen ten
gehoore.
Mevr. van Baren sprak een slotwoord,
waarna de congressisten een bezoek brachten
aan de Nieuwe Kerk en het Mausoleum der
Oranjes.
DUITSCHE OORLOGSMISDADIGERS
NAAR NEDERLAND.
In de afgeloopen weken zijn de navolgen-
gc oorlogsmisdadigers door de „Netherlands
War-crimes Commission" naar Nederland
overgebracht: Michael Rotschopf (S.D. te
Den Haag en Den Bosch), Karl Schwanz en
Albert Roesener (beiden SD. te Dpn Bosch),
Erich Liebing, Albert Blankenage, Friedrich
Boehm, Hugo Reul (allen bewakers van het
kamp Haaren), Wilhelm Fricke (als Oberst-
Leutnant betrokken bij massa-executies voor
Rauter), Hugo Geigolath (S.D. te Den Haag
en Meppel), Hans Nagel (Verwalter van
verschillende zaken), Simon Klotz (betrok
ken bij executies in Westerbork), Friedrich
Buschmann (S.D. te A'dam), Willi Muernzer
„Beauftragter" van Seyss in Zeeland), Jo-
hann Stoever en Edmund Brahm ('beidon
betrokken bij misdrijven in het kamp
Amersfoort)
LIEFJE VAN JOOD EN VAN DUITSCHERS
TEGELIJK.
Voor het Gooische Tribunaal stond giste
ren terecht mej. C. M. M. Vollmer uit Naar-
den, die aanvankelijk in stilte verloofd is
geweest met een Jood en bij zijn uitwijken
naar Amerika 78.000 van hem had ontvan
gen ter bewaring. Zij kocht er huizen voor,
liet de bewoners er uitzetten en ontving
Duitschers. Zij werd devriendin van een
officier van den staf van Christiansen, ter
wijl zij bij de liquidatie van Hirsch en Co te
Amsterdam, waar zij mannequin was, nut
tige aanwijzingen gaf. Halstarrig heeft zij
alles ontkend. Over 14 dagen zal het Tribu
naal uitspraak doen.
OOK VOLGEND JAAR WEER JEUGD
UITWISSELING.
In het kader der W.A.F. zullen in 1947
weer 20.500 Ned. kinderen met vacantie naar
Engeland gaan en 25.000 Bngelsche kinderen
Nederland bezoeken, 't Begint reeds met
Paschen wanneer 5000 Ned. kinderen tegen
3000 Engelsche worden 'uitgewisseld.
Met Kerstmis van dit jaar zullen eerst nog
1000 IKK) jongelui boven 18 jaar tusschen
beide landen worden uitgewisseld. Met
Frankrijk (500), België en Luxemburg (500),
Denemarken (3000), Zwitserland (500), Zwe
den (250), Noorwegen (500) en Tsjecho-
Slowakije (250), staan voor het komende jaar
uitwisselingen op het programma. Wat de
laatste drie landen betreft voert ons dep.
van Buitenl. Zaken nog onderhandelingen.
George van Renesse is voor de volgende
maand u'iitgenoodigd voor een piano-tour-
née door Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije.
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
43. Meneer Bonemeijer had er evenwel niet
aan gedacht, dat meneer Pimpelmans veel
zwaarder was dan hij. Niet zodra liet de heer
Pimpelmans zich dan ook op de ladder neer,
of deze klapte om als 'n wipplank, en wat
daarvan het gevolg was, kun je hierboven
zienl
44. De arme Bonemeijer, door de opklap
pende ladder weggeslingerd, vloog als 'n bal
door de lucht en kwam met 'n geweldige
plons in de stadsgracht terecht, zodat het
water bijna tot aan de wolken omhoog
spatte. Dat had de goeie man nu van z'n
hulpvaardigheid.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Amsterdam (wijk 11) W.
van Kooten te Hengelo: te Engelum (N.Br.)
als hulppred. J. W. v. d. Does te Monniken
dam: te 's Heer Abtskerke: H. M. Strating
te IJmuiden, O.; te Haulerwijk (toez.): Ph.
J. Greeven te Frieschelo (Gr.); te Loosdui
nen (3e pred. pl.): H. van 't Hof, evang. te
Tiel; te Nes en Wierum: G. J. Hintabergen
te Wijckel; te Oude Tonge: H. Harkema te
Wijk bij Heusden; te Sebaldeburen-Lutje-
gast: A. ter Steege te Lobith.
Bedankt: voor Weecp: A. Sonneveld te
Terheijde (Z.H.); voor Winschoten: R. J.
Ybema te Nieuw-Weerdinge.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Den Helder: K. Schou
ten te Coevorden.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te AalsmeerH. W. Eer-
land te Dokkum.
Bedankt: voor De KrimA. Gruppen
te Elburg.
Benoeming van gen. deputaten
voor evangelisatie
Prof. Dijk houdt voorloopig dogmatiek.
Op de voortgezette zitting der Gen. Synode
der Geref. Kerken werd voorgelezen het
verslag van curatoren van de Theol. Hooge-
school over de jaren 1942-1945, welk verslag
gewaagt van de bewogenheid der bezettings
jaren en de groote droefheid over de scheu
ring en haar gevolgen voor de school. De
schooldag wordt weer te Kampen gehouden.
Sinds 1942 zijn de Collecten gestegen van
f 48.000.- tot f 90.000.-. Tot heden geven de
financiën geen zorg, maar zij hebben blijven
de versterking noodig. De pensioenen zijn in
gekocht door het pensioenfonds, dus veilig
gesteld.
Met grooten dank wordt de penningmees
ter gedechargeerd voor zijn gevoerd beheer,
waarna de Synode mededeelt, dat in den
leerstoel der dogmatiek nog geen hoogleeraar
zal worden benoemd, doch aan prof. Dijk
tijdelijk de colleges zullen worden opgedra
gen.
Hierna kwam in behandeling het rapport
over de geestelijke verzorging van Neder
landers in het buitenland. Dank werd ge
bracht aan A. H. Mulder, arts te Utrecht,
voor het vele, dat hij gedaan heeft voor de
patiënten in Davos. De Synode besloot ver
der tot het gaan beroepen van een eigen
predikant voor Zwitserland en aanvaardde
ten deele de voorstellen betreffende een
eigen predikant te Londen als centrum te
handhaven en de benoeming van een ouder
ling, die te Huil woont. Behalve voor Frank
rijk worden ter verzorging van verstrooide
Gereformeerden in het buitenland 10 synode-
deputaten benoemd.
De conclusie inzake financiering van een
evangelisatie-centrum wordt thans gewijzigd
aangenomen. Aankoop van een gebouw mag
pas geschieden nadat 70 pet van het te be
steden bedrag en 100 pet voor de installatie
bijeen is. Voor de exploitatie wordt jaarlijks
f 25.000.- gevoteerd.
Tot gen. deputaten voor de evangelisatie
werden benoemd: J. Scholten, Groningen;
ds J. C. Hagen, Leeuwarden; ds W. Wiersma,
Oudega (Gr.); ds Y. K. Vellenga, Meppel;
ds E. J. F. Nawijn, Kampen; ds A. Schweit
zer. Rheden-de Steeg: W. J. den Boesterd,
Bilthoven; ds W. A. Wiersinga, Bussum; dr
J. C. A. van Loon, Delft; ds H. H. Gros
heide, Rotterdam-Charlois; ds C. Stam, Goes
en ds C. Gilhuis, Eindhoven.
Prof. Brillenburg Wurth rapporteert over
het verslag van het comité „Overvloed van
Werk en Werkkrachten". Goedgekeurd wordt
het voorstel den arbeid van het comité over
te dragen aan Gen. Deputaten. De Synode
besloot tenslotte de door de Buitengewone
Synode van Utrecht (1946) gedane uitspra
ken over de wering van cand. H. J. Schilder,
als zijnde zoowel materieel als formeel ge
heel overeenkomstig de waarheid, te hand
haven en aan het verzoek van ds K. J.
Schaafsma de wering ongedaan te maken,
Met te voldoen, aangezien er geen reden is
anders te handelen dan vorige synodes, die
zich over het gevoelen van cand. Schilder
dienaangaande Met hebben uitgesproken. De
behandeling van het rapport inzake het
tuchtrecht der meerdere vergaderingen zal
worden overgelaten aan de volgende synode,
opdat de kerken van deze materie eerst
grondig kunnen kennisnemen.
JEUGDWEEK 1946.
Van 611 October a.s. zal op initiatief van
Gere form. Jeugdorganisaties een landelijke
Jeugdweek worden gehouden, o.a. te Rotter
dam, waar zullen spreken prof. Diepenhorst
en ds Overduin.
Den predikanten is verzocht op Zondag
6 October in hun predikatie speciale aan
dacht aan het jeugdwerk te schenken.
ACADEM. EXAMENS.
UTRECHT, 19 Sept. Geslaagd: semi-
artsex. W. Visscher, Vroomshoop; D. van
Heuven, Utrecht; C. W. Levendag, Utrecht;
B. H. L. de Haas, R'dam; artsex.: R. M. van
Deth, Gouda; J. de Jong, Utrecht; J. Kool
stra, Utrecht; econ. doet. Indologie: G.
Bertsch, Ede; J. W. Hilhorst, Laren; doet.
Indisch recht: J. A. Nijbakker, Utrecht; doet.
Ned. lett.: M. de Jager, Zutphen.
TANDHEELKUNDIGE EXAMENS.
Op 23 Sept. en volgende dagen worden te
Utrecht de practische en theoretische tand
heelkundige examens afgenomen.
De zaak-Sanders
(Vervolg van Pag. 1)
De heer W. Sanders, oud-inspecteur van
polïjtie te Enschede en later chef van den
Opsporingsdienst van het Bur. Nat. Veilig
heid, heeft zich, naar ons werd mede
gedeeld, te Utrecht gevestigd als leider van
een part. recherchebureau.
De mysterieuze toestanden die wij hier
boven schetsten, wordt door onderstaande
A.N.P.-ber'iicht nog eens geïllustreerd:
Naar eerst thans bekend wordt, is in den
nacht van 30 op 31 Augustus j.l. ingebroken
in het pand Langestraat 29, waarin o.a. de
G.O.I.W. en de Stichting 1940/'45 zijn ge
vestigd Het bleek, dat men daarbij enkele
koffers had buitgemaakt, afkomstig van het
voormalige hoofd van de afd. Opsporing van
het Bureau Nationale Weiligheid, W. E
Sanders, die de koffers, waarin zich een
groot aantal documenten bevond, daar ïn
bewaring had gegeven. Toen het S. bekend
werd, dat de koffers waren gestolen, heeft
hij onmiddellijk aangifte gedaan bij de po
litie, die zekeren B. en zekeren P. aanhield.
Het bleek de politie, dat alle documenten
aanwezig waren. B., wiens kantoor even
eens ïm het perceel Langestraat 29 gevestigd
was en die als hoofddader wordt beschouwd,
schijnt op eigen initiatief gehandeld te heb
ben. B. en P. zijn inmiddels door de politie
op vrije voeten gesteld.
De Ned. Dendrologische Ver. komt van
daag en volgende dagen te A'dam bijeen,
terwijl in het Sted. Museum een tentoon
stelling over de bestudeering van houtge
wassen is georganiseerd.
