Jliruuir Criilsfljc (üiauntttf
Men kijkt zijn oogen uit op de Jaarbeurs!
Razzia op ongewenschte Duitschers tè A'dam
IDist TJ
GAST VAN
SOEKARNO
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1M6
2e Serie, 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 421
Abonnementsprijzen
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten)
Advert entiën 0.15
per m.m.
BIJ contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 6
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Hoofdredacteur
Dr E DIEMER
Redactie
B. VAN OER ROS
„SlanJuastirti is qhebteuen
myn Ijcrt in teqfjenspoet"
Vele uren doolt men er in
spanning rond
(Van een onzer verslaggevers)
Er zijn enkele opmerkelijke veranderingen
rond het Jaarbeursgebouwencomplex dezen
keer. In de eerste plaats treft U d^ in ver
gelijking tot anderejaren, weldadige rust
op het voorplein. Alles wat er voorheen aan
buitenwerk rond de Jaarbeursgebouwen
stond: tenten, houten gebouwen, open stands
e.d. is verplaatst naar een terrein aan de
Croeselaan, waardoor de Jaarbeurs als het
ware gesplitst werd. We gelooven niet, dat
dit een gunstige oplossing is. Het kon na
tuurlijk niet anders, want het vierde Jaar
beursgebouw is er nog niet, maar nu zijn er
in Utrecht eigenlijk twee Jaarbeurzen. Het
was er zeker minder druk door aan het Vre-
denburg Voor de Croeselaan, waar de Agra
rische oüurs wordt gehouden, leek ons, naar
verhouding, de belangstelling grooter.
Zooals iedere
beurs heeft ook
deze weer ver
rassingen. Meer
nog dan die in
April. Thans zijn
er weer novitei
ten, al liggen ze
niet voor het op
rapen. Maar wie
zoekt, vindt, ook
op de Jaarbeurs.
Op de Techni
sche af deeling,
zooals steeds in
de Beatrix-hall
gevestigd, toonen
onze groote fa-
- brieken als vroe
ger hun vermaar
de producten.
Hier zoemen de motoren, die automatisch
in- en uitgeschakeld worden, zoo snel, dat
de vliegwielen in de vaart gestuit door een
nieuwe omschakeling, in een enkele seconde
tegengesteld draaien gaan. Daarbij wordt het
uiterste van het materiaal gevraagd. Hier
daveren ook de pompen, de draaibanken, de
freesmachines en toont Werkspoor U de
schoonheid van het moderne treinmaterieel,
naast de zeer ingewikkelde constructies van
geëlectrificeerde baanvakken en alles wat
daarmee samenhangt.
De Belgen brengen in deze afdeeling een
nieuwigheid, n.l. een electrischen bestelwa
gen. Het is een flinke auto, groen en bruin
geschilderd, wien men het niet aanziet, dat
het een driewieler is. Vijfhonderd kg kan
het voertuig vervoeren met een snelheid van
50 80 km per uur. De 4 P.K. motor is op
het voorwiel gemonteerd. Zij wordt aange
dreven door den electrischen stroom van
twee zware batterijen, die onder de zitbank
zijn aangebracht, geen nuttige ruimte rooven
vi- t MILIUS
Op 15 Sept. bon voor 500
gram suiker extra
Eind September volgt een tweede bon.
Van 1528 Sept. zal aan alle leeftijden be-
halye het gewone rantsoen suiker (dat over
deze periode 500 gram bedraagt), een extra
hoeveelheid van 500 gram beschikbaar wor
den gesteld. Einde September zal de tweede
helft van het reeds aangekondigde extra
kilogram worden verstrekt. Voor zoover de
voorraden bij de winkeliers dit toelaten, kan
op deze bonnen een dubbele hoeveelheid
jam of gedeeltelijk suiker en gedeeltelijk jam
worden gekocht.
MEER BOTER EN MINDER MARGARINE
OP 15 SEPT.
In verband met onze précaire margarine
positie dezer dagen moesten zelfs 5000
ton oliën, voor de bereiding van., margarine
van Engeland worden geleend zal van 15
t/m 28 Sept. en eveneens van 28 t/m 12 Oct.
minder margarine kunnen worden verstrekt.
Het rantsoen boter zal in die perioden ech
ter met een gelijke hoeveelheid worden
verhoogd. Voor personen geboren vóór of
na 1 Jan. 1942 zal het rantsoen voedings'vet-
ten in die perioden resp. bestaan uit 250
(250) gram boter en 250 (125) gram marga
rine of 200 (100) gram vet naar keuze.
en drie jaar mee kunnen. De inschakeling
van het apparaat is zeer eenvoudig. Gas^
pedalen en debrailleeren zijn bij dit appa
raat overbodigheden. De bestuurder ervan
moet zich voelen als een tramconducteur.
Dit vaardig wagentje heet dan ook Elec-
trocar.
(Voor vervolg zie Pag. 2)
De Commissie-Generaal
Het volgende karakteristieke berichtje
karakteristiek voor de verhoudingen tusschen
K.V.P. en P.v.d.A. knipten we uit „De
Maasbode" van gisteren:
„Nader vernemen wij, dat de benoeming
door den minister van overzeesche gebieds-
deelen~van prof. ir Schermerhorn tot voor
zitter der commissie, louter administratieve
beteekenis heeft en den functionaris dus
geen enkel pré verleent".
(Hedenochtend meldde de R.VJD. de offi-
cieele benoeming krachtens een K. B. van
10 Sept. In dit bericht werd dezelfde opmer
king gemaakt over het voorzitterschap. Red.)
GEN^MAJ. P. DOORMAN OP 12 SEPT.
NAAR INDIE.
Op 12 September zal de sous-chef van den
Generalen Staf, gen.-maj. P. L. G. Doorman,
per vliegtuig voor 3 weken naar Inöië ver
trekken.
RIJKSBEGROOTING 1947 DINSDAG IN DE
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer houdt Dinsdag 17 Sep
tember des namiddags te half twee een ver
gadering, waarin aan de orde komt: aanbie
ding van de Rijksbegrooting voor 1947 en
opmaken der nominatie voor het voorzitter
schap.
De Londensche squatters (menschen, die geen Dehoorlijk dak meer boven hun hoofd
hebben) zijn, opgezweept door communisten, er toe overgegaan groote flatgebouwen, die
tot voor kort-voor het leger in gebruik waren, en thans als familiewoningen worden ge
reed gemaakt, te bezetten. Duizend leden van 400 daklooze families hebben zich er in
verschanst, met 'de bedoeling eventueele aanvallen der politie af te slaan.
„Hoort U ons goed?" vraagt de
radio in Batava
In Batavia is aan het herstel van de radio
zenders zoo hard gewerkt, dat thans de stations
P.L.S. en P.L.C. in Nederland weer hoorbaar
zijn van 17.0017.30 uur Ned. tijd op de 16 en
29mtr band. Gaarne worden luisterrapporten
ingewacht te Batavia, Koningsplein West 5, of
op den Luisterdienst van Radio Nederland
Melkpad 34, Hilversum.
Al hun eigendommen worden
verbeurd verklaard
In den vroegen ochtend heeft de A'damsche
vreemdelingenpolitie gisteren in de hoofd
stad een razzia gehouden op ongewenschte
Duitschers, waarvan er zich naar schatting
tot dusver eenige duizenden zoo vrij konden
bewegen als een vogeltje in de lucht. Over
enkele dagen, zoo meldt „Trouw", zullen zij
naar het zoo juist gereed gekomen kamp
Mariënburg te Nijmegen worden getranspor
teerd, om dan per eerste gelegenheid over
de grens te worden gezet.
De gearresteerden zijn Duitschers, die in
De verdreven Bulgaarsche Koninklijke
Familie: v.l.n.r.: de 9-jarige Koning Si
meon II met zijn moeder, ex-Koningin
Johanna, weduwe van Koning Boris III
en zijn 13-jarige zuster Prinses Maria
Louise.
geen geval in aanmerking komen voor een
verblijfsvergunning in Nederland. Hun aan
vragen zijn stuk voor stuk bekeken door de
desbetreffende Haagsche commissie. Zij zijn
gewogen en te licht bevonden. Hun eigen
dommen worden verbeurd verklaard, hun
woningen in beslag genomen. Enkele stuk
ken meubilair, een paar stoelen en een kast
worden tegelijkertijd naar het in terne erin gs-
kamp overgebracht,teneinde het kamp zoo
goed mogelijk bewoonbaar te maken. Iedere
Duitscher mocht meenemen drie dekens, een
vork, een lepel, een mes, twee borden, een
kop, eenige toiletartikelen, vijftig kilogram
bagage, honderd gulden aan geld. Ieder kind
mag vijf kilogram bagage en vijftig gulden
aan geld meenemen, terwijl alleenstaande
Duitschers of Duitsche vrouwen dertg kilo
gram bagage en vijftig gulden in hun bezit
mogen hebben.
De razzia was in alle stilte voorbereid.
Het was uiteraard onmogelijk alle onge
wenschte Duitschers tegelijkertijd te arres
teeren. Daarom begon men met de eerste
groepen, n.l. met Duitschers behoorend tot
degenen, die zich in den bezettingstijd heb
ben misdragen, een ergernis waren voor hun
buurtgenooten, dikwijls in al hun kamers
beeltenissen van Hitier aan den wand had
den, bij de Grüne Polizei werkten, kortom,
die het schrikbewind in Nederland hielpen
bevorderen en de Nazi's krachtig steunden.
Wij kunnen hieraan* nog toevoegen, dat
hét aantal Duitschers in heel Nederland nog
circa 20.000 bedraagt. De Rijksvreemdelingen
dienst in Den Haag beschikt in dit verband
over niet minder dan 17.000 dossiers
LORD KILLEARN ZATERDAG
TE BATAVIA.
Lord Killearn wordt a.s. Zaterdag in Ba
tavia verwacht
BERLIJNSCHE PREDIKANTEN
WEIGEREN CENSUUR.
Om „redenen van veiligheid" verzochten
de Sowjet-autoriteiten in Berlijn zekere pro-
testantsche geestelijken, hun preeken van te
voren te laten censureeren. De dominé's heb
ben dat geweigerd.
BEVIN EN MOLOTOF NAAR NEW-YORK
Bevin en Molotof deelden beiden mede, de
vergadering der Ver. Naties in New-York te
zullen bijwonen.
DAT een Italiaansche handelsdelegatie
eind September een bezoek aan Nederland
zal brengen.
DAT op 80-j. leeftijd te 's-Gravenhage is
overleden de kunstschilder C. Koppenol.
DAT 1 Sept. al weer bijna 600.000 radno-
toestelbezitters bij de P.T.T. stonden in
geschreven en ruim 450.000 distributie-klan
ten.
DAT te Driebergen 67 j. oud is overleden
de arts A. E. Hermans.
DAT Nederlanders, die aandeeleri hebben
in Jap. maatschappijen, zich vóór 15 Sept.
moeten verstaan met het dep. v. Buitenl.
Zaken.
DAT het B.G. te Den Bosch Johanna van
GeijselLeijtens („Vuil Dientje") en haar
nichtje Huberdina Boxtaele tot respect. 20 j.
en 12 j. gev.straf veroordeelde wegens
moord op burgemeester Moonen en de gebr.
Hoffmans te Waalwijk.
DAT tot leden van den Centr. Eereraad
voor de kunst zijn benoemd mr C. A. de
Meyere, Leiden en mr A. Mout, jhr mr H.
de Ranitz en mr B. F. Verveen, allen Den
Haag.
DAT in N.-Brabant over het belastingjaar
1946 zoowel op de hoofdsom der grondbelas
ting voor de gebouwde als ongebouwde
eigendommen 46 opcenten zullen worden
geheven en over het belastingjaar 1946/47
vijftig opcenten op de hoofdsom der pers.
belasting.
DAT het Residentie-Tooneel vanwege de
dure costuums etc. heeft verzocht z'n prij
zen voor de „Drie Stuivers Opera", waar
van a.s. Zaterdag in Den Haag de première
gaat, met 25 pet te mogen verhoogen
DAT het verbies van „Werkspoor" over
1945 ruim f 3y2 millioen bedroeg tegen
f 19.000 over 1944.
DAT de Ned. bankbiljetteocirculatie in de
afgeloopen week met f 9 millioen is inge
krompen.
DAT F. M. Hiemstra Ijs geïnstalleerd als
directèur van het Gem. Trambedrijf te Gro
ningen.
DAT de gepensionneerden, die over 1945
van het Rijk een extra-uitkeering kregen
van een kwartaal pensioengeld, ook over
dit jaar zoo'n extra-uitkeering zullen ont
vangen, daar de herzienïmg der soc. verze
keringen nog wel even op zich zal laten
wachten.
DAT op 25 en 26 Sept. te Veendam een
groote tentoonstelling van warmbloedpaarden
wordt gehouden.
DAT 15 Sept. te Putte (N.B.). de drie in
ternat. Israëlietische begraafplaatsen weer in
gebruik worden genomen. t
DAT M. Mees op voet van Nederlander, is
toegelaten als hon. consul van Zweden te
R'dam voor Z.-Holland, Zeeland, N.-Brabant
en Limburg.
DAT de Paus L. v. d. Sanden te Den
Bosch heeft onderscheiden met het gouden
eerekruis „Pro ecclesia et pontïtfice".
DAT m.i.v. gisteren de Adviescomm. in
zake het werken in Nederland van buiten-
landsche artisten en musici en van buiten-
landsch personeel in hotelbedrijven ontbon
den is verklaard.
DAT mr O. Gunning, griffier van den
tuchtrechter te Arnhem, A. Hibma, plv.
voedcelcomm. voor Terschelling, L. G. Man-
ders, wnd. prov. voedselcomm. voor Utrecht,
zijn weggezuiverd.
DAT de inspecteur van 's Rijks Belastin
gen P. A. H. Delltrap, is verplaatst van
Gouda naar Tilburg.
DAT in de St. Crt. van 10 Sept. is opgeno
men een bloembollenz'iektenbeschikking 1946
waarin aangegeven zijn de middelen ter be
strijding van irisziekten.
DAT te Vaals, 39 j., is overleden ir E. E. J.
Mélotte, direct, der Vaalser Textielfabriek.
DAT de gemeenteraadsverkiezingen te Ni1-
megen 27 Sept. worden gehouden.
DAT te Helmond een R.K. Middelb. Meis
jesschool is geopend.
DAT de op 1 Jan. 1946 opgerichte Holland-
sche Aquarellistenkring van 25 Sept. tot 15
Oct. zijn eerste tentoonstelling zal houden in
het Stedelijk Museum te A'dam.
DAT het Alg. Ned. Jeugdverbond op 14 en
15 Sept. een groot winterstartkamp te Soes-
terberg zal houden.
DAT de R'damsche belastingambtenaren in
een motie aan de Regeering hebben aange
drongen op verhooging van de overbrug
gingstoelage.
DAT Piet faijland en Geza Frid Dinsdag
avond a.s. van 7.308 uur voor de radio de
eerste uitvoering geven van Robert de Roos'
vioolsonate.
De „Nieuwe Provinciale Groninger Cou
rant" schrijft:
De heer F. Goedhart, redacteur van „Het
Parool", heeft een reis naar Indië gemaakt.
Hij is een vriend van het revolutionnaire
republikeinsche bewind en heeft daardoor
bij Soekarno natuurlijk een streepje voor.
Hij werd door de heeren zelfs als gast in
hun hoofdstad Djogjakarta ontvangen en
maakte kennis met „president" Soekarno,
met „vice-president" Mohammed Hatta, met
den „minister van Defensie", Amir Sjari-
foedin, en voorts met vele andere groot
heden, die anders elk contact met Neder
landers vermijden.
Natuurlijk wenschten de gastheeren uit
het bezoek de noodige politieke munt te
slaan, hetgeen maar al te goed gelukte.
De heer Goedhart hield namelijk een rede
voor de bij een-getrommelde republikein
sche journalisten, die dagelijks in „Mer-
deka" en andere blaadjes, gedrukt op van
de Nederlanders gestolen persen, hun haat-
zangen tegen de blanken zingen.
De gast sprak over collaboratie en nazi-
propaganda. Men zou zeggen: een vrij nete
lig thema om te behandelen als gast van
Soekarno en Mohammed Hatta. In het huis
van den gehangene spreekt men niet over
den strop Maar de heer Goedhart is boven
dergelijke bedenkingen verheven. Hij sprak
trouwens over collaboratie in Nederland en
vertelde den bruinen journalisten, dat een
groot deel van de Ned. pers in bezettings
tijd den vijand heeft gesteund.
Daar heeft de spreker helaas maar al te
zeer gelijk aan. Het hart van Soekarno en
van vele der aanwezigen zal tijdens deze
mededeeling stellig warm geklopt hebben
voor hun Nederlandsche broeders in de
collaboratie. Het bloed kruipt waar het niet
gaan kan.
Maar de heei Goedhart ging verder en
verhaalde, dat dezelfde nazibladen er thans
het meest op uit zijn om de wereld te ver
tellen, dat de Indonesische republiek van
Japansch maaksel is
Den volgenden dag zal-wel met vette let
ters in de republikeinsche bladen gestaan
hebben, dat de Nederlandsche, anti-Soe-
karnobladen, eigenlijk fascistische kranten
zijn. De republikeinsche zender heeft het
haastig wereldkundig gemaakt: een pracht
kluifje om er de Amerikanen mee te lokken.
De heer Goedhart noemde twee liberale
en een Roomsch-Katholieke krant om zijn
beweringen te staven
Wij willen over deze oladen thans geen
oordeel uitspreken Maar de heer Goedhart
kan weten, dat tot de gezagsgetrouwe pers
organen, die Soekarno's repubhek niet wen-
schen te slikken, in de eerste plaats de
Christelijk-Nationale bladen behuoren Deze
bladen hebben niét gecollaboreerd zij zijn
strijdend ten onder gegaan en na de be
vrijding herrezen, of ze zijn uit het verzet
geboren Ze vochten even tard tegen Mus-
sert als de heer Goedhart en zijn blad en
ze zijn zoo consequent, om ook den Indi-
schen Mussert af te wijzen die dooi den
heer Goedhart wordt aanvaard
Twee kranten konden genade tn de oogen
des sprekers vinden, doordat ze. naar nij
verklaarde. een ..progressieve houding"
aannemen. t. a.v de ..Indonesische repu
bliek" Dit zijnsprekers eigen blad .Het
Parool" en „De Waarheid" Eerstgenoemd
blad schaart zich dus met de communisten
in één front Allicht zal het. evenals „De
Waarheid", eerstdaags fot dienstweigermg
opwekken
Dat kan allemaal in Nederland revoiu-
tionnairen krijgen faciliteiten om Soekarno
stroop om den mond te kunnen smeren en
het wankelend Necjerlandsch gezag te on
dermijnen
Maar een man als Hazelhoft Roclfsema,
die de waarheid durft te zeggen over Soe
karno en zijn republiek, wordt er uit getrapt.
Herrijzend Nederland!
Plaatselijk regenaldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht Na"
helderen nacht later weer toenemende be
wolking met plaatselijk regenval, tempera
turen ongeveer als vandaag, meest matige
aan de kust tijdelijk krachtge wind tus
schen West en Zuid.
ZON EN MAAN
Donderdag. Zon op 6.8 en onder 19 04;
Maan op 19.58 en onder 7.00. Woensdag 18
Sept. Laatste kwartier.
