„Triest is een strategische positie voor Italië"
Nseuwe psalmberijming, werk v. d. geheefe Kerk
De Zweed S?olfz dwingt Euwe een geiijk spel af
MKirWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1946
Twee Katholieke zusters levend
verbrand
Antwoord van Joego-Slavië op
rede van Bonomi
In de Italiaansche commissie der Parijsche
Vredesconferentie beantwoordde gisteren de
afgevaardigde van Joego-Slavië de rede, die
de Italiaansche minister Bonomi Maandag
hield over Triëst.
Hij noemde het betoog van den Italiaan
onmeedoogend, harteloos en cynisch. Nog
steeds wordt Italië beheerscht door den geest
van het fascisme, zoo zeide hij.
Joego-Slavië achtte de voor Triëst voorge
stelde zg. Fransche grenslijn absurd en wille
keurig. De Groote Vier geven Italië daarmee
een uitstekende strategische positie, zoo zei
hij, en Triëst zou op deze wijze een reus
achtige wig in het Joegoslavische gebied vor
men
De militaire commissie keurde een aantal
bepalingen goed, hoewel sommige voorloo-
pig, als gevolg waarvan Italië geen slagsche
pen mag aanschaffen en geen vliegdeksche
pen, duikbooten en bommenwerpers mag be
zitten. Het vlootpersoneel wordt beperkt tot
22.500 man, het leger tot 250.000 man (te we
ten 185.000 soldaten en 65.000 carabinieri).
Het aantal tanks mag de 200 niet overschrij
den. De overtollige oorlogsschepen, waar
onder drie slagschepen, worden binnen drie
Russen brengen te Washington
Indië ter sprake
Na een uitvoerige discussie besloot de Vei
ligheidsraad gisterenavond, de klacht van de
Oekraine tegen Griekenland, op de agenda te
plaatsen, zoodat zij thans behandeld zal wor
den. Zeven landen stemden voor, Nederland
en Engeland tegen, terwijl twee andere lan
den zich van stemming onthielden. (Australië
en Brazilië).
In deze vergadering bracht Gromyko de
kwestie Ned.-Indië op het tapijt. Hij betoogde
dat de toestand daar niet normaal was en dat
millioenen menschen er vochten voor hun ele
mentaire rechten.
maanden na onderteekening van het verdrag
uitgeleverd aan de Groote Vier.
De economische commissie voor den Bal
kan verplichtte Roemenië tot rechtsherstel
op basis van den toestand tijdens het begin
van den oorlog en niet van dien toen Rusland
in den oorlog trad. Ten aanzien van vernielde
eigendommen eisohte Amerika volledige scha
devergoeding; Rusland stelde betaling van
slechts één derde der waarde voor.
In de commissie voor Finland strandde een
Australisch amendement, om in het verdrag
een verklaring van de rechten van den
mensch op te nemen. Voor de stemming
prees de Australische gedelegeerde het hooge
peil der discussie en hij noemde de Russische
critiek eerlijk en billijk.
Dinsdag verdedigde in de bevoegde com
missie de Roemeensche vice-premier Ta-
tarescu de toewijzing aan Roemenië van
Transsylvanië. De Bulgaarsche gedelegeerde
Kolarof bepleitte voor zijn land een uitweg
naar de Aegeïsche Zee.
RUSSISCHE BESCHULDIGING JEGENS
ENGELAND.
Admiraal Belli verklaart in de Sowjet-
periodiek „Nieuwe tijden", dat Engeland,
door o.a. gebruik te maken van monarchis
tisch-fascistische groepeeringen in Grieken
land, de Dardanellen beheerscht en met de
V.S. de Middellandsche Zee als de hare be
schouwt, waardoor de toestand voor de
Zwarte Zee-mogendheden onhoudbaar wordt.
BELGIE KLAAGT SPANJE AAN INZAKE
DEGRELLE
De Belgische regeering diende bij den Vei
ligheidsraad een klacht in tegen de Spaansche,
wegens medeplichtigheid aan het ontsnappen
van den verrader Degrelle uit dat land.
Volgens „La Mouse" zou Degrelle te Parijs
zijn. Dit bericht is niet bevestigd.
Vreeselijk ongeluk in gesticht te Vught
Drie vrouwelijke religieusen uit het ge
neeskundig gesticht „Voorburg" te Vught
probeerden gisteren in het magazijn met
benzine een vat met boenwas vloeibaar te
maken en toen dit niet lukte staken zij een
brandend stuk katoen in het vat, waardoor
een reusachtige steekvlam omhoog 9loeg, die
twee zusters, de 5-0j. mej. N. C. Buil (Zuster
Lufoina) uit Eindhoven en de 26-j. mej. M.
van Diest (Zuster Gemella) uit St. Oeden-
rode, direct in vlammen zette. Later heeft
men haar lijken verkoold teruggevonden.
De derde zuster wist te ontkomen door uit
een raam te springen. Het magazijn brandde
geheel uit.
Autobotsing te Muiden kostte
vijf dooden
Onvoorzichtig rijden van militair de oorzaak?
Gelijk we gisteren al in een deel van onze
oplaag meedeelden, werden bij een botsing te
Muiden tusschen een bus van de Gooische
Tramweg Mij en een militaire auto 4 per
sonen gedood en 5 ernstig gewond. Nader
kan worden gemeld, dat het aantal dooden tot
vijf is gestegen. Het zijn mevr. Kaehn, mevr.
Steghman, mevr. Gerling en haar 13-jarig
dochtertje, alsmede de 15-j. Wijnhuizen, allen
uit Amsterdam. Vermoedelijk is het ongeluk
aan onvoorzichtigheid van den chauffeur van
den militairen wagen te wijten.
IN NOORWEGEN VROOR HET AL
In Oostelijk Noorwegen is in den afgeloo-
pen nacht, voor het eerst dit najaar, de tem
peratuur beneden het vriespunt gedaald.
TIENDUIZEND OÖSTENRIJKSCHE JODEN
NAAR ITALIË.
Italië zal 10.000 Oostenrijksche Joden bin
nen zijn grenzen opnemen.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Ameide en Tienhoven P.
J. F. Laimens te Elspeet; te Middelbarrds
(toez.) J. C. Stelwagen te Neder-Hardinx-
veld,; te Noardibergum (toez.) S. Kooistra te
Siegers woud e.
Aangenomen naar Werkendam A. de
Bruin te WemeLdinge.
Bedankt voor Edam J. van Rossum,
voorg. Ver. van Vrijz. Herv. te Amersfoort;
voor Vlaardingen (vac. G. Lans) P. van den
Berg te Wapenvelde.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Opeinde (Fr.) J. W.
Slingenberg te Roodesohool.
Aangenomen naar Buruim A. Quak
te Genemuiden; naar Giessen-Nieuwkerk S.
van Bekkum, cand. te Rotterdam, die be
dankte voor Achlum, Andel, Beets-terzwaag,
Haamstede, Hijlaard, Ottoland, Oudega (W),
Paesens, Scharendijke, Visvliet, Waartena en
Zaltbommel; naar Bolnes D. C. van Lonk-
huijzen te Meohelen.
Bedankt voor Hallum en Seroosketrke
K. Bokma te Waarder.
Geref. Kerken art. 31.
Beroepen te Oldenhove C. v. Venetië,
cand. te Leiden.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te De Kirim A. Gruppen te
Elburg.
Vrije Evang. Gem.
Beroepen: te Goes J. W. Verheij te
's-Gravenhage.
Benoemd: tot docent aan het Semi
narie van dr G. Wasserzug te Blatenberg
(Zwitserland) A. W. F. Waardenburg te
Gorirtchem.
PERSONALIA.
Ds. L. H. Ruitenberg, redacteur van ,,De
Ned. Herv. Kerk" en drs. P. C van Leeuwen,
pred. secr. van. den Herv. Raad voor Kerk
en Ziekenzorg, zijn beroepen tot predikant
in algemeenen dienst.
Ds. J. van Rijs, em. predikant der Ned.
Herv. Kerk, is op 80-jar. leeftijd te Scharne-
goutuim (Fr.) overleden.
BENOEMING RECTORES-MAGNIFICI
Voor het studiejaar 1946—'47 zijn benoemd
tot rector-magnicifus der Rijksuniversiteit
te Leiden: mr J. C. van Oven; te Utrecht:
dr W. P. J. Pompe en te Groningen: dr D.
van Os.
DE EXTRA-BELOONINGEN VOOR
ONDERWIJZERS
De minister van O., K. en W. heeft een
regeling getroffen, waardoor de besturen
van openbare en bijzondere scholen voor
buitengewoon L.O. over de noodige kasmid
delen kunnen beschikken, teneinde den On
derwijzers de extra-belooningen te kunnen
uitbetalen. Zoolang het definitieve voorschot
over 1947 niet is vastgesteld zal maandelijks
een voorloopig voorschot worden uitbetaald.
NIEUWE COLLEGES VAN B. EN W.
De in Rotterdam gekozen R.K. en
A.R. wethouders hebben voor hun functie
bedankt, omdat er een comm. wethouder in
het college zitting heeft gekregen.
Tot wethouders van Utrecht zijn ge
kozen H. A. Dekker en G. Winkel (.beiden
K.V.P.), H. Kloeg jr en H. v. d. Vlist (beiden
P. v. d. A.) en J. de Nooy (A.-R.),
Tot wethouders van Groningen zijn
gekozen- mevr. A. J. Aars enJansen. H.
Molendijk, J. de Wilde (allen P.v.dA.), P.
v. Loo (A.R.) en B. Bosma (e-P-N.).
In Apeldoorn werden tot wethouders
gekozen J. H. de Groot (P. v. d. A.), F. G,
Slijkhuis (C.H.U.), T. Vroom (A.-R.) en H.
L. van Veen (P. v. d. A.).
Tot wethouders van Beverwijk zijn
benoemd A. B. Vink (K.V.P.). N. Passchier
(A.-R. en C.-H.) en W. Albarda (P. v. d, A,)<»
die bedankte, omdat de C.P.N. was gepas
seerd.
De moeilijkheden tusschen Perzië en
Azerbeidsjan zijn opgelost in dien zin, dat
beide deelen van Perzië onafscheidelijk zijn.
Rumoer rond Bur. TSat.
Veiligheid
(Vervolg van Pag 1)
Het was in Den Haag reeds geruimen tijd
een publiek geheim, dat het niet boterde
tusschen den heer Sanders en zijn chef kol.
mr L. Enthoven. Deze laatste is thans het
hoofd van den Centralen Veiligheids Dienst
in oprichtinug, waarheen slechts enkele
ambtenaren van het B.N.V. zijn overgegaan.
Mededeelingen van den heer Sanders;
die wij in het volgende weergeven, wijken
af van die, welxe men ons van andere zijde
deed en welke wij hierboven publiceerden.
De heer Sanders verklaarde ons, dat hij
in Juli van dit jaar den minister-president
om een onderhoud heeft laten verzoeken
met de bedoeling hem een aantal dossiers
in handen te stellen, die hij bij B.N.V. niet
veilig achtte.
Een eerste onderhoud met minister Beel
vond plaats op 8 Augustus. De heer San
ders bood tijdens dit gesprek de dossiers
aan. Op 20 Augustus was hij opnieuw bij den
minister-president, die hem verzocht, de
dossiers zoo spoedig mogelijk te overhan
digen. Dit zou geschieden op 5 Sept., maar
in dien tusschentijd ontving de heer San
ders een brief van minister Beel, gedateerd
24 Augustus, waarin hem verzocht werd, de
dossiers op 2 Sept. te komen brengen.
Toen de heer Sanders Maandag bij den
minister-president kwam, trof h ij daar
tevens luitenant-kolonel jhr mr Six en den
secretaris van den ministerraad, dr Prinsen.
De heer Beel nam de door den heer Sanders
meegebrachte dossiers in ontvangst, doch
vroeg hem onmiddellijk naar een aantal met
name genoemde dossiers, die volgens hem
ontbraken. ,Hij beschikte over een lijstje,
waarop deze dossiers werden genoemd. De
heer Sanders antwoordde, r'at hem deze dos
siers onbekend waren, doch dat eenige zich
in het bezit moest vinden van kolonel Eint-
hoven. Deze laatste werd nu binnengeroepen
en het resultaat van de hierop volgende
woordenwisseling was, dat de politie werd
gewaarschuwd en de heer Sanders werd uit-
genoodigd, mee te gaan naar het hoofd
bureau voor nader verhoor.
Daar is hij aan den lijve gevisiteerd, het
geen, naar de heer Sanders ons mededeelde,
een even negatief resultaat opleverde als de
daarop volgende huiszoeking. Na een onder
houd met den officier van Justitie werd hij
Maandagavond laat op vrije voeten gesteld.
Naar de heer Sanders ons verklaarde heeft
hij steeds het voornemen gehad, de door hem
gemaakte afschriften van gegevens in han
den te stellen van de bevoegde justitieele
autoriteiten. Het betreft hier overigens
slechts duplicaten, waarvan de origineelen
zich nog in de archieven van het B.N,V.
moeten bevinden.
Moeten we toch cigaretten impor
teeren?
Econ. Recherche te R'dam voert er
het pleit voor.
Op een gisteren te Rotterdam gehouden
persconferentie heeft de chef van de Econo
mische Recherche een lans gebroken voor
den vrijen verkoop van importcigaretten. Er
worden maandelijks millioenen cigaretten,
clandestien en legaal, ingevoerd. Als deze
cigaretten vrij en tegen een acceptabelen prijs
in den handel konden worden gebracht, zou
men den zwarten handel, die voor 75 pet.
van de tabak leeft, kunnen beteugelen. De
Economische Recherche staat dan ook lijn
recht tegenover het Rijksbureau voor Tabak,
dat van meening is, dat aan een vrijen ver
koop van importcigaretten niet gedacht kan
worden.
DUITSCHE JODEN UIT SUDETENLAND
GEZET.
Twee- tot drieduizend Duitsche Joden
moeten op aanwijzing van de Tsjecho-
Slowaaksche regeering het Sudetenland ver
laten. De Unrra zal de uitgewezenen verder
helpen.
EERSTE GEMEENTERAAD GEÏNSTALLEERD
IN DE WIERINGERMEER.
De geschiedenis van den Wieringermeer-
polder passeerde gisteren weer een mijlpaal.
In een van de gemeenten, het plaatsje Wierin-
germeer, werd hl. in aanwezigheid van vele
autoriteiten de eerste gemeenteraad ge
ïnstalleerd.
Een der oudste Hongaarsche bladen, op
gericht in 1848 door den strijder voor de Chr.
democratie en den middenstand, Kossuth, is
weer verschenen.
Dr K. Heeroma sprak op de
conferentie voor Inw. zending
(Van een onzer redacteuren.)
Op den tweeden dag van de Alphensche
conferentie van den Centralen Bond voor
Inwendige Zending en Chr. Philantropische
Inrichtingen heeft ds S. L. Hogebrink van
Maarsbergen gesproken over „Wat beteekent
deze verantwoordelijkheid voor ons in de
practijk?"
Spr ziet in de na-oorlogsche ontwikkeling
van de Kerk, dat zij in twee opzichten over
gaat tot aanvaarding van dingen, welke
voordien door de Inwendige zending werden
vervuld, nl. de Evangelisatie en het Barm-
hartigheidswerk. De Kerk ontdekt weer, dat
zij zelve tot het volk moet komen met het
rechte Woord en krijgt weer oog 'Voor een
breede opvatting van het diaconaat. Betee
kent deze ontwikkeling nu, dat het werk
der Inwendige Zending wordt uitgehold en
vertrouwd moet raken met de gedachte dat
de arbeid aan de kerk behoort? Dit is, vol
gens spr., inderdaad het geval, maar toch
heeft de Inwendige Zending nog haar eigen
taak. Er zijn verschillende leemten in het
Chr. werk, waarvoor de kerk eigenlijk de
verantwoording dragen moet en dragen zal.
Ds Hogebrink bracht hierbij drie punten
naar voren, wijzende op den strijd
ter voorkoming van de huwelijksellen
de, de drankbestrijding en het ge
sprek met de Volkshoogeschool. Spr pleit
tenslotte voor de instelling van een commis
sie, met de negatieve doelstelling: de be
strijding van de volkszonde en voorts een
commissie met de positieve opdracht het
probleem van de volksopvoeding te bestu-
deeren.
Op deze inleiding volgde een levendige
discussie.
's Avonds refereerde dr K. Heeroma (Muus
Jacobse) van Oegstgeest, over het onderwerp:
„Kunst en gemeenschap".
Spr ging na, wat de inhoud van het be
grip kunst is en merkte op, dat kunst niets
te maken heeft met mooie dingen en met
Botwinnik loopt weer een
halve punt in
Onze schaakmedewerkerde heer H. H. J.
Slavekoorde, telefoneerde ons vanmorgen
uit Groningen:
Het schijnt wel, dat de meeste deelnemers
nu toch zoo langzamerhand den invloed van
de vermoeienissen der voorafgaande drie
weken gaan ondervinden. Het ligt niet direct
in de kwaliteit der partijen, want er wordt
zeker niet slecht gespeeld, maar dat flitsen
de, onverwachte, dat de vorige weken ons
brachten, ziet men nu toch maar bij-uitzon
dering. Euwe en Stoltz speelden een Schot-
sche partij, waarin al spoedig de platgetre
den paden verlaten wer
den. Het duurde niet
lang, of Stoltz had een
licht positioneel voor
deel, dat hij langzamer
hand vergrootte. Euwe
probeerde tegen-kansen
te verkrijgen door een
tegen-a ctiewaa rvo o r
hij een stuk prijsgaf.
Euwe kreeg daarop de
kans zijn stuk te herove
ren, zoodat remise het
resultaat was. Kott-
nauer was langen tijd
eenïgszins in het voor
deel tegen Botwinnik en
na de eerste zitting leek
remise het meest voor
de hand liggend. Na de pauze verzuimde
Kottnauer bij herhaling de beste voortzet
ting, waarvan Botwinnik krachtig profiteer
de om het winstpunt in de wacht te slee
pen. Bernstein speelde tegen Flohr remise.
Boleslavsky en Kotov braken hun partij af,
in beteren stand voor Boleslavsky. Lundin
won in 28 zetten van Najdorff. De partijen
VidmarSzabo, SmyslovGuimard, Steiner
Christoffel, Denker—'Yanovsky en O'Kelly—
Tartakower eindigden alle in remise.
De stand is na de 16e ronde: 1. Euwe 13 p.;
2. Botwinnik 12\'2 p.; -3. Smyslov 11 p.; 4.
Szabo 10 p.; 5. Stoltz 9*/2 p.; 6. Flohr 9 p.
en 1 afg.; 7. Najdorff 9 p.; 8. en 9. Denker
en Lundin 8^2 p.; 10. Tartakower 8 p en 1
afg.: 1/1. Kotov 7»/2 p. en 1 afg.; 12. Boles
lavsky 7 p. en 2 afg.; 13. Kottnauer 7 p. en
1 afg.; 14. Yanovsky 7; 15. Guimard 6 p.; 16.
Steiner 5 p. en 1 afg.; 17. Bernstein 4»/2 P-
en 1 afg.; 18. en 19. Christoffel en Vidmar
4>/2 p.; 20 O'Kelly 4 p.
Voor de 17de ronde staan de volgende par
tijen op het programmaStoltz—Vidmar;
STOLTZ
TartakowerBernstein; KotovO'Kelly; Ya
novsky Boleslavsky; Kottnauer Denker;
Christoffel Botwinnik; Guimard Steiner;
NajdorffSmyslov Szabo-LundinEuwe
speelt met zwart tegen Flohr. Na de 8e ronde
van het nationaal tournooi heeft Kramer met
5y2 p. de leiding. In den wedstrijd mevr.
Heemskerkmevr. Roodzant leidt mevr.
Heemskerk met 2\'2 en 1 afg. partij.
Een der eerste personen in Dordrecht, die
zich vrijwillig aanmeldde voor het in huis
nemen van tijdelijk in ons land verblijvende
Engelsche schooljongens uit Suffolk, was een
door een R.A.F^-aanval op Dordrecht blind
geworden vrouw.
Dr. K. HEEROMA
schoonheid. Kunst is de doorbraak van de
techniek in zijn verschillende uitingen. Zij is
altijd het gebaar, dat op een of andere wijze
contact heeft met
de stoffelijkheid;
de scheppende
persoonlijkheid
van den maker
wordt erin uitge-
drukt. Zij raakt 5
den allerdiepsten j
grond van de ge
schapenheid van
den mensch, die
gemaakt is naar
het beeld Gods.
De kunstenaar.
die in zijn kunst
in dezelfde ver-
houding staat tot
de gemeenschap g
als alle andere f
menschen, viert
er zijn verlos-
singsdrang in uit
Hij streeft naar 1
verlossing van het
tijdelijk moment.
Het is volgens spr absurd iets te bestel
len bij den kunstenaar, want kunst is een
mededeelingsmiddel. Toch kan het in zijn
algemeenheid niet zoo worden gesteld, dat
de gemeenschap geen opdracht aan een kun
stenaar kan geven. In dit verband bracht dr
Heeroma de nieuwe Psalmberijming ter
sprake, waarvan hij zeide, dat deze geen in-
dividueele aangelegenheid is, want hierin
moet de gemeenschap der heiligen, de Kerk,
zich kunnen uitspreken; zij is een der boe
ken van de kerk. Deze gemeenschap moet
wel den kunstenaar kunnen inspireeren.
Toen in den bezettingstijd vele scheidings
muren wegvielen, was er een nationale ge
meenschap met bv. een nat. verzetspoëzie,
welke nu verdwenen is, doch me4 de kerk
is het niet zoo. Alleen een kerk, die werke
lijk gemeenschap met den H. Geest heeft, is
in staat opdracht te geven tot 't dichten van
het kerklied. De Psalmberijming, welke wij
nu kennen, is in haar vorm hopeloos en
geestelijk en cultureel onbruikbaar gewor
den. Het hangt van de kerkleden af, of de
kerk iets zal vasthouden of uitgaan boven
hetgeen de bezettingstijd voor haar gemeen
schap heeft opgeleverd, hetgeen bok tot
uiting zal moeten komen in het ontstaan van
een nieuwe Psalmberijming.
In de leerzame gedachtenwisseling, welke
op deze interessante inleiding volgde,
waaraan verscheidene leden der conferentie
deelnamen, was vooral de nieuwe psalmbe
rijming het onderwerp van gesprek. In zijn
beantwoording, zeide dr Heeroma nog, dat,
naar zijn meening, de kerken van Calvinis-
tischen oorsprong elkander moeten en zullen
kunnen vinden inzake deze kwestie en hij
zag hierin ook een gunstig teeken voor het
naar elkaar toegroeien der kerken. Dit was
ook tot uitdrukking gekomen in de inter
kerkelijke conferentie, welke juist Maandag
over dit vraagstuk was gehouden/
Na afloop heeft Muus Jacobse nog enkele
gedichten uit eigen werk voorgedragen,
welke onder doodsche stilte werden be
luisterd.
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
'Nadruk verbod-en)
IS. 't Werd evenwel no.g mooier. „Bleke
Bet" begon voor de variatie op haar voor
poten te dansen, waarbij meneer Pimpel-
mans tot groot vermaak van het publiek in
alle mogelijke fantastische houdingen kwam
te hangen. Toen kwam er een politieagent
bij. Hij gelastte den r«ro^.w~n onmiddellijk
op te houden.
16. Het paard stond stil, en meneer Pim
pelmans Met zich er afglijden. „Hoor es,
meneer", zei de agent, „als U voorstellingen
wilt geven, moet U een zaal huren. Als vol
wassen mens kunt U toch. begrijpen, dat zoo
iets niet mègl" Meneer Pimpelmans moest
netjes naam en adTes opgeven. Juist wilde
de agent zich weer verwijderen, toen een
hevig gejammer weerklonk.
