-J
Urn
Waar dierenartsen
Een ambtenares nam de vlucht over de daken
A usTi mum-autobussen voor de Ned. spoorwegen
te
35gr
NlEtUR LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1940
Een wandeling door een interes
sante wereld
(Van een onzer verslaggevers).
Een oud geel gebouw met het opschrift
„Rijksuniversiteit." Faculteit der Veeartse
nijkunde. En daarnaast een ingang met
ijzeren hek, een portiersloge.... jieen, het
ziet er alles vanaf de Utrechtsehe Biltstraat
weinig representatief uit. Maar hier komt
zoowel de groentenboer met zijn zieke
paard, als de huismoeder met haar kanarie
pietje, dat een pootje gebroken heeft.
De lange weg achter het hek naar de ver
schillende gebouwencomplexen, de studen
ten in hun witte jassen, die in en uitgaan,
een boer, die een onwillige koe over de
tramlijn sjortde heele sfeer prikkelt de
nieuwsgierigheid.
Maar vanaf het oogenblik, dat de portier
ons aan de telefoon gezegd heeft: „Ik zal
U met den secretaris, prof. v. d. Kaay, ver
binden," moet er nog veel gebeuren, voor
dat wij eenigermate in deze omvangrijke
„stad" de gebouwen strekken zich tot
om zijn hals omdat hij zich niet bloedig
zou kunnen krabben, want hij leed aan een
gevaarlijke huidziekte naar zijn ijzeren
hok teruggebracht werd. Een arme balling,
die de dagen van zijn aristocratisch bestaan
moet vergeteneen tragedie, die zich in
de melancholieke uitdrukking van zijn kop
-weerspiegelde.
Zooals reeds gezegd, wordt hier ook wel
eens een miniatuurpatiënt gebracht: een
kanarievogel met een gebroken pootje.
Maar dat gebeurt hoogst zelden.bij het
heelingsproces moet dan dikwijls leukoplast
als „steunmiddel" dienst doen.
We waren getuigen van het schouwspel,
dat een ziek paard medicijnen toegediend
kreeg. Doch aangezien paarden lastig inne
men, past men de neussonde toe: mét be
hulp van een lange slang en een trechter
wordt door een der neusgaten het heelende
vocht ingegoten. Het dier stond heel stil en
onderging zonder opvallende emoties deze
bijzondere sensatie.
In het anatomisch museum, dat eigenlijk
onder Staatsboschbeheer ressorteert, zien
tal van dierskeletten u aan: hier dringen de
(Exclusieve opname Nwe Leidscihe Ort.)
In de kliniek voor kleine huisdieren aan de Veeartsenijschool te Utrecht worden thans
.proeven genomen met nieuwe narcotica uit Engeland en Amerika. Deze katten, die
straks geopereerd moeten worden, worden nauwkeurig geobserveerd: een assistente
controleert met stethoscoop en stopwatch den hartslag, om de preciese uitwerking der
injectie in de buikholte na te gaan. Katten reageeren overigens op een verdooving
anders dan b.v. honden; laatstgenoemde dieren hebben een kortere nasiaap.
achter de Poortstraat en de Alexander Nu-
mankade uit zijn doorgedrongen. Men
Vindt hier tal van klinieken en collegezalen,
verschillende laboratoria, een hoefsmid-
school, een Zoölogisch Instituut, een anato
misch museum, een apotheek, een biblio
theek en wat al niet meer!
Na ons eerste bezoek dwarrelen tal van
indrukken langs ons geestesoog: stallen met
paarden, flessehen met dierlijke preparaten,
collecties instrumenten, glazen kolven, ge
schreven formulereeksen, branders, een
professor, die de studenten om zich heen
roept voor een experiment, plassen bloed op
steenen vloeren, sectie op een dood paard,
miauwende katten en blaffende honden.
Dagelijks wordt hier college en practicum
gegeven door 11 gewone en 2 buitengewone
hoogleeraren en de studenten leeren de ge
heimen van inwendige ziekten en operaties,
van bevallingen, serumszij doorworste
len kortom de omvangrijke stof, die naar
het begeerde certificaat „Dierenarts" leidt.
Voor het publiek „spreekt" het meest de
kliniek voor kleine huisdieren, waarheen
reeds tallooze dames met haar schoothond
jes, die plotseling den kop lieten hangen en
kinderen met hun poezen gegaan zijn. Dit
moderne gebouw, waar op het oogenblik de
wnd, directeur dr H. Veenendaal den scepter
zwaait, heeft niet over gebrek aan belang
stelling te klagen: iederen morgen komen er
ongeveer 4060 „patiënten" aan deze poli
kliniek. In de wachtkamer zijn dan vele die
ren vertegenwoordigd en van 's morgens 9
tot 12 uur wordt er genarcotiseerd, geope
reerd, er wordt in het kort alles gedaan, wat
bij een medische behandeling hoort.
Narcose....! We komen in een helder ver
licht vertrek, waar personen in witte jassen,
medicamenten en injectiespuiten de sfeer be
palen. Hier wordt ook geëxperimenteerd met
nieuwe narcotica, die uit Engeland en Ame
rika zijn aangekomen. Op een tafel liggen
twee katten, die pet starre oogen lang uit
gestrekt in verdoofden toestand wachten op
hun lot. Een assistente neemt een stetoscoop
en controleert met de stopwatch in haar
hand den hartslagOok de ademhaling en
temperatuur worden opgenomen, ten einde
dë precieze uitwerking van de injectie, die
In de buikholte gegeven werd, te kunnen na
gaan.
38.5 Constateert de assistente. En er komt
van de andere zijde een knikje: dan is alles
in orde. Dit is immers voor katten een nor
male temperatuur. Overigens reageeren zij
anders op een verdooving dan b.T- honden,
die een korteren nasiaap hebben.
De operatie zelf, waarbij b.v. gezwellen
weggesneden worden, vertoont veel aanra
kingspunten met een menschelijke operatie
Hier wordt ook zeer consciëntieus en hy
giënisch gewerkt. Meestal wordt het „slacht
offer" met doeken afgedekt, zoodat men van
het eigenlijke medische ingrijpen maar wei
nig te zien krijgtMaar men gaat hier
geenszins van de overweging uit, dat men
„maar met een dier te doen heeft," zooals
de leek oogenschijnlijk zou kunnen denken.
Het duiveltje der slordigheid krijgt nu geen
kans.
Maar zooals zich begrijpen laat hoe
ven lang niet alle patiënten onder het mes
genomen te worden. In de behandelingska
mer van de polikliniek bekijken de studenten
eerst aandachtig het „geval" en soms is het
noodig, dat een dier in de stationnaire kli
niek wordt opgenomen.
Dan verhuizen zij naar ijzeren hokken en
komt het thema „observatie" aan de orde,
terwijl ook een langere behandeling op het
programma staat.
We zagen een Afghanistan, die in bittere
SMOKKELAAR VOOR HAAGSCHEN
TUCHTRECHTER
Een groote N.V. te Leiden moest zich giste
ren voor den Tuchtrechter verantwoorden.
Het was niet de eerste keer. Reeds eerder liep
zij boeten op wegens het te duur verkoopen
van kammen, aanstekers enz.
Thans betrof het 't artikel broches, waarop
een grootere winst werd gemaakt dan geoor
loofd was.
Een monsterpartij van deze „kleinoodiën",
die uit België gesmokkeld waren, was door de
N.V. opgekocht en met een winst van 2025
pet „aan de vrouw" gebracht.
De rechter, die van meening was, dat alle
middenstanders aan de groote zaken een voor
beeld nemen, wilde dan ook 'n harde les uit-
deelen en veroordeelde de N.V. tot een boete
van f 750 met de waarschuwing, dat bij een
volgende gelegenheid deze boete verdubbeld
zou worden.
studenten door in de problemen der ana
tomie. Zoo komen op deze school de draden
van theorie en praktijk op de juiste wijze
pamen.
Maar de tand des tijds heeft aan vele ge
bouwen ook geknaagd: men vindt het ver
ouderde, het' primitieve, direct naast het
moderne. En een wat practischer outillage
en eenige verbouwingen hier en daar zou
den ook geen kwaad kunnen. Doch het is
ook hier weer het oude probleem: materia
len en geld.
We weten, dat we over veel chirurgische,
physiologische en scheikundige proble
men gezwegen hebben, doch dit zou ons te
voer van huis voeren. Er worden zooveel
proeven en experimenten gedaan, dat men
er een heel boek mee zou kunnen vullen.
Maar deze zesde faculteit der Utrechtsehe
Universiteit is wetenschappelijk goed opge
zet en breed uitgebouwd: hier geeft men
zich volkomen voor het heil van het dier
een taak, die niet minder overgave en
concentratie vraagt, dan het medische be
roep, dat zi-ch op den mensch specialiseert.
Vergadering Zuid-Hollandsche
Veilingen
In de te Den Haag gehouden vergadering
van de Prov. commissie van veilingvereeni-
gingen in Zuid-Holland, heeft de voorzitter,
de heer J. Barendse uit Poeldijk herinnerd
aan de moeilijkheden inzake den export van
tomaten, hetgeen op het laatste moment
werd opgelost, toen Engeland ruimer invoer,
mogelijkheden gaf. Ook Ierland ging afne^
men, zoodat de meeste tomaten nu wel ge
plaatst kunnen worden. Ook over het fust
ontstonden moeilijkheden wat de prijzen be
treft, die opgelost konden worden na be
sprekingen met het Directoraat, terwijl een
houtcontingent voor fust-aanmaak beschik-
aar werd gesteld, hetgeen vooral voor den
export met schepen noodzakelijk was. Om
trent bgeschikbaar stellen van brandstof voor
het komende seizoen, werden besprekingen
gevoerd.
Omtrent de prijzen voor andijvie en boo-
nen werden in de vergadering voorstellen
behandeld, voor andijvie zal een ophoudprijs
van 5 ct. per kg worden gevraagd.
Fraude bij de distributie te
A'dam ontdekt
Te Amsterdam is een fraude aan het licht
gekomen onder distributie-ambtenaren, die
helaas weer veel afbreuk doet aan den goe
den naam der illegale strijders aldaar. In de
eerste helft van 1944 begonnen een aantal
van diie ambtenaren zich te bevoorraden
met stamkaarten, waarop zij stamkaarten'
haalden voor onderduikers. Zij hdelden
evenwel een groot aantal kaarten achter en
gebruikten deze gedeeltelijk ten eigen bate,
terwijl ze de rest in den zwarten handel
verkochten. (Volgens de politie wasten en
kele van deze heeren na de geldsaneenng
aldus f 10.000 f 15.000 te „verdienen").
Na de bevrijding zetten de ambtenaren
deze praktijken voort. Tevens verzorgdetr
zij voor een aantal oud-distributie-ambte-
naren, die nog in het bezit zijn van inleg
vellen, de bonkaarten. Alles ging goed, tot
dat een loslippige ambtenaar op de tram
zijn mond voorbij praatte tegen een kennis,
een eerlijke ambtenaar het hoorde en deze
de politie een tip gaf. De economische
recherche ging op onderzoek, doch trof in
de weelderig ingerichte woning van den
loslippigen ambtenaar niemand thans. Zij
drongen toen het huis binnen en vonden bij
een onderzoek in de haard de resten van
80 kortgeleden verbrande inlegvellen. Ds
vrouw des huizes had waarschijnlijk de
rechercheurs bemerkt èn had, na de kaar
ten verbrand te hebben, de vlucht genomen
over de daken. De ambtenaar werd eenter
op zijn distributiekantoor gearresteerd en
later werd ook de vrouw gepakt. Eerst ver
klaarden beiden niets van deze affaire af te
weten, doch later vielen zij door de mand.
De zaak kwam aan 't rollen en zoo zijn nïjet
minder dan veertien personen aangehouden,
waarvan er elf voor een Officier zijn geleid.
Zeven waren distributie-ambtenaren en vier
waren in andere bedrijven werkzaam. Hoe
wel de zegeling van de tweede distributie-
stamkaart roet in het eten gooide, zagen de
heeren toch kans van de 140 150 kaarten
MONDHARMONICA'S GEEN URGENT
ARTIKEL.
Op een verzoek van een importeur aan de
Regeering om deviezen beschikbaar te stel
len voor invoer van mondharmonica's uit
Amerika, is afwijzend beschikt, daar deze
instrumenten niet als een urgent artikel
worden beschouwd.
„De Schelde" bouwt er twintig
per maand
Toen de Ned. Spoorwegen onlangs kennis
maakten met een Zwitsersche autobus, waar
van het geraamte bestaat uit aluminium,
terwijl dat ook met alumdniumplaten is af
gedekt, gaven de NB. opdracht aan de Kon.
Maatschappij „De Schelde" te Dordrecht,
om 130 bussen volgens deze constructie te
vervaardigen. „De Schelde", die door haar
vliegtuigbouw al veel ervaring met alumi
nium opdeed, kwam echter met het voorstel,
van het Zwitsersche systeem af te wijken
en bussen te bouwen, waarvan bedoelde pla
ten behalve een taak ate afdekmiddel voor
het geraamte ook een dragende functie zou
den hebben. In verband hiermee zal „De
Schelde" thans 5 lichtmetalen zelf dTagende
bussen construeeren, terwijl de N.S. toezeg
den, alle 1Ö0 bussen zoo te zullen laten
bouwen, indien dde 5 voldoen.
De lichtmetalen zelf dragende bus biedt
talrijke voordeelen boven de stalen, alsook
boven de met-zelfdragende lichtmetalen bus,
aldus verklaarde ons de constructeur, prof.
H. E. Jaeger. De bu6, die plaats biedt aan 30
passagiers, weegt 1325 kg, hetgeen circa 700
kg minder is dan een niet-zelfdragende en
ruim 900 kg minder dan een normale stalen
bus. Ook andere cijfers spreken voor zich
zelf. Een stalen bus voor 46 passagiers heeft
een gewicht per passagier van 85 kg, terwijl
de verhouding tusschen betalend en totaal
gewicht in procenten uitgedrukt slechts
33 bedraagt. Bij de bussen van den
Zwitserse hen composiet-bouw zijn deze ge
tallen resp. 65 kg en 37 V2 procent; en voor
een zelf-dragende lichtmetalen bus luiden de
cijfers 41 kg en 421,£> procent.
Een ander voordeel van de lichtmetalen bus
komt tot uiting in het volgende: Een autobus
rijdt gemiddeld 18 uur per dag, waarvan zij
ongeveer 5 uur stilstaat. Van de overblijvende
13 uur is zij 52^ pro-cent van den tijd bezig
te versnellen of te vertragen. Bij een bus van
de lichtmetalen constructie, die belangrijk
minder weegt en dus sneller kan aanzetten,
bedraagt ddt percentage omstreeks 30.
De heer Smit, directeur van „De Schelde",
zeide, dat het in de toekomst in de bedoe
ling ligt, alleen motor, wielstellen e.d. te
koopen en de rest In Nederland te vervaar
digen. Als ideaal wordt gezien de chassds-
looae selfsupporting bus, zooals die thans
reeds in de Ver. Staten wordt geconstrueerd.
Gevraagd naar de afzetmogelijkheden ver
t klaarde de heer Smit, dat Nederland momen
gram schap met een groot rond stuk karton teel een gebrek beeft aan 7000 bussen. Het
zal dus nog wel eenage jaren duren, alvorens
het vooroorlogsche peil weer is bereikt. Ook
al omdat de gemiddelde levensduur van een
autobus acht jaar is en er dus ieder jaar een
groot aantal van de tegenwoordige bussen
verdwijnt.
De heer Smit zag verder nog een groote
mogelijkheid voor export. Naast de vele
voordeelen bezit de bus echter ook een klein
nadeel, n.l. dat de prijs iets hooger zal zijn
dan bij normale stalen bussen. Hetgeen zijn
oorzaak vindt in den prijs van aluminium.
Aangezien deze prijs echter neiging tot daling
vertoont, ziet het er naar uit, dat ddt be
zwaar spoedig overwonnen zal zijn. Voor-
loopig worden de bussen vervaardigd in
twee typen, n.l. voor 30 en 46 personen, het
geen ten goede komt aan de mogelijkheid
tot seriebouw. Op het oogenblik heeft „De
Schelde" een capaciteit Van 20 a 22 bussen
per maand.
er tien van een zegeltje te voorzien, waar
mee het bedrijf werd voortgezet. Een van
de hoofddaders bleek een assistent-voorzit*
ter van een uitreikingslokaal te zijn. Meer
dere arrestaties worden verwacht.
De Tuchtrechter legt weer
zware boeten op
Een waarschuwing voor „gifhandelaars"
Voor den tuchtrechter te Leiden hebbein
weer verscheidene personen uit Leiden en
omgeving, wegens ernstige overtreding der
prijs-voorschriften terecht gestaan, waarbij
door den tuchtrechter een boete van f 10.000
werd opgelegd. C. N. Th. van V., winkelier
te Leiden had op groote schaal „zwart" ver-
kocht en aan een anderen Zwarten handelaar
coupons geverfde Amerikaansche legerstof
van f 20 en f 35 waarde, voor.... f 150 en
f 200 verkocht, ook aan den heer A. H. St.
alhier, had hij 2 coupons voor een costuum,
voor.f 560 verkocht, en voor de fournitu
ren was in plaats van f 7.50 f 25 en f 3 f 33
gerekend. De heer St. als getuige gehoord,
verklaarde dat de stof van twijfelachtige
kwaliteit was, hij had ook nog 50 textielpun
ten moeten geven, en bij thuisbezorging was
hij er niet zeker van geweest, dat het de
zelfde stof "\yas, die hij gekocht had. De rech
ter vond dat hij duur was uitgeweest. Mevr.
L. G. de R. verklaarde dat zij voor coupons
japonstoffen (waarde f 9) f 21.80 en (waarde
f 17) f 44.80 met bijlevering van punten had
moeten betalen. Mevr. M. D. had voor 2 cou
pons, bestemd voor een costuum van haar
man, f 160 moeten betalen. Nadat verdachte
de overtredingen erkend had, hield mr Höf-
li-ng «en uitvoerig pleidooi, en wees er op,
dat verdachte bij de grossiers en fabrikanten
in Tilburg ook zwart had moeten koopen,
en als hij „doorsloeg" zou er heel wat aan
het licht komen, maar hij wilde geen ver
rader zijn. Zijn cliënt had geen seconde rust
meer gehad, daar al zijn huizen en goederen
in beslag waren genomen, en hij als zeker
heid ss telling f 46.000 had moeten storten, hij
verzocht zijn cliënt alléén een boete op te
leggen en teruggave der goederen, daar hij
anders broodeioos wordt. Als Joodsoh raads
man, kon hij getuigen, dat verdachte in dwi
oorlog veel van zijn geloofsgenooten had ge
holpen, en verzocht de uiterste clementie. De
rechter vond dat hij een aardige winst had
gemaakt, en veroordeelde hem tot f 10.000
boete, 3 maanden sluiting van zijn zaak,
verbeurdverklaring der in beslag genomen
goederen echter met teruggave der op
brengst en punten \,en met publiciteit van
het vonnis in de dagbladen.
Daarna moest C. v. V., broer van eersten
verdachte, terecht staan, daar hij als bedden-
de 2 coupons 3.20 en 3.30 m voof 160 en 2
andere coupons stof voor f 140 en f 180 hadi
verkocht. Dit was in plaats van f 11f 16 p.
m geweest. Het was ook geverfde Amerikaan
sche stof geweest, terwijl hij de fournitu
ren inblaats van f 25 voor f 65 had verkocht.
De reehter veroordeelde hem tot f 300 boete,
J. R„ die de coupons heerenstoffen van eer
sten verd. v. V. voor f 150 en. f 200 had- gekocht
en weer had doorverkocht voor f 175, f 225 en
f 550 kreeg f 1000 boete, met verbeurdver
klaring van 3 coupons stof. Met publicatie
van'het vonnis in de dagbladen. De rechter
vend, dat al was het een winstgevend zaakje,
hij. er toch maar mee moest ophouden. P.
D. alhier die 2 coupons heerenstof voor f 175
en f 225 voor het maken van een costuum
had gekocht, kreeg f 200 boete, met ver
beurdverklaring van 1 coupon stof. G. L. O.
te Noord wijk, had stellen buiten- en binnen
banden in plaats van f 40 en f 1<L voor f 250
per stel verkocht. Hij werd veroordeeld tot
f 250 boete, met verbeurdverklaring van 15
buiten-, 8 binnenbanden en wielen. J. J. te
Alphen a.d. Rijn had zonder vergunning de
huur van zijn huis, vanaf 1043, dat vroeger
f 28 p. maand deed, verhoogd tot f 35 p.
maand. Daar verdachte het te veel betaalde
zal terugbetalen, kreeg hij f 100 boete. L. de
Gr. te Hillegom, die het tarief voor het was-
schen van boorden van 18 tot 20 en overhem
den van 45 tot 48 cent had verhoogd, kreeg
f 150 boete. A. v. D. te Rijnsburg had ook
stellen buiten- en binnenbanden in plaats
van f 50 voor 1 250 verkocht, f 400 boete
met verbeurdverklaring van 17 stel banden
en wielen.
m
IO
23
27
29
■■55-ST
Mao
3
13 14 15
35
PUZZLE VAI\ DE WEEK
OMSCHRIJVING: horizontaal: 1.
Herkauwend zoogdier; 4. brandbaar gas, dat
uit den grond in laagveenstreken opstijgt; 7.
houding; 9. boog; 10. titel (afk.); 12. graaf-
werktuig; 14. uitroep van vreugde; 16. vlakte
maat 17. kort oogenblik; 18. schildvleugelig
insect; 19. bladader; 20. foefje; 21. toespijs;
«23. niet te temmen; 25. schadelijk knaagdier;
27. vloeistof; 28. tijding: 20. ontkenning; 30.
groote bijl; 32. rivier (Z.-Am.); 33. en der
gelijke (afk.); 34. hoofddeksel; 35. voeg
woord; 36. meisjesnaam; 38. Scandinavische
munt; 40. poging tot dichten; 41. hoogste
deel.
Van boven naar beneden: l.Har-
de, droge oppervlakte; 2. niet deelbaar door
twee; 3. effen, glad; 4. vat van 36 gallons
(Eng.); 5. slede; 6. vroeger: de hoogste rech
terlijke ambtenaar; 8. vriepdje; 10. snaarin
strument; 11. als brandstof verbruiken; 13.
zeer arm; 15. muziekinstrument; 21. uitge
strekt; 22. kloostervoogd; 24. scherp, schran
der; 26. tuinhuisje; 30. afgezonderd; 31. bot,
niet scherp; 37. lidwoord" 39. zangnoot.
OPLOSSING Van de puzzle van vorige week:
1. Schemer; 2. Amerika; 3. smergel; 4. me
rinos; 5. markies; kielzog; 7. kieuwen 8.
bankier.
De prijswinnaars van de puzzle-oplos
sing van deze week zijn: le. J. v. d. Berghe,
Zeeweg 121, Noordwijkerhout; 2e. B. Voort-
maip Kaaerswoude D65 en 3e. A. J. Martijn
Jr., Seringenstraat 45A. Leiden.
Oplossingen moeten uiterlijk Vrijdagmorgen
fl.s. om 12 uur in ons bezit zijn op een brief
kaart met in den linkerbovenhoek: „PuzzIj©-
oplossing".
