„De hoo s e tijd dat we elkaar vinden"
Evatt wil meer vaart zetten achter Parijs
Joodsche schepelingen gaan in hongerstaking
Euwe en Botwinnik leiden ie Groningen
NIEUWE LEBOSCHE COURANT
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1948
jonkman en Van Mook her
denken Jap. capitulatie
Ter gelegenheid van het feit, dat Japan
een jaar geleden capituleerde, sprak de
min. van Overzeesche Gebiedsdeelen, mr J.
A. Jonkman, voor den P.C.J.-zender een
rede uit, waarin hij uiting gaf aan de hoop,
dat op korten termijn in Indïië een over
eenkomst zal worden bereikt.
De luit.-G.G. dr Van Mook, die te Batavia
een toespraak hield, zeide o.m., dat de op-
loss'ijng van het conflict eerst de nederlaag
van Japan volledig zal doen ztjn.
„Aan een ieder, die de geschiedenis van*
Azië heeft gevolgd, behoort het duidelijk te
zijn, dat deze oorlog, en in groote mate
ook de Japansche onderdrukking, voor de
Aziatische volkeren een nieuwen stoot heeft
gegeven aan hun vrijheidsdrang. Nederland
niet in de laatste plaats begroet met sym
pathie de aspiraties van de Indonesiërs naar
een eigen nationaal bestaan", aldus dr Van
Mook. „De Japansche erfenis ven wantrou
wen en rassenhaat verhindert echter velen
dit te onderkennen; vooral over geheel Java
en Sumatra duurt het Japansche systeem
van isolatie en van bedreigingen door mid
del van propaganda nog steeds voort.
Er ligt geen tegenstelling en geen verbor
gen bedoeling in het feit, dat de regeering
Sjahrir's voorstel tot een wapenstilstand
aannam en niet öe gemaakte bepaling kon
aanvaarden geen nieuwe troepen aan te
voeren. Onze troepen zijn hier niet met het
doel te onderdrukken, doch om bescher
ming en veiligheid te verleenen. Geen en
kele Nederlandsche soldaat is" h'uer gekomen
om te overheerschen.
De conferentie van Malino heeft bewezen,
dat een grondslag van onderling vertrou
wen en vrijheid verwerkelijkt kan worden
in vreedzame samenwerking en volgens de
richtlijnen, aangegeven door de Nederland
sche regeering.
Meer dan wie ook zal het Nederlandsche
volk verheugd zijn, indien het door het im
elkaar slaan van de handen met de Indone
siërs, het het Japansche systeem zal kun
nen uitbannen en rust en orde herstellen.
Dan eerst zal de nederlaag van Japan vol
ledig zijn".
Aan de radio-rede van min. Jonkman
ontleenen we het volgende:
„De conferentie van Malino, alsmede de
besprekingen met de delegaties uit Curasao
hebben duidelijk aangetoond, hoe in geza
menlijk overleg de weg te vinden is naar
een nieuw staatsverband, de weg, waarlangs
de vruchten der overwinning binnen ons
aller bereik zijn te brengen. Op Java, Ma-
doera en Sumatra echter kwam uit de Indo-
nesisch-nationale beweging een staat in den
staat te voorschijn, welke ontstaan ïjs met
Japansche toestemming, medewerking en
methoden en welke als zoodanig moeilijk te
aanvaarden is.
Wij kunnen ons deze twisten niet langer
veroorloven. Wij moeten op korten termijn
tot overeenstemming komen wat betreft
eenerzij ds het Ned. streven van handhaving
van een zij het vernieuwd rijksverband
en anderzijds het Indonesische vrijheids ver
langen.
De rede van de Koningin van 7 Decem
ber 1942 heeft ons den weg gewezen. Het
wordt de hoogste tijd en er is nog tijd
dat wij met elkander en met Gods hulp
vervullen wat deze koninklijke rede ons
heeft opgedragen!"
Jodenbuurt te Amsterdam
krijgt nieuw aanzien
Een plan, dat f 7.000.000 vraagt.
Van de 1700 woningen en 730 bedrijven in
de Amsterdamsche Jodenbuurt waren er
na den hongerwinter nog 1100 woningen en
370 bedrijven over. Het grootste gedeelte is
door de bevolking zelf gesloopt en het hout
is in de noodkachels verdwenen. Voor den
wederopbouw heeft de afd. Publi'ieke Wer
ken van de gemeente, naar ir L. S. P. Schef-
fer gisteren op een persconferentie mede
deelde, grootsche plannen. Breede straten,
nieuwe gebouwen, een weer nieuw te graven
gracht en een fraaie beplanting zullen dit
vervallen stadsgedeelte in een moderne en
frissche wijk herschapen. Alhoewel men de
nog in goedeh staat verkeerende gebouwen
wil laten staan, zullen toch ongeveer 370
woningen moeten worden afgebroken. Het
geheele project zal een uitgave van
f 7.000.000 vragen, waarover de nieuwe Ge
meenteraad nog een beslissing zal nemen.
Sjahrir opnieuw aangewezen als
kabinetsformateur
Stond Soekarno zijn dictatoriale bevoegd
heden weer af?
De Inheemsche radio op Java maakte gis
teren bekend, dat „president" Soekarno in
een op 14 Augustus te Djokjakarta gehouden
voltallige kabinetszittiiig aan Sjahrir de op
dracht heeft verstrekt op korten termijn een
nationaal kabinet te vormen, „daar de om
standigheden spoedig weer norm aai zullen
zijn". Volgens „Antara" zou Soekarno van
zijn onlangs opgeworpen dictatorschap weer
afstand hebben gedaan.
Moskou ontkent de aanwezigheid van
Russische troepen aan de Perzische grens.
Britsche troepen in Basra hebben geen
bevel gekregen om, in bepaalde gevallen, Per
zisch gebied binnen te rukken.
Na 20 Augustus geen amen
dementen meer
Evatt, de Australische gedelegeerde op de
Vredesconferentie, heeft voorgesteld Dins
dag 20 Augustus als uitersten datum voor het
indienen van amendementen op de vredes
verdragen vast te stellen. Dit, om de confe
rentie te bespoedigen.
Gisteren kwam allereerst Masaryk aan het
woord, die zich afvroeg wie den oorlog ge
wonnen heeft: Hongarije of de Ver. Naties?
Tegenover de behandeling der Joden in Hon
garije stelde hij die der Hongaren in Tsje-
cho-Slowakije. Hij verwierf krachtig applaus.
Vervolgens bestreed Byrnes de Sowjet-
aantijgingen aan het adres van Amerika. In
de middagzitting sprak de Finsche minister
Enckell, die aandacht vroeg voor het feit,
dat zijn land Finsch Karelië (24.000 km2) zal
verliezen.
De Zuid-Afrikaansche gedelegeerde Theron
deed een beroep op de conferentie, zich niet
in beschuldigingen te verliezen, maar alleen
Na 30 November geen Britten
meer op Java?
Het Fransche persbureau A.FJ?. seint uit
Batavia, dat de Britsche autoriteiten binnen
kort aan de Nederlandsche Regeering zullen
doen weten, dat zij na 30 November (de
limiet, die tijdens de besprekingen in het
voorjaar te Londen is vastgesteld) hun
troepen niet langer op Java kunnen hand
haven
KX.M. IN WEST-INDIE HELPT BIJ
AARDBEVTNGSRAMP
Het West-Ind. bedrijf der K.L.M. heeft zijn
DC-3 nachtvliegtuig ter beschikking gesteld
van het Roode Kruis aldaar, ten einde hulp te
verleenen in de Dominicaansche republiek,
welke bij de aardbeving van de vorige week
zoo ernstig getroffen werd.
Het vliegtuig is inmiddels met 1000 kg ver
band- en geneesmiddelen naar Cindad Trajillo
vertrokken.
KESSELRING TER BERECHTING NAAR
ITALIë
De voorm. opperbevelhebber der Duitsche
strijdkrachten in Italië, Kesselring en een
aantal andere Duitsche oud-legeraanvoer
ders zullen dezen herfst in Italië berecht
worden.
Truman wenscht geen fede
ratief Palestina
In de haven van Haifa komen thans, ach
ter elkaar, de schepen met illegale Jood
sche immigranten aan. Sommige hebben
een defecte machine, om te voorkomen dat
zij teruggezonden worden. De opvarenden
van enkele vaartuigen gingen reeds in hon
gerstaking, uit protest tegen het ontsche
pingsverbod.
Ongeveer 200 Joodsche personen zijn er in
geslaagd heimelijk te debarkeeren voor Tel
Aviiv, ondanks de blokkade der Britsche
Wat wil de Regeering met de
kamp-bevolking?
Vervolg van pag. 1.)
De procureurs-fiscaal hebben hunnerzijds
toegezegd te zullen zorgen, dat vóór 1 Oct.
de voorgenomen werkzaamheden zullen zijn
voltooid en dat alsdan slechts het door den
minister genoemde aantal dergenen, die
voor berechting door Bijz. Gerechtshoven en
Tribunalen in aanmerking komen, in de
kampen zal zijn overgebleven. Naar aan
leiding van dit bericht heeft het directoraat-
generaal voor de Bijz. Rechtspleging mede
gedeeld, dat het tot de bevoegdheid van den
minister van Justitie behoort, verandering
in zijn plannen te brengen. Berichten, als
zou er eenig conflict tusschen het directo
raat-generaal voor de Bijz. Rechtspleging
en de procureurs-fiscaal bestaan, moeten
als onjuist beschouwd worden, daar uiter
aard het directoraat-generaal in dezen
Slechts tot taak heeft de door den minister
te geven aanwijzingen en richtlijnen te for
muleeren, doch zich niet bezig houdt met
beleidskwesties.
Tegen middernacht kwam het volgende
bericht op de telex:
„Naar aanleiding van het door het A.N.P.
verspreide bericht, als zou de minister van
Justitie, na overleg met de procureurs
fiscaal wijziging gebracht hebben in de door
hem gegeven voorschriften betreffende de
onvoorwaardelij ke buiten vervolgingstelling
op uniforme wijze van de zgn. „lichte ge
vallen" en de selecteering der overige za
ken, deelde de minister Donderdagavond
telefonisch aan de hoofdredactie vari het
A.N-P. mede, dat dit bericht onjuist was.
Desgevraagd kon de minister geen aan
leiding vinden deze mededeeling nader te
motive eren".
vloot. De betrokkenen zijn allen weer ln
verzekerde bewaring gesteld.
Uit Washington werd gemelld, dat Tru
man het voorstel tot instelling van een fede
raal Palestina verwerpt. Er dient dus een
nieuwe oplossing van het vraagstuk gezocht
te worden, doch de president vertrok mei
zijn naaste medewerkers voor een vacantie-
trip met zijn jacht. Het is dus nïiet waar
schijnlijk, dat voor September nieuwe be
slissingen te wachten zijn.
In Londen adat men een rondetafelconfe
rentie over het probleem steeds onwaar
schijnlijker en rekent men er op, dat Be vin
naar Palestina zal gaan, om daar besprekin
gen te voeren.
Uit Stuttgart wordt gemeld, dat 500 Joden
in het kamp te Wolfratshausen een aanval
hebben gedaan op de politie. Deze opende het
vuur, waarbij een jood gedood werd. Ver
scheidene personen werden gewond.
aan de gezamenlijke offers te denken.
Alexander voor Engeland, Bidault voor
Frankrijk en Molotof voor Rusland sloten de
rij van sprekers. De laatste kwam op voor
de EAM-beweging in Griekenland.
Op de aankondiging van Engeland, dat het
zal voorstellen ook Oostenrijk toe te laten om
zijn standpunt uiteen te zetten, verklaarde
Molotof zich daartegen te zullen verzetten.
Vandaag komen de verschillende commis
sies bijeen.
Engelsch-Amer. vlootmanoeuvres
in de Middellandsche Zee
In verband met de kwestie der Dardanellen
Het groote Ameri'kaansche vliegdekschip
„F. D. Roosevelt", wordt dezer dagen in de
haven van Lissabon verwacht. Het zal daar
na met Amerikaansche kruisers en slagsche
pen de Straat van Gibraltar passeeren, waar
na zich, in de Middellandsche Zee, Britsche
vlooteenheden bij dit eskader zullen aanslui
ten. Daarna worden gezamenlijke manoeu
vres gehouden. In diplomatieke kringen ln
Washington brengt men dit vlootvertoon in
verband met de Russische eischen ten aan
zien van de Dardanellen. Rusland vroeg n.L
herziening van 't desbetreffende verdrag van
Montreux, in dien zin, dat Engeland en de
V.S. geen zeggenschap meer over dje zee
engten zouden hebben.
Kerk en School
Ned. Herv». Kerk.
Beroepen: te Baardwijk en Drunen
(N.-B.) cand. J. van Drenth, hulppred. te
Utrecht; te De Meern (U.) E. J. Eichhern te
Heinenoord; te Geldermaïsen (toez.). W. E.
Heyboer te Dwingeloo; te Rottum-Stitswerd
(toez.) G. Strookappe, hulppred. te Markelo;
te Schoonrewoerd H. van Heyst te Nieuw-
Lekkerland.
Aangenomen naar Meppel (4e pred.
pl.) F. J. Zuiderduin te Schildwolde; naar
Uithuizermeeden S. Visser te Kortenhoef.
Bedankt voor Ameide en Tienhoven
K. v. d. Pol te Ede; voor Meppel (vac. E. v.
Bruggen) H. van Niél te Hellendoorn.
Geref. Kerken.
Beroepen: te 2e Exloërmond L. W.
Muns te de Hey-Tuindorp; te Oudeschoot
A. Plaatsman te Sybrandaburen; te Seroos-
kerke K. Bokma te Waarder (Z.H.); te Vis
vliet en te Paesens cand. S. van Bekkum te
Rotterdam.
Bedankt: voor de benoeming tot hulp
pred. te Schagen en Kantens W. v. d. Kerk,
em.-pred. te Doornspijk.
Doopsgez. Broederschap.
Beroepen: te Arnhem T. v. d. Veer
te Den Burg op Texel,
Ned. Prot. Bond.
Beroepen: te Hillegom-Lisse A. Pols
te Coevorden.
BEGRAFENIS DS. A. VAN GEEST TE
's-GRAVENZANDE.
Van talrijke woningen te 's-Gravenzande
was gisteren de vlag halfstok uitgestoken
i.v.m. de begrafenis van wijlen ds. A. v.
Geest, in leven eon. pred. bij de Ned. Herv.
Gem. aldaar. In het Herv. kerkgebouw werd
de herdenkingsdienst door talrijke aanwezi
gen bijgewoond. De pastor loci, ds. S.
Kooistra, die den dienst leidde, sprak n.a.v.
Petr. 1 4 en 25. Het woord werd achtereen
volgens gevoerd door ds. A. Luyendrjk uit
Hoek van Holland namens classicaal bestuur,
ring en eigen gemeente; ds. J.. Kwast namens
de kerk van Maasdijk; den heer L. Man in
't Veld namens de Herv. Evang. te Naaldwijk,
burgem. mr. F. A. M. Schokking en ds. A.
Tonsbeek uit Vlaardingen namens de Nat.
Chr. Geh. Onth. Vereen. Aan de groeve her
dacht ds. L. v. Gorcum den overledene, ter
wijl mr. G. v. Geest uit R'dam namens de
familie bedankte.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN
In de St. Crt van heden is opgenomen het
K.B. tot intrekking van de aanwijzing van de
Stichting voor Philosophïe en Parapsychologie
te 's-Gravenhage gis bevoegd om bij de facul
teit der Letteren en Wijsbegeerte aan de R.U..
te Leiden een loerstoel te vestigen.
EXAMEN ENGELS CH L.O.
UTRECHT. Geslaagd voor En.gelsch
L.O.: de heeren E. M. Bakker, Middelburg,
J. Zondergeld, Vollenhove, J. Droog, Am
sterdam.
Spanning in de derde ronde
ontbrak geheel
Onze schaakmedewerker, H. H. J. Slave -
koorde, telefoneerde ons vanmorgen uit
Groningen:
Was de atmosfeer ln de beide vorige dagen
als het ware electrisch geladen, bij de derde
M. M. BOTWINNIK
ronde was de spanning zoo goed als afwezig.
Zoo werden de partijen SteinerVidmar,
O'KellyNajdorf en TartakowerKotov in
vrij korten tijd remise door herhaling van
zetten.
Euwe won weliswaar van Christoffel, doch.
hij moest, om zoover te komen, een stuk
offer brengen, waarvan allerminst vaststond
dat het correct was. Boleslavsky verloor van
Szabo door een dikken blunder bij een stel-
Brammetje Flanoor en z'n vrienden
O ooi G fh ROTMAN
ling, welke anders waarschijnlijk remise zou
hebben opgeleverd.
De belangrijke ontmoeting Botwinnik:
Smislov stond in het centrum der belang
stelling. Eerstgenoemde heeft zich ten volle
gegeven en kon tenslotte den vollen oogst
binnen halen.
Denker heeft opnieuw uitstekend gespeeld
en won welverdiend van Lundin. De andere
Zweed, Stoitz, bracht het er beter af en
wist door voortdurend aggressiëf spel Kott-
nauer een nederlaag toe te brengen.
Flohr won van Yanowsky, doch dit kwam.
alleen omdat deze zich in een betere, wei-
li oh t zelfs gewonnen, stelling verrekende.
Bernstein en Guimard speelden een vrij
tamme partij, welke reeds spoedig een
remise-achtig karakter droeg.
Na de derde ronde hebben Euwe en Bot
winnik de leiding met 3 punten, gevolgd
door Denker met 2y2 punt, terwijl Smislov,
O'Kelly, Stoitz, Kotov en Najdorf 2 punten
hebben. Vermoedelijk zal ook Tartakower
op 2 punten getaxeerd mogen worden.
De ronde van heden (Vrijdag) is: Vid
marKotov, YanowskyTartakower, Kott-
nauerFlohr, ChristoffelStoitz, Guimard
Euwe, NajdorfBernstein, SzaboO'Kelly,
LundinBoleslavsky, SmislovDenker en
SteinerBotwirmik.
„Nel. Strijdkrachten" een jaar
voor de radio
Ter herdenking van het één-jarig bestaan
van het radioprogramma voor die Ned. Strijd
krachten heeft lt-gen. Kruis aan een aantal
genoodigden w.o. vele hooge officieren en
den heer H. J. v. d. Broek (de „Rotterdam
mer" van Radio-Oranje) in het Piashuis te
Loosdrecht een lunch aangeboden. Hij hield
daarbij een toespraak, welke hij opende met
een dronk op ELM. de Koningin en waarin
hij o.a. wees op het groote belang van goede
voorlichting aan de strijdkrachten. Hierna
voerden lt.-adm. Helfxich en de heer v. d.
Broek het woord, waarbij de laatste hulde
bracht aan dén radio-omroeper. Karei Nord.
Des middags werd in Hilversum een mu
zikale optocht gehouden en des avonds werd
een groot feest gegeven in hotel „Gooiland*"»
Spanje en Italië verzochten te worden
toegelaten als lid tot de „Voedsel- en land-
bouw-organisatie" (FA.O.)
De groote droogte in Australië veroor
zaakte een massa-slachting onder de scha
pen, die, zooals men weet, een der voor
naamste bronnen van inkomsten voor het
vijfde werelddeel vormen.
Gisteren is aan de nieuwe Universiteit
te Bergen (België) de eerste faculteit ge
opend.
105. „Zo, is dót de verrassing die je voor
me had!" brulde de kapitein woedend. „Nu,
mannetje, dat zullen we je afleren!" En
klets, daar kreeg de arme kok een draai om
z'n oren, dat de muts hem van z'n hoofd
vloog. Onnodig te zeggen, dat Tom en Me-
nelik onderwijl maakten, dat ze wegkwamen.
Fok had al 'n poosje eerder de plaat ge
poetst.
106. Toen viel het oog van den kapitein
op de vernielde taart. „Aha!" riep hij uit,
„nu zal ik je eens laten voelen, hoe ple
zierig zo'n verrassing is!" Hij liep op de
tafel toe, stak z'n beide handen onder het
roomgebak en plakte het den kok in zijn
gezicht. Daarop verliet hij met nijdige stap
pen de keuken.
CHR. GEREF. EN VRIJGEMAAKTE
GEREF. KERK.
Onder voorzitterschap van ds C. v. d. Zaal
had gisteren te Amersfoort de jaarlijksche
Bondsdag plaats van den Bond van Chr.
Geref. Mannenvereenigingen, waarvoor uit
alle deelen van het land groote belangstel
ling bestond. Na een vlotte afwikkeling der
huisi:.-:urieiijke zaken hield ds velema van
Bunschoten een zeer Interessant referaat
over: „Hoe staan wij als Chr. Geref. tegen
over de Gerei Kerken, onderh. art 31 K O.",
waarbij spr. zijn zienswijze historisch, dog
matisch en practisch toelichtte. Alhoewel ds
Velema verklaarde principieel dichter te
staan bij de Geref. Kerken art. K. O. als bij
de door prof. Schilder genaamde synodo-
cratische Geref. Kerken, achtte spr. een sa
mengaan op dogmatische en practische
gronden momenteel nog niet zonder be
zwaren. In een mogelijk samengaan zag spr.
een erkenning van de daad der Chr. Geref.
in 1892, welke daad juist ook door prof.
Schilder is gelaakt. Op het referaat volgde
een uitvoerige discussie, waaruit bleek, dat
tal van aanwezigen een fusie nog ntet ia
elk opzicht konden voorstaan.
