Maeten we naar een weekend zonder huiswerk?
Oud-minister Marchant hekelt fndië-politiek
A fes wat nppeft trok qisieren naar Nijmegen
Aanslag op 't Eng. hoofdkwartier te Jeruzalem
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
DINSDAG 23 JULI 1046
Intelligenten, middelmatiger!
en pretmakers
De minister van Onderwijs heeft aan de
scholen verzocht te willen overwegen, of
het weekend in de toekomst niet huiswerk-
vrij kan worden gemaakt. De argumenten
zijn belangrijk en hebben aller sympathie.
Ten eerste dient het kind gelegenheid te
hebben om aan het georganiseerde club
leven mee te doen, waarvoor de Zaterdag
middag bij uitstek geschikt moet worden ge
acht; ten tweede komt maar al te dikwijls
de Zondagsrust in gevaar, doordat vele leer
lingen eenvoudig den Zaterdagmiddag en
-avond niet werken voor school.
Het valt mij moeilijk te oordeden over het
U.L.O.-onderwijs; meer bevoegden mogen
hier hun woord doen hooren. Het volgende
geldt voor Gymnasium en Hoogere Burger
school.
Allereerst dient gewezen te worden op het
volgende. Nog veel te weinig wordt beseft,
dat een opleiding aan een dier genoemde
scholen een groot offer met zich brengt
voor het geheele gezin en voor den leerling
zelf. Het geheele gezinsleven moet worden
ingesteld o p en aangepast a a n de bijzon
dere behoeften van het schoolgaande kind.
Het heeft noodig een sfeer van huiselijke
rust, die voor haar verwerkelijking een in
gespannen arbeid der ouders vergt!
Het is niet voldoende, dat de leerling ge
isoleerd wordt voor het maken van zijn
huiswerk. Het gezinsleven moet in z ij n
geheel rust vertoonen. Een twintig jaren
geleden werd dat beter verstaan. Een gezin,
waar men telkens op visite komt en gaat,
en waar allerlei variatie van het gewone
leven dankbaar wordt aangegrepen als een
welkom verzetje, levert aan onze scholen
leerlingen, die maar al te vaak mislukken.
Er is niets zoo bevorderlijk voor succesvolle
studie, als een rustig, gezellig milieu.
Al te veel wint de verkeerde gedachte
Veld, dat, nu het gemakkelijk is geworden
zijn kind op Gymnasium of H.B.S. te plaat
sen, het eveneens gemakkelijk is geworden
om het kind deze opleiding te doen volgen.
Dit is een ernstige misvatting, die reeds veel
teleurstelling heeft gebracht. Het studieplan
der genoemde scholen is niet eenvoudiger
geworden, maar wel moeilijker. Een mid
delmatige aanleg voert als regel niet tot het
beoogde 9ucces, tenzij alle andere omstan
digheden in het voordeel van den candidaat
zijn. Dat leert de uitslag ons telkens weer.
De opleiding tot Universiteit en Hooge-
school eischt een ingespannen arbeid van
vijf of zes jaren en deze kan alleen bij zeer
intelligente leerlingen samengaan met een
rijk ontwikkeld ontspanningsleven in clubs
en wat dies meer zij. Men kan over het ont
spanningsleven denken als men wil, maar
voor H.B.S.-ers en Gymnasiasten zal het bin
nen bepaalde perken gehouden dienen te
"worden.
Een leerling, die goed meekan, ijverig
werkt en thuis de goede sfeer vindt (het per
centage van deze leerlingen is nog steeds
verblijdend groot), heeft zijn vrijen Zater
dagmiddag, ook als het weekend niet huis
werkloos is. Hij kan ook zekere vertragingen
in zijn werk, die het gevolg zijn van de in
een gezin steeds voorkomende gezellige ver
zetjes, teb'oven komen. Dit is het ideale geval.
Middelmatige leerlingen hebben meer be
hoefte aan vrijen tijd, daar zij zich ernstiger
moeten inspannen. Maar natuurlijk, zij
hebben minder vrijen tijd, omdat zij an
ders de klas niet kunnen bijhouden. Deze
groep wekt terecht onze bijzondere belang
stelling, soms onze deernis. Maar hoe mooi
is het dan, als na die vijf of zes jaar de
kroon op het werk komt, en zij gewend zijn
voor hun heele leven aan harden, noesten
arbeid. Wat groeien daar niet vaak mannen
en vrouwen uit. die leidende posities met
eere bekleeden!
Het is deze groep, die het vrije huiswerk-
looze weekend het meest toekomt. Maar op
de keper beschouwd, is het slechts een
schijnvoordeel. Zij moeten het inhalen door
extra arbeid op de gewone dagen.
Tenslotte is daar de niet te verwaarloozen
groep, dde meent, dat het gaan op een Gym
nasium of Hoogere Burgerschool een pretje
is, dat aan het eind wordt beloond met een
volwaardig diploma. De groep, die er tel
kens op uit is, den gewonen gang van het
onderwijs te onderbreken en die een weinig
verheffend en invloed op het schoolleven
oefent. Een huiswerkvrij weekeinde zou het
percentage voor deze lieden, dat door een
strenge schooltucht te redden is, zeker doen
dalen.
Nochtans heeft de zaak van het vrije
weekend haar volle recht. Evenwel laat de
schooltechniek het vrije weekend in het al
gemeen niet toe. Zoo zijn er vakken, die niet
meer dan tweemaal per week worden onder
wezen. Valt zoo'n vak op Maandag, dan kan
voor dat vak geen vrij voor huiswerk wor
den gegeven. Zelfs vakken, dde driemaal per
week worden gegeven, kunnen ernstig ge
schaad worden door een wekelijksch huis
werkvrij uur.
Het schoolrooster is niet zoo in te richten,
dat op den Maandag slechts vakken vallen,
waarvoor vier of meer uren zijn uitgetrok
ken.
Het wil mij dan ook voorkomen, dat In
een andere richting moet worden gezocht
oon de bedoeling te verwezenlijken. Er kan
zeker gestreefd worden naar vermindering
van het huiswerk voor den Maandag. Ver
schillende mogelijkheden kunnen verwezen
lijkt worden en men kan er zeker van zijn,
dat, waar de bedoeling van den minister
van Onderwijs goed is verstaan en wordt
toegejuicht, tevens de scholen er op uit
zullen zijn, zooveel mogelijk vrijen tijd op
den Zaterdag saam te brengen.
De gevaren voor gezin en maatschappij
van een te zwaar belast weekend onzer
leerlingen, zijn inderdaad niet denkbeeldig.
Maar men steune de school anderzijds zoo
veel mogelijk bij het vervullen van haar
groote nationale taak, om het ontwikke
lingspeil van ons volk zoo hoog mogelijk op
te voeren. Dat zal nu, meer dan ooit, noodig
zijn, waar wij als een sterk verarmd volk
onze positie temidden der andere volkeren
moeten herstellen en bevestigen.
DR. M. KRUYSWIJK.
De insp. van den landbouw, ir W. C. v. d.
Meer en ir L. J. Dijkhuis, secr. der Gro-
ndngsche Mij. van landbouw, zuiden een reis
naar Suriname maiken, teneinde de moge
lijkheid van gemechaniseerde rijstverbouw
te onderzoeken. Zij vertrekken 6 Aug. a.s.
en blijven drie maanden weg.
ELECTRICITEITSTOEVOER UIT DUITSCH-
LAND HERSTELD.
Door het in. bedrijf nemen van de hoog-
spanrmngsverbinding LuiikStaatmijn Mau-
rits zijn de Duitsohe en Neder!. centrales
weer met elkaar verbonden, waardoor het
zuiden, eleotriicitedt uit het Duiitsche Rijn
land kan betrekken.
WIE HELPT LONGPATIËNTEN
AAN LECTUUR?
Doordat het aantal verpleegden (390) te
Davos 3 maal zoo groot is als voor den oor
log, is er een nijpend tekort aan lectuur voor
de patiënten ontstaan. Bijdragen voor aan
koop van boeken e.d. kunnen worden gestort
op giro 19751 t.n.v. Vereen. Behartiging Bel.
van Ned. Longlijders, Den Haag. Ook kun
nen boeken rechtstreeks naar het Sanatorium
Davos, Zwitserland, worden verzonden.
De minister-pres. van Tsjecho-Slowakije
heeft te Moskou een onderhoud gehad met
Molotof.
Ex-koning Peter van Joego-Slavië is te
Bazel aangekomen voor een bezoek van
enkele weken aan Zwitserland,
Week-end zonder huiswerk? Ons dunkt, dat deze jongelui, onlangs gefotografeerd in een
heropende school te Soerabaja, er evenmin bezwaar tegen zullen hebben als hier te
lande. Maar of het kan is een andere vraag.
„Tjarda werd als een Kwa
jongen weggestuurd
In een gisteravond te Leiden gehouden
verkiezingsmeeting der Kath. Volkspartij
heeft oud-minister, m.r H. P. Marchant het
woord gevoerd, waarbij deze o.m. de Indië-
politiek ter sprake bracht.
Mr Marohant moest bekennen,, dat hij
op het oogenblik bedroevend veel verband
zag tussdhen het gebeuren in 1933 met de
.Zeven Provinciën" en de reyolutionnaire
houding van een aantal heethoofden van
thans. Toentertijd kon men nog zeggen; En
nu is het uit, want anders gooien we er een
bom op. Maar tegenwoordig gaat men liever
onderhandelen en ondermijnt hiermede zijn
eigen gezag, en dit laatste schijnen som
migen maar niet te kunnen begrijpen. (Ap
plaus)
Mr Marchant vervolgde: In gevallen als
die zich thans voordoen moet men niet
wachten op het advies van anderen, men
moet eenvoudig zeggen: Wij 'hebben in den
oorlog jullie geholpen, toen je niet verder
kon, help nu ook ons, en komt men dan tot
de conclusie, dat die anderen ook hun eigen
belangen voor oogen hebben, dan zeggen we
klaar en duidelijk: Wij zullen het zelf wel
opknapp enApplau s
Spr. vreesde dat wanneer er nog langer
mensohen als v. Mook aan het werk bleven,
de band tussahen Nederland en Indië heele-
maal wordt doorgeknipt, en dit is heelemaal
niet noodig, aldus mr Marchant, want de
regeering is vanaf het begin van deze eeuw
bezig geweest het Indische volk op te voeden
naar de uiteindelijke zelfbeschikking en
niemand, die de namen noemt van Snoeck
Hurgronje, van Vollenhove of van Deventer
zal er aan kunnen twijfelen of deze men-
schen het wel eerlijk meenden. Een man als
Van Starkenborgh b.v. had men nooit ais
een kwajongen mogen wegsturen; hij, die als
gevolg van ja renlange praetijk een go 3d en
kijk op de Indische politiek had gekregen,
gaat men vervangen door zoo'n kletsmeier
als Van Mook.
Vandaag begon de lang ver
beide „Vierdaagsche"
Duizenden deelnemers zijn in den loop van
gisteren het in feestkleed getooide Nijmegen
binnengekomen en woonden de door kap.
J.M.L. baron van Heeckeren van Brandsen-
burg geleide vlaggenparade bij. Terwijl de
harmonie ,,Abis", de volksliederen speelde,
werden de vlaggen van België, Frankrijk,
Denemarken en Nederland geheschen.
.ijmegen's u eestei :.i t-iustinx.
verwelkomde hierna de wandelaars en zeide
o.m., dat hoewel Nijmegen in den oorlog veel
geleden heeft, het toch zal toonen de .Vier
daagsche" waard te zijn. Na het hijschen van
de N.B.V.L.(^-vlaggen, defileerden de deel
nemers voor de aanwezige autoriteiten. Van
officieele zijde werd medegedeeld, dat dit
jaar een record-aantal aanmeldingen is be
reikt. Gisteravond bedroeg het aantal meer
dan 4300 en nog steeds komen nieuwe bin
nen. Vanmorgen zijn de tippelaars gestart
voor den eersten tocht, die langs de Maas
naar Piasmolen en Groesbeek gaat.
Hedenmorgen 12 uur meldde onze Vierdaag-
sche-verslaggever uit Groesbeek
De eerste wandelaars komen hier binnen.
Nummer één, dien wij opmerken, is de Leid-
sche inspect, van politie, v. Wijk, die met zijn
mannen den dorst lescht met 'n koelen dronk
bier. Even later arriveeren een Leidsche wan-
delsportvereeniging en de gezagstroepen uit
de Sleutelstad onder leiding van majoor Hun-
sin®, hun Hermandadstadgenooten niet in
uen steek laten. Zij worden gevolgd door ge
zagstroepen uit Weert en andere garnizoens
plaatsen.
Aan den marsch nemen ook eenige buiten
landers deel, o.m. drie Denen, 17 Franschen.
enz.
Het weer is goed en de stemming onder de
tippelaars uitnemend, steeds meer groepen
pas^eeren hier de controlepost en vervolgen
dan spoedig hun weg om op tijd in Nijmegen
terug te zijn. Dan uitrusten en morgen weer
op stap voor het volgende parcours.
Om 13 uur telefoneerde hij ons:
In Groesbeek, waar wij de wandelaars op
vingen, heerschte, evenals in Nijmegen, een
feestelijke stemming. Alles is tusschen den
middag uitgeloopen. Om de tippelaars aan
te moedigen als deze de muziektent in het
dorpje passeeren, klinkt hen pittige marsch-
muziek in de ooren.
Er wordt in een stevig tempo geloopen
en het schoeisel valt over 't algemeen erg
mede. Wij zagen nog een troepje Franschen
doorkomen en plots sprak heel Groesbeek
Fransch Het bonjourgeroep was althans niet
van de lucht. Verder zagen wij een pittige
groep van de Rotterdamsche politie; dan
enkele bekende Leidenaars, en een troep
matrozen. oZo nu en dan kwamen ook
oudjes langs Verder het Roode Kruis en
dan gaat het weer door om de laatste 15
km naar Nijmegen af te leggen.
Na de korte pauze 9prak mr Marchant
grootendeels over 's lands financiën en
merkte dienaangaande op, dat de minister
van Financiën blijkbaar zelf niet weet hoe
erg het wel iis, daar een schuld van 23 mil
liard hem heet noch koud maakt. Men neemt
maar ambtenaren aan of het maar niets is
en vordert zoomaar 60-00 giroote heerenhuizen
voor nieuwe afdeelingen en bovendien maakt
men het met veel lawaai bekend, alsof het
heel gewoon is.
Spr. wees -tenslotte op het gevaar voor de
R.-K. om in den z.ig. rooden hoek steun te
gaan zoeken, daar het voor een geloovig
Katholiek altijd een afglijden beteekent; een
personalistisch Christendom is eenvoudig
onbestaanbaar, aldus eindigde spr. Christus
heeft eenmaal zelf gezegd: Ik ben de Weg,
de Waarheid en het Leven, en dien weg
moeten wij trachten te vinden, ook in het
politieke leven.
Herleefde Troonrede
(Vervolg van pag. 3)
Zooals te verwachten was zijn maatrege
len aangekondigd ter voorkoming van licht
vaardige echtschei dingem Ook de admini
stratieve rechtspraak wordt opnieuw aan de
orde gesteld. Het zijn beide onderwerpen,
waaraan reeds verscheidene kabinetten hun
gedachten en hun krachten hebben gewijd;
Met belangstelling wachten wij ook ditmaal
de resultaten af.
Oritischer zal deze afwachtende houding
zijn bij hetgeen de Troonrede op radioge-
bied aankondigt: Een nationaal omroepbe
stel op publiekrechtelijke leest, waarbij de
verschillende levensbeschouwingen zendtijd
zullen krijgen voor het uitdragen van eigen
beginselen. We vTeezen, dat hier weer de
onderscheiding om den hoek komt kijken
tusschen eenerzij ds een gebied dat gemeen
schappelijk zou kunnen worden verzorgd en
daarnaast een gebied als retraite voor de
beginselen.
Nota namen wij van de mededeeling, dat
gestreefd zal worden naar verbetering van
de financieele verhouding ten aanzien van
het bijzonder hooger onderwijs.
Op het gebied van het bedrijfsleven wordt
medezeggenschap in het vooruitzicht gesteld,
niet alleen over sociale vraagstukken, maar
ook over economische, zoowel in de bedrijfs
takken als in de afzonderlijke ondernemingen.
Dat de Regeering zegt, de voorbereiding
te willen voortzetten van een wetsvoorstel
op de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie,
zou op eerste lezing een aanwijzing kunnen
zijn, dat ondanks alles aan het ontwerp-Vos
wordt vastgehouden. Wij nemen echter aan,
dat deze „voortzetting" in feite beteekent
een breuk met d'Jit ontwerp en dat in de
plaats daarvan komt een nieuwe voorberei
ding van een geheel anders gericht wets
voorstel.
Ten aanzien van indie meent ut Troonrede
van verbetering in den toestand te kunnen
gewagen. Wij constateeren uitdrukkelijk, dat
de regeering het de roeping van Nederland
acht samen met de Indische volken voor die
volken een eigen staatsverband op te bou
wen, maar binnen het Koninkrijk.
Er is 'hierbij nog wel een en ander, dat
ons als tegenstrijdig in de ooren klinkt.
Waarom dat vasthouden aan het Koninkrijk
en toch in het uitzicht stellen van een eigen
plaats der Indische volken in de rij der Ver-
eenigde Volken? Wij dachen juist, dat het
Koninkrijk als zoodanig een eigen plaats
ln deze rij der Vereenigde Volken had!
Het stemt nog betrekkelijk tot voldoening,
dat de aangekondigde instelling van de Com
missie-Generaal bij wet zal geschieden, om
dat de volksvertegenwoordiging daarbij ge
legenheid zal hebben, van haar inzichten en
gevoelens te doen blijken.
Deze mogelijkheid om ontwerp na ontwerp
uit het regeering9beleid te toetsen recht
vaardigt, dat wij voor ditmaal 'met deze sum
miere aanduiding van enkele onderwerpen
uit deze omvangrijke Troonrede volstaan.
Onze houding tegenover de in dit staatsstuk
aangekondigde maatregelen moet varieeren,
al naar gelang van de onderwerpen, van in
stemming tot afwijzing. Het is aan de volks
vertegenwoordiging, om zich ten aanzien van
al'deze vraagstukken een zelfstandig en wel
overwogen oordeel te vormen.
De Troonrede is uitgesproken: Het parle
mentaire jaar is ingeluid.
EXAMEN NUTTIGE HANDWERKEN.
ROTTERDAM, 22 Juli. Geslaagd voor het
examen nuttige handwerken de dames: M.
A. Bngbergts, Den Haag; A. E. de Blauw,
Leiden en A Langeveld, Hazerswoude.
EXAMENS VOOR SCHEEPSRADIOi-
TELEGRAFIST EN -RADIOTELEFONIST
Voor 24 Aug. a.s moeten verzoeken om
toegelaten te worden tot de in September
a.s te houden examens voor scheepsradio-
telegrafist en -radiotelefonist, zijn ingediend
bij den voorz. der examencommissie, Oude
Scheveningscheweg 6, Den Haag.
't Aantal dooden wordt op
circa 50 geschat
Alle Britsche ochtendbladen besteden hun
kolommen aan de zware bomexplosie, ten ge
volge waarvan een groot deel van het Ko
ning David-hotel te Jeruzalem verwoest en
een aanzienlijk aantal personen gedood en
gewond werd. In dit hotel, het grootste en
voornaamste van het Nabije Oosten, zijn het
hoofdkwartier van het Engelsche leger in
Palestina en het secretariaat van de Palestijn-
'sche regeering te Jeruzalem ondergebracht.
De aanslag werd gepleegd door zes als Ara
bieren gekleede jongelieden.
Volgens een bericht van Reuter geeft een
voorloopige schatting aan, dat 50 personen,
o.w. leden van het Britsche leger, gedood
zijn. Naar verluidt, is ook de postmaster-
general van Palestina, Kennedy, hierbij om
het leven gekomen.
Er werd onmiddellijk een uitgaansverbod
in Jeruzalem afgekondigd, en de wijk, waar
in het Koning David-hotel staat, werd afge
zet. Jeruzalem is thans vrijwel geheel in staat
van beleg verklaard.
De autoriteiten hebben verder medegedeeld,
dat de chief secretary, sir John Shaw, en de
algemeene commandant sir Evelyn Barker,
ongedeerd zijn, en de meeste slachtoffers
zijn gevallen onder het militaire personeel.
Door de ontploffing is een hoek van het hotel
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Drietal: te Rhenen, D. v. d. Ent Braat
te Montfoort, P. F. J. Lamens te Elspeet en
P. Bouw te Woudenberg: te Utrecht (stud,
pred.), Fh. W. Bergkotte te Oosterbeek, D.
J. Karres te Voorburg en R. v. d. Mast te
Blaricum.
Beroepen: te Eemnes-Buiten, A. P v.
d. Kooy te Aalst (Gld.); te St. Philipsland,
W. Anker te Her kingen; te Tienhoven, J. P'h.
v. d. Ros te Tuil en 't Waal; te Utrecht (stud,
pred.), Ph. W. Bergkotte te Oosterbeek; te
Vaals, Th. J. H. Israël te Bemmel; te Zalt-
bommel, C. Nieber te Tzum.
Aangenomen: naar Brummen (2e
pred.pl.), cand. dr H. Bartels te Zevenaar,
die bedankte voor Voorst en Vorden; naar
Vught, W. H Stenfert Kroese te Warder.
Bedankt: voor Eindhoven. J H. Peters
te Beverwijk; voor Vlaardingen (vac. G
Lans), H. A. Labrie te Ermelo; voor Veen-
dam (bijz. pred.pl.) H. Gosliga te Appelscha;
voor Westeremden, J. W. v. d. Nell te Han-
tum (Fr.)
ter groote van 9 kamers weggerukt. De red
dingswerkzaamheden werden des nachts met
behulp van bulldozers en onder het felle
schijnsel van de opgestelde zoeklichten,
voortgezet.
De leiders van het Joodsch Bureau en van
den Joodschen Nationalen Raad veroordeelden
eenparig het gebeurde en riepen de Jood-
sche gemeenschap in Palestina op om tegen
deze afschuwelijke gewelddaden op te ko
men".
Geref. Kerken.
Beroepen: te Middelstum (2e pred.pl.),
I. M de Graaf te Rinsumageest; te Nijkerk
W. C. P. den Boer te Den Bommel; te Rot
terdam-Zuid, H. J. Pilon te Haren (Gr.); te
Veendam (2e pred.pl.), R. IJpma te Lopper-
sum; te Zuidwolde (Gr.), A. de Boer te Stap
horst.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.)
Tweetal: te Rotterdam-Kralingen, M.
J. C. Blok te Onnen en C. H. Lindeboom te
Kampen.
Beroepen: te Delfzijl C. P. Plooy, cand.
te Hilversm; te Rotterdam-Kralingen M. J.
C. Blok Onnen.
Aangenomen: naar Eemdijk, R. Zijl
stra, cand. te Makkinga; naar Utrecht, H. J.
Schilder te Bergschenhoek.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te Groningen (2e pred.pl.)
D. Biesma te Drogeham, die bedankte voor
Zutfen.
Vrije Evang. Gemeenten.
Beroepen: te Yerseke H. R. Timmer
man te Velp
Oud-Geref. Gemeenten.
Aangenomen: naar Kralingscheveer,
de heer F. de Jong, te Dalfsen.
CHR. GEREF. ZENDINGSDAG.
Uitgaande van de classis 's-Gravenhage der
Chr. Geref. Kerk, zal morgen op het land
goed „Raaphorst" te Wassenaar, een zen
dingsdag worden gehouden, die zal aanvan
gen om 11 uur.
Sprekers zijn: de predikanten L. Kleisen,
P. v. d. Bijl, J. P. Geels, N. Brandsma, L. S.
de Boer, M. Holtrop, J. C. Maris en M. W.
Nieuwenhuyze, terwijl voorts muzikale me
dewerking wordt verleend door het Chr. mu
ziekcorps „Concordia" uit Boskoop.
VOORDRACHT HOOGLEERAREN
TE A'DAM.
Tot gewoon hoogleeraar aan de Gem. Uni
versiteit te Amsterdam zijn voorgedragen
voor de Duitsche taal en letterk.dr H. W.
J. Kroes; tot buitengew. hoog!, alg. taai
wetenschap; dr A. J. B. N. Redchling; tot
buitengew. hoogil. in de criminologie: mr dr
G. H. A. Feber.
