Pers gereserveerd t.a.v. Regeeringsverklaring
Tilanus zegt: wij zijn met gevraagd mee te doen
Russen confiskeeren Oostenrijksche goederen
NIEUWE LFlnSCHE COURANT
MAANDAG 8 JULI 1946
Ook wat betreft de Soc.- en
R.K.-bladen
Tal van bladen hielden zich Zaterdag bezig
met de Regeeringsverklaring, doch slechts
weinigen zijn ook maar bij benadering vol
daan.
Het duistere begrip progressief"
,,'t Is 'n publiek geheim", aldus „Trou w"
(A.R.), „dat het een heel gedokter is geweest
om dit kabinet tot stand te brengen.
Het is duidelijk, dat het resultaat een
roomsch-rood kabinet is, maar waar is de
politieke verantwoording? Wat is de inner
lijke principieele zin van het bereikte re
sultaat? Eén woord: progressief.
Wat geeft dit nieuwe bewind aan Neder
land?
Wat belooft het voor de toekomst?
Geestelijk?
Het antwoord is een door niemand weer
sproken woord: progressief!
Wij weten, dat dit woord de politieke ver
houdingen niet verklaart, de politieke situa
tie niet verheldert.
Dat betreuren wij. En daarom kunnen wij
de thans verkregen oplossing der politieke
crisis niet de beste noemen.
Omdat zij iets principieels suggereert, dat
er niet is".
Romme: De man op den achtergrond
Het Haagsche Dagblad, alias
Het Parool (P. v. d. A.) tornt scherp
tegen de verklaring op, door te gewagen van
den R.K. prof. Romme, welke „doorgewinter
de politicus zoo tevreden kon lachen met den
Krasse Leidsche
Naar A.N.P. uit Londen meldde maakte
Zaterdag de 93-jarige mevrouw Jacoba
Bosman uit Leiden haar eerste reis per
vliegtuig en wel naar Londen, om er 17
van haar kinderen, kleinkinderen etc. te
bezoeken. Teneinde béstand te zijn tegen
de vreugde van het weerzien ontbeet zij
drie maal, respect, te Leiden, in het
vliegtuig en ten huize harer familieleden
in Londen.
glimlach van den zelfbewusten man op den
achtergrond".
En verder: „De gladde zirmen van den heer
BeeL die meer treffen door hetgeen erin ver
zwegen is dan door hetgeen erin uitgespro
ken woedt, geven bijna op geen enkel punt
houvast. Zij onderscheiden zich door een
vernuftig in- en uitpraten, een uitstalling
van voor ieder aanvaardbare algemeenhe
den, voor een deel weer krachteloos gemaakt
door voorbehouden en reserves. Positieve
gedachten ontbreken bijna geheel".
Het blad eindigt met de vraag: „Is dit het
programma dat de Partijraad van de Partij
van den Arbeid heeft aanvaard als basis van
samenwerking met de Katholieke Volkspartij?
Heeft hij aan een dergelijke verzameling
van vaagheden en algemeenheden, waarmede
men alle kanten uit kan, zijn fiat gegeven?
Wanneer dit inderdaad het geval is, dan zul
len zeer velen, die hoopten, dat deze Partij
het bolwerk zou zijn voor alle terreinen des
openbaren levens, zich opnieuw tn belang
rijke mate teleurgesteld gevoelen".
„De Tijd" (R. K.) schrijft dat ze nog wei
nig valt te zegggen van de Regeeringsver
klaring, omdat „de heer Be el zelf niet veel
heeft gezegd".
„Voor socialisatie wordt vooralsnog ln
concreto slechts de Nederlandsche Bank in
aanmerking gebracht. Ten overstaan van
alle andere bedrijven houdt de Regeering
niet minder dan drie slagen om den arm: een
onderzoek zal worden ingesteld; aan de hand
daarvan zal worden bekeken of eenig be
drijf voor socialisatie in aanmerking komt
en zoo ja, dan zulllen voorstellen niet wor
den gedaan, doch „voorbereid". Met socia
lisatie zal het zeker in deze zittingsperiode
niet de ergste vaart loopen" aldus conclu
deert „De Tijd".
Ook de N. R. C. is getroffen door „de
behoedzaamheid t.a.v. de nationalisatieplan
nen" en merkt in dit verband op dat „de
voorgenomen ingrijpende inkrimping van de
rechtstreeksche overheidsbemoeiing, indien
daarmee ernst wordt gemaakt, een rem aan
de uitvoering van al te ver gaande sociali-
satieplannen zal aanleggen. Ook de Tmnnafi
gezondmaking van de staatsfinanciën noopt
tot matiging. Wij zijn daarom benieuwd, ie
welke mengverhouding al deze voornecaeai
in één politiek vat zullen worden gegoten..
De verklaring laat daarover heel wat twijfel
bestaan".
Tevreden zijn over perspectieven voor Indië.
„Tegenover hen, die by voortduring de
politiek van Logemann en Van Mook heb-
benbelaagd," zoo schrijft „Het Vrye Volk,"
„heeft het kabinet dus bij zijn eerste optre
den duidelijk stelling genomen. Als wij in
dit verband de aankondiging lezen van een
voor de overgangsperiode „geëigend be
stuursorgaan" waarmee kennelijk de benoe
ming van eenige commissarissen-generaal
onder leiding van prof. Schermerhorn is bel
doeld en wy bedenken dan, dat het aldus
geraamde beleid in handen is gelegd van mi
nister Jonkman, wiens benoeming zoowel in
ons land als in Indonesië met vertrouwen
is begroet, dan mogen we tevreden zijn."
En verder:
„Wat de bmnenlandsohe politiek betreft,
stelt de Regeeringsverklaring opvoering van
de nationale productie en gezondhaking van
de financieele positie van Nederland tertcht
op den voorgrond en zij belooft voortzetting
van het werk, dat onder het vorige bewind
is begonnen. Het Planbureau, het nationale
welvaartsplan, de socialisatie van de Neder-
landsche Bank en van „andere daarvoor blij
kens in te stellen onderzoek in aanmerking
komende bedrijven", een constructieve loon-
en prijspolitiek en de uitbreiding der sociale
verzekering, het zijn allemaak bekende en
vertrouwde klanken. En voor zoover de
uitbreiding der plannen in handen blyft van
leden der vorige regeering, weten wij ook
precies wat wij te verwachten hebben. Van
de nieuwe ministers zullen wij uiteraard
moeten afwachten, hoe zij deze nieuwe klan
ken verstaan.'
Voortaan één dag per week voor
collaborateurs
■Jtflfrunmakelaar genoot ruim 1 millioen gld
aan provisie
Inig het A'damscfce Bijzonder Gerechtshof
4egen den beruchten makelaar J. P.
wrt, die als „Verwalter" optrad voor
duizenden huizen van Joden, en daarvoor
meer dan 1 millioen gld. aan provisie op
streek, 12 jaar geëischt, waarvan 10 jaar
door te brengen in een RW.I. Voorts dient
nog een tribunaal uitspraak te doen wat z'n
bezittingen betreft.
Naar de adv.-fiscaal voorts meedeelde zal
dit hof voortaan een specialen dag per week
reserveeren voor dit soort collaborateurs.
Zaterdag a.s. komen voor de weermacht-
profiteurs A. Kleinnibbelink, G. Th. Ph.
Robert en N. Worp, allen uit Amsterdam en
beschuldigd van bunkerbouw e.d.
Indië kort en klaar
Heden werd officieel aangekondigd, dat
Britsche troepen de rivier Bekassi zijn over
getrokken, die, sedert zij den Westelijken
oever op 12 Juni hadden bezet, de Oostelijke
grens is geweest van het bezette gebied van
E-tavia.
Een mysterieuze radio-zender, die zich
de „nationale Indonesische radio" noemt en
uitzendt in de omgeving van Bandoeng, heeft
het eiland Java beschreven als te zijn „in
staat van burgeroorlog".
Een kleine macht Ned. mariniers is op
5 Juli geland op het eiland Madoera.
Drie Japansche motorbooten, die door
extremisten werden gebruikt, zijn door
H. Ms. „Kortenaer" in Straat Bali tot zinken
gebracht.
Sedert Donderdag j J. zijn op instructie
van de T. R. I. alle Ned. mannen tusschen 16
en 50 jaar, die voor verdere evacuatie uit
Ma lang naar Soerakarta waren vervoerd,
vast gehouden.
Een Nationaal Kabinet was in
dezen tijd beter geweest
Het feit, dat wij in den hoek van het con
servatisme en reactie zijn geduwd, heeft by
de kabinetsformatie een min of meer be-
rijke rol gespeeld, aldus de heer H. W. Tila
nus, voorz. van de Chr. Hist. Unie, in zijn
causerie over „De vier verkiezingen van *46".
welke hij Zaterdagmiddag heeft gehouden
in de vergadering van de Kamerkring-veree-
niging „Leiden".
Het door dr Beel ontworpen program is
voorgelegd aan de P. v. d. A., om hier
over haar oordeel te geven. Daarna is het
vermoedelijk gewijzigd en zoo werd het de
aanvankelijke basis van onderhandeling
Eerst in de tweede instantie heeft de for
mateur de meening gevraagd van de andere
partijen, zooals A.R., C.H. en P. v. d. V.»
doch daarna hebben deze niets meer verno
men en ons is niet verzocht of wij zouden
willen meedoen of niet. Aan de opdracht aan
dr Beel, welke zeer ruim was, is echter het
een en ander aan voorafgegaan, dat kon
doen vermoeden, in welke richting het zou
RECHTERLIJKE MACHT.
Mr P. J. V. Roscam Abbing, die in bezet
tingstijd benoemd werd tot subs, officier
van Justitie bij de Haagsche rechtbank en
daarom van die functie werd ontheven, is
thans Denoemd tot subs, officier bij de
Utrechtsche rechtbank.
Mr J. J. Bredius, waarnemend ambtenaar
O.M. bij de kantongerechten in het Arron
dissement Utrecht is tot ambtenaar bij die
kantogerechten benoemd.
In de plaats van mr A. J. M. ten Holte te
Emmen, die zich terugtrok, is benoemd tot
voorzitter der vierde kamer van het tribu
naal te Assen, mr J. F. Hartsuiker, ambte-
M te Groningen.
De heer S. Hoekstra Ezn.. cand.-notaris te
Akkrum, werd notaris te Heerenveen.
Tot griffier bij de Leeuwarder Rechtbank
is mr A. W. Koch, thans subs.-griffier, be
noemd.
Tot subs-griffier bij de Zutfensche recht
bank is jhr mr R. O. van Holthe tot Echten,
thans waarnemend griffier bij die rechtbank,
benoemd.
En wijzen ruim 50.000 men-
schen het land uit
Koerasof, de Russische bevelhebber tn
Oostenrijk, bepaalde, dat alle Duitsche eigen
dom in Oostelijk Oostenrijk Russisch bezit ia
geworden, als gedeeltelijke vergoeding voor,
door de Duitschers, in Rusland aangerichte
schade. Alle bestaande aandeelen van de ge
troffen maatschappijen worden geannuleerd.
De fabrieken blijven in bedrijf onder toe
passing der Oostenrijksche wetten ten aan
zien van rechten en belangen der arbeiders.
De Oostenrijksche regeering teekende pro
test tegen deze beslissing aan, aangezien on
der het z.g. Duitsche bezit veel is, dat sinds
jaar en dag in Oostenrijksche handen was.
De Russen deden dezen maatregel verge
zeld gaan van een tweeden, niet minder in
grijpenden, die alle vreemdelingen, d.w.z. zij
die van Duitsche origine zijn of z.g. Staten-
loos, op staanden voet het land uitdrijft.
Hieronder bevinden zich duizenden, die
sinds jaren in Oostenrijk wonen. Het betreft
hier 54.000 menschen. die. Zaterdag gewaar-
Motorrennen te Stadskanaal kost
zeven gewonden
Een der renners vliegt op het publiek in
Tijdens de Zoiidag te Stadskanaal gehou
den motorraces werden zeven personen ern
stig gewond doordat de renner Schoneveld'
uit Groningen de macht over het stuur ver
loor en met groote snelheid op het publiek
inreed. De slachtoffers werden, evenals de
onfortuinlijke motorrijder, die een been
breuk opliep, naar het ziekenhuis te Gro
ningen vervoerd.
De wedstrijden werden na dit tragisch on
geval direct gestaakt.
De Belgische letterkundige en schrijver
Lambert Everts is wegens collaboratie tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
schuwd, hedenochtend om zes uur afgevoerd
werden de Fransche zone.
De Oostenrijksche regeering riep de be
middeling van den geallieerden bestuursraad
in. Het besluit viel, nadat radio Moskou
eenige dagen geleden bekend maakte, dat er
in Oostenrijk een groot aantal staatsgevaar
lijke personen verbleef.
gaan. Spr wees in dit verband op de uit
lating van prof. Schermerhorn in Rotter
dam, dat er geen national kabinet komen
moest, maar een regeering van de beide
grootste partijen en ook Vorrink heeft later
deze oplossing als de eenig juiste aangepre
zen. Zoowel de heer en Schouten als spr heb
ben er echter den nadruk opgelegd, dat een
nationaal kabinet in dezen tijd het meest
voor de hand lag, waar alle krachten moe
ten worden ingespannen om het geteisterd
Vaderland op te bouwen. Wij mogen het
ons dan pok niet laten welgevallen, zoo
zeide de heer Tilanus met klem, dat wij
als conservatieven en reactionairen worden
beschouwd, want ons urgentieprogram draagt
hiervan geenszins de sporen, doch is juist
zeer vooruitstrevend.
(Vervolg op pag. 3)
Weer twee baders verdronken
op Scheveningen
En zes andere ternauwernood gered.
In het afgeloopen weekeinde eischte het
baden in zee weer twee slachtoffers. Zater
dagmiddag verdronk de 19-j. mej. G. v. Bree,
uit R'dam, ter hoogte van het Grand Hotel-
Het stoffelijk overschot is naar het Zuidwal-
ziekenhuis vervoerd. Bij golfbreker no. 35
kwam de 18-j. J. L. v. d. Linden, van het
Notenplein, Zondagmiddag om het leven.
Zijn lijk is nog niet aangespoeld. Voorts heb
ben gistermiddag een zestal jongelui in le
vensgevaar verkeerd, die slechts ternauwer
nood konden worden gered. Eén van hen,
de 20-j. R'daimmer A. J. S.t moest in het
Zuichval-ziekenhuis worden opgenomen. De
anderen konden huiswaarts keer en.
GOERING HAD EEN APPELTJE VOOR
DEN DORST
Amerikaans che speurders hebben ontdekt,
dat Goering, voordat de V.S. den oorlog te
gen Duitschland ingingen, bezig is geweest,
vijftig millioen dollar in Amerikaansche olie
maatschappijen te beleggen. Hij had daar
mee een tweevoudig doel: een appeltje voor
den dorst en Duitschen invloed in Amerika.
Zelfs Hitier was van dit plan niet op de
hoogte. De Duitsche ambassade in Washing
ton voerde de besprekingen.
HET FRANSCHE LOONPEIL
In Parijs worden op het oogenbldk bespre
kingen gevoerd tusschen de regeering en ver
tegenwoordigers van het economische leven
over de verhooging der Loonen. De conse
quentie ervan voor prijspeil en productie
wordt daarbij onder de louipe genomen. Het
Chr. vakverbond dringt aan op een mini
mumloon voor mannen en vrouwen boven
de 18 jaar, gebaseerd op de indexcijfers.
Brammetje Flapoor en z'n vrienden
37. Terwijl ae achtervolg ers verbouwe
reerd hun gezicht stonden af te vegen, ging
Bram er weer vandoor. Spoedig haalde hij
Tom in, maar nu ontdekten ze meteen, dat
de achtervolging nog niet opgegeven werd
en de steeds aangroeiende menigte hen al
weer op de hielen zat. Tom klom in z'n angst
over *n schutting; Bram nam een kloek be
sluit en sprang er over heen.
38. Nu, ze hadden, eerlijk gezegd, geen
van beiden verwacht, dat ze achter die
schutting opeens zo*n goeie hulp zouden
gen. Want let maar eens op, wat er ging
gebeuren! Achter de schutting lag een grote
tuin en daar stonden, op een plank, netjes
naast elkaar drie bijenkorven.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Alkmaar N. den Oudsten
te Asperen; te Veendam (buit. pred.pl.) H.
van Gosliga te Appelscha: te Vlaardingen
A. J. de Jong te Ederveen; te Zunderdorp
(toez.) J. H. van Beusekom, cand. te Utrecht.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Watergraafsmeer (3e
pred.pl.) D. van Enk te VeenendaaL
Bedankt: voor Vollenbove J. G. W.
Terlaak te Bergambacht.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Aangenomen naar Krommenie H»
Brink te Groningen.
Chr. GereL Kerk.
Beroepen: te De Krim en te Lutten
a/d D. C. v. d. Weele, cand. te Apeldoorn.
Doopsgez. Broederschap.
Bedankt voor Steenwijk A. Mulder te
Giethoorn.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Middelharnis, H. Ligten-
berg te Vlaardingen, die bedankte voor
Moerkapelle.
Bedankt: voor Tholen W. C. La main te
Rijssen.
ZILVEREN JUBILEUM
PROF. DR J. H. BAVINCK.
Deze week herdenkt prof. dr J. H. Bavinck
het feit, dat hij 25 jaar geleden bevestigd
werd als predikant bij de Geref. kerk van
Bandoeng (N.O.-I.). Prof. Bavinck is em.
pred van de Gererf. Kerk te Delft.
HERSTEL VAN HET LEGER DES HEILS*.
Het Nationale Hoofdkwartier van het Leger
des Heils aan de Prins Hendrikkade te Am
sterdam is weder door den Kommandant en
zijn staf betrokken. De Kweekschool te Am
stelveen zal ook binnenkort weder in gebruik
genomen worden. Zóodra de opleiding van
officieren zal worden ter hand genomen, zal
de Brigadier Van Eeken, tot op heden Bevel
voerend officier van de Centrale Divisie te
Amsterdam, weder als voorheen als direc
teur der Kweekschool optreden en voor de
Centraal Divisie worden vervangen door kol.
De JOug van de Noordier Divisie te Gro
ningen. In diens vacature zal worden voor
zien door de benoeming van Majoor Claeij3,
thans gedetacheerd bh het Hoofdkwartier te
Amsterdam
NAAR EEN MUZIKALE OPLEIDING
VAN THEOLOGEN.
op de te Haarlem door de Vereen, voor
Prot. Kerkmuziek gehouden Kerkmuziek-
conferentie deed dr E. L. Smelik de mede-
deeling, dat prof. dr G. L. van der Leeuw
weder den presidialen zetel zal gaan in
nemen.
„Als we spreken van Prot. Kerkmuziek",
aldus dr Smelik in zijn openingswoord, „dan
behoort het woord Protestantsch bij de kerk
en niet by de muziek. Het is muziek van en
voor de Prot. Kerk." Ds P. J. F. van Voorst
Vader,-Ned. Herv. pred. te Eefde, sprak over
de verhouding van den theoloog tot de muzi
kale vormgeving van den Eeredienst. Wij
moeten zoeken naar de vormgeving van den
Eeredienst en de muzikale vorming is een
onderdeel van de algeheele vorming van den
Eeredienst. De koorzang achtte spr. alleen
mogelijk in combinatie met den gemeente
zang. Voor den organist-cantor is een kerk-
muziekschool noodig, voor den theoloog een
privaat-docent voor de kerkmuziek aan elke
theologische faculteit. Vrijdagavond sprak
Paul C. van Westering, organist-cantor te
Haarlem, over. „Kunnen onze koren eiken
Zondag in den Eeredienst zingen", waarna
ds. G. W. van Deth van Bloemendaal een
„Avondgebed" leidde.
FRANSCHE REGEERING STELT
STUDIEBEURZEN BESCHIKBAAR.
De Fransche regeering heeft wederom stu
diebeurzen voor Ned. studeerenden en kun
stenaars beschikbaar gesteld ter afronding
van hun opleiding in Frankrijk.
Aanvragen moeten vóór 15 Aug. bij het
dep. van O., K. en W. zijn ingediend op
speciaal hiervoor beschikbaar gestelde formu
lieren, die schriftelijk aan het genoemde
departement kunnen worden aangevraagd.
ACADEMISCHE EXAMENS.
LEIDEN, 8 Juli: Geslaagd voor doet. ge-
neesk. D. Wintgens, Heerlen, J. A. Balhan,
's-Grav-enhage, W. A. Roessingh, Utrecht, E.
W. Cornelius. 's-Gravenhage, J. G. Linge-
man, Leiden, mej. C. E. Benedictus, Delft;
voor het artsex. Ie ged.: mej. M. C. v. d.
Plas, Tilburg en mej. T. Duyvendak, Haar
lem; voor het artsex. 2e ged.: D. M. Plate,
Delden, C. A. Winkel, Leiden, mevr. H.
Huizinga-Hoesen, Amsterdam en mevr. T. G.
HofmanWesterhof, Loosduinen.
GRONINGEN, 6 Juli. Geslaagd voor
cand. geneesk. H. L. Langevoort, Zuidbroek;
J. Th. F. Sluiter, Groningen en mej. M. van
der Schaaf, Eindhoven; cand. lett. en wijsbeg.
(Duïtsch)G. F. Faber, Gauw bij Sn eek; en
D. Bajema, Scharnegoutum (Fr.); arts-ex. Ie
ged. mej. A. M. H. Vogelenzang, Winschoten;
G. Padberg, Groningen en K. W. Tolman,
Groningen; bevorderd tot arts mej. J. A.
Griede. Haren (Gr.) en A. Nrjland, Gronin
gen
NOTARIEELS EXAMENS.
's-GRAVENHAGE, 6 Juli. Geslaagd voor
le ged. J. J. M. de Vries te Milt (N.-B.); voor
2e ged. F. H. J. J. van Hees wijk, 's-Herto-
gerubosch.
De Bag. regeering heeft voorgesteld cur
sussen te organiseer en t.b.v. huisvrouwen,
a s. huisvrouwen en huisvaders.
Te Berlijn zijn 6 sterilisatie-artsen
wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken.
Francesca Saveria Cabrini, een Italiaan-
sche die Amerikaansche werd en in 1917
in de U.S.A. overleed, is in Vaticaanstad tot
heilige uitgeroepen.
Onder de puinhoopen van Krupp te
Essen werd ton uranium-erts gevonden,
waamee geëxperimenteerd werd om hard
staal te verkrijgen.
Het Italiaansche staatshoofd de Nicola
kende de medaille der bevrijding van Italië
toe aan de Sowjet-jeugddelegatie.
De Bulgaarsche regeering zond een
nieuw memorandum naar Parijs, waarin op
een uitgang naar de Aegelsche Zee en terug
gave van W. Thracië wordt aan gedrongen.
Churchill zal 14 Juli bij de Nat. feesten
in Metz een rede houden.
Aan Hitler is posthuum het eereburger
schap van Bremen ontnomen.
De Duitsche Soc. Eenheidspartij te
Berlijn drong bij den Russ. commandant aan
op rantsoen verhooging.
De Argentijnsche Staats koopvaardij vloot
treft voorbereidselen voor regelmatige pas
sagiers- en vrachtdiensten naar Europa.
Trygve lie is te Oslo aangekomen.
to Roemenië is de in 1938 ingestelde
doodstraf weer afgeschaft.
In den loop van deze week vertrekken
de laatste 8000 Duitsche krijgsgevangenen
uit New York naar huis.
Toscanind heeft met het Scala-orkest
van Milaan in Luzern geconcerteerd, A
