JCkrtttue jCnïtsrij* (Lwiratu
Prins Bernhard vierde zijn verjaardag ie Baarn
IDist <1!
Soetan Sjahrir ontvoerd
|s de kabinetsformatie
...en heden weer terug!
eindelijk uitgestreden?
MAANDAG 1 JULI 1946 te Serie Ze Jaargang: vanaf 7 Mei 1946, No. 360
A- - Bureaux Redactie en
y&Sr fl VAdministratie:
^xswr Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken $lanh)astid) Is gbebkuffl
MÊSsm "myn berl in tegfjenspoeT
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(•bij vooruitbetaling)
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
Bij contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 6
Een bouquet met 200 Anjers
aangeboden
De geschiedenis van de Doops
gezinde en Waalsche Kerk
Excursie van „Oud Leiden".
Onder leiding van den heer N. J. Swier-
stra hiield de Vereeniging „Oud Leiden" een
excursie, waaraan druk werd deelgenomen,
naar de Doopsgezinde en de Waalsche ker
ken.
De Doopsgezinde Vermaning is gesticht op
het terrein van het oude Gravenhof, eens
de kern van de oude stad. Spr. memoreert
in hoofdtrekken de geschiedenis van het
Gravenhof, vertelde hoe van hieruit ïfn de
13e eeuw Leiden en omgeving werden be
stuurd, hetwelk een einde nam eenigen tijd
nadat de Grafelijke zalen in Den Haag wer
den voltooid. Wel bleven de graven hun be
zit voorloopig nog handhaven, doch om
streeks 1463 werd het Gravenhof verkocht
aan Gerrit van Lockhorst, wiens famïjlie er
drie generaties vertoefde. In 1560 werd een
gedeelte gekocht door den Leidschen ma
gistraat Gerrit van Veen, wiens zoon, mr
Simon van Veen, in 1609 de Pieterskerk-
gracht het dempen en die het ten slotte
verkocht.
Nadat het een paar malen in andere han
den was overgegaan, kwam het in bezit der
Waterlandsche Doopsgezinden, die er in 1638
hun kerk bouwden, die reeds in 1648 werd
vergroot. Ten slotte vertelde spr de verdere
geschiedenis van het kerkgebouw en maakte
hij opmerkzaam op den achtergelegen tuin,
waar opgravingen misschien nog enkele zeer
belangrijke gegevens omtrent het oude ge
bouw te voorschijn zouden kunnen brengen.
Vandaar ging het naar de Waalsche kerk,
de voormalige kapel van het St. Catharina-
gasthuis. Ook hiV* werden allerlei histori
sche gegevens omtrent stifchting en groei in
herinnering gebracht.
De Waalsche kerk, na de Hervorming aan
verschillende godsdienstige doeleinden
dienstbaar gemaakt, werd in 1818, na het
afbreken der Vrouwenkerk aan de Haarlem
merstraat, definitief door de Waalsche Ge
meente in gebruik genomen. De ijnleider be
sprak de oorspronkelijke en de huidige in
deeling van het gebouw en wees op het
mooie orgel en het antieke klankbord bo
ven den preekstoel. "Vervolgens werd nog
een bezoek gebracht aan de binnenplaats.
De heer A. Bicker Caarten, secretaris van
„Oud Leiden", sprak eenïge hartelijke woor
den van dank tot den leider der excursie.
In het bosch bij Belg. Putte is het lijk
van een beroofden en door een revolver
kogel gedooden Antwerpschen taxi-chauf
feur gevonden.
DAT Zaterdag te Groningen het eerste
landelijke congres na de bevrijding is ge
houden van de Ned. Amafceurtooneel Unie
CN.A.T.U.), waarvan als secretaris fungeert
de heer D. W. Verhaar te Utrecht.
DAT de violist Ferd Helmann Zaterdag
officieel afscheid heeft genomen als concert
meester van het Concertgebouworkest.
DAT minister van der Leeuw Zaterdag in
het OverijsseJsoh Museum te Zwolle de ten
toonstelling „Rembrandt en zijn tijdgenoo-
ten" heeft geopend.
DAT minister Van der Leeuw Zondag de
monumenten te Deventer heeft bezichtigd.
DAT A. G. Biernan, oud -hoofdTedvan de
„Zutphensche Crt.", die in 1944 door aan
rijding met een Duitsche auto te Delden
overleed, op 4 Juti wordt herbegraven te
Zutphen.
DAT op het op 4 Juli in Utrecht te houden
zilveren jubileum-congres van het comité
„Onze Marine" diverse sprekers de vraag
zulen behandelen hoe onze marine de alg.
belangstelling van het volk kan verwerven.
Duizenden kinderen waren Zaterdagmiddag
in het Pekingpark te Baarn verzameld, waar
zij op initiatief van de Baarnsche Oranjever-
eeniging en met
medewerking van
den Wereldomroep
den jarigen Prins
zouden gelukwen-
schen. Onder het
spelen en zingen van
het Wilhelmus be
trad het Prinselijk
gezin den tyin, waar
den Prins èen bou
quet van meer dan
200 witte anjers werd
aangeboden. In het
bouquet bevonden
zich drie zakjes met
lekkers voor de
Prinsesjes. Onder lei
ding van Herman
Tholen werden ver
schillende vaderland-
sche liederen gezon
gen. Des morgens
had het muziekcorps
van de Pantser-
school reeds een
aubade gebracht voor
het Paleis Soestdijk,
terwijl de leden van
de Cadi-club te
Utrecht den Prins
een van de eigen
rantsoenen uitge
spaarde taart aanbo
den. Om half twee
arriveerde H. M. de
Koningin ten Paleize.
Het mooie weer en
vooral het enthou
siasme van de men-
schen uit Baarn en
uit de omgeving
hebben er belang
rijk toe bijgedragen
dat de Verjaardag
van den populairen
Prino Bernhard tot
een groot feest van
witte anjers werd.
Kennelijke tweespalt onder
de Inheemschen
Nadat de republikeinsohe omroep te Bata
via Zaterdagavond had medegedeeld, dat de
„premier" Soetan Sjahrir, de cdt West Java
van de T.R.I., „gen.-maj." Soedibyo, de
„min." van Handel en Industrie, ir Dar-
mawan en vele andere vooraanstaande In-
Sjahrir
heemsche leiders uit hun hotel te Soerakarta
door een gewapende bende waren ontvoerd,
volgde de officieele mededeeling, dat be
doelde republikeinen hedenmorgen door een
eenheid van de T.RJ. konden worden be
vrijd.
Wat de drijfveer kan zijn geweest tot de
ontvoering van Sjahrir es. is nog niet be
kend. Sommige Inheemsdhe kringen zijn de
meening toegedaan, dat dit het werk was
van de Soekarnisten, terwijl anderen van
oordeel zijn, dat de communistische leider
Tan Malaka en de „min." van Buitenland-
sche zaken in Soekamo's eerste kabinet,
Soebardjo, de grondleggers zijn van de ont
voering.
Opmerkelijk is wel, dat Soekamo Zater
dagavond voor de republ. radio te Djogja-
karta een toespraak heeft gehouden, waarin
hij de extremisten ervan beschuldigt Sjahrir
uit den weg te willen ruimen. „Weest op
DAT Nederland in de te Seattle benoem-,
die Intern. Maritieme Commissie vertegen
woordigd wordt door J. H. OLdenbroek en
V. D. Vorm.
DAT minister van Royen Zaterdag een
bezoek van rouwbeklag heeft gebracht aan
den zaakgelastigde van Chili i.v.m. het over
lijden van den Chileenschen president.
DAT minister Drees Zaterdag te A'dam
een monument heeft onthuld op het graf
van den op 3 Sept. 1944 overleden A. W.
Groote, den ontwerper van het alphabetisch
kortschrift.
DAT de Kon. Ned. en de Eerste Ned. Bond
van oud-onderofficieren Zaterdag te A'dam
een fusie zijn aangegaan, waardoor 't leden
tal thans 1400 bedraagt.
Ï>AT Zaterdag te Amsterdam zeven rid
ders van de militaire Willemsorde t-g.v.
de jubilea hunner benoeming (60, 50 en 40
jaar) zijn gehuldigd.
DAT M. A. Bardsley DentonThompson,
op voet van vreemdeling is toegelaten, met
standplaats Amsterdam, als cons,-gen. van
Gr. Brittannië en N.-Ierland met uitzonde
ring van Z.-Hoil. en de drie Zuidelijke pro
vincies.
Arn, Meijer gaat in cassatie
Arnold Meijer heeft besloten in cassatie te
gaan van de uitspraak van het Bossche Bijz.
Gerechtshof, waarbij hij werd veroordeeld tot
een gevangenisstraf van vijf jaar en ontzetting
uit de beide kiesrechten voor den tijd van
tien jaar.
DREIGEND CONFLICT IN DE CONFECTIE-
INDUSTRIE.
Tegen de door het Coll. van Rijksbemidde
laars vastgestelde nieuwe loonregeling voor
de confectie-industrie, welke heden ingaat,
hebben werknemers en -gevers ernstige be
zwaren. De Unie van Vakbonden adviseert
haar leden, geen enkele verslechting, uit
die regeling voortvloeiend, te accepteeren.
In sommige gevallen zou deze een minder
loon van 6 ct per uur beteekenen. Indien de
werkgevers tot uitvoering ervan zouden
overgaan, is de kans op conflicten niet uit
gesloten.
In Noord Spanje arresteerde de politie
39 personen, die propaganda voor het Bas-
kisch nationalisme maakten.
Schermerhorn en Logemann
schijnen voorgoed afgedaan
(Van onzen Parlementsredacteur)
Bij politieke besprekingen gaat het vaak
van de eene crisis naar de andere en ten
slotte komt er toch een resultaat, dat wel
ver kan afwijken van den eersten opzet,
maar niettemin een voorloopig rustpunt be
doelt te zijn. De internationale politiek uit
het verleden in het heden heeft ons deze
ervaring wel geleerd.
Zoo ongeveer sahijnt het ook te gaan bij
de kabinetsformatie van dr Beel, die thans
de zesde week is ingegaan.
Bij herhaling maakten de onderhandelin
gen tusschen de beide partners, die met el
kaar tot een echt gedwongen samenwerking
schijnen te moeten komen, den indruk,
op springen te staan. Pas nog in het laatst
van de vorige week, toen kort te voren het
eindpunt scheen te naderen. Minister Beel
uw hoede voor de links-radicale groepen,
wier acties steun geven aan de Ned. bewe
ringen, als zouden wij niet in staat zijn ons
zelf te regeeren", aldus de Iwheemsche „pre
sident".
Ten aanzien van zijn verklaring, volgens
welke Soekamo alle macht in handen neemt,
deelt A.N.P.-Aneta uit Batavia mede, dat
Inheemsehe kringen nog niet in staat zijn
om de beteekenis van de aankondiging vol
ledig te begrijpen. Zij nemen aan, dat Sjah
rir en zijn kabinet door de nieuwe ontwik
keling in een twijfelachtige positie zullen
komen te verkeeren.
Ook is nog niet bekend, welke houding
Sjahrir tegenover de nieuwe situatie zal
aannemen. Republikeinsche kringen in Bata
via wijzen er op, dat Soekarno door deze
verklaring wellicht weer die macht zal ver
krijgen, die hij bezat vlak na de capitulatie
der Japanners.
Hoe het ook zij: de gebeurtenissen der
laatste dagen toonen duidelijk aan, dat van
een eenheid onder de Inheemschen geen
sprake is!
VAN MOOK VERHEUGD OVER VEILIG EN
TERUGKEER VAN SOETAN SJAHRIR.
In antwoord op een vraag betreffende de
gebeurtenissen van de laatste dagen en de
bevrijding van Sjahrir heeft dr. Van Mook
verklaard
„Welke opinie men ook huldigt tegenover
de republiek of Sjahrir persoonlijk, één ding
is zeker: hij heeft er met groote energie en
zooals thans bewezen is met groot risico
naar gestreefd om het ongeregelde en oruver-
antwöordelijke bestanddeel in de Inheemsehe
nationale beweging er toe. te brengen orde
lijke maatregelen te nemen en daarmee aan
deze beweging een hechter en betrouwbaar
der basis te geven.
Dat hem en zijn vrienden niets ernstigers
is overkomen, zoowel wat hem persoonlijk
betreft als zijn belangrijke positie, stemt tot
groote voldoening. Geen der ^partijen heeft
voordeel van een chaotisch en "toestand en al
wat dezen chaos bevordert, is strijdig met die
belangen van dit land en zijn geheele bevol
king.
DAT het afwateringskanaal in de Geldersche
Vallei in 1947 voltooid zal zijn en nater raming
f2.400.000 zal kosten.
DAT als nieuwe hoofdbestuursleden van de
Ned. Mij voor Nijverheid en Handel zijn ge
kozen prof. F. A. P. Weyer (voorz.), mr. H.
F. v. Walsum, ir. W. Maas Geesteranus, L.
Proos Hoogendijk en P. J Spoorenberg.
DAT het 25-jarige Onderwijsfonds voor de
Scheepvaart 5 Juli van 1416 uur recipieert op
de Ruyterkade 139, A'dam.
DAT onder dit fonds 12 binnenvaartscholen
staan, welke door circa 3000 varenden worden
bezocht.
DAT voortaan rechtstreeks radio-telefoonge-
sperkken, behalve met de Ver. Staten, ook
kunnen worden gevoerd met Alaska, Costa-
Rica, Guatemala, Haiti, Hawaii, Honduras,
Nicaragua, Panama en Porto Rico.
DAT d*e zaaizaadregeMmg 1946-'47 o<p 7 Juli
in werking treedt en inlichtingen hierover
zijn te bekomen bij die plaatselijke bureau-
houders.
DAT te Standdaarbuiten (N.B.) voor
f 25.000 vlas verbrandde doordat kinderen
met vuur speelden.
Vierjarig meisje door vrachtauto!
doodgereden
Droevig ongeluk op de Koepoortsbrug.
Hedenmiddag, kort na schooltijd, heeft op
de Koepoortsbrug bij de Heerenstraat een
ernstig ongeluk plaats gehad, waarbij de
4-jarige Willy van Dijk, wondende Pieters
kerkgracht, om het leven is gekomen. Het
meisje liep met een vriendinnetje vanuit de
Fröbelschool, Heerenstraat naar huis, toen
op de Koepoortsbrug 2 vrachtauto's uit tegen
overgestelde richting de brug opreden. Het
kind, dat vlak naast het trottoir liep, werd
door de achterwielen van de passeerende
auto gegrepen en vrijwel op slag gedood.
De politie stelt een nader onderzoek in.
BEGRAFENIS EDUARD VETERMAN
De stoffelijke overschotten van den beken
den tooneelschrijver Eduard Veterman en van
zijn echtgenoote zullen morgen van 10.45 tot
12 uur in den Stadsschouwburg te A'dam wor
den opgebaard. De begrafenis vindt plaats om
2 uur op de begraafplaats „Den en rust" te
Bilthoven.
schijnt echter met een kabinet voor den dag
te moeten of te willen koanen ten zette,
ondanks alle crisisverschijnselen, zijn po
gingen en besprekingen voort.
Vast schijnt thans wel te staan, dat Scher
merhorn en Logemann niet in het kabinet
terugkeeren. De P. v. d. A. zal deze pro
minente figuren moeten prijs geven. Even
als den heer v. d. Leeuw.
Minister Vos schijnt genoegen te moeten
nemen met als opvolger voor den heer van
Schalk aan Verkeer en Energie op te treden
en zijn sleutelpositie aan Handel en Nijver-
heddi te verliezen.
Minister Ringers maakt weer goede kans
om tot het „blijvend gedeelte" te gaan be
hoor en.
Voor Overzeesche Gebiedsdeel-en en Bui—
tenlandsche Zaken waren,, naar we verna
men, Zaterdag nieuwe besprekingen geënta
meerd met een Leidsch kenner van Indische
Zaken, een hoogleeraar, die ons als vrij ge
matigd beschreven werd, terwijl de heer v.
Royen mogelijk vervangen zal worden door
een der departementale leidende figuren.
De minister schijnt er op te rekenen, dat
zijn pogingen, na zooveel veranderende
aspecten, ditmaal zullen slagen.
ENG. WAARDEERING VOOR NED. LEGER.
Major-gen. Surtees, commander B.A.O.R.,
heeft, in een brief aan den minister van
Oorlog, zijn dankbaarheid en waardeering
geuit voor de diensten, welke eenheden van
het Ned. leger op de Britsche verbindings
lijnen hebben bewezen.
DE PRINS RICHT ZICH TOT DE
NED. PADVINDERS.
Gistermiddag heeft Prins Bernhard de
Nederlandsche padvinders toegesproken en
hen opgewekt, om in hechte samenwerking
te arbeiden aan den opbouw van ons land.
Deze radio-uitzending was tevens de eerste
van de voortaan wekelijks plaats hebbende
Padvinders-radio-uitzendingen.
De Pedzische minister-president Gkavam
es Sultaneh vormde de democratische partij
van Iran, die vriendschap met alle groote
mogendheden nastreeft. De uiterst linksche
en gematigd linksche partijen in Perzië slo
ten zich aanéén.
In Saksen sprak zich 77.1 pet van de
94.1 ipct der Duitschers die stemden, uit voor
oonfiscaitie van eigendommen van oud-nazi's.
Dr H. J. van Mook
De R.V.D. te 's-Gravenhage ontkent het
bericht in een der Nederl. bladen, als zou
dr H. J. van Mook binnenkort op eigen ver
zoek zijn post verlaten.
Het republikeinsche persbureau „An-
tara" deelde mede, dat het Inheemsehe na
tionale comité besloten heeft om alle gebie
den buiten Java en Sumatra vrij te laten
in het bepalen van hun eigen handelwijze.
Negen Ned. onderzeebooten voeren, vol-
Soekarno
gens „Antara" een actie uit tegen Inheem
sehe zeeroovers in de Straat van Madoera.
Heden zullen 76.000 „pemoeda's" te Ban-
joewangi in opleiding komen voor soldaat
van het Inh. guerilla-leger.
(Vervolg op pag. 2).
Vrij warm, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In het
Z. van het land meest zwakke wind uit Z.
richting, vrij warm, zonnig weer, in het N.
van het larid zwakke tot matige wind tus
schen Z. en Z.W. Aanvankelijk bewolkte
lucht, doch geen regen van beteekenis,
later zonneschijn.
t Prinselijk Paar tijdens de viering van 's Prinsen verjaardag
te Baarn.