„Verbaast u niet a!s wij zelf recht gaan doen'
Een lach in Amerika en 'n traan in Maastricht
Herveusheid te Washington over 't atoom-spook
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 26 JUNI 1946
Een „cri du coeur" van de
illegaliteit
In een algemeen appèl wijzen de Landelijke
Organisatie voor hulp aan onderduikers en
de Landelijke Knokploegen er op, dat nog
tal van personen in offtcieele functies ge
handhaafd worden, die zelf niet gelheel wij
uitgaan en daardoor gedwongen zijn anderen,
die teveel van hen afweten, in 'bescherming
nemen en daardoor bovendien de neiging
hebben oud-verzetslieden te weren.
Als personen, die gezuiverd moesten zijn,
tot eiken prijs gehandhaafd worden, of langs
een omweg weer in eere worden hersteld,
als lieden, die voor den rechter moesten ver
schijnen, vrij rondloopen zonder dat ler uit
zicht Is op berechting, als oud-illegale wer
kers in plaats van op gelijken voet met ande
ren behandeld te worden, over het algemeen
bij het zoeken van een functie nadeel onder
vinden van het feit, dat zij eens hun vrijheid
en hun leven geriskeerd hebben voor hun
land en hun medeburgers, om dan nog maar
niet eens te spreken van voorrang, van her
scholing e.d., als deze en dergelijke feiten
den oud -ill egale werkers nu een jaar na de
bevrijding als resultaat van hun vrijheids
strijd voor oogen staan, dan mag het nie
mand verwonderen, dat hun hart in opstand
is. Dan is het te begrijpen, hoewel niet te
verontschuldigen, dat velen eigen wegen
zoeken te bewandelen, om recht te doen,
waar naar hun diepste overtuiging onrecht
gedaan wordt of rechtspleging uitblijft.
Met nadruk wordt vastgesteld, dat hiet hier
niet gaat om een groep uit het lood
geslagen menschen, noch om personen, die
Bij het veertigste kraakje liep het
scheef
Zeist e.o. verlost van een heeleboel onrust.
Te Zeist werd den laatsten tijd op steeds
driester wijze ingebroken zonder dat de
politie er in kon slagen licht in deze zaken
te brengen. Maar dezer dagen zagen twee
sur vei lieer ende agenten een paar mannen
loopen, die eenige zware pakken droegen.
Bij onderzoek bleken deze pakken kostbare
Perzische tapijten te bevatten, welke even
te voren uit een villa te Zeist waren gesto
len. De mannen werden aan een nader ver
hoor onderworpen en al spoedig kwam uit,
dat zij met een derden kameraad, die in
middels ook is gearresteerd, niet minder dan
40 inbraken te Zeist en omgeving hebben
gepleegd. Van hun omvangrijken buit kon
evenwel slechts een klein gedeelte worden
achterhaald. Naar de helers wordt nog ge
zocht.
WANNEER GAAN WIJ DAAR EENS
MEE BEGINNEN?
In den Volksraad te Kaapstad wordt mo
menteel een wet behandeld, die de verban
ning van alle Duitschers, die tegen de Zuid-
Afrikaansche belangen hebben gehandeld,
uit de Unie en Zuidwest-Afrika voorstelt.
Elk afzonderlijk geval zal door een zg. ver
banningscommissie worden berecht. Onge
veer 3000 Duitschers zullen voor deze com
missie moeten verschijnen.
MARINEMANNEN DIE VOOR HET
VADERLAND VIELEN
Naar de minister van Marine bekend
maakt, zijn gesneuveld: op 4 Mei '46 korp.
mar. J. J. van Bezoyen uit Tilburg en mar.
3e kl. M. H. Klunder uit Deventer; op 10
Mei korp. mar. G. W. J. Uiterwijk uit
Utrecht en mar. 3e kl. J. L. H. Willems uit
Heer (Lbg.); op 21 Mei mar. 3e kl. L. Nie-
velstein uit Waubach (Lbg.); op resp. 11 en
17 Mei mar. 2e kl. P. J. Vos uit Helmond en
mar. 3e kl. W. Vlieg uit Ermelo.
op eigen voordeel uit zijn. Ten onrechte wor
den de verzetsbeweging daden verweten, die
voor rekening van lieden komen, die kort
voor en zelfs na de bevrijding de illegaliteit
zijn binnengeslopen.
Op de betrokken instanties wordt een be
roep gedaan om werkelijk recht te doen en
niiet te wijken voor chantage, corruptie of
omkoop er ij.
TE NEURENBERG WORDT HET O ZOO
SAAI
De pleidooien in Neurenberg mogen., voor
eiken verdachte, niet meer dan een halven
dag in beslag nemen, zoo is gisteren door
het presidium van het Hof bepaald.
MADAME LUPESCU HERLEEFD
In Roemenië is opnieuw de naam van (ma
dame Lupescu, eertijds vriendin van koning
Carol, ter sprake gekomen. Zij eischte nl.
schadevergoeding van de Roemeensche re
geering, wegens confiscatie van vijf huizen
door het bewind van Antonescu.
INVASIEVOORSCHOT PERSONEEL
NIJVERHEIDSSCHOLEN
Bij K.B. is bepaald, dat het z.g.n. invasie-
voorschot aan het personeel der Nijverheids
scholen, voor zoover dit niet geschiedt is, als
nog zal worden uitbetaald.
Sjahrir richt zijn schreden
weer naar Soekarno
In verband met zyn onderhoud
met Van Mook
Sjahrir is gisteren in een Dakota van de
R.A.F. naar het hoofdkwartier van de „In
donesische regeering' te DjogJakairta ge
vlogen, teneinde besprekingen te voeren
met Soekarno en leden van het Nationaal
Werk-Comité. Vermoed wordt, dat o.m. het
jongste onderhoud met van Mook ter sprake
komt.
Op de vragen inzake ontevredenheid in de
Siameesche kampen antwoordde de mi
nister, dat blijkens Roode Kru is -rappor ten
huisvesting en voeding thans voldoende zijn,
doch de gezinshereendging nog te wenschen
over laat. De uit Java geëvacueerde vrou
wen en kinderen ontvangen voldoende geld
en lijfgoed.
De bevolking van Tapanoeli heeft tele
grafisch H.M. de Koningin verzocht om hulp
en samenwerking tusschen Batakkers en Ne
derlanders.
Te Makassar is mr T. C. Lekker kerker,
pres. van den Raad van Appèl, overleden.
Te Batavia is overste J. J. F. Borg-
houts benoemd tot plv. pres. van den krijgs
raad te velde van de Kon. Landmacht.
Het Chin, dagblad „Sinpo" stelt voor,
gedupeerde Chinee zen uit Tangerang naar
Nw Guinea te zenden voor landarbeid.
Kerk en School
Over het begin en het einde
van een huwelijk
Marshall Jacobs in Amerika gaat
trouwen. Op 30 Juni, als U er belang in stelt.
En hij wil het een beetje anders doen dan
een ander. Vandaar dat hij met zijn ver
loofde, Lonnie Cosmar, overeenkwam het
45 voet hoog te doen Dit plaatje laat zien
hoe ze daar samen voor trainen. Dwaas?
Natuurlijk, doch we wenschen de jongelui
toch maar het allerbeste. Want we willen
niqt hopen dat het met ljen gaat, zooals met
de 27-jarige Veronica T., afkomstig uit Zuid-
Slavië, die gisteren voor de rechtbank te
Maastricht verscheen. „Deze vrouw is links
en rechts getrouwd," zei de officier, mr
Een verstandig woord uit een
Egyptischen mond
Amerika heeft momenteel groote zorgen
op het gebied der atoomenergie.
Niet alleen de steeds dichterbij komende
atoombomproeven op de Bikini-atol houden
de gemoederen bezig, ook de discussies in
de V. N.-atoomcommissie en het congres, die
tot doel hebben, de wereld voor een atoom
bewapeningsoorlog te hoeden, werken een
nerveuze stemming in de hand.
Het zeegebied rond Bikini is thans ver-
Het slecht betaalde ambt
Op 1 April j.l. bedroeg het aantal vaca
tures in het wettelijk verplicht personeel
bij het openbare onderwijs 790 en bij het
bijzondere 658 en in het boventallige per
soneel in totaal 288. Bovendien bedroeg
het aantal tijdelijk opengevallen plaatsen
in totaal 2126. Deze gegevens heeft de
minister van Onderwijs verstrekt, naar
aanleiding van schriftelijk ingediende
vragen van het Kamerlid van Sleen.
boden voor vliegtuigen van alle nationali
teiten.
Prof. Oppenheimer, een der belangrijkste
Amerikaansche atoomgeleerden, trok zich uit
de deskundigen commissie, die de resultaten
van Bikini moet bestudeeren, terug, wegens
verschil van meening over de wijze waarop
de proeven genomen worden.
In den Veiligheidsraad kwam men giste
ren tot de conclusie, dat de Amerikaansche
en Russische controle-voorstellen elkaar niet
veel ontloopen en dat men tot een compro
mis moet komen. Een studie-commissie is
ingesteld.
Minder rustig besprak het Amerikaan
sche congres de zaak. De zenuwen speelden
velen senatoren parten, toen men begreep,
dat, door de Russisch-Amerikaansche tegen
stelling, een atoom-bewapeningsoorlog dreigt.
Men zag deze bedreiging vooral, waar de
Russen volhouden, dat de groote mogend
heden vetorecht over het controle-apparaat
moeten houden.
In dit verband is de opmerking van den
Egyptischen gedelegeerde in de Atoomcom
missie der V. N. van belang.
Hij verwierp het denkbeeld van super
staten met vetorecht. Hij begreep het debat
over het laatste niet, nu de geallieerden zich
in den jongsten oorlog juist tegen een
„Herrenvolk" keerden.
Vormen de atoombom-proeven
een gevaar?
Wat twee geleerden er van denken.
Een Fransche luchtvaartdeskundige, Pal-
terie, verklaarde dat de atoombomproeven
op Bikini de veiligheid van de aarde bedrei
gen, zoolang men het effect ervan niet met
zekerheid kan berekenen.
Prof. Piccard, de vermaarde stratosfeerrei-
ziger, betreurde het dat de atoombomproe
ven op Bekini in den Atl. Oceaan zullen wor
den gedaan. De mogelijkheid bestaat, dat het
zeewater zich onder den invloed van de ge-
welidge hitte zal omzetten in helium, waar
door de ontploffing sneller plaats zou heb
ben. De waarschijnlijkheid van een ramp
achte prof. Piccard echter niet groot.
zijn requisitoir en hij eischte
6 maanden-
en oorlogsdrarma im zakformaat.
De vi-ouw verklaarde, dat haar mam in 1944
door de Duitschers was gevangen genomen
en gefusilleerd. Haar beide kinderen waren
omgekomen. Toen maakte ze kennds met
een Maastrichtenaar, die in Duitsdhen dienst
was geweest en zich bij de Partisanen had
aangesloten. Na de bevrijding wilde deze
haar helpen uit het land te komen, doch dit
was slechts mogelijk als ze trouwden. Dat
gebeurde op 17 Juni 1945 en het echtpaar
kwam tenslotte terecht in een kamp bij
Maastricht, waar de man door dien P.O.D.
werd gearresteerd. Daar vernam de vrouw
dat haar man reeds gehuwd was. Daarna
maakte zij kennis met zekeren O. te Eind
hoven, die haar meenam naar Vlaardingen.
Nadat deze haar had verzekerd, dat het
huwelijk met den Maastrichtenaar niet gel
dig was hij had ernaar op het stadhuis
geïnformeerd trad ze op 17 October 1945
met hem in het huwelijk. De vrouw ver
klaarde geheel te goeder trouw te zijn ge
weest. De officier merkte op, dat ook tegen
O. een vervolging zal worden ingesteld.
Uitspraak 4 Juli.
Twee groepen Engeland
vaarders verraden
Bevestiging van het doodvonnis geëischt.
(Van onzen verslaggever voor rechtszaken.)
Wegens verraad in Maart 1942 van" een
aantal Engelandvaarders aan den S.D., ten
gevolge waarvan werden gearresteerd
en een zestal ter dood gebracht, w.o. een
broer van mr G. J. van Heuven Goedhart, den
oud-Min. van Justitie te Londen, was de Rot
terdammer Hendrik Luyendijk door het
Bijz. Gerechtshof ter dood veroordeeld. Verd.
zou op 21 Maart 1942 de Engelandvaarders
in 2 groepen naar Simonshaven overbrengen,
vanwaar zij naar Engeland zouden trachten
te komen. Verd. had hiervan mededeeling
aan de S.D. gedaan, die toen tot arrestatie
overging.
Vandaag diende de zaak voor den Bijz.
Raad van Cassatie te Den Haag.
De-verdediger, mr J. An erna, uit Rot
terdam, zeide, dat niet bewezen is dat verd.
het verraad pleegde, hoewel veel tegen hem
pleit, doch hij heeft voorts niet kunnen ver
moeden, welke gevolgen het verraad zou
hebben. PI. drong op een minder zware
straf aan.
De Proc.-fiscaal prof. Langemeyer,
zeide dat bij hem niet den minsten twijfel
aan de schuld van verd. bestaat. Ook verd.
was gearresteerd met de Engeland-vaar-
ders, doch dienzelfden nacht al vrijgelaten.
Hij heeft verder beloofd voor de S.D. te zul
len werken. Spr. vroeg bevestiging van de
doodstraf.
Op Vrijdag 28 Juni a.s. om 4 uur zal
mr H. F. W. D. Fischer, benoemd tot gew.
hoogleeraar in het oud-Vaderlandsch reelat,
zijn ambt aanvaarden met het uitspreken van
een inaugureele oratie in het Groöt-Audito-
rium van het Academiegebouw.
De Ned. Kamer van Koophandel te
Genève heeft haar 30-jarig bestaan herdacht.
Brammetje Flapoor en z'n vrienden
Door G rh ROTMAN'
17. En 't gemeenste was, dat de rovers ook
Brams snuit vastbonden, omdat hij probeer
de, daar de touwen mee los te maken! Ein
delijk. toen het geld geteld was, gingen de
Bedoeïnen er mee weg; zeker om het ergens
te begraven! Maar wat was dat? Werd
daar niet zachtjes aan het touw gemorreld,
waarmee Brams handen gebonden waren? Hij
keek voorzichtig omJawel hoor, het was
Menelik! Straks vertel ik alles wel!" zei hij,
„gauw!" En hij maakte Bram en Tom allebei
k>s.
18. Onder het zeil van de tent door kro
pen-ze haar buiten. De paarden der rovers
stonden er nog. Snel klommen ze op één
er van; Bram nam de teugels, en voort ging
het, als de wind zo vlug. Waarheen, dat wis
ten ze zelf nietl „Ik had de rovers gezien,
ben ze stilletjes gevolgd en zag, hoe ze jul
lie pakten!" vertelde Menelik onderweg.
Zo'n handige aap! Plotseling zei Bram: „Wat
staat daar nu, daar bij dat palmbosje?" En
hij wees op 'n vreemdsoortig ding in de verte.
Ncd. Herv. Kerk.
Beroepen: te Aalsum (toez. E. Snel
ler, cand. te Rotterdam; te Borssele W.
Lourens te Angeren: te Castriicum L. Canne-
gieter te St. Jacobi-Parochie; te Rhenen A.
Klein Kranenburg te Hagestein; te Rotter-
dam-Charlois (8e pred.pl.) D. Westerveld te
Breda; te Utrecht C. B. Burger te Deventer.
Aangenomen naar Castricum L.
Cannegieter te St. Jacobi Parochie; naar
Deventer G. Moen te Eibergen; naar Usselo
(toez.) J. D. Michon te 2e Exloërmond.
Bedankt: voor Emmen (Evang.) D. ter
Steege te Zevenhuizen (Z.-H.); voor Oud-
Karspel-Noord Scharwoude (toez.) M. Blom
te Oosterhesselen.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Haarlem (5e pred.pl.) G.
W. Rijksen te Almelo en A. Vellema te
Zevnhu'ifzen Gron
Beroepen: te Amersfoort (vac. S. J.
Popma) dr N. H. Ridderbos te Voorburg: te
Baarn en te Leiden (voor den arbeid onder
de studeerenden) dr N. J. Hommes te Mid
delburg: te Driesum T. de Boer te Achlum;
te Hoogeveen (vac. J. Meyer) R. de Vries
te Alblasserdam; te Kockengen D. J. Vel-
sink te Musselkanaal; te Leeuwarden (6e
pred.pl.) J. C. Hagen te Zwijndrecht; te
Naaldwijk (vac. J. A. v. Arkel) A. Vellema
te Zevenhuizen (Gron.); te Twijzel A. J. R.
Brussaard, cand. te Bloemendaal, die be
dankte voor Sprang; te Zwolle (5e pred.pl.)
G. Toornvliet te Groningen.
Aangenomen: naar Enkhuizen (vac.
A. J. Boss) K. Dekker te Molenaarsgraaf-
Brandwijk; naar Soestdijk A. Brouwer te
Nes.
Bedankt voor Baarn (vac. J. Bos)
Joh. Blauw te Ede.
Geref. Kerken Art. 31 K.O.
Tweetal: te Groningen (vac. prof. P.
Deddens) H. Knoop te Rotterdam-Delfs-
haven en C. H. Lindeboom Jr te Kampen.
Beroepen: te Bussum cand. C. B.
Plooy te Hilversum
Geref. Gemeenten.
Bedankt voor Middelburg D. L. Aan-
geenbrug te Leerdam.
Doopsgez. Broederschap.
Viertal: te Bolsward mej. da. M. Knot
te Zijldijk, mej. da. H. C. Leignes Bakhoven
te Borne, mej. da. J. H. van der Slooten te
IJlst en mej. da. S. E. Treffers te Stavoren.
GEN. SYNODE GEREF. KERKEN
(ART. 31 K.O.)
Zesde zittingsweek te Groningen
In de zesde zittingsweek van de Gen
Synode der Geref. Kerken (art. 31 K.O.),
welke te Groningen gehouden wordt, heeft
gisteravond na opening door den praeses ds
H. Knoop, dr Doornbos gerapporteerd over
artikel 31 K.O., meer in het bijzonder over
de overgangsbepalingen t.o.v. de predikanten,
die reeds emeriti zijn. De commissie adviseer
de om geen overgangsbepalingen te maken,
wijl hier alleen een taak is voor de betrok
ken plaatselijke kerk. Een voorstel van prof.
Schilder om toe te voegen de overweging,
dat de kerken zullen opgewekt worden de
collecten voor art. 11, (hulpbehoevende ker
ken) te vermeerderen, werd verworpen. De
eindconclusie (geen overgangsbepalingen)
werd aanvaard.
Voorts werd aangenomen de conclusie van
het rapport inzake den tijd van toezending
der synodale agenda door de roepende kerk
aan de plaatselijke kerk. Deze termijn wordt
gesteld op twee maanden voor de opening
der Synode. Tenslotte werd nog gesproken
over de kerkelijke archieven en de histori
sche documentatie. Vandaag komt de Synode
weer bijeen.
Tot hoofdinspecteur van het L.O. met
stand.plaats Groningen is benoemd L. F. Klei-
terp en tot inspecteur in de inspectie Sneek
R. J. Sipkens, terwijl aan R. v. Gaasbeek
op zijn verzoek eervol ontslag is verleend
als inspecteur L.O. in de inspectie Breukelen,
ACADEMISCHE EXAMENS
UTRECHT, 25 Juni. Geslaagd prop. god
gel.: L. Schellevis, Monster; J. Langstraat,
R'dam; W. Polhuys, Zeist; voor kerkel.
voorber. ex. mej. E. Veltman, A'dam; R. J.
Renier, Utrecht; W. Barnard, R'dam; mej.
W. C. van Leeuwen, R'dam; J. Grolle,
Utrecht.
UTRECHT, 25 Juni. Gepromoveerd tot doc
tor in de medicijnen: W. Marsman, arts te
Apeldoorn, op proefschrift: „Over de cen
trale regulatie van het witte bloedbeeld";
idem in de letteren en wijsbeg. Joh. du
Saar, geb. te Kralingen, op: „Het leven en
de composities van Jacobus Barbireau";
idem in de medicijnen: mr P. A. H. Baan,
geb. te Magelang (N.O.-I.), op: „Het min
derwaardigheidsgevoel".
AMSTERDAM, 25 Juni. Vrije universiteit.
Geslaagd doet. paedagogiek: A. Haalboom te
Ermelo (cum laude).
NIJMEGEN, 25 Juni. Geslaagd voor*
cand. klass talen W. J. Peters, te Duiven
(Gld.);voor doet. theol. H. J. Debaar, C. M.
Nijmegen, en J. A. Wielens, Haaksbergen;
doet. Engelsch J. C. Riewald, Doesburg.
LEIDÉN, 25 Juni. Geslaagd voor prop.
godgel.: R. H de Jonge en W. J. Overdiep
en mej. V. Abrahams, allen te Leiden; voor
cand. godgel.: H. A. Laurentius, Leiden.
West-Indië wil zelfbestuur
(Vervolg van pag. I)
Ook in de petitie van Suriname wordt ver
zocht om eigen inwendige aangelegenheden
te mogen regelen en om een eigen consti
tutie vast te stellen.
De constitutie dient aldus een afzon
derlijk memorandum, zoodanig te worden
vastgesteld, dat de Koning voor een periode
van 4 jaar een gouverneur benoemt, uit een
voordracht, opgemaakt door de Staten.
Algemeen kiesrecht moet worden inge
voerd voor personen boven 21 jaar. De wet
gevende macht zal 'worden uitgeoefend door
den gouverneur en de uit 21 leden bestaande
Staten, welke door de burgers worden ge
kozen. Alle godsdiensten zullen gelijkelijk
worden beschermd. Er zal openbaar en bij
zonder onderwijs worden gegeven.
In een tweede memorandum worden de
artikelen opgenoemd, welke binnen het
raam van de Grondwet zakelijk gewijzigd
kunnen worden. Deze wijzigingen beoogen
hoofdzakelijk de bijzondere bevoegdheden
van den Gouverneur uit te schakelen en
het medezeggenschap der bevolking te ver-
grooten.
De delegaties hebben met H.M. de thee
gebruikt. De delegatieleden verklaarden, dat
het onderhoud een zeer hartelijk karakter
droeg.
In een na het bezoek uitgegeven commu
niqué hebben de delegaties o.m. te kennen
gegeven, dat zij de zorgen van de Ned.
regeering niet willen vergrooten, doch dat
het doel van de petities is een grondslag te
leggen voor samenwerking in Rijksverband
in den geest door H.M. in Haar rede van
6 Dec. 1942 tot uitdrukking gebracht.
Uit Willemstad wordt gemeld, dat Sprockel,
Statius Muller en Gomez zijn aangewezen
tot leden der vermoedelijk in September te
houden Rijksconferentie.
