Gaspari riep gisteren de Hal. republiek uit
Soekarno en Hatia bereid om af ie treden?
Hoe leven wij tegenwoordig in Nederland?
Gen. Winkelman over de Meidagen van 1940
NIEUWE LEIDSCUE COURANT
t
DINSDAG 11 JUNI 1MB
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Drietal: te Amsterdam P. Boerma te
Oudeschoot, C. A. v. Harten te Katwijk aan
Zee, P. C. Vermeulen te Laren (N.H.).
Beroepen: te Berge3'k (toez.) F. Mooi,
cand. te Groningen, te Usselo (toez.) J. D.
Michon te 2e Exloërmond.
Aangenomen: naar Hallum dr. K. E. H.
Oppenheimer te Nieuw-Dordreeht, naar Woer
den J. W. v. Barneveld te Vriezenveen.
Bedankt: voor Surhuisterveen P. Inberg
te Langezwaag, voor Westerhaar (toez.) P. de
Hoop te Ferwerd.
Geref. Kerken
Beroepen: te 's-Gravenzande (vac. D. W.
v. d. Laan) L. Moesker te Rhenen, te Den
Helder (vac. F. Tollenaar) G. Spijker te Urk,
te Makkum J. P. Rozendal te Visvliet.
Aangenomen: naar Geersdijk H. L. V.
Aller, cand. te Beusichem, naar Wetsinge-Sau-
werd dr. W. H. v. Zuylen te Dinteloord.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen: te Rotterdam-Kralingen W.
Scheele te Zwijndrecht.
Aangenomen: naar Meppel J. H. v. d»
Hoeven te Diever. die bedankte voor Treebeek.
Chr. Geref. Kerk
Tweetal: te Gouda J. Kampman te Op
perdoes en M. W. Nieuwenhuyze te 's-Gro*
venhage.
Evang. Lutli. Kerk
Vijftal: te Dordrecht F. v. d. Chijs te
Zutphen, C. H. Lindeyer te Rotterdam, G. J.
Lindeyer te Harlingen, P. G. J.Munter te
Groningen en P. C. Roodenburg te Alkmaar.
Rem. Broederschap
Beroep en:te Wolvega mei. da. J. J. Boer
lage te Tjalleberd.
PERSONALIA.
In het groot auditorium van de R.U. te
Utrecht hield dr A. A. J. van Egmond, be
noemd tot hoogleeraar in de neus-, keel- en
oorheelkunde, zijn inaugurale rede over het
onderwerp: ,,De grondslag van het clinisch
onderzoek in de oorheelkunde".
Prof. dr F. J. J. Buytenidijk, giewoon
hoogl. te Groningen, is benoemd tot gewoon,
hoogl. te Utrecht, om onderwijs te geven
in de ailg. psychologie
NIEUWE PREDIKANTSPLAATSEN.
De Centrale Kerkeraad der Ned. Herv.
Gem. van Amsterdam besloot aan de Gen.
Synode subsidie te vragen voor de stichting
van vijf plaatsen voor evangelisatie-predi
kanten, inclusief een studenten-predikant.
EEN EERVOLLE ONDERSCHEIDING.
Het I.K.O. heeft aan ds. J. v. d. Poel, oud-
Ge ref. predte Giessenda.m, een medaille
uitgereikt als blijk van waardeering voor de
gevaarvolle foura ge-tochten, door hem in
den hongerwinter van 1944 ondernomen voor
de burgerij van Giessendam-Hardinxveld,
meestal naar het frontgebied van het Land
van Altena en Heusden.
HERORGANISATIE CHR. ONDERWIJS
IN INDIE.
Te Batavia is opgericht het „Nood-comité
van Kerk en Zending ter behartiging van
de belangen van het Chr. onderwijs". Hier
door is de behartiging der onderwijsbelan-
gen in handen van een kerkelijke instantie
gekomen, die onder leiding van ds J. C.
Hoekendijk, wnd. zendingsconsul, zal op-
ACAD. EXAMENS.
LEIDEN, 11 Juni. Geslaagd doet. geneesk. 2e
ged. C. Sgoor te Driebergen: J. P. R. Ferwerda
te 's Gravenhage; artsex. Ie ged. J. A. Crezée
te Ridderkerk; artsex. 2e ged. L. C. M.
Schrijvers te Leiden, G. Bossinga te R'dam.
NIJMEGEN, 9 Juni. Geslaagd doet. rech-
ten: mej. A. van Suzante te Boxtel en. die
heer G. A. Jansen op die Han te Nijmegen;
cand. rechten: de dames: W. Dammers té
Dieren, L. v. d. Putt te Eindhoven en de
heer H. Deummer te Alberge.
DE NEDERLANDSCHE TAAL IN
LUXEMBURG.
Het orgaan deir Luxemburgsche groot
industrie wijst er op, dat de studie van de
Niederüandsche taal onmiddellijk dient te ko
men na die van het Fransch en het Duitsch,
zulks vanwege de groeiende economische
eenreid tussdhen de beide landen.
Monarchisten blijven zich nog
heftig roeren
De Italiaansche eerste minister Gaspari
heeft gisteravond verklaard, dat de republiek
is uitgeroepen. Hij voegde er bij: „Zij kan
worden afgekondigd van een balkon, of waar
ook vandaan".
Het vertrek van Umberto wordt vandaag
of morgen verwacht.
In Zuid-Italië kwam het in verschillende
steden tot ernstige botsingen tusschen mo
narchisten en republikeinen.
Te Napels heeft een schietpartij plaats ge
vonden, toen monarchisten trachtten huizen
van communisten binnen te dringen.
De koningsgezinden drongen er het stad
huis binnen en plantten de koninklijke
standaard op het gebouw.
Ned. Marine geeft Australiërs
een lesjes in trouw
Ook in Australië is V-day met een parade
gevierd en wellicht verbazen er zich som
migen over daar heeft de Kon. Ned. Marine
niet op het appèl ontbroken.
Het was nog wel de bemanning van de
„Piet Hein", de torpedojager, die met averij
ligt en niet gerepareerd wordt omdat de
Australiërs het een „besmet" schip noemen, die
daar onze vlag hoog hield.
Zestig Nederlandsche en zes Inheemsche
leden van de bemanning waren het, die in
Sydney aan de parade deelnamen.
„De Ned. strijdkrachten hadden een officieele
Uitnoodiging ontvangen om aan den marsch
deel te nemen en zij aanvaardden dat aanbod
in den geest, waarin het gedaan werd," aldus
verklaarde een Ned. woordvoerder naar aan
leiding van het deelnemen der Ned. troepen.
De dag van de proclamatie van de defi
nitieve resultaten van het referendum wordt
4n Italië tot nationalen feestdag verheven.
De dag na de afkondiging van de Ital.
republiek wordit nationale feestdag.
„GIJ MOET U VERANDEREN"
„Gij moet uw houding veranderen", aldus
die Ga&peri tegen een Joego-Slavischen cor
respondent, die hem vroeg of de republiek
anders tegenover Triëst zal staan, dan de
monarchie
INDIE KORT EN KLAAR
Benden, die zich uitgeven als „Barisan
Rajah" (Volksleger) hebben zich op Su
matra's Oostkust" schuldig gemaakt aan af
persing van Chineezen, waardoor een schade
van f 1.000.000 is geleden.
Vandaag hebben de Chïineezen te Ba
tavia een rouwdag gehouden voor hen, die
te Tangerang werden vermoord.
Een Ned. patrouille heeft 500 Chinee
zen gered, die door extremisten in Kosambi
waren gevangen genomen.
Een Japansch evacuatieschip, dat voor
Tegal voor anker lag, is door een bende
van 150 extremisten aangevallen en buit
gemaakt. De Ned. kanonneerboot „Van
Kinsbergen" heeft daarop het schip „her
overd".
Zaterdag heeft de Amerik. consul-
generaal te Batavia, dr Walter E. Foote,
Amerikaansche onderscheidingen uitgereikt
aan de 8 Ned. militaljrenJ. Poulus, Bin Sa-
loe, Alex Saraun, John Polli, Dick Fuld, W.
N. v. d. Veur, Robert L. Dey en Corn. J.
Overweel.
Het door dr Van Mook in zijn radio
rede aangekondigde overleg met de ver
schillende bevolkingsgroepen zal medio Juli
een aanvang nemen.
Dr van Mook en lul|t.-gen. Spoor heb
ben Vrijdag een bezoek gebracht aan Ned.
eenheden ten Westen en ten Oosten van
Batavia. Ook zijn zij in Tangerang ge
weest, waar zij met eenige vooraanstaande
leden van de Chineesche gemeente hebben
gesproken.
Mannen en vrouwen vormden het groote geallieerde leger. Hierboven de leden van de A.T.S.,
de vrouwelijke transportdienst, op marsch.
Inheemsche voorstellen be
vatten niets nieuws
De Inheemsche tegenvoorstellen zijn thans
zoo goed als gereed. Zij liggen aldus ver
klaren de republikeinsche autoriteiten in het
kader van de besprekingen, welke in de afge-
loopen maanden te Batavia werden gehouden.
Inheemsche kringen te Batavia zijn zich zeer
goed bewust van het feit, dat door de gebeur
tenissen, welke onlangs te Tangerang hebben
plaats gehad, veel schade aan de republiek is
toegebracht.
Op de vraag, in hoeverre de Nederlanders den
nadruk legden op de noodzaak, Soekarno en
Hatta op den achtergrond te stellen, werd door
dezelfde bron aan het A.N.P. het volgende ant
woord gegeven:
CHINEESCH PROTEST OVER TANGERANG
De Chineesche regeerdng heeft bij die Ned.-
Irud. autoriteitan en die Inh. repubiikeinsche
„regeering" een scherp protest ingediend te
gen de maesamtoord vam haar landgenooten te
Tangerang.
„Gedurende de officieele besprekingen, heb
ben de Nederlanders nooit het aftreden van
Soekarno en zijn ploegmaat geëischt. Deze heb
ben echter verklaard, onmiddellijk bereid te
zijn hun posities op te geven, wanneer hun
aftreden in het belang zou zijn van de Inheem
sche „republiek".
K.L.M.-Skymaster vloog in 38 uur
naar Curagao
Constellations zullen het nog 9 uur
sneller doen.
De K.L.M.-Skymaster van Amsterdam is
Zaterdag via New York te Willemstad (op
Curasao) aangekomen, waar hij door honder
den menschen werd toegejuicht. Het vliegtuig,
onder gezagvoerder Hakkenberg, heeft de reis
volbracht in 38 uur. De passagiers waren
enthousiast over de vlugge verbinding Amster
damNew York die tot een tijd van 29 uur zal
worden teruggebracht, wanneer Constellation»
vliegtuigen op deze lijn zullen worden in*
gezei.
Over andere vrouwen die geen
zorgen kennen
li.
(Van een onzer verslaggevers).
Wié zien wil wèar het te veel aan geld in
Nederland op het oogenblik blijft, make een
wandeling door b.v. de Haagsche stadsstra
ten, waar de broodjeswinkels in de avond
uren prima zaken doen.
Het dienstertje, dat me een simpel, nau
welijks warm saucijzebrood j e brengt met
een kopje min of meer drinkbare koffie te
gen den totaalprijs van één gulden en vijf
centen, weet ervan mee te praten. Er zijn
avonden, dat zij aan fooien twintig tot der
tig gulden beurt. En ze vindt het niet eens
veel. „Want als u weet wat de kellners op
het oogenblik verdienen!! En geen belasting,
die er achter kijkt", zegt ze vinnig.
Wat een bénen! Veel verdienen en weinig
belasting betalen. Kon het Nederlandscher?
Maar wie zijn de klanten in deze welrie
kende zaakjes?
Voor het meer end eel meisjes. Zoo van
achttien tot vijf en twintig. Ga eens bij de
kassa staan en hoor de cijfers der afreke
ning: vijf gulden, vier gulden zeventig,
drie gulden vijftig. Dat zijn allemaal heel
gewone bedTagen. De klanten hebben er wel
wat voor gehad: een stuk of wat croquetten,
een paar broodjes „wildfonak", e.en balletje
gehakt of een paar zoute haringen. Hier ziet
men niet op een hapje meer of minder. Als
je maar betaalt. Hoeveel „zwart vleesch"
daarin zit vrage niemand. Er is een bedrijf
ergens in een van onze groote steden, dat
iederen dag twee clandestiene koeien door
den vleeschmolen jaagt. A raison van gemid
deld vijftig cent per kleine portie. Wie klaagt
er, dat er weinig „verdiend" wordt in Ne
derland? Of dat er te weinig vleesch is?
Deze meisjes, die hier en in andere oorden
van vermaak, groote verteringen maken,
avond in, avond uit, zijn het, die het natio
naal budget bezwaren.
Zij komen in de eerste plaats van die rijks
bureau x, waar men zit te springen om vrou
welijk personeel, dat heel eenvoudig werk
moet doen en dat „gekocht" wordt van
partioifliere bedrijven ien rijksinstellingen. De
departementen b.v., die zich wél houden aan
de rijksregeling, die lagere salarissen biedt
kunnen moeilijk personeel krijgen.
Als leek vraag je: Als er dan tóch hooge
loonen betaald worden, waarom benoemt
men in dergelijke functies dan geen jonge
mannen, die met het meisje, waarmee ze
sinds jaren verloofd zijn, kunnen trouwen?
Dan zijn er twee menschen gelukkig.
De aard van het werk is evenwel zoo, dat
een jongeman er geen bevrediging in zou
vinden. Bovendien gaan jongens naar kan
toren om vooruit te komen; meisjes in het
allerbeste geval, om een spaarpot te maken.
Dat daarvan niets terecht komt onder de
huidige omstandigheden, spreekt vanzelf. Er
wordit niet alleen voor het hoofddoekje, dat
Zaterdag jl. in het eerste artikel gesigna
leerd werd, zestig gulden neergeteld, ook
hoeden, mantels, blouses en tal van andere
kleedingstukken plunderen de beurzen. Het
koopen daarvan is nog de minst erge van
de kwalen van dezen tijd. Maar welke ver
houdingen moeten er groeien in dat land,
waar de jongens tegen-heel gewone salaris-
jes moeten werken, of niet werken en die
meisjes gelegenheid krijgen met handen vol
haar geld uit te geven?
De Nederlanders in Londen
Zooals men in ons verslag over de gebeurte
nissen in Londen kan lezen, maakte het Neder
landsche contingent daar een uitstekende in
druk. De officieren ervan zaten o.a. den avond
van Victoryday aan bij den Nederlandschen
Gezant, waar ook de Prins en Prinses gasten
waren.
Vrijdag bezocht Churchill het kamp, waar het
contingent is gelegerd.
Er staan nog verschillende feestelijkheden,
zoowel voor de manschappen als de officieren,
op het program.
Op 13 Juni keert het contingent naar Neder
land terug.
Er zit aan deze zaak ook een andere kant.
Tal van meisjes komen van buiten en moe
ten op kamers gaan wonen. Dat is weer een
onderwerp apart, waar we wellicht nog eens
op terugkomen. Dit staat vast: er zijn hos
pita's die haar gasten honger laten lijden
en uitplunderen in dezen tijd. Honderd tien
gulden voor een heel gewone kamer met
pension is een heel schappelijk prijsje. Het
meisje, dat dan f 150.per maand verdient,
moet door „thuis" gesteund worden. Zij zijn
het niet, die de markt bederven en over hen
gaat het hier niet, maar over de anderen,
die thuis zijn, en een krats behoeven af te
geven.
Een radicale oplossing is: basis salarissen
vast te stellen, die in overeenstemming zijn
met het levenspeil waarnaar Nederland terug
moet in dezen tijd. Voor de meisjes die van
buiten komen zou een toeslag voor het niet
thuis wonen uitkomst brengen.
En dan dienen deze loonen vooral in over
eenstemming te zijn met die der lagere amb
tenaren en der onderwijzers. Want het is
onbestaanbaar en schandelijk, dat een alleen
staande typiste meer „verdient", dan een
onderwijzer met hoofdacte én kinderen. Of
dat de secretaresse van een of andere hooge
departementsambtenaar met een goede f 200
naar huis gaat, terwijl de lagere ambtenaren,
die een gezin moeten onderhouden netto
f 168 krijgen.
De moeilijkheid is, dat ook het particuliere
bedrijfsleven ontoelaatbare methoden toe
past om meisjes te winnen. Emolumenten in
den vorm van sigaretten, vier doosjes per
week, zijn geen zeldzaamheid. En al naar
het bedrijf vervaardigt zijn kleeren, radio's
en andere artikelen ook gewilde lokmiddelen.
Waarom dit alles noodig is?
Dit is de vraag die het hart van het pro
bleem raakt.
Omdat er nog altijd veel te veel jonge-
menschen zijn, die niet behoeven te werken
en rustig thuis kunnen zitten, omdat er in
den oorlog genoeg „zwart geld" verdiend is.
Wanneer de gezinnen, waar twee of drie
meisjes thuis zijn, er eens toe zouden kun
nen besluiten deze dames aan het werk te
zetten, in een huishouding waar hulp noodig
is, of op kantoren waar men ze ook gebrui
ken kan, dan zou er meer aanbod op de ar
beidsmarkt komen, er zouden betere ver
houdingen komen en.... de prijzen zouden
dalen.
Tot nadeel van de broodjeswinkels waar
schijnlijk, maar tot heil van het Nederland
sche volk!
„Send him victorious, happy and glorious" zongen de duizenden, toen Zaterdag de Engelsche
Koninklijke familie Buckingham Palace verliet, om de parade af te nemen.
Tijdens herdenking van 8e R.l.
op den Crebbeberg
Georgandseerd door de comité's „Reünie
stamregiment 8ste R.l." en „Eereschuld en
Dankbaarheid" zijn gisteren in zware regen
buien op den Grebbeberg de gesneuvelde
Ned. militairen van genoemd regiment her
dacht. De oud-commandant van het 8ste
R.I., kol. W. F. Hennink, de aalmoezenier
kapelaan J. G. W. Joosten, de leger- en
vlootprediikant dr. W. G. Barrenstein en de
oud-opperbevelhebber generaal Winkelman
voerden het woord. Nadat kol. Hennink dien
heldenstrijd van onze soldaten, die in de vijf
bange oorlogsdagen het hoogste offer voor
het vaderland gebracht hadden, herdacht
had, betrad generaal Winkelman het podium.
Hij wees o.m. op den voor het leger demora
liseerenden invloed van de gevoerde anti
militaristische propaganda. Voorts zedde hij:
„Wanneer wij in één divisie ?54 mitradHleurs
hadden, dan stelden de Duitschers daar 432
tegenover. Voor onze 18 mortieren hadden
zij er 135 Duitsche. Een lichte divisie van het
Ned. leger bezat 12 pantserwagens, terwijl
een lichte Duitsche divisie er 500 bezat. Wij
'hadden die beschikking over slechts 128
vliegtuigen, die voor alle opdrachten moes
ten vliegen; de Duitschers hadden alleen
voor de Luftlandedivisie, die hier opereerde,
1038 vliegtuigen ter beschikking". De gene
raal memoreerde, hoe bij den Afsluitdijk,
waar het Ned. leger over moderne middelen
beschikte, het den Duitschers niet is ge
lukt door te breken. „Onze mannen", zoo
riep hij uit, „hielden het ondanks alles 5 da
gen vol en ware het niet, dat Rotterdam met
algeheele vernietiging werd bedreigd, dan
hadden onze troepen zich achter de Holland-
sche Waterlinie nog langer kunnen handha
ven". Tenslotte werden kransen gelegd,
bloemen gestrooid en werden enkele couplet
ten van het Wilhelmus gezongen.
