Nog geen einde van de stakingen in Amerika
Regeering van Perzië moet het veld ruimen
NIKUWK LF.tDSCHF COURANT
VRIJDAG 31 MEI 1946
In de vetkolenmijnen werkt
men weer
Woensdag nam het Amerikaansche Huis
van Afgevaardigden de wet aan, die, gedu
rende den tijd, dat het federaal bemidde
lingsbureau pogingen doet om arbeidscon
flicten bij te leggen, zestig dagen lang sta
kingen verbiedt. Het voordeel voor de regee
ring is, dat zij ndet, zooals onlangs bij de
spoorwegstaking, voor de desorganisatie van
het heele maatschappelijke leven staat, ter
wijl er in die zestig dagen genoeg pogingen
gedaan kunnen worden om het stakings
gevaar geheel af te wenden. Thans zal de
president de wet teekenen.
Niettemin duren in de verschillende be
drijven de conflicten voort.
Zoo legden 75.000 arbeiders in de anthra-
Cietmijnen het werk neer, nadat zij zagen
hoe hun 400.000 collega's uit de vetkolen
mijnen weer aan het werk gingen, na een
volledige overwinning behaald te hebben.
Die kregen n.l. de gevraagde loonsverhoo-
ging van 18% cent per uur en ontvingen
voor hun ziekenfonds, waarover wij Woens
dag schreven, een organisatievorm waarmee
De rehabilitatie van den heer
H. G. Hey
Men trekke geen verkeerde conclusies
In ons bericht van 29 Mei j.l. betreffende de
rehabilitatie H. G. Hey komt een zinsnede voor,
welke, naar ons gebleken is, tot ernstig mis
verstand aanleiding kan geven en wel de vol
gende: „Een jaar lang was de Heer Hey uit
geschakeld, maar ook een jaar lang is nu met
de textielvoorzieningen in Nederland geknoeid.
En nu dé zaak volkomen in den knoop zit,
mag de Directeur van Distex weer terug
komen."
Nog daargelaten het feit, dat de heer Hey
in eerste instantie gestaakt werd als directeur
van 't Rijkstextielbureau te Arnhem en dien
tengevolge ook als Directeur van Distex, stel
len wij er prijs op te verklaren, dat het geens
zins in onze bedoeling lag hiermede critiek te
leveren op het beleid of de activiteit van het
betrokken Rijksbureau, dat gedaan heeft, wal
menschelijkerwijs mogelijk was, om de textiel-
voorziening zoo goed mogelijk te doen ver-
loopen.
Vooral insiders weten hoe Distex het afge-
loopen jaar ons volk heeft geholpen.
Na de bevrijding moesten de textielbureaux
in verband met de gewijzigde omstandigheden
opnieuw georganiseerd worden, terwijl het
Rijksbureau te Arnhem zelfs geheel opnieuw
moest beginnen door de aldaar plaats gevon
den verwoestingen.
Het spreekt vanzelf zooals iedere insider
Weet dat, wanneer de industrie slechts een
zeer gering gedeelte van de kolen, welke voor
de normale vooroorlogsche productie noodig
zijn, ontvangt en daarbij personeelsmoeilijk-
heden heeft, terwijl de behoefte aan textiel
minstens het drievoudige is van normale tij
den, de voorziening van het publiek slechts
Zeer langzaam kan geschieden.
Zeker is dit het geval, wanneer uit deze te
geringe productie de oorlogsgetroffenen en
arepatrieerenden moeten worden geholpen, en
daarboven belangrijke hoeveelheden door de
Regeering werden bestemd voor het leger, de
mijnwerkers en andere bepaalde groepen van
Werknemers.
De mogelijkheid tot snellere bevrediging van
de behoefte zou alleen aanwezig geweest zijn
door grooteren inmoprt. Hiervoor werden echter
geen voldoende deviezen toegestaan, terwijl het
gehalte der door de Regeering in Amerika
reeds aangeköchte goederen van voldoende be
kendheid mag worden geacht.
Onze eenige bedoeling was juist ten aanzien
van deze laatste punten critiek te leveren op
het Regeeringsbeleid. Zelfs de Heer Hey zou
hieraan in het afgeloopen jaar niets hebben
kunnen veranderen!
ONZE CONCLUSIE
(Vervolg van pag. 1)
Gewestelijke omstandigheden, de figuur
van de lijsttrekkers en dergelijke factoren
spreken steeds een woordje mee. En vaak
ook wordt de beteekenis van de politieke
overtuiging voor het gewest niet even sterk
gevoeld als wanneer het geheele land üjn het
geding is.
Zuid-Holland en in het bijzonder R'dam
en Den Haag verdient voor de A.R.P. een
eervolle vermelding. Hier schuilen beloften
Voor de Raadsverkiezingen.
De herkozen of nieuw gekozen leden voor
de verschillende fracties wacht in den ko
menden tijd een moeilijke en gewichtige
taak.
Wij verheugen er ons over, dat bij de
nieuwen verschillenden zijn, die in him om
geving reeds een groot vertrouwen hadden
verworven en nu in een vertegenwoordigen
de functie blijk zullen kunnen geven van
hun toewijd'img en bekwaamheid in het be
hartigen van 's lands belang. Gemakkelijk
zal hun taak daarom niet zijn, omdat deze
verkiezingen in den linkerhoek wel weer
een sterke verschuiving naar het extremisme
hebben gegeven.
Ook dit mocht na den uitslag van 17 Mei
Worden verwacht.
Thans zijn eveneens iets meer concrete
Cijfers te geven over den omvang, waarin
dit extremisme van links in de Eerste Ka
mer een plaats zal krijgen. De vier N.S.B.'ers
zullen wij niet terug zien; er komen wel
vijf communisten.
Er is in den lande stellig nog een man, die
met meer dan gewone belangstelling van den
Uitslag dezer verkiezingen kennis neemt. Dat
is di2 kabinetsformateur. Ook hij zal onder
den indruk moeten komen, zoowel van de
stabiliteit als van de beweging, waardoor
deze verkiezingen zich kenmerken.
De kabinetsformateur zal, indien hij uit
sluitend een samengaan van de Kath. Volks
partij en P. v. d. A. mocht overwegen, tot
de overtuiging moeten komen, dat daarbij
wel een langzamerhand tamelijk labiele part
ner wordt opgenomen. Hij zal voorts de ge
dachte steeds minder van zich kunnen afzet
ten, dat hij door zulk een formatie belang
rijke en stabiele krachten verwaarloost, wat
ons land in dezen tijd van nationalen nood
minder dan ooit hebben kan.
De idee, welke wij hier en daar vermeld
zagen, dat minister Schermerhorn ook in het
door dr. Beel gevormde kabinet stellig als
minister-president zou kunnen optreden, een
Idee van toch reeds dubieuze waarde, vindt
in den uitslag dezer laatste verkiezingen wel
bijzonder weinig aanmoediging. Het is bij
Verkiezingen altijd een kwestie van winst of
verlies. Welnu, wij hopen, dat ook de for
mateur met dezen uitslag zijn winst zal doen.
Indien dit werkelijk het geval is, zal het een
winst zijn, welke wij en ops land en hem
gaarne gunnen.
zij zich volkomen kunnen vereendgen. Thans
worden voor de anthracietmijnen dezelfde
rechten gevraagd.
In New-York staakten gisteren de arbei
ders van de Hudson-Manhatten'-lijn, een
forensenspoorweg, daar de directie ver
klaarde niet in staat te zijn de toegezegde
loonsverhooging uit te betalen.
Tusschen de zeelieden en havenarbeiders
en hun Werkgevers is nog geen spoor van
overeenstemming. De arbeiders vragen 12
dollar 55 cent per maand méér en overwerk-
toeslag. Krijgen zij dat niet, dan gaan zij
15 Juni a.s. in staking.
Communistische dames verlangen
toch suiker
„Regeering moet maar zorgen dat er
voorraden zijn".
Het communistische Alg. Vrouwenverbond.
afd. Rotteram, heeft in een telegram aan
mlm. Schermerhorn geprotesteerd tegen de
stopzetting der suikerrantsoeneering, daar
het Ned. volk niet de dupe mag worden van
geschillen tusschen werkgevers en werk-*
nemers. Daar stakingen thans aan de orde
van den dag zullen zijn, is het Verbond van
meening, dat de Regeering door het bijtijds
aanleggen van voorraden moet voorkomen,
dat de gezondheidstoestand van het Ned.
volk niet verder wordt aangetast.
Schiphol kan niet wachten op de grillen der Amsterdamsche onrustsotkers en dus stak
de genie de handen uit de mouwen. De vlag staat al op de barak. Bravo kerels!
De Russen eischen een
vazallen-kabinet
De Iraansche of wel Perzische premier
Sultaneh diende, aldus Reuter, het ontslag
van zijn kabinet in. Men verwacht, dat hij
opdracht zal krijgen een nieuw bewind te
vormen, waarin uitsluitend pro-Russen zit
ten. Sultaneh droeg Hussein Ala, die Perzië
in den Veiligheidsraad vertegenwoordigde,
op, geen verklaring meer in den Raad af te
leggen. De caputulatie der Perzen is dus vol
komen.
Twee Iraansche officieren, die in Tebris
gevangen gehouden werden, zond Azer-
Eerste Ned. schip uit Australië
vertrokken
Ondanks bedreiging van de vakvereenigingen
Twee vertegenwoordigers der vakvereeniging
te Sydney zijn er niet in geslaagd te beletten,
dat het Ned. schip de „Tosman" gisteren naar
Batavia is vertrokken, ondanks bedreiging met
geweld jegens de Australische leden der be
manning.
De „Tasman" heeft 150 Ned. geëvacueerden
aan boord, benevens een groote hoeveelheid
voedsel ten behoeve van diegenen, die onlangs
uit de Japansche kampen werden verlost.
De zaak van den ex-burgemeester
van Barendrecht
Haagsch Bijz. Gerechtshof verlangt nieuw
onderzoek.
(Van onzen verslaggever voor rechtzaken)
Het Bijz. Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft
heden, bij vervroegde uitspraak in de zaak
tegen den ex-N.SJB.-burgemeester van Baren
drecht, Richard Brunsveld, een hernieuwd on
derzoek gelast om nieuwe getuigen te hooren.
De Proc.-fiscaal had tegen verd. de doodstraf
geëischt, wegens hulpverleening aan den vijand
o.a. het geven van de lijst met namen van
onderduikers aan de Duitschers, waardoor 2
personen zijn overleden in een concentratie
kamp.
CENTRAAL STEMBUREAU.
De voorz. van hot Centr. Stembureau ter
verkiezing van de leden der Prov. Staten
van Zuid-Holland brengt ter openb. kennis,
dat de openb. zitting voor de loting bedoeld
in art. 104 laatste lid van de Kieswet, zal
worden gehouden op 4 Juni te 16 uur ten
Stadhuize, Groenmarkt, en dat onmiddellijk
daarna de openbare zitting bedoeld in art.
107 van de Kieswet ter bekendmaking van
den uitslag der stemming zal worden ge
houden.
•beidsjan op verzoek van Teheran terug.
Radio Tebriz zeide „dat de houding van
Pisjevari overal diepen indruk heeft ge
maakt".
De nieuwe Eerste Kamer
De uitkomsten van de door ihet A.N.P.
verrichte berekeningen om te komen tot
de samenstelling der nieuwe Eerste Ka
mer, zijn geen definitieve cijfers. Dit
geldt trouwens van alle cijfers, welke
door het A.N.P. verzameld en gepubli
ceerd zijn. De officieele telling verloopt
^vat langzamer doch is de eenige, welke
rechtsgeldigheid bezit. Als regel wijken
echter de voorloopige tellingen nanwelijks
van de officieele af.
Evenwel doet zich ditmaal bij de be
rekeningen voor de samenstelling der
Eerste kamer ook nog een juridische
kwestie voor. De bedoelde berekening is
van nature eenigszins gecompliceerd.
Zooals men weet worden de leden der
Eerste Kamer door die van de Provin
ciale Staten gekozen. Dit geschiedt echter
niet in een plenaire vergadering, doch
in vier groepen, t.w. Noord-Brabant, Zee
land, Utrecht en Limburg (le groep);
Gelderland, Groningen, Overijsel en
Drente (2e groep), Noord-Holland en
Friesland (3e groep) en Zuid-Holland (4e
groep). Bovendien wordt in overeenstem
ming met het bepaalde in artikel 114 der
Kieswet aan elke voor dit doel uitge
brachte stem een zekere stemwaarde
toegekend, welke verband houdt met het
inwonertal der provincie, voor welke de
betrokken afgevaardigde zitting heeft.
Deze stemwaarden varieeren van 60 (Zee
land) tot 264 (Zuid-Holland). Bij Mi-
nisterieele beschikking van 23 Mei j.l.
heeft de Minister van Binnenlandsche
Zaken deze in de Kieswet vastgelegde
stemwaarden gewijzigd. Er bestaat even
wel verschil van inzicht over de vraag of
deze wijziging bij Ministerieele beschik
king kan geschieden, dan wel of hiervoor
een wetswijziging noodig is. Dit juridisch
geschil zal binnenkort wel opgelost wor
den, doch ons interesseert op het oogen-
blik alleen de vraag of het resultaat der
berekeningen onder de oude stemwaarden
anders zal uitvallen dan onder de nieuwe.
Het A.N.P. heeft te dezen aan alle on
zekerheid een einde gemaakt door de be
rekening tweemaal uit te voeren, een
maal op de oude en eenmaal op de
nieuwe wijze. Verrassend was. dat de uit
komsten beide malen dezelfde waren,
zoodat voorshands veilig mag worden
aangenomen, dat de juridische kwestie
in verband met de zoo juist gehouden
verkiezing slechts academische waarde
heeft.
DE LUCHTREIS VAN DE PEGASUS
Door G TH ROTMAN
51. De politie is er natuurlijk achter ge
komen dat we een portie gemeentegas ge
kaapt hebben", vervolgde hij En jawel, hij
had goed geraden!
„Halt! Politie!" klonk het uit het vlieg
tuig. Meneer Van Emmen raakte nu hele
maal van streek. In plaats van op de rem,
trapte hij op het gaspedaal, met het gevolg,
dat de Pegasus des te sneller voortschoot.
Pang! Daar klonk een sehot, en het vol
gend oogenblijk werd een lasso om een der
poten van de Pegasus geworpen.
Het gevolg was, dat de Pegasus opeens
sterk overhelde, en daar zij zich juist boven
de rivier bevonden, schoten onze drie lucht-
helden met een luide plons het water in,
terwijl de Pegasus, waarvan de motor nog
steeds in volle werking was, als een razen
de rondzwom.
Op de plaats, waar het beklagenswaar
dige drietal in het water gevallen was, bor
relden grote luchtbellen op....
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te DonkerbroekHaude
(toez.) P. C. A. v. d. Hoff te BeetsOuden
dijk; te Godshuizen A. T. Scholte te Wir-
dum; te Goes J. H. Hartzheim te Halle
(Gld.) en H. v. 't Hof, voorg. der Evang.
Gem. te Tiel; te Hardegarijp (toez.) G. H.
Scholte te Jelsum; te Harlingen (toez.) A.
C. D. v. d. Bosch te Well en Ammerzoden;
benoemd tot evang. bij de Herv. Gem. te
Blij kam G. Hopster te St. Jacobaparochie;
te Klaaswaal A. L. v. d. Smit te Waspik; te
Spijkenisse (toez.) A. E. D. A. Ravesloot te
Opende; te Westeremden mr J. Schoenma
ker te Kolham.
Aangenomen: naar Coevorden A. J.
Engels te Grootegast.
Bedankt: voor Klundert K. M. Vogel
te Heusden; voor Vlaardingen (vac. G. Lans)
N. den Oudsten te Asperen en (vac. A. J.
v. Rijn) C. A. v. Harten te Katwijk a. Zee.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Amersfoort, J. G. Ade-
ma te Rotterdam-Delfshaven; te Enkhuizen,
H. J. Swierts te Tholen; te Hazerswoude,
J. F. H. v. d. Bom te IJlst; te Hoogvliet, M.
van den Bosch, evang pred. te Breda; te
Sprang, cand. A. J. H. Brussaard te Bloe-
mendaal; te Wommels, cand. W. v. d. Kolk
te Enkhuizen.
Bedankt voor Hillegersberg-Terbreg-
ge, L. Bhjdorp te Overveen; voor Niezdji,
S. Bosma te Grauw.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.).
Beroepen: te Ermelo, L. Doekes te
Rotterdam-Fijenoord; te Rijnsburg, J.
Waag meester te Murmerwoude.
Geref. Gemeenten.
Tweetal: te Wolphaartsdijk, D. L.
Aangeenbrug te Leerdam en L. Rijksen te
Leiden, waarvan eerstgenoemde werd be
roepen.
Vrij Evang. Gemeenten.
Beroepen: te Yerseke, C. Zijlstra te
Enschedé.
PERSONALIA
Benoemd tot buitengew. hoogleeraar in
de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de R.U.
te Groningen, mr. P. W. A. Immink te Utrecht;
tot hoogleeraar in de faculteit der geneeskunde
aan die R.U. dr. J. R. Prakken te Amsterdam;
tot hoogleeraar in de faculteit der rechtsge
leerdheid aan de R.U. te Leiden, om onderwijs
te geven in het oud-vaderlandsch recht, mr.
H. F. W D. Fischer, thans belast met het
geven van onderwijs in dit vak.
Ter benoeming van een gewoon hoog
leeraar in de Heelkunde aan de Gem. Uni
versiteit te A'dam zijn voorgedragen dr S.
Boerema te Groningen en dr H. Wamsteker
De Ned. Herv. predikanten ds. J. W. J.
Addink te Heeze, ds. A. A. Bruins te Ommen,
ds B. de Jong te Medemblik, ds J. J. v. d.
Poll te Oene, ds. A. G. Kloots te Winterswijk,
ds H. Visser te Terborg en ds M. C. v. Wijhe
te Vught hebben in verband met het bereiken
van den 65-jarigen leeftijd allen eervol emeri
taat ontvangen.
Dr E. A. A. de Vreede, predikant bij de
Prot. kerk in Ned.-Indië, thans met verlof hier
te lande, stelt zich beroepbaar in de Ned. Herv.
kerk. Dr. de Vreede, die in '24 candidaat werd
in Zeeland arbeidde in- Imddë te Ambosina,
Timor-Koepamg, Tamonon (Minahassa), Ba
tavia en Median.
Drie nieuwe Zendelingen werden
geordend
Druk bezochte Zendingsdag te R'dam.
Onder groote belangstelling (ook van ge
repatrieerd!? Zendingsarbeiders) werd giste
ren te Rotterdam de jaarlijksche Zendings
dag der samenwerkende Zendingscorporaties
Oegstgeest gehouden.
's Morgens vond in de volle Prinsenkerk
een dienst plaats, waarin voorging dr. W. F.
van Leeuwen, die zijn gehoor bepaalde bij
Handelingen 1 1.
Daarna vond de ordening plaats van drie
nieuwe zendelingen, de heeren A. Rigters,
R. G. Vleeming en T. van Weelie. Nadat dr.
K. J. Brouwer de gebruikelijke uitreiking
der Bijbels had verricht, wierd nog door zen
deling van Weelie het woord gevoerd.
In de eveneens zeer druk bezochte mid
dagbij eenkomst in de Zendingskapel aan de
Gerard Scholtenstraat werden vier nieuwe
zendingsdi reel) ?u ren geïnstalleerd, mej. C.
B. Rijnders, mr S. G. Graaf van Rand-
wijck, dr. W. F. Dankbaar en ds. A. M.
Knottnerus.
Deze installatie geschiedde door dr. J. J.
Stam, die een toespraak hield n.a.v. enkele
verzen uit Fil. 2. Tevens werden de direc
teuren toegesproken door dr. Brouwer, zelf
re?ds vele jaren Zendingsdirecteur.
Dr. Dake, gerepatrieerd zendeling-arts,
hield vervolgens een inleiding over het Zen
dingsziekenhuis van Modjowarno in oor
logstijd.
Het Eeuwfeest van „De
Klokkenberg"
Reden van Minister van der Leeuw.
De minister van O., K. en W., prof. v. d.
Leeuw, heeft Woensdag ter gelegenheid van
het 100-jarig bestaan van de kweekschool
„Chr. Normaalschool op den Klokkenberg
te Nijmegen" een rede uitgesproken.
Hij prees den geest, die thans zoovele jaren
aan ..dein Klokkenberg" heeft geheerscht,
als een voorbeeld voor waarachtig Chr. On
derwijs, en zeide, voorts, dat, wanneer van
bepaalde zijde gesuggereerd wordt, dat spr.
zou willen gaan in de richting van een
modem clericalisme en de verzorging van
het bijzonder onderwijs aan de kerken zelve,
in plaats van aan vereenigingen opdragen,
dan is zulks alleen juist, wanneer men zijn
positie in de kerk beschouwt. De minister
hoopt echter genoeg besef te hebben van de
verantwoordelijkheid van .een dienaar der
kroon, om hier de vrijheid van den staats
burger niet slechts te respecteeren, maar
ook tegen eiken aanslag in bescherming te
nemen. Wil een groep Nederlanders het bij
zonder onderwijs behartigen via de van ouds
bestaande vereenigingen, dan is dat niet
slechts hun goed recht, maar het is de plicht
van de overheid hen hiertoe in staat te
stellen. Immers, staatkundig gezien, gaat het
hier slechts om een niet genoeg te waar-
deeren goed: de vrijheid van onderwijs,
d.w.z. de vrijheid van de ouders, om de op
voeding hunner kinderen te doen geschie
den naar die beginselen, welke zij de hoogste
achten. Deze vrijheid is de quintessence van
de Nederlandsche onder wijs wetgeving en ik
durf te zeggen, dat die bij mij even veilig
is, als bij wie ook. Ook ih dit opzicht heb
ben Christenen, die de oude paden bewan
delen, geen monopolie.
De minister deelde tenslotte aan mevrouw
Oosterlee-Haspels haar benoeming mede tot
Ridder in de Orde van Oranje Nassau, als
erkenning van de groote verdiensten der
school gedurende een eeuw voor de onder
wijzersopleiding en in het bijzonder van haar
verdiensten voor deze school in zeer moei
lijken tijd.
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM, (Gem. Unriversatett)29
Mei Bevorderd tot arts de heeren J. H.
Augustijn, (Soerakiairta), S. J. C. Venekamp
(A'dam), K. C. Korff (A'dam), G. van Zadel
hof if Ouder-Amstel) en C. W. A. Wiemer
(Nijmegen). Geslaagd airtsex. le gèd. H. O.
Heineman, H. H. J. Classen en A. Groenmk.
