*lteuuie ^Triïtsrljf GTmtranf
Scheveningsche haringvloot naar zee vertrokken
N.S.B.-ers krijgen uitgegeven meubilair niet terug
VRIJDAG 24 MEI 1948
2e Serie! 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. S9t
Abonnementsprijzen:
1.10 per maand
0.26 per week
13.25 per kwartaal
ft>lj betaling p. kwit.
veria. m. admJcosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
Bfl contract belang
rijke korting
Postrekening 58936
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
ROOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Hoofdredacteur:
Dr E. DIE MER
Redactie:
B. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
n$tiinfuastirf) Ié
jnyn Ijert in te$
jbebUueti
lenspott*
Duizenden deden den schepen
uitgeleide
(Van een onzer verslaggevers)
Een wijde wolkenkoepel staat bovèn een
kalme zee als de fier opgetuigde Sch 89 in
den schemeravond het ruime sop kiest.
Het is de voortrekker van de uitvarende
Scheveningsche haringvloot. De maats staan
wuivend op de voorplecht of achtersteven, of
zijn in het want geklommen om een af
scheidsgroet te zwaaien naar hun dierbaren.
De logger is schier aan den wazigen ein
der verdwenen als de andere twintig vaar
tuigen. nu snel opeenvolgend, de haven udt-
De typische geur van teer en visch hing
over de haven toen tegen den avond de toe
bereidselen voor de uitvaart werden geno
men. De jeugd vermaakte zich in grooten
getale op de loggers en probeerde de touw
ladders. De visschers met den plunjezak op
de schouders begaven zich naar de booten,
vergezeld van moeder-de-vrouw, die een
mand met proviand meebracht. De jongmaat
jes gevoelden zich nogal gewichtig temid
den van hun nog jongere vrienden en een
hunner had, om het effect van zijn nieuwe
visscherskleedij nog te verhoogen, de pet
branieachtig naar het stuurboordsoor ge
trokken.
(Vervolg op pag. 2)
ïoen gisteravond de Scheveningsche haringvloot zee koos, zag het aan de haven zwart
van de menschen. Men ziet hier de eerste loggers vertrekken.
stevenen en met een schorre fluittoon af
scheid nemen.
De haringvisschers zijn uitgevaren! Dit
evenement in het Scheveningsche leven,
fnaar in de laatste zes jaren niet meer aan
schouwd, had het geheele dorp doen uitloo-
pen. Duizenden en duizenden sloegen het
imposante schouwspel van de duinen, dien
boulevard of de havenhoofden af gade- en
deden de visschers op hartelijke wijze uitge
leide.
Aan dezen exodus van haringvaartuigen
was een middag van hard werken voorafge
gaan om de booten op te tuigen.
Tilanus, Bierema en Zandt
bij de Koningin
In verband met de vorming van een
nieuwe Regeering.
H.M. de Koningin heeft thans, in
verband met de kabinetsvorming, de
heeren H. Ws Tilanus, dr S. E. B.
Bierema en ds P. Zandt, respect, lei
ders der C.-H., Lib; en Staatk. Geref.
Kamerfracties, ontvangen.
Samenwerking van C.H., A.R. en
S.G.P. te Leiden?
Er is kans op een gemeenschapplijke lijst
bij de Gemeenteraadsverkiezingen
Zooals bekend, hebben de C.H. en A.R.
kiesvereenigingen te Leiden besloten bij de
a.s. gemeenteraadsverkiezingen met één lijst
uit te komen.
Thans is ook contact gezocht met de Staatk.
Geref. Partij en naar de Nieuwe L e i d-
sche Courant verneemt, heeft de afd.
Leiden der S.G.P. geantwoord, dat zij in
principe tot samenwerking bereid is. Over de
basis, waarop dit zal geschieden, worden nu
de besprekingen voortgezet.
DE „WELTEVREDEN" IN ROTTERDAM
GEARRIVEERD.
Het m.s. „Weltevreden", met 824 repa-
trieerenden uit Indië aan boord, is heden
morgen omstreeks 8 uur te Rotterdam aan
gekomen. Onmiddellijk werd met de debar-
katie een aanvang gemaakt.
PASSAGIERSLIJST „BOISSEVAIN".
De passagierslijst van het repatrieerings-
schip „Boissevain", dat vermoedelijk 31 Mei
in Nederland zal arriveeren, ligt op ons
bureau ter inzage.
EXTRA BON VOOR 1 KG. AARDAPPELEN
In de week van 26 Mei t/m. 1 Juni zal op
de bonnen 236 en 736 1 kg. aardappelen ver
krijgbaar zijn.
Prinselijk Paar in ons land
teruggekeerd
f Ook thans bestuurde de Prins
het vliegtuig.
Gisteravond cxm half 7 zijn Prinses Juliana
èn Prins Bernhard na een zeer gunstige
vlucht van ongeveer twee en een half uur
OP Soestesberg geland.
Omstreeks vier uur was de terugtocht
Vanaf het vliegveld Gointrin bij Genève aan
vaard. Ook ditmaal bestuurde de Prins het
toestel weer zelf. De Prinses en de Prins
hebben zich na aankomst onmiddellijk naar
het Paleis te Soestdijk begeven.
Voor het vertrek uit Zwitserland ver
klaarde de Prinses: „Wij nemen de aange
naamste herinneringen medie van Bern, Ge
nève en het geheele Zwitsersdhe volk".
Prinses Juliana zal 28 Mei
Brabant bezoeken
H. K. H. Prinses Juliana zal 28 Mei een
bezoek aan Brabant brengen, o.a. aan het
land van Heusden en Altena, West-Brabant
en aan het nieuwe Sanatorium „De Klok-
kenberg" te Tilburg.
AUSTRALISCHE GEZANT OP WEG NAAR
DEN HAAG.
De nieuwe Australische gezant in Neder
land, Keith Officer, en zijn derd'e secretaris,
Brian Hill, zijn in een Lancaster-vliegtuig
uit Australië naar Den Haag vertrokken. De
echtgenoote van Brian Hill, een Neder-
landsche, zal met haar baby per boot
naar Nederland reizen.
Beslissing die 't rechtsgevoel
bevredigt
In de St. Crt. van gisteren zijn een aantal
vorderingsbeschikkingen afgekondigd ten
aanzien van het meubilair van N.S.B.-ers.
Het werd hoogst bezwaarlijk, om niet te
zeggen onrechtvaardig geacht om deze meu
belen, welke ten deele aan oorlogsslacht
offers zijn uitgegeven, weder aan de ontsla
gen politieke delinquenten terug te geven.
Dit zou door de tegenwoordige gebruikers,
die reeds het slachtoffer zijn geweest van
oorlogsgeweld als nieuw onrecht worden
gevoeld.
Door de vordering van het reeds uitgege
ven meubilair verkrijgt de Staat daarover
het volledige beschikkingsrecht. Dit zal
worden aangewend in dezen zin, dat het
meubilair in het algemeen zal blijven, waar
het zich thans bevindt. De ontslagen poli
tieke delinquenten komen daardoor in een
soortgelijke positie als die van oorlogsslacht
offers, die hun meubilair hadden verloren.
Ter tegemoetkoming in hun behoeften
Te Overloon wordt een Nederl.
Oorlogsmuseum geopend
Gen.-maj. L. G. Whistier kwam er voor
uit Palestina.
Het feit, dat gen.-maj. L. G. Whistier spe
ciaal per vliegtuig uit Palestina naar Neder
land komt, duidt wel op de bijzondere be-
teekenis, die het Britsche leger hecht aan
de plechtigheid die zich morgen gaat
afspelen in het Brabantscbe plaatsje Over
loon, waar het eerste Ned. oorlogsmuseum
officieel geopend zal worden.
Gen. Whistier voerde het bevel over de 3e
Br. infanteriedivisie, toen deze in October
1944 in de streek van Overloon deelnam aan
de zeer zware gevechten, die daar plaats
vonden.
Het museum exposeert practisöh alles op
het gebied van uitrusting en bewapening,
zooals dit door bedoelde Britsche div. is ge
bruikt.
dient een andere thans afgekondigde vorde
ringsbeschikking. Het meubilair, dat nog in
de opslagplaatsen van het beheersinstituut
aanwezig is, is daarbij eveneens door den
Staat gevorderd en zal, door bemiddeling
van de Stichting politieke delinquenten,
onder hen worden verdeeld.
Staan we daar nu machteloos
tegenover?
Aantal ontsnapte N.S.B.-ers te Hoogerheide
tot 20 gestegen.
Uit het interneeringskamp te Hoogerheide,
eenige kilometers bezijden Bergen op Zoom,
zijn opnieuw drie N.S.B.-ers ontsnapt. Twee
hunner zijn afkomstig uit Eindhoven, een
uit Heerlen (L.). Het aantal N.S.B.-ers, dat
uit dit kamp is ontvlucht, bedraagt thans
ongeveer twintig. In dit kamp zitten geen
zware gevallen, aldus meldt het A.N.P.
(Ofschoon we de moeilijkheden, verbonden
aan de kampbewaking, niet onderschatten,
meenen wij toch, dat niet mag worden ge
rust voor afdoende maatregelen zijn ge
troffen. Anders heeft interneeren weinig
zin. Red.).
MILITAIREN MOETEN POLITIE EN e.C.D.
GEHOORZAMEN.
De minister van Oorlog heeft bepaald, dat
a/He militairen zich behooren te gedragen
naar de aanwijzingen en bevelen van het
personeel der burgerlijke politie, alsook van
den C.C.D. In het bijzonder geldt dit voor
motorisch verkeer dat op smokkelen wordt
gecontroleerd.
BEWAKING INTERNEERINGSKAMPEN
KOMT IN ANDERE HANDEN.
Voor de buitenbewaking der internee-
ringskampen zullen de gezagstroepen geleide
lijk worden vervangen door bewakers, die
rechtstreeks staan onder het directoraat-
generaal der Bijzondere Rechtspleging. Met
deze reorganisatie is belast luit.-kol. J. H.
J. Raat.
DAT van 23 Sept.—2 Oct. a.s. te Zurich een
„Holland-week" zal worden gehouden, waar
op ook Zeeland met eenige stands vertegen
woordigd zal zijn.
DAT de drie dagen geleden uit het Bewa-
Öngskamp op Texel ontvluchte gedetineerde,
I". N. Rijk, zich bij de politie heeft gemeld.
DAT met i.v. Maandag de radiorubriek van
den Landbouw wordt verplaatst van 20.05
uur naar 19.45 uur.
DAT a.s. Maandag om 19.45 een radio
vraaggesprek wordt uitgezonden over het
Visscherij proefstation.
DAT tijdens de afwezigheid van den minis
ter van Marine en Scheepvaart a.i. het be
heer dezer departementen wordt waargeno
men door prof. ir W. Schermerhorn.
DAT als Ned. lid in het Permanente Hof
van Arbitrage is benoemd prof. dr J. H. W.
Verzijl.
DAT op hun verzoek eervol ontslag uit den
militairen dienst is verleend aan res. kol. H.
W. L. Frowein, res.-maj. mr H. F. L. Wen-
Binck en res.-maj. V. F. W. Overbeck.
DAT op 30 Mei de leden van G.O.I.W. uit
de 3 Zuidelijke provincies een contactdag hou
den in het Openluchttheater te Qisterwjjk.
DAT mr H. M. P. H. Schillings benoemd is
tot tuchtrechter voor de voedselvoorziening
in het arrondissement Maastricht.
DAT een Haagsche grossier-detaillist in.
zuivelproducten is veroordeeld tot f 50.
boete en stillegging van zijn bedrijf als gros
sier voor een half jaar met verplichte publi
catie daarvan op z'n perceel wegens clan
destien en handel en een tekort van 1400
rantsoenen.
DAT 30.000 kg Zwltsersche kaas in gerasp-
ten vorm in den handel wordt gebracht,
zijnde een onderdeel van een Ned.-Zwitser-
sche handelsovereenkomst.
DAT de Twentsche Bank 3 pot dividend
zal uitkeeren over 1945.
DAT de gemeentebegrooting van Hilver
sum een tekort van bijna f 3 millioen ver
toont.
DAT kunstterpentijn 1 Juni van den bon
gaat in tegenstelling met hout- en gom-
terpentijn.
DAT de melkafnemers te Delft en Schip
luiden bij minister Mansholt hebben gepleit
voor een verhooging van den melkprijs voor
producenten van 15 ct tot 17 ct per liter.
DAT de Alg. Friesche Hypotheekbank over
1945 geen dividend zal uitkeeren.
DAT gistermiddag de 12-jarige Adri van
Gink in een molen te Roosendaal van een
hoogte van 11 meter viel zonder eenig licha-
melijk letsel op te loopen.
DAT de Prot. kerken in Amerika thans
ook hulp hebben geboden aan het zwaar
getroffen stadje Heusden.
DAT van 6 t/m 20 Juli in de Beatrixhallen
van het Jaarbeursgebouw te Utrecht een na
tionale aardrijkskundige tentoonstelling
„Werkend Nederland" zal worden gehouden.
DAT van 7 t/m. 12 Juli te Londen een
internationaal festival van hedendaagsche
muziek zal worden gegeven, waaraan ook
Nederland meewerkt.
DAT door Nijmeegsche jongeren van di
verse denkrichtingen een filmkring is op-
gerïicht, welke zich ten doel stelt alleen cul
tureel en aesthetisoh verantwoorde films te
brengen.
DAT het 8e Reg. Inf. het plan heeft elk
jaar met Pinksteren op den Grebbeberg de
gesneuvelde kameraden te herdenken, waar
toe vóór 30 Mei kaarten kunnen worden aan
gevraagd op Bosch en Vaartstraat 15 rd,
Haarlem.
DAT voor het voeren van besprekingen
omtrent herstelbetalingen met verschillende
Reg.-instanties op het oogenblik in ons land
vertoeft de Amerik. marine-adviseur mr
William Buff Jr.
DAT gisteren het 1089 ton groote Ned. s.s.
„Midsland", hetwelk tijdens de bezetting
voor de Fransche kust was gezonken, te Hoek
van Holland is aangekomen.
Een stuiver die verkeerd
rolde
Hoeongunstig de motie-Van Poll in
haar uitwerking was, bleek reeds uit
de reactie van Van Mook op den uitslag
der verkiezingen, waarin hij de mogelijk
heid opperde van een roomsch-rood kabinet,
hetgeen voegde hij er uitdrukkelijk aan
toe zou beteekenen dat de politiek ten
aanzien van Indië op geen enkel belangrijk
punt verandert.
Wij hopen, dat hij verkeerd heeft gespecu
leerd, want de Kath. Volkspartij heeft nu.
alle gelegenheid gehad om te constateeren
dat niet vage en dubbelzinnige moties, maar
alleen duidelijke uitspraken en een krachtig
beleid Van Mook en zijn vrienden tot rede
kunnen brengen. Het zou ons niet verbazen,
indien op de actie en de reactie van Van
Poll (rapport en motie) de heer Van Poll
weer eens de actie vaardig over zich voelt
worden.
Onze hoop is niet zonder grond. Zij is
onder meer gebaseerd op den wensch, welke
„De Maasbode" blijkt te koesteren, n.l. dat
we krijgen een kabinet hetwelk:
1. Natuurlijk bereid is aan Indië zelfbestuur
te geven als gelijkgerechtigde naast d«
andere deelen van het Koninkrijk.
2. Minder lichtvaardig zal omspringen met
de Rijkseenheid dan het kabinet-Schermer-
horn.
3. Zich minder eenzijdig dan Van Moofe-
Schermerhorn, dus niet in hoofdzaak met
de groep-Sjahrir en een deel van Java zal
bezighouden.
4. Aan al de deelen en volksgroepen van In
dië gelegenheid zal geven, zich i» volle
vrijheid uit te spreken.
Intusschen zijn dit voor Van Mook nog
vreemde klanken. In de radio-rede, welke
hij dezer dagen hield, klampte hij zich nog
steeds vast aan de semi-democratische ge
dachte, dat alleen Indië-buit en-Ja va-en-Su
matra zich mag uitspreken.
Waarom geldt dit niet voor Java en Su
matra? Tot deze vraag bestaat nog immer
alle aanleiding, vooral nu het rapport-Van
Poll heeft aangetoond, dat het een fictie is
te meenen, dat b.v. op Java als geheel of
zelfs voor het grootste deel de „republiek"
wordt gewenscht.
Het lijkt op het liedje, dat ons in het moe
derland werd voorgespeeld. Daar mochten
we pas ter stembus, toen de politieke wils
vorming vaster vorm had aangenomen, het
geen beteekende, dat eerst de Partij van den
Arbeid moest worden opgericht om ons volk
voor een voldongen feit te plaatsen. Doch
dat stuivertje rolde verkeerd.
En zoo moeten we ten aanzien van Java
en Sumatra blijkbaar ook voor het voldongen
feit van de „republiek" worden geplaatst.
De bevolking mag zich daar niet uiten.
Maar dan zijn wij ook zoo vrij te veronder
stellen, dat Sjahrir en de zijnen de stemming
niet aandurven. Zij hebben terecht geen ver
trouwen in hun eigen gefingeerde doorbraak.
De begeerde „politieke wilsvorming" is ken
nelijk nog geen voldongen feit.
Het nieuwe kabinet zal met dat al ook
aan Indië iets goed te maken, hebben.
De fractieleiders Schouten (A.R.) en
Wagenaar (C.P.N.) in gesprek voor
het Paleis te Soestdijk.
Zware boeten voor hotelhouders
Het Tribunaal te Leeuwarden heeft twee
bekende hotelhouders aldaar, Leendert Barfc«
stra en Binnert Bontekoe, resp. gérant van
de „Groene Weide" en de „Klanderij" ver
oordeeld tot f 250.000 en f 150.000 boete. Beide
hotelhouders hebben groote winsten gemaakt,
door Duitschers en N.S.B.-ers in hun zaak
toe te laten. Bovendien waren zij abonné op
tal van Duitsche bladen. Eerstgenoemde
loofde een prijs uit voor een schietwedstrijd,
door de Duitschers te houden, terwijl de
andere een dronk op Mussert uitbracht en
voor een bedrag van f 900 offerde voor de
W.H.N. en Vreugde en Arbeid.
WIE Dr VAN MOOK NAAR SINGAPORE
VERGEZELLEN
Nader wordt gemeld, dat dr Van Mook bij
zijn reis naar Singapore is vergezeld door
luit.-gen. Spoor, vice-adm. Pinke, graaf Van
Bylandt en den chef van de marine-staf
Willinge.
Vrij warm, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Zonnig
weer met matige Noord-Oostelijke wind.