Leidens burgerij huldigt haar gevallenen
Frankrijk verwerpt de nieuwe Grondwet
De feestelijkheden elders in het land
Nieowe LEIDSCHE COURANT
4
MAANDAG 6 MEI 194S
Indrukwekkende plechtigheid
bij het tijdelijk monument
Berdenken.
Het was een nationale plicht op den dag,
waarop wij ons eerste Bevrijdingsfeest moch
ten vieren.
Wij Hebben herdacht, hoe wij een jaar ge
leden onze vrijheid herkregen, waarbij onze
gedachten niet in de laatste plaats uitgingen
naar onze helden, wier lichamen oaitfcield op
het slagveld achterbleven, alsmede naar hen,
die in den bezettingstijd op wélke wijze
dan ook hun leven en vrijheid hebben opge
offerd voor Neerlands zaak.
Veel is er in het bijzonder Vrijdagavond
omgegaan in talrijke harten, toen de Sleutel
stads burgerij, van grijsaard tot kind, rijk
en arm, werkgever en arbeider, student en
loopjongen, in stille hulde voorbijtrok langs
het tijdelijk monument aan de Steenstraat.
Eerbiedig werden bloemen gelegd, een groet
gebracht bij het eenvoudige witte kruis op
alsmede organisaties op politiek en cultureel
gebied. Leger des Heils, waarvan, de leden
allen.het saluut brachten, en nog vele andere
vereenigingenterwijl als laatste het be
stuur der 5 Mei Vereeniging éen groote
krans heeft neergelegd.
Speciaal willen wij vermelden het eerbe
toon van het studentenweerbaarheidscorps
„Pro Patria," dat in zijn kleurige unifor
men sterk de aandacht trok, en voorts dat
van de oud-B.S. leden en van de Gezags-
troepen.
Indrukwekkend was deze hulde van de
burgerij in al zijn schakeeringen, welke ge
paard ging met het leggen van ontelbare
kransen en bloemen..
Zoo heeft Leiden haar gevallenen geëerd,
waardig en in grooten eenvoud. In schrille
tegenstelling daarmede was de onrust en het
rumoer, welke zich van het toeziende publiek
op den duur meester maakte en het was een
wanklank, de wijze, waarop velen, toen de
afzetting werd opgeheven, naar deze stille
plaats van gedachtenis .gingen.
Het moment, waarop de loco-burgemeester
een krans legde bij het monument aan de
de geval
de plaats, waar Leiden haar meeste slacht
offers van dezen oorlog had te betreuren.
Een wit kruis. Is er mooier symbool dénk-
haar van de overwinning van den Vrede
vorst, welke op Golgotha aanving en straks
haar uiteindelijke bekroning zal vinden op
den dag van Zijn wederkomst, wanneer ook
de dooden, die wij dezer dagen hebben her
dacht, Zijns blinkende heerlijkheid zullen zien
schitteren, hetzij ten zegen of ten oordeel?
Het stond daar zoo sober, geflankeerd door
twee halfstok hangende vlaggen en aan den
voet de wacht als eerbetoon aan de gesneu
velden; alleen de aanblik hiervan moet velen
hebben ontroerd.
In lange rijen hébben zij hier gedefileerd,
de inwoners van "Leiden, en velen droegen
bloemen aan, prachtige kransen waren er,
doch ook kleine bossen tulpen, gelegd door
kinderen of door een oude moeder, wier
zoon ook den strijd om recht en vrijheid
met zijn leven moest betalen. De oogefi wer
den vochtig" en tranen werden er geplengd,
doch wie Het Kruis aanvaardt, ging ver
heugd heen in de wetenschap, dat hij of zij,
die men moet missen, in het teeken van dit
Kruis vrede heeft gevonden.
Wij kunnen niet alle vereenigingen en
deputaties noemen, welke bij het kruis een
-bloemenhulde hebben neergelegd en wij ver
melden er daarom slechts enkele, o.a. het
Gemeentebestuur, dat volledig aanwezig was,
het bestuur van de 3-Oct. vereeniging, de
Senaat van het Leidsch Studentencorps,
V.V.S.L., Leidsche Chr. Oranjevëreeniging,
Leidsche vereeniging van Industrieelen, Ko
ninginnedag, Volksherstel, comité Dooden-
herdenking, Lichtfabrieken, Gem. werken,
Posterijen, Spoorwegen, onze Blauwe Tram
mannen, Chr. Vrouwenbond, Baad van ver
zet, vele illegale groepen, oud-B.S.ers, Poli
tie. Brandweer, Ned. Meisjesgilde, de Pad
vinders, vele sport- en buurtvereenigingen,
van Leiden, weth. A. J. Riedel, als eerste
Steenstraat, opgericht ter herinnering van
lenen.
Ned. burgemeesters gaan
naar New York
Bij opening luchtlijn Amsterdam
New York
De officiieele openrngsvlucht van de Trans
atlantische luchtlijn der K.L.M. Amsterdam
New York op 21 Mei a.s., zal met eenige
feestelijkheden gepaard gaan. Een aantal be
kende persoonlijkheden, W.o. de wnd burge
meester van Amsterdam, de burgemeester
van Rotterdam, twee „oorlogsbruidjes", een
rijke Amerikaan Mc Vitty, die alle eerste
vluchten als betalend passagier meemaakt,
de Directie der K.L.M. e.a. zullen onder de
inzittenden zijn.
Mr Mijksenaar zal namens de gemeente
Amsterdam een echte Ruysdael als hulde
blijk aan de stad New York aanbieden. Bij
de ontvangst in New York zullen vele hoog
geplaatste Amerikanen aanwezig zijn. De
route gaat over Prestwich, Schotland, naar
New York. De eerste Nederl. Oceaanvlieger
Evert van Dijk zal de DC. 4 „The Flying
Dutchman" genoemd, besturen.
Kapitein A. Viruly heeft Vrijdag te New
York de eerste retour-proefvlucht Amster
damNew York volbracht.
Voorburgs burgemeester naar
Triest
Benoemd tot lid van den Int. havenraad.
Naar wij vernemen is dr J. A. Nederbragt,
burgemeester van Voorburg, benoemd in een
internationale functije in het buitenland. I. v.
m. zijn ervaringen te Danzig zal hij thans
deel uitmaken van den havenraad te Triëst,
waarvan de haven onder internationaal be
heer komt. Zaterdag is dr Nederbragt per
vliegtuig naar Londen vertrokken, waar
eerst de organisatie van Hét havenwezen te
Triëst zal worden geregeld. Als wnd burge
meester treedt thans op weth. W. Hannema.
mevrouw mussolini verdronken.
Volgens berichten uit Rome is een Brit-
sche motorboot, waarin de weduwe van
Bruno Mussolini, zoon van den duce, ver
voerd werd, op het Co momeer omgeslagen.
Van de 5 inzittenden zijn een Britsch majoor
en een vrouw gered, terwijl de anderen ver
dronken.
Van 15 Mei af zijn de verplaatste perso
nen in de Amerikaansohe bezettingszone niet
meer voor Amerikaansche rekening. Zij
moeten dan van Duitsche rantsoenen leven,
indien zij de zone niet voor dien tijd verla
ten hebben.
De Internationale tourdstenbond her
stelde de betrekkingen met alle touristen-
organdsaities, die der as-satellieten incluis'
en wil streven naar de erkenning van het
recht van vrij verkeer als een der funda-
menteele vrijheden in het handvest der V.N.
genoemd.
Groote overwinning van
rechtsche groepen
De einduitslagen van het Fransche referen
dum over de grondwet zonder den uitslag
van Corsica zijn naar Radio Parijs mede
deelt aldus: 9.130.784 stemmen vóór en
16.670.993 tegen de grondwet. Radio Parijs
zeide dat de uitslag van Corsica het resultaat
niet merkbaar zal veranderen.
De uitslagen in eenige groote steden zijn al
dus: in Parijs Nice en Straatsburg stemde de
meerderheid tegen in Marseille vóór de grond
wet.
Deze uitslag is een groote overwinning voor
de rechtsche partijen doch inzonderheid voor
de Roomsch Katholieke M.R.P. Zij bond den
strijd aan tegen wat zij noemde de dictatuur
van de Nationale vergadering, die door dit
grondwetsontwerp, dat één kamer voorstond
die alle constitutioneele rechten uitoefende,
belichaamd was.
De gevolgen van het referendum zullen wel
zijn, dat de regeering Gouin aftreedt om plaats
te maken voor een bewind, dat een, door het
volk gewenschte grondwet ontwerpt.
Ondanks de schaarschte aan electriciteit zal wél niemand hebben willen protesteeren
tegen de imposante verlichting, die aan de Regeeringsgebouwen
zulk een feeërieken aanblik gaf.
Een kilometer lange optocht
in Utrecht
Te Amsterdam zijn np diverse plaatsen
in de stad waar hun makkers door het vuur
peloton waren gevallen, door den Bond van
oud-illegale werkers plechtige herdenkingen
gehouden. Pelotons van de Paleiswacht brach
ten het militair saluut en namens de A'damsqhe
burgerij werden kransen gelegd. Hierna strooi
den de vele duizenden aanwezigen bloemen.
Een der sprekers typeerde den geest van deze
herdenking door te verklaren: wij zullen niet
rusten voordat de laatste resten van het fas
cisme zijn vernietigd en voordat alle vorm van
landverraad dobr een evenredige straf zal zijn
vergolden.
Ook in 's lands hoofdstad is 't jachtige
stadsleven eem minuut tot volslagen stilstand
gekomen. De straatlantaarns met him lam
pen gaven daartoe het sain. Met een voor
Nederland tot dusver zeker onovertroffen
gemeenschapszin h-ield een ieder halt op de
plaats waar hij stond, gingen de hoeden af
en stonden de militairen in de houding.
In het Olympisch Stadion aanschouwden
55.000 toeschouwers het grootsohe spel der
bevrijding.
In de stad kon men parades van allerlei
aard voorbij zien trekken, oa.. van 500 man
grenadiers uit Bergen op Zoom. Het hoogte
punt vormde een massale bijeenkomst van
Amstardamsche jeugdvereen igingen'sAvonds
waren er fakkeloptochten straatbals.
Te Rotterdam zijn de gevallenen op
een twaaltfal plaatsan herdacht. Er heerschte
een ingetogen stemming in de stad op den
gedecJcdag. welke haar hoogtepunt vond in
de minuut stilte. Het leek of het filmbeeld
van den Coolsingel plotseling niet meer
draaide, zoo roerloos stond alle verkeer,
's Middags werd een sterrit gehouden, geor
ganiseerd door de vakgroep „Goederenver
voer langs den weg", waaraan enkele hon
derden vrachtauto's deelnamen. Het was een
verblijdend teeken van de heropleving van
ons particuliere vervoerswezen. Op enkele
pleinen werden volksdansfeesten gehouden.
Te Utrecht kwamen de deelnemers aan
den stillen rondgang samen in de Maliebaan
voor het voormalige gebouw van den S.D. Op
het Domplein werd gedefileerd langs een al
daar opgerichte pyramide van sparregroen.
Van de Bilt trok een stille rondgang naar
het fort aan de Biltstraat. De plaats, waar zoo-
velen hun einde vonden werd met bloemen
bestrooid.
Een kilometerslange optocht „Kleur en
Klank" trok door de stad. Een Canadeesche
beiaardier speelde op het Domcarillon Nederl.
en Canadeesche volksliederen.
Te Hilversum trok gedurende drie uur
een historische optocht door de straten. Op
een schoolplein werd een openluchtspel ge
geven.
In een samenkomst van honderden beSle-
foommannen en -vrouwen te Arnhem
heeft de dir.-gen. der P.T.T., iir. M. H.
Damme, al'le gevallenen van het P.T.T.-
bedrijf herdacht. Voor de 5 gevallenen uit het
district Arnhem onthulde hij een bronzen
gedenkteeken.
Te Apeldoorn werd gedefileerd voor het
juist gereedgekomen voorloopige momument,
opgericht ter gedachtenis aan de 138 gevallenen
uit Apeldoorn.
Roosendaal heeft zijn 25 illegale strij
ders, die het leven lieten, herdacht. Aan het
gemeentebestuur werd een oorkonde overge
dragen met de namen en portretten van de
gevallenen. De bevrijding werd gevierd in
tegenwoordigheid van 15 officieren en 70 man
schappen van de Polar Bear Division, welke de
stad heeft bevrijd. Aan de deputatie is een
fegimentsvlag aangeboden.
In de Wieringermeer, de streek die
zoo zeer geteisterd is, droeg de herdenking
geen uitgesproken feestelijk karakter. In een
herstalde landibouwschuur hoorden ongeveer
600 Wieringermeerders toespraken aan van
eenige notaJbelen, omlijst met zang en de
clamatie. -
In de Schermer heeft min.-pres. prof.
ir. W. Sdhermerhorn, zelf een zoon van dit
polderland, een monument onthuld, gewijd
aan de nagedachtenis van 13 hélden.
Buitenlandsch medeleven.
Ter gelegenheid van de herdenking onzer
bevrijding heeft die Brdtsdhe ambassadeur te
Den Haag, Sfr Nevile Bland, een boodschap
tot het Nederlandsche volk gericht, waarin
hij verklaart, dat het herstel van Nederland
opmerkelijker is dan van eenig ander land
van het continent.
De Canadeesche gezant, Pierre Dupuy,
heeft eveneens een boodschap tot het Ne
derlandsche volk gericht. Een speciale her
denkingsplechtigheid is gehouden voor de
leden van het Canadeesche leger, die gesneu
veld zijn.
Boodschap van Monty.
Veldmaarschalk Lord Montgomery heeft
een boodschap aan H. M. de Koningin ge
zonden, waarin hij herinnert aan het groot
sohe en vitale aandeel, dat ons volk gehad
heeft in de vernietiging van den gemeen-
schappelijken vijand, en aan de geweldige
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Biezelinge, F. L. v. 't Hof,
te IJzendijke; te Bodegraven (2e pred.pl), H.
Jonker te Molenaarsgraaf: te Grootebroek, J.
J. Homan te Deinum (Fr.): te Nieuw-Vennep
(2e pred. pi., 'standplaats Abbenes), J.
Breeuwsma te Garsthuizen; te Kampen (5e
pred.pl.), L. Blok te Middelharnis; te Nijeveen,
cand. A. van Es, hulppred. te Winschoten: te
Sluiskil, G. van Moorveld te Engelen (N.-Br.);
IJsselstein, H. A. Leenmans te Ede.
Aangenomen: naar Rotterdam-Fijenoord,
J. v. d. Velden te Weesp, die bedankte voor
Vlaardingen; naar Steenwijk (3e pred.pl.), G.
de Roest te Sebalc|efou$en. a
Bedankt: voor Arum, C. Riegstra te Blij-
ham; voor 's-Grevelduim-Capelle, L. Brasser te
Bruchem (Gld) voor Koudum, H. Roest te
Rensdorp; voor Vriezenveen (vac. J. J. Pol
dervaart), A. de Jong te Ederveen.
Geref. Kérken
Tweetal: te Schiedam^ M. Boukema to
Zaandam en G. Brinkman te Nijkerk.
Beroepen: te Geersdijk, cand. H. L. van
Aller, hülppred. te Beusichem; te Paterswolde-.
(evang. pred.), cand. G. E. Arnold, hulppred.
aldaar; te Lemmer, M. den Boer te Oude-
schoot; het bericht over het beroep van dr. E.
D. Kraan naar Zoutespui is onjuist.
Aangenomen: naar Haarlem (vac. Js. V,
d. Linden)^J. A. van Arkel te Naaldwijk; naar
't Zand, P. Strikwerda te Munnekeburen.
Chr. Geref. Kerk
Tweetal: te Midwolda, H. Toorman te De
Krim en P. H. v. Mar rum te Nieuw-Amster
dam.
Beroepen: te Culemborg en Naarden (als
leerend ouderling), M. S. Roos te Utrecht, die
het beroep naar Naarden heeft aangenomen.
Bedankt: voor Soestdijk, H. van Leeuwen
te Ermelo.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Hendrik-Ido-Ambacht, W.
C. Lamain te Rijssen.
Evang. Luth. Kerk
Beroepen: te Apeldoorn-Doesburg, G.
Fafié te Purmerend.
Aangenomen: naar Hilversum. J. G.
Bahnmüller te Bodegraven, die bedankte voor
Middelburg-Vlissingen
personalia.
p rrdvaagn «o5e°vejr
hÓ iirische universiteit, wonende te
lundert aan genoemde universiteit promo
veerde tot doctor in de geneeskunde.
INAUGURATIE Dr W. DEN BOER.
In 't groot-auditorium van de rijksuniversi
teit te Leiden hield dr W. den Boer, voor-
heen leeraar aan het Oir. Gymnasium te
's-Gravenhage, thans benoemd tot h°°g
leeraar in de oude geschiedenis aan de R. u.
te Leiden, zijn inaugureele rede over het on-
derwerp „Nationalisme in Griekenland ge
durende de vijfde eeuw voor Christus
De jonge professor, die dr J. W. Thiel
voor de Romeinsche en prof. dr A. W. Bij-
vanck voor de Grieksche geschiedenis op
volgt, droeg zijn rede in eerbied op aan
wijlen prof. dr Joh. Huizinga, wiens zes jaar
geleden gehouden rede „Wandeling door de
geschiedenis van Europa", hij op een punt
nader wilde uitwerken.
Tenslotte hield de nieuwe hooggeleerde
de gebruikelijke toespraken tot allen, aan wie
hij in eenig opzicht in opleiding en geestes-
vorming iets te dankep heeft. Een talrijk
gehoor woonde de plechtigheid bij.
Academ. Examens.
LEIDEN, 4 Mei. geslaagd artsex. Ie ged.:
A. J. Develing te Oegstgeest; S. Braadbaart
te Leiden; C. Reedijk te 's-Gravendeel; be
vorderd tot arts: J. H. v. Kuijk te Haarlem;
P. Korthof te Leiden; J. A. G. v. IJzerloo
te Rijswijk; geslaagd doet. ex. geneeskunde
2e ged.: B. M. de Planque te Leiden; C.
Goedbloed te Oegstgeest; N. C. Nieuwen-
huijzen Kruseman te "s-Gravenhage.
„Bewustelooze" bleek nog een
goed
zivemmer
Te Lekkerkerk is een aanslag gèpleegd op
het leven van den 31-.jarigen gymnastiekleraar
P. de J. Twee jongemannen van plm. 20 jaar,
van wie de een een verhouding had met de
vrouw van den gymnastiekleeraar, lokten den
echtgenoot in een roeiboot en sloegen hem
achtmaal met een hamer op het hoofd. Daarna
wierpen zij hun slachtoffer overboord. Tot
grooten schrik van de daders zwom de gym
nastiekleeraar, die bewusteloosheid had gesimu
leerd, met krachtige slagen naar den oever.
Het tweetal én ook de vrouw trachtten de
wijk naar België te nemen, maar zij werden
tijdig gearresteerd.
Begrafenis van slachtoffers eerste
geuzenproces
Indrukwekkende plechtigheid te Vlaardingen.
Zes slachtoffers van het eerste geuzenproces,
t.w. Kop, Kijne, v. d. Ende, Verburg, v. d. Bor
den en E>mit, die in Maart 1941 te Waalsdorp
werden gefusilleerd zijn onder enorme belang
stelling in Vlaardingen ter aarde besteld. In
een rouwdienst, waarbij ook het voltallig ge
meentebestuur aanwezig was, herinnerde de
predikant zijn gehoor aan de woorden van
Rom. 8:31: „Wat zullen wij tot deze dingen
zeggen, zoo God voor ons is wie zal er tegen
ons zijn?" denzelfden tekst, die ds. Bos voor
het laatst met de gefusilleerden in de strafge
vangenis te Scheveningen had .behandeld. Aan
het einde van de predicatie zongen -de aan
wezigen van Pr. 43 de verzen 3 en 4, waar
mede de gevallen helden het vuurpeloton tege
moet zijn getreden.
21 Duitsche SS-ers ontsnapt
Waarvan er weer negentien zijn gegrepen
Naar „Trouw" mededeelt, wisten een en
twintig Duitsche S.S.-ers Woensdagnacht uit
hun gevangenis te Blerik te ontsnapppen. Zij
maakten hierbij gebruik van een door hen
zelf uitgediept gat in de keuken. Na een
spannende jacht konden negentien vluchte
lingen weer gegrepen worden. De twee ove
rigen zijn er naar alle waarschijnlijkheid in
geslaagd de Duitsche grens te bereiken. Men
vermoedt, dat ze hierbij hulp van burgers
ontvangen hebben.
geestkracht, die ons volk getoond heeft bij
den wederopbouw.
In het antwoord van H. M. verklaart de
Landsvrouwe o.m.: „Mijn volk noch Ik zul
len ooit vergeten, welke groote verplichtin
gen wij hebben aan de dappere legers en hun
grooten bevelhebber, die vrijwillig hun
bloed offerden om Ons onze vrijheid te her
geven, en wier moed en kunde zoozeer heb
ben bijgedragen tot de -uiteindelijke vernie
tiging van onzen gemeenschappelijken
vijand".
De Amer. ambassadeur, mr. Stanley K.
Hornbeck, heeft de gelukwensohen van het
Amer. volk overgebracht.
