Klachten in de Kamer inzake de kampen
HU,tl WE LE1DSCHE COURANT-
DONDERDAG 20 DECEMBER 1945
Gebrek aan rechtszekerheid
becritiseerd
(Van onzen Parlementsredacteair)
We hebben van het begin af getobd met
onze politieke delinquenten Velen van hen
zijn in de Meidagen links en rechts, te hooi
en te gras, vaak ten onrechte, opgepakt.
Deze bom overviel ons destijds en op het
groote werk, dat moest geschieden, waren
we niet ingesteld. Bovendien was de Lon-
densche wetgeving op dit stuk ten eenen-
male onvoldoende, om het zacht te zeggen.
Men had er geen flauwe notie gehad van
wat hier viel op te knappen.
Het is toen misgeloopen. Ook doordat we
met een opsporingsapparaat werkten, dat
ten deele onbevoegd en ondeskundig en ook
allerminst onbaatzuchtig was te noemen.
Het M.G. zette bovendien den voet dwars
aan allerlei wat tot verbetering had kunnen
leiden. Onbetrouwbare elementen speelden
daar soms een rol. Zoodat het b.v. kon ge
beuren, dat akn Nederlandsche justitueele
autoriteiten de deur gewezen werd, toen ze
onmiddellijk na den zelfmoord van Rost van
Tonningen te Scheveningen poolshoogte kwa
men nemen. Het bleek, dat een individu in
Canadeesche uniform, een oud S.S.-man
op de aangeduide plaats oppermachtig op
trad.
Na heel wat narigheid hebben we behalve
het Besluit Bg. Strafrecht, het Besluit Po
litieke Delinquenten 1945 gekregen met de
bedoeling wat orde in den wilden chaos te
scheppen.
De Tribunalen konden toen onder wat
betere omstandigheden hun levensloop begin
nen Maar heelemaal in orde schijnt het nog
niet. Wel kunnen de eenvoudiger gevallen
sneller worden berecht en worden die, welke
een ernstiger onderzoek eischen onderschei
den en gescheiden. Zoo kunnen de lichtere
gevallen van menschen, die zich hebben mis
dragen, in sneller tempo worden afgedaan.
Maar dat geeft toch ook nog tal van moei
lijkheden door competentiegeschillen, door
misbruiken en handelingen in strijd met het
recht en goede rechtsbedeeling. En ook ten
aanzien van de maatschappelijke, economi
sche en ethische gevol-gen van interneering
sohijnt er heel wat te zijn. dat niet in orde is.
In de bekende Regeeringsnota is dit on
derwerp ook. uitvoerig behandeld en de
Tweede Kamer heeft er gisteren haar volle
aandacht aan geschonken. Acht dames en
heeren hebben zich er over laten hooren.
Minister Kolfschoten had heel wat te incas-
seeren en de geoefende zakelijke critiek zal
hem handen vol werk geven.
We zijn met het recht oo verkeerd spoor,
zeide mr Kortenhorst en het verlos
sende woord is door den minister tot heden
toe niet gesproken. Heel erg is ook, dat
allerlei diepingrijpende maatregelen maar
langs den weg van het noodrecht zii-n ge
nomen en blijven bestendigd zonder dat de
Staten-Generaal ze heeft kunnen beoordee-
len of sanctioneeren. Dat ware toch be
hoorlijk geweest
Deze critiek was vrijwel algemeen in het
Parlement, ook al was er bij onderdeelen
eenig verschil in toon bij de beoordeeling.
De trage gang van zaken gaf ook unaniem
reden tot klacht. Die bedenking begint reeds
bij de samenstelling van Gerechtshoven en
Tribunalen. Degd en haar technische wer
king behoort zoo spoedig mogelijk bij de
wet te worden geregeld en bekrachtigd,
naar aller oordeel.
In dezen toonaard hoorden we de heeren
BIJLSMA (V.-D.), LE POOLE (S.-D.) en
KORTENHORST (R.-K.). Vooral laatstge
noemde was Vrij scherp. Van „Yrbrand de
Vries" kwam een en ander voor ingewijden
niet al te onverwacht. Geen illegaliteit meer
in legaal kader na den vrijheidsoorlog, dien
we achter den rug hebben, zei hij met den
Haagschen advocaat Mr van Dal. Hij zou
b.v. de voorkeur hebben gegeven aan be
rechting van de voornaamste oorlogsmis
dadigers tegelijk, gelijk in Neurenberg ge
schiedt, waar de instructie zoo is, dat de
historische ontwikkeling der begane mis
daden de wereld helder voor oogen wordt
gesteld. Critiek had hij voorts op hen, die
onbestraft allerlei order? van het M.G. ter
zijde legden, op Mr Zaayer, den Haagschen
Procureur-fiscaal, die tot de balie verwijten
richt als zij op zijn slechte dagvaardingen
critiek uitoefent. Den 'minister werd- geraden
aan verstandige wenschen van de balie meer
het oor te neigen.
Ook de oud-minister BURGER (S.-D.)
w-enschte bij den onhoudbaren toestand van
rechteloosheid snel recht en een Tribunaal
besluit goedgekeurd door de Staten-Gene
raal. De tegenwoordige groote discretionaire
bevoegdheid van de Procureurs-fiscaal ging
hem'veel te ver. Streng is goed, maar recht
moet er zijn vóór alle?. Men moet cliënten
niet van hun raadslieden af kunnen houden.
In denzelfden toonaard spraken Mei.
WTTEWAALL VAN STOETWEGEN (C.-H.)
en Mr WENDELAAR (Lib.). Tekort aan
rechtszekerheid, constateerden ook zij.
Streng recht, maar lichte gevallen moeten
vrij. Eerstgenoemde bracht ter sprake het
belachelijk gedoe van den P.OJD., die te
Rotterdam bij de 104-jarige Mevrouw Herfst
een onderzoek ging instellen naar politieke
betrouwbaarheid omdat de vroegere N.S.B -
burgemeester Müller haar op haar 103den
verjaardag een bezoek had gebracht. Zou
men deze 104-jarige een blijvend gevaar
voor de samenleving hebben geacht? De
heer WENDELAAR zou ook gaarne de erg
ste landverraders binnen een m«and voor
een krijgsraad hebben willen zien.
Over de behandeling in de kampen was
ook schier niemand tevreden. Alleen de
heeren BIJLSMA eri POSTHUMA (C.D.U
die kennelijk over kampen in het Noorden
spraken, hadden een vrij gunstigen indruk
gekregen, maar alle andere sprekers hadden
voor de kampen niets dan een zwaar zon
den register. Ten deele hebben perverse, mio-
dadige elementen dat voor hun rekening,
maar corruptief geknoei is op alleirei wijzen
en in velerlei vorm voorgekomen. Mishan
delingen waren geen zeldzaamheid. En, aldus
de heer WENDELAAR, de heer Kortenhorst
heeft den minister wel willen disculpeeren
omdat hij deze toestanden bij zijn optreden
vond, maar zij zijn hem toch reeds zoo lang
en zoo volledig bekend, dat het langzame en
slappe optreden van het departement er
tegen, niet verontschuldigd kan worden. Tel
ken? ook weer krabbelt de minister bij een
goed begin achteruit. Zoo in Augustus na
zijn eerste aankondiging van mogelijke vrij
latingen en pas nog weer de minister-presi
dent, die vooral niet wenschte, dat van een
Kerstamnestie gesproken werd.
Over de toepassing van de doodstraf werd
ook een en ander gezegd. De heer BIJLSMA
poogde haar ter zijde te stellen door den
wensoh te uiten, dat toepassing slechts mo
gelijk zou zijn, nadat de Kamer zich er over
had kunnen uitspreken bij een wettelijke
regeling van de b.g. rechtspraak. De heer
LE POOLE, dde niet van alle landgenooten
vorderde, dat zij helden waren, wenschte
echter snelle executie van uitgesproken von
nissen en zou het betreuren, indien de
kwestie eerst aan de Kamer zou worden
voorgelegd. De heer KORTENHORST zou
dit laatste todh behoorlijk vinden, hoezeer
hij in principe voorstander is van de dood
straf. Maar executeeren, zoo interpreteeren
wij deze verklaring met een reserve, kan
een tweede zijn. De heer WENDELAAR
wees er op, dat het verzet tegen de dood
straf groeit hoe langer men met rechtvaar
dige en snelle berechting wacht.
Van verschillende zijden werd ook opge
komen tegen ongrondwettige verbeurdver
klaringen en een pleit gevoerd voor het
weder in de maatschappij terugbrengen van
ex-politieke delinquenten en kinderen van
N.S.B.-ers. Op dit punt gebeurt er, on
danks goeden wil, veel te weinig en demon
streert zich zekere onwil in de maatschappij.
Mevrouw DE VRIES-BRUINS (S.-D.) wees
behalve op de onjuiste plaatsing van ver
schillende kampen (Duindorp te Schevenin
gen b.v.) op den slechten, gezondheidstoe
stand in allerlei kampen ondanks een inge
wikkeld en vrij kostbaar medisch apparaat.
Vooral t.fo.c. schijnt veelvuldig voor te ko
men. Ten slotte drong zij er op aan oim kinde
ren ruimer gelegenheid te geven met hun
ouders en speciaal de moeders te correspon-
deeren.
Vandaag verder.
NIEUWE TWEEDE KAMERLEDEN
De commissie voor de benoeming van
leden der Voorloopige Staten Generaal heeft
tot leden V2n de Tweede Kamer in de vaca
tures van de heeren Dr. H. Brugmans en J.
Bommer benoemd de heeren: Drs G. M. Ne-
derhorst te Gouda (S.D.A.P.) en E. A Ver
meer te Naarden (S.D.A.P.)
KALTENBRUNNER WEER ZIEK.
Kaltenbrunner, plaatsvervangend Nazi
leider in Duitschland, die aanvankelijk niet
voor het tribunaal kan verschijnen wegens
ziekte, maar vorige week toch verscheen, is
nu weer ingestort en volgens de laatste be
richten ernstig ziek.
Bonnen voor de komende
periode
Voor de periode van 22 Dec. tot en met
6 Jan. zijn de volgende bonnen aange
wezen:
BONKAARTEN KA, KB, KC 513:
500506 800 gram brood
507508 200 gram bloem
509 500 gram suiker
510 100 gram koffie
511 100 gram cacao
512 125 gram boter
513 250 gram margarine
514 100 gram vet
515 100 gram kaas
516519 100 gram vleesch
B41, B42 400 gram brood'
BONKAARTEN KD, KE 513:
600601 800 gram brood
602603 200 gram bloem
604 200 gram rijst
605 600 gram suiker
606 100 g-ram cacao
607 250 gram boter
608 125 gram margarine
609 100 gram kaas
611614 100 gram vleesch
E41 200 gram rijst
TABAKSKAARTEN enz.:
T05 2 rantsoenen tabak
X05 2 rantsoenen tabak
V05 100 gram versnaperingen.
Kerk en School
Mr Dr F. HOLLANDER
In het interview over het vrijlaten van
politieke gevangenen men zie ons blad
van jl. Dinsdag werd gewag gemaakt van
mr dr F. den Hollander. Dit moet zijn mr d:r.
F. Hollander.
Voor het eerst na zes jaar is de Raad van Beheer van de Bataafsche Petroleum
Maatschappij weer te 's-Gravenhage in vergadering bijeengekomen. De Engelsche
leden van dezen Raad, de heeren Col. Abel Smith, Sir Andrew Agnew, Lord
Bearsted, Sir Frederick Godber en Sir Robert Waley Cohen, brachten daartoe
een ééndaagsch bezoek aan de Residenrie. Overzicht van de vergadering in het ge
bouw van de B.P.M.', waar Nederlandsche en Engelsche commissarissen tezamen met
de Directie, J. B. A. Kessler, mr B. Th. W. v. Hasselt en J.% C. Panthaleon Baron
van Eek bijeen kwamen.
Nu ook pakjes per vliegtuig
naar Indië
Voorts correspondentie naar andere landen
mogelijk.
Weer kunnen eenige uitbreidingen in de
mogelijkheden van de luchtpost verbinding
AmsterdamBatavia worden gemeld:
Men kan n.l. thans pakjes (de z.g. „Petits
paquets") voor Ned.-Indië per luchtpost ver
zenden. Het tarief (port en luchtrecht sa
men bedraagt t/m 500 gram f 5.— en boven
500 gram t/m 1 kg. f 10.
Aanteekening en expresse-bestelling zijn
voorloopig niet toegelaten. Verder kan wor
den medegedeeld, dat voortaan de corres
pondentie voor militairen (ook Ned. ex-
krijgsgevangenen) in Colombo, Siam, Ma
laya, Straits Settlements, Philippijnen, Ned.-
Indië, Australië enz., eveneens kan worden
meegezonden. Hieronder valt ook de corres
pondentie met de aanduiding S.A.A.C. in
het adres. Toegelaten zijn briefkaarten en
brieven t/m 2 kg. Wanneer de stukken een.
gewicht van 20 gram niet te boven gaan is'
het binnenlandsche tarief verschuldigd: zijn
ze zwaarder, dan moet het gebruikelijke
tarief van 30 cent per 10 gram worden be
taald. Ook hier is expresse-behandeling voor
loopig niet' toegelaten. De postkantoren ver.
strekken nadere inlichtingerv.
Bon 03 voor schoenreparatie
aangewezen
Het C.D.K. deelt mede, dat bon 03 der
lederkaart in Nederland boven Haringvliet
en Waal is aangewezen voor het doen repa
reer en van schoenen met een hoeveelheid
van 25 gram leder en/of rubber zolen- en
h akken ma teriaal
PETROLEUM VOOR AANSTAANDE EN
JONGE MOEDERS
Het C.D_K. deelt mede, dat a.s. moeders
tegelijk müt de zesde uitreiking van extra
rantsoenen voor voedingsmiddelen twee .rant
soenbonnen voor petroleum tezamen voor
4 liter ontvangen voor de bevalling. Voorts
reiken de distributiediensten gedurende 24
weken na de bevalling per week een rant
soenbon voor twee liter petroleum uit. De
eerste verstrekking heeft plaats bij de uit
reiking van de stamkaart van de baby, de
tweede en volgende, telkens tegelijk met de
uitreiking der extra rantsoenen voor voe
dingsmiddelen.
Drie doodvonnissen tegen
verraders geëischt
Bijz. Gerechtshof te Groningen gestart.
Gisteren heeft het Bijz. Gerechtshof te
Groningen zijn taak aangevangen. In de
eerste zitting kwamen reeds direct drie
ernstige zaken in behandeling, waarbij in
alle gevalten de doodstraf werd geëischt.
Het eerste geval betrof de 36-jarige Klaas
Kaper te Groningen, die een ondergedoken
wachtmeester van den Arbeidscontroledienst
had verraden, waarbij deze in tegenwoordig
heid van den verdachte werd doodgeschoten;
terwijl de 43-jarige Th. de Haas te Gronin
gen, vroeger voetballer in het Ned. elftal,
eveneens een onderduiker had verraden,
wiens lijk later in een massagraf werd aan
getroffen. Als laatste stond terecht dis 23-
jarige G. v. d. Woude, ook uit Groningen,
die een leider van den O.D. heeft verraden,
die eveneens door de Duitsohers werd ver-
moottk
Kooiman stond terecht voor
Raad van Cassatie
Wil nog iets goed maken, doch weet niet hoe
De bijzondere Raad van Cassatie behan
delde gisteren de zaak tegen Cor'nelis
Kooiman uit Rotterdam, die door het Bijz.
Gerechtshof wegens verraad ter dood werd
veroordeeld.
Kooiman bremht naar voren, dat hij wilde
blijven leven om nog iets goed te maken,
doch op een vraag van den advocaat-gene
raal, hoe hij zich dit voorstelde, bleef hij-
het antwoord schuldig.
Hierna zeide de advocaat-fiscaal, mr. Lan-
gemeyer, dat niet spoedig nogmaals een zoo
ernstige zaak voor den Raad van Cassatie
zou verschijnen. Aangezien menschen voor
minder duivelsehe daden ter dood zijn ver
oordeeld. kon de advocaat-fiscaal den Raad
slechts verzoeken het beroep op cassatie te
verwerpen.
De uitspraak werd bepaald op 14 Jan.
EERSTE KAMER
BRETTON WOODS GOEDGEKEURD
De-Eerste Kamer is gistermiddag kort bij
een geweest.
De Dinsdag ip de afdeelingen onderzochte
wetsontwerpen kwamen in openbare be
handeling. Die betreffende de Curagaosche
geldleening, en een wijziging der Invalidi
teitswet gingen zonder stemming onder den
hamer door. Het wetsontwerp betreffende
goedkeuring van de overeenkomsten van
Bretton Woods lokte een vriendelijk woord
uit van den heer BLOMJOUS (R.K.), aan
het adres van den vrij ernstig ongegestelden
minister v. Kleffens, terwijl de heer KOE-
JEMANS zijn communistische hart deed
spreken door aan te dringen op samenwer
king met Sovjet-Rusland op handelsgebied.
Minister LIEFTINCK had voor beiden een
passend antwoord. De heer Koejemans kon
vernemen, dat hij bezig was een open deur
in te trappen.
Bretton Woods kan nu, goedgekeurd, nog
tijdig op de aangewezen plaats van bestem
ming zijn.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: te Arum G. Scheper te Mid-
wolda en Leek.
Aangenomen: de benoeming tot geest,
verzorger van het intern.kamp „Avegoor" te
Ellecom Th. J. Mudde te Brummen.
Bedankt: voor Zeist (5e pred.pl.) H. J.
ter Haar Romeny te Boxmeer.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Lopik, D. J. Soholten te
Stiens; te Slegn, cand. P. Uidam, huLppred.
te Weert.
Bedankt: voor Apeldoorn (5e pred.pl.)
en Zaandam (4e pred.pl.), D. A. Zijlstra te
Uithuizen: voor Leeuwarden, J. Wegge-
maes te Leiden,
Aangenomen: naar Slikkerveer, M.
Heuzeveldt te Hazerswoude; de benoeming
tot (hulpprediker te Neede, ds H. Haspers,
em. pred. te Koudekerk a/d. Rijn; naar Gro
ningen (6e pred.pl.), dr. P. Prins te Dor
drecht f
GEREF. KERKEN (ART. 31 K.O.)
Bedankt: voor Helpman, H J. Schilder
te Bergschenhoek.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal: Goes, J. Fraanje te Barne-
veld en L. Rijksen te Leiden.
Bedankt: voor Elspeet, H. Ligtenberg
te Vlaardingen.
BAPTISTE GEMEENTE
Aangenomen: naar Arnhem, H. D.
Hooghwinkel te Almelo.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Beroepen: te Grijpskerk-Noordhoorn,
dr S. S. Smeding, voormalig burgemeester
van Goedereede.
REM. BROEDERSCHAP,
Beroepen: te Hengelo mej. ds. F, A.
G. de Klark te Hoogeveen.
NAAR DE GENERALE SYNODE.
Dè Part. synode van Zuid-Holland ten
Noorden Shasft gekozen als primi-afgevaar-
digden naar de in Jan. a.s, te houden bui
tengewone Gen. synode de predikanten dr.
J. Hoek te 's-Gravemhage-West en ds. J.
Wegigemans ^e Leiden en d;e ouderlingen J.
Praagman te Scheveningen en W. Warnaar
te Hazerswoude, en die van Zeeland de pre
dikanten ds. W. H. Ie Cointre te Bergen op
Zoom ien dr. N. J. Hommes te Middelburg
en de ouderlingen dr. K. Hartsuiker te Ber
gen op Zoom en E. Tange te O. en W. Sou
burg.
De Part. synode der Geref. kerken van
Zeeland, Dinsdag te Goes gehouden, heeft
breedvoerig van gedachten gewisseld over
de kwestie van de hoogleeraren als prae-
adrviseurs ter generale synode. De synode
sprak uit -deze zaak in vol vertrouwen over
te laten aan de generale synode en van oor
deel te zijn dat zij niet behoort tot de com
petentie van de Part. synode.
De Part. synode der Geref. kerken van
Zuid-Holland ten Noorden heeft in haar
Dinsdag te 's-Gravenhage gehouden verga
dering met 13 tegen 11 stemmen aangeno-
men een voorstel van cte classis Leiden, de
gen. synode verzoekend deputaten te benoe
men tot samenspreking met de Geref. kerken
naar art. 31 K.O. en de Dhr. Geref. kerk, op
dat men elkander vinde op het punt van
Verbond en Doop, alsmede om aan do synode
te verzoeken een nadere verklaring te willen
geven, die als een samenvatting van verschil
lende synodale uitspraken in betrekking tot
de gerezen dogmatische geschil!3n mag wor
den geacht.
BENOEMING
Tot buitengew. hoogleeraar in gemeente-
en provincierecht en bestuurswetenschap aan
de Econ. Hoogeschool te Rotterdam is be
noemd mr A. Koelma te Alkmaar; tot biblio
thecaris dr T. S. Jansma.
Promoties.
UTRECHT. Gepromoveerd tot doctor in de
wis- en natuurkunde J. H. Verbeek, geb. te
Utrecht, op het proefschrift: „Óver de
structuur van a-biotine"; eveneens tot doc
tor in de wis- en natuurkunde H. J. van den
Bold, geb. te Sloten (N.-H.) op het proef
schrift: ..The slane of atonic hydrogen and
its application to the determination of
transition-prohabilities".
PERSONALIA.
In den ouderd-om van 61 jaar is gisteren te
Leiden overleden prof. P. Chr. Flu, hoog-
leeraar aan de R.U. aldaar.
Acad. Examens en Promoties.
AMSTERDAM, 19 Dec. ((rem. Universi
teit). De Senaat heeft besloten het eere-doc-
toraat in de faculteit der geneeskunde te
verleenen aan mej. dr E. Dingemanse te
Amsterdam. De promotie honoris causa zal
plaats -hebben tergelegenheid van den Dies
Natalis der Universiteit op 8 Januari a s.
AMSTERDAM, 19 Dec. Bevorderd tot arts
mej. C. W. H. van Liebergen (Roosendaal),
mej. E. Cabos (Amsterdam) en P. Stuifber
gen (Haarlem), G. E. Wijchers (Riouw) en
T. Wilhelmus (Medan). .Geslaagd artsex. Ie
ged. mej. M. W. F. H. Manders en Liem Tok
Dijen. G. J. Heringa, J. Boon, H. B. Log
man, P. J. C. M. Franssen, W J. P Wijer
mans, A. G. Degenaar, G. H. Bonnet en J.
B. Ente; doet. ex. rechten J. J Mager.
LEIDEN, 19 Dec. Geslaagd cand. ex. wis-
en natuurkunde, no. F, mej. C. Bijleveld.
Oegstgeest; cand. ex.' wis- en natuurkunde
no. I., A. Verbraeck, Leiden.
UTRECHT, 18 Dec. Geslaagd doet. sociale
geografie: mej. L Tuysinga; doet. ex. che
mie: P. C. van Erkelens; cand. wis- en
natuurkunde F: D. Mossel, G. J. M Sprekel;
K: A. F. G. Slootweg, L. de Ruiter (cum
laude), J. Laarman, J. C. Lindeman (cum
laude); G: T. Gerritsen, mej. E. J. M. Visser;
K: P. J. Nieuwdorp.
Examens Fransch M.O.
Geslaagd voor het ex. Fransch M.O. O.
Kruit en H. C. Coenen, beiden te Den Haag.
63. Verbaasd trok de
boer zijn vork weer uiit het
hooi en keek stomverslagen
naar het zonderlinge
vrachtje, dat hij daar zoo
opeens gevangen had. Ook
Bolleboks stak z'n onschul
dige toetje buiten de hooi
berg, nieuwsgierig wat er
aan de hand was. „Aha,
landlopers!" zei de boer;
„kom maar voor den dag.
vrind!" Toen zette hij zijn
zwaar-beklompte voet te
gen Snoekie's broekje, bij
wijze van steun, en trok in
één ruk de vork er uit.
64. Intussen was ook de
lange te voorschijn gekomen.
En ja, dat was nou wel niet
erg mooi, maar toen ze
Snoekie da air zo zagen staan
jammeren, met allebei zjjn
Panden aan zijn pijnlijke
zitvlak, toen begonnen Bol
leboks en de boer allebei te
gieren van de lach. De lange
sloeg compleet dubbel en
sloeg met z'n handen op de
hark, die vlak achter hem
op de grond lag. En even
later, daar had je 't al: de
lange struikelde, viel achter
over en....
