De Oude Kerk te Katwijk weer in gebruik
mcuTTC ïiEHTSvrrfi uuuranx
DONDERDAG IS DECEMBER 1945
Het orgel en de inventaris
bleven gespaard
Donderdag 20 Dec. 1945 zal er een bladzijde
omgeslagen worden in de rijke kerkelijke
historie van de Ned. Herv. Gemeente van
Katwijk aan Zee. zal er in 't bijzonder een
belangrijke bladzijde omgeslagen worden in
de geschiedenis van het bekende witte kerkje
aan den Boulevard, beter bekend onder den
naam ..De Oude Kerk".
Op dien dag namelijk zal die Oude Kerk
na een driejarige sluiting weer overgedragen
worden aan de kerkvoogdij om weer in ge-
huis, dat zooveel jaren ais,, haringpakhurs
had' dienst gedaan-, werd gerestaureerd en
in een pieohibagen wijdirugsdiienst in 1924 in
gebruik genomen.
Herv. Katwijk weer naar de Oude Kerk.
En nu zal binnen enkele dagen weer een
wijdirbgsd'iecist gehouden worden. Hervormd
Katwijk zal opnieuw ter kerke gaan in zijn
..Oude kerk" en er getuige van zijn. hoe
zijn kerk zal worden overgedragen aan de
kerkvoogdij der Ned. Herv. Gemeente. Wat
zal er onenig blij gezicht gezien worden in
'T-?re vertrc-uwde o-mgevin-g. op deze ver
trouwde plaats. Hoe is hier reeds ontelbare
ma.-en Gods Woord gehoord, wat heeft men
bruik te worden genomen. En dan zullen
voortaan de gemeenteleden vam Katwqk aan
Zee. zooals zij reeds eeuwen geleden ook
deden, weer opgaan naar dit oude Godshuis.
Want eeuwen zijn er inderdaad voorbijge
gaan sinds die lang vervlogen tijden, dat ge-
loovige Christenen temidden vam nog half-
barbaarsehe volken, dicht onder de eeuwig
deinende zee een bidkapel stichtten voor de
vLsschers, die zij wijdden aan den Heiligen
Andreas. Zooals de overlevering zegt, heeft
'hij. Andreas, den broeder van Simon Petrus,
zelf een visscher, vooral aan vele kustlan
den gearbeid. Geen verbazing zal het wek
ken. dat deze bouwende vïsscrhers hun bid
kapel wijdden aan Andreas, den visscher.
Reeds tijdens de middeleeuwen is de bid
kapel tot kerk uitgebouwd. Het eerste
jaartal, dat we tegenkwamen in de geschie
denis van de ..Oude Kerk" is het jaar 1400.
waarbij aangeteekend staat: ..Uitgebouwd tot
kruiskerk".
Ruim vijf eeuwen zijn sindsdien voorbijge
gaan. maar niet zonder ernstige gebeurtenis
sen voor het kerkgebouw. In 1571 bv. plun
derde een horde Watergeuzen het, terwijl
in 1572 het gebouw door de Spanjaarden
totaal werd verbrand. Opmerkelijk is. dat de
huidige kerk nog gebouwd is op de funda
menten uit die dagen.
De dreiging van het water.
Ook de zeè dreigde, en al is het dan niet
waar. wat de volksmond zegt. dat reeds twee
kerken moeten hebben gestaan, daar. waar
nu de zee bruist, toch heeft de kerk een
flink eindje landinwaarts gestaan. In de jaren
kort na 1600 werd echter de opdringende zee
zóó gevaarlijk, dat de golven den ondergang
van de oude kerk schenen te willen. Vooral
in het jaar 1612 is er groot gevaar geweest.
De huizen, die neg tusschen de kerk en het
strand stonden, werden tijdens een gewel
digen storm verzwolgen.
Tevens waren de vele oorlogen, welke de
Republiek der Zeven Vereenigde Nederlan-
de voerde, oorzaak, dat de kerk, maar meer
nog vooral, de toren, het meermalen moest
ontgelden. Doch telkens werd deze weer op
gebouwd.
Tijdens de Fransche ovenheersching waren
er eveneens benauwde oogeniblikken.
Op een Zondagmiddag tijdens een doop-
dienst in het jaar 1799 sloeg er een ko.gel
vlak naast het doopvont in den grond. Ouder
er. ouder werd de kerk, zoodat in 1875 het
spitse torentje moest worden afgebroken.
Toen in 1887 een tweede kerk was gebouwd,
de „Nieuwe Kerk", werd de oude kerk ge
sloten en op 5 Januari 1887 werd de laatste
di-enst gehouden. Een jaar later werd d'e
oude kerk v-oor pakhuis verhuurd en in 1890
verkocht aan de reederij „Katwijk".
Toch konden de Katwijkers hun „Oude
Kerk" niet missen en in 1921 kocht de kerk
voogdij het gebouw weer terug. Het bede-
ALPHEN.
De weelde van den zwarten handelaar.
De jeugdige P. v. R. en zijn broer M. v. R.,
beiden uit Alphen aan den Rijn. de laatst
genoemde echter in Duindorp geïnterneerd,
waren de volksparasieten; zwarte handela
ren. In de „sociëteit" van het zwarte-hande-
laren-gilde te Alphen, het café van Van
Leeuwen, waren zij stamgast. Toen ons volK
gekookte suikerbieten at. en de kinderen
anet honger naar bed gingen, aten zij in dat
café de broodjes met vleesch, en lieten zich
hun pannekoeken best smaken
Geen wonder, dit tweetal was behalve
zwarte handelaar ook nog dief. Ze sta
len het vee uit de weide, verkochten tegen
zwarte prijzen en aten en dronken er goed
van. Vlot bekende P. van R. d!7 alles voor
den Haagschen politierechter, waar hij al
leen terecht stond, omdat zijn broer nog in
het kamp zit. Uit weiden in de Kerkelaan-
polder hacklen ze van den landbouwer Ver
geer twee fokooien en van M. v. Dolder drie
schapen gestolen. En de politie had meteen
aan de Van R.'s gedacht, toen de diefstallen
bekend werden. „Jullie hebt een lustig le
ventje geleid, terwijl anderen,gebrek leden",
constateerde de politierechter. Negen maan
den gevangenisstraf luidde de eisch; het
vonnis zes maanden.
hier vaak Gods aangezicht gezocht na storm
dagen, wanneer h-et hart zoo bang kan zijn.
Toch is de „ouidie kerk" nog niet de oude.
Het is nog een gesohonden kerk in een
zeer geschonden omgeving. Geschonden,
want de t-oren is er niet meer. Kort na het
bevel van de Duitsohers in 1-942, dat de
Boulevard moest evacueer-en, en de eerste
a fib raakpLoegen Katwijks Boulevard be
stormden, gaf het gemeentebestuur in 1943
last den toren af te breken, zoodat kort
daarna alleen het kerkgewelf overbleef. Na
November 1942 werden er geen godsdienst-
oefen i-ngen meer in gehouden, wat tot ge-
KATWUK.
Schade aan gebouwd onroerend goed.
Voor zoover men de door oorlogsgeweld of
oorlogsomstandigheden aan gebouwd onroe
rend goed toegebrachte schade (afbraak,
bomschade, plundering, sloop, enz.) nog niet
aan de Schade-Enquête Commissie heeft ge
meld. of deze schade nog niet door den
Dienst van den Wederopbouw is getaxeerd,
dient men alsnog hiervan per briefkaart op
gave te doen. De inwonei-s van Katwijk,
Noordwijk. Valkenburg en Voorschoten die
nen deze opgave te zenden aan het Streek -
bureau voor den Wederopbouw Rijnmond,
Kon. Emmastraat 2 te Katwijk aan Zee. Op
de briefkaart moet worden vermeld: het
adres van het beschadigde perceel, alsmede
de naam en het adres van den eigenaar. De
opgave moet vóór 31 Dec. a.s. in het bezit
van het Streekbureau zijn.
Woensdag 19 Dec. a.s. om 2.30 u. n.m.
zal er op het Gemeentehuis gelegenheid zijn
tot kostelooze inenting of herinenting tegen
pokken.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
De Ev-arng. Comm. der Geref. Kerk zal
op Vrijdag 21 Dec. as. een Kerstwijdings-
avond houden in de Geref. kerk. Medewer
king verleent de heer Cris Boss, organist te
Den Haag.
De samenkomst, belegd door de Chr.
J. V., waarin ds den Hertog van Noordwij-
kerhout zal spreken over „De Kerk in
Dachau" en welke hedenavond wordt ge
houden, vangt niet aan om 8 uur. doch om
7.30 uur. Wij bevelen deze belangrijke bij
eenkomst gaarne in de belangstelling van
onze lezers aan.
KOUDEKERK a/d RIJN.
De Chr. Jongel. Vereeniging ..Samuël"
hield ter gelegenheid van haar 51-jarig be
staan Maandagavond 10 Dec. 1.1. een herden
kingsdienst in de Ned. Herv. kerk.
Als sprekers traden op ds P. Veen, van
Utrecht, oud-Bondsvoorzitter en eere-voor-
zitter van het N.J.V., met het onderwerp:
„Onze taak in de toekomst" en de heer G.
Verschoor, van Sassenheim, voorzitter van
de Provinciale Commissie in Z.-Holland van
het N.J.V., die als onderwerp had: „De C.J.V.
in de gemeente". De voorzitter, W. v. Vegten
Hzn, en de eere-voorzitter, ds F. G. van Bins-
bergen, hebben de -vergadering resp. geopend
en gesloten. De zangvereeniging „Koudekerks
Gemengd Koor" zong enkele liederen. De be
langstelling van de zijde der gemeente was
helaas niet groot. De herdenking van het
gouden jubileum wordt voortgezet op Woens_
dag 12, Donderdag 13 en Vrijdag 14 Dec. n*et
feestavonden in Hotel de Bruin.
Tot ouderling der Ned. Herv. Gemeente
werd in de vacature-M. P. den Hollander ge
kozen de heer J. Bijsterbosch: tot diaken
werd herkozen de heer A. C. van Wensveen.
In de vacature voor een vierden diaken werd,
nadat de heer L. C. Verhagen voor zijn be
noeming bedankt had. gekozen de heer J.
van. Vliet, die zijn benoeming nog in beraad
houdt.
De Duitschers hadden ook te Katwijk aan Zee zware verdedigingswerken laten bouwen
waarvan deze foto een duidelijk beeld geeft. Foto N. v. d. Horst Leiden.
volg had, dat de Herv. Gemeente voor ont
zaglijke moeilijkheden kwam te staan, wat
betreft de plaatsruimte.
Eenzamer en eenzamer is het kerkgebouw
in de buurt van de .beruchte Atlanticwal ge
worden. Honderden meters in den omtrek
is het puin. puin en nog eens puin geweest.
Een gelukkige omstandigheid is het ge-
weest, dat de geheele inventaris gespaard
is gebleven. De banken en het prachtige
orgel zijn veilig opgeborgen geweest. In oe
afgeloopen maanden is er met groote voort
varendheid gewerkt om zoo spoedig moge
lijk het kerkgebouw weer in gebruik te
kunnen nemen en nu is het zoover, eerder
dan verwacht werd.
Het oude, vertrouwde Godshuis zal weer
dienen, te midden van het afgebroken
dorpsdeel. om het Koninkrijk Gods op te
bouwen. „En de toren?" zal menig Katwij-
ker zich afvragen. Ook die komt weer. Óf
die toren zal gelijken op de bekende toren
van 1924? Dat zal architect de heer Smits
te zijner tijd openbaren. En dan is er nog
een verlangen in veler hart. „Zal er een
luidklok in komen?" Hier is echter geen af
doend antwoord op te geven. Maar ook zon
der klok. ja ook zonder toren, zal er dank
baarheid zijn in 't hart van den visschers-
man, ja van alle Katwijkers.
Tot kerkvoogden der Ned. Herv. Ge
meente werden herkozen de heeren G. J.
Corts en J. P. Jongbloed, en tot notabelen
de heeren Jac. van Veen, L. C. Verhagen en
J. van Vliet, die allen hun benoeming aan
namen. Voor een notabel in de vacature-J.
van der Sterre moet a.s. Dinsdagavond 18
Dec. een herstemming plaats hebben tusschen
de heeren K. Groen en W. F. den Hollander.
LISSE.
RIJNSATERSWOUDE.
Gisteren is brand uitgebroken in' de boer
derij van den landbouwer Rosenboom. Het
vuur, dat op den zolder was ontstaan, greep
snel om zich heen en in korten tijd stond
de geheele boerderij in lichterlaaie. De
brandweer uit Leïmuiden was spoedig ter
plaatse, doch moest zich beperken tot
het nathouden der belendende perceelen.
De bewoners konden zich ternauwernood
redden, terwijl ook het vee in veiligheid kon
worden gebracht. De boerderij en de nabij
gelegen hooischelf werden totaal verwoest.
In den nacht van 26 op 27 Jan. braken
M. J. H. v. d. B. en H. H. v. d. S. te Alphen
aan den Rijn in op de fabriek van de fa.
Rock aan de Jul. v. Stolberglaan; met 265
kilo margarine verdwenen zij. De verklaring
voor het feit volgde nu bij den Haagschen
rechter waar het tweetal zich had te ver
antwoorden. Er was geldgebrek, en de mar
garine was duur.
De straf van den Politierechter werd voor
beiden gelijk, zes maandien gevangenisstraf
voorwaardelijk met een proeftijd van drie
VOORHOUT.
Uitdeeling van goederen. De Hulp Actie
Roode Kruis heeft dezer dagen eenige goede
ren ontvangen ber gratis verstrekking. De
goederen zijn allen gratis beschikbaar gesteld
in Amerika, Gaarne worden dankbetuigingen
ingewacht welke door het Hoofdbestuur
zullen wonden doorgezonden naar Amerika.
Het zal voor de gemeentenaren, die er voor
in aanmerking komen, een bedankje schrijven
zeker wel waard zijn, omdat het allemaal
textielgoederen betreft.
Tot president van het college van Nota
belen der Ned. Herv. Kerk is herkozen
kerkvoogd W. Drost.
OVERLEDEN: P. C. M. v. d. Berg. 2 nmd.
ONDERTROUWD: C. P. van den Bosch, 23 j..
en C. W. Lübbent, 22 j.; A. J. HUgersom, 30
j„ en C. Weermik, 29 j.; C. J. Spijker, 25 j.,
en M. H. Duivenvoorden, 21 J.
„De Kracht van hunne kracht". In een
stampvolle zaal van gebouw „Rehoboth" had
voor de Prot. Jeugdcentrale de opvoering
plaats van het historisch spel „De kracht
van hunne kracht", welk stuk speelt in den
tijd van Prins Willem van Oranje en zijn
godvruchtige moeder Juliana van Stolberg.
De aanwezigen waren zeer onder den indruk
van het spel. De vereeniging „Willen is kun
nen" heeft de P.J.C. een mooien avond be
zorgd. Wij vernemen, dat as. Zaterdag
avond de opvoering herhaald zal worden.
De vereeniging „Het Groene Kruis"
houdt Vrijdagavond haar jaarvergadering in
het Wijkgebouw.
Het 40-jarig jubileum van de Chr.
School aan de Schoolstraat zal met de
schooljeugd feestelijk herdacht worden. Het
ligt in de bedoeling om in Januari voor de
ouderen een samenkomst te beleggen.
Zaterdagmiddag zal de vereeniging
„Theorie en Practijk" in café-rest. „De
Nachtegaal" de jaarvergadering houden,
waarin de heer Stófmeel uit Leiden een le
zing zal houden.
Klompendistributie. De formulieren
voor de klompendistributie kunnen voor de
ingezetenen van Lisse worden ingeleverd op
Vrijdag 14 en Dinsdag 18 Dec. des voorm.
van 9—12 en nam. van 13.30—15.30 uur.
GETROUWD: N. W. de Jong en G. M. W.
Gerrits; L. J. Vink te Voorhout en A. Rans-
dorp.
RIJNSBURG.
NOORDWIJK.
Morgenavond vergadert de Oranjever.
in hotel Royal" te Noordwijk-Binnen. De
agenda vermeldt o.m. bestuursverkiezing.
Donderdagavond geeft Han Zirkzee een
concert in de groote zaal van het Casino,
waaraan Henri Welboren, bas-bariton, me
dewerking verleent.
Voor het Ned. Bijbelgenootschap
spreekt Vrijdagavond in de Ned. Herv. Kerk
te Noordwijk aan Zee dr H J. Westerink,
Geref. pred. te Leiden, over het onderwerp:
„Het eeuwig Woord in menschenhanden".
Noordwijksche Damclub. De speelavond
van de Noordw. Damclub is nader vastge
steld op Dinsdagavond in „Die Ossewa".
Schaakvereen. „Dan. Noteboom". Maan
dagavond werd onder groote belangstelling
de jaarlijksche Gongwedstrijd gespeeld van
de Schaakver. „Dan. Noteboom" te Noord-
wijk. Er waren 31 deelnemers en de tijd
tusschen iedere zet bedroeg 5 sec. Er werd
gespeeld in groepen van 8, zoodat na 7 ron
den een voorloopig klassement was bereikt.
Hierna werden de hoogst geklasseerden uit
iedere groep in aparte groepen onderge
bracht, ieder van 4 personen, die om de
prijzen moesten kampen. De eindstand was
als volgt:
Groep I: le prijs, een wisselbeker: G.
Marijs. 2e pr. J. Plug, 3e pr. A Turk. 4e pr.
J. Hoogeveen.
Groep II: 5e prijs J. Scheepmaker, 6e
pr. P. Bedijn. 7e pr. C. Waasdorp, 8e pr. C.
Plug.
Groep III: 9e pr. G. Vink. 10e pr. A.
Leenheer, lie pr. B. v. d. Voort, 12e pr. L.
Bedijn.
Groep IV: 13 A. v. Rooijen, 14 A. Timan,
15 F. Hoek, 16 D. Lindhout.
Groep V17 J. Paardekooper, 18 A. Veef-
kind, 19 P. v. Rooijen. 20 A. Bontkes
Groep VI: 21 J. Bizot. 22 F C. Wieder. 23
A. Scharipow. 24 J. v. d. Loo.
Groep VTI: 25 W. v. Rooijen, 26 J. Mooije-
kind, 27 N. v. Duijn, 28 R. Eysinga.
Groep VIII29 F. Klok. 30 N. Hooger-
vorst. 31 W. Vegt.
GEBOREN: Helena A., d. van D. P. Barn-
hoorn en A. Smit.
ONDERTROUWD: J. Hoek en C. Vianen.
GETROUWD: C. J. van 't Wout en J oe
Jong; H. Binnendijk en M. v. Laar; G. Vet-
kuijl en Q. Noppe.
OVERLEDEN: W. H. van Minné-Colen-
brander, 81 j.; P. Korpershoek, 74 j.; A. G.
van Eeden, 1 j.
NOORD WÏJKERHOUT
GEBOREN: Wilhelmus, z v. J. van der
Meer-v. d. Togt: Johannes 'W. z. v„ Th. R.
Vrolijk-Hoes; Catharina L. M. d v. W. J.
van den Berg-van der Slot; Anna M. E. d.
v. L. Toth-Bakker; Huberta A C. d. v. P.
E. Oostdam-Warmerdam.
OVERLEDEN: N. de Gilde. 44 j.. S. Kleef-
stra. 79 j„ L. W. Paulioh, 57 j.. C. de Groot.
43 jaar.
ONDERTROUWD: J. H. Looijestijn. 27 j.
en A. E. v. d. Putten. 25 j.; W. C. E. van
Eeden. 50 j. en M. Koster, 50 j.; G. van
Beekhuizen. 32 j. en N. G. Mens, 30 j.;
GEHUWD: J. B. Trompen. 29 j. en G.
Schoone, 27 j.; Th. A. Warmenhoven en C.
C. Otto; C. L. Koppen en A. H. Chrispijn;
A. J. C. Bontje en M. H. van Diemen: W.
A. Heemskerk en Q. H. C. van Ruiten.
Zondagdienst der huisartsen wordt
waargenomen door dr K. A. van Praag.
Heerenweg.
NIEUWE WETERING.
Morgenavond 7.30 uur n.m. spreekt ia
de .Chr. sdhool voor het Comité Winterlezan-
gen dr. G. J. Steeder, Ned. Herv. pred. te
Den Haag, over: „Vergeving en Vergelding".
Lezing over Indië. Hedenavond, 8 uur.
wordt in het kerkgebouw aan de Brouwer
straat een vergadering gehouden, belegd
door de Kon. Vereeniging „Oost en West"
en het Ned. Roode Kruis. Dr C. Nooteboom
uit Leiden zal een lezing houden over „Wer
kers in Indië". Toegang is vrij.
VAN OVER DE GRENZEN
Christenen, liberalen en sociaal-democra
ten, alsmede de communisten vormden te
Berlijn een werkgemeenschap om het ge
meentebestuur te adviseeren.
De Anglo-Amerikaansche commissie voor
Palestina begon haar werk en moet binnen
120 dagen haar verslag uitbrengen.
R. A. F.-piloten speuren boven Atollen
in het Z.W. deel van den Stillen Oceaan
naar collega's die daar eventueel nog op red
ding wachten.
Eind December wordt een groote
Angk>-Amerik. conferentie voor de civiele
luchtvaart belegd.
Koning Peter van Joego-Slavië zal zich*
naar hij tegenover de Daily Telegraph ver
klaarde, niet neerleggen bij zijn onttroning,,
maar naar zijn land terugkeeren, om er een
democratische regeering te vormen.
De opperbevelhebber van de vloot der
Ver. Staten heeft medegedeeld, dat door
Amerikaansche geleerden 'n nieuw, van op
een afstand te besturen projectiel is ge
construeerd. dat met een lading van een
nieuw soort ontploffingsmiddel over zeer
groote afstanden kan bewogen worden.
Elk Duitsch kind in de Britsche bezet
tingszone, tot den leeftijd van tien jaar,
krijgt bij gelegenheid van het Kerstfeest eeti
half pond versnaperingen..
De nieuwe R. K. Jeugdbeweging in
Duitschland wordt «opgebouwd door prelaat
Ludwig Wolker, oud-praeses der Duitsche
R.K. Jeugdbeweging.
In "Loeiden zal men, ter bestrijding van
de misdaad, overgaan tot het onschadelijk
maken van 9320 militaire deserteurs, waar
onder 500 Amerikanen.
Het z.g, onder water-oord van de Brit
sche Vloot", in den. oorlog gebruikt voor het
vinden van duikbooten. tracht men thans
aan te wenden voor het opsporen van,
ha ringsch olen
De stad Triest wordt een afzonderlijke
bestuurszöné naast de provincie van dien
naam.
New-Foundland krijgt volgend jaar een
gekozen nationale conventie, die moet be
raadslagen en voorstellen doen over den
toekomstigen regeeringsvorm. Alle volwasse
nen hebben stemrecht.
De Engelsch-Amerikaansche Palestina-
commissie zal verschillende centraal- en
Oost-Europeesche landen bezoeken om er
de positie der Joden te bestudeeren.
