i=fb Stouw? Cnfcsrlj? (Éournnf =- Dr van Mook komt morgen nog niet over 't Doodvonnis over Mussert uitgesproken iDist 01 GEIEN HOIED VERLOREN Ie serie: 1 April 192015 October 1941 WOENSDAG 12 DECEMBER 1945 2e Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 187 Abonnementsprijzen A A A J A Bureaux Redactie en verh. m. adm.kosten) Hoofdredacteur: p H- DIEMER Christelyk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken fe QljctteUfS b van der ros - igSSiSI J"ytl bert io teafienspatj Sharir acht verdere bespre kingen nutteloos Het lag in de bedoeling, dat dr van Mook morgen per vliegtuig naar Nederland zou vertrekken, vergezeld door mr K. F. J. Ver boeket. wnd. hoofd van den Regeeringsvoor- lichtingsdienst. Uit gezaghebbende bron ver nemen we nader, dat dit vertrek van dr v. Mook, met het oog op de huidige ontwikke ling. eenige dagen is uitgesteld Mr Verboe ket zal echter met zijn familie wel morgen naar Nederland vertrekken, alsook ir M. Ph. Broekhuisen, directeur van een aantal spoor wegmaatschappijen. De directeur van het departement van Justitie, mr N. N. Blom, is inmiddels reeds aangewezen als plaatsver vanger van dr v. Mook tijdens diens afwe zigheid. De heer v. Mook heeft gisteren ge confereerd met lt.-gen. Dempsey en gen. Christison. SHARIR KAN DE ORDE HERSTELLEN. De minister-president" Sharir heeft gis teren op een persconferentie een verklaring voorgelezen over het nationalistische ge zichtspunt inzake de conferentie van Singa pore. Allereerst drong Sharir aan om een officieele verklaring, welke tot het publiek wordt gericht, van wat er eigenlijk in Sin gapore is besloten. ..Wanneer de Britten meer troepen in het land brengen en een grootsch opgezette militaire actie inzetten, zullen alle Indonesiërs hun zoo goed als zij kunnen weerstand bieden. Er zullen geen vreedzame besprekingen mogelijk zijn, wanneer er in Indonesië bloed moet vloeien," aldus Sharir. In zijn verklaring liet Sharir er geen twijfel aan bestaan, dat de kloof tusschen de ge matigden en de extremisten tot op zekere hoogte is overbrugd, terwijl hij tevens wei gerde den' term „extremisten" te aanvaar den. Op de vraag of zijn „regeering" in staat was de orde te handhaven, antwoordde Sharir, dat hij geloofde, dat wanneer hem de kans werd gegeven, hij binnen enkele weken het meerendeel van het land onder contróle zou hebben, doch dat de Engel- schen zeer ongeduldig zijn. Verder zeide Sharir, dat hij weerstand zou bieden aan iedere poging om met geweld de Nederlandsche souvèreiniteit te herstellen. ,,Op het oogenblik", aldus Sharir, ..zijn ver dere bijeenkomsten met de Nederlanders nutteloos, tenzij er een duidelijke verklaring wordt afgelegd, die ons standpunt benadert". Aan het einde van <^e conferentie ontkende Sharir. dat er hongersnood zou uitbreken op Java. INTERPELLATIE IN HET BRITSCHE LAGERHUIS. In het Engelsche Lagerhuis heeft het Labour-lid Driberg gisteren betoogd, dat de Nederlanders den Inheemscheri tenminste den status van dominion voor hun land moesten aanbieden. Driberg werischte de zaak behan deld te zien als een internationale" affaire volgens art. 106 van het handvèst van San Francisco. Dit voorstel vond steun bij andere sprekers, zoowel Labour-vertegenwoordigers als conservatieven. Het Lagerhuis-lid Walh- den voegde er aan toe, dat terwijl in Neder land zelf op een zeer onvoldoende wijze werd afgerekend met de collaborateurs, de Engel- schen in Ned.-Indië sneuvelen. Minister Noel Baker legde in zijn antwoord den nadrük op de houding van Nederland tijdens den oorlog. Er bestaat met de Ned. en Fransche regeeringen geen andere overeenkomsten Ondersteuning van gezinnen van N.S.B.-ers Voor 75 pet ten laste van het Rijk In een rondschrijven aan de gemeentebe sturen zegt de minister van Binnenlandsche Zaken een bijdrage van rijksweg van 75 pet toe in de hoogere uitgaven voor ondersteu ning van gezinnen van politieke delinquen ten.r Indien aan dergelijke gezinnen reeds vóór de bevrnding ondersteuning werd ge geven, blijven die kosten geheel voor reke ning der gemeenten. SAMENWERKING TUSSCHEN NED. EN BELG. POSTERIJEN Hoofdambtenaren der Ned. posterijen be vinden zich op het oogenblik te Brussel. Zij hebben er deel genomen aan onderhandelin gen, die tot doel hebben de posttarieven tus schen Ge twee landen eenvormig te maken. ONZE AMBASSADEUR TE BRUSSEL HERSTELD De NNederlandsche ambassadeur te Brus sel. B. Ph. Baron van Harinxma thoe Sloo- ten. die wegens een heelkundige behandeling in een kliniek te Brussel moest worden opge nomen, is in zooverre weder hersteld, dat htf zijn werkzaamheden heeft kunnen hervatetn. dan die, welke het overnemen van het be wind betreffen wanneer de Engelschen hun taak hebben vervuld. „Op de Engelschen rust de plicht de orde te herstellen en Sharir zou het zeker toejuichen, indien een eind werd gemaakt aan de activiteit van benden, die van geenerlei gezag orders aanvaarden", aldus minister Baker. LUCHTDIENST TUSSCHEN AMERIKA EN INDIE. Er beeft sinds 7 December j.l. weer ver voer door dé lvfcht plaats van poststukken van de Vereenigde Staten naar Nederlandsch- Oost-Indië. aldus een bericht uit Washington. TOESTAND VRIJ RUSTIG OP JAVA. Over den toestand op Java geeft een o£- ficeel communiqué eenige, naar we hopen, betrouwbare bijzonderheden. In Buitenzorg, waar de telefooncentrale door de nationa listen is ontruimd, is het veel rustiger hoe wel er nog wel scherpschutters verscholen zitten. De resident, de heer Barnas, is thans uit de nationalistische gevangenschap ver lost. De nationalistische stellingen in het Noord-Westelijk deel van Bandoeng blijven standhouden. Over het algemeen is het rus tiger, afgezien van rooftochten van enkele voormalige Ned. krijgsgevangenen, van wie er zeven werden gearresteerd. Naar inen aanneemt zij de nationalisten, die Semarang zijn binnengedrongen, van plan het vliegveld, de havens en het district Nieuw Tjandi te isoleeren. Bij Soerabaja wordt de actieve patrouilleering voortgezet, terwijl de maat regelen tegen de dorpen, betrokken bij den moord op den Engelschen brigade-majoor worden voortgezet. De toestand in Ambarawa wordt als rustig beschreven. Tevens wordt gemeld, dat luit.-gen. Sir Charles Dempsey gisteren in Batavia is gearriveerd ter rege ling van de zaken, die na de conferentie te Singapore nog moeten worden afgedaan. Het gratieverzoek van Max Blokzijl De adviezen zouden zoogoed als gereed zijp Naar ons ter oore komt hébben het Haagsehe Bijz. Gerechtshof en de Raad van Cassatie het gratieverzoek van Max Blokzijl tegen het tegen hem in hoogslè instantie gewezen doodvonnis, direct in behandeling genomen. Het Hof moet reeds met zijn advies zijn gereedgekomen en ook van den Raad van Cassatie kan een spoedig advies worden verwadht, zoodat H.M. de Koningin weldra de adviezen zullen bereiken. De verwachting, dat het matraden zou duren voor een beslissing zou vallen, zou hierdoor dan gelogenstraft worden. Radio-artist ging ver over de schreef Herrijzend Nederland verontschuldigde zich Er is scherp protest aangeteekend tegen d>e laatste Zaterdagavond^ïtzonding van Herrij zend Nederland, waarin zooals wij hebben vastgesteld, de grappen beneden peil waren. De program ma lei ding van Herrijzend Ne derland deelt thans mede, dat de persoon :ai k was tie misbruik van vertrouwen heeft ge maakt en tijdens de uitzending herhaaldelijk van den aanvankelijk voor gel egden en goed- gekeurden ekst is afgeweken. (Accoord. Maar is er geen controle tijdeals de uitzendingen? Red.). EEN I. G. FARBEN-PRODUCT. De I. G. Farben heeft gedurende den oorlog hetmeest' doodelijke gifgas ter we reld gemaakt. De fabriek experimenteerde op mensohen en leverde o.m. aan Ausch witz, waar duizenden met het gas ver moord zijn. Ook hem recht van cassatie toegestaan (Van onzen specialen verslaggever). Mussert is ■hedenmorgen door het Haagsch Bijzonder Gerechtshof tot de doodstraf ver oordeeld, met het recht van cassatie. De belangstelling voor deze uitspraak was niet opvallend groot. De publieke tribune was heelemaal gevuld, 'daareptegen de ge reserveerde tribune slechts voor de helft. Tegen 10 uur werd Mussert de rechtzaal binnengebracht. Evenals de vorige maal wandelde hij met een gedoseerd vriendelijk lachje op het gezicht, links en rechts kij kend, of hij kennissen zocht, tusschen de twee parketwachters paar de beklaagden bank. Spanning zat er niet onder de aan wezigen. want algemeen begreep men wel welke straf zou worden uitgesproken. Het duurde vrij lang voor het Hof onder leiding van zijn president, mr Van Berckel, de zaal binnen kwam. Het militaire lid, generaal-majoor Van Lawick, was volgens geruchten bij de Moerdijk hedenmorgen op- gehóuden en het Hof wilde wachten tot hij aanwezig was. Toen dit blijkbaar te veel-tijd in beslag zou nemen, verscheen te 10 uur 20 het Hof zonder gen.-maj. Van Lawick. Nadat de president aan den verdachte ge vraagd had, of hij ir Anton Adriaan Mus sert was, waarop deze bevestigend ant woordde, liet mr Van Berckel er direct op volgen Het Hof heeft U ter dood veroordeeld. Mussert keek zeer ernstig toen "hij het vonnis vernam. Zijn glimlach was verdwe nen en zeer onder den indruk hoorde hij de overwegingen van het vonnis aan, waar bij hij zich langzamerhand weer tot zijn gewone pose wist te herstellen. Wettig en overtuigend is het ten laste ge legde bewezen, verklaarde de President bij het voorlezen van het vonnis, waarin werd vastgelegd, dat verdachte het Rijk der Ne derlanden onder vreemde heerschappij heeft willen brengen; voorts heeft voorbe reid een aanslag op den wettigen Regee- ringsvorm en ten slotte in tijd van oorlog dén vijand hulp heeft verleend, meermalen gepleegd. Verdachte is schuldig, zoo ver volgde de President, aan één van de zwaarste misdrijven tegen den Staat en te gen de Regeering gericht in den tijd dat Nederland in oorlog was. Deze misdrijven van den leider van een volgzame schare afgedwaalde volgelingen kan alléén met den dood worden gestraft. Verdachte meende wel de overtuiging te hebben in het belang van het Nederland sche volk te hebben gehandeld, doch niets gaf hem het recht tegen den wil en den geest van het Nederlandsche volk den mis- dadigen vijand te steunen. Tenslotte werd verd. nog het recht van oassajie toegiestaan, waarvoor een termiin van 8 dagen werd verleend. Nadat het vonnis was voorgelezen, waar mede circa een kwartier gemoeid was, trachtte Mussert, die de voorlezing staande had aangehoord, nog iets tot den President te zeggen, doch het Hof had zich reeds van zijn zeteis verheven en Mussert werd meteen tusschen de parketwachters weggevoerd Hiermede was het doek gevallen over de meest ernstige zaak van landverraad welke deze historie tot heden had beleefd. Voor den Raad van Cassatie zal tenslotte een korte reprise worden gegeven, die ech ter op het Ned. volk weinig indruk meer zal maken. Mussent en zijn N.S.B. zijn door het Hof afdoende geoordeeld. De eisch van den procureur-fiscaal was eveneens, de doodstraf. De lederpositie is van dien aard, dat aan schoen her stel Iers een groot percentage rub ber in plaats van leder als zoolmateriaal wordt verstrekt. Voor schoenreparaties met rubber is het zelfde aantal schoenreparatie- bonnen noodig als voor reparaties, uitgevoerd met leder. Intussohen wordt hard gewerkt aan schoe nen voor de mijnwerkers, wien voorrang moest worden verleend. DAT door samenloop van omstandigheden de uitrusting van de Vrouwel. Vrijwilligers van het KiN.I.L., waarover nogal klachten waren geuit, onvolledig is geweest, doch deze in het Verre Oosten wordt gecomple teerd en DAT de uitrusting inmiddels is opgevoerd tot hetzelfde hooge peil als de officieele Britsche uitrusting, DAT 29 Ned. kinderen, die gedurende drie maanden bij Gentsche families zullen worden opgenomen in Gent zijn aangekomen. DAT Zondagavond in een café te Eind hoven bij een burenruzie de 29-jarige H. Bosoh werd gedood. DAT op 73-jarigen leeftijd te 's-Graven- hage is overleden architect H. v. Hees>wijk, voorheen chef van het Bureau voor de R ij ksmonumen ten DAT de sleepboot „Mathilda" van den sleepdienst A. Kooren te R'dam, door een explosie op de Brielsche Maas is veronge lukt. waarbij de kapt. A. J. Schutte, de machinist J. Rijsma en de matroos J. Koo ren om het leven zijn gekomen. DAT de KNAC in een adres tot den mi nister van Verkeer en Energie heeft aan gedrongen op een streng maar rechtvaardig en paedagogisch toezicht op alle wegge bruikers, ter beteugeling van de verkeers onveiligheid. DAT het s.s. „Salland" van de Kon rtoll. Llovd met ruim 1300 ton bevroren vleesch uit de Ver. Staten in R'dam arriveerde. DAT te Drachten een Prot. Ziekenverpie- gingshuiis is geopend, waaraan 28 Her vormde, 22 Gereformeerde en 3 Doopsge zinde gemeenten .medewerken. DAT Maandag te Zierikzee de slachtof fers, die op 10 Dec. 1944 te Renesse werden gefusilleerd, zijn herdacht. DAT gisteren voor het eerst de stadsbus sen in Eindhoven zijn gaan rijden. DAT de Lrmburgsohe mijnen binnenkort zullen beginnen met de werving van 6000 arbeiders. DAT dezer dagen de Tilburgsche kunst ijsbaan is heropend. DAT de HARK de beschikking heeft ge kregen over een groote partij Distex-goe- deren ter gratis verspreiding onder de noodlijdende Ned. bevolking. DAT aan jhr. mr. A. H. Martens van Sevenhoven op zijn verzoek eervol ontslag is verleend als Rijksarchivaris in Gelder land en dat hij zal worden opgevolgd door mr. A. P. v. Schilfgaarde. DAT het in de bedoeling ligt om op Schouwen en Duivdland geen watertoren meer te bouwen, maar een sterk pomp station. DAT bij den terugkeer van den gestaak- ten burgemeester van Schinveld, den heer Adams, 10 raadsleden, de loco-secretaris, de gem.-ontvanger en het geheele admini stratieve personeel hun werkzaamheden hebben neergelegd. DAT bij wijze van proef de controle aan de toegangswegen naar het Vestinggebied Soheveningen is opgeheven. DAT de Ned. Ook-.maatschappij te A'dam Maandag 25 jaar bestaat en van 3 tot 4.30 uur een receptite zal houden in het Victoria- hotel, aldaar. DAT de Bedrijfsraad voor de klompenin dustrie zijn werkzaamheden heeft hervat. DAT de A.N.W.B. in een adres aan den minister van Oorlog heeft aangedrongen op een strenge contróle op het voeren van de wettelijk voorgeschreven verlichting van motorrijtuigen. DAT de week voor gezinsherstel van „Volksherstel" is verschoven naar 310 Fe bruari i.v.m. de geldinzameling t.b.v. de Stichting „Naderland helpt Indië". DAT bij beschikking van het College van Rijksbemiddelaars de loonen voor de sigaren- industrie zijn herzien. DAT de minister van O. K. en W. a.s. Vrij dag en Zaterdag een bezoek zal brengen aan de geteisterde gebieden van Nederland. DAT ter eere van den 9-daagschen strijd van de First Airborne-division bij Arnhem in Sept. 1944 een nieuwe Britsche film is ge maakt, getiteld ,,I fought at Arnhem." DAT de 13-jarige H. Meyer te Haarlem Maandagmiddag door het ijs zakte en ver dronk. DAT voor de vijfde^distributie van rijwiel banden aan daarvoor in aanmerking komen de verbruikers bonnen zullen worden uitge reikt van 1 t/m 20 Dec., ferwijl de verbrui kers uiterlijk 22 Dec. deze bonnen bij de kleinhandelaren moeten hebben ingeleverd. Dat de handelsmarge voor groothandelaren in hooi is verhoogd van f 4.30 tot f 4.75 oer 1000 kg. DAT de directeur van „De Oranjeboom" te R'dam, dr A. C. v. Rossaim en zijn echt- genoote, door gasvergiftiging in Hilversum om het leven zijn gekomen. Toen bij de besprekingen tusschen lei dende figuren in de A R. partij en de C.H. Unie de moeilijkheden te groot bleken om tot fusie te geraken, heeft men elkander niet losgelaten, maar zich in elk geval voor een federatieve samenwerking uitgesproken. Dit resultaat heeft hen teleurgesteld, die op grooter eenheid op staatkundig gebied tus schen de protestantsche Christenen zoozeer hadden gehoopt. Niettemin hadden zij de overtuiging, dat bij de blijkbaar nog al tijd bestaande geschilpunten de federa tieve samenwerking te verkiezen was bo ven een geforceerde fusie, welke een nieuwe broh van wantrouwen zou zijn geworden en dus niet tot vereenvoudiging van het partijstelsel zou hebben geleid. Wij nemen aan dat de C.H. onderhande laars zich bij het bepalen van hun stand punt hebben laten leiden door de overwe ging, dat in den kring der Unie over deze dingen niet gelijkelijk wordt gedacht en dat zij ook daarom de fusiegedachte hebben vaarwel gezegd en zijn teruggevallen op het plan der federatieve samenwerking. Indien zij gemeend mochten hebben, dat zij hier door aan de bezwaren uit eigen kring ge- he'el waren tegemoetgekomen, dan is thans wel anders gebleken. Een aantal vooraanstaande leden der Unie heeft zich nu ook tegen de federatieve sa menwerking uitgesproken. Zij vreezen van deze samenwerking, wat zij noemen een antithese-politiek Zij achten voor de C.H. Unie nog grooté mogelijkheden aanwezig, wanneer de Unie zich onttrekt aan de ge varen van afzondering en verstarring. Nog verder ging een gröep personen van C.H. huize in Friesland, welke zelfs spreekt van de mogelijkheid eener zeer breede volkspartij, die de politieke antithese en den klassestrijd verwerpt. Ter toelichting diene, dat deze uitspraak gedaan werd na een uit eenzetting van mr Van Walsum Beide uitspraken noemen enkele concrete punten op van politiek beleid, waarom zij samenwerking tusschen C.H. en A.R. .in den voorgestelden vorm onwenschelijk achten. Daafbij zijn zij van voorbarigheid niet altijd vrij te pleiten. Zoo uiten zij zich in het algemeen tegen het sociaal-economisch be leid der A.R. partij en vragen zij (in Fries land) een sociaal-economisch program. Maar het kon hun toch bekend zijn, dat over deze belangrijke kwestie een breede commissie binnen de A.R partij sinds eenigen tijd werkzaam is, waaraan nog toe te voegen is, dat het rapport dezer commissie wellicht spoedig te verwachten is. Waarom dan bij voorbaat ook op dit punt een distantie scheppen? Fundamenteeler is de kwestie der anti these, welke ook nu weer de geesten bezig houdt. Men kent ons standpunt, dat wij weten het door vele C.H. wordt aangehan gen. Helaas hebben alle discussies, welke laatstelijk over dit kernvraagstuk zijn ge voerd, blijkbaar nog altijd niet de noodige helderheid gebracht. Gezegd wordt nu dat «krtikel 8 van het beginselprogram der Unie tegen een antithese politiek stelling neemt. Wij laten- dit artikel volgen: „Vermits ge heel het volk zich aan de ordeningen Gods heeft te onderwerpen, verzet de C.H. Unie' zich tegen een groepeering des volks iti twee deelen, naar godsdienstige overtuiging. Daaruit volgt echter niet, dat geen reke ning moet worden gehouden met het feit dat hier te lande, tengevolge van de inwerking der beginselen door de Fransche revolutie gehuldigd, en de daaruit voortvloeiende loochening van het Goddelijke gezag op staatkundig gebied, het uiteengaan der poli tieke partijen ten aanzien van de al of niet erkenning van dat gezag heeft plaats gehad en in de hand is gewerkt." Leest men dit artikel in het kader van het geheele program, let men op den duidelijker! eisch. dat het volk zich onderwerpt aan de ordeningen Gods, dan gaat men stellig te ver, indien men hier een loochening der anti these-gedachte zou opmerken. Wij zoeken nog steeds het antwoord op de vraag, hoe het bestaan eener C. H. partijformatie, dus een formatie met (in het program) uitgespro ken Christelijke beginselen, buiten erken ning eener antithese mogelijk is. Ook weten wij niet, waarom deze erkenning de zen» dingshouding onmogelijk moet maken. Wij hopen, dat het gesprek over dit essen- tieele punt worde voortgezet. Maar dan breke men met het hier en daar insluipende euvel, waarbij van zeer wezenlijke gedachtbn een al dan niet bedoelde caricatuur wordt ge maakt. Wij denken aan een uitlating uit het zoo belangwekkende boek van ds A. A. van Ruler, „Religie en politiek": Kuvper heeft uit de bevinding de antithese-politiek gedis- telleerd". Intusschen meene niemand, dat hiermede het noodige over deze studie ge zegd is. Daarover later meer. Wij blijven hopen, dat in het belang vait heel ons volksleven nauwe samenwerking tusschen de twee groote protestantsch-Chris- telijke groepen, vooral in deze tijden vol bange verwarring, mogelijk blijkt. En voor het overige worde het gesprek over deze dingen, welke ons allen zoozeer raken, voortgezet. OOK HET FLORISSANTE WASSENAAR AAN DEN GROND. In de openbare vergadering van den ge meenteraad van Wassenaar deelde burge meester Van Wijnbergen o.a. mede, dat tij dens den oorlog in zijn gemeente 18 wonin» gen en 5 boerderijen werden vernield, 58 wo» ningen ernstig en 460 zeer zwaar werden beschadigd. Voorts deelde hij mede. dat de gemeente door den oorlog financieel aan den grond zit. Tot wethouders werden be noemd mr A. J. M. v. Moorsel en ir H. W. v. d. Voort. ANTI-MILITAÏRISTEN IN DUITSCHLAND. Anti-nazi politici in Duitsóhland sticht ten een Duitsche vredesvereeniging, die het aoti-militairisme in Duitschland tot ontwik» keling wil brengen. Toenemende wind, aldus de Bilt Tot morgenavond wordt verwacht: Aan vankelijk matige, later toenemende wind tus schen West en Noord-West. meest zwaar be wolkt. met nu en dan regen; im het Oo-tcn. des lands aanvankelijk leans op sneeuw; tijdelijk eenige stijging van temperatuur. ZON EN MAAN. Morgen: Zon op 8.40 en onder 16.27; Maan op 13.55 en onder 00.44. Maandag Eerste Kwartier; 19 Dec. Volle Maan; 26 Dec. Laatste Kwartier en 2 Jaa. 1946 Nieuwe Ma au.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1