IHettni* £eii&dfc (Imirattl
Welke koers wil Engeland thans inslaan?
K.L.M. opent 16 Dec. eerste Europ. luchtlijn
IDist °U
Ie serie: 1 April 1920—15 October 1941
MAANDAG 10 DECEMBER 1945
2e Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 10$
Abonnementsprijzen
ƒ0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij bet. per kwit.
verh. m. adm.kosten)
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD103
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
is
jjnyti bert in tegenspeel*.
Dr van Mook .12 December
naar Nederland
Indien we de uitlatingen van een gezag-
hebbenden Britschen woordvoerder te Bata
via moeten g-elooven gaat Engeland, door de
besprekingen te Singapore tusschen Mount-
batten. Christison en van Mook, een nieuwe
politiek in Indië volgen. De opdracht van
gen. Christison in Ned. Indië is aanzienlijk
uitgebreid. De anarchie en wanorde op Java
noodzaakten een nadere uitwerking voor
zoover het ging om het herstel van de orde.
Christison zou nu de bevoegdheid hebben
met de tot zijn beschikking staande strijd
krachten in een zoo groot mogelijk gebied
de orde te herstelden en te handhaven, om
„het mogelijk te maken dat een constitutio-
n-eele hervorming en een zekere mate van
zelfbestuur der Indonesiërs, in het kader van
het Koninkrijk der Neder landen, tot standi
komen en besprekingen daarover gehouden
worden op een geregelde en wettige wijze
zonder vrees of geweld", zooals de woord
voerder zeide. Daartoe zullen nog meer
Britsohe en Br. Indische troepen naar Java
worden overgebracht, terwijl d-e Ned. troe
pen, die eventueel zullen worden gebruikt,
alleen politiediensten in de gezuiverde stre
ken zullen verrichten, maar niet aan de
eigenlijke operaties deelnemen.
De Ned. troepen zullen echter t.z.t. de
Engelsche .vervangen, die, wanneer hun taak
ten einde is, teruggenomen zullen worden.
Tevens zal slechts een deel der Ambonnee-
sche troepen in Batavia blijven geconcen
treerd. Verder zal een politiek volgens de
verklaring van Bevin worden gevoerd, waar
bij de'souvereiniteit van Indië erkend werd.
In tegenstelling met het bovenstaande
meldt Reuter echter, dat welingelichte krin
gen in Londen met verbazing kennis hebben
genomen van het bericht over een verande
ring van de Engelsche politiek in Indië. Vol
gens deze kringen bestaan er geen aanwij
zingen. dat er van de politiek, zooals die
door Bevin in zijn rede van 23 Nov- is vast
gelegd en waarin duidelijk scheiding is ge
maakt tusschen de militaire verplichtingen
en de politieke moeilijkheden, zal worden
afgeweken Het is duidelijk, dat de Britsche
officieele politiek in laatste instantie te Lon
den wordt bepaald en dat deze niet door
militaire autoriteiten kan worden veranderd.
NATIONALISTISCHE REACTIEOP
SfNGAPORE.
De nationalistische reactie op de mogelijke
Uitbreiding van de bevoegdheden van gen.
Christison en de te treffen maatregelen is
beperkt tbt de opmerking, dat déze ontwik
keling niet onverwacht is gekomen. De na
tionalisten zijn van meeniing, dat in het
liöht van de verklaring van den Britschen
woordvoerder de kansen op het succes
van rechtstreeksche besprekingen met de
Neder! nders niet zeer bemoedigend zijn.
Tezelfder tijd schijnen zij zich echter niet
geheel en al teruggetrokken te hebben „i-n
afwachting van dergelijke besprekingen",
waarvoor, volgens dr. v. Mook, de deur nog
Bteeds open staat. De vitale kwestie voor de
nationalisten is, hoe de extremisten op de
publicatie van de plannen van gen. Christi
son zullen reageeren.
Vandaag zou het republikeinsche „kabi
net" de verklaringen van den Britschen
woordvoerder bestudeeren en zou Sharir een
verklaring afleggen.
DR VAN MOOK 12 DEC. NAAR
NEDERLAND.
In Batavia is thans officieel bekend ge
maakt, dat dr v Mook Woensdag 12 Dec.
per vliegtuig naar Nederland vertrekt, ten
einde de N'ed. regeering' een duidelijker
beeld van den toestand te geven. De be
sprekingen in Nederland zouden wellicht
ook noodig zijn i.v.m. de aanstaande confe
rentie met de nationalistische leiders. In een
Zaterdag gehouden persconferentie maakte,
dr Van Mook gewag van de verklaringen
van den Britschen woordvoerder over de
conferentie van Singapore en voegde hier
aan toe, dat hij zijn uiterste best zou doen
om behulpzaam te zijn bij het verbeteren
van de economische toestanden.
AANVALLEN TE TANDJONG PRIOK
Twee afdeelingen extremisten hebben Za
terdagnacht het havengebied van Tandjong
Priok aangevallen. Zij waren gewapend met
geweren, machinegeweren, granaten en
waarschijnlijk met mortieren. Na korten
tijd werden ze door Br.-Ind. troepen ver
dreven. Te Bandoeng traden Ned. troepen
op tegen Ned. plunderaars, van wie er twee
eenigé huizen in brand hadden gestoken als
represaille voor het arresteeren van eenige
Nederlanders. De levensmiddelenvoorziening
op Java wordt steeds xritieker, vooral in
Soerabaja, waar de extremisten regelmatig
voedselvoorraden plunderen, terwijl kleine
groepen Inheemschen in de havenwijken van
Batavia, waar adm. Patterson Zaterdag is
aangekomen, aanvallen hebben gedaan. Het
nieuwste dagblad in de Engelsche taal. dat
te Batavia verschijnt, is „De Onafhanke
lijke", een nationalistisch orgaan, dat op de
persen van de „Merdeka" wordt gedrukt.
UITBREIDING NED.-INDISCHE LEGER
In verband met hetfeit, dat thans Ned
Ind. troepen deel zullen nemen aan de be
scherming van gezinnen binnen en buiten de
kampen op Java, is een bataljojn gevor.mc!.
waarvan het hoofdkwartier gevestigd is in
de Kon. Mil. Academie en. dat nu bestaat uit
twee volledige compagnieën. Alle mannen
van Nederlandsohe, Menado-neesche, Am-
bonneesche en Timoreesche origine bene
den den leeftijd van 50 jaar, die voordien
behoorden tot het .I.L., zijn opgeroepen voor
een medische keuring.
DE „ORANJE" MET 1200 GEÏNTERNEERDEN
NAAR NEDERLAND.
Het hospitaalsohip „Oranje", dat Vrijdag
j.l. uit Australië in de haven van Batavia
is aangekomen, zal vermoedelijk op 12 Dec.
naar Nederland vertrekken met 1200 oud-
geïnterneerden. De perscnen komen uit
Batavia en Spmiarang, in welke laatste plaats
het schip op 13 Dec. zou aankomen. Van.
deze 1200 moeten 400 personen op draag
baren worden vervoerd. Ongeveer 120 stu
denten hebben zioh Zaterdagmorgen inge
scheept, teneinde als werkende passagiers
de reis mee te maken. Het wordt onwaar
schijnlijk geacht, dat het schip nog voor
Nieuwjaar in Nederland zal zijn.
't Convooi mijnenvegers
in Colombo
Niet vóór Januari in Indië verwacht.
De Nederl. mijnenvegers, die in convooi op
weg naair Indië zijn, zouden dezer dagen in
Colombo arriveeren en daar gedurende een
paar dagen voor reparatie blijven liggen. De
verwachting bestaat thans, dat de schepen
eerst in Januari in Indië zullen aankomen.
De stemming laat niets te wenschen over.
Met veel belangstelling volgen de opvarenden
de radio-berichten over den toestand in
Indië.
Textielproducten worden 20 pet
goedkooper
X.
vrjj hoog Ris
LANG NIET IEDERE WINKELIER HEEFT
AL KOUSEN EN SOKKEN.
Door de handelsmarges, die
waxen, te besnoeien zullen nog d e maand
de detailprijzen van vele text iel goed aren
met circa 20 pet. worden verlaagd. Des
ondanks zullen de tusschenhandelaren nog
eer. redelijke winst ontvangen. Aldus het
directoraat-generaal van de Prijzen.
Het door het C.D.K. aan het A.N.P. ver
strekte bericht inzake het met ingang van
heden verkrijgbaar zijn van kousen en sok
ken, blijkt wat te voorbarig te zijn. Van
diverse zaken ontvingen we n.l. de mede-
deeling, dat zij nog niet bevoorraad zijn.
Minister Schermerhorn dankt
de Zwitsers
„Zonder eenige overdrijving kan ik zeggen,
dat naast de Zweden u ons het leven hebt
gered," aldus verklaarde minister-president
prof. ir W; Schermerhorn voor eenige dagen
in een toespraak tot het Zwitsersche volk
voor radio Baze len radio Lausanne.
V
Op ie4pren werkdag naar
Scandinavië
NaaT ons ter oore komt, zal-de K.L.M. na
5V2 jaar gedwongen rust op 16 Dec. haar eer
ste Europeesche luchtlijn openen en wel de
lijn AmsterdamMalmöKopenhagen.
Op deze lijn zullen Dakota's met 21 passa
giersplaatsen worden ingezet. Deze luchtlijn
zal op alle werkdagen worden gevlogen. Op
1 Februari wordt de luchtlijn Amsterdam
Stockholm v.v. geopend, welke dienst in vier
uur wordt gevlogen. Tevens wordt dan de
luchtdienst AmsterdamLissabon in 6 uur
vliegen geopend, welke doorverbinding met
Stockholm heeft, zoodat StockholmLissa
bon in één dag kan worden afgelegd. Deze
luohtverbinding met Stockholm zal voorlo
pig driemaal per week werden gevlogen. 'Jo
1 Januari krijgt de K.L.M. de beschikking
over twee D.C. 4's in burgeruitvoering, met
plaats voor 42 passagiers. Dit beteekent, dat
de luchtreiziger alle comfort aan boord zul
len krijgen. Bovendien zullen zich twee ste
wardessen aan boord bevinden.
Tweemaal per week zal voorts de nieuw
te openen lijn StockholmAmsterdam
Genève worden gevlogen.
In den oorlog werd ten dienste van de ge
allieerden in charter de lijn BristolLissa
bon gevlogen. Op 31 December zal deze lijn
worden beëindigd. De daardoor vrijkomende
Vijftigduizend controles in
14 dagen
Verscherpt optreden van C.C.D. tegen
zwarten handel.
De actie Van den C.C.D. tegen den zwarten
handel werd omstreeks 15 November met
verhoogde kracht voortgezet.
In de tweede helft van die maand werden
gecontroleerd:-33.113 voetgangers, 13.159 voer
tuigen, 2988 wielrijders, totaal dus 49.260
controles. Het aantal processen-verbaal be
droeg in deze periode 1074, voorgeleid werden
54 personen. In beslag genomen werd: 52.669
kg aardappelen, 4970 kg groenten, 42.683 kg
fruit, 1958 kg vleesch/vet, 5563 st. eieren, 843
klg boter en kaas, 2387 stuks textiel. 298 kg
tabak.
Een Douglas XB 42 vloog in den record
tijd van 5 uur 7 minuten over de Ver. Sta
ten van We9t naar Oost. De gemiddelde snel
heid bedroeg 432 mijl per uur.
machines zullen op de Europeesche K.L.M.-
lijnen worden ingezet. De vorige week is te
Kopenhagen een luchtvaartconferentie ge
houden, waarbij Nederland en de drie Scan
dinavische landen vertegenwoordigd waren.
Voor de K.L.M. waren hierbij aanwezig de
heeren A. Plesman, directeur der K.L.M. en
Van der Kloot, hoofd van de afdeeling
Europa van de K.L.M. hierbij zijn de plan
nen tot samenwerking besproken.
MONTY WIJST VERZOEKEN VAN BEULEN
VAN BELS EN AF.
Veldmaarschalk'Montgomery heeft alle ver
zoeken van Kramer, Irma Grese en de andere
veroordeelden van de concentratiekampen
Belsen en Auschwitz, om het doodsvonnis,
tegen hen in Lueneburg uitgesproken, te her
zien, afgewezen.
Gen. Patton zwaar gewond
door auto-ongeluk
Generaal Patton. de opperbevelhebber van
het derde AmerikaansChe leger, dat dit
voorjaar zoo verrassend snel tot in Oosten
rijk doorstiet, kreeg bij Mannheim een ern
stig auto-ongeluk Zijn wagen werd door een
Zoo lioort het
Men zal zich herinneren hoe wij des-
tijds protest aanteekenden tegen het
feit, dat wel brandstoffen werden beschik
baar gesteld voor bioscopen en andere in
stellingen van vermaak, doch er voor de
kerken geen kolen voorhanden bleken te
zijn. Met erkentelijkheid voor de betrokken
autoriteiten maken we er daarom thans ge
wag van, dat gisteren verschillende Bede
huizen waren verwarmd.- Zoo hoort het.
We zijn ruim genoeg van opvatting om bios
coopbezoekers de noodi ge warmte te gun
nen, doch dan late mei; hen, die naarnaast,
of in plaats daarvan, de behoefte hebben om
naar de kerk te gaan, niet in de kou zitten.
2V2 tons vraohtauto aangereden. De gene
raal liep verwondingen op aan de rugge-
graat en is naar een Amerikaansoh hospi
taal in Heidelberg gebracht.
DAT volgens een nieuw K. B. de tenuit
voerlegging van een doodstraf-vonnis is op
gedragen aan de militaire macht.
DAT de Groote Advies Cie v. d. Illegali
teit denpres. van heit A'damsche Bijz. Ge
rechtshof heeft verzocht, den. procureur-
fiscaal op te dragen een vervolging in te
stellen tegen het driemanschap der voor
malige Ned. Unie.
DAT de Nederl. marine-kapitein J. P. M.-
Stibbe is benoemd tot adviseur voor het
Verre Oosten bij de United States Steel Cor
poration.
DAT j.l. Zaterdag het repatrieeringscen-
trüm te Eindhoven, hetwelk o.l.v maj. dr
D. Vermeulen zoo enorm veel w'er>k ver
zette, officieel is opgeheven.
DAT daar thans nog dagelijks circa 150
Nederlanders uit de Russische zone naar
ons land terugkeeren, welke gevallen door
de grenswacht zullen worden behandeld.
DAT tot de geïnterneerden van het N.S.B.-
kamp te Scheveningen ook de vroegere lei
der van de ..Princevlag," Joh. Berlot, be
hoort.
DAT de beruchte N.S.B.-ers Evert Zwaan
en Thijs Vogelaar uit Bergen op Zoom, die
tot resp. 9 en 10 jaar interneering werden
veroordeeld, uit het kamp te Hoogerheide
zijn ontsnapt.
DAT te IJmuiden, na de periode van
groote vangsten, de visscherij sterk vermin
derd is, zoowel wat de trawlers, als de log
gers en kustschepen betreft
DAT adm. bankpersoneel boven 18 jaar
29 28 Februari werk^
van 55 uren, doch in 3
weken de 155 uren n->
en ook voor de bakker
feestdagen, weer een zekere
toegestaan.
w maken
reen volg en de
overschrijden
vt oog op ,dë
verruiming is
DAT het A'damsche Bijz. Gerechtshof
tegen de 42-jarige Anna P. J. Entink uit
R'dam, wegens verraad aan. de 'Duitschers,
den dood van een Nederlander ten gevolge
hebbend, de doodstraf heeft geëischt.
Matroos, die in den mist ver
diveen, duikt weer op
't Mysterie rondom den IJmuidenschen
matroos van den trawler .Rijnstroom"
is opgehelderd. Zooals wij meldden
was deze matroos, na een aanvaring op
de mistige Noordzee, overboord gespron
gen en op een onbekend gebleven tank
boot terecht gekomen. Thans is te IJmui
den uit Oslo bericht binnen gekomen, dat
de ..onderduiker" daar in goeden wel
stand is gearriveerd. Volgende week
hoopt hij weer huiswaarts te keeren.
DAT in de Residentie door het bombarde
ment op het Rezuidenhout 15.000 gezinnen,
te zamen omvattend 55.000 personen, have en
goed zijn kwijt geraakt, doch
DAT de commissie „Voorziening 's-Graven-
hage" thans bijna 12.000 dier gezinnen aan het
allernoodzakelijkste meubilair, keukengerei,
serviesgoed etc. heeft kunnen helpen.
DAT de Kon. Vlaamsche Academie hulde
gebracht heeft aan de nagedachtenis van
onzen beroemden taalkundige prof. dr J. J.
A. van Ginniken.
DAT gisteravond brand is uitgebroken in
de, slaapzaal van de Oranje Nassaukazerne
te Amsterdam, waarbij de zaal en het trap
penhuis uitbrandden
DAT half Januari de Belg. delegatie der
Ned.-Belg. Spellingscie voor de tweede maal
in Den Haag besprekingen zal voeren.
DAT na A'dam thans Hilversum en R'dam
tentoonstellingen zullen organiseeren van
foto's over „Canada's weg naar Nederland".
DAT in het massagraf te Appelberg (Gr.)
alsnog geïdentificeerd zijn B. E. Trip uit
Nieuw Buinen en F. L. v. d. Riet uit
Hilversum.
DAT de veerdienst GorinchemSleewijk
morgen word1 utgevoerd »met een kleinere
morgen wordt uitgevoerd met een kleinere
veerboot, waarvan auto's met een wielbasis
van 8*,2 meter gebruik kunnen maken.
DAT de drukkerij Reynders te Beek (L.)
door brand is verwoest.
DAT ter uitvoering van het Nederlandsch-
Tsjechische handelsverdrag een regeling ia
tot stand gekomen tusschen de spoorwegen
van beide landen, waarbij het vervoer van
de betrokken goederen wordt georganiseerd.
DAT in den Haag is opgericht het Nèder-
landsche Genootschap voor internationale
zaken, hetwelk in ons land de studie der
internationale vraagstukken wil leiden en
het buitenland over ons land wil inlichten.
DAT de Raad van Overleg inzake econo
mische Samenwerking, waarin de heer
Lamping Nederland vertegenwoordigt, in
Parijs o.m. een ontwerp accoord maakte
over het gemeenschappelijk gebruik van de
in beslag genomen Duitsche octrooien.
DAT de K.N.A.C. de regeering verzocht
heeft de hier en daar nog staande verkeers
borden der Duitschers te laten verwijderen.
DAT op verzoek van dezelfde vereeniging
meer toezicht op het verkeer bij het viaduct
te Wassenaar zal worden gehouden, terwijl
aldaar een verbeterde verkeersregeling is
toegezegd.
DAT de K.P.M. van haar 135 schepen er
slechts 49, doch gelukkig de grootste, heeft
overgehouden.
DAT nu ook naar Albanië zoowel ge
wone als luchtpost correspondentie is toe
gelaten.
DAT Zweden het komend jaar zijn
hulpverleening zal uitbreiden tot de Neder
landse!^ kinderen.
SSISCH CHAUFFEUR IN NEURENBERG
VERMOORD.
Zaterdagavond is in Neurenberg een Rus
sisch Soldaat, die dienst deed als chauffeur
bij den Russischen aanklager in het proces,
doodgeschoten
Men neemt aan, dat een Duitscher in Ame-
rikaansche uniform, de dader is.
Trouwerij in het N.S.B.'kamp
te Duindorp
Naar ons ter oore komt heeft de vorige
week voor het eerst sinds zijn bestaan in
het N.S.B.-k'aimp te Soheveningen-Dudn-
donp een t r ohwpQeciht igtheid plaats gevon
den, waarbij men het plechtige daaruit
met een korreltje zout moet nemen. Daar
de bruidegom in het kamp vertoeft was
het bi-uidje genoodzaakt zich daarheen
te begeven, evenals de ambtenaar van
den Burgerlijken Stand, die de vereischte
formaliteiten verrichtte. Na afloop hier
van ging de ambtenaar weer zijns weegs,
op den voet gevolgd door het mevrouw
tje, terwijl haar echtgenoot thans tus
schen zijn medegevangenen voortleeft, in
afwachting van het vonnis, dat straks
over hem zal worden geveld.
Politieke beroering te
Ossendrecht
Door vrijsprekend vonnis in zake een
burgemeester.
De uitspraken van het Bergen op Zoomsche
Tribunaal in zake den ex-burgemeester Da
Jong van Wouw. die in vrijheid werd gesteld,
heeft te Ossendrecht, waar De Jong de be
zieler en de vader der N.S.B. is geweest,
groote beroering gewekt. Naar aanleiding van.
deze uitspraak heeft de dorpscommissie der
Ossendrechtsche politieke recherche een open
brief gericht aan het Tribunaal, waarin zij
verzocht de uitspraak betreffende De Jong
te herzien, ofwel indier herziening onmo
gelijk is de vonnissen t.a.v. de ander»
N.S.B.-ers uit Ossendrecht te wijzigen en alle
andere geïnterneerde N.S.B.-ers uit deze ge
meente onverwijld in vrijheid te stellen.
IN HET NOORDEN EN OOSTEN WEER
TREINEN OP ZONDAG.
De dienstregeling der Ned. Spoorwegen,
die op 17 Dec. verschijnt, zal een beperkten
dienst op Zon- en feestdagen bevatten voor
het Noorden en Oosten des lands, waar deze
tot nu toe ontbrak, teneinde tegemoet te ko
men aan de talrijke wenschen. Deze'dienst
zal voor het eerst gereden worden op Zon
dag 23 Dec. en dus op de Kerstdagen en
Nieuwjaar.
TREINVERBINDING
ARNHEM—NIJMEGEN.
Na het in gebruik nemen van den herstel
den spoorweg over den Rijn bij Oosterbeek
op morgen zullen de Ned. Spoorwegen pro-
beeren drie treinen per dag heen en terug
in te leggen tusschen Ai-nhem en Nijmegen.
Twee van deze treinen zullen van Apeldoorn
over DierenDoesburg naar Arnhem en te
rug rijden en één zal het traject Arnhem—
's-Hertogenbosch bedienen. Daarnaast blijft
de autobusdienst tusschen Arnhem en Nij
megen volledig gehandhaafd.
Razzia in omgeving van den
Harskamp
Naar aanleiding van het feit, dat den laait-
sten tijd meermalen schoten vielen in de
omgeving van den Harskamp waar talrijke
SSdieden zijn geïnterneerd, werd dezer
dagen een. uitgebreide razzia gehouden door
circa 400 politiemannen en militairen.
Bij huiszoekingen op niet minder dan 300
boerderijen werden militaire en jachtgewe
ren, groote hoeveelheden munitie, handgra
naten, uniformen, autobanden afkomstig vaü
militaire trucks, parachutes, gereendschap-
pen en groote hoeveelheden militaire boven-
en onderkleeding aangetroffen en in beslag
genomen.
Gisteren landde weer een Indië-
vliegtuig op Schiphol
Gistermiddag om 3 uur is de skymaster
(nl 301) uit Indië op Schiphol teruggekeerd.
Aan boord bevonden zich o.m. 27 repatriee-
rerden uit Nederlandsch-Indië.
De heer Arnold Vos Dias, directeur-hoofd
redacteur van Aneta-Batavia, die ook mee
kwam, vertelde hoe hij de berichtgeving in
Batavia organiseerde, waar hij en zijn staf
met groote moeilijkheden hebben te kam
pen. Hij beschikt er over een mobiel zend
station, dat via Colombo en Londen het
nieuws naar Nederland zendt.
Stijgende temperatuur, aldus
de Bilt
Verwachting tot morgenavond: In het ZO,
van het land temperatuur om het vriespunt,
meest zwaar bewolkt, aanvankelijk nog lichte
•neerslag, zwakke wind. In het overige ge
deelte van het land lichte dooi. meest zwaar
bewolkt. Geen neerslag van beteekenis,
zwakke, tijdelijk matige N.W. wind.
ZON EN MAAN.
Morgen: Zon op 8.38 en onder 16.27;
Maan op 13.16 en Onder 23.24.
Op 12 Dec. Eerste Kwartier; 19 Dec. Volle
Maan: 26 Dec. Laatste Kwartier en 3 Jam.
1940 Ni>e>uwe Maan*.
