WWk Üutvm jprtitsdj* (Émirimt sss
Alleen maar gissingen omtrent Singapore
iDisi 01
Ie serie: 1 April 1920—15 October 1941
ZATERDAG DECEMBER 1945
ïe Serie: le Jaargang vanaf 1 Mei 1945, No, 184
Abonnementsprijzen A f'jtf Bureaux Redactie en
verh. m. adm.kosten)
Hoofdredacteur: jj^S|g|gg?>
Redactie11 DIEMER Christelijk-N ationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „SfunhlflSlirij Is oljfbktJftf
b. van' der ros jjnyn (jcrl ia legyensped
Ceen directe beslissingen
te wachten
In welingelichte kring-en te Batavia is men.
van m-eeninig, dat de conferentie tusschen
Mount batben-Ohristison en de Ned1. verte
gen woordigiers geen nieuwe gezichtapun t en
zouden geven met betrekking tot die situatie
van Java. In verband daarmede, zouden
vele plannen weer worden besproken i-n veel
kleine voorbesprekingen en op die basis
werd een aantal voorstellen uitgewerkt en
doorgezonden naar de hoogere instanties in
Londen en Washington. Vermoedelijk zou
den de voorstellen ongetwijfeld inhouden
een volledig gedetailleerd' plan der geal
lieerden over het gebruik, dat men zal
maken- van Ned. troepen-, die zich thans op
Ma-lakka bevinden en die niog van-uit Europa
onderweg zijn. Zu-lik een besluit zou met
rich mee brengen, de oplossing van het
vraagstuk va-n de scheepsruimte. Genoemde
kringen verwachten, dat de conferentie zelf
te Singapore niet zou leiden tot directe be
slissingen. Deze 'besluiten, zouden nu door
de hoogere instanties moeten worden geno
men. ofschoon -met zekerheid- verwacht kan
worden, d'at de voorstellen van de conferen
tie te Singapore zonder noemenswaardige
veranderingen aangenomen zullen worden.
Off.icieele kringen betrachten echter nog
de grootste zwijgzaamheid over de resulta
ten der conferentie.
TERREUR VEROORZAAKT
HONGERSNOOD
Een verklaring van geallieerde zijde,
welke gisteren door de radio van Batavia
werd uitgezonden, zegt, dat de Inheemschen
in Semarang door hongersnood worden
bedreigd, wanneer de toevoer van rijst niet
wordt hersteld. „Wij kunnen alleen onze
eigen troepen verzorgen, doch niet de ge»
heele Inheemsche bevolking voor-zien. De
gewone man en zijn gezin lijden het meest
van de terroristische activiteit". In Sema
rang verwacht men elk oogenblik nieuwe
aanvallen door de extremisten. R.A.F.-pi
loten hebben derhalve vrouwen en kinderen
uit deze plaats geëvacueerd.
DR VAN MOOK IN BATAVIA TERUG
Dr Van Mook is met zijn staf heden van
de conferentie te Singapore in Batavia te
ruggekomen. T.a.v. het radio-bericht over
den aanslag op gen Christison, deelt het
Departement van Overzeesche gebiedsdeelen
mede. dat van een aanslag niets bekend is.
ROODE KRUIS-PERSONEEL NAAR INDIë
Zaterdag 1 December jl. vertrokken de
Roode Kruis-repatrieeringsteams 2 en 3 van
het hoofdbestuur van het Ned. Roode Kruis
te 's-Gravenhage naar Hoek van Holland. De
Harwichboot bracht deze 36 personen naar
Londen. Maandag 3 December zijn 20 ver-
pleegsteers vanuit den Haag naar Amsterdam
vertrokken, vanwaar per vliegtuig de reis
naar Batavia aanvaard zal worden. Een twee
de groep van 26 verpleegsters is op denzelf
den dag naar Rotterdam afgereisd om per
schip de reis naar de Oost te maken.
VRAGEN VAN DEN COMMUNIST
KOEJEMANS AAN MINISTER LOGEMANN
Het Eerste-Kamerlid Koejemans heeft de
volgende vragen gesteld aan minister Loge-
mann:
1. Heeft de Minister kennis genomen van
de persberichten, afkomstig van verschei
dene correspondenten op Java, volgens
welke Japansche troepenafdeelingen worden
gebruikt ter beteugeling van de opstandige
beweging in Nederlandsch Oost Indië?
2. Is de Minister met den ondergetee-
kende niet van meening, dat afdeelingen van
het vijandelijke Japansche leger, voor welke
doeleinden ook, in het kader van geallieerde
Diensten voor onsnoren van
vermogens
Worden gecentraliseerd te Amsterdam,
Naar wij vernemen, ligt het in de bedoe
ling der regeering om zoo spoedig mogelijk
te komen tot een volledige coördinatie van
alle instanties, werkzaam op het gebied van
vermogensopsporing. Te dien einde is reeds
een Centrale Vermogensopsporingsdienst in
het leven geroepen. Deze dienst, welke te
Amsterdam gevestigd is in het gebouw van
de Koninklijke Hollandsche Lloyd, ressor
teert onder den minister van Financiën en
staat onder leiding van de heeren S. G.
Appeldoorn en A. B. J. Prakken.
Deze dienst zal voortaan het eenige en
uitsluitende orgaan zijn, dat op het gebied
der vermogens-opsporing, zoowel in het bin
nen- als i-n het buitenland, werkzaam zal
zijn
operaties niet mogen worden gebruikt en
dat een dergelijk gebruik van fascistische
Japansche troepen niet bevorderlijk kan
worden geacht voor het herstel van ver
trouwen in de oprechte democratische be
doelingen van de Nederlandsche Regeering
in Nederlandsch Oost-I-ndië?
3. Kan de minister mededeelen of, en,
zoo ja, welke ötappen zijn gedaan om onzen
bondgenoot op de onjuistheid van het ge
bruik maken van Japansche troepen te
wijzen en aan te dringen op onmiddellijke
„ontwapening en wegvoering van het geheele
vijandelijke bezettingsleger van Java?
4. Zoo de Regeering zulke stappen nog
niet heeft gedaan, is zij dan bereid deze als
nog ten spoedigste te ondernemen?
Woensdag weer een vliegtuig
naar Indië
En op Zaterdag a.s. volgt er ook weer een.
De eerstvolgende Indië-vluchten zijn be
paald op Woensdag 12 en Zaterdag 15 Decem
ber a.s. Nader bericht omtrent de uitvoering
van den luchtdienst AmsterdamBatavia na
15 Dc. volgt nog. Ook na-ar Italië, Egypte,
Britsch-Indië en Ceylon kan correspondentie
worden meegenomen.
De positie der andere vliegtuigen.
Hieronder geven wij den stand der Indië-
vliegtuigen aan:
Gezagvoerder Moll: 7.12.45, 23.48 Gmt. uit
Almaza vertrokken, 5.47 Gmt. wegens weer
geland bij Castel Benito (bij Tripolis), komt
vermoedelijk op Schiphol aan 9.12.45 om 15.00
uur plaatsel. tijd.
Gezagvoerder Brugman: 7.12.45, 15.28 Gmt.
te Karachi geland.
Gezagvoerder Both: 8.12.45, 9.03 plaatsel.
tijd van Schiphol vertrokken. 28 Passagiers
maken de reis geheel of gedeeltelijk mee'nl.:
3 AmsterdamCairo, 25 AmsterdamBatavia.
Verder wordt -vervoerd: 894 kg bagage 30 kg
goederen 158 kg post.
Dr A. A. L. Rutgers en
mr H. Albarda naar „de West"
Voor financieele- en economische
aangelegenheden.
Naar ons ter oore komt zullen dezer dagen
in opdracht van de regeering, dr A. A. L.
Rutgers en mr H. Alberda naar „de West"
vertrekken, teneinde daar besprekingen te
voeren met de gouverneurs omtrent finan
cieele- en economische aangelegenheden.
Momenteel verblijft ir Albaida, die advi
seur is van den minister van Financiën, te
New York. waar eveneens besprekingen
plaats vinden
Daar dr Rutgers als oud - - Gou verneur-Ge-
neraal van Suriname de toestanden in die
bezittingen volkomen kent, is hij mede ver
zocht de Regeerings-aangelegenheden te
gaan behandelen.
Over 2 maanden hopen beide heeren terug
te keeren.
Opoe Herfst 104 jaar geworden
Opoe Herfst, de oudste inwoonster van
Rotterdam, is vandaag 104 jaar gewor
den. Zij geniet een goede gezondQreid en
bezoekt nog trouw alle verjaardagen van
haar kinderen, kleinkinderen, achter
kleinkinderen enz., tezamen 119 in getal.
Ook Amsterdam heeft een ruim 100-
jarige binnen zijn muren Het is Izaak
Kroon, die morgen den leeftijd van 101
jaar hoopt te bereiken. On-ze geluk wen -
schen!
VLIEGTUIG BIJ VOORBURG
NEERGESTORT.
Gistermorgen om 10 minuten over negen
is een Au ster-vliegtuig, direct na den start
van het vliegveld te Voorburg neergestort
en- in vla-mimen opgegaan-. De pi-loot Schouten
liep een oogiwond op, terwijl een pass-a gier
een p-oQs -brak-. De vermoedelijke oorzaak is
ijsafzetting.
MET ZWAKKE HANDEN TOCH STERKE BANDEN
Ze stonden klaar om te vertrekken op 'i Binnenhof,
Geuniformd, gelijk soldaten, in khaki-stof.
De moeder, om de bleeke lippen een starren lach,
Ze wuift, als blij en opgewonden, haar kind gedag.
En als de auto's zijn verdwenen naar 't vèr verschiet,
Dan druppen zacht de eerste tranen van het verdriet.
Dan steunt ze, eenzaam achterblijvend: „Het is voorbij;
Nu is ze weg naar 't verre Oosten, God, sta haar bij!"
Ze kan en wil het niet begrijpen, hoe ieder vindt,
Dat zy, als moeder, trotsch kan wezen op 'tdapp're kind.
Zal ooit die dochter klaar beseffen dit moederleed,
Waar zij, om 't afscheid te verlichten, toch vroolyk deed?
Die stille lach, dat moedig wuiven toont heldenmoed,
Die voor zoo meen'ge krijgsprestatie niet onderdoet.
GRé KEMPEN—STERRENBURG.
DAT die Marine-voorlichtingsdienst, op
grond van. opgedane enva-ringien, bezoek vtam
familieleden en belangstellen-dien, die repa-
trrieerenden in. het kamp „La Föret" te Doom
wenschen op te wachten, ten stelligste meet
afraden.
DAT op 22 April 1945 de Duitsche teeke-
nares Ka the Kollwitz, die vaak in ons lan-d
exposeerde en wier werk door de Duitsohers
verbrand werd., op 77-jarigen leeftijd is
overleden.
DAT de volgende maand in Groningen
een belangrijke kunstmanifestatie zal plaats
hebben, waar aan de bezoekers een ver
zameling proza en poëzie van Groningsche
kunstenaars wordt uitgereikt.
DAT op Sinterklaasavond uit een gepar
keerde auto op het Olympia-plein te Amster
dam voor f 20.000 aan effecten zijn gestolen.
DAT de vroegere N.S.B.-burgemeester va-n
Hilversum, Jhr. A. J. B. M. von Bönning1-
hausen, Dinsdag te Almelo zal terechtstaan
wegens valschheid in geschrifte, aangezien
hij een vordering van f 25.000 zou hebben
voorzien van de handteekenin-g van een
inmiddels overleden tante.
DAT het tribunaal te Bergen op Zoom
geen verdere maatregel'n zal nemen tegen
den ex-N.S.B.-burgemeester va-n Wouw, den
heer P. A. J. P. de Jong, aan n hij zich
niet als een N.S.B.-er heeft gen en
tevens zijn onmiddellijke -^stelling
heeft gelast.
DAT J. L. Krans t- -enoemd
is tot hoofdambten-a? •or'r.gs-
d lenst der Prijsbehe. napectU'
's-Graveniiagie eti hem a,s eurs zijn
DAT d-e Nederlandsche Consulaire posten
in Rangoon en Bangkok herst-eld zijn, waar
door het mogelij-k is langs d-ien weg verbin
ding te krijgen met de al-daar verblijvende
Nedenlaiideche geïnterneerden en krijgsge
vangenen.
DAT de Canadeezen dezer dagen ruim
15.000 arme kinderen uit Nijmegen en 35U0
te Arnhem op een St. Nicolaasfeest hebben
onthaald.
DAT de militair J. Metz te Wierden bij
het demonteeren van een projectiel werd
gedood, terwijl 3 „lifters" uit A'dam door
een auto-ongeluk bij Vught om het leven
kwamen.
Salomo?» mijnen ontdekt
Amerikaansohe onderzoekers ontdekten
in het hart van de Hedsjas in Arabië
eenige rijke goudmijnen, waarvan naar
hun meening, één zeker die is, waaruit
koning Salomo zijn groote rijkdommen
haalde. De Amerika-n-en hebben de exploi
tatie van de mijnen weer ter hand ge
nomen.
DAT door de gladheid van den Amers-
foortschen Straatweg gisteren binnen 2l& uur
zes auto-ongelukken plaats vonden.
DAT in Kampen een nieuwe telefooncen
trale in gebruik is genomen ter vervan
ging van de in April door de Duitschers
vernietigde installatie.
DAT van de slachtoffers, die in het mas
sagraf in de Appèlbergen bij Haren (G.) zijn
aanr off en, zestien namen bekend zijn ge
worden.
Maandag zijn kousen en
sokken te koop
Het C.D.K. deelt mede, dat Maandag a.s.
op den letterbon a. der textielkaart v.a. 510
benevens vier der reeds aangewezen bonnen
115 dezer kaart een paar kousen of sokken
verkrijgbaar is.
De zoogenaamde standaard-kousen zijn ver
krijgbaar op den letterbon a zonder inle
vering van genummerde bonnen.
Big three 15 December
in Moskou bijeen
Frankrijk ontevréden over gang van zaken.
Op 15 December begint in Moskou een
conferentie tusschen Bevin, Byrnes en
Molotoff. Zij dient om de politieke atmosfeer
te zuiveren en de drie groote mogendheden
in staat te stellen in de algemeene vergade
ring der Ver. Volkeren met een zoo volledig
mogelijk op elkaar afgestemde politiek te
komen. De conferentie beschouwt men in
Londen als de voortzetting van de regel
matige besprekingen tusschen de drie minis
ters van buitenlandsehe zaken van Engeland,
de VS. en Rusland, zooals in Jalta vast
gesteld werd. De verklaring van Potsdam, die
spreekt van vijf ministers, doet daaraan, naar
toen uitdrukkelijk bepaald werd, geen af
breuk.
De eerste en tot nu toe laatste conferentie
van vijf werd van 11 September tot 2 October
in Londen gehouden.
Er wordt in Moskou niet over Frankrijk,
maar wel over de atoomenergie, het Verre
Oosten, China en Perzië gesproken en voorts
onderhandeld over de werkwijze bij het op
stellen der vredesverdragen,
In Frankrijk verheelde men 'gisteren niet
zijn misnoegen over het feit. dat de drie
groote mogendheden alleen besprekingen
zouden gaan voeren en beslissingen zouden
gaan nemen, welke, naar men aanneemt, be
trekking zullen hebben op de toekomstige
positie van Duitschland en op het moeilijke
probleem van het vestigen van een centraal
Duitsch bestuur. De Fransche minister van
buitenlandsehe zaken. Georges Bidault, sprak
reeds met generaal de Gaule.
FRANSCHE AMBASSADEUR BIJ BYRNES
De Fransche ambassadeur te Washington,
Henry Bonnet, is Vrijdag tweemaal naar het
ministerie van buitenlandsehe zaken ont
boden. Officieel werd medegedeeld, dat hef
hier „besprekingen van de loopende zaken"
gold. Het is evenwel nog onbekend, waar
over precies besprekingen gevoerd zijn.
Prinses Juliana doet beroep
op ons volk
Tot leniging van den nood in Indië.
In de rede, die H.K.H. Prinses Juliana
gisteravond voor de radio heeft gehouden,
wekte zij op om met de 'grootste eensgezind
heid en in algemeene samenwerking en met
inspanning van alle krachten, nu datgene tot
stand te brengen, waar de land- en rijks-
genooten in Indië op rekenen en op wachten.
Al behoort een belangrijk deel van de zorg
voor cle repa;-rieererden -to* de taak der
Overheid, toch zal er veel aan het particulier
initiatief worden overgelaten, zooals het
terugbrengen tot een normaal leven en in.
een normaal milieu van de vele getroffenen.
Na de actie der verschillende hulpverlee-
ningsorganen te hebben geschetst, besloot de
Prinses haar rede met de woorden: „Zij
daarginds kijken ons aan dat wij onze
oogen niet behoeven neer te slaan in het
gevoel onzen plicht niet te hebben gedaan"'.
Na deze rede deden oud-mnister Oh. J. I. M.
Weiter en de heer van Kefrwich Verschuur,
dir.-gen. van het Ned. Roode Kruis, een
oproep aan alle Nederlanders om met voorbij
zien van eigen belang, goederen en geld be
schikbaar te stellen, in het besef, dat daar
mede niet alleen aan de toekomst van Neder
land, maar mede aan de toekomst van Indië
wordt gebouwd.
Het ligt in het voornemen van. het
Prinselijk paar binnenkort een belangrijke
bijdrage voor de hulp aan Indië beschik
baar te stellen.
DAT naar schatting ongeveer 45.000 Ne-
derl. auto's in den oorlog zijn verloren ge
gaan.
DAT per 1 Nov. 1945 aan andere dan
Rijksdiensten 27.024 rijvergunningen zijn af
gegeven.
DAT de door oorlogsgeweld getroffen ge
bieden voorrang zullen hebben bij het toe
wijzen van auto's.
DAT er volgens den Minister van Oorlog
achterstand is ontstaan in de uitbetaling
van de delegaties van de militaire bezoldi
ging, die de kostwinnersvergoeding ver
vangt, welke achterstand zoo spoedig moge
lijk zal worden ingehaald.
DAT gisteravond een rangeerlocomotief
van de Ned. Spoorwegen in A'dam is te
water geraakt, tengevolge waarvan de 49-
jarige machinist verdronk.
DAT dr ir C. van Dillewijn, directeur van
den buitenlandschen landbouwvoorlichtings-
dienst van het departement van Landbouw,
naar Turkije vertrekt om dit land van ad
vies te dienen inzake bepaalde cultures in
Zuid-Anatolië.
DAT men verstandig doet zich eerst in
verbinding te stellen met het dep. van Soc.
Zaken (Rijksarbeidsbureau) alvorens in te
gaan op advertenties inzake emigratie.
DAT momenteel 11.000 Amsterdammers bij
de Arbeidsreserve zijn geregistreerd, hetgeen
4 pet. is van de werkers in de hoofdstad.
DAT de beroemde pianist V ïtijn Bos,
die Amerikaan werd, binnenkort naar ons
land terugkeert om hier zijn arbeid voort
te zetten.
DAT alléén melk in flesschen, waarop ver
meld „gepasteuriseerd' of gesteriliseerd",
niet behoeft te Worden gekookt.
Arnhemsclie jeugd telegrafeert
de Prinsesjes
En noodigt hen uit tot een bezoek
aan de stad.
Namens d>e 7500 Arnhemsobe schoolkinde
ren, diie van 23 Nov. t/m 1 Dec. den school
bioscoop bezochten, werd het volgende tele
gram aan de drie Prinsesjes gezonden:
„Hare Koninklijke Hoogheden „de drie
Prinsesjes", Soestdijk.
De leerlingen van alle Arnhemsche scho
len hebben deze week op de film gezien,
hoe jullie weer in ons land kwamen en hoe
fijn jullie gespeeld helbben met de Holland
sche kinderen. We hopen, dat jullie in het
voorjaar ook eens 'in Arnhem komen om
met oais te spelen.
De groeten aan Oma, Moeder en Vader*.
De Arnhemsche jeugd".
De particuliere secretaresse van H. K. H.
Prinses Juliana, mr. H. A. Sneller, heeft
hierop met het volgende telegram geant
woord:
„De Prinsesjes Beatrix, Irene en Margriet
daknen jullie 'hartelijk voor jullie telegram.
Zij vinden het erg leuk, dat alle Arnhemsche
schoolkinderen in een stad, die zoo erg door
den oorlog geleden heeft, de film van hun
.terugkeer in Nederland hebben gezien.
De drie Prinsesjes zenden jullie hun har
telijke groeten".
Het s.s. „Orestes" van de KN.S.M., dat
Woensdagavond uit Dublin is vertrokken met
een lading Iersche runderen en paarden,
heeft bovendien drie lammeren aan boord,
voor onze Prinsesjes, welke een geschenk zijn
van de welpen der padvinderij te Dublin.
ADOLF ENGERS PLOTSELING
OVERLEDEN.
Hedennacht is te 's-Gravenhage op 61-
jarigen leeftijd plotseling overleden de be
kende tooneelspeler Adolph Engers, die gis
teravond in den Kon. Schouwburg te Den
Haag nog de hoofdrol in „De man die kwam
dineeren" vervulde.
Aanhoudende vorst, aldus de Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Langs
de Waddenkust lichte, overigens matige
vorst. Noord Oostelijke wind, overwegend
bedekte lucht, plaatselijk lichte sneeuw; het
laat zich aanzien dat de vorst nog eenige
dagen zal aanhouden.
ZON EN MAAN
Zondag: Zon op 8.36 en onder 16.27;
Maan op 12.24 en onder 20.51.
Maandag: Zon op 8.37 en onder 16.27;
Maan op 12.53 en onder 22.06.
Op 12 Dec. Eerste Kwartier; 19 Dec. Volle
Maan; 26 Dec Laatste Kwartier en 3 Jan. '4cö
Nieuwe Maan.
