glituwe geïhsctft Courant
Dr. Van Mook en Helfrich naar Singapore
PEPERNOTEN NA
Als klap op de vuurpijl; Wapensmokkel!
IDist <11
Ie serie: 1 April 192015 October 1941
WOENSDAG 5 DECEMBER 1945
2e Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 181
Abonnementsprijzen
ƒ0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij bet. per kwit.
verh. m. adm.kosten)
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
■Christelijk-Nalionaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 6
voor Leiden e Omstreken
„Shrafuasücfr U aljeUeuffl
myn bert ia tetrfempMl'
Wil Sharir nu toch weer
toenadering
Iti aansluitiinig aa.n het bericht over de
im Singapore t.e houden conferentie roet
admiraal Moontbattm, kam thaws wor-
.den miedieigiedeieldi, dart morgein in Singa
pore twee belamgrijke oonferewtdies wor
den gehouden over de tioekiomstige actie®
diie iw Ned. Inidiië ew in Fransch Indio
China ziuilien werdiew ondernomen.
Omtrent een conferentie te Batavia,
waarover gisteren zekere berichten door
kwamen, werd heden niets naders ge
meld.
De conferenties zullen, naast adm.
Mountbatten, worden bijgewoond door
veldmaarschalk Lord'Alanbrooke, gene-
k raai Stadd, gen. Ohristison en lui't.-gene-
raai Dempsey. De Ned. delegatie, die
morgenochtend uit Batavia vertrekt en
uiterlijk Vrijdag of Zaterdagmorgen hier
wordt terugverwacht, zal bestaan uit de
volgende leden: dr Van Mook, adm. Hel
frich. mr Van Oyen, graaf van Bylandt
en de secretaresse.- vain dr Van Mooik,
imievr. Stoikdijik. Tevfews zullen gein.-maj
Douglas Lacey en gén. Jacq. Leolerc,
resp. commandanten van de geallieerde
en' Frawsche sitrijidikrachten, in Iwdo-Chdlwa
aan de bespreking deelnemen.
Volgens een 'Reuter-bericht gelooft men
in politieke kringen op Java, dat een van
de punten, die bij de besprekingen ter tafel
zullen komen, zal zijn 'de behandeling van
de kwestie, dat Ned. troepen buiten Java en
Sumatra worden gehouden.
SHARIR WIL IN ALLES DE NEDER
LANDERS RAADPLEGEN.
Op een in Batavia gehouden persconfe
rentie van Sharir, heeft hij, sprekende als
„premier"1' en ook als particulier, verklaard
te gelooven, dat de Indische republiek bereid
zou zijn zich te houden aan elk besluit, dat
de vereenig'de volkeren zouden nemen aan
gaande den toekomstigen status van Indië
of dit besluit gunstig zou zij mof niet. Volgens
Sharir zouden de Nederlanders ook een zoo
danig besluit willen aanvaarden. ,,Wij moeten
open oog hebben voor de werkelijkheid. Het
is duidelijk, dat, zooals de zaken er nu voor
staan, wij in alles de Nederlanders moeten
raadplegen," aldus Sharir. Op een vraag of
Sharir dacht, dat Groot-Britannië er aan
mede hielp de Ned. souvereiniteit in Indië te
herstellen, antwoordde Sharir: ,,Neen, mijn
heer, er is .niets, da.t in deze richting wijst".
Tot nog toe zijn er, volgens Sharir, nog geen
teekenen geweest, die er op wijzen, dat de
vereenigde volkeren in de tegenwoordige
moeilijkheden i'ntervenieeren, terwijl noch
Sharir, noch het kabinet" den indruk had,
dat de Britten iets anders deden dan de ge-
interneerden te helpen en de Japanners te
ontwapenen. Tevens verklaarde de premier",
dat hij nog steeds een mogelijkheid zag om
met de Nederlanders tot overeenstemming te
komen, hoewel de minste eisch, die van
Indische zijde gesteld zal worden, de volledige
onafhankelijkheid was.
INDISCJIE AMBTENAREN VERMOORD
Het Ned. gestencilde blad ,,De Nieuws
gier", dat te Bandoeng verschijnt, deelde
gisteren zonder bronvermelding mede, dat
alle ambtenaren van de Indische „regee
ring" en vier geestelijken te Magelang door
de extremisten zijn vermoord. In Bandoeng
heerscht momenteel een groote spanning.
Extremisten gooien met petroleumbomnjen
naar de huizen, waardoor in één huis 14
personen levend verbrandden. Eenige dagen
geleden zijn het Preanger- en Savoyhotel
ontruimd.
De 172 leden van de afd. Vrouwelijke Vrij
willigers van het K.N.I.L., die te Panang de
„Nieuw Amsterdam" hebben verlaten, lieten
zich zeer teleurstellend uit over de omstan
digheden, waaronder zij moesten werken.
Zij hebben een reeks klachten doen hooren
over uitrusting en bezoldiging. T.a.y. de bij
K. B. aangebrachte wijziging in het opper
bevel der Ned. Strijdkrachten in het Oos
ten. kan worden medegedeeld, dat er een
bevelhebber der Ned. strijdkrachten in het
Oosten is, die het bevel voert over alle al
daar aanwezige strijdkrachten van het Ko
ninkrijk, doch verantwoordelijk is aan den
luitenan't-gouverneur-generaal en de door
dezen gegeven aanwijzingen in acht neemt.
Krachtens de Indische Staatsregeling was
vroeger steeds de gouverneur-generaal op
perbevelhebber van land- en zeemacht.
EEN VERZOEK OM NED. GEZAG
OP SUMATRA.
Aan een particulieren brief, die de N.R.C.
uit Medan ontving, ontleenen we het vol
gende
,,Qp Sumatra gaat alles goed, alleen is er
geen vooruitgang. Over Java wil ik niet
oordeel en. Veel positief nieuws krijgen we
niet. Trouwens mensehen, die uit Batavia
komen, weten ook niets. We wachten rustig
'af. Niet dat ik dit goedkeur, het is erg ge
noeg, dat we hiertoe worden gedwcfngen.
Want m.i. moet er iets gedaan worden. Af
wachten is al heel erg negatief.
Laat men toch in elk geval Nederlandseh'e
troepen, die in „South East Asia" geconcen
treerd worden, op Sumatra gebruiken, zoodat
in elk geval hier weer zoo spoedig mogelijk
het Nederlandsch gezag- hersteld kan zijn
(onder bekwame leiding, daar ontbreekt het
hier ook aan). Op Java is de onrust al zoo
erg, dat we daar voorloopig toch afhankelijk
zullen blijven van Engelsche hulp. Maar dat
hoeft m.i. op Sumatra niet het geval te zijn-
Liever dit eene gebied weer goed in Neder-
landsche handen, dan op Java gedeeltelijk-
ingeschakeld worden, terwijl dan tevens hier
nog de exploitatie van de rubber van Deli,
het mijngebied van Padang en de olie van
Palembang weer zoo spoedig mogelijk aan
den gang gebracht kan worden. Op het
oogenblik blijft alles onproductief. Op politiek
Minister van Kleffens naar
Zwitserland
Voor herstel van gezondheid
Naar ons ter oore komt, is minister Van
Kleffens, die, zooals we al meldden, eendgen
tijd rust moet houden, dezer dagen naar
Zwitserland vertrokken teneinde volledig te
herstellen. Blijkbaar hebben zijn vele werk
zaamheden in de Ver. Staten en Engeland te
veel vdn zijn krachten gevergd.
EDDA CIANO STAAT MAANDAG TERECHT
Maandag a.s. zal Gravin Edda Ciano, de
dochter van Mussolini, voor een gerechtshof
in Messina op Sicilië terechtstaan.
gebied zou het ook van.het grootste belang
zijn, als bijv. Sumatra's Oostkust weer kon
uitvoeren er ligt hier nog veel rubber
en produceeren. Een goed Nederlandsch ge
zag op Sumatra en het weer aankweeken van
het vertrouwen bij de bevolking, samen met
het weer op gang brengen van productie en
uitvoer, zou onzen naam, dien we hier hard
aan het vergooien zijn. kunnen redden. En
een zoodanige ontwikkeling op Sumatra moet
onwillekeurig een goeden invloed uitoefenen
op Java en geheel Indonesië."
Het gebouw van den Hoogen Raad aan het Plein te "s-Gravenhage, waar vanochtend
het Hof van Cassatie, de dood straf tegen Blokzijl bevestigde.
In hel' kamp van N.S.B.-ers
te Schoorl
Enkele dagen, gieteden werd de regiionallie
inspecteur van Noord-Hollandover de be
waking van die kampen, waarin die politieke
gedetineerden gehuisvest zijn, kapitein H. J.
Waiage, er van op de hoogte gestélid, dat er
wapensmokkel gepleegd' werd in het kamp
Schoorl.
Qp vallsohe papieren kregen vreemden toe
gang tot het kamp. Een meisje, dat ook op
deze wijze binnenkwam, wekte verdenking,
werd gepakt en bekende volledig.
Hedenmorgen is een groote politiemacht.
200 man gezagstnoepen en 200 manschappen
van de Kon. Marechaussee, bij verrassing m
het kamp aangekomen- en aanstonds begonnen
een uitstekend voorbereid en perfect geor
ganiseerd grondig onderzoek in te stellen.
Een redacteur van het A.N.P. is ooggetuige
van deze nog voortdurende nasporing. De
Jhr de Blocq van Scheltinga
tot 20 jaar veroordeeld
De Raad van Cassatie heeft heden den
oud-burgemeester van Wassenaar, jhr de
Blocq van Scheltinga tot 20 jaar gevangenis
straf veroordeeld. Het vonnis van het Bijz.
Gerechtshof luidde levenslang, de eisch was
doodstraf geweest.
Een Britsche parlementaire delegatie gaat
spoedig naar Britsch-Indië.
leidiing van het kamp commandant P. A.
Spandaw, wnd commandant Jac. van Dieren)
en het geheele personeel is direct vervangen
door een meegekomen voltaltigen bewakings-
en bedieningsstaf. Leiding en bewaking Wordt
scherp verhoord. Alle 1096 gedetineerden
worden gefouilleerd en uitgezonderd de
zieken ondierhen n.aar ,yde Krententuin"
bij Hoorn overgebracht.
De Leiidiing van voorbereiding en uitvoering
dezer razzia berust, bij dm commandant van
'de Amsberdamsehe pol'itiiereserve W. Offer--
mati.'
In verband met deze wapenarmokkela ffaire
zijn in de hoofdstad reeds vier man gear
resteerd.
Sterftecijfer in Duitschland
loopt snel omhoog
In Berlijn gestegen tot 59 bij 1000
tegen 13 in 193S.
Het sterftecijfer in Berlijn bedraagt thans
59 per 1000 inwoners; in 1938 bedroeg het 13
per 1000. Het huidige cijfer is vastgesteld
met uitsluiting van alle sterftegevallen,
waaraan oorlogsoorzaken als verwondingen
enz. ten grondslag liggen. Niet minder dan
75 percent van de sterfgevallen *heeft be
trekking op kinderen beneden den leeftijd
van 1 jaar of ouden van dagen. Buiten Ber
lijn is de toestand hier en daar nog slech
ter; er zijn streken waar geen enkel kind
zijn eerste levensjaar kan voleinden. En
toch is de werkelijke winter nog niet be
gonnen.
DAT de nieuwbouw in.het geteisterde Nij
megen pas in 1947 zal kunnen beginnen.
DAT is aangewezen als gedelegeerde van
den minister van Soc. Zaken bij de Ned.
organisatie voor toegepast natuurwetenschap
pelijk onderzoek t.b.v. de voeding dr C. v.
d. Berg en als diens plaatsvervanger dir L.
JLeyctesdorff.
DAT H.M.'s ambassadeur te Brussel mr B.
Ph. van Harinxma thoe Slooten, aldaar, een
operatie voor appendicitis heeft ondergaan.
DAT de gestaakte burgemeester van Hoog
en Laag Mierde, C. H. A. Herkuleijns, in
zijn functie is hersteld, doch thans de raads
leden, uit protest hun ontslag hebben inge
diend.
DAT dezer dagen te Sittard een Limburg-
sche school voor bouwkunst is geopend,
waarvan als directeur optreedt ir J. E.
Schoenmaekers.
DAT de Stichting „Het Nationaal Insti
tuut" te Amsterdam voornemens is in aan
sluiting aan de Pinksterdagen een drie-
daagseh Orgelcongres in Groningen te be-
DAT de burgemeester van Rotterdam, mr
P. J. Oud, is gekozen tot voorzitter van de
Kon. Ned. Brandweervereeniging.
DAT aan kolonel Van Houten, voorheen
chef van den staf van Prins Bernhard, de
hooge Amerik. militaire onderscheiding
„Legion of Merit, officer grade", is toege
kend.
DAT is ingesteld een Rij ksadvies Cie., voor
het orkest wezen, waarin zitting hebb dr J.
P. Fockema Andreae, dr Ed. P°?ser, dr P.
Cronheim, Sem Dresden en V. °ijper. er-
wijl in een commissie voor - -«erawezen
zijn gekozen mr A de Rooc >- ""^huizen.
DAT volgens de K.N.A.C. ,cuecite van
den Rijksweg RotterdamMaassluisDen
Haag tusschen den Broekweg in Vlaa-rdingen
en d«en Maasdijk in Maasland voor het snel
verkeer is opengesteld.
DAT de door de K.N.A.C. begin 1940 uit
Amerika ontvangen technische film over de
construotle van de automobiel, welke film
aan de aandacht der Duitschers is ontsnapt,
eerst thans is vertoond.
DAT ir F. C. M. Wijffels, voorzitter van
den mijnind'ustrieraad, mr M, C. Couvee,
ir Bakker en mr Bisschop, de laatste twee
resp. voor.de staats- en particuliere mijnen,
Nederland vertegenwoordigen, op de steen-
kooloonferentie in Londen.
Erfenis-perikelen
van Abdul Hamid II
De erfgenamen van Sultan Abdul Hamid
II van Turkije (18761908) zijn een pro
ces begonnen in Palestina over diens er
fenis. Het is de moeite waard. De Sultan
bezat een zevende-deel van Palestina, de
rijkste olievelden van het Nabije Oosten,
de olievelden te Mosoel In Irak, en een
kostbare verzameling juweelen. Hij had
vier vrouwen en 200 concubines. De ju
weelen liggen opgeslagen in de kelders
van Turksehe banken.
DAT burgemeester De Boer, de gouden
medaille van de stad Amsterdam, bestemd
voor generaal Eisenhower, formeel heeft
overhandigd aan lt. kol. J. D. Strong van
het Am. Gen stafcorps te Frankfort.
DAT in Noord-Limburg nog steeds een
rattenplaag heerscht en in Roermond en om
geving een sterke toename van t.b.c. is ge
constateerd
DAT tot comm. van rijkspolitie, le klasse,
hoofd van het bureau opleiding, tevens be-
Men kent een volk aan zijn feesten. Het
eene doorbreekt bij zijn feesten de banden,
van het huiselijk leven. Het uit zijn vreugde
op straat. Het andere zoekt zijn blijdschap
te beleven in de intimiteit van den eigen
kleinen krnig. Zulk een volk is het onze. Bij
de bevrijding, kwam het nog weer duidelijk
aan den dag. Toen het bericht van de capitu
latie der Duitsche legers door de radio werd
doorgegeven, haastte ieder zich naar de
straat. Men ontstak er gemeenschappelijk
vreugdevuren. Men vormde lange rijen van
feesrgenooten en ..haakte in" bij totaal onbe
kenden. Naarmate de é^ond vorderde, zocht
men den eigen kring van familie en beken
den weer op, om in dat vertrouwde milieu
nog lang blij en gezellig bijeen te zijn. Elders
zou men aan dat stadium der huiselijke
vreugde stellig niet zijn toegekomen.
Een Hollan-dsch feest is een huiselijk feest..
En is er een huiselijker feest dan dat, het
welk wij op den vijfden December vieren?
Vanavond wordt ons nationale leven familie-
gewijze geleefd. Wij leven het familiegewijze/
maar het is ons nationale leven. In zijn
dagen mocht de 17e eeuWsche predikant
Petrus. Wittewrongel gelijk hebben, thans
zouden wij hem niet meer bijvallen als hij
het Sint Nieolaasfeest in deri ban wil doen,
omdat het „in het pausdom sijnen oorsprongh
heeft, daer men syne kinderen, om haer alsoo
van jonghs op tot superstitie ende afgoderije
te gewennen, onderwesen heeft hare schoenen
oock- in de schouwe te hanghen opdat desen
St. Nicolaas oock yets goets daer in mochte
bringhen". De man uit Spanje geniet binnen
onze grenzen allerwegen een sympathie,
waarop Franco slechts afgunstig kan zijn. En
al behoeft men ons daarom nog niet van anti
papisme te betichten, zoo zien wij in den
goeden Sint nog geen propagandist van het
pausdom.
Het is een nationaal feest, omdat ons volk
nu weer zichzelf kan gaan worden. De
huiselijkheid is in den oorlog wel op zware
proef gesteld. Warmte en licht kwamen te
outbreken; de maaltijden waren geen tref
punten van gezelligheid meer; en bovenal
zelfs binnen de muren van de eigen woning
was men heel dikwijls niet veilig meer. Het
was. juist omtrent het daarom wel zeer
sobere Sint Nieolaasfeest 'van het vorig
jaar, dat de vijand zijn drijfjachten hield op
onze jongemannen en daartoe allerwegen
zelfs de woningen binnendrong. Zooals men
bepaalde dagen in het bijzonder van noode
heeft om zich herinneringen aan het .ver
leden scherp voor den geest te halen, zoo
brengt dit weer ontluikende volksfeest uit
1945 dankbaarheid in ons hart, wanneer wij
het vergelijken met de donkere dagen van
begin December 1944. De schoentjes mogen
misschien nog harder dan vorig jaar roepen
om zolen en hakken, zij staan nu niet meer
bij een koude kachel. Én de' rantsoenen zijn
van dien aard geworden, dat er een kleine
tractatie op kan overschieten.
Het Sint Nieolaasfeest van 1945 mag onze
aandacht er bij_ bepalen, dat de vrede i3
weergekeerd, dat de bevrijding is gekomen
en dat het volksleven zioh gaat herstellen.
Treffender dan een Canadeesch officier het
dezer dagen in Arnhem zei, kan het. nauwe
lijks gezegd worden. In die zwaar getroffen
stad hebben de Canadeesche militairen zich
beijverdzooals zij in vele steden en dorpen
deden om aan de jeugd een genoeglijken
dag te bereiden. En bij de voorbereidingen
daartoe riep deze officier een herinnering op
aan het vorig jaar. ..Toen gooiden wij grana
ten in Arnhem", zei hij. En nu wilden
diezelfde soldaten de kinderen bedenken, die
zooveel geleden hadden, doordat de vijand
zich had genesteld in een land en in een
stad, waarvan hij als een indringer bezit had
genomen. Toen granaten, honger, koude,
vreemden in eigen huis. En thans een.
volk, dat "langzaam en met een zucht van
verlichting uit den druk herrijst en dat in
de nieuwe periode van zijn bestaan weer de
oude, vertrouwde figuur ontmoet van den
goeden Sint.
last met de inspectie van de opleiding der
Ned. politie, is benoemd de heer A. van
Zoelen.
DAT het secretariaat van de Ned. Kastee
lenstichting is gevestigd op Prinsessegracht
21, 's-Gravenhage.
DAT de C.C.D. nog steeds heel wat boe
ren betrapt, die een deel van hun melk
achterhouden en een zware bestraffing als
volkomen gerechtvaardigd moet worden be
schouwd, daar Vele stadskinderen dringend
méér melk noodig hebben.
DAT de Ned. Bank haar deblokkeerings-
vergunning t.b.v. verladers of ontvangers in
het binnenbeurtvaartverkeer heeft verlengd
tot 1 Januari 1946.
DAT te 's-Gravenhage is overleden gep.
generaal-cnajoor C. F. Gey van Pittius, voor
heen directeur van het artillerie-materieel
en ouderling van de Waalsche gemeente.
DAT plannen tot het oprichten van oor
logsmonumenten voortaan moeten worden
voorgelegd aan een bij Kr B. ingestelde com
missie, die de ontwerpen met haar advies
doorzendt aan den minister van O.. K. en W.
DAT de ex-burgemeester van West-ka pelle
en Kloetihgen door het tribunaal te Goes
is veroordeeld tot 10 jaar interneering met
verbeurdverklaring van vermogen.
DAT binnenkort te A'dam de vestiging is
te verwachten van de Russische handels ver
tegenwoordiging in ons land, welke zal wor
den geleid door een hoofdambtenaar van
het Volkscommissariaat van den Buitenland-
schen Handel te Moskou.
DAT de tijdens de Duitsche bezetting ont
slagen ambtenaren, die thans weder in dienst
worden genomen, een schadeloosstelling
wordt toegekend van 70 pet van de gelds
waarde der op geld waardeerbare voordeelen,
die gedurende het ontslag genoten zouden
zün.
Doodstraf tegen Blokzijl
bevestigd
Verdediger dient verzoek om gratie in.
Het eerste doodvonnis, en wel tegen Max
Blokzijl, is heden door den Raad van Cassatie
bevestigd en tevens de ontneming van zijn
ridderorde en eereteeken van krijgsverrich
tingen. Er was slechts matige belangstelling
voor de uitspraak van den Raad van Cassatie
in zake het beroep van Max Blokzijl tegen
het doodvonnis van het Haagsche Bijz. Ge
rechtshof. De .rechtzaal van den Hoogen Raad
was niet geheel bezet, toen tegen kwart voor
elf de verdachte werd binnengeleid. Blokzijl
2ag er slecht uit. De President van den Raad
mr Haga, las de uitspraak voor en deelde
direct al mede, dat het beroep verworpen,
was. hetgeen beteekent, dat de doodstraf ge
handhaafd blijft. Daarop volgde de voor*
lezing van de overwegingen waarop de aan
gevoerde cassatiemiddelen van den verdedi
ger. ,mr Aug. V. de Lauwere, verworpen
werden. De Raad verklaarde Blokzijl tevens
vervallen van de rechten tot het dragen vani
de Orde var. Oranje-Nassau en van het Eere
teeken voor belangrijke krijgsverrichtingen.
Blokzijl hoorde staande de uitspraak aan
en wist zich volkomen te beheerschen bij de
med.edeeling dat zijn beroep verworpen was.
Thans staat verd. nog de mogelijkheid van
een verzoek om gratie aan H.M. de Koningin
open. waardoor de uitvoering van het vonnis
nog eenige maanden kan worden opgeschort.
Nader vernemen wij
De raadsman van Blokzijl heeft heden een
door zijn cliënt onderteekend gratieverzoek
aan H. M. de Koningin ingediend.
Over dit gratieverzoek moet ingevolge het
„Bijzonder Gratie Advies Besluit" eerst ad
vies worden ingewonnen door de Kamer
van den Raad van Cassatie die de beslissing
inzake het cassatieberoep heeft genomen en.
vervolgens wog adivies door dien Raad van
Cassatie in pleno worden uiibgdbracht.
De 38-jarige Belgische spion Sterner, die
voor Duitschland zonder succes achter het
geheim van den ontsnappingsweg naar Enge
land poogde te komen, is ter dood ver
oordeeld.
Iets koeler, aldus de Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht; Over
wegend matige wind tusschen West en
Noord-West, wisselende bewolking met
plaatselijk buien, vooral in de kuststrook.
Iets koeler.
ZON EN MAAN
Morgen: Zon op 8.33 en ondef 16.29; Maan
op 0.06 en onder 17.46.
Op 12 Dec. Eerste Kwartier, 19 DcjC. Volle
Maan en 26 Dec. Laatste Kwartier.
