lUftutt* geïtectft(Courant Drukt Sharir de voetstappen van Soekarno? iDist <11 la serie: 1 April 1920—15 October 1941 DONDERDAG 22 NOVEMBER 1945 Ze Serie: le Jaagang vanaf 7 Mei 1945, No. 17# Abonnementsprijzen ƒ0.26 per week 1.10 per maand ƒ3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H. DIEMER Redactie: B. VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad Bureaux Redactie en Administratie: HOOGEWOERD 103 Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 8 voor Leiden en Omstreken 5tn8hMSticb Isr myn bert ia tzgJjenspi Zou ook niets met Nederland te maken willen hebben De laatste berichten over de gebeurtenis sen op Java werken niet bepaald verhelde rend. Het nieuwe „kabinet" van Sharir zou vol gens een bericht uit Batavia aan het Fran- sohe persbureau A.F.P. hebben verklaard «iet aan besprekingen te willen deelnemen ceerd. zoodat zij op wraak belust waren. Mogelijk is het in brand steken van de Ped jambonkampong zulk een daad van wraakneming. NOG STEEDS GEVECHTEN IN SOERABAJA EN BATAVIA. Soerabaja, waarin de extremisten nog steeds hardnekkig tegenstand bieden, wordt bij vlagen door kanonnen bestookt, terwijl tevens het gebied, waarin zich de werkplaat- Op 30 Oct. j.I. kwam de geallieerde advies-commissie voor het Verre Oosten voor het eerst bijeen. V. 1. n. r.: T. A. Stone (Canada), C. A. Berendsen (Nw. Zeeland), P. E. Naggair (Frankr.), Wei Tao Ming (China), Lord Halifax (Eng.), James Byrnes (V S.), Dr Loudon (Ned.), Dr H. V. Evall (Austr.), Frank M. Coy (V.S.) en Sir Gilja S. Bagpai (Britsch Indie). waaraan ook door Nederlanders wordt deel genomen. Het kabinet" zou wel bereid zijn om alle vraagstukken met de Britten te be spreken. Aan den anderen kant worden ech ter volgens A.N.P.-Aneta juist weer bezwa ren geuit tegen het bijwonen door de Brit ten van de besprekingen. Sjarifoedin heeft in dit verband verklaard, dat de bezwaren, om in deze atmosfeer te Batavia te wer ken. voor de nationalisten steeds grooter worden. De nationale conventie van a.s. Zondag zal hun standpunt nader bepalen. AANSLAG OP NATIONALIST. Het gisteren gemelde besluit van het ge allieerde opperbevel om Inheemsohe solda ten, behoorend tot het Ned. Ind. leger uit Batavia terug te trekken, wordt hoofdza kelijk verklaard door de slechte discipline onder de Ned. Ind. troepen. Vooral de hou ding der Amboneezen, Timoreezen en Me- nadoneezen laat te wenschen over, hetgeen blijkt uit een te Batavia gepleegden aan slag van Amboneezen op dr Mohammed Roem, een vrij vooraanstaand nationalist en voorzitter van het Indische nationale comité in Batavia, waarbij hij ernstig werd gewond. Roem had juist met brigade-gen. King een bespreking gevoerd over het hand haven van wet en orde. Het standpunt van het Britsche opperbevel is dan ook gerecht vaardigd. De Inheemsohe soldaten, die mee- rendeels door de Japanners gevangen geno men waren en eerst onlangs naar Java zijn teruggekeerd, hebben in Batavia zeer onaan gename ervaringen opgedaan. Steeds stieten zij op verzet der republikeinen, terwijl de familieleden, die hen verwelkomden, de grootste moeilijkheden van de extremisten ondervonden. Dientengevolge werden de sol daten steeds meer verbitterd en geprovo- AMERIKA PRODUCEERT NOG STEEDS ATOOMBOMMEN. Blijkens mededeeling van president Truman worden in de Ver. Staten nog steeds atoom bommen gemaakt, doch uitsluitend ten dien ste van proefnemingen. Noch Rusland, noch Frankrijk, noch China hebben tot dusver een officieel commentaar gegeven op het com muniqué van Truman, Attlee en Mackenzie King over de atoom-conferentie. ftOOSEVELT'S POSTZEGELVERZAMELING. De postzegelverzameling van wijlen presi- lent Roosevelt, die circa honderdduizend dol lar waard is, zal begin 1946 worden geveild. sen der electrische centrale en het omroep- station bevinden, door gealil. troepen is bezet. In Batavia spelen de gevechten zich voor namelijk af op het Koningsplein en in het Tanah Abanggebied. Niettemin zijn de geall. strijdkrachten, die onder commando staan van gen. Christison, voldoende om iedere situatie het hoofd te bieden. In ver band met het versperren der wegen zijn er Britsche versterkingen naar Semarang gebracht. Uit Magelang, waar het thans rustig is, zijn de Britsche troepen terugge trokken. Tusschen hen en de extremisten was een overeenkomst gesloten, dat de Brit sche commandant geen bestuursdaden van het Ned. gezag zou toelaten. Op 7 Januari begint de keuring voor de lichting 1945 Elk onderzoek zal 2 dagen vorderen. Het plan bestaat om Maandag 7 Januari 1946 te beginnen met d'e keuring voor den dienstplicht voor de lichting 1945. Daarvoor zullen 45 in d eel in gs raden worden ingesteld. Bij deze raden zullen werkzaam zijn, een keuringscommissie, bestaande uit artsen en een selectiecommissie, bestaande uit perso neel van den Psychologischen dienst. Voor eiken keuringsplichtige zal het uitgebreide onderzoek twee volle dagen in beslag nemen, behalve natuurlijk, wanneer iemand reeds den eersten dag ongeschikt wordt bevonden. Als zittingsplaatsen van deze indeelingsraden zullen uitsluitend aangewezen kunnen worden plaatsen, waar zich een Röntgenin richting bevindt. Voor vervoermiddelen en nachtver blijf zal worden gezorgd. Nieuwtjes uit het rijk van de distributie Binnenkort dierlijk vet op den bon. Het dir.-gen. van de Prijzen deelt mede: Het binnenkort in distributie te brengen diierlijk vet, verpakt in eenheden van 200 of 400 gram, mag ten hoogste aan den consu ment woorden verkocht tegen f 1.65 per kg (f 0.33 per 200 gram). Naar minister Schermerhoorn vanochtend na zijn inleiding van de campagne tegen den zwarten handel meedeelde, zal er volgend jaar, bij het begin van den zomer, voldoende vet in Nederland beschikbaar zijn. 't Proces-Mussert zal drie dagen in beslag nemen Voor de politieke verdediging zal hij zelf zorg dragen Het Bijz. Gerechtshof heeft 3 dagen ge reserveerd, 27, 28 en 29 Nov. voor de behan deling der zaak-Mussert. De eerste dag zal wel met het verhoor van de 3 getuigen en den verdachte gemoeid zijn, de tweede dag met het requisitoir van den procureur-fiscaal mr. Zaaijer en de derde dag met de verdediging, het pleidooi van nr. Wyckerheld Bisdom en de te verwachten langdurige verdediging door Mussert zelf, die het politieke gedeelte zal behandelen. Er is zoo'n groote belangstelling voor deze zaak. die sommige het belangrijkste proces noemen na dat tegenvan Oldenbarneveld, dat men vele aanvragen van advocaten voor een plaats heeft moeten afwijzen. De belangstelling der binnen- en buiten- landsche pers is eveneens weer zeer groot. Het proces wordt gevoerd in de gewone rechtszaal van het Bijz. Gerechtshof aan den Kneuterdijk. Oorlogsverklaring aan den zwarten handel Een campagne der Overheid die sympathie en steun verdient. De Ned. regeering wendt zich tot de be volking met een oproep, die neerkomt op een oorlogsverklaring aanboten zwarten handel. Onder dit laatste dient te worden verstaan iedere 'handeling, waardoor goederen aan de distributie worden onttrokken en voorts het coopen of verkoopen van goederen, respect, diensten, tegen hoogere dan de vastgestelde prijzen. Derhalve zal niet alleen de verkoo- oer, doch ook de kooper worden aangepakt. B^de categorieën kunnen thans, dank zij een aanvulling van het K.B. „Berechting econo- nische delicten", naar de Rijkswerkinrichting Veenhuizen worden^gediiriigeerd. De straffen varieerden van 3 maanden tot 3 jaar. Naast politie en justitie zullen de controle-organen der rijksbuireaux, de Prijsbeheersching, de C.CD. en de fiscale recherche zich zoo krachtig mogelijk doen gelden. Minister-president Schermerhorn heeft van ochtend de campagne ingeleid door een op roep uit te spreken, die vastgelegd is op een film, welke in alle theaters wordt vertoond. 'Ofschoon ondanks de meest drastische maatregelen het kwaad van den zwarten mandei o.i. niet zal verdwijnen alvorens de goederenmarkt weer voldoende aanbod te zien geeft, gelooven we toch, dat deze actie maar uitwerking niet zal missen. En derhalve juichen we haar toe, daar de kanker van den zwarten handel in de eerste plaats de minst Iraagkrachtigen treft. Red.) Luitenant-Generaal Patch in Texas overleden Was de chef van het 7e Amerik. leger in Europa. Luitenant-generaal Alexander Patch, de voormalige commandant van het zevende Amerikaansche leger in Europa, is na een kortstondige ziekte in het hospitaal te San Antonio in den staat Texas overleden. Patch voerde het bevel over de operaties, welke de landing van geallieerde strijdkrachten op de Fransche Middellandsche Zeekust in Aug. 1944 tot resultaat hadden. DAT een Ned. Roode Kruis-team te Obern- d-orf a.d. Neckar een graf bezocht heeft van 66 Nederlanders, vermoedelijk arbeiders uit de Mauserfabrieken aldaar, op welk graf van gemeentewege een gedenksteen wordt ge plaatst. DAT tusschen 29 Oct. en 4 Nov. in vele reeds geruimde velden van Zeeland, Brabant en Limburg nog bijna 2500 mijnen zijn op gespoord. DAT wel familieberichten, doch nog geen commercieele correspondentie in Italië wordt toegelaten. DAT de Braziliaansche gezant Sylvio Rangel de Castho uit Rio de Janeiro is vertrokken op weg naar Nederland. DAT de ongefrankeerde brieven, die het Indië-vliegtuig meebrengt, vanwege den ver warden toestand op Java, zonder portbereke- ming worden besteld. DAT de luchtpostcorrespondentie voor Australië en Philippijnen, alsmede voor de naburige eilanden, voortaan over den ge- h eel en afstand per vliegtuig wordt vervoerd en dientengevolge boven het luchtposttarief nog f 1.10 per 5 gram extra moet worden be taald, terwijl de stukken hoogstens 40 gram mogen wegen. DAT de haring-, schelvisch- en tong vangsten van de vloot te IJmuiden beter zijn dan de oudste zeelui zich kunnen herinneren en dezer dagen de treiler „Vikingbank" reeds ma 10 dagen huiswaarts keerde met 100.000 kg visch. DAT ofschoon voor het vermogen van Seyss Inquart, Fisohböck, Rauter etc. door het Ned. Beheersinstituut beheerders zijn benoemd, er voorloopig nog bitter weinig van waarde is aangetroffen. DAT ons noodkreten be etken uit den lezerskring, om naast de pet o urn toch ook pitten, in den handel te brengen. DAT schoorsteenvegers per rookkanaal hoogstens 25 et meer mogen rekenen dan vóór den oorlog. DAT de afd. A'dam der Landel. ver. van ex-politieke gevangenen met klem heeft ge protesteerd tegen de principieele uitspraak van den Bijz. Raad van Cassatie, waarbij de landwachter D. van Wijk uit Pijnacker werd ontslagen van rechtsvervolging. DAT de H.A.R.K. uit Engeland weer 70.000 kg goederen plus 159 kisten relief-goederen heeft ontvangen om gratis onder het Ned. volk te verdoelen. DAT in Den Haag voortaan scherp zal worden opgetreden tegen hen, die onrecht matig een woning of een gedeelte ervan betrekken. DAT omtrent de leiding der z.g.n. Emsland- concentratiekampen, nabij Papenburg (N.W. Duitschland), gaarne inlichtingen worden in gewacht bij It.-kol. mr R. Prins, C. van Bylandtlaan 8 te Den Haag, zulks met het oog op het op handen zijnde proces. DAT het Ned. s.s. Sinkep gisteren bij het binnenkomen te IJmuiden aan den achter steven ernstig is beschadigd DAT 25 Belgische journalisten Arnhem hebben bezocht, w.o. de van de Eng. radio zoo bekende Jan Moedwil. DAT in Den Haag is opgericht de ver. „Voormalig Verzet 's Gravenhage". met het doel steun te bieden aan oud-illegale werkers of hun nagelaten betrekkingen en 'het secre tariaat is gevestigd op Van Alkemadeiaan 6. DAT de A'damsohe politie een complot zwa.rte-handelaren van 1622 jaar heeft ge arresteerd, hetwelk zich had gespecialiseerd in het leegschudden en afpersen van provin cialen, vaak met zware mishandeling. DAT het diesel-electrische treinstel op de trajecten GoudaDen Haag en GoudaR'dam na de noodige reparaties thans weer is ingezet. DAT Zaterdagmiddag te Hoogeveen de her begrafenis plaats had van de heeren A. Baas, Jhr. M. W. C. de Jonge en J. Mulder, die op 1 Aug. 1943 door de Duitschers werden ver moord. DAT de Ned. Kath. Arbeidersbeweging zich in haar eerste Verbondsvergadering te Dra kenburg heeft uitgesproken vóór annexatie van Duitsch grondgebied, waarbij alleen ge vaarlijke Duitsche elemènten uit dat gebied moeten worden verwijderd. DAT bij een inwoner van Leidschendam een raambiljet prijkt met den inhoud: „Te koop gevraagd 2 paar werkschoenen, maat 45. Noodgedwongen tegen zwarte prijzen." DAT de nood-gemeenteraad van Groningen besloot in Mei a.s. de voorjaarskermis niet 11, doch 8 dagen te doen duren. DAT de afd. Visa van de Britsche ambas sade is overgebracht naar Koninginnegracht 12, 's-Gravenhage. DAT a.s. Zaterdag door minister Beel een „Tentoonstelling van het Verzet" zal worden geopend in het van Abbe-museum te Eind hoven. DAT de op 15 Aug. j.I. gepleegde moord op de Brabantsche burgemeesters W. Wijnen en P. Smulders is gepleegd door vier Ned. SS-ers op last van het hoofd van den S.D. te 's-Her- togenbosch. Harders. DAT in October op Schiphol 475 tostelien zijn geland en 460 toestellen vandaar zijai ver trokken. DAT de A'damsche schuldenlast f 530.000.000 bedraagt, buiten de oorlogs- en bezettings- schade. DAT op 28 Nov. in den Stadsschouwburg te Utrecht een Congres van den Arbeid wordt gehouden voor vertegenwoordigers van in de Stichting van den Arbeid georganiseerde werkgevers en arbeiders, op welk Congres zullen spreken Prof. M. M. Levenbach en Prof. Mr. C. P. M. Romme „Trouw" klaagt over de vaagheid in het algemeen van de Tronrede, behalve dan ten aanzien van het materieel herstel des lands-. Overigens is de rede sterk bespiegelend of vermeldt reeds bekende zaken. „De passage over den opstand op Java is ons te algemeen gesteld. De regeering richt daarbij het oog te zeer naar de toe komst. Zij schept daarvan een beeld waar van de weinige lijnen die er zichtbaar van worden onze instemming hebben kunnen. Maar het eigenlijke werk van deze regee ring ten aanzien van de concrete situatie, namelijk het overwinnen van de gezags crisis, het herstel van orde en wettig gezag wordt niet eens genoemd. Daar is in Ne derland meeninigsversoh.il over. Daarover zwijgt de Regeering. Dat betreuren wij. Want hier moet klaarheid geschapen wor den." Te eenvoudig acht het blad de finatv- cieele paragraaf. „Het groote woord komt er te gemakkelijk uit." Besloten wordt -met de volgende opmerking „Tenslotte de bespiegelingen. Daarin wordt veel gezegd dat onze instemming hebben kan. Zien wij goed. dan heeft de regeer in g hier het partij karakter dat haar bewind in het afgeloopen halfjaar kenmerkte, wat Wil len retoucheeren. Daar wordt het geheel wel vriendelijker, maar niet duidelijker van. Wij zullen daar nu niet op ingaan. Wij zijn nu gelukkig zoo ver, dat niet het acade misch debat maar de discussie over de za kelijke onderwerpen de eenheid en de ver scheidenheid in ons volk duidelijk open baart. Ons land verkeert in een moeilijke situatie. Het verblijdt ons dat onze overheid ook beseft dat aan Gods zegen alles gelegen is. Daarbij gaat het niet slechts om de een dracht. dat ongetwijfeld ook. Maar in het „De Waarheid" is ontrust, dat over het noodkarakter van het parlement gezwe gen is. Het programma der regeering klinkt niet kwaad: het wekt in ieder geval den schijn van vooruitstrevendheid. „De vraag is alleen: „Hoe zal het worden uitgevoerd?" Dat dient te worden afgewacht. Wij hebben op dit punt met deze regeering eenige ervaringen achter den rug, die niet tot optimisme stemmen. Haar woorden dek ken al te vaak haar daden niet. Daar komt nog bij„Hoe stelt de regeering zich voor, een vooruitstrevend programma uit te voeren met een in meerderheid rechtsche Kamer?" Zij zal haar plan voor zulk een Kamer „aan vaardbaar" maken en wij voorzien een pro longatie van de dubbelhartigheid, die de politiek van dit kabinet tot dusver heeft ge kenmerkt, van een dubbelhartigheid die bij alle woorden over „vernieuwing" tenslotte uitloopt op „herstel" van het oude". De R.K. Volkskrant meent, dat de rede stijl mist en rommelig is samengesteld. Velen wijzen op vraagstukken, die zij in de troonrede missen, zooals annexatie, 'sociali satie, en de „Volkskrant'' heeft vergeefs ge zocht naar een positieve mededeeling over de straatbegrooting. „Op het sociale terrein missen wij noode de gelukkige uitdrukking van „de rechtsorde van den arbeid". Over ondernemingsraden wordt niet meer gesproken. Bij het noemen van de economische bedrijfsorganisatie ont breekt elke zinspeling op publiekrechtelijke bevoegdheden, op de verkrijging van alge meen bindende regelingen door de organen van het bedrijfsleven, zoowel op het econo mische als op het sociale terrein. Wij hopen van harte, dat dit alles tot de noodzaak van in acht te nemen beknoptheid is terug te brengen, maar zouden één regel meer hier toch gaarne er bij hebben geslikt." Verschillende stemmen verheugen zich erover, dat nu de parlementaire machine weer behoorlijk kan gaan werken Dit kabi net. heeft gelijk zijn oorlogsvoorganger lang autocratisch bij KB. geregeerd en mist parle mentaire ervaring. „Het Parool" maakt zich evenwel be zorgd over de qualiteit van het parlement, an vreest dat dit conservatiever zal zijn dan de regeering. en niet vlot zal medewerken. Inderdaad zal pas het gekozen parlement de juiste tegenspeler voor de regeering kunnen vormen. Maar de vraag is of de regeering de ver kiezingen za-1 overleven. En tevens, hoeveel zij in het korte tijdsbestek van ongeveer een half jaar, dat. vóór zulke verkiezingen nog zal verloopen, kan verwezenlijken van het enorme program, dat zij in de troonrede in groote lijnen aangeeft", Om te besluiten ,,D e T ij d". Het blad ls van oordeel, dat de algemeen^ wederopbouwgedachte het streven van par tijen en stroomingen te boven gaat. De aan val op normloosheid en ontwrichting vindt instemming. „Van deze aandacht voor de zedelijke fac toren getuigt ook, dat bij het in zijn alge meenheid toch duidelijk naar voren treden de ordenings- en planstreven de verzekering gegeven wordt, dat de overheid zich de be perktheid van haar taak op velerlei gebied bewust is en weet, dat „haar arbeid alleen dan vruchtbaar is. wanneer zij de activiteit der burgers in kerk en gezin, zoowel als in andere levensverbanden, positief waardeert". Broeder van Prins Hendrik overleden In den leeftijd van 64 jaar is in een hospi taal te Flensburg overleden aartshertog Frie- dricli Franz von Mecklenburg Söhwerin, eem broeder van wijlen Prins Hendrik der Neder landen. Temperatuur om 't vriespunt, meldt De Bilt. Tot morgenavond wordt verwacht: Meest zwaar bewolkt of nevelig. Oostelijke wind, in het Noorden lichte vorst des nachts, overi gens temperatuur om het vriespunt. ZON EN MAAN. I Morgen: Zon op 8.14 en onder 16.39. Maan op 20.22 en onder 12.30. Op 26 Nov. Laatste kwartier; 4 Dec, Nieuwe Maan en 12 Dec. Eerste Kwartier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1