gtietturc getttödjt(Courant Conferentie te Batavia liep op niets uit LANDSTORM LANDWACHT EN Kramer en Irma Grese worden opgehangen LDisi 01 MAANDAG 19 NOVEMBER 1945 Ce Serie: Ie Joagang vanaf 7 Mei 1945, Na. 161 Abonnementsprijzen ƒ0.26 per week ƒ1.10 per maand 3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H. D1EMER Redactie: B. VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad Bureaux Redactie en Administratie: HOOGEWOERD 103 Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 6 voor Leiden en Omstreken ^StaaStMis&di te mya bert Ut Hoe minister Logemann er over denkt De dioor de Engeischen tweedie bijeenkomst van Nederlandsche, Briitsdhe en Indische aifig!eviaajidjjgicl)en> te Batavia, begon plotseling Zaterdagavond te acht uur precies (Batava-tijd)Er werd aan deelgenomen door de volgende personen dr H. van Mook, dr C. H. van der Plas, prof. F. M. baron van As-beek, de heer Idenburg, Sharir, Sjarifoedin, Poetoehiera en Abdoel Karim (namens de „Republiek Indonesië".) Behalve deze waren nog tegenwoordig van Britsohe zijde: generaal Christison, Maberley Den- nii-nig, Nery Walsh, nu de adviseur van het departement van Buitenlandsche Za ken. bij generaal Christison's hoofdkwar tier, brigadier N. D. Wiogrove en bri gadier Macleaw. De -heer J. Morsimk was tegenwoordig als tolk, terwijl ook de secretaresse van Van Mook. mevr. R. Stokdijk, alsmede een aantal Indische tolken en secretaressen aanwezig waren. Als voorzitter fungeerde generaal Chris- tison. De bespreking heelt drie uur en drie kwartier geduurd en werd door zeer betrouwbare Britsohe zegslieden be schreven als „zeer teleurstellend." De nationalisten vermeden het, directe ant woorden' op de vragen te geven. Nadat de discussie drie uur geduurd had. trok ken de nationalistische „ministers" zich terug om in een (naastgelegen kamer te oonfereeren. Toen zij teruggekeerd wa ren werd' het volgende communiqué uit gegeven: „Na voortgezette discussie wer den geen resultaten bereikt door het feit, dat de nationalistische leiders op het oogenblik niet in de gelegenheid, zijn verantwoordelijkheid te aanvaarden voor het geven van definitieve antwoorden op de besproken' vraagstukken. Verdere bij eenkomsten kunnen binnen vijf dagen tegemoet gezien- worden." Voornamelijk is er geproken over Van Mook's verkla ring inzake de Ned. politiek en over de poging om een vorm van samenwerking te vinden. Dit teleurstellende communiqué wijt men algemeen aan de moeiij.kheden, die •het nationalistische kabinet" in eigen kring ondervindt. Had ja Salim b.v. hieeft zich zeer duidelijk tegen den gang van zaken uitgesproken, door te verklaren, dat Soekarno een psychologischen blun der heeft gemaakt met Sharir dit „kabi net" te Laten, vormen*, waarbij Soekarno zelf op den achtergrond is geraakt. De juiste basis voor een samenwerking zal wel niet binnen korten tijd gevonden bunnen worden. Misschien duurt bet langer dan de economische toestand op Java wel zal kunnen verdragen. WEER 2 BRITSCHE OFFICIEREN OP JAVA GEDOOD. Bij de gevechten te Soerabaja worden slechts langzame vorderingen gemaakt. De 9e Britsch-Indische brigade trekt op langs de spoorwegvertakkingen, terwijl de 123ste bri gade een mijl vooruit kwam. Men ontmoet slechts licht mortiervuur. Tevens hebben Britsch-Indische troepen het postkantoor met granaatvuur bestookt. Na het falen van de conferentie van Zaterdagavond zijn in Kra- mat en Batavia weer gevechten ontstaan, waarbij zoowel geallieerde soldaten als ge wapende nationalisten opereerden in de door de burgers verlaten straten van Kramat. Gis termorgen is te Semarang een plan van de extremisten ontdekt, om de Britten bij het aanbreken van den dag aan te vallen. Bij de door de geallieerden getroffen veiligheids maatregelen zijn twee Britsche officieren doodgeschoten, die de nationalisten som meerden hun wapens in te leveren. De natio nalistische jeugdbeweging had eveneens een plan om des morgens om 5 uur de stad aan te vallen. Naar nader wordt gemeld, zijn de Britsche troepen den toestand te Semarang thans geheel meester. MIN. LOGEMANN ACHT ONDER HANDELEN GEBODEN. In een onderhoud met „Trouw" ver klaarde minister Logemann Zaterdag, dat de Engelschen volkomen achter de Nederlandsche regeering staa.n in hun karno-regime. Met velen ud.t het nieuwe kabinet van de z.g. Indische republiek valt zeer zeker te praten,. De minister kemt hen persoonlijk en acht hen onmis kenbaar de belangrijkste vertegenwoor digers van de nationalistische beweging. Hun houding is steeds loyaal geweest tegenover Nederland. Wij in Nederland dienen te begrijpen, dat de ontsporing van de nationalisten voor een groot deel te wijten is aan het feit, dat Indië jaren lang volslagen geïsoleerd bleef van de buitenwereld. Hun optreden mag dan niet goed te keuren zijn geweest, het is be grijpelijk. Wij zullen deze ontsporing moeten voorbijzien. Vele nationalistische leiders uit het nieuwe „kabinet" zullen met dr. Van Mook willen spreken. Zij vormen een vruchtbaar element voor de toekomst en zullen zeer zeker groot mo reel crediet veroveren bij de geallieer den en de Nederlanders, wanneer zij in staat zijn de extremistische groep achter zich te krijgen. Onderhandelen met deze goedwillende nationalisten is geboden, aldus minister Logemann. Op de vraag of van Engelsche zijde op eer. onderhandelen met Soekarno is aangedron gen, zooals uit de verklaring van den onder staatssecretaris Noël Baker in het Engelsche Lagerhuis zou blijken, antwoordde de minis ter, dat een dergelijk verzoek niet gedaan werd. De Engelschen zijn het volkomen met ons eens over het handhaven van de methode van onderhandelen, zooals deze door ar. Van Mook tot dusver gebruikt is. Minister Logemann deelde ten slotte mede, dat de Nederlandsch-Indische krijgsgevange nen in Thailand, Malakka en de Philippijnen, voor zoover bewapening voorradig is, de voorraden zijn zeer schaarsch in het Verre Oosten weer herbewapend worden. Men is thans bezig met de encadreering. „WIJ MOGEN HET GEZAG NIET UIT HANDEN GEVEN" Mr W. H. van Helsdingen, voorzitter van den Volksraad in Ned Indië, verklaarde dezer dagen in een vergadering te Nijmegen, dat wij Indië niet zullen verliezen. De banden welke Indië met het moederland verbinden, zijn in den loop der eeuwen zoo hecht ge worden, dat die niet zoo maar plotseling ver broken kunnen worden. Wel trok Nederland jaarlijks f 700.000.000 uit Indië, maar heeft er ook het volk gediend, door rust en orde, welvaart en het Evangelie te brengen. Wij mogen het gezag niet uit handen geven voor wij de zekerheid hebben, dat nieuwe leiders in staat zijn, op een gezonden, democrat!schen grondslag, de belangen van het volk te dienen. MENZIES CONTRA AUSTRALISCHE REGEERING Robert Menzies, leider van de Australische oppositie, heeft de Australische regeering ervan beschuldigd, geen hulp te verleenen aan „onze Ned. bondgenooten" t.o.v. Indië. „De regeering onderneemt geen stappen om de Nederlanders, w.o. vrouwen en kinderen, in Indië te hulp te komen". ADVISEUR VAN Dr. v MOOK. Naar het Hd'bl. verneemt, is mr W. F. L. graaf van Bylandt, die tijdens het verblijf van de Nederlandsche regeering te Londen is opgetreden als secretaris-generaal van het Departement van Buitenlandsche Zaken, met en officieeele opdracht der regeering naar Indië vertrokken. De heer Van Bylandt zal te Batavia optreden als diplomatiek-poütiek adviseur van den luitenant-gouverneur-gene- raal. Prinses Juliana heeft een bezoek aan Zwolle gebracht, waar ztf een vergadering bij woonde van het Provinciaal bestuur van „Volksherstel" en HARK. Tenzij hooger beroep effect zou hebben Zaterdag zij'n, de vonnissen 'geve Ld' m het proces Belsen. Veroordeeld to<t den dood door ophaniging zijn: Kramer, d*r Klei-n, Peter Weimigantnieir, Fr. Höszler, Irma Grese, Elizabeth Volkenraith. Juarta Bormann, Wilhelm Dor, Ansgar Pichen, Karl Frankisch en Franz Sterfel. (Voor Dor, Pichen en. Frankisch luidde de uit spraak doodvonnis, zondiar de toevoeging door ophanging)Veroordeeld' tot Levens lange gevangenisstraf: Erich Zodel, ver oordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf: Otto Kulessa, Heinrich Schreirer, Wla- dislaw Ostrowski, Herta Khlert en' Helena Kopper. Tot tien' janen gevangenisstraf zijn veroordeeld: Anton Aurdziej, Herta Both«e, Ilse Forster, Gertrude Sauer, Stanislawa Staroska, Juana Rotfh, Irene Haschke, Hanmah Hampe en Hilde Lo- bauer. Tot vijf jaren gevangenisstraf ver oordeeld: Medielaw Burguf en Gertrude Feist, tot drie jaren gevangenisstraf: Frieda Walter en tot een jaar gevange nisstraf: Hilde Lisiewitz. Daarmee is het proces Belsen, dat 7 we ken duurde, geëindigd. Tijdens het voorlezen van de vonnissen bleven de beschuldigden uiterlijk onbewo gen. Irma Grese bloosde slechts even, toen de tolk, het vonnis vertalend, haar mede deelde,dat zij veroordeeld was tot den dood door ophanging. De andere vrouwelijke beschudigden bleven meer endeels uiter lijk onbewogen, doch toen zij na het uit- afwijzende houding tegenover het Soe-spreken van het vonnis werden weggeleid, hoorde men kreten. Kramer en dr Klein bleven geheel onbewogen, doch beschuldigde Helena Kopper, riep, toen zij hoorde, dat zij tot 15 jaren gevangenisstraf was ver oordeeld, uit: „Ik smeek om een doodvon nis", waarna zij in elkaar zakte en moest worden weggedragen. IN HOOGER BEROEP Van den tot den strop veroordeelden te Luneburg zullen in hooger beroep gaan: Josef Kramer, Irma Grese en zes anderen. Franz Hoessier, Elizabeth Volkenrath en Juana Bormann hebben zich bij het vonnis neergelegd. Hertha Ehlert, die tot vijftien jaar ge vangenisstraf is veroordeeld, zal eveneens appèl aanteekenen. Majoor Cranfield zal ook hier de belan gen der beschuldigden behartigen en zich tot generaal Montgomery wenden. Paul Hofmann, leider van het cremato rium in het beruchte Maidanek-dooden- kamp, is in Lublin ter dood veroordeeld. HET PROCES TE NEURENBERG 14 DAGEN UITGESTELD. Die Russische dielegiatie heeft verzocht het proces legen d'e oor 1 ogsmisdadlgers te Neurenberg veertien dagen) uit te stellen wegens ziekte van deci Ruissischen procureur-generaal Redenko. WORDT MARTIN BORMANN BIJ VERSTEK BERECHT Het Hof heeft Zaterdag besloten het proces tegen Martin Bormann ondanks diens af wezigheid in behandeling te nemen. Men verkeert nog in onzekerheid, of Bormann al dan niet in leven is. BLIJKENS reacties, welke ons bereiken, is er bij velen verwondering ontstaan naar aanleiding van een principieel® uitspraak, door den Bij zonderen Raad van Cassatie dezer dagen gedaan in de zaak van een berucht NSB-er. Deze man was lid ge worden van de op L2 November 1943 opge richte Landwacht, en nu sprak de Raad it, dat het lidmaatschap van deze Landwacht niet beschouwd mocht worden als het treden in Duitschen krijgsdienst. Waar dit den man ten laste was gelegd en niet bijv. dat hij hulp aan den vijand had verleend moest hij van rechtsvervolging ontslagen worden. We meldden reeds, dat hij zich in elk geval voor zijn lidmaatschap van de N.S.B. nog voor een tribunaal zal moeten verant woorden, terwijl bij mogelijk nog andere dingen op zijn keristok heeft, die hem op nieuw voor het Bijzonder Gerechtshof kun nen brengen. De uitspraak van den Raad is waard, dat wij er even bij stilstaan. De machthebbers tijdens de bezetting zijn er zelf debet aan, indien hier verwarring zou rijzen. Wat tocll is het geval? Op 11 Maart 1943 werd opgericht een „Landwacht Nederland", omschreven als een territoriale landverdedigingsorganisatie met j het doel binnen- of buitenlandsche vijanden in Nederland af te weren. De leden moesten een eed afleggen op Hitier als den Germaan- I schen Fuehrer. Aan het militaire karakter I dezer organisatie, die -in het kader der Waf- I fen S.S. was opgericht, behoedde niet te worden getwijfeld. I Op 16 October 1943 werd de naam van deze organisatie veranderd in „Landstorm Neder- I land" terwijl overigens het karakter onge wijzigd bleef. Het bleef dus vreemde krijgs dienst. Vervolgens werd op 12 November 1943 een nieuwe „Nederlandsche Landwacht" opge richt. welke politiebevoegdhe*©* verkreeg en als taak had: „De handhavlag van de openbare orde en de bescherming van leven en goed van de ordelievende bevolking Uitlatingen uit dien tijd maakten duidelijk, dat het ging om de bescherming van N.S.B.- ers. Van deze organisatie nu was onze ver dachte lid geworden en de vraag was, of hij, zulks doende, in Duitschen krijgsdienst was getreden. De Raad van Cassatie heeft deze vraag ontkennend beantwoord Wij kunnen ons voorstellen, dat de Raad blijkbaar niet dan na eenige aarzeling tot deze uitspraak is gekomerv. Hij zegt uitdruk kelijk, dat deze tweede Landwacht in elk geval een „gemengd karakter droeg". De beslissing zocht de Raad echter in de verkla ring, welke de leden van de Landwacht moesten afleggen en die heel anders dan de eed op den Fuehrer van de leden van den Landstorm slechts inhield, dat zij hun plichten getrouw, dapper en onomkoopbaar zouden vervullen, en wat dies meer zij, e» die niet op den Fuehrer werd afgelegd. Hoezeer wij de uitspraak van dit hooge rechterlijke college eerbiedigen, zijn wij van meening. dat er toch redenen zijn, om aan de tweede Landwacht een militair karakter niet geheel te ontzeggen. Nu verwaarloozen wij nog, dat de inspecteur-generaal der Landwacht, C. van Geelkerken, in Juli 1944 bij de begrafenis van één zijner mannen te Assen zei: „Wij moeten staan als soldaten", hoewel ook deze uitspraak teekenend was. Maar er is meer. De oorlog had in de jaren van druk almeer een totalitair karakter gekregen. Ook aan de binnenlandsche fronten werd zoo mogelijk ieder ingeschakeld in den strijd, en hiei n had de Landwacht welbewust een taak ge kregen. Want behalve dat zij zich met groote wijsneuzigheid mengde in de zaken der po litie kreeg zij, gelet op de uitdrukkelijke be woordingen der leidende lieden in die dagen, tot opdi-acht „bestrijding van politieke moor denaars en saboteurs en beveiliging van de voedselvoorziening en van openbare inrich tingen tegen overvallen en sabotage". Bij de instelling van de eerste Landwacht, die later Landstorm werd, was trouwens al met zoo veel woorden gesproken van „binnen- of buitenlandsche vijanden". Te dezen aanzien mocht men de tweede Landwacht beojr- deelen als een typische voortzetting van den Landstorm, die zich al meer op het Oost front had georiënteerd. En blijkens de reac ties van het „illegale front" heeft men de zaak cok zoo aangevoeld. Het was niet toe vallig, dat de bladen van 6 Juni 1944 moesten melding maken van liquidatie van niet min der dan vier Landwaohters. B(j deze vier is het stellig niet gebleven. Intusschen willen wij, hoezeer verschil van inzicht mogelijk is, de uitspraak van het hooge rechterlijke college eerbiedigen. Wij vertrouwen dat in het vervolg bij de ten lasteleggingen met deze principieele uit spraak zal worden rekening gehouden. DAT Velsen, op Rotterdam en Den Haag iva, de door den oorlog zwaarst geteisterde gemeente van ons land is, daar naast de visscherij, havenwerken, sluizen en indu strieën circa 1/3 van alle woningen werd verwoest, waardoor 20.000 Velzenaren niet naar hun woonplaats kunnen terugkeeren. DAT het gemeentebestuur er echter in ge slaagd is zich voor het uitbreidingsplan te verzekeren van de medewerking van archi tect W. N. Dudok, zoomede van 'het bureau der heeren Van Tijen en Maaskant te R'dam. DAT van 1 December t/m 5 Januari weer fe.g. kinderzegels aan de postkantoren ver krijgbaar zijn, welke voor alle 5 waarden een kinderkopje vertoonen, ontworpen door den kunstenaar E. Fernhout en welke zegels gel dig zullen zijn t/m. Dec. 1946. DAT de roemruchte schilder Han van Meegeren ondanks zijn groote inkomsten failliet is verklaard en hij van dit «vonnis in cassatie is gegaan. DAT men nog altijd, krachtens een onder Seyss Inquart uitgevaardigde bepaling, ver plicht is zijn persoonsbewijs bij zich te dragen en onlangs in het Westland tegen overtreders van dat voorschrift proces-verbaal is opgemaakt. DAT de dienst „Ontwikkeling, Sport en Ontspanning" (O., S. en O.) van de Kon. Marine zijn werkzaamheden is begonnen en in dit kader in alle marinebases alsook op alle schepen O. S. en O.-commissies zullen worden gevormd. DAT te A'dam op Eersten en Tweeden Kerstdag, zoomede op Nieuwjaarsdag de trams tusschen 7.30 en 18 uur zullen rijden, terwijl op Oudejaar van 6.3010 uur en van 14.30 tot 's nachts 1 uu zal worden gereden, welke tijden alle betrekking hebben op het Vertrek van de begin- en eindpunten. DAT de electrische straatverlichting te A'dam slechts 1.2 pet uitmaakt van het aldaar totaal opgewekte kwantum electriciteit en de hierop geoefende oritiek derhalve door het Gem. Energiebedrijf wordt afgewezen. DAT echter bij te royaal stroomverbruik door de burgerij, bepaalde stadsgedeelten zoowel van stroom als gas zullen worden af gesneden en in verband hiermee geadviseerd wordt steeds een noodverlichting in stand te houden. DAT het niet in de bedoeling ligt de re gistratie van effecten uit te stellen en de voorbereidende werkzaamheden daartoe in een vergevorderd stadium verkeeren. DAT gisteravond de militair S. te Gronin gen door een Canadeesche auto is gedood. DAT dergelijke drastische maatregelen noo- dig zijn, daar met het verstrekte kolenrant- soen slechts 1/5 van den stroom van vóór den oorlog kan worden geproduceerd en ook rekening dient te worden gehouden met stagnatie in den kolentoevoer als gevolg van vorst. DAT de Urksche vuurtorenwachter Jacob Schraal verleden jaar 40 schepen, die goede ren van uit A'dam naar Lemmer, Delfzijl en zoo naar Duitschland wilden transporteeren, door misleidende seinen wist te laten stran den op de onder de kust van Urk gelegen droogte „De Vorm". DAT het Amsterd. Bijz. Gerechtshof tegen een assistent-studiochef bij de Hilversum- sche radio o.a. wegens het als koerier weg brengen van gramofoonplaten naar Berlijn en Luxemburg slechts een maand gevange nisstraf heeft geëischt, daar verdachte ook goed illegaal werk had verricht, doch DAT dit Gerechtshof tegen een zelfden functionaris, die evenals z'n voorganger on der dwang hetzelfde werk had gedaan, doen geen illegalen arbeid verrichtte, 6 maanden heeft geëischt. DAT een deel van onze spiritusproductie naar Zwitserland is geëxporteerd, waardoor de reeds aangekondigde toewijzing van 40 pet. van het gebruik van 1939 tot 20 pet. moet worden teruggebracht. DAT er op de Gewestel. Arbeidsbureaux groote vraag is naar geschoolde werkkrach ten voor het bouwbedrijf, doch juist het aan bod van ongeschoolde arbeiders zeer tal rijk is, DAT de voor den oorlog geldende regeling betreffende de heffing van accijns op wijn is hersteld, waarbij het accijns-bedrag is vastgesteld op f 24 per hectoliter. DAT de heffing van invoerrecht op goede ren, omschreven in het bij de tariefwet 1934 behoorende tarief, tijdelijk wordt geschorst, hetgeen echter niet geldt voor goederen, die belast zijn met een specifiek invoerrecht. DAT in Groningen een schip is aangekomen met 54 Limburgsche- en Brabantsche klok ken, die in Duitschland werden achterhaald, nu naar de steden en dorpen worden terug gebracht. DAT twee Amerikaansche onderofficieren zijn gearresteerd, die den burgemeester van Baxen, in wiens auto zij meereden, wilden dwingen hen naar Roermond te brengen en bij weigering, hem bewusteloos sloegen om te trachten er met den auto vandoor te gaan. DAT een commissie der Ned. regeering naar de Ver. Staten vertrokken is, ter be spreking van het herstel van de Ned. goe derenmarkten. DAT een trein met 54 barakken,1 bestemd voor woningen in Venlo en voor een tand heelkundig instituut te Arnhem, uit Zwit serland is vertrokken. DAT voortaan, onder bepaalde voorwaar den, voor levensonderhoud niet meer f 50 doch f 100 per 14 dagen in contanten kan worden vrijgegeven. In de hotels voortaan alles zonder bon Behalve wat het vleesch betreft. Teneinde het herstel van het zakenleven en het maatschappelijk verkeer te bevorde ren zullen de restaurant-bedrijven en de ho tels voortaan toewijzingen voor levensmidde len ontvangen, zonder dat zij daarvoor oon» sumentenbonnen behoeven in te leveren. Hiervan is uitgezonderd de toewijzing voor vleesch. We krijgen voor één keer 100 gr. vleesch extra In de periode van 19 November tot 2 De cember zal naast het gewone rantsoen vart 150 gram 100 gram vleesch zonder been extra gekocht kunnen worden. Dit geldt slechte voor één keer. Aangezien verwacht moet worden, dat zooals elk jaar het geval is de levering van slachtvee in December steric zal terugloopen. Voor een blijvende verhoo ging van het vleeschrantsoem zullen behalve de zoo juist aangekomen hoeveelheden be vroren vleesch uit Argentinië, nog beduidend grootere hoeveelheden geconserveerd vleesch uit het buitenland moeten aankomen. Het huidige rantsoen van 150 gram zal dezen winter in ieder geval gehandhaafd blijven. Weinig verandering, aldus de Bilt Tot morgenavond wordt verwacht: In den ochtend plaatselijk mist, overigens meest liaht bewolkt. Droog weer. Weer eenige da ling van temperatuur. ZON EN MAAN. Morgen: Zon op 8 08 en onder 16.43, Maan op 17.34 en onder 8.57. Heden Volle Maan: 26 Nov. Laatste Kwar tier; 4 Dec. Nieuwe Maan en 12 Dec. Eerste Kwartier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1