Jlieuiwc ^ciïlsdjf Courant
Opstandelingen doen water in den wijn
Scheveningers zijn weer in eigen huis
lOist 01
OYER EFFECTEN
Ie serie: 1 April 1920—15 October 1941
ZATE11DAG 27 OCTOBER 1945
2e Serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945. No. 14t
Abonnementsprijzen
0.26 per week
ƒ1.10 per maand
ƒ3.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Cliristelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie ea
Administratie:
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 22710
Postrekening 5 8 9 3 0
voor Leiden en Omstreken
Is tic
^myti tjcrt ia ItQ
Maar wie hunner zal onderhan
delen weten ze nog niet
De toestanden op Java worden, over het
geheel genomen, steeds rustiger. De natio
nalisten gaan beseffen, dat hun revolution -
naire aotie op den duur onhoudbaar is. Er
worden door hen steeds meer pogingen ge
daan om tot overeenstemming met de Neder
landers te komen. De republikeinsche ver
gadering te Batavia is verdaagd, daar de
nationalisten nog niet tot het besluit kunnen
komen, wie hen bij de komende besprekin
gen zal vertegenwoordigen. Wél hebben zij
besloten, dat de Amerikanen boven de Brit
ten als bemiddelaars worden geprefereerd,
daar de laatst en het thans duidelijk voor
Nederland opnemen.
Men verwacht, dat reeds volgende week de
voorbereidende besprekingen tusschen de
Nederlanders en de nationalisten zullen be
ginnen, welke besprekingen door generaal
Christison. die door Soekarno een „man met
veel begrip en buitengewone behulpzaam
heid" werd genoemd, zullen worden voorbe
reid en bijgewoond. Zeer waarschijnlijk zal
de „minister van Voorlichting". Sjarifoeddn,
als leider der republik. delegatie worden
aangewezen.
De vertegenwoordiger van het Britsche
ministerie van Buitenl. Zaken, Denning, heeft
verklaard, dat de Britsche regeering de In
donesische republiek niet kan erkennen. Het
appèl van de republikeinen aan de vereenig-
de volkeren is hiervan het directe gevolg.
SITUATIE 0P SUMATRA IS GUNSTIG
Alhoewel ook op Sumatra het nationalisme
zich langzaam verspreid, heeft het tot nu toe
de gematigde leiders niet beïnvloed. De nog
op dit eiland aanwezige Japanners werken
met de geallieerden samen bij het handhaven
van rust en orde. De Britsche troepen wer
den overal hartelijk ontvangen en er wordt
druk gevoetbald met de bevolking.
SCHEPEN NAAR TANDJONG PRIOK
In de haven van Tandjong Priok worden
voor 6 Nov. drie en twintig Nederlandsche,
Britsche en Amerik. vrachtschepen verwacht
van gemiddeld 2000 ton, met aan boord o.a.
olie, vliegtuigbenzine, voedsel en medicamen
ten. Negenhonderd Ind. dokwerkers weigeren
echter om de Ned. schepen te ontladen, doch
ze hebben geen bezwaar #m Engelsche sche
pen met munitie aan boord te lossen. De koe
lies worden door de Engelschen met 4 Brit
sche ponden rijst per dag betaald.
H. M.'s „KORTENAER" NAAR INDONESIË.
Morgenmiddag om 2 uur vertrekt H. M.'s
„Kortenaer" naar Indië.
DE EERSTE PERSSTEM UIT INDIE
De derde uitgave van ,,H et Dagblad"
verklaart in een hoofdartikel, dat het heer-
schende gevoel onder de Nederlanders is, dat
van bittere teleurstelling. Zij hebben hun lot
in deze jaren kunnen dragen, omdat zij ver
trouwen hadden in de toekomst, doch de ge-
Maandag 15 punten van de
lextielkaart geldig
Doch spring er uiterst zuinig mee om.
Met ingang van a.s. Maandag zijn van de
textiel-lederkaart V.A. 510 de punten 1 t/m.
15 geldig verklaard voor een groot aantal
kleine artikelen. Bij de besteding van de
punten dient het pubJiék de uiterste zuinig
heid te betrachten, aangezien het niet waar
schijnlijk is, dat binnenkort meer punten
kunnen worden geldig verklaard. De kaarten
leunnen per gezin gecombineerd worden ge
bruikt.
Nadere mede deelingen over de pun ten-
waardeering zullen nog worden gepubliceerd.
VLISSINGEN KOMT DROOG
Het spuien van het water te Vlissingen ver
loopt vlot. Woensdagmorgen, nadat de nood-
dijk, die om de stad gelegd is, sterk genoeg
was. konden de sluizen worden geopend en
's middags was het water reeds meer dan een
meter gedaald, waardoor groote gedeelten
van de stad droog vielen. Vermoedelijk zal
bij gunstig weer de stad nog deze week ge
heel droog zijn. Men is reeds begonnen met
het wegruimen van de modder in de stra
ten. Van Walcheren is voorts telegrafisch aan
de regeering om s oho onmaak m i del en ver
zocht.
Voor het droogstoken der woningen in de
geïnundeerde gebieden zullen extra kolen
worden beschikbaar gesteld. Ook zal aan hui
zen, die niet tochtvrij zijn, een kleine extra
toewijzing worden verstrekt.
allieerde bezetting liet niet toe, dat de idea
len verwezenlijkt werden. Er ontstond een
gemeenschap, waar niemand het gezag uit
oefende. Dit is echter geen tijd voor weder
zij dsche verwijten, maar men moet trachten
inzicht in de toestanden te krijgen.
DE REPATRIEERING
VAN NEDERLANDERS UIT INDIË.
Uit Colombo is bericht ontvangen, dat
kolonel B. G. van Os van Delden, het hoofd
van den Dienst der repatrieerhig, vandaar
naar Batavia is vertrokken. Hij heeft reeds
tal van belangrijke besprekingen kunnen
voeren en maatregelen voor een vlotte repa-
trieering van Nederlanders uit Indië kunnen
nemen.
Tevens zal de Dienst der repatrieering te
Port Said een groot magazijn oprichten, dat
de eerste behoefte aan kleeding zal dekken.
Gen.-maj. Kruis chef van den
Generaien Staf
Met ingang van 1 Novehmber is bij K. B.
van 26 October de generaal-majoor mr H.
Kruis benoemd tot chef .van den Generaien
Staf, met den tijdelijken rang van luitenant-
generaal. Luitenant-generaal Kruis blijft be
last met de waarneming van de functie chef
Staf Militair Gezag.
Regeeringscampagne tegen den
zwarten handel
Een dringend beroep op den gemeenschapszin
Naar ons ter oore komt zal de Regeering
binnenkort een grootscheepsche aotie begin
nen ter bestrijding van den zwarten handel.
Deze actie zal zich in hoofdzaak richten tot
de bevolking om de relaties met den zwar
ten handel te verbreken en zich niet meer
te laten verleiden tot transacties in het
zwart".
Concrete plannen zouden niet voorzitten;
het zal meer een dringend beroep zijn op den
gemeenschapszin der burgerij.
Wat wordt er uitgebroed in den
Kaukasus?
Aan Stalin boodschap van Truman
overhandigd.
Radio Moskou heeft medegedeeld, dat
Stalin Woensdag j.l. te Sochi in den Kauka
sus den ambassadeur vam de V.S. te Mos
kou, Averell Harriman, heeft ontvangen, en
dat hem door Harriman een boodschap van
President Truman is overhandigd. Stalin
vertoeft met vacantie te Sochi. De radio
voegde er aan toe, dat Harriman twee be
sprekingen met Stalin gehad had en Vrijdag
naar Moskou was teruggekeerd.
De zeewind raast weer in mijn ooren;
De stormwind rukt weer aan ons huis;
De deuren rammelen en kleppen;
Je kunt het zand met emmers scheppen,
Maar.... 'k ben weer thuis!
Wanneer 'k mij buiten durf te wagen,
Verwaait mijn haar en bolt mijn buis;
Dan gooit de wind mij van de sokken,
Maar ik trotseer dit onverschrokken,
Want.... 'k ben weer thuis!.
Scheveningen,
Drie jaren moe9t 'k dit alles missen,
Verdreven door het vreemd gespuis;
Verdreven schier als bannelingen
Vanuit ons dierbaar Scheveningen
En t eigen huis!
Laat dus de storm maar lustig loeien;
Laat waaien stof en zand en gruis;
Het kan me alles niets verdrieten;
Met volle teügen wil 'k genieten
Van mijn tehuis!
G. KempenSterkemburg.
EEN GERECHTSHOF DAT ZIJN KLANTEN
TEGEMOET REIST
In verband met de moeilijkheden, waar
mede het reizen in het 'Zuiden des lands nog
gepaard gaat. en om de rechtspleging daar
van zoo weinig mogelijk nadeel te laten on
dervinden, reist het Bossche Gerechtóhof
thans de verdachten tegemoet.
Bij beschikking van den minister van Land
bouw. Visscherij en Voedselvoorziening zijn
aangewezen als directeuren van den Rijks
dienst voor landbouwherstel ir J. W. Hudig,
Rijkslandbouwconsulent in tijdelijken dienst
en ir J. Sevenster, werkzaam bij de directie
/an de voedselvoorziening.
LUISTERBIJDRAGEN OOK VOOR
RADIODISTRIBUTIE
Van officieele zijde wordt bekend gemaakt,
dat niet ingang van 1 Nov. a.s. voor de radio
ontvangtoestellen weer luisterbijdrage moet
worden betaald. Het bedrag daarvoor is, zoo
wel voor de ontvangtoestellen als voor de
aansluitingen op radiocentrales, op f 1.per
maand vastgesteld.
Bijzonderheden omtrent de aangifte der
toestellen en over de uitreiking van luister
vergunningen zullen nader worden bekend
gemaakt.
In het Duitsche consulaat te Osaka is
voor 2\'z milll dollar aan radium gevonden.
DAT het Amsterd. Bijz. Gerechtshof gisteren
zijn eerste zitting hield en tegen den fana-
tieken N.S.B.-kastelein S. Bakker en diens
vrouw, beiden uit Purmerend, de doodstraf
heeft geëischt, wegens het neerschieten van
den belastingambtenaar Kolijn, alsook voor
spionnage ten behoeve van den S.D.
DAT de N.S.B.-er van Geelkerken van
Scheveningen naar Amersfoort is overge
bracht en binnenkort voor het Amsterd. Bijz.
Gerechtshof zal terechtstaan.
DAT Cor v. d. Lugt Melsert en Otto Glastra
van Loon resp. door de Eereraden voor
tooneel en muziek voor 2 en 3 jaar van op
treden in het openbaar zijn uitgesloten.
DAT tot dusver de pas gedichte gaten in de
dijken van Walcheren de stormproef uitste
kend hebben doorstaan.
DAT de opening van het Noodparlement,
hetwelk over circa een maand zal worden
samengesteld, toch nog een Prinsjesdag zal
opleveren doordat, zooals vroeger op den
derden Dinsdag in September, H.M. de
Koningin en het Corps Diplomatique er den
xioodigen luister aan zullen bijzetten.
DAT de door de Duitsohers in Nov. 1940
opgeheven Stichting tot exploitatie van con-
sultatiebureaux voor geslachtskunde weer is
herrezen.
DAT mr J. J. M. Meddens is benoemd tot
gemeentesecr. van Nijmegen.
DAT „De Gelderlander" het Westen verwijt
b j de verdeeling der distributiegoederen de
betere kwaliteiten voor zich zelf te behouden
en de minderwaardige namaakproducten naar
de getroffen gebieden te zenden.
DAT maj. Breunese, die zich destijds zoo
„verdienstelijk" maakte voor den Nederl.
Arbeidsdienst, dezer dagen op een propa
ganda vergadering voor „De Vierdaagsche" te
Nijmegen uitriep: „Snij mij doormidden, mijn
hart is aan den eenen kant oranje, den
anderen kant Nijmegen, Canisiussingel".
DAT de onlangs gemelde herbegrafenis van
wijlen den heer Pompe niet betrof prof.
Pompe, doch diens broer, dr J. Pompe, patho
loog anatoom van het O.L.V.-Gasbhuis te
Amsterdam.
„Siantvasiich is ghebleven"
De vermoedelijk oudste inwoonster van
de Residentie, mevr. C. RijnbendeGer-
denier, heeft gisteren haar 102den ver
jaardag gevierd. Burgemeester mr S. J. R.
de Monchy behoorde onder hen, die haar
kwamen feliciteeren en bood haar daarbij
een mand prachtige bloemen aan.
Als pikante bijzonderheid zij vermeld,
dat de jubilaresse op haar lOOsten en
lOlsten verjaardag weigerde den N.S.B.-
burgemeester Westra te ontvangen.
DAT mr H. Bavinck benoemd is tot lid van
het Ambtenarengerecht te Rotterdam.
DAT in de haven te Enschedé 24 schepen
met te zarnen 10.000 balen ruwé katoen zijn
gearriveerd.
DAT gisteren op het Maasstation te R'dam
een uit Utrecht komende trein door een
stootblok reed. waardoor 15 passagiers min
of meer ernstig werden gewond.
DAT even buiten Utrecht een auto, waarin
gezeten de secretaresse van H.M. de Koningin,
mej. mr M. A. Telligen, tweemaal over den
kop sloeg, doch mej. Telligen met den schrik
vrij kwam, terwijl de chauffeur V-arheijen
werd gewond.
DAT gisteren op den Schaardijk te R'dam
twee fabrieksgebouwen van Rademakers
metaalbedrijf door brand zijn verwoest.
DAT in het Museum Boy mans te Rotter
dam een tentoonstelling wordt gehouden on
der den titel „In het verborgene gedrukt",
omvattende 500 boeken, rijmprenten, etc.
DAT door het Bijz. Gerechtshof te Amster
dam gisteren tegen de bunkerbouwers C. J.
Heinsiui? uit De Bilt en F. L, Carré uit Naar-
den de doodstraf is geeischt.
DAT de Engelsche stad Rugby Vlissingen
heeft geadopteerd.
DAT de minister van Marine. Z.Exc. J. M.
de Booy gistermiddag het nieuwe gebouw
van het Instituut voor Scheep- en Luchtvaart
te Rotterdam officieel heeft geopend.
DAT de noodgemeenteraad van Rotterdam
op 9 Nov. a.s. in vergadering bijeen zal ko
men.
DAT gistermiddag een SDAP-delegatie
naar Engeland is vertrokken om met den
leider der Labourpartij besprekingen te voe
ren over de Indische kwestie.
DAT de audiëntie van den minister van
O., K. en W. en het spreekuur van den dir.-
leneraal van het Onderwijs op Donderdag 1
Nov. geen doorgang kunnen hebben.
DAT Middelburg op 6 Nov. a.s. haar be
vrijding plechtig zal herdenken.
DAT op 4 Nov. te Delft de vermaarde' re
denaar Pater Borromeus de Greeve zijn gou
den klooster jubileum zal vieren.
DAT de bekende roman van Hendrik Con
science „Baas Gansendonck" is verfilmd en
op 15 Nov. te Antwerpen wordt vertoond.
DAT het College van Rijksbemiddelaars de
landarbeidersloonen op tenminste f 0.60 per
uur heeft bepaald
DAT de heer I. M. Hooykaas in een rede
voor een A.-R. kiesvereeniging te 's-Graven-
hage heeft verklaard, Soekarno niet te kun
nen veroordeelen voor de houding, die hij
tegenover de Nederlanders aanneemt, maar
hem door zijn samenwerking met de Jappen
even schuldig acht als een Massert.
Er is reden om de reeds lang aangekon
digde effectenregistratie eerlang te verwach
ten. Het door de geldsaneering reeds over
belaste bankapparaat zal daardoor een zeer
omvangrijken arbeid er bij krijgen. De beper
king van de uren, waarop de banken voor
het publiek de laatste weken zijn geopend
geweest, illustreert de opeenstapeling van
werkzaamheden. Heele dagen en halve nach
ten wordt er gewerkt, om den achterstand
in te halen. De uitbreiding van het giraal-
bankverkeer zal vermoedelijk grootendeels
permanent zijn. Helaas moet het bankbedrijf
deze plotselinge expansie onder ongunstige
omstandigheden opvangen. Wij vertrouwen
echter dat het- hard werkend personeel der
banken en commissionnairs er spoedig in zal
slagen, om een en ander behoorlijk onder
de knie te krijgen. En wij doen een beroep
op Jiet publiek, om in deze medewerking te
verleenen door het zich opleggen van beper
king inzake het vragen van inlichtingen en
het aandringen op meer spoed.
De effectenregistratie dient men te zien in
het kader der geldsaneering. Effecten vor
men immers samengebalde koopkracht, daar
zij door verkoop ter beurze in liquide mid
delen kunnen worden omgezet. De regeeTing
kan dus de effecten niet buiten haar plan
tot geldsaneering laten en de registratie er
van is een noodzakelijk onderdeel van de
groote financieele operatie.
Er zijn kostbare maanden sedert de be
vrijding van het westen des lands verloren
gegaan tengevolge van het feit, dat het in
Londen opgestelde plan niet in de praktijk
onveranderd kon worden verwezenlijkt. De
effectenbeurs is nu al sedert September 1944
gesloten meer dan een jaar en het kan
niet anders, of zulks beteekent een ernstige
handicap, zoowel wat betreft binnen- ala
buitenlandsche aspecten.
Dat er nu sedert Mei 1945 weer ongeveer
een half jaar is verstreken zonder dat de
effectenregistratie is afgekondigd, wijst
eenerzij ds op de groote beteekenis van de
voorgenomen operatie, maar doet anderzijds
toch de vraag rijzen, of zulk een langdurig
uitstel nu wel onvermijdelijk is. De her
opening van de effectenbeurs, die klaar
blijkelijk afhankelijk is van de registratie,
zou immers bij eenigszins normalen handel,
het economisch herstel des lands aanmerke
lijk kunnen stimuleeren. Er moeten gegronde
redenen aanwezig zijn om het langdurig uit
blijven der effecten-registratie te rechtvaar
digen en wij zien met belangstelling straks
ae officieele publicaties tegemoet, waarin een
uiteenzetting over deze materie wordt ge
geven.
Wat tot dusver inzake de registratie is
bekend geworden, wijst in de richting van
een z.g. fiscale registratie. Er zullen formu
lieren in triplo moeten worden ingeleverd,
waarvan één exemplaar gaat naar de regi-
streerende instelling (vereen, van den effec
tenhandel), één exemplaar naar de belasting
inspectie, terwijl het resteerend formulier
bij de bank of den commissionnair blijft be
rusten. Wanneer de betrokken fondsen niet
voorkomen op de lijsten van door den vijand
ant.vreemde effecten en wanneer de fiscus
geen -bczwaar_ji>aakt uit hoofde van belas
tingoverwegingen, dan zullen de stukken
tot de registratie worden toegelaten,
Over de wijze waarop de registratie der
effecten zal geschieden, zijn geen officieele
gegevens beschikbaar; de coupons en divi
dend-bladen zullen, naar wij vernomen heb
ben, alleen behoeven te worden ingeleverd,
dus zonder de mantels der stukken. Wat er
/erder met deze couponbladen zal geschie
den, is nog niet bekend. Voorloopig zullen
ze wel bij de effectenhandelaren blij-ven be
rusten, uiteindelijk zullen ze met een droog-
stempel of zoo moeten worden gewaarmerkt.
Gezien echter het enorm aantal der in om
loop zijnde effecten, kan men verwachten,
dat vele maanden met de operatie gemoeid
zullen zijn.
Inzake de hervatting van den beurshandel,
waarnaar niet alleen de effectenhandel reik
halzend uitziet, verwacht men, dat deze niet
al te lang meer op zich zal laten wachten.
Deze handel zal echter, noodgedwongen, aan
oeperkende bepalingen onderhevig zijn. Op
brengsten van verkochte effecten zullen, in
verband met de geldsaneering, niet in vrij
geld kunnen worden uitgekeerd, maar op
geblokkeerde rekening komen. Wat men met
dit geld zal kunnen doen, is nog niet bekend.
Natuurlijk zal ook de mogelijkheid bestaan
om effecten te koopen, maar hiervoor wor
den uiteraard allerlei bepalingen gemaakt.
Een en ander wijst er op. dat voorloopig van
een normaal effectenverkeer niet gesproken
kan worden. Het gevaar is zeker niet denk
beeldig, dat het bevriezen van het finan
cieel verkeer in den komenden tijd, het
economisch herstel ernstig zal belemmeren.
De saneering is een tweesnijdend zwaard.
Moge de regeering alles in het werk stellen,
om zoo spoedig mogelijk de boeien, waarin
wij nu gekluisterd zitten, te slaken. De
saneering der publieke financiën speelt hier*
in een groote rol.
Eerste luchtpost 7 November
naar Indië
Wacht niet tot den laatsten dag.
Op 7 November a.s. zal van regeerimgs*
wege vanaf Schiphol een proefvlucht naar
Ned. Indië worden uitgevoerd. Men denkt na
4 of 5 dagen te Batavia te landen. Met deze
vluch.t zal post voor geheel Ned. Indië
worden meegegeven.
Toegelaten zijn gewone (niet aangetee-
kende) brieven en briefkaarten, doch expresse
bestelling is niet toegestaan. Het tarief voor
de verzending met deze vlucht bedraagt bij
vooruitbetaling voor brieven 30 cent per 10
gram of gedeelte van 10 gram en voor brief
kaarten 20 cent voor elke kaart.
Alle post wordt te Batavia gelost, doch hoe
ze verder getransporteerd wordt is nog niet
te zeggen. Naam en adres van afzendeir
vermelden en niet wachten tot den laatsten
dag met posten.
Tijdelijke opklaring, aldus de Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Aan
vankelijk nog verder afnemende en krim
pende wind, tijdelijk opklarend, later weer
toenemende bewolking, aan de kust nog
eenige buien, koude nacht, overdag zelfde
temperatuur.
ZON EN MAAN.
Zondag: Zon op 7.28 en onder 17.20; Maat*
op 23.51 en onder 15.11.
Maandag: Zon op 7.29 en onder 17.18; Maan
op en onder 15.38.
Op 5 November Nieuwe Maan; 13 Nov.
Eerste Kwartier; 19 Nov. Volle Maan en
26 Nov. Laatste Kwartier.