Doodstraf geëischt voor verraden van Joden
Bij Philips weer 14000 man aan den slag
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 1« OCTOBER IMS
En 10 jaar voor verraden van
illeqa'en
„Ik wist niet dat het gevaarlijk was ©m
aan de Landwacht te vertellen dat door ille
galen wapens werden vervoerd", verklaarde
Vandaag met een stalen gezicht de 33-jarige
Marigje van Eijk uit Gouda aan den Pre
sident van het B ij z. Gerechtshof
mr. Van Berckel. die er natuurlijk nists
van geloofde, en haar voorhield wat de ge
volgen waren geweest, twee illegale werkers
uit Gouda werden door de S.D gearresteerd,
één wist te ontsnappen, één, Idenburg, is
nog niet uit Duitschland terug en is vermoe
delijk dood.
De getuige M. J. v. Heijenoort, comman
dant van de L.W. te Gouda, nu gedetineerd,
als getuige gehoord, verklaarde dat verd.
hem in Febr. 1945 was komen inlichten over
wapenvervoer door illegalen, waarop hij de
S.D. waarschuwde. Verd. bekende, doch
zeide niet aan de gevolgen te hebben ge
dacht.
De Proc. Fiscaal mr. Dyserinck
verklaarde het ten laste gelegde bewezen.
Verd. had moeten begrijpen, dat door haar
verraad groot gevaar ontstond. Een der be
trokkenen is nog steeds niet uit Duitschland
teruggekeerd. Een zeer ernstige straf is
noodig. Spr. eischte 10 jaar gevangenisstraf
met ontzegging van het kiesrecht voor net
leven.
De verdediger M r J. Smit uit Gouda
noemde de oorzaak van het verraad „bab
belzucht" en het contact met Duitschers
dat zij had. met een Duitsch militair was
zij verloofd. PI. vroeg uiterste clementie.
Verd. zeide nog veel. spijt te hebben. Uit
spraak over 14 dagen.
De 19-jarige A. W. v. d. Berg uit den Haag
stond terecht wegens dienstneming in Jan.
1944 bij de N.S.KJC. Zijn ouders waren lid
van de N.S.B., een broer was in Duitschen
dienst. Verd. was altijd in Holland gebleven
en had in garages gewerkt voor de Duit
schers. Wegens het verwaarloozen van zijn
taak was hij ontslagen. Omdat de N.S.K.K.
zoo goed betaalde was hij er bij gegaan.
De proc. fiscaal Mr Dyserinck
eischte 3 jaar gevangenisstraf en ontzegging
van het kiesrecht voor het leven.
De verdediger, mr Klaassen. wees op de
jeugd van verd. die bij het uitbreken van
den oorlog 13 jaar was.
Uitspraak over 14 dagen.
Wegens het verraden van de verblijfplaats
Van een drietal Joden w.o. een Joodsch echt
paar SimonMozes, die in de Oudemansstraat
door den heer Hameetman waren verborgen
stond hierna de 42-jarige A. C, Man in 't
Veld, analyst te Delft, terecht. Verd. had een
brief aan den Commissaris van Politie ge
schreven. Hij had ruzie gehad met een der
Joden, die hij ook eenigen tijd verborgen
had. N5.B.-rechercheurs hebben de 3 Jood-
sche ondergedokenen gearresteerd en den
heer Hameetman. Twee der Joden zijn ver
moedelijk omgekomen.
De heer Hameetman als getuige ge
hoord, had in een drietal gevangenissen
doorgebracht en was mishandeld. Desondanks
vroeg hij genade voor den verdachte.
De Pres. herinnerde er aan dat verd. al
wegens verduistering van een aantal horlo
ges en van platina was veroordeeld en den
gedupeerde van de horloges nog had ver
dacht gemaakt bij de Duitschers.
NAT. VEREENIGING „PRO REGE"
Naar wij vernemen is ook de Nat. ver.
„Pro Rege", die zich ten doel stelt de be
hartiging van de geestelijke belangen der
weermacht, weer tot nieuw leven ontwaakt.
De heereo B. Geleijnse te Achterveld, voor
zitter, N. A. Schuman te Amsterdam-Z.,
seer. e»i E. Jansen te's-Gravenhage, zijn bij
jen min. van Oorlog op audiëntie geweest
waarbij hun bleek dat voor de vereeniging
nog een groote taak is weggelegd ten aanzien
van den arbeid m de nieuwe weermacht. Het
ligt in de bedoeling de burgerafdeelingen en
prob. verbanden der vereeniging opnieuw te
organiseeren en in plaatsen waar een garni
zoen is gevestigd provisorisch het werk te
begin-nen.
Het secretariaat der vereeniging is geves
tigd Cath. v. Clevelaan 13 te Amsterdam-Zuid.
BURGEMEESTERS.
De Commissaris der Koningin In de pro-
vincie Gelderland heeft aan C. W. v. Om
meren. burgemeester van Neaerhemert, be
vel tot staking van de uitoefening zijner
functie gegeven, terwijl dit bevel aan den
burgemeester van Est en Opijnen. den heer
B. Formijne, m.i.v. 2 Oct. is ingetrokken.
„Gerommel in Indië. maar D.E. in de
PMP". zoo denkt wellicht minister Mans-
holt, die hier de problemen van den dag
met minister v. Schaik (links) bespreekt.
DEBLOKKEERINGSVERGUNNINGEN.
De Ned. Bank heeft aan de betrokken
financieeie instellingen deblokkeeringsver-
gunningen gegeven t.b.v. notarissen en advo
caten en t.b.v. verladers of ontvangers van
goederen in het internationale vervoer op de
groote rivieren en de tankvaart. Laatstge
noemde groep moet aan de bank een verkla
ring overleggen van het Centr. Bureau v. d.
Rijn- en binnenvaart. Westerstraat 36. de
Ned. Part. Rijnvaart. Centrale, Spinhuisstr. 3
of de Tankvervoercentrale, Westerlaan, alle
te Rotterdam.
HANDEL IN SCHATKISTPAPIER
Tot nader order is de handel in schatkist
papier alleen toegelaten tusschen leden van
de bedrijfsgroepen Effectenhandel, Handels
banken, Landbouwcredietbanken en Spaar
banken. Verkoop door een niet-lid is slechts
toegestaan met vergunning van het ministerie
VI* Financiën.
De pro c.-f iscaal mr Dyserinck wees
op de bekentenis van verd. Hier was ver
raad van de ergste soort. De commissaris
van politie te Den Haag heeft den brief van
verd. doorgegeven. Twee der betrokken Jo
den zijn nooit teruggekeerd. Niet alleen dit
verraad, ook den heer van Baarle te Delft
heeft verd. aangebracht bij de Duitschers.
Voorts is mevr. Mozes al haar bezittingen
kwijt geraakt. Eisch: de doodstraf, met ont
zegging van het kiesrecht voor het leven.
De verdachte zeide nog bij de Canadeezen
te hebben gewerkt en zelfs nog res. Ie lui
tenant bij het Mil. Gezag en hevig anti-
Duitseh te zijn geweest.
De verdedi ger mr. Klaassen achtte
niet bewezen, dat verd. het verraad heeft
gepleegd. Verd. weet niet meer of hij den
brief aan den commissaris wel gepost heeft.
Pr. vroeg een psychiatrisch rapport.
Uitspraak over 14 dagen.
Drie Duitschers werden ter dood en vier
tot dwangarbeid veroordeeld wegens het doo-
den van. 470 Poolsche en Russische arbeiders
door middel van injecties in een krankzin
nigengesticht te Frankfort.
Nu weer een staking in het
baggerbedrijf?
Ook Walcheren zou er het slachtoffer
van worden
De arbeiders in het baggerbedrijf achten
de door het college van Rijksbemiddelaars
bepaalde loonen (f 33 p. w. voor de laagste
en f 39.50 voor de hoogste categorie) onvol
doende. In een vergadering te Sliedrecht
hebben zij medegedeeld, dat, indien Woens
dag a.s. geen oplossing is bereikt, tot sta
king zal worden overgegaan. Ook de Ned.
Bond van Chr. Fabrieks- en Transportarbei
ders neemt hetzelfde standpunt in.
Bij deze dreigende staking is ook het her
stelwerk op Walcheren betrokken.
BRUG BIJ HEDEL VERMIJDEN.
Tengevolge van den lagen waterstand in de
rivieren, is de noodbrug bij Hedel dermate
laag komen te liggen, dat alleen motorvoer
tuigen met zeer zware motoren de hellingen
kunnen berijden. Verzocht wordt de route,
die over deze brug leidt, te vermijden en de
route te nemen over Nijmegen en den Moer
dijk.
Het landverkeer over de brug bij Hedel
zal gestremd zijn van Zaterdag 20 Oct. 6
uur v.m. tot Maandag 22 Oct. 6 uur v.m.,
of zooveel langer als noodig of korter als
mogelijk zal zijn.
„Zooals het nu gaat in Indië kan het niet
majoor Kruis en minister Meynen
langer" en het lijdt geen twijfel of gen.-
zijn het wat dat betreft roerend eens.
Aanzienlijke verbetering in
grondstoffenpositie
Na maandenlang inspannend werken is
thans in de grondstoffenpositie bij
de Philipsfabrieken te Eindhoven een
aanzienlijke verbetering gekomen, even
als in de voorziening van kolen, gas en
electrioiteit, zoodat de productiemogelijk
heden er gunstiger voorstaan dan een jaar
geleden. Er wordt met alle kracht gewerkt
om de levering van radiotoestellen en onder-
deelen, telefoonbenoodigdheden, röntgenap
paratuur voor de medische wereld, philite-
artikelen. laschapparaten, enz. weer op het
normale peil te brengen. Ook de uitvoer van
de producten zal een belangrijke bijdrage
Loonpolitiek in handen van
Rijksbemiddelaars
Een nieuw besluit buitengewone arbeids
verhoudingen is verschenen.
Het bsluit bevat een regeling van de her
plaatsing in de vroegere arbeidsverhouding
zoowel van gerepatrieerden en van onderdui
kers, als van hen, die bij de B.S. of als
oorlogsvrijwilliger dienst hebben genome»
of in werkelijken dienst zijn opgeroepen.
De beëindiging der arbeidsverhouding kan
in het algemeen sledits geschieden met toe
stemming van den. directeur van het Gew.
arbeidsbureau.
De loonpolitiek wordt onder verant
woordelijkheid van den minister van Sociale
zaken, gelegd irn handen van het college van
rijksbemiddelaars. Het geeft richtlijnen, van
welke het zonder vergunning van het college
niet geoorloofd is af te wijken. Voorts kan
het college op verzoek van organisaties van
werkgevers en werknemers of ook ambts
halve regelingen van loonen en andere ar
beidsvoorwaarden bindend vaststellen.
Van op 15 October 1945 bestaande collec
tieve arbeidsovereenkomsten moet aan het
college mededeeling worden gedaan. Nieuwe
collectieve arbeidsovereenkomsten en wijzi
gingen van bestaande contracten behoeven
de goedkeuring van het college. Het adres
van het college is Bezuidenhout 121, 's-Gra-
venhage.
Het besluit is afgekondigd ki Staatsblad
F 214.
INTERN. CHR. VAKVERBOND
Het buitengewone congres van het Intern.
Ohr. Vakverbond, dat te Brussel gehouden
werdis geë indi gd
Het congres nam een resolutie aan, waarin
het „zijn voldoening uitsprak over de houding
van de chr. vakbeweging tijdens de bezetting,
over het herstel van het Intern. Chr. Vakver
bond. dat de grondslagen handhaafde van
zijn standpunt inzake de vakbeweging, die
vrij en- onafhankelijk moet zijn en geen or
gaan van den staat, en zich bereid verklaart,
op deze grondslagen met andere internatio
nale organisaties der vakbeweging samen te
werken".
In een resolutie werd de gehechtheid van
de Chr. vakbeweging aan de internationale
organisatie van den arbeid tot uiting gebracht
en verlangd, dat de vakbeweging mede ver
tegenwoordigd wordt bij de onderhandelingen
voor de vredesverdragen.
Het congres koos den Belgischen oud-minis
ter Henri Pauwels, voorzitter van het A. C. V.
van België, tot voorzitter der internationale,
en tot ondervoorzitter G. Tessier, algemeen
secretaris van het Fransche Chr. vakverbond,
en F. P. Fuyksohot. algemeen secretaris van
het Chr. nat. vakverbond van Nederland.
De nieuwe voorzitter sprak in een slotrede
over ..de Chr. vakbeweging en de bevrijding
van den arbeider.
leveren tot het verkrijgen van deviezen om
noodzakelijke aankoopen in het buitenland te
kunnen doen. Op het oogenblik werken bij
Philips 14.000 man personeel, maar er is nog
plaats voor duizenden arbeidskrachten, zoo
wel mannen als vrouwen. Wel is door de
geldzuvering de aanmelding van nieuwe ar
beiders toegenomen, doch de toevloed is lang
nog niet groot genoeg.
Tijdens den oorlog zijn nieuwe fabrieken
opgericht in de V.S., Canada, Portugal en
Egypte. De zetel van de N.V. is nu geves
tigd in Willemstad op Curasao, maar zal t.z.t.
weer naar Eindhoven worden overgeplaatst.
ARBEID S VOOR WAARDEN
IN DE GETROFFEN GEBIEDEN.
Naar aanleiding van het overleg tusschen
den bedrijfsraad voor het bouwbedrijf eener-
zijds en het College van Rijksbemiddelaars
anderzijds over de regeling van arbeidsvoor
waarden voor werknemers, die buiten hun
woonplaats arbeid verrichten en gehuisvest
worden, van welk overleg reeds melding
werd gemaakt zijn in de desbetreffende
regeling de volgende wijzigingen aangebracht
1. Voor alle arbeiders geldt het loon, dat
voor de plaats, waar men werkt, is vastge
steld;
2. Gehuwden zoowel als ongéhuwden ont
vangen een woonplaatstoeslag gelijk aan het
verschil tusschen het loon, dat geldt voor de
woonplaats van den arbeider en de gemeente,
waar hij is tewerkgesteld.
3. Gehuwden en kostwinners behoeven geen
vergoeding voor voeding te betalen. Daar
tegenover vervalt de aanvankelijk voor hen
vastgestelde vergoeding van f 3.per week.
Voor ongehuwden, niet kostwinners, blijft
de verplichte vergoeding voor voeding ad
f 1.per dag gehandhaafd.
4. Alle noodzakelijke reisuren worden als
werkuren vergoed.
5. De reiskosten zijn voor rekening van
den werkgever.
De woonplaatstoeslag, bedoeld onder 2, zal
voorloopig worden uitbetaald door het Ge
westelijk Arbeidsbureau van de woonplaats
van den arbeider. Omtrent dit punt zal nog
verder overleg worden gepleegd.
Kerknieuws
Dr L. D. TERLAAK POOT IN IERLAND.
Dr L. D. Terlaak Poot. Ned. Herv pred.
te Den Haag. heeft een bezoek gebracht aan
Ierland, waar hij op speciale bi. senkomsten
om hulp heeft gevraagd voor het ïerstel van
de protestantsche kerkgebouw» n in Europa.
Op een bijeenkomst in de Metro Kïlitan hall
te Dublin, gepresideerd door dc i aartsbis
schop van Dublin, dr. Arthur Barton,
heeft hij gezegd, dat 151 kerken, 91 pasto
rieën en 30 andere gebouwen va de Ned.
Herv. Kerk waren verwoest en t at 25 van
zijn collega's en vele andere Ned. P *ot. gees
telijken waren gestorven in Duit che con
centratiekampen. Dr Terlaak Poot heeft ook
nog diensten geleid in een Metl iistenkerk
en een Presbyteriaansche kerk te D iblin
GEDENKPLAAT DS. T. FERWERDA EN
S. VAN DER BAAN.
Onder groote belangstelling is Zaterdag
middag in de Keizersgrachtkerk te Amster
dam een gedenkplaat onthuld ter herinne
ring aan ds. T. Ferwerda, in leven Gercf.
pred. en den heer S. van der Baan, koster
van genoemde kerk, die in den nacht van
12 Seotember 1944 door de Duitschers zijn
doodgeschoten.
Na een rede van ds. D. Sikkel heeft ds.
S. Doornbos de gedenkplaat als voorz. van
den kerkeraad aanvaard.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Amersfoort (vac. J. Pan
nebakker) G. van Leeuwen te Koudum; te
Assen (3e pred.pl.) F. Oort te Oostburg; te
Breukelen J. v. d. Velden te Weesp; te
Eefde P. J. F. van Voorst Vader te Nisse; te
Gouda (vac. F. W. G. Verheul) J. Koning
te Hoogvliet; te Huizen (vac. G. Lans), W.
Vroegindewey te Hoogeveen; te Zwolle, D.
J. Haspels te Groenlo (toez.).
Beroepen: te Eefde P. J. F. van Voorst
Vader te Nisse; te Huizen (vac. G. Lans) W.
Vroegindeweij te Hoogeveen.
Bedankt voor de benoeming tot hulp
prediker te Amersfoort dr. J. Riemens, era.
pred. te Leiden.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Apeldoorn (5e pred.pl.)
dr. P. G. Kunst te Amsterdam en G. F.
Hajer te Ede; te Hilversum (vac. G. Laaï-
man), G. Meynen te Amsterdam-West en J.
Weggemans te Leiden; te Leeuwarden (vac.
Wymenga) H. U. Buitink te Nieuw-Beets ®n
H. W. Wierda te Soest; te Schiedam (4e
pred.pl.) W. C. v. d. Brink te Heemstede en
H. de Moor te Boskoop.
Beroepen: te Almelo D. A. Zijlstra te
Uithuizen; te Maassluis (3e pred.pl.) W. J.
Meijster te Wommels; te Vries (Dr.) D. v.
d. Wielen te Boornbergum.
Aangenomen: naar Zuilen (vac. P.
C. v. Puyvelde) N. Warner te Ter Aar.
Bedankt: voor Amsterdam-C: W. C. v.
d. Brink te Heemstede; voor Overschie G.
R. Visser te Oudewater; voor Utrecht (vac.
C. Veenhof) J. Overduin te Arnhem; voor
Veenendaal R. C. Harder te Leiden.
Vrijgemaakte Geref. Kerken.
Beroepen; te Rotterdam-Delfsbaven
(2e pred.pl.) Joh. Francke te Hoek (Z.VL).
Benoemd: tot hultrarediker te Kampen
R. Koolstra te Schermerhorn.
Gen. Synode der Ned. Her». Kerk
De buitenlandsche vertegenwoordigers.
Zoowel de bidstond in de Nieuwe Kerk te
Amsterdam op 30 dgzer, als de zittingen "an
de Generale Synode" der Ned. Herv. Kerk oo
31 Oct., 1 en 2 Novermber, zullen worden
bijgewoond door vertegenwoordigers van
zusterkerken in het buitenland. De namen
dezer afgevaardigden zijn voor de Noorsche
kerk: bisschop Eivindberggrav te Oslo; voor
de Church of England: Rev. Ronald Allan te
Londen: voor de Zweedsche kerk: Rev.
Sven Hjort. Zweedsch pred. te Rotterdam:
voor de Belgische Nationale Kerk: ds. ten
Kate te Brussel: voor de Schweizerische
Kirchenbund: pasteur Schaedel: voor de
Council of American Churches: Samuel
Cavert.
INTERGEALLIEERDE KERKEN-CONFE-
RENTIE TE STUTTGART.
Morgen zal te Stuttgart een intergeallieer-
de kerken-conferentie worden gehouden on
der leiding van dr. W. A. Visser 't Hooft
(Geneve). Deze conferentie zal het eerste
officieele contact leggen van de kerken in
de bezette gebieden met de Duitsehe kerk.
Voor Nederland zal de conferentie worden
bijgewoond door prof. dr% H. Kraemer.
Ds. J. G. PANHU1SE.
Tot Prot.geestelijk verzorger van het Cer.tr.
wwarings- en Verblijfkamp te Vught is be
noemd ds J. G. Paohuise Ned. Herv. p^ed.
te Druten en Leeuwen.
Dr. G. J. STREEDER.
Dr. G. J. Streeder preekt 11 Nov. afscheid
te Leiden en doet 18 Nov. zijn intrede bij de
Ned. Herv. Gemeente te 'a-Gravenhage
Nieuws van het Zendinosterrein
Blijde en droeve tijdingen.
Hieronder laten wij opnieuw een opgave
volgen van het Zendingsbureau te Oegstgeest.
In leven zijn: echtpaar Scherrer op de
Sangir-eilandenzend. K. Miedema; fam. R.
van Alphen; fam. J. Brokken; fam. H. J.
Diekerhof: J. Haanstra en T. Baas; echt
paar A. Rotti (1 kind overleden); fam. J.
Feunekes; echtpaar P. Middelkoop. allen
pred. bij de Ind. kerk; mevr. van Dalen met
kinderen; zr. M. Schuurman van O.-Java;
mevr. A. M. Faberde Hartog en dochter te
Sangi: fam. J. Kruyt; fam. D. J. Baars en
fam. H. Perdok. allen te Posso: ébh-tp H. J.
TrommelUlderink, N.-Guinea; fam. dr C L.
van Doorn. W.-Java; echtp. K. Riedel te
Posso: echtp. J M. Langeveld, Bolaans Mon-
gondow; fam. D. Brilman: fam. W. B. de
Weerd en fam. W. van de Beek. allen te
Sangi; mevr. A. VeldhuisBijlefeld met kin
deren te Posso: echtpaar J. H. Neumann te
Kaban Djahé (Deli); dr J. L. Swellengr-^bel
te den Passar (Bali): echtp. mr M. de Niet.
zendingsconsul te Batavia: echtoaar H. D.
Woortman te Bandoeng; fam. I. S Kijne te
Mieï (N.-Guinea); mej. G. Bron te Korido
(N.-Guinea); mevr. C. Gouweloos-Gaarkeuken
te Kandari (Z.O. Celebes); fam. H. Teutscher
te Mieï (N.-Guinea); zr M. Glastra te Ke=-
rido (N.-Guinea); fam. G. Mollema, Sgng-
gona (Z.O. Celebes); mej. C. van Dam, zend,
ziekenhuis „Imma-nuel". Bandoeng: mevr. C.
Kleyn met kinderen te Kaban Djahé (Deli);
dr W. J. L- Dake. Bandoeng; J. Smalbraak,
arts Zend. hospitaal, Sibolangi (Deli) met
vrouw en twee kinderen (1 kind overleden)
echtp. dr J. Bremmer, Tjibadak bij SoeVa-
boemi (W.-Java) dr en mevr. A. J. Rasker.
rector Theol. School, Batavia; fam. dr A.
Bonebakker. Bandoeng: fam. A. van Heer
den—de Jong, Ind. pred., Gorontalo.
Bij de familie is bericht ingekomen, dat
zendeling G. v. d. Hoven van Genderen.
werkzaam voor het N.Z.G. op Oost-Java. zich
bevindt in het kamp Tjimahi bij Bandoeng
en het naaf omstandigheden wel maakt.
Evenzoo is tijding ontvangen over zende
ling Hildering, ook van het N.Z.G. en voor
zitter der Oost-Java-Conferentie. dat hij zich
met zijn gezin in goeden welstand bevindt.
Bij het hoofdbestuur van den Geref. Zen-
dingsbond zijn berichten binnengekomen,
waaruit blijkt, dat de arbeid van den bond
zware slagen heeft ontvangen: Vlak voor het
uitbreken van den ooriog overleed zendeling
Belksma sr. In een interneeringskamp over
leed zendeling Belksma jr. Zendeling var»
Weerden werd "in het leven gespaard, maar
lijdt aan een chronische maagkwaal. Ook dr
Goslinga, zendeling-arts, is nog in leven.
Uit een brief van dr Verhage (Solo) is ge
bleken. dat hij en zijn gezin in leven zijn,
evenals dr Groot en zijn vrouw (Diocja), dr
van Leersum (Solo) en mevrouw Van Andel
(Solo).
Bij mevr. A. S. C. Sybesma-van 't Slot te
Wassenaar is bericht binnengekomen, dat
haar man, ds. Sj. J. Sybesma, zich in goeden
welstand als legerpredikant te Bandoeng be
vindt.
Dr. C. P. COHEN STUART t.
Op 9 Juli j.l. is in een interneeringskamp
op Java tengevolge van honderoedeem over
leden dr. C. P. Cohen Stuart, laatstelijk
administra<teur van het Bijbelgenootschap te
Bandoeng.
