JUcttuic geitedft (luuranf Wordt Soekarno door eigen vuur verteerd? Postchèque- en Giro heden weer in werking iDist <11 Ie serie: 1 April 1920— 15 October 1941 DONDERDAG 11 OCTOBER 1945 ïe serie: le Jaarsane vanaf 7 Mei 1945. No. 134 Abonnementsprij zen f 0.26 per week f 1.10 per maand f 3.25 per kwartaal Hoofdredacteur: H. DIEMER Redactie: B. VAN DER ROS Christelijk-Nationaal Dagblad Bureaux Redactie en Administratie: HOOIGRACHT 35. Telefoon 22710 Postrekening 5 8 9 3 6 voor Leiden en Omstreken „Stflttfuostidj is abeUftmi nuin bert in h$tnsy3tt* Cultures blijken zwaar te hebben geleden De toestand op Java is thans zoodanig, dat zelfs Soekarno en zijn zelfbenoemde „regee ring" geen controle meer hebben over de daden der extremistische en oproerige elementen in het land en machteloos staan tegenover de jonge fanatieke nationalisten. Het is begrijpelijk dat Soekarno zich hier over ongerust maakt, daar hij het gevaar ziet, dat de politieke kwestie op den achtergrond geraakt tegenover de noodzaak wet en orde te handhaven. De nationalistische oproerlin gen hebben dan ook nog volkomen vrij spel op Java, daar ook de Japanners geen gezag meer hebben. Zag het er eerst naar uit. dat, er wat meer rust was gekomen, de laatste berichten spreken weer van het aanhouden van treinen, het fouilleer en en arresteeren van Nederlanders, het terugzenden van transpoiten bevrijde krijgsgevangenen en het onbruikbaar maken van vliegvelden. Zeer terecht schrijft de „Times", dat Java over het geheel genomen het beeld vertoont van een volksbeweging, die niet meer te controleeren is. Het zal belangwekkend zijn om te zien, of de controle over deze beweging kan wor den herkregen en tot een einde worden ge bracht. DE CULTURES IN INDIË. De voedseltoestand op Java is door de Japanners volkomen gedesorganiseerd en er zal. volgens den heer G. J. Schimmel van het departement van Economische Zaken te Batavia. 100 millioen pond sterling noodig zijn voor den aankoop van machinerieën en chemicaliën om het Indische industrieele potentieel weer op vooroorlogsch peil te brengen. De rubberindustrie is er nog het beste aan toe en zal vermoedelijk binnen een jaar weer de vooroorlogsche capaciteit kun nen bereiken. De theeproductie is daaren tegen geheel vernietigd terwijl de suiker fabrieken beroofd zijn van hun belangrijkste machinerieën. Van de oogsten heeft de rijst oogst het minst geleden en de soyaboonen- oogst het meest. Aan copra en consumptie- vetten is een zeer ernstig gebrek, terwijl de productie van palmolie vrijwel geheel is ver dwenen. R.K. MISSIEPOSTEN IN INDIË. Ook de R.K. missiegenootschappen hebben droevig nieuws ontvangen over hun missio narissen. Het aantal van de overleden en vermoorde paters en broeders van de Til- burgsche missie op Nieuw-Guinea en de Kei eilanden. bedraagt 21, w.o. Mgr. Aerts. Ook df paters Capucijnen te Tilburg ontvingen tot dusverre bericht over het omkomen van C paters op Borneo en Sumatra. STEMMEN IN NEDERLAND. Evenals zijn zusterorganisatie de G.O.Ï.V/.N, heeft ook de Bond van Oud-illegale werkers (B.O.W.) een telegram aan Minister Scher- merhorn gezonden, waarin misnoegen wordt uitgesproken over de houding, door de com munisten in de Indische kwestie aangenomen. Het Comité voor actie democratie heeft in een telegram de regeering herinnerd aan haar belofte tot verheffing van Indië tot den status van een onafhankelijk Rijksdeel, met de andere Rijksdeelen in een vrijwillig aan vaard Rijksverband samengevoegd. Te Den Haag heeft voor de Stichting „Ne- VAN MOOK SPRAK MET MOUNTBATTEN. Binnenkort wordt een verklaring uitge geven over de bespreking, welke dr H. v. Mook gisteravond met admiraal Mountbattcn had. VAN KLEFFENS EN LO GEM ANN TERUGGEKEERD De ministers Van Kleffens en Logemann zijn gisteravond van hun bezoek aan Enge land in Nederland teruggekeerd. MINISTER SCHERMERHORN MORGEN AVOND OVER INDIë. Minister Schermerhorn zal morgen 9 uur door de radio een kort woord spreken over Indië. FRANSCHE SPANJESTRIJDERS KRIJGEN NATIONALITEIT TERUG. Het „Journal officiel" publiceert een decreet, waarbij aan de Spanje-strijders André Marty en Maurice Thorez de Fran- sche nationaliteit, die hun in 1940 ontno men werd, weer wordt verleend. der!and zal herrijzen" dhr. B. Boe'houwer een rede gehouden, waarin hij vaststelde, dat Nederland een zeer groot belang heeft hij het voortbestaan van Indië als overzeesch gebiedsdeel .Nederland heeft, volgens den heer Boelhouwer, zonder Indië geen bestaansmo gelijkheid, maar het omgekeerde is evenzeer het geval. LANDGENOOTEN TE HONGKONG. Door tusschenkomst van den ambassadeur te Choengking is op het ministerie van Bui- tenl. Zaken bericht ontvangen van onze land- genooten, die zich in het kamp te Hongkong bevinden. De Nederlanders zullen zooveel mogelijk worden geëvacueerd, terwijl een aantal vrouwen en kinderen reeds naar Australië en Engeland is vertrokken. SOLDATEN NAAR JAVA Het troepentransportschip „Prinses Beatrix", dat in de haven van Singapore lag met be stemming Colombo, kreeg plotseling andere orders en werd naar Fort Swettenhsm ge zonden om meer troepen voor Java op te nemen. Oud-minisfer mr P. J. Reijmer gearresteerd De vroegere Roermondsche burgemeester, oud-minister van Waterstaat m. P. J. Rey- rner, is te Haarlem gearresteerd en door den P.O.D. naar Roermond overgebracht. Mr. Reymer was weliswaar geen N.S.B.-er, zoo meldt het A.N.P., doch hij genoot in Limburg een slechte reputatie door zijn toe wijding voor alles wat met de nieuwe orde samenhing. Schiphol wordt toch een wereld'uchthaven Terreingesteldheid daarvoor toch geen bezwaar. Naar wij vernemen heeft de ministerraad, na advies van de Rijkscommissie voor de Luchtvaartterreinen, besloten Schiphol te bestemmen tot luchthaven voor het trans- oceanische- en transcontinentale burgerlucht- verkeer. Hiermede is dus blijkbaar een einde ge komen aan de onzekerheid over de vraag, op welke plaats de Nederlaodsche wereldlucnt- haven zou komen. De nadeelen, die Schiphol voor het landen van zware vliegtuigen ten laste werden gelegd, houden volgens het oor deel van deskundigen dan ook geen steek. Na de noodige verbeteringen zullen de zwaarste Viermotorige vliegtuigen daar kunnen landen en opstijgen. Nog niet alle sigaretten zijn goedkooper Oude partijen moeten tegen ouden prijs worden opgeruimd. Nu de opcenten op de accijnzen van Rho- desiasigaretten zijn verlaagd is de prijs mo menteel 60 ct. per pakje van 20 stuks De voorraden bij den handel, die van oude ban derolles zijn voorzien, moeten echter tegen den ouden prijs worden verkocht. Aangezien nieuwe banderolles niet spoedig kunnen wor den aangemaakt, zullen ongebanderolleerde pakjes in den handel worden gebraent, waar van de prijs echter ook 60 ct. bedraagt. Eerst moet de oude voorraad worden verkoent, daarna de ongebanderolleerde pakjes en ten slotte de sigaretten met nieuwe banderolles. Hij vraagt vertrouwen van het pubtek Beginnende met vandaag gaat de Post cheque- en Girodienst zijn belangrijke functie weer beginnen. De laatste bezettings maanden waren ook voor dezen dienst bij zonder moeilijk. In de kantoorgebouwen had men geen warmte en geen stroom voor kracht en verlichting. Van het uit 2450 per sonen bestaande personeel namen ten slotte minder dan 1000 personen aan den arbeid deel. Wat echter gedaan kon worden, ge schiedde correct en precies, zoodat er wel achterstand ontstond maar geen foutencom- plex. Begin Mei was er een achterstand van 1.500.000 betalingsopdrachten en lagen 30.000 brieven op antwoord te wachten. Ook de geldsaneering bracht voor de Giro geweU: veel werk mee. Een half millioen rekenin gen moesten getoetst aan de ministerieele voorschriften en 110.000 dubbele rekeningen worden geblokkeerd. De directeur-generaal brengt gaarne hulde aan het personeel van eiken rang en functie voor het onder zoo moeilijke omstandigheden gepresteerde werk. Tijdens den Girostilstand kon 't grootste deel van den achterstand worden wegge werkt. Doordat vele geroutineerde werkkrachten den dienst verlaten hebben en men met te weinig en met veel ongeschoold personeel moet werken, liep de arbeid eerst heel stroef. Maar nu gaat 't al veel beter. Als 't publiek zich matigen wilde in het schrijven van brieven zou er al veel gewon nen zijn. Op eventueele fouten moet natuur lijk direct gewezen worden, maar van de 3000 brieven, die nu eiken dag binnen ko men, kan een groot deel ongeschreven blijven. Voorloopig kunnen particulieren nog geen nieuwe postrekening openen, maar alleen overheidsinstanties en zaken. De directeur-generaal der P.T.T. verze- BINNENKORT WEER SLAOLIE TE WACHTEN. Wij vernemen, dat de Regeer ing van plan is binnenkort wederom slaolie in distributie te brengen. IN NOVEMBER WEER SCHEERZEEP. Doordat de moeilijkheden in het fabricee- ren der voor scheerzeep benoodigde grond stoffen thans gedeeltelijk zijn opgelost, zal het mogelijk zijn om in den loop van No vember weer een bon voor scheerzeep aan te wijzen. kerde ons in een gehouden persconferentie, dat het publiek weer zijn volle vertrouwen kan schenken in den postcheque- en giro dienst. H.M. „KORTENAER" IN NEDERLAND GEARRIVEERD. Gistermiddag omstreeks 12 uur arriveerde te IJmuiden H.M. torpedobootjager „Korte- naer". Het schip is spoedig doorgevaren naar Amsterdam, waar het thans gemeerd ligt naast de „Piet Hein". De hertog van Windsor bracht na ruim 5 jaar van scheiding een bezoek aan zijn Moeder, Koningin Mary van Engeland. DAT 27 October de Kon. Liedertafel „Sou venirs, des montagnards" te Tilburg 100 jaar bestaa't. DAT de examens der Ver. van Leeraren gehouden worden op 22, 23 en 24 October en het secretariaat berust bij den heer H. Demper, L. v. Meerdervoort 380 te Den Haag. DAT de heer A. A. J. van Mierlo per 31 Deé. wenscht heen te gaan als directeur der N.V. Van Mierlo en Zn. te Breda, waarna mr. R. v. Steden, directeur der Kasver. te Amsterdam hem zal opvolgen. DA"*1 de mogelijkheid is geopend voor hier te la «Je vertoevende personen om ten be hoeve van hun levensonderhoud gelden op te nemen van in Australië verblijvende Ne derlanders en de banken daarover nadere mededeelingen verstrekken. DAT te Oostburg een vereeniging ter be hartiging van de belangen van W. Zeeuwsch- Vlaanderen is opgericht teneinde te propa- geeren dat de bewoners van deze geïsoleer de streek toch Nederlanders wenschen te blijven. DAT de bekende Poolsche pianist Ste fan Askenase zijn honorarium ad f 500 van zijn laatste concert te Breda heeft geschon ken voor den wederopbouw van kerken. DAT te Nijmegen niet 16.000 zooals het A.N.P. abusievelijk meldde doch 1600 per sonen door oorlogshandelingen werden ge dood. DAT met 1 Jan. a.s. de zomerpostzegels 1940 van iy2, 2\'2, 3. 5, 7\'2 en 12y2 ct. alsook de kinderzegels 1940 van iy2, 2y2, 4, 5 en 1\'2 ct. niet meer geldig zullen zijn. DAT de postzegelver. „Breda" aldaar 14 Oct. een tentoonstelling zal houden. DAT in de haven van Breskens vanwege het Comité Noodvoorziening een drijvend ziekenhuis zal worden gestationneerd. DAT te Amsterdam vanaf 5 Mei tot heden volgens politieele mededeelingen behalve de diverse militaire voertuigen 235 motor fietsen, 210 auto's en 77 reservewielen met banden zijn gestolen, waarvan 43 motorfiet sen en 86 auto's konden worden achterhaald. DAT dr. C. L. Walther Boer weer benoemd is tot inspecteur voor het muziekonderwijs en Everhard van Bijnum weer leeraar is ge worden aan het Kon. Conservatorium te Den Haag, alsmede- tot wnd. directeur van deze inrichting werd benoemd. DAT deskundigen van het Fransche depar tement van Wederopbouw een bezoek heb ben gebracht aan Brabant om den bouw van noodwoningen uit teenenhout te bezichtigen, waaruit vermoedelijk opdrachten uit Frank rijk aan deze industrie zullen voortvloeien. DAT de Stichting van den Arbeid den mi nister van Soc. Zaken heeft verzocht een wetswijziging te bevorderen, waardoor aan wachtgelders ziekengeld ter hoogte van het wachtgeld kan worden verleend. DAT het M.G. voor Rotterdam heeft inge steld een commissie „Verdeeling van be drijfsruimte", welke alle beschikbare ruimte aan pakhuizen, magaznijnen, kantoren en winkels over de gegadigden zal verdeelen. DAT thans op Walcheren 2800 arbeiders werkzaam zijn, terwijl 13 groote zandzuigers, 2 baggermolens, 40 sleepbooten. 40 motor booten, 11 keileemkranen, 100 bakken en dek schuiten in bedrijf zijn gesteld, waardoor gedachten aan de Zuiderzeewerken worden opgewekt. DAT sinds de bevrijding 563 koopvaardij schepen den Waterweg zijn binnengeloopen en 209 IJmuiden zijn gepasseerd. DAT de productie van cement in het Zui den des lands in vergelijking met twee maanden geleden, met 10.000 ton is .toegeno men en thans ongeveer 30.000 ton per maand bedraagt. DAT reeds 75.000 M3 hout uit het buiten land voor de Ned. bouwnijverheid as aange voerd. DAT de „Actie Rechtsherstel Ned. Kunste naars" binnenkort een brochure „Rechtsher stel" uitgeeft, welke brochure kan worden aangevraagd Binnenkant 42, A'dam-C. DAT deze Actie tevens iederen Woensdag middag van 1417 uur aan dit adres spreek uur houdt. DAT als president van het gerechtshof te Amsterdam is geïnstalleerd mr J. Verdam, en als vice-presidenten mrs W. A. Vos en jhr P. J. H. N. van der Does de Willebois. DAT tot lid van Gedep. Staten van Drente benoemd is de heer P. J- Duinkerken (S.D.A.P.). DAT tot persoonlijk adviseur van den mi nister van O. K. en W. is benoemd Dr. G Bolkestein. DAT het Comité „Herdenking Tilburg 27 Oct. 1944" het plan heeft ook in deze stad een monument op te richten ter nagedachtenis van de gevallenen. DAT Zaterdagmiddag 20 Oct. in net ge bouw Achter St. Pieter 14 te Utrecut de ten toonstelling „Schriftkunst in dienst van de Kerk" zal worden geopend. DAT de bekende Haarlemsche muziek- vereenigimg „Harmonie-Crescendo" haar gou den jubileum hoopt te vieren door receptie op 13 Oct. en een feestooncert op 22 Nov. DAT ieders medewerking wordt ingeroepen (bv. door bestrijding van de baldadigheid der jeugd) dat van traans en autobussen zoo wei nig mogelijk ruiten worden gebroken. OP HET GEBIED der vakbeweging heeft zich in ons land een zeer belangrijke wijziging voltrokken. Vroeger was het ;oo. dat de ..confessioneele" Roomsch- Katholieke en Christelijke vakbeweging »n de toenmalige „moderne" scherp tegen- >ver elkaar stonden, wijl het bestaansrecht ier confessioneele vakbeweging door de modernen werd ontkend. Wij herinneren ons nog zeer goed den tijd. da1; de christe- lijken werden uitgemaakt voor breekijzers, slippendragers van het kapitaal en bescher mers van de brandkast. Samenwerking vond alleen plaats wanneer men de christelijken ter bereiking van een bepaald doel niet kon missen. Allengs is daarin, mede dank zij den toenemenden invloed der confessioneele vak beweging, verandering gekomen. Er kwam meer onderlinge waardeering; de noodzaak van samenwerking werd gevoeld en zoowel door de besturen der vakbonden, alsook door die der Vakcentralen werd regelmatig over leg gepleegd over allerlei aangelegenheden, de belangen der arbeiders rakende. Ook tijdens de bezetting hebben de besturen der drie vakcentralen, Het Nederlandsch Ver bond van Vakvereenigingen, het Roomsch- Katholiek Werkliedenverbond en het Chris telijk-Nationaal Vakverbond, zich met elkaar verstaan, ook over de positie der vakbewe ging na de bevrijding. Daarbij is men tot zeer belangrijke beslissingen gekomen. Men is het n.l. eens geworden over een geregle menteerde sameenwerking, niet alleen tus- schen de drie vakcentralen. maar ook tus- schen de vakbonden in elk bedrijf, bij deze vakcentralen aangesloten, alsmede tusschen de plaatselijke afdeelingen en de plaatselijke vakcentralen of besturenbonden. Dit wordt een sterk doorgevoerde federatieve samenwer king over heel de lijn. De vakcentralen vor men een Raad van Vakcentralen; de vak bonden in elk bedrijf vormen een bedrijfs- unie; de plaatselijke afdeelingen dezer bon den een plaatselijke bedrijfsunie; de bestu renbonden vormen een plaatselijken Raad van Overleg. Zoo is. met behoud van eigen zelfstandigheid, eenheid verkregen over heel de lijn. Eenheid met behoud van eigen zelfstandig heid. Is dat geen tegenstrijdigheid? Er zullen zich ongetwijfeld nog wel allerlei moeilijk heden voordoen. Toch gelooven wij, dat dit in de praktijk zal meevallen. Over allerlei practische aangelegenheden zal men wel tot eenstemmige beslissingen kunnen geraken. De samenwerking betreft uitsluitend de be hartiging van de sociaal-economische en so ciaal-hygiënische belangen der arbeiders. Cultureele vorming blijft aan de afzonder lijke vakcentralen en daarbij aangesloten bonden voorbehouden. Ook is nog overeen gekomen, dat geen der drie richtingen, ge dwongen kan worden medewerking te ver- leenen aan maatregelen, waartegen zij prin cipieel bezwaren heeft. Verklaren de vertegenwoordigers van een der vakcentralen dat een aan de orde gesteld punt voor hen van principieele beteekenis is, dan wordt dat punt. indien daarover geen overeenstemming kan worden bereikt, van de agenda afgevoerd. Deze wijziging in het optreden der vak beweging achten wij van groote beteekenis. Zij kan het werk der vakbeweging in belang rijke mate ten goede komen. Het tegen elkaar opbieden wordt voorkomen. Het elkaar be- concurreeren bij het trachten verbetering te brengen in de positie der arbeiders heeft af gedaan. In samenwerking met de werkgevers kunnen de belangen van het bedrijf en die der bedrijfsgenooten op de juiste wijze wor den behartigd. Het overleg met de Regeering kan gemakkelijker verloopen; de vakbewe ging heeft nu één adres. Tot deze samenwerking kon het te ge makkelijker komen, nu het N.V.V. niet al leen den band die het bond aan de S.D.A.P. heeft losgemaakt, in zijn statuten, waarvoor een ontwerp gereed ligt, heef* bepaald, dat rechtstreeksohe deelneming aan den portie ken strijd, buiten zijn taak ligt. maar vooral ook, omdat het N.V.V. zijn nieuwe begin selverklaring geheel heeft losgemaakt van het Marxisme en de^marxistische leer van. den klassestrijd „als algemeen richtsnoer voor zijn arbeid", aldus deze beginselver klaring „erkent het verbond de normen van naastenliefde, gerechtigheid, waarheid, ver antwoordelijkheid en eerbiediging van da menschelijke persoonlijkheid". Het is verheugend, dat zich in de vroege a z.g. moderne vakbeweging deze wijzigingen voltrokken. Daardoor is ook de nu tot stand gekomen federatieve samenwerking moge lijk geworden. Het N.V.V. blijft echter aan zijn vroegere opvatting „dat de confessioneele geschei denheid in de vakbeweging zinloos en hoogst ongewenscht is" vasthouden. Het hoopt zelfs, dat het door den nieuwen koers die het inslaat, de christelijke arbeiders te eer tot zich zal trekken. Het heeft zelfs de ver wachting dat de christelijke arbeiders „mis schien wel tot het inzicht zullen komen dat een onverdeelde vakbeweging aanvaardbaar en wenschelijk is", wanneer het N.V.V. in en door een goede en loyale samenwerking een geest van wederzijdsche waardeering en vertrouwen weet te wekken. Die verwachting zal r.det worden vervuld. Niet worden vervuld, omdat het N.V.V, niet alleen, de stoffelijke, maar ook de gees telijke belangen der werknemers en hun ge zinnen wil behartigen, welke behartiging der geestelijke belangen door een geloovlg ar beider nooit kan worden toevertrouwd aan een organisatie, die de christelijke beginselen zooals die in Gods Woord zijn geopenbaard, niiet als grondslag aanvaardt. Maar vooraf ook omdat de christelijke arbeiders steeds de noodzakelijkheid willen blijven gevoelen, van het hebben eener eigen organisatie, waar in zij al de te nemen maatregelen op het terrein van den arbeid en op dat der maatschaopij-hervorming. kunnen toetsen aan de door hen beleden beginselen. Ja verder nog heel de visie, die de chris telijke arbeider heeft op den maatschappe- lijken hervormmgsarbeid. wordt beheerscht door die beginselen. Daarom blijft, hoezeer wij ook weten te waardeeren den nieuwen koers, die het N.V.V. inslaat, voor de chris telijke arbeiders, eigen christelijke vakorga nisatie eisch. H. AMELÏNK. Rustig iveer, aldus De Bïldt. Tot morgenavond wordt verwacht: Zwakke wind. aanvankelijk zwaar bewolkt, later bre kende bewolking met hier en daar ochtend mist, plaatselijk nog eenage regen. Iets koe ler. ZON EN MAAN Zon op 6.59 en onder 17.54; Maan op 13 19 en onder 21.06. Op 14 Oct. Eerste Kwartier; 21 Oct. Volle maan en 27 Oct.. Laatste kwar tier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1