Jltettttii £eiïisrijf Courant
Wat wil minister Lieftinck nu precies?
LDist <11
Ie serie: 1 April 192015 October 1941
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1945
2e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 12C
Abonnementsprijzen
f 0.26 per week
f 1.10 per maand
f 3.25 per kwartaal
Hoofdredacteur:
H. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOIGRACHT 35.
Telefoon 227 10
Postrekening 5 8 9 3 6
voor Leiden en Omstreken
„ütentoostidj is «(jebUorfl
myti (jcrt in ieyljenspgti*
Nadere toelichting op zijn
radio--ete
Minister Lieftinck heeft gisteren in een
persconferentie nadere mededeelingen ge
daan in verband met de ministerieele be
schikking houdende vaststelling van de De
blokkeering 1945 (Beschikking 26 Sept
Staatsblad F. 196). Dat was wel noodig, want
het stuk is voor den niet-ingewijde zwaar
om te verstaan.
In zijn radiorede van Woensdag had de
minister de groote beginselen geschetst van
de nieuwe regeling: deze heeft hij monde
ling aangevuld met betrekking tot de tech
nische details, welke we kort zullen bespre
ken in plaats van de beschikking zelf op te
nemen.
DE AFSPLITSING VAN DE f 1000.—
Van de geblokkeerde rekening kan een
deel als giraalvrije rekening, de .girale re
kening", worden afgesplitst. Over deze re
keningen kan uitsluitend door middel van
opdrachten tot overschrijving worden be
schikt. Een bedrag van f 1000.plus 25 pet
van het saldo per 12 Sept. 1945 wordt daar
op tot een bedrag van maximaal f 10.000
overgeschreven. Echter zijn de belasting
inspecteurs bevoegd om in daartoe in aan
merking komende gevallen de girale reke
ning voor 100 pet te blokkeeren. Dan ver
valt dus de vrije beschikking.
DE SLIMMELINGEN
Een volgend artikel (6) is tegen de „slim-
melingen" gericht. Het verspert den weg
aan degenen, die door middel van postwis
sels of chèques e.d. gepoogd hebben de ge
volgen der blokkeering te ontkomen. Der
gelijke stukken en waardepapieren, die voor
26 Sept. in contant geld hadden kunnen wer
den omgezet, en zullen na dien datum slechts
kunnen worden geïnd door bemiddeling van
een bank, die de opbrengst op een geblok
keerde rekening te goed schrijft.
VRIJE REKENINGEN
Er zijn ook vrije rekeningen. Art 8 wijst
deze met name aan. Daartoe behooren o.m.
de rekeningen van Rijk. provincie en ge
meente, legaties en consulaten, verschillende
liefdadige instellingen en door den minister
aan te wijzen instellingen met weldadig doel
(o.a. diaconieën) en andere instellingen
en personen.
ONVERSCHULDIGDE BETALINGEN
Er zijn menschen, die onverschuldigde be
talingen hebben gedaan op vrije rekeningen
in de verwachting daarvpor eerlang vrij te
goed te zullen terugkrijgen. Deze rekening
zal niet uitkomen, want de onverschuldigde
betalingen zullen moeten worden terugge
stort, maar op geblokkeerde rekening. De
gelden komen dus niet ter vrije beschikking.
INGELEVERDE f 100.— BILJETTEN
In Art. 10 worden de geblokkeerde reke
ningen der f 100.biljetten op één lijn ge-
met aiie andere geblokkeerde reke
ningen
DE UITBETALING DER f 100.—
De eerste uitbetaling in contanten wordt
in de artt. 11, 12 en 13. geregeld. Met drie
mogelijkheden wordt rekening gehouden.
1. Indien de geldkaart of volmacht een
bedrag van f 100.of meer vermeldt, worat
f 100.uitgekeerd.
Vermeldt geldkaart of volmacht een be
drag van minder dan f 100, dan wordt het
geheele vermelde bedrag uitgekeerd: belang
hebbende heeft het recht het ontbrekende
gedeelte in contanten op te nemen van ge
blokkeerde of girale rekening, indien het in
leveringskantoor, d.w.z. de instelling waarop
de geldkaart is gestort, dezelfde is als de
bank, giroinstelling, enz., waar de belang
hebbende zijn rekening houdt. Men lette
vooral op dit laatste.
Werkgevers, die zich belasten met centrale
inlevering van de gelden van haar perso
neel. zullen dus goed doen, hetzij aan hun
personeel tevoren duidelijk mede te deelen
bij welke bank het geld door den werk
gever zal worden gestort, teneinde hun de
keus te laten al dan niet aan de centrale
inlevering deel te nemen. de betrokkenen
krijgen alleen aanvulling op hun geldkaart.
als zij ook zelf een rekening bij die bank
onderhouden h e t z ij ten behoeve van
de werknemers verschillende lijsten aan te
leggen, die zullen worden overgelegd bij de
verschillende daarvoor in aanmerking ko
mende banken, waar hun personeel een re
kening heeft staan.
3. Indien de geldkaart ongebruikt is en
heelemaal geen bedrag vermeldt, kan be
langhebbende zich in de periode van 3 t/m
6 October tot zijn bank wenden met het
verzoek om uit zijn rekening f 100 uitbe
taald te krijgen. Dit verzoek moet schrif-
t e 1 ij k geschieden en er aan moet worden
gehecht de afgeknipte bon EEN van de geld
kaart.
Bon EEN van geldkaart A of B moet in
geval 1 worden ingeleverd. Op de geldkaart
de volmacht en de quitantie wordt de terug
betaling aaoigeteekend. Alle geldkaarten,
volmachten en kwitanties, waarop het ge
heel e als ingeleverd vermelde bedrag is te
rugbetaald. worden door het betaalkantoor
ingehouden en bewaard.
(Zie verder pag. 2).
Laval zal 4 October moeten
terecht staan
Verdedigers, die 300 getuigen oproepen,
ontevreden.
Het proces tegen Pierre Laval zal op 4 Oct
as. moeten aanvangen. Van de zijde van de
verdediging zijn niet minder dan 300 getuigen
opgeroepen. De verdedigers van den van
hoogverraad beschuldigden Laval hebben ge
dreigd. niet te zullen verschijnen, indien de
behandeling op 4 Oct. a.s. zal aanvangen,
daar zij verklaren niet over voldoenden tijd
de beschikking te hebben gehad om het be-
- wijsmateriaal te onderzoeken. Van de zijde
van den openbaren aanklager zijn tot dus
verre slechts vier getuigen genoemd, waar
onder Albert Lebrun, den vroegeren presi
dent der republiek. In sommige kringen ver
wacht men, dat het proces een maand zal
duren.
EEN MILLIOEN SIGARETTEN VOOR
ONZE SOLDATEN.
Het hoofdkwartier van Prins Bernhard
heeft uit Engeland een geschenk ontvangen
van een millioen sigaretten, ter verdeeling
onder de soldaten van de Nederlandsche
strijdkrachten. Met de verdeeling van deze
sigaretten onder hen, die door omstandig
heden tot nu toe weinig of geen rantsoenen
ontvingen, is een begin gemaakt.
Op de Leidsche veetentoonstelling was gisteren biefstuk om van te watertanden!
Doch nog „even" geduld, want onze veestapel moet eerst op peil komen. En och, de
bonnenlijst ziet er deze week nu toch ook weer niet zóó kwaad uit.
Nu wordt Hirohito ineens
democratisch
En wilde zelfs geen oorlog met de U.S.A.
De Japansche keizer Hirohito verklaarde,
tijdens een interview met een correspondent
van de „New York Times", dat hij zijn volk
wil brengen tot een waardeering voor de de
mocratie, alhoewel de toekomstige Japanscne
regeeringsvorm niet op dezelfde leest ge
schoeid kan zijn. als de democratie in En
geland of Amerika. Tevens sprak hij zijn
geloof uit, dat Japan zijn „rechtmatige"
plaats in de gemeenschap dei volken zou
herwinnen door middel van zijn bijdragen
ter bevordering van de beschaving. Het was
niet de bedoeling van den Keizer geweest
Pearl Harbour aan te vallen en de Ver.
Staten in den oorlog te brengen, zooals Tojo
had gedaan.
Japan heeft nog 35 handelsschepen over,
die alle Japanners moeten repatrieeren.
Rotterdam's geboortecijfer
daalde bedenkelijk
Volgens gepubliceerde cijfers van het
Gem. Bureau voor de Statistiek te Rotter
dam begon zich een groote terugslag in de
geboorten te openbaren in de laatste week
van Mei 1945 toen het aantal geboorten in
procenten uitgedrukt 88.8 bedroeg in ver
houding tot 1944. De meest ernstige daling
ving echter aan in de week van 11 tot 18
Aug. toen het percentage al gezakt was tot
61.2. Een week later steeg het weer een
fractie tot 63.5 maar in de week van 1 tot 8
September werd met 48.1 zelfs de helft van
het aantal geboorten in 1944 niet gehaald.
DR H. A. COLIJN BEVRIJD.
Dr H. A. Colijn, de oudste zoon van wij
len dr H. Colijn, is bevrijd uit een der Ja
pansche kampen op Java. Dr Colijn Jr. was
den laat^ten tijd vóór den oorlog met Japan
directeur van het persbureau Aneta in Indië.
DAT tijdens den oorlog door de Duitschers
250 Ned. schepen werden tot zinken gebracht
op den Ned err ij n. 200 op den Middenrijn en
50 op den Bovenrijn.
DAT te Spaarndam een 49-jarig sujet is
gearresteerd, dat zich vergrepen heeft aan
30 tot 40 meisjes van 10 tot 14 jaar.
DAT de Kon. Ned. Zoutindustrie 4 pet
dividend zal uitkeeren.
DAT de Eereraad voor muziek het M.G.
heeft geadviseerd den dirigent der Arahem-
6che Orkestver., Jaap Spaanderman, zijn
arbeid te laten hervatten.
DAT Zandvoort in het voorjaar weer een
treinverbinding zal krijgen, daar de door de
Duitschers over 6 km opgebroken rails tus-
schen deze plaats en Overveen zullen worden
vernieuwd.
DAT de heer P. A. Kerstens reeds a.s.
Zondag naar Indië zal vertrekken en der
halve geen bezoeken meer kan ontvangen.
DAT op de Parijsche jaarbeurs, die weinig
nieuws bracht en als duur werd bestempeld,
ook tegenover dollar en pond, zelfs onze
noodkacheltjes werden geëxposeerd.
DAT men, door zonder geldige papieren
naar Frankrijk te reizen, zich blootstelt aan
ernstige moeilijkheden met de Fransche
politie.
DAT de Ned. regeering zich garant heeft
Verklaard voor een leening var 66 m?n'r-en
dollar door de Bank voor Ned.-Indië bij de
Impprt- and Exportbank in Amerika.
DAT gisteren de Amsterdamsche hulppolitie
van het politiecorps aldaar afscheid heeft
genomen in afwachting van de beslissing van
den min. van Binnenl. Zaken aangaande haar
toekomstige bestemming.
DAT bij de Draka te A'dam 200 arbeiders
gisteren in staking zijn gegaan uit protest
tegen het in dienst nemen van vrouwelijke
politiek-gedetineerden.
DAT minister J. M. de Booy gisteren het
marine-radiostation te Oegstgeest heeft be
zocht en daarna is doorgereisd naar de
hoofdstad, om eveneens van diverse marine-
instellingen kennis te nemen.
DAT een commissie is ingesteld om de
Ned. regeering te adviseeren in zake de
vestiging van een Nea. vliegtuigindustrie en
het secretariaat dier commissie gevestigd is
op Westermarkt 2 te Amsterdam.
DAT voor het rep ar eer en van den grooten
drijvenden bok der Ned. Scheepsbouw Mij te
A'dam de kogellagers speciaal per vliegtuig
uit Amerika zijn aangevoerd.
DAT het anti-rev. Kamerlid J. Tjalma
enkele weken geleden door het M. G. als
burgemeester van Hoogeveen is gestaakt
doch voor de Tweede Kamer niet te licht
is bevonden.
DAT de Van Gogh-ten toon stelling in het
Rijksmuseum te Amsterdam dagelijks door
niet minder dan 1000 personen wordt be
zocht.
DAT beschuldigingen tegen personen uit
de Zuidelijke provincies kunnen worden in
gediend bij het Centraal Tribunaalkantoor,
Hinthamerstraat 176 's-Hertogenbosch.
DAT de Ned. Bond van Boekhandelaren
en Leesbibliotheekhouders f 1000 heeft ge
schonken aan de Stichting 19401945.
DAT zes leden van de fam. Noteboom te
Eekloo bij Gent door een auto-ongeval in
Antwerpen om het leven zijn gekomen.
DAT het eerste bataljon stoottroepen uit
den Harskamp naar Indië is vertrokken, ter
wijl a.s. Zaterdag te Maastricht de beëediging
van nieuwe officieren van ihet reg. stoottroe
pen zal plaats vinden.
DAT de Amsterdamsche gemeentebegrooting
sluit met een tekort van f 16.803.311; alle
cijfers hebben slechts betrekkelijke waarde.
DAT te Rotterdam de 29-jarige Nederl.
militair G. A. Tissen is verdronken.
DAT de geruchten van hervatting van den
export van boter eiken grond missen.
DAT kol. B. G. van Os van Delden, be
last met de leiding der repatrieering van
landgenooten uit Ned. Oost-Indië, Woensdag
per vliegtuig naar onzen Archipel vertrekt.
DAT het Ned. Roode Kruis in groote mate
aan dit repatrieeringswerk zijn medewerking
zal verleeneo.
DAT 65 Ned. marine-officieren gisteren
in het Amerikaansohe marinekamp Quantico
geïnstalleerd zijn.
DAT deze groep bestond uit de geslaagden
van een cursus, waaraan 119 personen deel
namen.
DAT hedenmiddag in de Qpenb. Leeszaal
te Amsterdam een tentoonstelling is ge
opend van. de boeken, welke door het „Help
Holland Council" aan de gem. biblotheken
van Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Gro
ningen en Eindhoven zijn geschonken.
DAT van overheidswege 120.000 fietsen zijn
aangekocht, waarvan een deel reeds in ons
land is gearriveerd.
DAT onder een zending van deze rijwielen
tal van fietsen waren voorzien van etiket
ten, vermeldende de namen van perscocieels-
leden van het Dep. van Buitenl. Zaken.
DAT ook bij deze fietsendistributie dus
weer blijkt, dat wie het dichtst bij 't vuur zit,
zich het beste warmt.
DAT het Instituut der Rijksverkeersinspec
tie binnenkort wordt gereorganiseerd, waar
door de band met het ministerie van Verkeer
en Energie zal worden verstevigd.
DAT er van de 140.000 Joden, die Neder
land telde. 117.000 zijn vergast, doodgeknup
peld of van honger omgekomen.
DAT er onder de rest van het Ned. Joden
dom veel bejaarde menschen en vrouwen
zijn. waardoor verwacht wordt, dat over 50
jaar het Jodendom in ons land zal zijn uit
gestorven.
DAT tot directeuren der Kon. Ned. Stoom
boot Mij zijn benoemd de heeren Jhr. H.
van Lennep, adj.-dir., P. Dijkstra, oud-dir.
van de ..Holland-Afrika-lijn" en Ir. W. H.
Kruyff. eveneens adj.-directeur, terwijl den
heer J. P. Kruseman de titel van onder
directeur werd verleend.
DAT in de omgeving van Winschoten Ca-
nadeesche soldaten bezig zijn met het her
stellen van burger-auto's, waardóór men de
omschakeling naar het burgerleven wil be
vorderen.
DAT in het kamp aan de Levantkade te
Amsterdam de gedetineerden bezig zijn met
het maken van alllei nuttige artikelen
ten behoeve van de actie „Amsterdam helpt
Arnhem."
DE op een persconferentie verstrekte toe
lichtingen van minister Lieftinck op
zijn radiorede geven ons aanleiding
onze voorloopige opmerkingen van gisteren
over de deblokkeering van het geld nog
eenigszins uit te breiden.
Om te beginnen constateer en we dan met
genoegen, dat de geldinlevering tot dusver
vrij rustig heeft plaatsgevonden. Natuurlijk
waren er eenige moeilijkheden maar bij een
dergelijke ingrijpende operatie is zulks nu
eenmaal niet te voorkomen.
We leven nu in een week van zeer bij
zonder karakter. De geldstroom is afgedamd
en het kan niet anders of deze periode is
een tijd van groote beperkingen. Thans kan
ieder constateeren, welk een belangrijke
functie het geld vervult.
Het spreekt echter vanzelf, dat in een
moderne samenleving een zoodanige toestand
niet lang gehandhaafd kan blijven daar an
ders een ernstige vers'dfring op -allerlei ter
reinen zou intreden.
Daarom was hetgeen minister Lieftinck
gezegd heeft zoo belangrijk. Met begrijpelijke
nieuwsgierigheid hebben velen geluisterd
naar hetgeen de Regeering van plan is met
het bevroren geld te doen. Het démasqué
van minister Lieftinck zouden we de radio
rede kunnen noemen. In groote trekken
heeft de minister medegedeeld op welke
wijze de dé-blokkade van het geld zal plaats
vinden. De hoofdgedachte van het schema
is, gelijk prof. Lieftinck opmerkte, om net
duurder worden van het leven te voorko
men. De inflationistische tenrienzen moeten
gekeerd en daarom kan een groot deel van
het geblokkeerde geld niet dadelijk vrijge
geven worden. De zwakke stee in het plan
der Resreering blijft het feit. dat voorloopig
de staatsuitgaven grooter zullen zijn dan de
inkomsten. Minister Lieftinck, die zelf ge
waagde van een experiment, verklaarde, dat
het 't mooiste zou zijn als de Staat en de
andere publiek-rechtelijke lichamen van de
loopende inkomsten konden rondkomen. Nu
dit echter niet gaat. bestaat het gevaar dat
tengevolge van de ongedekte staatsuitgaven
straks een terugkeer van de problemen, die
men door middel van de gelösaneering wil
bestrijden, n.l. een wanverhouding tusschen
de hoeveelheid geld en goederen, niet on
mogelijk is. Volgens den minister is er
echter één uitweg en wel deze. dat de be
volking een deel van haar inkomen bespaart
en ter beschikking van den staat of het eco
nomisch herstel stelt. Dit middel is niet veel
succes ook in het buitenland toegepast en
het verdient ongetwijfeld ook hier op zoo
groot mogelijke schaal toegepast te worden.
Daartoe wil de Regeering een spaarcampagne
in het leven roepen en binnenkort zal in dit
verband een beroen no ons volk worden ge
daan Dit plan verdient alle medewerking.
Overigens zijn wij van oordeel, dat de
dé-blokkeering van het geld in een zoodanig
geleidelijk tempo plaatsvindt, dat het be
drijfsleven daarvan voorloopig ernstige
gevolgen zal ondergaan. De machinerie
wordt slechts langzaam op gang gebracht.
Er zal wel armslag aan het bedrijfsleven
geboden worden, maar desondanks zal het,
vreezen wij, in den e.v. tijd vrij stroef gaan.
Het zal blijken welk een gevoelig ap
paraat het bedrijfsleven in een moderne
samenleving is en hoe moeilijk dit het toe
passen van een experiment kan verdragen
zonder dat stoornissen optreden.
Van beteekenis achten wij het. dat er
instanties zijn aangewezen, die de beslissing
krijgen over de vraag of uit geblokkeerde
gelden mag worden geput voor betaling van
goederen en diensten. Welke instanties ziin
dat? Bestaan zij uit personen, die geacht
kunnen worden met de belangen van het
bedrijfsleven voldoende op de hoogte te
zijn? Bestaat het gevaar voor nog meer
„ambtenarij"? Is er een hooger beroep op
de beslissingen dezer aangewezen instanties
mogelijk? Wij vragen slechts en vertrouwen,
Geen vacantietrip
Een reis van 5.000 mijl in een ijzeren Ion?
van Lahore xnaar Oxford is deze week
volbracht door een 27-jarigen Indischen
ambtenaar, die nog geen half uur buiten
deze long zou kunnen leven. Een troepen-
transportschip ihad hem naar Southamp
ton gebracht, vanwaar hij in een ambu
lance-auto werd overgebracht naar een
ziekenhuis te Oxford, om aldaar een spe
ciale behandeling te ondergaan. De poli
tie hield de wegen vrij om de auto snel
te laten passeeren. De patiënt was ver
gezeld van zijn vrouw.
dat de Regeering een en ander rijpelijk over
wogen heeft.
Loonen, salarissen, pensioenen en rentebe
talingen komen direct vrij. Terstond wordt
op iedere geldkaart f 100 vrijgegeven uit
hoofde van geblokkeerd bankpapier of saldi.
Op latere tijdstippen zal er meer worden
vrijgegeven: dit zal de Regeering naar den
toekomstigen gang van zaken regelen.
Een goede maatregel achten wij het, dat
een bedrag van f 1000 plus 25 pCt. van ge
blokkeerd tegoed op 12 September door
overschrijving kan worden aan ge
wend. Dit percentage (waarom 25 pCt.?)
rVordt dus niet in contanten uitbetaald, men
kan alleen via bankgiro of per postgiro over
het bedrag beschikken. Daardoor bereikt
de Regeering, dat er een controle-mogelijk
heid blijft op de herkomst van dit geld.
Voor oorlogsslachtoffers wordt ook een bij
zondere regeling getroffen voor het geval,
dat er voor het geld doeltreffende bestedings
mogelijkheden bestaan. Dat de Regeering
aldus controle oefent op de aanwending van
de schadevergoeding kan onze waardeering
hebben.
Wat gebeurt er met effecten, als straks de
beurs opengaat?
Overigens mogen we verwijzen naar onze
mededeelingen omtrent de gisteren door den
minister gehouden persconferentie.
Weinig veranderingzegt De Bilt
Tot morgenavond is de verwachting: Wis
selende bewolking, plaatselijk enkele buien,
vooral aan de kust, matige wind tusschen
West en Noord-West, koel.
ZON EN MAAN
Zon morgen op 6.30 en onder 18.23; Maan
op 23.44 en onder 15.51. Héden Laatste Kwar
tier; 6 Oct. Nieuwe Maan; 14 Oct. Eerste
Kwartier; 21 Oct. Volle Maan; 27 Oct. Laatste
Kwartier.
