iliT Qitvwt t(S&wtmut Ëüi: iDist 01 Dr. van Mook volgende week in Buitenzorg? Blokzijl vandaag ter dood veroordeeld Ie serie: 1 April 1920— 15 October 1941 DINSDAG 25 SEPTEMBER 1945 !e serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 121 Hoofdredacteur: W Postrekening 5 8 9 3 6 h. diemer Eedactie- Christelijk-Naiionaal Dagblad voor Leiden en Omstreken T.$tfliüU(lStidl is QljeblfUtH b. van der ros Vyti ijert io iegftenspget* Luchtverbinding met Batavia wordt actueel Van gezaghebbende zijde vervvadht men, gelijk gemeld, met stelligheid, dat de eerste geallieerde troepen op 4 October te Batavia zullen landen. Vermoedelijk zulilen de ge allieerde troepen op 14 October bij Soerabaja aan land gaan. Ook Padang (Sumatra's West kust) en Medan (Sumatra's Oostkust) zullen in de eerste helft van October worden be zet. Aangenomen mag worden, dat dr H. J. van Mook begin October uöt Brisbane zal vertrekken en gelijktijdig met de geallieerde troepen in Batavia aan land zal gaan. Hierdoor wordt tevens de luchtverbinding tussohen Nederland en Indië ingezet. De directeur der K.L.M., de heer Plesmam, heeft in de U.S.A. weten te bereiken, dat de Nederlandsche regeering een aantal vliegtui gen kan koopen. Het ligt in de bedoeling in eerste instantie te komen tot een regeeringsvliegdienst op Indië, waarbij de K LM. voor de exploitatie zal worden ingeschakeld. Reeds binnenkort kan de opening van dezen regeeringsvlieg dienst op Indië worden verwacht. Daarvoor zullen worden benut zg. C 54 machines. Dit zijn Douglas DC 4 toestellen, omtrent welker aankoop dhr. Plesman juist tot een accoord is gekomen. Er komen van deze vliegtuigen binnenkort een zestal naar Holland; men verwacht ze hier binnen eenige weken. Daar na zullen nog acht vliegtuigen volgen. Deze zullen worden gebruikt om regeeringsperso- nen en andere belangrijke figuren zoo snel mogelijk naar Indië te brengen, alsook om lieden, die uit Indië geëvacueerd moeten worden, naar het moederland te brengen. Daarenboven zal door middel dezer vlieg machines natuurlijk, de postdienst worden on derhouden. In dit verband kan gemeld worden, dat ook van de zijde der Indische regeering plannen bestaan om eenige vliegtuigen voor genoemd vervoer te gebrbiken. Men heeft hierbij het oog op militaire transporttoestellen. Soekarno's invloed van weinig beteekenis WAREN DE TOESTANDEN op Java eenige dagen terug nog wat wanordelijk door het optreden van den nationalist Soekarno, thans schijnt er, vooral in Batavia, meer rust te zijn gekomen. De versterkte Japansche geheime politie tracht, echter zonder veel activiteit, de orde zooveel moge lijk te handhaven en houdt in Batavia reeds zeven nationalistische fanatici. w.o. dr Mohammed Yamin, gevangen. Van de Javaan- sche politiemannen, die dienst doen onder de Japanners, zouden, volgens den Japan- schen gen.-maj. Hishida. velen de extremisti sche groepen onder de nationalisten steunen. De Javaansche politie wordt geschat op 27.000 man, waarvan er ongeveer 1800 in en ruim 1100. rond Batavia zijn, terwijl er onge veer 1500 Japansche soldaten in Batavia Verblijven. Het Domei-bureau te Batavia, dat nog RUIMER TRANSPORT VOOR INDIË- GANGERS. De vervoerssituatie voor de uitzending naar Indië is eenigszins verbeterd, doordat de R.A.F.-Command een beperkt aantal plaatsen beschikbaar heeft gesteld voor het vervoer door de lucht naar Indië. Ten aan zien van het scheepstransport kan worden gemeld, dat begin October ook rechtstreeks uit Nederland transporten naar Indië gaan. Voorloopig blijft dit echter beperkt tot kleinere schepen met een vervoerscapaciteit van ten hoogste 100 man. Het eerste schip, de „Tarakan", zal van IJmuiden vertrekken. De grootere transporten gaan nog via Enge land. Mon hoopt in October 1000 man naar Indië te kunnen vervoeren. Dezer dagen zullen een twintigtal figuren uit het Ned.- Indische bedrijfsleven vertrekken. Zoowel per vliegtuig als per boot zullen er zoo spoe dig mogelijk 130 menschen uit het bedrijfs leven naar Indië worden gebracht. DAT met de gisteren geopende luchtlijn op Parijs ook brieven en briefkaarten wor den verzonden en hiervoor geen luchtrecht verschuldigd is, terwijl voor drukwerken slechts 5 ct per 20 gr. wordt berekend. DAT binnenkort een bundel verzetspoëzie zal verschijnen, waarvoor nog bijdragen kun nen worden ingezonden tot 1 Oct. aan den secretaris van de redactie, G. Kamphuié, v. Eeghenstraat 185, A'dam-Z. DAT op 3 October te Breuikelen een her denking zal plaats vinden van den wandelaar L. C. Dudok de Wit, bijgenaamd ,,Kees de Tippelaar", waarvoor deelnemers zich kun nen aanmelden bij het herdenkingscomité. Lindelaan 28. Rijswijk (Z.-H.). DAT ter benoeming tot directeur van de NV. Rotterdamsche Bankvereeniging zal worden voorgedragen rnr J. A. Grothe van Schellach, dir. van het kantoor te Eindhoven. DAT brieven en briefkaarten voor Frank rijk verzonden kunnen worden met den heden heden geopenden luchtdienst op Parijs. DAT de noodopleiding te Eindhoven van de economische studenten is geëindigd en deze hun studie thans zullen voortzetten aan de economische faculteit A'dam of aan de Economische Hoogeschool te Rotterdam. DAT op 7 Mei j.l. het dag el. bestuur van het Ned. Roode Kruis voor korten tijd door het College van Vertrouwensmannen ter zijde werd gesteld en vervangen door een drie manschap, ofschoon dit College daarmede zijn bevoegdheden overschreed. DAT daarna het M.G. het oude dagel. be stuur ontsloeg om het te vervangen door een nieuw tijdelijk bestuur, doch niettemin aan de Kroon werd voorgesteld bedoeld ontslag op de meest eervolle wijze te verleenen met dank voor de vele belangrijke diensten aan den lande bewezen. DAT echter nog altijd in deze zaak geen beslissing is genomen en het oude bestuur derhalve geduldig wacht op het einde van de voor dit bestuur zoo pynljjke aangelegen heid. - onder volledig toezicht van het Japansche ministerie van Voorlichting staat, heeft zijn arbeid als nieuwsagentschap voortgezet. Het grootste deel der correspondenten is echter nog spoorloos. De hulpverleening aan Indië wordt steeds beter, waartoe verschillende marinevaartui gen en schepen met voorraden zijn uitge varen vanaf Australië. De Indonesiërs hebben echter den havenarbeiders te Sydney verzocht, het laden der hulpverleeningsschepen te boycotten, omdat zij vreezen dat de lading zal worden aangewend om de actie der natio nalisten te onderdrukken, terwijl de Indonesi sche bemanningen van drie Ned. schepen in staking zijn gegaan. De vertraging, welke hierdoor ontstaat, zal, volgens de Ned.-Ind. autoriteiten, den dood voor duizenden men schen van verschillend ras kunnen be- teekenen. Vanuit de slechtste gebieden in Sumatra worden de zieken ter behandeling per vliegtuig naar Singapore gebracht. Nederl. sigaretten worden 3 ct per stuk Met ingang van 1 October a.s. zullen de prijzen van sigaretten van Neder- 1 a n d s c h fabrikaat door vermindering van de accijnzen van 75 cent op gemiddeld 60 cent per pakje van twintig stuks worden teruggebracht. In vele landen zijn de prijzen belangrijk hooger, o.a. in Engeland. De Block van Scheltinga krijgt levens ang HET BIJZONDER GERECHTSHOF te 's-Gravenhage heeft hedenmorgen over eenkomstig den eisch, Max Biokzijl tot de doodstraf veroordeeld, met verlof om binnen 8 dagen cassatie aan te teekenen. De oud-burgemeester van Wassenaar, jhr D. de Block van Scheltinga, werd door het Hof tot levenslange gevangenisstraf veroor deeld, eveneens met verlof tot cassatie. De eisch was de doodstraf geweest. Hoewel de belangstelling voor de uit spraak niet zoo groot was als. bij de behan deling. was de publieke tribune van de rechtszaal toch geheel bezet, alleen de ge reserveerde tribune vertoonde eenige leege plekken. Om 10 uur werd de beklaagde tusschen 2 rijksveldwachters in de zaal binnengeleid. Hij zag zeer bleek en keek somber voor zich uit. Voordat hêt Hof binnenkwam bleef Blokzijl stijf voor zich uit zitten turen, blijk baar in spanning de uitspraak afwachtend. Om 5 over 10 was het plechtige oogenblik aangebroken van het binnentreden van het Hof. door den deurwaarder luide met: Het Hof, aangekondigd, waarop allen zich van hun zetels verhieven. Er was groote span ning in de zaal toen de President, mr A. S. L. van Berckel de voorlezing van het vonnis begon. Na eerst verdachte naar zijn naam te hebben gevraagd. Daarop sprak de Pre sident Het Hof heeft u ter dood veroordeeld. U is schuldig bevonden aan het in tijd van oorlog hulp verleenen aan den vijand, met voortgezette handeling, waarvoor de zwaar ste straf wordt opgelegd. Verd. heeft ver derfelijke propaganda gevoerd en heeft on noemelijk veel kwaad gedaan, waardoor velen in. het verderf zijn gestort, waarvoor alleen met het leven kan worden geboet. Voorts werd Blokzijl ontzet uit het recht voor het leven om het beroep van journalist uit te oefenen of voor de radio op te tre den. Verlof van cassatie werd hem toege staan. Tijdens het voorlezen van het Vonnis kon men een speld hooren vallen. Blokzijl was zichtbaar onder den indruk van het dood- DAT het Haagsche dubbelma«nnenkwartet ,,Preoio9a" op 1 Nov. 25 jaar bestaait. DAT H.M. de Koningin de vorige week den Ned. ambassadeur in Washington, jhr Lou don en diens eohtgenoote. alsook den com mandant van het Kon. Ned. Indisch Leger. It.-gen. H. ter Poorten in audiëntie heeft ontvangen. DAT op enkele interlocale telefoonverbin dingen slechts ijIgesprekken kunnen worden gevoerd, daar het aantal lijnen nog te ge ring is voor allerlei andere gesprekken en niet omdat de PTT aldus verkapt de prijzen wil verhoog en. DAT in Ierland 200 prima slachtkoeien zijn aangekocht, die bestemd zijn voor de con sumptie hier te lande. DAT eind September de Rijn tot Mann heim bevaarbaar zal zijn, hetgeen een be langrijke transportverbetering bet eekent. DAT een internat, vloot van Rijnaken al 14.000 ton steenkool per dag uit Duisburg naar zee vervoert, bestemd voor Noorwegen, Frankrijk, België en Nederland. DAT de communisten een vplksreferendum willen organiseeren over de vraag of men al dan niet spoedig verkiezingen wenscfht en zij daartoe in de groote steden huis aan huis biljetten zullen verspreiden die later weer worden opgehaald. DAT ook wij steeds voor snelle verkiezin gen hebben gepleit en derhalve deze actie niet terstond zouden willen laken, doch ons toch afvragen of hiervoor dan wèl papier beschikbaar kan worden gesteld. DAT te Suriname in verband met de a.s. Rijksconferentie een commissie is gevormd door gouverneur Brons, teneinde de inzich ten van de verschillende bevolkingsgroepen te peilen. DAT de Canadeezen hier te lande slechts 2 maanden salaris aan oud Nederl. geld mo gen indeveren, gerekend tot 4 Oct. a.s. op welken datum de inlevering begint. DAT de Canadeesche legerautoriteiten over dezen maatregel aan de Ned. regeering hun voldoening hebben geuit, daar aldus een groot deel van het voor sigaretten verkregen geld waardeloos wordt. Annexatie plotseling in accuut stadium Tengevolge van de houding der geallieerden Naar ons ter oore komt heeft de Regeering uit Londen berichten ontvangen volgens welke bij de geallieerden het annexatievraag- stuk plotseling zeer acuut is geworden, zoo dat wellicht spoedig beslissingen kunnen worden verwacht. Mitsdien heeft de Regee ring zich op zeer korten termijn moeten be raden omtrent haar standpunt ten aanziien van deze aangelegenheid, waarvan dan te Londen mededeeling zal worden gedaan. Minister Lieftinck brengt morgen groot nieuws Morgenavond 9 uur zal minister Lief tinck een radiotoespraak houden. Hierin zal hij in het bijzonder de deblokkeertng van geblokkeerde tegoeden bespreken. V De uitvoerende raad van een van de mach tigste Britsche vakvereenigingen, n.l. van de transport- en andere arbpiders, heeft in een resolutie het afbreken geëischt van alle di plomatieke en handelsbetrekkingen met de Franco-regeering. vonnis doch wist zich verder te beheer- schen. Als een geslagen man verliet hij en kele oogenblikken later tusschen zijn bewa kers de rechtzaal. Daarop volgde het vonnis tegen jhr D. de Blocq van Scheltinga. De President verklaarde dat het ten laste gelegde werd bewezen geacht, zijnde het misdrijf, opzettelijk in tijd van oorlog de vijand hulp verleenen, meermalen gepleegd, waarvoor het Hof levenslange gevangenis straf oplegde, met verlof tot cassatie. Zoo was dus eindelijk vonnis geveld over twee der meest vooraanstaande figuren der N.S.B., voor het verraad aan hun volk gepleegd. Het wegzuiveren van prof. Steger als kamerlid 't Rechtsgevoel in deze zaak niet bevredigd. Prof. dr A. Steger, lid van de Eerste Ka mer, is door de zuiveringscommissie uitge sloten van het lidmaatschap van dat college. Als hoogleeraar der Technische Hooge school was hij ..gestaakt"; zijn geval moest worden onderzocht. Dr Steger had nog col lege gegeven toen de studenten moesten be slissen over de bekende verklaring. Het zelfde geval als aan de andere universiteiten, naar de professoren niettemin toch niet on waardig werden bevonden. Steger was tegen het teekenen der verklaring. Maar de meer derheid van den Senaat besloot het teekenen aan te raden. De Kamer-zuiveringscommissie was zeer onvolledig toen Prof. Steger voor haar ver scheen en toch werd het vonnis gesproken; minstens twee leden ontbraken. Dit geval is wel zeer onbevredigend. Een integer man is het slachtoffer geworden van een coïncidentie, welke het rechtsgevoel niet kan bevredigen. Prof Dr G. A. VAN POELJE Aan Prof. Dr G. A. van Poelje is te reke nen van 25 Augustus 1945 af, eervol ontslag verleend als dir.-generaal van het Onderwijs, tevens secr.-generaal van het dep. van On derwijs, K. en W., onder dankbetuiging voor de vele belangrijke door hem in deze functie aan den lande bewezen diensten. DAT in Eegeland een belangrijke partij ruwe diamant voor de Amsterdamsche slij perijen is aangekocht en Nederland voor de geslepen producten in de U.S.A. voorloopig een onbeperkt afzetgebied heeft. DAT wijlen dr Henri Polak op 29 Oct. door de SDAP in een groote vergadering zal wor den herdacht. DAT zijn benoemd tot wethouders te Eind hoven: mr dr L. B. A. M. Janssens (R.K.) onderwijs, volksgezondheid en woningbouw; drs. F. J. W. Gijzels. (R.K.) financiën; mr F. A. van Kemenade (R.K.) werken, grond bedrijf en wederopbouw; C. J. van Lienden (S.D.A.P.) bedrijven en landbouw en F. van Vliet (R.K.) sociale zaken. DAT Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen zijn be vrijding van een jaar geleden op luisterrijke wijze heeft gevierd, waarbij Axel, destijds het brandpunt van den strijd, ook nu het centrum van de feestviering vormde. DAT 125 Poolsche soldaten met 13 offi cieren die vorig jaar hebben meegevochten, aldaar arriveerden en met de Amerikaan- sche troepen deelnamen aan den optocht, die ter herdenking van den Zaanslag te Terneu- zen werd gehouden. DAT tot Chef van den Technischen Dienst der Kon. Ned. Jaarbeurs te Utrecht is be noemd ir C. Voogd, c.i. ingenieur der Ge meentewerken te Groningen. DAT de Utrechtsche Universiteit is her opend, waarbij de Reclor-Magnificus, prof. dr J. Boeke, een indrukwekkende rede hield, waarin hij o.m. dank bracht aan de verzets groepen van de studenten. DAT de Ned. torpedojager Van Galen de haven van Portsmouth heeft verlaten met bestemming voor Ned.-Indië, met aan boord medicamenten, verbandmiddelen, geneesmid delen tegen tropische ziekten en chirurgi sche medicamenten. DAT als gevolg van de geldsaneering nu reeds de Gew. Arbeidsbureaux een groot aanbod van ongesohoolde arbeidskrachten krijgen. DAT de 30-jarige tuinder J. K. te Honse- lersdijk op zijn tuin aan den Middelbroek- weg te Kwintsheul door granaatontploffing is gedood. Tijdelijk een voorloopige Staten-Generaal Sinds op 12 Aug. 1941 door den over- weldiger bij verordening verklaard werd, dat de werkzaamheden voor de leden der Staten-Generaal bleven rusten en zij van de verplichtingen waren ontheven, welke voortsproten uit het lidmaatschap van dit publiekrechtelijk vertegenwoordigend lichaam, kwamen hun, volgens de Duitsche rechts- en wets verkrachters, de hun uit dit lidmaatschap voortspruitende bevoegdheden en aanspraken niet meer toe. We zien thans een ietwat wonderlijk ver schijnsel. Zij, die beweren, dat in het alge meen het Duitsche autoritaire bewind en de nazi-wetgeving niet als rechtmatig behoo- ren te worden erkend, hebben echter al spoedig de kans aangegrepen, zuiver wille keurig, om van onze grondwettige Staten- Generaal af te komen, ook op min of meer autoritaire wijze. Het gerucht wil, dat een zeer ..democratisch" oud-minister uit Lon den, tegenwoordig Staatsraad, daarmee tij dens de ballingschap reeds begonnen is. Er waren er hier te lande echter, die met Grondwet en wet niet maar zoo zonder meer lieten sollen en toen is de zaak wat geremd. We hebben daar een en ander van meege maakt sinds 5 Mei 1945. Het tegenwoordige kabinet, dat voorloopig nog zonder parle ment en ongecontroleerd min of meer auto cratisch kan regeeren, is in zijn aanvanke lijke vaart gestuit en is zelfs teruggekomen op zijn oorspronkelijke voornemen om in één slag een parlement van 150 leden in het leven te roepen en dus met verkrachting van de Grondwet te komen tot afschaffing van de Eerste Kamer. In tegenstelling met andere landen is het er in geslaagd het parlement tot nu toe niet bijeen te laten komen; misschien is een ander onbevoegd college daarop niet zonder invloed geweest. Hoe dit intusschen zij, we zijn thans zoover, dat op Dinsdag 25 Sept. de Tweede Kamer is bijeengeroepen. Deze heet, om haar niet teveel eer te geven, in den gedachtengang der Regeering echter Tweede Kamer der t ij d e 1 ij k e Staten-Ge neraal. Haar e e n ig e taak zal zijn om te beslissen over een wetsontwerp, dat bedoelt een voorloopige Staten-Generaal te vormen naar bepaalde regelen, een Eerste en een Tweede Kamer dus. Die voorloopige Staten-Generaal zal bestaan uit de leden der tijdelijke Staten-Generaal. Maar aangezien slechts 34 Eerste en 76 Tweede Kamerleden over zijn. moeten beide colleges worden aan gevuld door benoeming. Die benoeming zal geschieden door een commissie. Deze com missie zal hebben te kiezen uit alphabeti- sche voordrachten van 2 candidaten, voor elke der resp. 16 en 24 onbezette plaatsen, welke voordrachten worden ingediend door de z.g. Nationale Adviescommissie. Bij de be noemingen en het samenstellen van de aan bevelingen moet er naar gestreefd worden, dat in de voorloopige Staten-Generaal de ver schillende belangrijke staatkundige stroomin gen zooveel mogelijk tot haar recht komen. De benoemingscommissie voor de voorloo pige Staten-Generaal bestaat uit den vice- president van den Raad van State, twee Eerste-Kamerleden. drie Tweede-Kamerleden en vijf leden der Nationale Adviescommissie, voorts is er een secretaris, die echter geen stem heeft in de commissie. Die vijf leden der Nat. Adviescommissie evenveeü als de beide Kamers tezamen zijn niet toegelicht. Een logische grond is niet aangegeven. Of kan men zoo maar tot ..staatkundige kracht" worden gebombardeerd? We spraken van de tijdelijke Staten-Gene raal, waarvan de Eerste Kamer nog 34 en de Tweede nog 76 leden telt. Dat is de zg. nu ..gezuiverde" Staten-Generaal. Die zuivering had de Nat. Adviescommissie willen verriah- ten. Op welke gronden deze pretence steu nen kon, is niet duidelijk. Willekeur, gelijk zooveel, zeggen velen. De Regeering heeft de heeren laten begeeren en droeg de zuivering op aan een commissie: vice-president Raad van State, voorzitter Eerste Kamer en Twee de Kamer, voorzitter Nat. Adviescommissie en voorzatter van de groote Adviescommissie der Illegaliteit. Deze „zuiveraars" hebben uit de Eerste Kamer twee leden verwijderd. Op klachten? We weten het niet, maar vermoeden van niet; eer denken we^hier, althans voor één van de twee, aan een vergissing. De Tweede Kamer moet één onwaardige missen. Het is de heer G. H. Kersten, van wien het sinds de Meidagen van 1940 bekend was, dat hij zich vóór onderwerping aan het Duitsche geweld- regime in allerlei vorm heeft uitgesproken en in zijn tot ieders ergernis door Binnenl. Zaken weer toegelaten „Banier" daarover en over H.M. de Koningin heel onnationale dingen heeft gezegd. Laat men de gekozen zuiveringsmethode buiten discussie, dan zal dat vonnis in heel Nederland als rechtmatig worden erkend. Communisten bleven beneden de verwachting Bij de verkiezingen te Parijs. In Frankrijk worden thans cantonale ver kiezingen gehouden. Volgens de laatste ge gevens hebban de communisten in Parijs 28 zetels verkregen, waartegenover de so cialisten 12 en de Gaullistisch-republikem- sche partij 14. Gemeld wordt, dat de socia listen alom in het voordeel zij' hun opponenten. De resultaten. Hoar -1 munisten behaald, zijn beneden de ver wachtingen gebleven behalve in Parijs en in enkele andere groote steden. Naar schatting zwerven circa 2 millioen Duitsche vrouwen en kinderen uit West- Polen rond in het door de Engelschen en Amerikanen bezette deèl van Duitschland. Licht tot half bewolkt, zegt de Bilt Tot morgenavond wordt verwacht: Van nacht nog buien in de kuststrook, morgen ochtend plaatselijk mist, overdag licht tot half bewolkt, koud, zwakke, tijdelijk matige wind tusschen Noord en Noord-Oost. ZON EN MAAN. Morgen zon op 6.32 en onder 18.30; maan op 21.11 en onder 12.30. 28 Sept. laatste kwar tier; 6 Oot. nieuwe maan; 14 Oct. eerste kwartier; 21 Oct. volle maan; 27 Oct. laatste kwartier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1945 | | pagina 1