liouranl ss;
Java zal aanvang October worden bezet
iDist
Ie serie: 1 April 1920— 15 October 1941 MAANDAG 24 SEPTEMBER 1945 Je serie: le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 120
Abonnementsprijzen V .#4^ ÉL
Hoofdredacteur: V™' roflaffl„ Postrekening 5 8 9 3 6
h diemf.r jesjgsgki»,
Redactie: Christelijk-Nationaal Dagblad r>nr Leiden en Omstreken „Strmluastirfj is atjeMaml
b. van der ros mgn bert in icaljenspwi*
Een tweede Belsen ontdekt in
den Pacific
OVER DE TOESTANDEN in Indië tijdens
de Japansche bezetting bereiken ons
steeds nadere inlichtingen. Zoo is er
eerst dezer dagen een Oostersch „Belsen"
ontdekt op het eiland Babalthuap. vlak bij
den evenaar, waar 500 uitgemergelde Indiërs
en Indonesiërs meer dan drie jaar gevangen
hebben gezeten. De gevangenen kregen
slechts weinig water en een handvol rijst als
dagelijksch rantsoen. Op Java is de toestand
niet beter geweest, zooals uit de verklarin
gen van vele gevangenen bleek.
Spoedig zal er echter aan alle wantoestan
den een einde worden gemaakt, daar officieel
is gemeld, dat de bezetting van Java door
geallieerde strijdkrachten ongeveer 4 October
zal plaats vinden. Het bestuur van Indië zal
zoo mogelijk tezelfder tijd te Batavia worden
ingesteld. Tevens wordt alle mogelijke moeite
gedaan Java van voeding en medicamenten
te voorzien. De „Karsik," een van de eerste
schepen, die op de Duitschers werden buit
gemaakt en dat in den oorlog reeds tweemaal
tot zinken zou zijn gebracht, is te Melbourne
geladen met 1000 ton medicamenten en voe
dingsmiddelen voor Java.
Zoolang de Japanners nog de macht uit
oefenen. zijn er nog veel ongeregeldheden.
De zenders te Bandoeng zijn b.v. nog ,in
handen van een Indonesisch nationalist, die
den geallieerden weigerde van den zender ge
bruik te maken. Daar de Japanners weiger
den om op te treden, is de verbinding met
de buitenwereld nog niet mogelijk Ook op
het Koningsplein in Batavia heeft onder lei
ding van Soekarno een nationalistische be
tooging plaats gevonden, waar de samenge
komen menigte den fascistengroet bracht.
Het is echter duidelijk, dat de opstandige
elementen onder de bevolking slechts een
uiterst gering deel van Java s bevolking van
Toch geen huwelijken me;
Duitsche vrouwen
Montgomery trekt verbroederings
verloven in.
Montgomery heeft thans weer een order
uitgevaardigd, waarin hij den leden der Brit-
sche strijdkrachten verbiedt Duitsche vrou
wen te trouwen. Hij heeft tevens verordend
dal leden van de Britsche strijdkrachten niet
bij Duitsche families ingekwartierd mogen
worden. Tezelfdertijd worden alle verbroe
deringsverloven ingetrokken. In zijn order
zeide Montgomery: ..Ik vertrouw dat alle
leden der strijdkrachten zich met waardig
heid zullen gedragen en dat zij hun gezond
verstand zullen gebruiken bij hun omgang
met Duitschers, die gedurende de laatste der
tig jaar tweemaal onze vijanden zijn geweest
Het eerste massa-proces n <*e
Amerikaansche zone
Gaat 8 October te Wiesbaden beginnen.
Het eerste massaproces in de Amerikaan
sche bezettingszone van Duitschland zal te
Wiesbaden aanvangen op 8 October aan
staande, tegen zeven mannen en een vrouw,
die beschuldigd worden van moord op meer
dan 40.000 Russen, Polen en Duitschers. Deze
massamoorden zijn bedreven in de buurt van
Wiesbaden. Men vond daar verschillende
massagraven. Onderzoekingen hebben uitge
bracht, dat Russen en Polen klaarblijkelijk
in vrachtauto's naar een aldaar staande fa
briek werden gebracht en daar onmiddellijk
onderzocht werden door dokters. Men gaf
hun dan ofwel Veronal-tabletten of inspui
tingen.
Belgische straatverlichting weer normaal.
In België zijn thans alle beperkingen be
treffende de straatverlichting opgeheven. Al
leen de reglementeering van de lichtreclames
blijft nog van kracht.
40.000.000 zielen uitmaken, zoodat het eerste
geallieerde bezettingsleger alle moeilijkheden
terstond zal kunnen smoren. De Japansche
garnizoenen in Batavia zijn versterkt, om
reeds thans de orde te handhaven.
Mevr. Van Mook over haar
gevangenschap.
Mevr. Van Mook heeft bij haar bevrijding
enkele verhalen gedaan over de verschrikke
lijke toestanden in de gevangenkampen, doch
verklaarde tevens trotsch te zijn om te heb
ben kunnen lijden met alle andere vrouwen,
die niet voor den val van Java geëvacueerd
konden worden. De voor haar tijd vergrijsde
mevr. Van Mook is 25 kg. afgevallen.
WERKGEVERS EN DE GELDSANEERING
Werkgevers die niet over een bankrelatie
beschikken en zoo spoedig mogelijk na 2
Oct. loonen en salarissen moeten uitbetalen,
kunnen nog t/m 25 Sept. ook bij de Rijks
postspaarbank en Girodienst het benoodigde
geld opgeven. Voor den Girodienst moet een
normaal chèque-advies worden ingevuld,
waaraan moet worden toegevoegd, dat het
bedrag noodig is voor twee weekloonen en
voor maandsalarissen over Sept. alsmede dat
er geen mogelijkheid bestond het bedrag,
dat aan de hand der salarislijsten moet wor
den gestaafd, via een bank of spaarbank te-
verkrijgen. Op de giro-enveloppe moet wor
den vermeld „Aanvraag-loonen". Alle andere
vragen van lezers over de deblokkeering der
gelden, kunnen nog niet worden beantwoord,
daar er eerst tegen het einde der inleve-
ringsweek hieromtrent bepalingen komen.
Wat Van Gerechten ten 'aste
wordt relepd
Het voornaamste uit de dagvaarding.
De px-esident van het bijzondere gerechts
hof heeft ambtshalve als verdediger toege
voegd aan mr R. van Genechten, mr J. P. A.
van den Oever te 's-Gravenhage.
Aan van Genechten, die zoo men weet
3 October zal terecht staan, is door den pro
cureur-fiscaal o.m. ten laste gelegd:
dat hij, terwijl Nederland in oorlog was
met Duitschland en leiding en geestelijke
ontwikkeling van het Nederlandsche volk in
nationaal-socialistischen en jegens Duitsch
land vriendschappelen zin door de vijan
delijke bezettende macht werd gewenscht en
voor Duitschland nuttig was en terwijl hij
een vooraanstaande positie innam als ver
vullende de functie van procureur-generaal
bij het gerechtshof te 's-Gravenhage (later
tevens bij het z.g. vredegereehtshoftevens
fungeerend directeur van politie, als leider
van het opvoedingsgilde en vormingsleider
der N.SJ3. en later als commissaris der pro
vincie Zuid-Holland, door zijn werkzaamheid
in 't algemeen zoodanige leiding heeft ge-
gegeven en zoodanige geestelijke ontwikke
ling actief heeft bevorderd.
De dagvaarding noemt hiervan een aantal
voorbeelden, o.m. het op kennelijk partijdige
wijze optreden als procureur-generaal bij de
behandeling door het vredegerechtshof van
de strafzaak tegen Bom en Kruithof in ver
band met den dood van luitenant-kolonel
Mussert. Voorts wordt genoemd het houden
van anti-semietische radioredevoeringen en
het houden van een aantal redevoeringen,
het geven van persinterviews, het publicee-
ren van artikelen, waarin nationaal-socialis-
tische en jegens Duitschland vriendschap
pelijke denkbeelden werden tot uitdrukking
gebracht
3.000.000 DOLLAR VOOR NEDERLAND
Het comité „American relief for Holland"
heeft een bedi*ag van 3.000.000 dollar gereser
veerd voor den aankoop van de in Neder
land meest noodzakelijke levensbehoeften.
De heer Heinz, directeur van de bekende
Amerikaansche conservenfabrieken en afge
vaardigde van het comité, heeft zich in Ne
derland persoonlijk op de hoogte gesteld,
welke artikelen daarvoor in aanmerking
komen.
Japansche soldaten en studenten hebben
moordaanslagen gepleegd op enkele voor
aanstaande Japanners, omdat eerstgenoem
den tegen de capitulatie waren.
Geallieerden zullen kotenaanvoer
stopzetten
Als de Nederl. mijnwerkers niet
harder aanpakken
De beheerder van de Limburgsche Steen
kolenmijnen Ir Ch. Th. Groothoff heeft in
een bijeenkomst met leiders der mijnbe
drijven, en beambten en arbeidei*s gezegd,
dat de stijging der kolenpi'oductie niet be
antwoordt aan de verwachtingen, hetgeen
zoo niet kan blijven, zonder dat daaraan
noodzakelijke en niet te vermijden conse
quenties zijn verbonden. De Eng. en Ame
rikaansche autoriteiten, aldus deelde Ir
Groothoff mede, verwijten ons nu, dat wij
blijkbaar niet bereid zijn om met volledige
toewijding mee te werken aan het herstel
van Nederland en zoolang wij ons aandeel
daarin niet bijdragen, zijn zij niet bereid
ons meer kolen te sturen.
in Auschwitz zijn 4 mil ioen
menschen vermoord
In Belsen aten de gevangenen
menschenvleesch.
De openbare aanklager in het proces tegen
beulen van Auschwitz en Bergen Belsen.
kol. Backhouse, heeft in zijn aanklacht ge
zegd, dat in Auschwitz 4 millioen menschen
zijn gecremeerd, terwijl in Belsen de uitge
hongerde menschen het vleesch van hun ge
storven mede-gevangenen hebben gegeten.
Toen de Engelschen op komst waren, werden
de gevangenen onder mishandeling gedwon
gen 12 uur lang lijken te begraven. In
Auschwitz was de voeding beter, doch hier
werd ieder, die te zwak was om voor
Duitschland te werken, m koelen bloede
vergast.
UITBETALINGEN RIJKSVERZEKERINGS
BANK.
De R.V.B. beveelt belanghebbenden aan. de
thans in hun bezit zijnde kennisgevingen van
betaalbaarstelling, vóór 26 Sept. a.s. op de
postkantoren ter inning aan te bieden. Van
dien datum af zal, i.v.m. de geldzuivering,
geen uitbetaling meer plaats vinden. Den
rentetrekkers, die gewoon zijn hun rente
vierwekelijks of wekelijks te innen, wordt
aangeraden, deze op de gewone wijze ten
postka'ntore in ontvangst te nemen t/m 25
Sept. terwijl ook zij, die hun rente over
grootere tijdvakken tegelijk in ontvangst na
men, deze rente thans uiterlijk 25 Sept. moe
ten innen.
Toch nog vrij spoedig ter
stembus?
Saneering verkiezingsadministratie gaat
voor die der Stamkaarten.
Prof. Schermerhorn heeft op een N.V.B.-
vergadering medegedeeld, dat de regeering
het houden van verkiezingen zooveel moge
lijk zal bespoedigen.
In verband hiermee is beslist, dat de sanee
ring van de verkdezingsadiministr atie voor
rang zal hebben boven die der distributie
stamkaarten
KAMERBEWONERS DIE MINDER DAN
f 100. —PER MAAND VERDIENEN
Alleenwonende, zelfstandige kamerbewo
ners, die geen kolenkaart bezitten en een
inkomen van minder dan f 100.per maand
hebben, kunnen zoo noodig als gezinshoofd
worden aangemerkt bij de invulling van het
aanvraagformulier voor een geldkaart B
welk formulier thans tot en met 25 Sep
tember bij handelsbanken en landbouw-
credietbanken kan worden ingeleverd.
NIET PASSAGIEREN MET OUDE
BANKBILJETTEN
Aan gezagvoerders van Ned. schepen, die
op of na 26 Sept. 1945 een Ned. haven ver
laten, wordt medegedeeld, dat van hen of
van hun opvarenden na terugkomst, geen
buiten omloop gestelde bank- en muntbil
jetten en zilverbons zullen worden aange
nomen of ingewisseld.
DAT als uitvloeisel van de activiteit van
den A.N.W.B. de korpscommandant van het
M.G. te Den Haag allen commandanten heeft
opgedragen hun onderhebbenden theorie-les
te geven in de regels van het verkeer.
DAT gisteren te Rijswijk (Z.H.) de eerste
officieele overdracht plaats had van de be
zittingen van 20 vereenigingen op charitatief
gebied aan de oorspronkelijke bezitters, die
door de Duitschers aan den kant waren gezet.
DAT Dinsdagochtend a.s. om 11 uur het
geallieerd kerkhof te Oosterbeek in gebruik
zal worden genomen, waar de stoffelijke res
ten van ruim 1400 Airbornes zijn bijeenge
bracht.
DAT de heer P. H. J. Dogger te A'dam be
noemd is tot directeur van de Sportfondsen-
baden te Arnhem en Nijmegen, in welke
functie hij den heer P. J. S. Nicolaas, die in
den oorlog is gevallen, opvolgt.
DAT gelden, bestemd voor de Stichting
Ned. Studenterihulp, die zich bezig houdt
met het steunen van door den oorlog ge
troffen studenten, gestort kunnen worden
op rekening nr 56352 van F. J. W. Drion te
Den Haag.
DAT we beschikken over 120 intemee-
ringska-mpen (in Z.-H. 28) voor 100 a 2000
personen, welke onder centraal Rijks me
disch toezicht staan.
DAT in Ommen een speciaal interneerings-
kamp voor t.b.c. patiënten wordt ingericht.
DAT te Pernis het echtpaar Veelen-v. d.
Steen, stammend uit een oud-visschersge-
slacht aldaar, zijn 70-jarig huwelijksfeest
heeft gevierd.
DAT als gevolg van kortsluiting de uit 1846
dateerende kerk der Ned. Herv Gemeente
te Neede is afgebrand.
DAT te Breda een nijpend gebrek aan
groente heerscht, omdat de tuinders niet
willen leveren alvorens het nieuwe geld in
circulatie is.
Dat in die zelfde gemeente de melkventers
met rigoureuze maatregelen dreigen indien
hun werkgevers niet vóór 28 Sept. bereid zijn
een bespreking te houden over hoogere
loonen, betere pensioenregeling. 12 dagen
vacantie. etc.
DAT desondanks van 27 t/m 29 October in
Breda de bevrijding door de Polen zal wor
den gevierd en daartoe Poolsche troepen uit
Duitschland zullen overkomen, terwijl thans
reeds een vereen. „Nederland-Polen" is op
gericht.
DAT te Middelburg de eerste openb. zitting
is gehouden van het Tribunaal, hetwelk is
samengesteld uit mr Vlaming (voorz.), mr
Schorer (vice-voorz.), mr Kegge (secr.) en
een viertal niet-juristen.
DAT minister Mansholt morgenavond 9 uur
voor de radio zal spreken over de moeilijk
heden in den landbouw en voortaan iedere
week op dat uur namens zijn departement
voorlichting zal worden gegeven.
DAT de afd. Indische Zaken van het M.G.
(Binnenhof 7 te Den Haag) vanaf heden t/m
6 Oct.. voor inlichtingen gesloten is wegens
het a.s. vertrek van een nieuw groot
transport naar Ned. Oost-Indië.
DAT 's Hertogenbosch, waarop tusschen 17
Sept. en 28 Oct 1944 ruim 60.000 geall. grana
ten terechtkwamen, op 26. 27 en 28 Oct. a.s.
de bevrijding zal herdenken.
DAT de vorige week op den sterfdag van
Jan van Hoof. den redder van de Waalbrug
te Nijmegen, een gedenksteen is onthuld,
welke geplaatst is op de plek waar hij de
lont wist door te knippen.
DAT de heer A. Oosterlee afscheid heeft
genomen als directeur van de Klokkenberg-
school te Nijmegen wegens zijn benoeming
tot directeur-generaal van de jeugdvorming
buiten schoolverband aan het departement
van Onderwijs.
DAT a.s. Woensdag aan de T.H. te Delft
de eerste-jaars-colleges beginnen, behalve die
van natuurkunde en ook alle andere colleges
weldra zullen aanvangen, waartoe men de
aankondigingen in de school kan raadplegen
DAT de Duitschgezinde burgemeester van
Amsterdam. E. J Voüte, blijkens mededeeling
van prof. Vening Meinesz, voorz. van het
Kon. Ned. Aardrijkskundig Genqotschap. dit
genootschap als secretaris zeer ter wille is
geweest, waardoor alle kapitaal en bezittin
gen onaangeroerd zijn gebleven.
DAT waar langs de geheele Nederlandsche
grens de Duitschers hun woningen over een
breedte van 1 Vi km hebben moeten ont
ruimen, duizenden dakpannen van die huizen
naar den Achterhoek worden gesleept tot
herstel van Nederlandsche daken.
DAT de Ned. grensbevolking over het alge
meen echter weinig voelt voor annexatie van
grondgebied, doch wel diverse grenscorrecties
wenscht, opdat een einde kome aan de
moeilijkheden der gemeenten, die deels tot
Nederland en deels tot Duitschland behooren.
DAT minister Schermerhorn n.a.v. de
Ghineesche bevrijdingsfeesten namens de
regeering aan de Chineesche gemeenschap in
Nederland een dankbrief met bloemstuk
heeft gezonden.
DAT Zaterdag op initiatief van „Die Haghe-
Sanghers" te Sprang-Kapelle een Jan de
Rooy-herdenking heeft plaats gehad, waar
aan ook Sam Swaap meewerkte.
DAT, nu de Staten-Generaal weder bijeen
komt, den leden van dit college voorrang moet
worden verleend bij het vervoer met auto's,
waartoe ook een beroep gedaan wordt op
particulieren.
DAT de Rotterdamsche Bankvereeniging en
de Twentsche Bank 3 pet dividend ultkeeren.
DAT het bericht van de lijsten der bevrijde
Ned. krijgsgevangenen en burgers betrekking
had op ons kantoor te 's-Gravenhage, doch
dat deze lijsten zeer binnenkort ook op onze
bureaux, Hooigracht 35 te Leiden ter inzage
zullen liggen.
Bezoek van H. M. de Koningin
aan Rotterdam
Ondanks stroomenden regen geestdriftige
ontvangst.
Zaterdag heeft H.M. de Koningin, ondanks
den stroomenden regen, haar eerste officieele
bezoek na de bevrijding gebracht aan Rot
terdam. Op den Coolsingel, doch ook elders
in de stad, waren duizenden vlaggen uitge
stoken en zag het zwart van de met para-
pluies uitgeruste Rotterdammers, om van
onze Landsvrouwe kennis te nemen. Dat was
niet moeilijk, daar de Koningin de kap van
de auto trots het slechte weer naar beneden
had laten zakken en de stoet, die van den
grooten rijksweg Den HaagRotterdam
kwam, in langzaam tempo voorwaarts reed.
Op het stadhuis heeft burgemeester Oud
een toespraak gehouden, die naar voren
bracht, dat in heel onze geschiedenis Oranje
steeds vrijheid beteekende om dan te her
inneren aan de vele verwoestingen die de
Duitschers aanrichtten en de verzekering te
géven dat de Maasstad weer door de Rotter
dammers met liefde en ijver zal worden op
gebouwd. Spr. hoopte tenslotte dat God de
Koningin nog veel jaren in de gelegenheid
zal stellen leiding te geven aan ons vader
land. Hierna werd de Vorstin aan een groot
aantal bekende Rotterdammers voorgesteld
en nam om kwart over drie de eigenlijke
rijtoer een aanvang. Deze leidde via de
groote bruggen naar Rotterdam-Zuid en ver
volgens door de tunnel terug naar de Resi
dentie. Overal was de geestdrift der toe
schouwers buitengewoon groot.
Er komt weldra meer verf in
den handel
Grondstoffen worden onder het Kanaal
door aangevoerd.
De kilometers lange buizen, die benzine van
Engeland onder het Kanaal door naar Frank-
rük en Nederland transporteeren, vervoeren
ook White Spirit, een grondstof voor de verf
bereiding. En dank zij den flinken invoer van
lijnzaad, waaruit lijnkoeken gemaakt worden
voor veevoeder, is er thans een redelijke
hoeveelheid lijnolie, eveneens grondstof voor
verfbereiding. En daardoor kunnen de verf-
f abri eken weer aan het werk. AMe hebben
daartoe sinds eenigen tijd vergunning gekre
gen, maar er mag nog hoofdzakelijk grond
en stopverf gemaakt worden. Stopverf is
vooral belangrijk voor de honderdduizenden
ruiten, die in het Zuiden en Oosten des lands
moeten worden ingezet.
Nederland had vroeger een zeer grooten
uitvoer van verf: vóór den oorlog wel voor
18 20 millioen gulden per jaar; vrijwel
even groot als de uitvoer van schoenen.
MOET STERLING-BLOC WORDEN
LOSGELATEN?
Volgens Reuters correspondent te Washing
ton schijnt op aandringen van de zijde der
Amerikaansche delegatie bij de Engelsch-
Amerikaansche financieele en handelsbespre
kingen de kwestie van het eventueel loslaten
van het sterling-bloc van kardinaal belang
geworden te zijn. De besprekingen zouden
minstens nog wel zes weken kunnen duren.
Stortingen b'i de Giro niet
meer mogelijk
Doch men kan morgen nog een bank
rekening openen
Het Ministerie van Financiën deelt mede:
De ervaring der laatste dagen heeft uitge
wezen, dat bij handhaving van de tegen
woordige stortingsregeling de postchèque-
en girodienst in de onmogelijkheid zou ko
men te verkeeren snel nieuw geld ter be
schikking van de behanghebbenden te stel
len. De minister van Financiën heeft daar
om bepaald, dat met ingang van Zaterdag
22 September bij de kantoren der posterijen
geen stortingen op postrekeningen meer wor
den aangenomen. Door dezen maatregel, die
in het algemeen belang noodzakelijk is ge
bleken, worden de rekeninghouders niet al
te zeer gedupeerd, daar zij tot en met 25
September nog de mogelijkheid hebben een
bankrekening te openen.
THAILAND HEET WEER SIAM EN WACHT
OP ZIJN KONING.
Siam heeft een nieuwe democratische
regeering gekregen onder leiding van het
hoofd der verzetsbeweging gedurende den
oorlog, Nai Seni Pramot. Naar hij heeft ver
klaard, wenscht Siam een plaats in te nemen,
te midden van de Vereenigde Volken en ver
langt men algemeen den terugkeer van den
jongen koning, die in Zwitserland studeert.
De nieuwe regeering heeft besloten den naam
„Thailand", ingesteld gedurende de dictatuur,
af te schaffen.
COMMISSIE VOOR DE PERSZUIVERING
SAMENGESTELD.
De commissie voor de perszuivering is
als volgt samengesteld: Mr J. A. L. Loeff te
Rotterdam (voorz.), mr E. J. E. G. Vonken-
berg te Gorinchem (ondervoorz.), H. Algra
te Huizum. dr V A. M. Beerman te Nijme
gen, G. H J. B. Bodewes te Nijmegen. B.
Bol te 's-Gravenhage, C. M. Dosker te Roer
mond, mr ir B. W. Haveman te Amster
dam. R. von Nordheim te Delft, mr W. A.
Offerhaus te Groningen, G. Polak Daniëls te
's-Gravenhage. G van 't Greve te Enschedé,
mr B. W. Schaper te Amsterdam, mr G. Slo-
temaker de Bruine te Heemstede, J. van
Straten te Driebergen, N. Stuf kens te De
Bildt. mevr. H VerweyJonker te Eind
hoven.
Secretaris is mr J. Kranenburg te Leiden.
De goedkoopste auto op de Engelsche
markt kost 301 p st. Vóór den oorlog was
de laagste prijs 128 p. st.
Noordelijke tvind, aldus De Bilt.
Tot morgenavond wordt verwacht: Aan
vankelijk tijdelijk nog krachtige.' later af
nemende Noordelijke wind. wisselende be
wolking, plaatselijk nog enkele buien koel.
ZON EN MAAN.
Morgen Zon op 6.30 en onder 18.33; Mam
op 20.38 en onder 11.06.
