ME nimm gtitedp gg£
Twaalf uur sloeg de klok voor Max Blokzijl
LDist
Ie serie: 1 April 1920-15 October 1941
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1945
Hoofdredacteur: rrf&QéIr-i
H DIEML:
Rpdartie Christelük-Nat ion aal Dagblad 'r loeiden en Omstreken „StantUüSÜdj is al)cbkuea
b VAN DER ROS myn fcrt b tea|ensp«£
Doodstraf voor üuive'sroi
oeëiscfii
De man, die meer dan wie ook in ons land
getracht heeft in de afgeloopen vijf jaar het
Nederlandsche volk te vergiftigen met Nazi-
propaganda, die per radio in sluwe rede
voeringen, in openbare vergaderingen, in
krantenartikelen en geschriften tot den
laatsten dag trachtte het geestelijk verzet
van ons volk te breken en ontrouw te doen
worden aan zijn regeering en aan de ge
allieerde zaak. heeft dan eindelijk zijn be
rechting gevonden voor hp' B-to-'*<=.- Ge
rechtshof te 'sGravenhage
Marius Louis Hugh Wilhelm Biokzu oe.d
bekend als Max Blokzijl, geb. 20 Dec. 1884 te
Leeuwarden, werd om 10 uur hedenmorgen,
tusschen twee' rijksveldwachters in, netjes in
de beklaagdenbank gedeponeerd van het
kleine zaaltje dat thans als rechtszaal dienst
doet van het Hof. De belangstelling bij
publiek, pers en autoriteiten was enorm.
Reeds in den vroegen Dinsdagmorgen stond
een lange rij van wachtenden voor den
ingang der publieke tribune aan de Heul-
sfcraat. De persmenschen voor binnen- en
buitenlandsche bladen waren bij tientallen
opgekomen en verdrongen zich om een goede
plaats. Ook de gereserveerde plaatsen waren
alle bezet toen de behandeling begon. De
zaal was in het geheel niet op een derge-
lijken toeloop berekend. De accoustiek is er
bijzonder slecht, zoodat degenen, die wat
ongunstig gezeteld zijn, met veel moeite het
gesprokene kunnen verstaan. De Nazi's had
den dit paleisje van Prinses Juliana geheel
voor hun propaganda-afdeelingen ingericht
en in ditzelfde zaaltje, waar nu Max terecht
stond, werden vroeger Nazi-redevoeringen en
Nazi-films afgedraaid, zoodat Blokzijl niet
bepaald op vreemd terrein was. De vier
maanden van zijn gevangenschap en de
emoties van het gevallen Nazirijk hadden niet
nagelaten hun stempel op zijn persoon te
zetten en de vroeger zoo blozende, gezette
N.S.B.-propagandist was een oud, vergrijsd,
tamelijk verschrompeld mannetje geworden.
,.Ik was er zelf bij." heeft hij zoo dikwijls
geconstateerd, welnu in deze meest bran
dende kwestie van ziin Vv#kon hij dit
terecht zeggen.
Blokzijl had zich terdege op deze recht
zitting geprepareerd en weken heeft hij zich
met zijn verdediging bezig gehouden in zijn
cel. Naast het pleidooi van zijn toegevoegden
verdediger, mr Aug. de Lauwere, had hij zelf
een uitvoerige verdediging opgemaakt.
SAMENSTELLING VAN HET HOF.
Het Hof was als volgt samengesteld:
Pres.: Mr A. L. M. v. Berckel.
Jurid. leden: prof. mr J. C. v. Oven en mr
H. Burgers dijk.
Milit. leden: gen.-majoor H. Ch. v. Lawick
en luit.-gen. P. W. Best.
Procureur-fiscaal: mr J. Zaaijer.
Griffier: mr J. Jonden.
Merkwaardigerwijs stond de klok in de
rechtzaal op.... 5 over 12. Men weet dat
Blokzijl herhaaldelijk het Ned. volk waar
schuwde dat het nog 5 voor twaalf was.
Onder ademlooze stilte van de stampvolle
rechtszaal, terwijl de foto-apparaten klikten,
kwam even over tien uur Blokzijl, in een
lichte gabardine regenjas binnen. Verd zag
zeer bleek.
Nadat de president verdachte naar naam
en geboortedatum had ondervraagd, las de
procureur-fiscaal de ten laste legging voor,
welke door verdachte staande werd aange
hoord. waarbij ook de 13 passages werden
gereleveerd.
De president: Geeft u toe dit te hebben
gezegd?'
Verd. Blokzijl: Ik kan alleen verantwoor
delijkheid dragen voor teksten van de mi
crofoon. door mij gecontroleerd. Het boekje
..Brandende kwesties" is niet door mij uit
gegeven. Een bewerker heeft een bloemlezing
samengesteld.
Verd. vertelt dat "het boekje bewerkt is
door mr Vink, vroeger redacteur van de Tele
graaf. later van het Nat. Dagblad. Verd. zei-
de geen lust te hebben gehad het heelemaal
door te lezen toen 't gedrukt was (gelach).
Er zijn redevoeringen in geplaatst, die nooit
zijn uitgesproken. -
De Pres.: Dat lijkt me zeer onwaarschijn
lijk.
Verdachte: Men heeft het proces-verbaal
opgemaakt na een zeer vermoeiend verhoor.
Dan komt de getuige Kamstra. lid van
den P.O.D., die zeide dat verd. bij het ver
hoor heeft bekend dat in het boekje zijn
redevoeringen woordelijk zijn weergegeven.
De Pres. tot verdachte: Ontkent u dat uw
propaganda er op gericht was het Ned. volk
tot samenwerking met het Duitsche volk te
■brengen
Verd.: Ja, dat ontken ik. (Gelach)
De Pres.: Stilte!
Verd. zei, dat er onderscheid gemaakt moet
worden tusschen het Duitsche rijk en het
nationaal-socialisme.
Verd. gaf niet toe. op een vraag van den
president, dat hij het Ned. volk in nationaal-
socialistischen zin wilde opvoeden. Evenmin
wilde hij het geestelijk verzet in Nederland
breken omdat het niet homogeen was.
De Pres.: Geeft u dan wel toe tegen alles
wat de Regeering te Londen deed, te hebben
geageerd?
Verd.: Ja, dat geef ik wel toe. De Regee
ring te Londen kon niet meer als onze Re
geering gelden TT°t wns een kabinet van
Ollfl-nvnktoT*'.'
lak Quisling is ter dood
eroorrieeld
Vermogen van ruim 1 millioen kronen
geconfiskeerd.
Evenals Blokzijl hier te lande is ook Quis
ling ter dood veroordeeld.
Zijn misdaden omvatten o.a. verraderlijke
pogingen om den vijand te helpen, de poging
om Noorwegen onder buitenlandsche con
trole te plaatsen: de poging om veranderin
gen aan te brengen in de Grondwet door
onwettige middelen enz. Quislings bezit ten
bedrage van 1.040.000 kronen wordt door den
Staat geconfiskeerd.
Half October zullen 4 andere ministers uit
de Noorsche marionettenregeering terecht
staan.
Reeds gisteravond om 11 uur schaarden zich
het Bijz. Gerechtshof in de Heulstraat te
dende Kwestie" toch
De Pres.: Geeft u toe dat uw propaganda
tegen de geallieerde landen gericht was?
Verd.: Niet tegen de landen, maar tegen de
geestelijke stroomingen in de geallieerde lan
den.
De President leest hierna verschillende ci
taten voor, welke met verd.'s verklaringen in
strijd zijn.
DE DOODSTRAF GEËISCHT.
Verd. zeide dat vergissingen mogelijk wa
ren en dat met landen geestelijke stroomin
gen werden bedoeld. Ook Stalin maakte on
derscheid tussche» de Sowjet Unie en de
Komintern.
De Pres. vroeg hoe verd. het met zijn ge
weten kon overeenbrengen om tot het laatst
propaganda te maken, terwijl duizenden
Nederlanders als slaven naar Duitschland
werden gevoerd.
Verd. zeide dat hij alles geweten en gezien
■heeft. Hij heeft een zeer sterken inwendigen
strijd moeten voeren. Thans kan hij wel in
het openbaar voor de eerste maal onthullen,
dat hij twee tot drie maal zich gewend heeft
tot Mussert. met verzoek uit al zijn functies
te mogen worden ontheven. Doch deze wei
gerde en zei. dat verd. moest doorgaan. (Ge
lach).
Verd. zei dat den laatsten tijd er geen da
den meer waren van nat.-socialisten maar
van slechte Duitsehers. die met het nat.-soc.
niet te maken hadden. (Daverend ge
lach en geroep stilte!) Ook in Neder
land was het een Duitsch beheer geworden,
dat met nat.-soc. niets te maken had. Hij
bleef absoluut vertrouwen houden in Hitier
dat het ten slotte wel terecht 7ou komen.
Raadsheer prof. v. Oven: Wanneer is u
tot het Nat.-Socialisme gekomen?
Verd.: In 1935 kwam ik tot de overtuiging
dat het Nat.-Socialisme het beste was. Als
correspondent van het Handelsblad schreef
ik langzamerhand in die richting.
Prof. v. Oven: Wist u van de gruwelen
in Duitschland?
Verd.: Welke bedoelt u?
Prof v. Oven: In de concentratie
kampen.
Verd.: Ik wist dat er misstanden waren.
Ik heb nooit propaganda gemaakt voor de
bezetting van Nederland, maar alleen voor
de ideeën welke ik het beste voor Neder
land vond.
Het woord was hierna aan den Procureur
fiscaal mr Zaayer. Als er iemand is die zich
in den oorlog er heeft ingedraaid is dit verd.
wel. De moeilijkheid was welke grepen ge
daan moesten worden uit het materiaal. Het
O.M. heeft 13 passages genomen, het hadden
er ook 113 kunnen zijn. De procureur wilde
wat uitvoeriger ingaan op een passage uit
„Brandende kwesties", pag. 110, waar verd.
het heeft over ,.Als ik een anti-man was".
Het zat alles doortrapt in elkaar. Een ge
voel van walging komt in spr. op als hij dit
belangstellenden voor den zij-ingang van
s-Gravenhage. ten einde de laatste „Bran-
vooral niet te missen.
leest, het was doortrapt en gemeen. Het ge
bral van Mussert was lachwekkend, duizend
maal erger was het optreden van Blokzijl.
Hij kende de geestelijke benauwenis van het
Nederlandsche volk. Te midden van de ver
schrikkingen en beklemmingen hield het Ned.
volk zich staande in het geloof, doch er was
één duivel die trachtte het dit geloof te ont
nemen. Dit was Blokzijl. Het bewijs is wet
tig en overtuigend bewezen, dat verd. op
zettelijk in tijd van oorlog hulp aan den
vijand heeft verleend.
Daarvoor eischt de Proc. Fiscaal de dood
straf, Voorts ontzegging van het kiesrecht
voor het leven, ontzegging van het recht
om het beroep van journalist te mogen uit
oefenen en voor de radio op te treden.
Voorts verzoekt het O.M. aan het Hof aan
De toegevoegde verdediger mr Aug. V. de
Lauwere verklaarde met verd. overeen
gekomen te zijn dat pl. het juridische ge-
gedeelte op zich zou nemen. De verdediger
achtte de dagvaarding niet sterk.
Verd. moet opzet gehad hebben en^dit kan
z.i. alleen als propaganda voeren reëele
waarde heeft. Juridisch heeft men alleen
met opzet te maken en dit is uit de citaten
niet naar voren gekomen. Met .deze citaten
is de Proc.-fiscaal niet gelukkig geweest. Er
wordt feitelijk juridisch niets in gezegd. Uit
drukkelijk had moeten vastgesteld kunnen
worden, dat het hier betrof propaganda voor
een staat. Dat is niet het geval geweest. Art.
102 spreekt van Staat en niet van Regeering.
Door tegen de Regeering te ageeren- heeft
verd. niet tegen den Staat geageerd. Niet
aangetoond is z.i., dat verd. den Duitscben
staat heeft bevoordeeld. Pl. kwam er tegen
op. dat het cassatie-recht aan verd. zou wor
den ontnomen. Dit zou een Duitsche methode
zijn. Het gaat hier om het recht. Pl. conclu
deerde dat verd. op deze dagvaarding niet
kan worden veroordeeld.
Daarna houdt verd. Max Blokzijl een
uitvoerige verdedigingsrede. Hij begon met
te zeggen, dat hij in zijn 5-jarige radioloop
baan nooit opzet heeft gehad den Duitschen
Staat te helpen.
Met radde stem las verd. in uiterst snel
doch duidelijk tempo zijn pleidooi voor. In
zijn 40-jarige loopbaan heeft verd. steeds pa-
triotisch werk gedaan en daarvoor een Ko
ninklijke en een militaire onderscheiding
ontvangen. Hij was jarenlang voorzitter van
den Oranjebond te Berlijn en voorzitter van
de Buitenlandsche Pers te Berlijn. Hij had
geen enkele reden om financieele verbete
ring van z'in nnsitie te 7r>eV^n W'llv T-n>e.
Duitsch perschef in Nederland, verzocht
verd. naar Nederland te komen. o.m. om te
trachten het dagblad „De Standaard" dat
verboden was geweest door alle kliopen
heen te zeilen, op een salaris van f 500.
per maand. De directie van „De Tijd", het
blad van het Episcopaat, noodigde verd. op
eigen beweging uit naar dit blad over te
gaan, zoo belangrijk vond men mijn werk
zei spr. Colijn bepleitte een heroriënteering
waarbij Duitschland de leiding in Europa zou
krijgen. In 19401941 twijfelde bijna niemand
aan een Duitsche overwinning. Verd. zeide
over zijn radiowerk, dat wanneer hij perso
nen beleedigd mocht hebben, hij dit betreur
de. Verd. gelooft wel dat zijn radiowerk be
langstelling had maar tastbare resultaten
heeft het zi. niet gehad. (Gelach).
Hij heeft alleen Nederland willen helpen
en ontkent Duitschland te hebben geholpen.
Een merkwaardig bezoek kreeg verd. kort
na zijn arrestatie in zijn cel. Het was iemand
van de C.D. gewapend met revolver, die
hem vroeg: Weet je waarom we je gedu
rende den oorlog met rust hebben gelaten?
Verd. zei toen dat men gezegd had, dat zijn
radiopraatjes zoo nuttig voor Londen wa
ren om de stemming te peilen en voor de
illegalen om nieuwtjes te hooren. Juist, had
toen de C.D.-man geantwoord, daarom heb
ben we je in leven gelaten.
Verd. eindigde met te zeggen dat hij uit
sluitend uit idealistische motieven en va
derlandsliefde heeft gehandeld, weshalve hij
vrijspraak vroeg.
Uitspraak over 14 dagen, 's morgens om
o** war einmal:
Max Blokzijl tijdens
journalistenkamp „De
een gemoedelijk praatje op het nat.-soc.
Cannenburgh" in 1941.
DAT talrijke menschen dagelijks trachten
Clandestien de Nederlandsch-Belgische grens
te passeeren, teneinde hun zwarte geld in
België veilig te stellen.
DAT elk stukje glas in Vlissingen welkom
is, daar zelfs een aanbod van een Leidschen
fotograaf om 6000 glaasjes van fotolijstjes te
sturen, met graagte is aanvaard.
DAT getracht zal worden nog vóór den
winter in Zeeland Schouwen en Duive-
land uitgezonderd 1200 noodwoningen te
bouwen en met den bouw van een deel der
woningen reeds is begonnen.
DAT gistermiddag een vrachtauto met ar
beiders uit Ede, te Veenendaal op een vlak
langs den weg gelegen landmijn is gei'eden,
waardoor de pas gehuwde 23-jarige H.
Steuneberg werd gedood en 14 andere arbei
ders allen zeer zwaar werden gewond.
DAT ter gelegenheid van het 100-jarig be
staan der Zeeuwsche Landbouwmij. een ge
denkboek zal worden uitgegeven en volgend
jaar, zoo mogelijk, een Landbouwtentoon
stelling zal worden georganiseerd.
DAT gisteren te Wassenaar op 83-jarigen
leeftijd is overleden de heer Phs. van Om
meren Jr., oud-president-commissaris van
Phs. van Ommeren's Scheepvaartbedrijf N.V.
te Rotterdam.
DAT tot directeur aan het Ziekenhuis
Westeinde te Den Haag is benoemd dr P. E.
M. E. Ph. Nijst te Leiden.
DAT het bericht, als zóu de heer R. van
Dijk te Berkenheuvel (Diever) benoemd zijn
tot lector in het Indisch Staatsrecht aan de
universiteit te Leiden, door het A.N.P. wordt
ingetrokken, daar het niet op de feiten berust,
DAT te Den Haag is opgericht de Neder
landsche vereeniging van verplegenden (neu
traal), waarvan Zr. B. A. Vos tot presidente
is gekozen;
DAT het huisvestingsvraagstuk voor man
nelijke- en vrouwelijke studenten te Am
sterdam vrijwel is opgelost door het inrich
ten van gebouw „Atva" als studentenhotel
en het huren van een gedeelte van het hotel
„De Doelen".
DAT het bestuur van den Alg. Bond voor
lichamelijk gebrekkigen uit Denemarken een
partij levensmiddelenpakketten voor haar
leden heeft ontvangen, waarbij in elk pak
ket een foto van een kleuter was ingesloten,
die als schenkster moet worden aangemerkt.
DAT er weer telegrammen naar Italië kun
nen worden verzonden tegen een tarief van
16% cent per woord.
DAT te Leiden een commissie is ingesteld
voor de zuivering van het P.T.T.-personeel
en klachten liefst vóór 15 Sept. schriftelijk
bij den heer J. H. de Jong, Cobetstraat 44
aldaar kunnen worden ingediend.
DAT de eerste machinist van een Neder-
landsch schip te Huil veroordeeld is tot
50 pond boete, wegens het verbergen van
6500 sigaretten om de uitvoerrechten te ont
duiken.
DAT te Ierseke wekelijks 8 a 9000 ton
mosselzaad aangevoerd wordt.
DAT te Roosendaal een begin is gemaakt
met den bouw van 60 noodwoningen, die
voor den winter gereed moeten zijn.
DAT het tribunaal te Zevenbergen 17 Sept.
de eerste openbare zitting zal houden.
DAT het bericht van postverzending naar
Ned. Indië aldus moet opgevat worden, dat
hier het deel van Ned. Indië bedoeld is.
waar op het oogenblik het Ned. Indische
bestuur al gevestigd is.
DAT te Breda door de bevolking in totaal
ongeveer 10.000 daklooze evacué's en ca
6000 repatrieerenden lief der ük zijn opge
nomen.
Tojo siaat de hand aan zich zelf
Of hij overleden is staat nog niet vast
Tojo, die eerste-minister was van Japan
ten tijde van den aanval op Pearl Harbour,
h*eft pp zichzelf geschoten, toen officieren
van den Amerikaanschen opsporingsdienst
trachtten hem te arresteeren in zijn land
huis bij Tokio. Volgens een telegram van
den correspondent te Tokio van de Colum-
bia-Broadcasting-System zou Tojo, twintig
minuten na zijn poging tot zelfmoord, zijn
gestorven. Het Japansche nieuwsbureau
meldde echter te 10.00 uur Greenwichtijd nog,
dat Tojo's toestand „ernstig" was.
Nog vrij warm, zegt de Bilt
Tot Woensdagavond wordt verwacht:
Plaatselijk eenige ochtendmist, overdag half
tot zwaar bewolkt, overwegend droog, vrij
warm, zwakke tijdelijk matige wind uit
Zuidelijke richting.
ZON EN MAAN,
Morgen: Zon op 7.09 en onder 20.03; maan
op 13.13 en onder 22.31. Op 14 Sept. eerste
kwartier, op 21 Sept. volle maan en op 28
Sept. laatste kwartier.